Пісіру жіктерінің шартты белгілерінің құрылымы
Мазмұны
Кіріспе ... ... . . . .3
Металдық конструкцияларға арналған материал . . . . .
Беттік құрлымдар,жалпы сипаттама ... . . .9
Резервуарлар ... . . . . . . .
Есептеуі ... ... . . 12
Конструкцияларға түсетін жүктеме ... . . 14
Пісіру қосылыстары және жіктер ... . . . .
Пісірілген қосылыстардағы жіктердің шартты кескіндері мен белгілері ... ...
Дәнекерлеудегі қауіп пен зиян келтірудің негізгі түрлері . .
Дәнекерлеу жұмыстарындағы қауіпсіздік ережесі . . .
Өртке қарсы қауіпсіздік ... . . . . .
Қоршаған ортаны қорғау ... . . . . .
Қолданылған әдебиеттер ... . . . . . .
Кіріспе
Пісіру – металдарды өңдеудің жетекщі техналогиялық процестерінің бірі болып
Пісіру жоғары пайдаланушылық сипатымен қоса,құрылымдар жасауға мүмкіндік беретін, бөлшектердің
Ғылыми - техникалық прогрестің дамуымен бірге әр түрлі қалыңдықтағы
Пісіру техналогиясын қолдану қазандар, құбырлар, теңіз және өзен кемелерін,
көптеген жағдайларда қолмен доғалық пісіріледі. Қолмен доғалы пісіруде электрмен
Электр доғасының жылуын пісіру мақсаты үшін пайдалануды орыс ғылымдары
1802 жылы дүние жүзінде тұңғыш рет Санкт-Петербург медициналық –
Орыс өнертапқышы Николай Николаевич Бенардос 1882 жылы алғаш рет
Сондай-ақ, Е.О.Патон атындағы электрмен пісіру институты, ВНИИЭСО, ЦНИИТМАШ, МАТИ,
2.Металдық конструкцияларға арналған материалдар
Металдың қара және түсті болуы өндірістік таптастырылуы тарихи қалыптасқан
Металдардың ішінде темір ерекше орын алады. Дүниежүзілік көлемде металдың
Металургия өнеркәсібінде рудадан металдар алу үшін пиррометаллургия, гидрометаллургия, электрометаллургия
Металл өндіру үшір рудалар, флюстер, отын түрлері және отқа
Руда.Табиғатта металдар жер құрлысында әр түрлі қосылыстар түрінде кездеседі.
Флюс – руда қорытуды оңайлату және керекті металды тазарту
Отын – металлургиялық процестер жүру үшін және ол жоғары
Отқа төзімді материалдар. Металлургиялық агрегаттарда қорыту процестері жоғарғы температурада
Өзінің физика-химиялық қасиетін жоғары температурада сақтай алатын, корыту пештерін
Басқа болаттар, мысалы арнайы физика-химиялық қасиеттері бар аспап
А тобына сапасы қарапайым болаттар кіреді. Олардың құрамында күкірт
Б тобына сапалы-көміртегілі және легрленген болаттар жатады. Бұл болаттардың
В тобына жоғары сапалы, негізінен легрленген, электр пештерінде қорытылған
Қолданылуына қарай болаттар құрылысы, машина жасау, аспап, арнайы физикалық
Құрылыс болаттарына көміргілі және кейбір аз легірленген көміртегісі аз
Аспап болаттарының қаттылығы, беріктігі, тозғыштығы жоғары болады. Олардан кесу,
Ерекше легірлеу мен термиялық өңдеу нәтижесінде ерекше физикалық қасиеттері
Өзгеше химиялық қасиеттері (коррозияға шыдамды) бар болаттар мен қорытпаларда
Беттік құрылымдар, жалпы сипаттама
Беттік құрылымдар қап түріндегі әртүрлі құрылыстар, олардың алып
Металл беттік құрылымдарының түрлері көп,олар тағайындалуына байланысты бекітілуі
1.Сұйықтарды мұнай мұнай өнімдерін спиртті қышқылдарды,жағынан газдарды және т.б
2.Газ/лер газдарды сақтау мен құрамың теңестіру үшін;
3.Сусымалы оне/ды рудаллар,көмір,извест,цемент,құм және т.б сақтау және тиеу
4.Домна цехтарының беттік конструкциялары домна пештері,ауа жылытқыштар,шаң аулағыштар.
