Көкшетау - Бурабай курортты шаруашылығының рекреациялық жағдайлары
Мазмұны
Кіріспе
Тарау 1. Көкшетау–Бурабай аймағындағы курортты-рекреациялық шаруашылықтың
1.1 Көкшетау–Бурабай рекрециялық ресурстарын зерттеу мен туристік меңгеру
1.2 Көкшетау–Бурабайда туризмнің дамуының әлеуметтік-экономикалық ролі
Тарау 2. Көкшетау–Бурабай курортты шаруашылығының рекреациялық жағдайлары
2.1 Туризм дамуының табиғи-географиялық жағдайлары
2.2 Көкшетау–Бурабай курортты-рекреациялық шаруашылығының қазіргі кездегі күйі
2.3 Көкшетау–Бурабай курорттарының дамуының өзекті мәселелері мен перспективасы (болашағы)
Қорытынды
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. 1998 жылдан бастап Астана қаласы – Қазақстанның
Көкшетау–Бурабай аймағы –Қазақстанның солтүстігінің ең әдемі орны. Бұл –
Көкшетау–Бурабай аймағы – санаторийлер, профилакторийлер, демалыс үйлері мен спорттық-сауықтыру
Бурабай – халықаралық мәнге ие курорт. Дәрігерлер мен демалушылардың
Көкшетау–Бурабай аймағы өзінің сұлулығы үшін және көлдерінің, өсімдік пен
Көптеген елдерде туризм жалпы ішкі өнімнің қалыптасуында, қосымша жұмыс
Берілген дипломдық жұмыста біз Көкшетау–Бурабай аймағын курортты шаруашылықтың моделі
Ұсынылған жұмыстың мақсаты - Көкшетау–Бурабайдағы курортты шаруашылықтың қазіргі күйін,
Жұмыста қойылған мақсатқа байланысты бірнеше тапсырмалар шешіледі:
рекреациялық ресурстарды меңгеру мен олардың Көкшетау–Бурабайдағы аттрактивтілігі;
санатрорийлер мен демалыс үйлеріндегі қызмет деңгейін анықтау;
аймақтағы курортты-рекреациялық шаруашылықтың қазіргі кездегі күйі;
Көкшетау–Бурабайдың туристік болашағы;
Бірінші тарауда Көкшетау-Бурабай аймағындағы курортты шаруашылықтың дамуы үшін
Екінші тарауда біз Көкшетау-Бурабайдағы курортты шаруашылықтың қазіргі таңдағы күйі
Жұмыста Көкшетау-Бурабайдағы курортты шаруашылықтың болашақта даму қадамдары мен негізгі
Тарау 1. Көкшетау–Бурабай аймағындағы курортты-рекреациялық шаруашылықтың дамуы
1.1 Көкшетау–Бурабай рекрециялық ресурстарын зерттеу мен туристік меңгеру
Қазақстанның минералды бастаулары мен сумен емдеу жерлері туралы алғашқы
1834 ж. Ф.Геблер Шығыс Қазақстан облысындағы «Рахманов бұлақтарының» минералды
Қазақстан бүгінде санаторийлық төсекпен қамтамасыз етілу жөнінде ТМД елдерінің
Республикадағы емдеу орындары Қазақстан территория бойынша біркелкі таралмаған. Көкшетау
Тарихи аспектіде республикадағы көне профодақтық емдеу орны болып жүз
Спектрі климаттан, тұнбалардан, әртүрлі минералды сулар мен емдік батпақтардан
Республикада қазіргі заманға лайық «Сосновый бор», «Шортанды», «Арасан-Қапал», «Мерке»,
«Түркісіб», «Мерке» санаторийлерінде 500 орындық клуб-асхана, «Муялды» санаторийінде сумен
Ұйықтау корпустары «Мерке» санаториінде 300 орын, «Түркісібте» -278 орын,
Курортты аудан территориальді бөлім ретінде келесі функционалды элементтерді өзіне
Курортты зона, мұнда емдік-сауықтыру орындары (санаторийлер, демалыс үйлері, пансионаттар
Курорт территориясында тұрақты өмір сүретін тұрғындарға арналған селитебті зона;
Курортты қамтамасыз ету қызметтері орналасқан коммунальді-шаруашылық зонасы;
Орман-бақты өсімдіктер мен табиғи ландшафттар зонасы /2/.
