Халықаралық валюталық
МАЗМҰНЫ
КIРIСПЕ .................................................................................................. 3
I ВАЛЮТАЛЫҚ БАҒАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ВАЛЮТАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ ОРНЫ:
1.1 Валюта жүйе: экономикалық мәні мен түрлері
1.2 Валюталық бағам және оның экономикадағы маңыздылығы ..................10
II ВАЛЮТАЛЫҚ БАҒАМ ЖӘНЕ ОНЫ РЕТТЕП ОТЫРУДЫҢ ҰЛТТЫҚ
2.1 Валюта нарығындағы валюталық бағамның орны және оған
2.2 Қазақстан Республикасының валюталық жүйесі және валюталық бағамды
ҚОРЫТЫНДЫ ...................................................................................................25
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ....................................................................27
КIРIСПЕ
Бүгiнгi әлемде экономикалық және шаруашылық қатынастар күннен-күнге даму
Халықаралық валюталық қатынастар халықаралық экономикалық қатынастардың дамуына жалпылама
Халықаралық валюталық жүйе дүниежүзiлiк шарушылықтың шеңберiндегi сатып алу
Халықаралық валюталық жүйенiң негiзгi құраушы элементтерi ретiнде әлемдiк
Ваюталық жүйе - ұлттық заңдылықтарымен
Курстық жұмыстың өзектiлiгi елiмiздiң әлемдiк рынокта алдынғы қатарлы
Сондықтан мен курстық жұмысымның тақырыбын “Валюталық бағам
Бұл курстық жұмысымды жазудағы негiзгi мақсатым мен мiндеттерiм
валюталық жүйенiң түсiнiгiн анықтап, оның пайда болуының себептерiн
Валюталық бағамның валюталық жүйенің маңызды элементі ретінде оның
Валюталық бағамға әсер етуші факторларды талдау және оның
Валюталық бағамды реттеуге байланысты операцияларды талдау және оның
Қазақстан Республикасындағы валюталық жүйенiң қалыптасуы мен қазiргi жағдайы
I ВАЛЮТАЛЫҚ БАҒАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ВАЛЮТАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ ОРНЫ:
1.1 Валюта жүйесі: экономикалық мәні мен түрлері
Валюта ( италиян сөзi , сөзбе -
Ваюталық жүйе - ұлттық заңдылықтарымен
Халықаралық валюталар қатынастар – ұлттық шаруашылықтарының
Валюталық қатынастардың жекелеген элементтері ерте Грецияда және Римде
Шаруашылықтың интернационалдануы және әлемдiк
Әлемдегi елдердiң қарым – қатынастарына тауарлар,
Халықаралық валюталық қатынастар халықаралық
Капиталдың шеңбер айналысы процесiнде
Шаруашылықтың интернационализациялануы жағдайында ұдайы
Дүниежүзілiк валюталық жүйелердiң арсындағы
Валюталық жүйелер 3 түрге бөлiнедi:
Ұлттық валюталық жүйе;
Дүниежүзілiк валюталық жүйе;
Аймақтық немесе мемлекет аралық
Тарихта ұлттық валюталық жүйе ең
Ұлттық валюталық жүйе – халықаралық төлем айналымын
Ұлттық валюта елдің ақша бірлігі. Ол қолма-қол формада
Ұлттық валюталық жүйе елдің ақша жүйесінің бір бөлігі.
Ұлттық валюта дүниежүзлiк валюталық
Дүниежүзілік валюталық жүйе – бұл
Ұлттық және дүниежүзлiк валюталық
Ұлттық валюталық жүйе
Дүниежүзілiк валюталық жүйе
1.Ұлттық валюта.
Резервтік валюталар, халықаралық есептесу валюталық
2. Ұлттық валютаның алмастырылу шарты
Валюталардың өзара алмастырылуы
3. Ұлттық валюта паритетi.