5.Химиялық және мұнай өңдейтің зауаттардың арнайы технологиялық құрылымының
6.Су электр станоктарында металургиялық мұнай химиялық және басқа
Беттік құрлымдарды есептеу жобалау және дайындау бойынша бірқатар
Болатқа қатысты жойқын сұйықтар мен газдарды беттік құрлыммен
Өнеркәсіптің құрылыстардың беттік құрлымдары
РЕЗЕРВУАРЛАР
Қолданылатың резеруардың құрлымдың пішіні оның тағайындалуына және өңімнің ішкі
Мұнай мен мұнай өнімдерін сақтау үшін
Төменгі қысым резеруаларында ашық түсті мұнай өнімдері
Төменгі қысымды цилиндрлі тік резеруалар.
Қазіргі кезде көлемі 100ден 20000м қа дейінгі
Резеруар түбі жерден 200-350м биіктікте орталықтан шетіне
КСРО-да ұсынылып алғаш қолданылған бұл озық әдіс үлкен эканомикалық
Резервуардың берілген көлемін оның диаметрі Dмен биіктігінің 4 әртүрлі
Резервуар корпусы ішкі гидростатикалық және артық қысыммен жүктелген цилиндрлі
Мұндағы: n₁yx - үшбұрыш заңы бойынша сұйықтық беттігінен
n₂p артық жүктелу коэфиценті n₂=1,2 ортанып берілген артық
r – резервуар радиусы.
δ – резервуар қабырғасының қалыңдығы
m – резервуар корпусы үшін 0,8-ге тең қабылданған жұиыс
Резервуар корпусы сұйықпен толық толғанда, яғни х аралығы корпус
Резервуардың бұл түрінің түбінде шамалы ғана кернеу болады және
(ХІ.2)
Мұндағы: М – резервуар биіктігі, қалған белгіленулер (ХІ.І) мен
(ХІ.3)
екі бұрыштың жіктердің 1 поч.см. кедергі маменті қарастырылатын қосылыстың
Резервуар жобасы келесі жүктемелерге есептелінеді:
1)артық жүктелу коэфиценті n=1,1, металл құрылымдарының өз салмағы -
2)термо оқшаулануы -45кг/м² (n=1,1);
3)Қар СНИП ІІ-А.11-62 бойынша құрылыс ауданымен (n=1,4) сәйкес.
4)вакум -25кг/м² (n=1,1)
Конструкцияларға түсетін жүктеме.
Процестерді пайдалану конструкцияға әсері:
Меншік салмағы
Техникалық күштемелер ( жатқан конструкцияның салмағы көп,
қысымның әсер етуі, атмосфераның әсер етуі )
Жүктеме арқылы жұмыс істейтін конструкция қалыпты жағдайда нормативтік деп
Олар ГОСТ немесе ТУ бойынша орнатылады.
Конструкцияларға әсер ету мүмкіндігі жоғары жүктеме (табиғи және басқа
Осы жүктемеде конструкцияны есептеу жүргізіледі.
Есептік жүктеме – бұл артық жүктелу коэффицентіне көбейтілген нормативтік
n- артық жүктелу коэффиценті.
Р- есептік жүктеме.
Артық жүктеу коэффиценті статистика әдісімен анықталады және бекітіледі.
Әр түрлі жүктемелер үшін n-жүктемесінің мәні.
I.Тұрақты жүктеме:
1. Конструкцияның меншік салмағы.
2. Төсем салмағы, битонды қосылыстарды жылу шығарушылығы т.б.