Курорттардың табиғи емдік ресурстарын сақтау үшін және олардың жүдеуінің
Қайсыбір табиғи фактордың басым болуына байланысты курорттар мынадай болып
- бальнеологиялық;
- батпақтық;
- климаттық.
Жалпы алғанда ғаламатқа таң қалып, оны құдайдың құдіретіне жатқызу
Бурабай – Боровоеның пайда болуы туралы аңызды кім білмейді;
Тағы аң мен балыққа бай қалың ормандар мен тылсым
Қазір курортты өлкенің атауы қайдан шыққанын нақты анықтау мүмкін
Халық аузында қасиетті түйе туралы поэтикалық аңыз сақталып қалған.
Көкшетау даласында екі өркешті, қардай аппақ сұлу түйе Бура
Түйенің көз жасы мен қаны бір өзенге айналып, қайғыдан
Бура мәңгілікке орын тепкен жерді қазақтар «Бурабай» деп атап
Қазақтар шұрайлы бор жерін қуана-қуана мекен етті. 1849 ж.
Бурабайды тіршілік көзіне айналдыруды шешкен бірінші адам Қазақ Зубов,
Денсаулық сыйлайтын сұлу өлке туралы әңгіме ауыздан ауызға тарай
Әрине, тамаша курортты өлкеде лайықты емдеу орындары пайда болу
Алайда, курортты дамуы мұна 1917 ж. билікті халық
Ескі санаторийлер кеңейтілді, жаңалап салына бастады. Осылайша, 1927 жылы
Соғыс жылдары Қызыл Армия жаралыларына арналған санаторийге айналдырылған көміршілер
1936 жылдан бері мұғалімдердің демалыс үйі жұмыс істейді. Қазпромстрахкасс
Бурабай курорты бүкілодақтық атаққа ие болды. 1938 жылы емдеу
Адамзат әрқашан орын ауыстыруға, оны қоршаған әлемді тануға ұмтылды.
Тыңды – игеру, жаңа зауыт, фабрикалар, ескерткіштердің пайда болуы
1965 жылы Шортанды көлінің жағасында «Золотой бор» турбазасы атына
Курортты ауданда туризм осылай басталған: палаткалардан, қолайсыз жайлардан оның
1968 жылы Көкшетау экскурсиялық бюросының ұжымы, ал екі жылдан
Бірталай уақыттан бері Бурабай аймағында тыныс алу жеңілірек,
Қазақ даласында Бурабай аймағы секілді өлеңге айналған өлке көп
1.2 Көкшетау-Бурабайдағы туризмнің дамуының әлеуметтік-экономикалық ролі
Ақмола облысы:
Ауданы: 78,1 мың шаршы шақырым
Тұрғындар саны: 675,8 мың адам
Тұрғындар тығыздығы: 8,7 мың адам
Құрылды: 1944 ж.
Облыс орталығы: Көкшетау, 1824 жылы құрылған.
Көкшетаудан Алматыға дейінгі қашықтық: 1615 км.
Облыс Қазақстанның Солтүстік аймағына жатады және Ақмола, Торғай, Қостанай,
Облыс территориясы таулы, үстірт жазықты сипаттайды. Солтүстік –шығыс бөлігін
Мұнда 675,8 мың адам өмір сүреді. Оның 191,3 мыңы
Пайдалы қазбалардан тас көмір, доломит, алтын, әк, ас тұзы
Экономикада дән шаруашылығы үлкен маңызға ие. Облыста ауылшаруашылық жерлері
Тамақ және жабдық жасау өнеркәсібі дамыған. Ұлы Отан
Көкшетаудың жылу – сумен қамтамасыздық сферасындағы мәселесі елге аян,
Солай бола тұрса да, қала шаруашылығын қалыпқа келтірілді, су
Облыс орталығын Көкшетауға көшіргеннен кейін мұнда экономиканы көтеруге бүкіл
1999 жылы 20-мамырында Ақмола облысының Еңбекшілдер ауданында Атансор атты
«Кащерн Елрово» ААҚ кен орнының қожайындары мұнда қалыпты инфрақұрылым
Кен орнының өзіне келсек, концерн директоры Радион Тен түсіндіргендей,
1999 жылы Көкшетау облысқа Зеренді, Шортанды және Еңбекшілдер
Көкшетауға 21 облыстық мекемелер толығымен көшіп, орналасты. Қызметтік және
Саяхатты жаны сүйетіндер Көкшетау-Бурабай аймағына жолға шықаннан кейін әртүрлі
Таным-психологиялық күшті қалыптастырудың ерекше формасы. Турист келген жерге қызығушылық
Танымдық функция аймақтың табиғи, мәдени-тарихи, этнографиялық, шаруашылық және басқа
Туризм арқылы сауығу – адамның өндірістік және өндірістен тыс,
Туризмнің осы функциясының әлеуметтік-экономикалық мәні өте жоғары, өйткені ол
Адам денсаулығын сақтау мен күшейту қамқорлығы, олардың жұмысқа деген
Жоғары экономикалық көрсеткіштер – мақсат емес, адамзат қажеттіктерін қанағаттандыратын