Валюталық паритеттiң ортақ режимi
4. Ұлттық валюта бағамының режимi Валюталық
5. Валюталық шектеудiң, валюталық бақылаудың болуы немесе
6. Елдiң халықаралық валюталық өтiмдiлiгiн реттеу. Халықаралық валюталық
7. Халықаралық несиелiк айналыс құралдарын пайдалануды
8. Елдiң халықаралық есеп айырысуларын регламенттеу. Халықаралық
9. Ұлттық валюталық рынок пен
10. Елдiң валюталық қатынастарын басқаратын
Сурет-1 - Ұлттық және дүниежүзілiк валюталық жүйенiң
негiзгi элементтерi
Жаңа дүниежүзілiк валюталық жүйенi
1-шi кезең, жаңа жүйенiң қағидаларының
2-шi кезең, жаңа жүйенiң қағидаларының
3-шi кезең, толық қызмет ететiн
Валюта жүйесі әлемдік шаруашылық байланыстарда дербес рөл атқарады.
Аймақтық валюталық жүйе өнеркәсiбi
1.2 Валюталық бағам және оның экономикадағы маңыздылығы
Валюталық бағам – шетелдің ақша бірлігіне шаққандағы бір
Валюталық жүйенің негізгі элементтерін қарастыру үшін оларды ұлттық
Валюталық жүйенiң маңызды элементтерi –
Валюталық бағам – бұл
Бағамның қалыптасуына ықпал ететiн
Саяси тұрақтылық валюталық заңдылықтардың
Экономикалық, халықаралық тәжиiрбиеде анықталатын экономикалық тiк
Психологиялық: жаппай сұраныс, негiзгi капиталды
Валюталық бағамның дамуы жай
Монометализм тұсында – алтын
Валюталық бағам валюталық паритет
Жалпы алғанда валюталық бағамның
Валюталық нарыққа қатысушылардың арасындағы
Валюталық мәмiлелердiң түрлерiне байланысты
Кейбiр мемлекеттерде операцияның әр
Айырбас валюталық бағамдардан басқа
Батыста көптеген валюталық бағымдардың
Көбiнесе валюталық бағымдардың индекстерi туарлардың
Валюта бағымдарының ағымын талдау
Нақты тиiмдi валюта бағымның индексi
Қазiргi кезде АҚШ долларының
Ұлттық валюталық жүйенің негізгі элементтері:
1) Ұлттық валюта. 1993 жылы 12 қарашада
2) Ұлттық валютаның шетел валютасына айырбасталу жағдайлары, яғни:
3) Валюталық паритеттің бірдейлік ережесі – валюталардың
Сонымен валюталық паритет дегеніміз – валюталық бағамның негізі
Резервтік валюта – бұл басқа елдер үшін валюталық
70 жылдардан бастап паритеттер валюта қоржыны негізінде анықталуға
II ВАЛЮТАЛЫҚ БАҒАМ ЖӘНЕ ОНЫ РЕТТЕП ОТЫРУДЫҢ ҰЛТТЫҚ
2.1 Валюта нарығындағы валюталық бағамның орны және оған
Валюталық жүйенiң маңызды элементтерi –
Валюталық бағам валюталарға сұраныс
Тауар және қызметтермен сауда-саттықта, капиталдар мен несиелер қозғалысы
Дүниежүзілік және ұлттық нарықтағы бағаларды және құндық көрсеткіштерді
Фирмалардың және банктердің шетел валютасындағы счеттарын үздіксіз қайта
Валюталық шектеудің болуы немесе болмауы элементі. Валюталық
Валюталық шектеудiң мақсаттары келесiдей :
төлем балансын теңестiру;
валюталық бағамды қолдау;
ағымдағы және стратегиялық мiндеттердi
Валюталық шектеу келесiдей қағидаларға
валюталық операцияларды Орталық және
валюталық операциялар жасау үшiн
валюталық шоттарды жартылай немесе
валюталардың қайтарымдығын шектеу.
