Салық жеңілдіктері
Жоспар
Кіріспе
1.1. Салықтардың пайда болуы және экономикалық мәні
1.2. Салықтардың атқаратын қызметтері
1.3. Салық элементтері
ІІ Қазақстан Республикасының салық жүйесі
2.1. Қазақстандағы салық қызметінің қалыптасуы
2.2. Салық төлеушілер және салық органдарының құқықтары мен міндеттері
2.3. Салық жүйесін басқарудағы проблемалар
ІІІ Қазақстан Республикасының салық жүйесін жетілдіру жолдары
3.1. Қазақстан Республикасының салық жүйесі
3.2. Қазақстан Республикасының салық салу принциптері
3.3. Салық жүйесінің кемшіліктері мен салық жүйесін оптимизациялау жолдары
3.4. Нарық жағдайындағы салық механизмін жетілдіру жолдары мен бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазақстан Республикасы егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болғанына да, міне,
Қазақстан Республикасы Конститутциясының 35-бабында «Заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды
Салық мемлекеттің саяси және экономиаклық қызметтерін қаржыландырудың негізгі көзі
Салықтар – мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгіленген, белгілі
Қазақстан Республикасында салық жүйесі реформалаудың үш кезеңінен өті.
Бірінші кезең – 1991 жылғы 9 шілдедегі Қазақ КСР
Екінші кезең – 1995 жылғы 24 сәуірдегі «Бюджетке төленетін
Үшінші кезең – 2001 жылы 12 маусымда Қазақстан Республикасының
«Салықтар және салық салу» пәнін оқып меңгеру – бүгінгі
Аталған талаптарға сәйкес болудың негізгі жолы – «Салықтар және
І. Салықтар теориясы
1.1. Салықтардың пайда болуы және экономикалық мәні
Салықтар — тауарлы өндіріспен бірге, коғамның топқа бөлінуімен және
Салықтың экономикалық мәні - шаруашылық субьектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың
Салықтың мәні мемлекет өз пайдасына жалпы ішкі өнімкің (ЖІӨ)
Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып саналады. Мемлекетті ұстау
Салықтар тауар-ақша қатынастарынан тыс қолданылады. Натуралды салықтардың мөлшері мен
1 адамнан 1 құндыз терісі немесе 10 пұт тұз
Егер екі мемлекет бір-бірімен соғыс жүргізсе, жеңген мемлекет жеңілген
Салықтарға экономикалық әдебиеттерде әр түрлі анықтама мен түсініктеме берілген.
Салық - заңды актілерге сәйкес салық төлеушілермен жүзеге асырылатын
Салық - белгілі бір объектілерден төленетін төлем.
Салық дегеніміз — белгілі бір мерзімде және белгілі бір
Қорыта айтқанда, барлық анықтамалар бір негізді құраушы жүйе екендігін
Салықты басқа да төлемдерден ажырата білуіміз керек. Себебі, салық
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінде салықтарды4 меншікті салмағы 70 пайызын
Салықты материалдық тұрғыдан алғанда — бұл, салық төлеушінің белгілі
Салықтың материалдық белгісі - салық төлеуші белгілі бір соманы
Материалдық салықтық қатынастар - ақшалай қатынастар, өйткені ол ақша
Экономикалық категория тұрғысынан қарағанда салық — салық төлеушілерден мемлекетке
Ал, құқықтық тұрғыдан қарайтын болсаң, бұл мемлекеттік бекітілім, яғни
Салық құқығы - мемлекеттің халықтық әрекеті процесінде пайда болатын
Салық материалдық тұрғыда белгілі бір ақша сомасын (ақшалай нысанда)
Сонымен салықтардың мазмұны мынадай:
Материалдық категория жағынан - бұл белгілі бір ақша сомасы
Экономикалық категория ретінде - бұл мемлекеттің табысы;
Зандық категория жағынан, бұл заң жүзінде белгіленген міндеттеме больш
• Салықтың экономикалық белгілері ретінде келесі көрсетілгендерді атауға болады:
• Салық - мемлекетке тиесілі қоғамдык жиынтық өнімді бөледі;
• Салық - ақшалай нысанда төленеді;
• Салық - қайтарылмайтын төлзм болып табылады;
• Салық - баламасыз сипатта болады;
• Салық - салықгы төлеген кезде меншік нысандары айқындалады;
• Салық - тұрақты экономикалық қатынас туғызады.