Материалды өндіріс сферасында еңбек өндірісінің өсуі қоғамдық өнімді жасау
Туризмнің қарқынды дамуы, курортты-туристік аудандарда туристер концентрациясының жоғарылауы рекреациялық
Рекреациялық қажеттіліктер сыртқы ортаның объективті факторларының ықпалымен әлеуметтік-экономикалық даму
Көкшетау-Бурабай аймағында анықталғандай, демалыс ландшафтарын таңдауға деген ықпалды тұрғын
Емдеу бастауларына зейнеткерлер де көп мән береді. Жүргізілген сұрақ
Типология бойынша Бурабай аймағындағы рекреациялық ермектерді 4 негізгі
Қалыптасу тобы:
а) рекреациялық-емдік сабақтар;
б) рекреациялық-сауықтыру сабақтары.
Даму тобы:
а) рекреациялық-танымдық сабақтар;
б) рекреациялық-спорттық сабақтары.
Рекреациялық-емдік сабақтар санаторлы емдеу әдістері анықтайтын сабақтар жүйесін сипаттайды:
Рекреациялық-сауықтыру сабақтар көбінесе адамның физикалық күшін дамытуға бағытталады. Мұнда
Соңғы уақытта рекреациялық қызметтің үш негізгі формалары туралы айтады:
Тарау 2. Көкшетау-Бурабай курортты шаруашылығының дамуының рекреациялық жағдайлары
2.1 Туризм дамуының табиғи-климаттық жағдайлары
Қазақстанның солтүстігінде, Астана мен Көкшетау қалаларының арасында таңғажайып
Бурабай көтерілімдері айтарлықтай төмен. Төбелер орманмен көмкерілген және спорттық
Синюханың екі шыңы бар: Оңтүстік және Солтүстік. Биігі –
Осы жартас туралы аңыз бар: «Жеке батыр баяғыда осы
Солтүстік шеті мен Синюха. Көгілдір шығанақ арасында жартастар орналасқан.
Оқжетпес шыңын келесі аңыз түсіндіреді: «ХVII ғасырда Абылай руының
Көкшетау-Бурабай аймағының аймағының климат ерекшеліктері, біріншіден, оның географиялық орнымен
Бурабай аймағында маусым айындағы күн шұғыласының орташа мөлшері А.Д.Вудская
Сипатталып отырған аймақ үшін, Қазақстанның барлық солтүстігі үшін климаттың
Бурабайдағы атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшері орташа 360 мм-ді құрайды.
Қарстырылып отырған территорияда жаз айларында орташа жылдамдығы 2,3-2,7 м/с
Қорытындылай келе, Көкшетау-Бурабай аймағының ауа-райы жағдайлары жыл маусымдары бойынша
Көкшетау-Бурабай курортты зонасының территориясы жан-жағындағы аудандармен салыстырғанда, үлкен су
Көкшетау-Бурабай аймағы көлдерге бай. Олардың ішіндегі ең ірісі Үлкен
1-кесте
Көкшетау-Бурабай аймағындағы көлдердің морфологиялық мәліметтері (П.Р.Даирачево мәліметтері бойынша)
№ Көл атауы Ұзындығы, км Ені, км
1 Үлкен Шабақты 8,7 4,2 24,6 34,0 387 305
2 Бурабай 4,5 2,9 10,0 7,0 45 321
3 Кіші Шабақты 10,6 3,2 21,7 15,5 191 307
4 Шортанды 7,1 3,8 19,6 31,0 363 398
Көлдер көркем жерлерде, тау етектерінде орналасқан, толығымен немесе кішкене
Көл жағаларының құрылымы, олардың қазаншұқырларының рельефті де сәйкес келеді:
Көлдердегі су деңгейі үнемі ауытқып отырады, жағалық жолдар мен
Көлдердің қоректенуі негізінен жер асты суларын бірақ атмосфералық жауын-шашын
Айтылған көлдерден басқа, ұсақ көлдер саны да көп. Мұндай
Сипатталып отырған территорияның көп жерлерінде жер асты суларының бастаулар
Өсімдік жамылғысы үлкен халықшаруашылық, эстетикалық, емдік-сауықтыру мәніне ие табиғаттың
1.Еменді-қайыңды ормандар. Бұлар қарастырылып отырған территорияның үлкен бөлігін алып
Келесі кең таралған ағаш түріне қайың жатады, екі түрмен
Бурабай саяжайындағы мохты кілемде орман және дала формаларының қоспасынан
Бурабай көлінің солтүстік жағалауында, Громовая өзенінің бастауларында желдің әсерінен
Жазғы уақытта орманда таңқұрай, бүлдірген, костяника, брусника, тіпті клюква
2. Алуаншөпті – тырсты өсімдік кешені тау баурайларында, көтерілімдер
Мұнда көбінесе бороздчатый типчак, суық жусан, тырсаизен жиі кездеседі.
