КӘСІПОРЫНЫҢ ТҮСІМДЕРІН ТАЛДАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ТҮСІМ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
1.1 Нарықтық экономика жағдайындағы түсімнің
1.2 Кәсіпорынның негізгі және негізгі
2. ТҮСІМ ЕСЕБІ........................................................................................................
2.1 Түсімді тану.....................................................................................................
2.2 Түсім есебі.......................................................................................................
2.3 Ақпаратты ашып көрсету...............................................................................
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Кәсіпорынның түсімдері - деп Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есебінің
Мұндай түсімдерге:
Дайын бұйымдар мен тауарларды сатудан алынатын түсімдер;
Қызмет көрсетуден алынатын түсімдер;
Дивиденттер, ролятилер және пайыз түрінде алынатын және тағы
Бұл жоғарыда аталған түсімдерр қатарына
Алдын ала аванс ретінде
Алынған несиелердің және қарыздардың
қызметтер көрсету жөніндегі мәміленің
Алынған түсімдер кәсіпорынның қызметінің
Негізгі қызметтен алынған түсімдер;
Негізгі емес қызметтен алынған
Қаржы есептілігін дайындау және таныстыру принциптерінде акционерлердің салымдарымен
Табысқа кәсіпорынның түсімі де, басқа түсімдер де кіреді.
Кәсіпорынның негізгі қызметтен алынған
Кәсіпорынның түсімдері мынадай
Түсім сомасы дұрыс бағаланған
Кәсіпорының экономикалық пайдаларды алу
болған жағдайда;
Кәсіпорын сатып алушыға меншік
Мәміле бойынша нақтылы жұмсалған
шығындар дұрыс бағаланған жағдайда;
Қаржы есеп беру кезеңде кәсіпорынның
түсімді тану үшін қабылданған
б) есепті кезең үшін
тауарлар өткізу;
қызметтер көрсету;
пайыздар;
роялти;
дивиденттер нәтижесінде туындайтын түсімдерді,
ішінде тауарлар немесе қызметтер
1. КӘСІПОРЫНЫҢ ТҮСІМДЕРІН ТАЛДАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ
1.1 Нарықтық экономика жағдайындағы түсімнің
Кәсіпорынның нарықтық экономика жағдайында
«Түсімдер дегеніміз – қаржының келуі немесе
Ықшамдалған түрде бұл түсінік 1995
Табыстылықтың көрсеткіштер жүйесі ең
Түсім жинақталған түрде шаруашылық
Нарық жағдайында түсімнің ролі
Түсім есебінен, сондай-ақ кәсіпорынның бюджет
Ол оның іскерлік белсенділігі
Нарықтық экономика жағдайында түсімнің
мемлекеттік бюджет табысының көзі;
кәсіпорын мен бірлестіктердің өндірістік
Функциялардың және олардың өзара
Түсім өз қызметтерін тиімді
Жуықтаудың белгілі бір дәрежесінде,
қажетті шығындарын көрсетуі тиіс және
Бұйымдарды калькуляциялау және өнімнің
жүйесі ғылыми негізделген болуы
Табысты бөлу механизімі белсенді
дамуы мен оның тиімділігін арттыруда
Табысты тиімді пайдалану тек
жүйесінде (амортизациялық аударымдар, қаржылық санкциялар,
Бірақ түсімнің абсолютті мөлшері
Кәсіпорының табыстылық көрсеткіштерінің өсуіне
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорының
Табыстылық көрсеткіштерін талдау міндеттеріне
Табыстылықтың абсолютті көрсеткіштерінің
Таза табыстың қалыптасуының құрамдас
Табысқа әсер ететін факторлардың
Табысты бөлу бағыттарын, пропорцияларының
Табыстың өсу резервтерін анықтау;
Кәсіпорынның даму перспективасын ескере
Табыстылықтың әр түрлі коэффиценттерін
1.2 Кәсіпорынның негізгі және
Кәсіпорынның негізгі қызметтен алатын
Бұл шоттар:
6010 – Өнімдерді сатып өткізуден
6020 – Сатылған өнімдердің қайтарылуы.
6030 – Сатудан және бағадан жеңілдіктер.
6100 – Қаржыландырудан алынатын түсімдер.
6110 – Сыйақылар бойынша түсімдер.
6120 – Дивиденттер бойынша түсімдер.