3. Конструкцияның шартты алдын-ала жүктелуі
II.Уақытша жүктеме:
1.Техникалық тапсырмада көрсетілген техникалық жабдықтардын,бөлшектердің,адамдардың салмағынан түсетін жүктеме.
q= 300 кг/м болғанда
q= 500 кг/м болғанда
q= 500 кг/м болғанда
III.Техникалық жабдықтардан түсетін жүктеме:
Жылуоқшаулау жабабдықтардың салмағы
Сұйықтық толтырылған салмағы.
Сұйықтықпен толтырылған.
IV.Көпірлік краннан түскен жүктеме:
5т дейін
5т көп
V.Атмосфералық жүктеме:
Қардан
Желден
а)Азаматтық ғимараттар және құрлымдарға арналған
б)Биік құрлымдарға (вышка, мачта, башня)
1,1
1,2
1,1
1,4
1,3
1,2
1,2
1,1
1,1
1,3
1,4
1,4
1,2
1,3
Пісіру қосылыстары және жіктер
Пісіру қосылыстары – бұл пісірумен орындалған, бірнеше бөлшектердің ажырамайтын
Жекеленген бөлшектерден пісіріліп жасалатын металл құрылманы пісірілмелі
Түйістірме пісірілген қосылыстар шетжақ беттерімен бір-біріне қабысқан екі
1-сурет. Пісірілген қосылыстардың түрлері
Бұрыштық қосылыстар бір-бірімен бұрышталып орналасқан және орналасу жерінде
Таврлы қосылыс - бұл бір элементтің бүйірлік бетіне
Айқастырмалы қосылыс жалғасатын элементтері бағыттас орналасқан және бір-бірімен жартылай
Пісірілген жік-пісіру науасындағы балқытылған металды кристалдау нәтижесінде түзілген, пісірілген
Пісіру науасы – бұл пісіру сәтінде балқыған күйде болатын,
2-сурет. Түйістірмелі жіктің көлденең қимасы
Пісіру науасына енгізілген немесе негізгі металға ерітіп қосылған орнықтырушы
Пісіру кезінде қыздыруға жататың бөлшектердің бүйір беттерін
3-сурет. Түйістірме қосылыстарындағы жиектерді дайындау мысалдары
Құрылымдарындағы жіктердің орналасуына байланысты (4-сурет) пісірудің әр
4-сурет. Пісірудің негізгі жағдайлары: а-төменгі, б-көлденең, в-түзу, г-төбелік,
Үздіксіз жік - бұл ұзындығы бойынша аралықсыз пісірулі
5-сурет. Пісірулік жік түрлері: а-қалыпты, б-дөңгелекті, в-иілген.
Жұмыс шарты бойынша жіктер сырқы жүкте мені қабылдаушы
6-сурет. Көп қабатты пісіру жігі: 1-7толтырушы жіктердің
Мәселен жиектер арасындағы саңылау мен қоспалықты
Пісірілген қосылыстардағы жіктердің шартты
Пісірілген қосылыстардағы жіктердің шартты кескіндері мен белгілері.
Құрылымдық құжаттардың бірыңғай жүйесіне ҚҚБЖ сәйкес пісіру қосылыстарының кескіндері
7-сурет. Сызбадағы пісіру жіктерінің кескіндері
Қалыпталған жіктердің шартты белгілерінің құрлымы 16-суретте келтірілген. Төменде пісірудің
8-сурет. Пісіру жіктерінің шартты белгілерінің құрылымы
Піссру жіктерін белгілеу үшін, сондай-ақ, қосалқы белгілер пайдаланады. Шартты
Пісіру жіктерінің шартты белгілеулерінің мысалдары
Жіктердің атаулары
Белгілеулерінің мысалдары
Электродтар мен жабдықтардан доғалы пісіріліп жасалған, қиғашты екі жиекті,
ГОСТ
5264-80с16
Электродтар мен жабындылар доғалы пісірумен жасалған, екі симетриялы, қиғашты
ГОСТ
5264-80с21
Қиғашты екі екі жиекті, құлыпты біржақты түйістірмелі жіктердің күші
ГОСТ
5264-80с17
Құрастыруда электродтармен жабындыланып, доғалы пісірумен жасалған, жиектері қиғашсыз, бұрыштық
Жіктің катеті 5мм
ГОСТ
5264-80У4
Балқымалы электродпен көмірқышқыл газда тұйықталған контур бойынша жасалған, көрінбейтін
ГОСТ 14771-76-
Т4-УТ-50Z150
Дәнекерлеудегі қауіп пен зиян келтірудің негізгі түрлері.