3. Дәнді – алуаншөпті өсімдік оңтүстік-батыс тау маңдарында, территорияның
Көбінесе мұнда дәндер кездеседі: типчак, коротконожка, дала тимофеевкасы, вейник;
4. Шалғынды – далалық өсімдік. Шалғындар өзен құйылымдары жерінде,
5. Жусанды-сордақты өсімдік аңғарларда, кеуір бара жатқан су көздерінде,
Осылайша, аймақ қоршаған құрғақ даладан өзінің бай әртүрлі өсімдік
2.1Жануарлар. Бурабайдың жануарлар әлемін дұрыстап тану үшін әр жыл
Орнитологтар мәліметі бойынша, мұндағы қанаттылар саны екі жүзден астам
Көктемде, ұшулар кезінде аспан үйрек қанатының сыбдырына толады, бірінен
Кейде қараңғылықта кенет күміс шағала саңқылдап, кейде сұр қаздар
Көктем – балапан шығару кезеңі, ал Бурабай көлінде көптеген
Алғашқы қар ерулерімен суларда айқайлаған күміс шағалалар пайда болады.
Қамыс басқан көллдерді ірі қарабауырлы гагарлар мекен етеді, олар
Өздерінің сүйікті жерлеріне қара құтандар да ұшып келеді. Мойындарын
Орманды бурабай көлдеріне сонымен қатар тырналар, сұр құтандар, үйректің
Салқын көктем кештерінде биік аспан төрінде хрусталь сыңғыры естілгендей
Ұшып өтетін тағы құстардан көктемде ақ маңдайлы казарка, тырна,
Бурабайдың далалы көлдерінде сұр қаздар мекен етеді; одан алыс
Жазда, далалы емес жерде ақ және сұр тауықты кездестіруге
Құс сайрауын сүйетіндер жазғы орманда шығыс бұлбылы мен иволганы,
Әдемі, тұрқы торғайдан кіші орман әншісі щегаль де осында
1938 ж. Бурабай аймағына бірден үш жүз тиін жіберілген
Санаторийлер мен демалыс үйлерін қоршаған емендер мен үлпілдік жануар
Теререв – косачтар бурабай ормандарының баяғыдан бергі аңы. Ал
Жеке батыр тау баурайларында алтай маралдары мен сібір тауешкілері
Көп жыл бұрын Херсоннан келген ұшақ қорықтан Көкшетау жеріне
Біз ойлағанымыздай, мықты еліктер сынақтан өтті, өсті, өнді. Суық
Енді Бурабай орман төмендеуінде жабайы шошқа іздері қалың батпақты
Шаруашылық сонда да өзінің мазасыз қонақтарын тәрбиелейді, ауылда табиғат
Ал мұражай жақсы: таулы-орманлы оазис ретінде Бурабайдың иамаша экспозициясы
Табиғат мұражайына жазда кіре алмайсмыз: экскурсияла, оқушылар, осылайша бәрі
Азаматтықпен , сұлулықпен тәрбиелеу! Иә, әрине, мұның бәрі пайдаға
Әсем табиғат ортасында тұрып, адам жанында ашу-ыза, бірнәрсені қысқарту
Тек осындай мүмкіндікті қас-қағым сәтке іс жүзіне айналдыру, яғни
2.2 Көкшетау-Бурабай курортты-рекреациялық шаруашылықтың қазіргі таңдағы күйі
Рекреация этимологиялық түсініктер жиынтығын сипаттайды: recreatio (лат.) – қалыптасу,
«Рекреация» - адамдардың тәуліктік, апталық және жылдық өмір циклдері
Қазір Бурабай зонасында 24 санаторий мен 15 балалар сауықтыру
Щучинский
«Щучинский» санаториі аттас көлдің солтүстік-шығыс жағалауында теңіз деңгейінен 380
«Щучинский» санаториі «Курорт Бурабай» теміржол станциясынан 18 км-де орналасқан,
Емдеу орны 1946 жылы жалпы терапевтік санаторий ретінде 1930
Санаторий жыл бойы жұмыс істейді, жазда 315 және қыста
Санаторий солтүстікте орналасуына қарамастан, бақта гүлдер, таулар мен көлдерге
Қазақстанның басқа да емдеу орындары сияқты, «Щучинксий» санаториі қолайландырылып,
«Щучинский» жазықты далалық бальнео-батпақты санаторий болып табылады.