Ал, енді осы белгілердің мазмұыын тереңірек қарастырайық.
1. Салық — мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі.
Мемлекеттік аппарат мемлекетке тиесілі ақша сомасын өндірмейді. Сондықтан мемлекет
2. Салық — ақшалай нысанда төленеді.
Натуралдық нысанда төленуі де мүмкін. Мәселен, ауыл шаруашылығы саласында
Салық кодексінде салық ақшалай нысанда төленуі тиіс деп атап
3. Салық — қайтарылмайтын төлем болып табылады.
Салықгы төлеген кезде ақша тек бір бағытга ғана козғалады,
Мұның қайтарымды төлемдерден (мысалы, мемлекеттік қарыз) айырмашылығы:
Біріншіден, ақша салық төлеушілерден мемлекетке карай қозғалады;
Екіншіден, кері қайтады, яғни мемлекеттен салық төлеушілерге бағытталады (қайтарылады).
Ал, қайтарымсыздың дегеніміз - ақпаны мерзімсіз алуды білдіреді, яғни
4. Салық — баламасыз сипатта болады.
Салық құнның ақшалай нысанда бір бағытта козғалысын айқындайды, төлеген
Сондықтан салық — баламасыз төлем болып табылады.
5. Салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады.
Салықты төлеген кезде меншік нысандары ақша қаражаттарына, немесе материалдық
6. Салық - тұрақты экономикалық қатынас туғызады.
Салықты белгілеуде тұрақты салық қатынастары пайда болады. Тұрақтылықты мынадан
Салық қатынастарыньң тұрақтылығы салық төлеу арқылы жүйелі төлемдерге алып
Азаматтардың мүлік салығын төлеген кезде, оның салық қатынастары қысқартылмайды,
Сонымен қатар салықтың құқықтық, бірнеше белгілері бар, атап айтқанда:
салықты - мемлекет немесе уәкілдік берілген мемлекеттік орган белгілейді;
салық - құкықтық нысанда жүзеге асады;
салық - мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады;
салықты белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды;
салық – мәжбүрлеме сипатта болады;
салық төлеу арқылы ақшаны ілу құқықық сипатта жүзеге асырылады.
Салықтың осы құқықтық белгілеріне кеңірек тоқталып өтейік.
1. Салықты тек мемлекет қана белгілейді.
Мемлекеттік органның ешбірі салықты бекітуге және енгізуге құқы жок.
Салық — бұл мемлекеттің белгіленімі болып саналады.
Салық — осы белгісі арқылы басқа да міндетті төлемдерден
Сондықтан көптеген мемлекеттің салық заңдылықтарында салықты былайша қарастырады:
біріншіден, салықты уәкілдік берілген мемлекеттік орган ғана бекіте алады;
екіншіден, салықты белгілеу белгілі бір заң немесе нормативтж-құқықтық актілермен
үшіншіден, осы қабылданған құкықтық акт белгілі бір тәртіпке сәйкес
2. Салық құқықтық нысанда жүзеге асады.
Мемлекет салықты бекіту және енгізу үшін құқықтық акт қабылдайды.
Мемлекеттің салық қызметін жүзеге асырудағы негізгі әдісі болып нормативті
Салықтың құқықтық негізі ретінде - мемлекет шығарған нормативті акт
Салық элементтері және салық салудың шарттары осы құқықтық актіге
3. Салық мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады.
Салық ұлт (халық, қоғам, азамат) және мемлекет арасындағы еркін
Салықтық суверенитет (егемендік) - мемлекеттің өзінің аймағындағы кейбір салық
4. Салықты белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды.
Қабылданған құқықтық акт негізінде белгіленген салық жеке және заңды
Салық төлеуші тұлғалар салық және бюджетке толенетін басқа да
Белгіленген салық заңды салық міндеттемесін туғызады.
Қазақстан Республикасының Салық кодексінде салық міндеттемесіне былайша түсініктеме берілген:
5. Салық мәжбүрлеме сипатта болады.