Дәнекерлеу жұмыстарын орындауда 1000А жоғары күштегі электр тоғын, 24
Улану қауіпі. Дәнекерлеу жұмысының орны ауаның дәнекерлеу аэрозолімен ластанады,
Электр доғалы дәнекерлеу мен болатты балқытудамарганец оксиді бөлінеді, және
Кремний диоксиді дәнекерлеу доғасының аэрозолінде болады, кремний мен оның
Дәнекерлеу аэрозолдегі форлы қосылыстар құрамында фтор бар электродтар мен
Электродтардың рутилды қабатынан келетін диоксид түрінде дәнекерлеу аэрозолінде титан
Угар газы көміртекті заттарды жартылай жандырғанда кез – келген
Азот оксидтері дәнекерлеу доғасында және газбен жалынмен металлдарды өңдеуде
Электр доғалы дәнекерлеуде және балқытуда азон туады, инертті газдар
Ацетилен – сумен араластырғандағы кальций корбидінен алынатын газ. Таза
Фосфорлы сутегі (фосфин) – бұзылған иісі бар түссіз газ,
Қорғасын булары мен оксидтері машина бөлшектердің газды дәнекерлеуде, қорғасын
Көз зақымдау қаупі мен күйіп қалу мүмкіндігі бар. Қорғанысы
Қорғалмаған денеде қызару, күйіп қалу қаупі бар, ол жарақат
Зиянды заттар болса, және олар қысымда, газ, ауа және
Жұмыс орны өрт сөндіргіш құралдарымен жабдықталуы тиіс (өрт сөндіргіш
Электр дәнекерлеу жұмыстары. Бір постты дәнекерлеу тоғының көздерінің арасындағы
Дәнекерлеу трансформаторлар топтарының арасындағы өту орнының ені 1м төмен
Дәнекерлеу тоғының реттегішідәнекерлеу трансформаторының қасында немесе оның үстінде орналасуы
Дәнекерлейтін бұйым мен дәнекерлеу тоғының көзін қосатын кері
Жоғарыда жұмыс істейтін электр дәнекерлеушілердеарнайы электродтар үшін сөмке мен
Дәнекерлеуші ылғал жерлерде құрғақ төсем мен диэлектрлік кілемше
Электр дәнекерлеу жұмыстарда дәнекерлеуші және оның көмекшілері жеке
Газбен дәнекерлеуші жұмыстар. Баллондарды оттегі мен бірге жанғыш газ
Дәнекерлеу жұмыстарындағы қауіпсіздік ережесі
Барлық дәнекерлеу және басқа да отпен байланысты жұмыстар, аспаптар
Сиымдылықтарды (резервуар, бак және т.б.) дәнекерлеу алдында, оның ішінде
Қазан барабандарының ішін және басқа резервуарларды, және жер
Сыйымдылық ішіндегі дәнекерлеу жұмыстарының жарықтануы бағытталған шам арқылы сыртынан
Оттекті баллонға жанғыш газға арналған, редуктор мен рукавты қосуға
Монтажды жұмыстарда руквтарды 40м – ге дейінгі ұзындығы қолданылады.
Ауыспалы ацетиленді генераторларды ашық ауада немесе жабық жерлерде орнату
Ацетилен генератрлары дәнекерлеу жұмыстарын өткізу орындардан 10м қашықтықта орналастыру
Арнай киім электр дәнекерлеушіге брезентті куртка мен шалбер беріледі,
Арнай аяқ – киім дәнекерлеу жұмыстарын жасауда міндетті түрде
Дем алу мүшесін қорғау: Дәнекерлеу, кесу жұмыстарында дәнекерлеушілерді
Өртке қарсы қауіпсіздік.