Санаторидің негізгі емдеу факторлары болып табылады. Балқаш – Сор
Санаторий заманауи аппаратурамен жақсы жабдықталған. Физиотерапевтік, рентгендік, тіс салу
Санаторийді емдік батпақпен қамтамасыз ету базасы болып солтүстікке қарай
Май-Балық көлінің жағаларындағы екі скважина арқылы шығарылатын минералды су
Ал №93 скважинасының:
Көрсетілген минералды сулар асқазан-ішек аурулары, бауыр мен өт жолдары,
Батпақпен емдеу негізінде апиликациялық әдіспен жүргізіледі. Тірек органдарын, жеке
Гинекологиялық аурулар болса, батпақ ректальды немесе вагинальды тампон түрінде
Денеге батпақты жаққаннан кейін ауруды жаймамен, артынан кленке және
Жүрек-тамыр жүйесі, фазасы, ауыру сатылары жеке ескертілу арқылы процедуралар
Батпақты жууға арналған су t-сы 36-370 – тан аспауы
Процедурадан кейін емдеу орнындағы демалыс бөлмесінде жарты сағат, палатада
Батпақ қабылдайтын күні процедурадан бір сағат бұрын немесе 1
Сол күні теңіздік, көлдік және өзендік шомылулар, емдік және
Санаторийде жеке суставтарға гальвандық батпақ қолдану тәжірибе жүзінде байқалып
Физиотерапия бақа емдік факторлармен бірге пайдаланылады және олардың әсерін
«Щучинск» санаториінде емдеуге көрсетілімдер «Бурабай курорты» ауданындағы емдеу орындарының
Жүрек-тамыр жүйесінің аурулары:
1. Ревматикалық және басқа текті миокардиттен кейінгі күйі, жүрек
2. Жүрек бұлшықетін күш түсуден, миокардидистрофия, сонымен қатар алмастырушылық,
3. Миокадиялық кардиосклерд немесе стенокардия ұстамасы болмаған кезде орын
4. 1-деңгейдегі көп емес қан айналымының жеткіліксіздігінен немесе компенсация
5. Тамыр қисықтары мен ми, жүрек және бүйрек тамырларында
6. «Эссенциалды» гипертониялық ауруы.
7.Жүрек-тамыр жүйелерінің функциясының бұзылуы басым невроздар.
8.Ұштарында трофикалық бұзылулар және ми мен тәждік қан айналымы
9. Тромбофлебит пен аяқ асты ұшығуларды тудыратын процесс генерализациясына
10. Кейінгі қалдықтық құбылыстар, флебиттер мен тромбофлебиттердің 3-4 айдан
Спорт ойындары, жақын маңдағы туризм, қайықта серуендеу кеңінен қолданылады.
Санаторий жағдайында терренкурдың үш маршруты ойлап табылды.
Ұзындығы 1800 м 1-маршрут Щучье көлінің жағасы бойымен тегіс
Ұзындығы 3600 2-маршрут 40-қа дейін көтерілу бұрыштарына Щучье көлінің
Ұзындығы 4400 3-маршрут 80-қа дейін көтерілу бұрышына ие, Щучье
Барлық маршруттар аллеялар мен жақсы жолдар бойымен өтеді, тау
Бағалар мұнда орташа, емдеуге және қызметтің қалған спектріне жолдама
Қымыз. Бурабай климатымен қоса өзінің қымызымен де белгілі. 20-жылдары
Шығыс елдерінің ұлттық сусыны – қымыз. Жылқы сүтінен жасалады.