6130 – Қаржылық жалдан алынған
6140 – Жылжымайтын мүлікке салынған
6150 – Қаржылық құралдардың әділетті
6160 – Қаржыландырудан алынатын өзге де
6200 – Басқа да түсімдер
6210 – Активтердің шығуынан алынған түсімдер.
6220 – Тегін алынған активтерден
6230 – Мемлекеттік субсидиядан алынған түсімдер.
6240 – Құнсызданудан болған зияндардың
6250 – Бағамдық айырмашылықтардан алынған
6260 – Операциялық жалдан алынған
6270 – Биологиялық активтердің әділетті
6280 – Басқа да түсімдер.
Кәсіпорындар мен ұйымдардың негізгі емес
Ал кәсіпорын осы жоғарыда
Кәсіпорынның материалдық емес активтерін,
Кәсіпорынның басқа заңды және
6250 – «Бағамдық айырмашылықтан түскен түсім» шоты
2. ТҮСІМ ЕСЕБІ
2.1 Түсімді тану
Ұйымға экономикалық пайданың операциямен байланысты тиісті ағынның пайда
Пайыздық түсім беретін инвестицияны иеленудің алдында төленбеген пайыз
Түсім мынадай негізде танылуы тиіс:
пайыздық табыс 39 Халықаралық қаржы есептілігі стандартының ХҚЕС
роялти тиісті шарттың мазмұнына сәйкес есептеу әдісі бойынша
дивидендер акционерлердің төлемді алу құқығы орнағанда ғана танылуы
Егер шарт мазмұнын ескере отырып түсімді тану үшін
Тауарларды сатудан түскен түсім мынадай аталған талаптар қанағаттандырылғаннан
кәсіпорын сатып алушыға тауарларды иеленумен байланысты елеулі тәуекелдерді
кәсіпорынның әдетте иелену құқығымен байланысты қауымдасатын және сатылған
түсім сомасы сенімді өлшенгенде;
кәсіпорынға мәмілемен байланысты экономкалық тиімділіктің пайда болуы ықтимал
мәмілемен байланысты кеткен немесе күтілетін шығындар сенімді өлшенуі
Егер кәсіпорын иеленумен байланысты елеусіз тәуекелдерін сақтап қалса,
Кәсіпорынға экономикалық пайданың мәмілемен байланысты тиісті ағынның пайда
Түсім есебі
Түсім алынған немесе алынуға тиіс қарама-қарсы ұсыну
Көпшілік жағдайда қарама-қарсы ұсыну ақша қаражаты немесе оның
Мысалы, кәсіпорын сатып алушыға пайызсыз кредит ұсынуы мүмкін
Пайыздың ендірілген ставкасы:
ұқсас төлем қабілеттілік рейтингімен эмитенттің бірдей қаржы құралына
қаржы құралының номиналдық сомасына дисконт ретінде қолдану олардың
Әділ құн мен тиісті қарама-қарсы ұсынудың номиналдық сомасы
Тауарлар немесе қызметтер сипаты және көлемі жағынан бірдей
Кәсіпорынның сатып алушыға иеленумен байланысты елеулі тәуекелдерді және
Егер кәсіпорын иеленудің елеулі тәуекелдерін сақтап қалса, мәміле
Кәсіпорынның иеленумен байланысты елеулі тәуекелдерді және сыйақыларды сақтап
стандартты кепілдеме міндеттерімен өтелмейтін қанағаттандырылмаған қызмет үшін жауапкершілікті
нақты сатудан алынған түсімдер тауарларын сату нәтижесінде сатып
жіберілген тауарлардың қондырылуы міндетті болғанда, ал қондыру кәсіпорынмен
сатып алушы сату шартында анықталған себептермен және кәсіпорынның
Қаржылық қызмет ақысынан түсетін түсімнің танылуы ақының анықталған
39 ХҚЕС бойынша «пайда немесе шығын бойынша әділ
Кәсіпорын, несие бойынша міндеттеме 39 ХҚЕС -ның шегінен
Амортизацияланатын құны бойынша бағаланған қаржылық міндеттемелерді шығарғанда қабылданған
2.3 Ақпаратты ашып көрсету
Кәсіпорындар мынадай ақпаратты ашып көрсетуі керек:
түсімді тану үшін қабылданған есеп саясатын, соның ішінде,
кезең ішінде танылған түсімнің әрбір маңызды санаты сомасын,
тауарларды сатудан;
қызмет көрсетуден;
пайыздардан;
лицензиялық төлемдерден;
дивидендтерден келетін түсімдерді; және
түсімнің әрбір маңызды санатына қосылған тауарларды немесе қызметтерді
Кәсіпорын кез келген шартты міндеттемелерді және активтерді 37-«Бағалау
Қызмет көрсету болжанатын мәміленің нәтижесі сенімді бағалана алған
түсім сомасы сенімді өлшенсе;
кәсіпорынға экономикалық пайданың мәмілемен байланысты тиісті ағынның пайда
есепті күнгі жағдайы бойынша мәміленің аяқталу сатысын сенімді
мәмілені жүзеге асыру үшін кетірілген шығынды және оны
Мәміленің аяқтау кезеңі бойынша түсімді тану көбінесе «дайын
Сәйкес келетін ағымның кәсіпорынға мәмілемен байланысты экономикалық пайданың
Кәсіпорын орындалған жұмыстың сенімді өлшенуін қамтамасыз ететінін пайдаланады.