Дәнекерлеу жұмыстарын өткізуде өрттің себептері горелка жалынымен дұрыс емес
Өрт қауіпі құрылыс – монтаждық алаңдарда және дәнекерлеу үшін
Өртті болдырмау үшін тиым салынады:
дәнекерлеу орындарының жанында от тудырушы немесе тез жанғыш материалдарды
Сұйық жанармайдың ыдысына дәнекерлеумен кесу жұмыстарын орындауға;
Өртті ескерту үшін:
ағаш едендерді, төсемдерді қорғау;
өртке қарсы құралдар болуы тиіс және олардың ақауларын тексеру
дәнекерлеу жұмысынан кейін дәнекерлеу аппаратын ажыратып, жанғыш заттардың болмауына
Керосин, бензин, мұнай және жанған электр сымдарының жануын өшіруде
Қоршаған ортаны қорғау.
Қазақстан Республикасының Конститутциясына сай, коршаған ортаны қорғау, жерді үнемді
Су ресурстарыы бойынша су қоймаларына су ақпасын тұрғызу, ағымды
Әуе бассейнін сақтау – құрғақ және ылғал шаң қабылдағыштары
Автоматты және жартылай автоматты доғалық пісіру
Автоматты доғалық пісіруде балрық негізгі процестер доғаның дануы, пісіру
Электроқозғалтқыш механикалық редуктор жәрдемімен бұйымға сымды жеткізетін роликтерді айналдырады.
Пісіру автоматтары екі түрлі болады: ұзындығын автоматты түрдереттейтін
Доға ұзындығының өздігінен реттелуі сымның балқу жылдамдығының өзгеруімен доға
Қолданылған әдебиеттер.
Газ және электрмен пісіру Т.М.Шакирова, А.А.Маметсупиев “Фолиат” баспасы Астана-2007ж.
Типовые сварные конструкции А.А.Чеканов, В.Л.Цегельский издательство “Высшая школа” Москва
Правила устройства и безопасности эксплуотации сосудов работаюших под давлением
Правила техники безопасности и гигиены труда при производстве ацетилена
Машины и аппаратура для газопламенной обработки металлов.Вощанови К.П.,Кирилов И.И.
Шебеко А.П. Производственное обучение электрогазосваршиков.-М. 1984г.
Соколв И.И. Газовая сварка и резка металлов.-М., 1981г.
КЖ. 2919002.05.001.ТХ Бет
4
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
5
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
16
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
8
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
Бет Құжат № қолы Мерз.
Дәнекерленген резервуарды дайындау технологиясы D=16 м, H=9 м, материал-Болат
Әдеб. Бет Беттер
О
3 30
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
7
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
6
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
32
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
23
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
13
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
14
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
24
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
15
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
11
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
17
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
18
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
19
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
20
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
21
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
22
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
9
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
10
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
12
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
Дәнекерленген резервуарды дайындау технологиясы D=16 м, H=9 м, материал-Болат
Әдеб. Бет Беттер
О
2 30
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
25
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
26
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
28
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
30
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
33
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
29
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
31
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
КЖ. 2919002.21.001.ТХ Бет
27
Өзг. Бет Құжат № қолы Мерз.
Дәнекерленген резервуарды дайындау технологиясы
Металдардың пісіру технологиясы
Пісіру роботтарының технологиялық процесінің жазбасы
Бұрыштық жіктің қалыңдығы
Пісірудің даму тарихы
Пісіру өндірісінің технологиясы
Саяси жүйенің ұғымы, қоғам мен биліктің өзара әрекеті ретінде
Белдік беттерде жатқызылатын инерция моменті
Жалпыға қызмет көрсетуге арналған жанармай құятын орын
Арнайы ұйымдардағы оқу камбинаттарында газдыэлектрлі пісірушілерді дайындау жүйесі