Ұзақ тарихи даму нәтижесінде дүниежүзілік валюта жүйесінің негізгі
Әлемдік ақшаның міндетті формасы (алтын, резервтік валюта, халықаралық
Валюталардың айырбасталу шарттарын белгілеу;
Валюталық паритет пен валюталық бағам тәртібін үйлестіру;
Валюталық шектеу көлемін тәртіптеу;
Халықаралық валюталардың өтімділігінің құрамдас бөліктерін белгілеу (СДР-ді, еуроны);
Несиелік айналым қорларының халықаралық айналымын үйлестіру;
Әлемдік валюта нарығы мен алтын нарығының ережесі;
Өз кезегінде валюталық бағам айырбасқа қатысушылар үшін валюта
Валюталық бағам мынадай факторлардың әсерінен қалыптасады:
Құнсыздану (инфляция) қарқыны. Валюталық бағамға құнсыздану қарқыны әсер
Төлем базасының жағдайы. Экспорттың импорттан асып кету, яғни
Әр түрлі елдердегі пайыз мөлшерлемесінің айырмашылығы. Пайыз мөлшерлемесінің
Алып-сатарлық валюта операцияларының қызметі. Валюта бағамының төмендеу беталысы
Белгілі бір валютаның еуронарықта және халықаралық есеп айырысуда
Ұлттық және дүниежүзілік нарықтарда сенімділік дәрежесі. Елдегі экономиканың
Кез келген елдің валюта бағамы белгілі тәртіптеме
Валютаға сұраныс пен ұсыныстың ықпал етуімен еркін өзгеретін
Орталық банктердің басшылық шектері арқылы бағамдардың ауытқуына шек
Алдын-ала белгіленген шамада бір бағытта тұрақты өзгеріп отыратын
Күні бұрын белгіленген деңгейде валюталық бағамды орталық банк
Таңдап алынған шетел валютасына ұлттық ақшаның тіркелген бағамын
Бір топ ел бірыңғай валюта енгізетін валюталық одақ;
Елде өзге мемлекеттің ұлттық валютасы қолданылатын долларландыру саясаты;
2.2 Қазақстан Республикасының валюталық жүйесі және валюталық бағамды
Рынокқа өту кезеңiнде Қазақстан егемендi
Қазақстан 1992 жылдың шiлдесiнде
Ұлттық валюта жүйесiнiң негiзiн осы мемлекеттiң заңымен бекiтiлген
Қабылданған заң бойынша ырқына жiберу
Нарыққа өту кезеңiнде Қазақстан егемендi
Қазақстан валюталық бақылауды валюталық
Қазақстанның Ұлттық Банкi ұлттық валютамен мынадай операциялар жүргiзедi:
осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Ұлттық Банкiнде
өтеу мерзiмi бiр жылдан аспайтын, саудаға шығарылған бiрiншi
мемлекеттiк бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;
Қазақстанның Ұлттық Банкi кредиттердi қамтамасыз ету үшiн жарамды
депозиттердi қабылдайды, ақша төлемi мен аударымдарын жүзеге асырады,
туынды қаржы құралдарымен операцияны жүзеге асырады;
қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасының аумағындағы және одан
чек жазып бередi және вексельдер бередi;
егер осы Заңда тікелей тыйым салынбаған болса, басқа
Валюталық реттеу және валюталық бақылауда Қазақстан Ұлттық Банкi
Қазақстан Республикасында шет ел валютасының және шет ел
Резиденттердiң және резидент еместердiң Қазақстан Республикасында валюталық құндылықтармен
Қазақстан Республикасының валюталық заңдарына сәйкес валюталық операцияларды, валюталық
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң басқармасы айқындайтын тiзбеге сәйкес Қазақстан