Қазіргі кезде Бурабайдың барлық санаторилеріне қажетті қымыз арнайы қымыз
Қымызбен емдеу маусымы маусым айынан қазанға дейін созылады.
15–кестеде А.В.Сигристің сүт пен қымыздың химиялық құрамы туралы мәліметтерін
15-кестеде қымыздағы қорек заттары сиыр сүтіне қарағанда аз екені
Кесте 2
Сүт пен қымыздың химиялық құрамы (%) /117/
Сүттің құрамдас бөліктері Әйел сүті Сиыр сүті
Су 87,4 87,2 90,0 92,0-93,0
Тығыз қалдық 12,6 12,8 10,0 7,0-8,0
Ақуыз 2,1 3,4 2,0 Шамамен 2,0
Май 3,8 3,9 1,5 1,5
Сүт қанты 5,5 4,7 6,0 2,0-3,0
Зала 0,3 0,7 0,4 0,4
Сүт қышқылы - - - 0,6-0,9
Этил спирті - - - 1,0-2,0
Үлесті салмақ 1,029 1,033 1,034 1,015-1,020
Ашу қандай дәрежеде жүргеніне байланысты қымыздың үш түрін ажыратады
Қымыз қышқылдығы мен спирт құрамы қымыз сұрыпы Спирт
Әлсіз 1,00 – ге дейін 60-80
Орташа 1,00-1,75 81-105
Күшті 1,75-2,50 106-20
Қымыздағы спирт мөлшері мен сүтт қышқылының ара-қатынасы тұрақты емес.
Қымыз сапасы төмендейді және қышқылдық ашу спиртке қарағанда тезірек
Шамамен орташа қымыз емдеу мақсаттарында қолданылады. Қымыз ағзаға көпқырлы
Қымыздың асқазан-ішек трактының функциясына тигізетін әсері анық байқалады. Қымызды
Қымызбен емдеу әсерінен ағзадағы алмасу процестері айтарлықтай өзгереді, ұзақ
Туберкулезбен ауыратын адамдарда гемоглобин, эритроцит мөлшері көбейеді, лейкоцитарлы формула
Қымыз ішкен сырқаттардың өкпесінің өмірлік сыйымдылығы қымыз ішпеген, бірақ
Қымыз ең алдымен өкпе туберкулезімен ауыратын жандарға беріледі. Сырқатты
Шамамен 100 жыл бұрын Н.Постников ұйымдастырған алғашқы қымызбен
Курортта сырқаттың алғашқы 2-3 күні климатқа бейімделуге және тексеруден
Бұрынғы кездері қымыздың үлкен дозасы, мысалы, күніне 3-4 литр
Қымыз ас ішерден 1-1,5 сағат бұрын ішілуі керек, өйткені
Қымызбен емдеу міндетті түрде қыдырулармен, қайықта серуендеумен, емдік физмәдениетпен
Емдеу әдістемесі аурудың даму фазалары мен сипатына, сырқаттың жеке
А.В.Сигрист (1948) кітабынан сәйкес мәліметтерді қысқарған түрде келтіреміз.
Қымызбен емдеу өкпенің шектеулі фиброзошақты туберкулезі кезінде аса
Өкпенің созылмалы диссеминирленген туберкулезі, ошақтық формалары сияқты, қымызбен емдеуді
Май-Балық көлі. Соңғы жылдары өзгерген су құрамы 4-кестеде келтірілген.