Салықтың мәжбүрлеме сипаты 3 кезеңде байқалады:
бірінші кезең, мемлекет салықты салық төлеушілердің еркінен тыс белгілейді
екінші кезең, салықты төлеген кезде салық төлеуші өзінің меншігінің
үшінші кезең, салық төлеуші өзінің салық міндеттемелерін орындамаған жағдайда,
6. Салық төлеу арқылы ақшаны алу құқықтық сипатта жүзеге
Бір жағынан алғанда, салықтарды салық төлеушілерден еркінен тыс өндіріп
Салықтың жиналатын орындары:
нарықтарда;
сатушы мен сатып алушыларда;
үй шаруашылығынан;
табыс көзінен, шығын статьяларынан;
Салықты реттеудің тетіктері:
салық түрлері;
салық ставкалары;
салық жеңілдіктері;
салық салу әдістері;
Салық төлеуден қашу себептері:
елеулі салық ауыртпалығы;
салық заңының айқынсыздығы;
субъектілердін саналы түрде алдын-ала салық мөлшерін төлемеуге ұмтылуы;
салық қызметін ұйымдастырудағы кемшіліктер болуы мүмкін.
Салық ауыртпалығы - салық жиналуының жалпы мөлшерінің бірлескен ұлттық
Салықтардың алымнан айырмашылығы
Алымдар салық төлеушілерге белгілі бір құқықтық мәртебе берілгенде немесе
Алым да төлем болып табылады. Ал, енді алымдардың салықтардан
біріншіден, алым мемлекеттік аппараттың шығындарын жабады, яғни мемлекет занды
екіншіден, салықтың өтеусіз және баламасыз белгілері болады. Ал, алым
• үшіншіден, алым бір жолғы төлем болып табылады, яғни
• төртіншіден, салықты төлеуде күштеу әдісі қолданылады, яғни салық
Салықтың төлемақыдан айырмашылығы
Төлемақы дегеніміз — мемлекет меншігіндегі объектпілерді пайдаланған кезде төленетін
Салық пен телемақының бірнеше айырмашылықтары бар. Мәселен:
• біріншіден, төлемақы өтеулі және баламалы төлем, яғни төлемақыны
• екіншіден, төлемақы мемлекеттің азаматтық құқыққа сәйкес азаматтық-құқықтың қатынастары
• үшіншіден, тұлғалар төлемақы төлеу арқылы баламалы түрде осы
Салықтық жарналар арқылы да мемлекеттік қаржы қорлары құрылады. Олар
Салықтың экономикалық мазмұны былайша көрсетіледі: Шаруашылық субъектілерімен азаматтық қарым-қатынас
салық салу;
облигацияларды салу (қазыналық вексель);
шетелдік қарыздардың тегін көмектері;
ақша бірліктерін шығарудан түскен монополдық кіріс.
Салық салу - мемлекет қаржысын және табысты толықтыруды реттеу
Салық салу – мемлекеттің салықтарды бекітуде, енгізуде және оларды
Тең салық салу – бұл ретте әрбір салық төлеушіден
Салық салудың объективті факторы - салықтың пайда болуы объективті
Сонымен қатар салық салу- кәсіпорындар, азаматтар және мемлекеттер арасында
Салық салуда қолданылатын негізгі құжаттар:
декларация;
салық органдары жүргізген жеке тұлғалар қызметін тексеру материалдары;
табыс салығьш телеушілердң салықты төлегені туралы кэсіпорын ақпараты;
ағымдағы төлемдерді төлегені туралы құжат.
Салық салуға қойылатын талаптар:
қаржы-қаражат жүйелерінің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
мемлекеттік бюджеттің пайдалануын қамтиды;
әлеуметтік-әділеттілік болуы керек;
салықты-салық төлеушілерге бірқалыпты бөлуге мүмкіндік беру керек;
халықтың әлеуметтік кедей тобына арнайы жеңілдік жасау және әлеуметтік
Активтерді және табысты ұтымды орналастыру, қаржыларды инвестициялау мен жинау
Салықты жоспарлау-салық міндеттемелерін занды қысқарту әдістері.