Алтын-валюта активтерiн құрайды және солармен операциялар жасайды;
Мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша олардың құзыретiне сәйкес Қазақстан
Банктер мен өзге тұлғалардың Қазақстан Республикасының банктiк және
Халықаралық есеп айырысуды ұйымдастырады, шет елдермен қаржы -
Жасасылған мемлекеттiк шарттарға сәйкес шетелдiк және халықаралық ұйымдармен
Қазақстан Ұлттық Банкi валюталық реттеу және валюталық бақылау
«Қазақстан Республикасының валюталық реттеу туралы» Заңына сәйкес
1) меншiк құқығының және өзге де құқықтардың валюталық
2) валюталық құндылықтарды кезкелген тәсiлмен Қазақстан Республикасына
3) ұлттық валютаға, сондай-ақ номиналы мен құны ұлттық
Мұндағы валюталық құндылықтарға мыналар жатады:
Шетел валютасы;
Номиналы шетел валютасында көрсетiлген бағалы қағаздар мен төлем
Тазартылған құйма алтын;
Ұлттық валюта, резиденттер мен бейрезидентттер арасында олармен операциялар
1999 жылы еркін құбылатын айырбас бағамының енгізілуі принцип
Соңғы 2005 және 2006 жылдары елімізде айналыста жүрген
Қазір ұлттық валютамыз теңгенің АҚШ доллары бойынша айырбас
Ұлттық банк бұл пайыз өсірулерді капитал келуіне мәселелер
Ұлттық банк арқылы коммерциялық банктерминималды резервтік талаптарға жауап
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, халықаралық валюталар қатынастар –
Ваюталық жүйе дегенiмiз - ұлттық заңдылықтарымен
Валюталық жүйелер 3 түрге бөлiнедi:
Ұлттық валюталық жүйе;
Дүниежүзлiк валюталық жүйе;
Аймақтық немесе мемлекет аралық
Валюталық бағам дегенiмiз – бұл
Тауарлармен, қызметтермен саудаласқанда, капиталдар мен несиелердiң қозғалысы кезiнде,
Ұлттық валюта жүйесi дүниежүзiлiк валюта жүйесiнiң құрылымдық принциптерiне
Сонымен қатар кешегі 2006 жылдың 15 қараша жұлдызында
Қазақстанның дүниежзiлiк шаруашылыққа интеграциялануға ұмтылысы оның халықаралық валюта-қаржы
Қазақстан 1992 жылдың шiлдесiнде
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
“Қ.Р-да ұлттық валютаны енгiзу туралы” Қ.Р. Президентiнiң
“Қ.Р-ның ақша жүйесi туралы” Қ.Р-ның Заңы //
9. “Валюталық реттеу туралы” Қ.Р –ның
Баян Көшенова, Оқу құралы / Ақша,
Байгiсиев Майдан-Әлі / Халықаралық валюта қатынастары және
Ақша, несие, банктер: Оқулық /
С.Б. Мақыш , Оқу құралы / “Ақша
Экономическая теория./ А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича. Санк-Петербург 2001г.
Деньги, кредит, банки: Учебник
Бұхарбаев Ш.М. “Валюталық бағамның және оның атқарылуы тәртiптерiнiң
С.Б.Мақыш “Валюталық операциялар және валюталық мәмiлелер” // ҚазҰУ
Бертаева К.Ж. «Наличные и срочные валютные операции» //
Вестник Национального банка РК , 2006 ж.
9
Дүниежүзілік валюталық жүйе элементтері
Халықаралық валюталық қатынастар
Валюта жүйе: мәні мен түрлері және негізгі элементтері
Халықаралық валюталық қатынастар, валюталық жүйе
Валюталық нарықты валюталық қатынастар мен валюталық операциялар
Валюталық жүйелер
Халықаралық валюталық жүйе және валюталық рыноктар
Үшінші дүниежүзілік валюта жүйесі
Валюталық нарықтар
Дүниежүзілік валюта айналымы