Кесте 4
Жыл СО3 НСО3 Cl SO4 NO2 NO3 Ca Mg
1951 360 1000 5498 2075 Іздер 0,4 2,4 850
1953 408 805 6771 2613
28 1050
4209,0 15808
1957 420 1098 8140 3350
20,6 1128
5340,0 19480
Май-Балық көлі түбінің рельефті алуан түрлі жағасы жырлауытты болса
Майбалық көлін сақтап қалу үшін Кіші Шабақты көлінің суымен
Кіші шабақты:
Майбалық:
Осылайша, Кіші шабақты өзенінің суын Майбалыққа қосу, оның су
Ашық ландшафт, изенді дала, тасты жағалаулар, көл жағасында тұрғын
Балпаш-Сор көлінің емдік батпағы. Бурабай селосынан солтүстікке қарай 25
Бұл көлдерді алғаш рет 1914 жылы А.П.Нифтанов зерттеген, сосын
Құлақ Сор, Мейлі Сор, Солтүстік Балпаш және Оңтүстік Балпаш
Көлдердің ішіндегі ең үлкені – Үлкен Сор, Е.В.Посоков (1947ж)
Көл табаны күкіртсутек иісі әлсіз шығатын тұтқыр, сұр тұнбамен
Бурабай курортының бағалы емдік факторы болып Балпаш Сор көлінің
Балпаш Сор көлі формасы бойынша диаметрі 1,3 км-ге дейін
Курортология Орталық институты экспедициясының мәліметтері бойынша, батпақ бүкіл көл
Көлдің батыс бөлігінде минералды батпақ қабаты 35-37 см-ге жетеді.пайдалануға
С.Сейфуллин атындағы санаторий
Санаторий 2002 жылы теміржолшыларға арнайы ашылған. Щучинскіге демалушылар негізінен
Курорт қызметі бірнеше есе жақсарды, ал бағасы сол
Қазақстанда шамамен 16 мың теміржолшы бар, қыста бір уақытта
Спорт және жаттықтыру залы, бильярд, төрт монша үйі, кинотеатры,
«Бурабай» демалыс үйі
Орны: Көкшетаудан шығысқа қарай 65 км қашықтықта емендер
Нөмірлер: екі, үш-төрт орынды нөмірлі, 3-5 этажды кірпіш
Инфрақұрылымы: спортзал, кинозал, бейнесалон, кітапхана бар, кафетерий,
Кесте 5
Орналасу объектісі Нөмір категориясы Адам басына күніне төлейтін бағасы,
«Бурабай» демалыс үйі 2 – бөлмелі, люкс (ТВ,
Тұру мен 3 уақыт тамақтануы
2-3 орынды 3180
ТВ бар, 2 орынды нөмір 2400
Қосым – 7 жасқа дейінгі 3420
Емдеу, инфрақұлымы
Зал, спорт алаңы Автотұрақ, кафе
«Оқжетпес» санаторийі
Орны: Еменді ағаш қоршауында Айнакөлдің сұлу жағалауында орналасқан. Нөмірлер:
Инфрақұрылымы: спортзал, кинозал, бейнесалон, кітапхана, компьютер клубы бар, казино,
Щучинск ауданының Зеленый бор селосындағы «Жұлдыз» оқу-сауықтыру орталығында 2002
Кесте 6
Орналасу объектісі Нөмір категориясы Адам басына күніне төлейтін бағасы,
«Оқжетпес» санаторийі 2 – бөлмелі, люкс (ТВ, тоңазытқыш,
Тұру мен 3 уақыт тамақтануы
2-3 орынды нөмір 2 орынды ТВ+телефон 3180
Қосым – 7 жасқа дейінгі 3420
Емдеу, инфрақұрылымы Спортзал, жаттықтыру залы, кафе, би залы,
Спорт алаңы, автотұрақ
Фестивальда ашылулар көп болды, мысалы гран-при иегері болған Щучинскіден
Щучинск тұрғыны Әділ Райсов, Көкшетау балалар шығармашылығы үйінен Лиза
Ал 2003 жылы жазда фестиваль өзінің кішігірім бес жылдығын
Заманға сай Бурабай курортында 240 бүлдіршін денсаулығын мықтайтын, әрі
Осы жылы Ақмола облысында мынадай бағыт ұстануға шешім қабылдандыя,
2002 жылы Щучинск ауданының «Зеленый бор» селосындағы «Жұлдыз» балалар
Бағдарламаға жеңіл атлетика, үстел теннисі, баскетбол, футбол кіреді. Олимпиаданың
«Оқжетпес» республикалық жастар лагерінде «Бақыт – күштің бірігуінде»
Мұндай масштабтағы жастар слеті бізде алғаш рет болды. Оны
Щучинск қаласындағы 200 жас журналистердің «Оқжетпес» атты белгілі республикалық
Көпшілік үшін бұл көп күттірген, әрі жағымды жаңалық: Бурабай
Мамардың төкпе жауынына шомылған реликті ормандар алғашқы маусым күндерінде
ҚР Қорғаныс министрлігінің ЦСКА демалыс үйінде (бұрынғы «Ботагөз» демалыс