орындалған жұмысты бақылауды;
қызметтердің жалпы көлеміне пайызбен есеп беру күніне ұсынылған
есеп жасау күнгі келтірілген шарт бойынша шығынның мәміле
Тапсырыс берушілерден алынған аралық төлемдер және аванстар көрсетілген
Тәжірибелік мақсат үшін, белгілі бір кезең аралығында қызметтер
Қызмет көрсетуді шамалайтын операция нәтижесі сенімді бағаланбаған кезде
Мәмілені орындаудың бастапқы кездерінде оның нәтижесін сенімді бағалау
ҚОРЫТЫНДЫ
Курстық жұмысымның тақырыбы «Түсім». Бұл
Кәсіпорын экономикалық, өндірістік
Осындай операциялармен байланысты кәсіпорынның
Кәсіпорынның қаржылық есеп берген
Көрсеткен қызметтен және орындалған
есеп беру күніне мәміленің
мәмілені жүргізу кезінде
Кәсіпорын барынша дәлдік деңгейде
Мәміленің сипатына қарап оның
белгілі бір күнге
белгілі бір күнге жалпы
орындалған жұмысты талдау.
Аралық негізде жасалатын төлемдер,
Қызмет көрсетудің, яғни мәміленің
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Тасмаганбетов Т.А., Омаров А.Ш., Әлімбекова Б.А., О.Ж. Рабатов,
Байболтаева М.Ә., Радостовец В.К.. Қаржы
Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергов Н.А., Жантаева
Қаржылық есеп (оқу құралы) –
Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергов Н.А.. Бухгалтерлік есеп
және негіздері – Алматы: Экономика, 2005.
Назарова В.Л.. Шаруашылық жүргізуші
есеп (оқулық) – Алматы: Экономика, 2005.
Төлегенов Э.Т.. Бухгалтерлік ақпарат жүйесі.
2001.
Андросов А.М. Бухгалтерский учет. – Москва.: Финансы
1996.
Андреев В.Д.. Практический аудит. – Москва.:
Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергов Н.А., Төлегенов Э.Т., Байдаулетов
Энтони Р., Рис Дж. Учет: ситуации
Шишкин А.К. , Микрюков В.А. , Дышкант
ҚР-ң «БЕ және қаржылық есеп беру туралы» Заңы
Кеулимжаев К.К: и др. «Финансовый учет» Алматы. 2003г
Тулешова Г.К. «Финансовый учет в соответствии с международными
Под редакцией Р.М.Рахимбековой «Финансовый учет на предприятии»
Концептуальная основа
- 30 -
Түсімдер есебі
Қаржылық жағдайы
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ
Қаржылық қатынас
Кәсіпрынның қаржылык жагдайы талдаү
Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы кәсіпорынның бюджеттік қаржылық тұрақтылығын талдау
Қаржы менеджменті туралы
Кәсіпорынның тиімді қызмет етуін қамтамсыз етудегі ақшалай қаражаттарының есебі және талдауы
Кәсіпорының іскерлік белсенділігі көрсеткіштерінің талдауы
Кәсіпорын жұмысының нәтижесін жоспарлау, бағалау