Шындығына келгенде, жазда мұнда үлкен нөмір күтіледі, - дейді
Көбінесе, жарыстар мен жиындардан кейін Қазақстанның әр бұрышынан келген
...Әскери емдеу орнында бірінші болып демалғандар – Ақмола облыстық
Василий Михайловичтің графигі бойынша мұнда 2002 жылы 10-маусымда Ресейдік
Ал еліміздің оңтүстік өңірлері мен ТМД елдері емдеу жұмысшыларымен
Сонымен бірге жас спортсмендер ретінде де 2002 жылы өзінде
Хоккей корты салынды, демалыс үйі территориясында пляждық воллейболға арналған
Оқжетпес
2003 жылдың қаңтарында «Оқжетпес» емдеу орны ашылды. Қайта жасауды
Оқжетпес – мемлекеттік саясаттың жанды бейнесі Бурабай аймағы шетел
Реконструкцияға байланысты, емдеу орны спорт алаңын, жұмысшыларға арналған мейрамхананы,
Емдеу орны жыл бойы жұмыс істегендіктен, жылу құбырларын жаңартып,
2003 жылдың қаңтарында Бурабай курорт зонасының ғажайып бұрышында «Щучье»
Еліміздің жобалаушылары мен архитекторларының үлкен ұжымымен бірге «Астана Стройинвест»
Мұнда балаларға арналған ұйықтайтын кең бөлмелер, жарық сыныптар, компьютер
Жазғы уақытта отбасының қаржылық мүмкіндігіне байланысты ата-аналарға балалармен бірге
Топтастырылған оқушылардың тобына Үлкен Чебанье өзендегі демалыс палатканың лагерін
Шілде-тамыз 2002: Алғашқы шыңдарға шығу жиналысын, шаудан кейін Александр
Тәжірибе жинап алған соң олар Ала-арша жеріне саяхатқа кетті,
2.3 Көкшетау-Бурабай курорттарын дамытудың мөлшері мен перспективалары
Өз кезінде Ақмола облыстық әкімшілігімен және облыстық экономика басқармасымен
Курортты зонаның қалыпты дамуы ең алдымен бұл жерде сәулеттік
Қазіргі кезде «Балдаурен» балалар сауықтық орталығын қайта өңдеуден өткізу
Бұл мәселелер Бурабай курортты зонасының сәулетті дамуына ұстап тұруда.
Қазіргі кезде табиғатты қорғау өзекті әлеуметтік-экономикалық мағынаға ие. Адам
Әсіресе курортты адамдардың қоршаған ортасын қорғау үлкен маңызға ие,
2002 жылы 17 мамырда Щучинск аулының әкімшілігінде отырыс өтті.
Әкімшіліктің қызметкерлерінің сөзіне қарағанда «Алтын бор» турбазасы «Щучинск» демалыс
Щучинск профсоюз санаториі бүкіл Союзға аты мәлім болған. Сол
2002 жылы «Оқжетпес» санаториінің толығымен қайта өңдек жұмыстары басталды.
Бұрынғы «Ақмола» санаториі жаңа түрге ие болды. 1,5 жыл
Жазғы маусымға «Оқжетпес» республикалық жастар лагері жақсы дайындалған, ол
Көкшетау-Бурабай өңірінің тағыда бір өзекті мәселесі ол – орман
«Көкшетау» ұлттық саябағында, 2003 жылдың қарсаңында табиғатты қорғау үшін
Қорытынды
Қазіргі кездегі дамыған туризм бүкіл дүние жүзін жаулап алды.
Ішкі туризим, туристардың туған жеріне деген сүйіспеншілігін тударады, салт-дәстүрмен
Фактілік мәліметтерді зерттей отырып біз мынандай тұжырымдамаға келеміз. Көкшетау-Бурабай
Көкшетау-Бурабай өңірі Солтүстік Қазақстанның ең бір дамыған өңірі болып
Берілген аймақтың ең үлкен басты мәселесі мынада, көптеген сауықтық
40
Көкшетау–Бурабай курортты шаруашылығының рекреациялық жағдайлары
Көкшетау-Бурабай аймағында курортты-рекреациялық шаруашылықтың дамуы
Көкшетау–Бурабай аймағына жалпы сипаттама
Қазақстан Республикасының емдік-сауықтыру орындарына баға беру
Туризм индустриясына басқа экономика салаларының экономикалық бағыныштығы
Ақмола облысынның рекреациалық ресурстары
ЩУЧЬЕ – БУРАБАЙ КУРОРТТЫҚ БЕЛДЕМІНІҢ ГЕОЭКОЛОГИЯЛЫҚ АУДАНДАСТЫРЫЛУЫ
Ақмола облысы - Солтүстік Қазақстандағы облыс
Солтүстік қазақстанда дамыған емдік туризмнің орталықтары
Қостанай облысының туризмі