Активтерді және табысты ұтымды орналастыру, қаржыларды инвестициялау мен жинау
Салық теориясы - салықтың маңызы мен қызметі туралы ғылыми
Салық несиесі-салықты төлеу мерзімінің өзгеруін өрнектейтін жеңілдік.
Салық режимі — салық және бюджетке төленетін басқа да
1.2.Салықтың атқаратын қызметтері
Салық экономикалық категория ретінде және өзінің қалыптасуы барысында мынадай
Салықтың ең бірінші кезектегі атқаратын қызметі, бұл — қазыналық.
Мемлекет өз қазынасын толықтыру мақсатында табыс көздерін жасайды. Салық
Салықтың келесі қызметтерінің бірі - бақылау (реттеу).
Мемлекет экономиканы дамыту жолында салықтық реттеу процесі арқылы экономиканың
Салықтардың бақылау кызметінің арқасында салық жүйесінің тиімділігі бағаланады, қаржы
Салықтың келесі атқаратын қызметтерінің бірі - қайта бөлу.
Бюджетке түскен салық түсімдерін қаржыландыруды қажет ететін бағдарламалар жобасына
Салықтың қайта бөлу қызметі мемлекетке салықты қоғамдағы экономикалық және
Салықтардың қайта бөлу қывметінің көмегімен бюджетте ақша қаражаттары жиналады,
Салық қызметінің міндеті - бюджеттің табыс бөлігінің орындалуына жауап
Салық - бірінші кезекте, бюджет саясатын жүзеге асыра отырып,
Мұның мақсаты - мемлекет әділетті түрде өз шығындарын да
Көптеген экономикалық әдебиеттерде салықтардың бірнеше қызметтері атап көрсетілген. Мәселен,
Салықтардың ынталандырмайтын қызметі оларды басу мақсатында әрекеттің қандай да
Салықтардың тұрақтандырушы қызметі экономикалық өсу, техникалық жаңару, халық саныныд
Салықтардың шектеу қызметі. Мемлекетке кейде бірсыпыра өндіріс түрлерін дамыту
Бюджетті толықтырушы негізгі жүйеде салық түсімдерімен қатар салықтық емес
Салықтық емес түсімдер - Қазақстан Республикасының Салық кодексінде белгіленген,
Салық теориясы - салық маңызы мен қызметі туралы ғылыми
Салық несиесі-салықты төлеу мерзімінің өзгеруін өрнектейтін жеңілдік.
Салық режимі - салық және бюджетке төленетін басқа да
Қорыта келгенде, салықтар көптеген елдерде әр түрлі аталғанымен, кейде
Сонымен қатар салық алудың мынадай негізгі тәсілдері бар:
төлем көзінен, яғни салық табыс алынған кезде ұсталып қалады;
декларация негізінде, яғни салық салық төлеушінің декларацияда көрсеткен табыстары,
• кадастр бойынша (салық салт объектілерін тіркеу арқылы,
одан түсетін табыстың нақты мөлшеріне байланыссыз алынады).
Ал енді көптеген елдерде қолданылатын салықтарға жататындарды атап өтетін
жеке тұлғалардың табысына салынатын салық, кейбір мемлекеттерде азаматтардың табыстарына
заңды тұлғалардың табысына (пайдасына) салынатын салық (корпорациялық салық деп
мұра мен сыйға салынатын салық;
қосылған құнға салынатын салық;
тұтыну салығы;
әлеуметтік сақтандыру қорыта аударылатын жарналар:
айналымға салынатын салық:
мүлік салығы;
жер салығы;
• көлік салығы және басқа да.
1.3.Салық элементтері
Салық элементтері - салық заңы регламенттелген салықтың қолданылу жағдайын
салық субъектісі;
салық объектісі;
салық кезі;
салық мөлшері;
салық жеңілдіктері;
салық ставкасы;
• салық кезеңі;
салықты есептеу тәртібі;
салық есептілігі;
салықты төлеу тэртібі.
1. Салық субъектісі.
Салық субъектісі — заңды немесе жеке тұлға, яғни салықты
Салықты төлеушілер:
қызметкерлер-өз еңбегімен материалдық және материалдық емес игілік жасайтын, сонымен
шаруашылық субъектілері - капитал иелері, яғни заңды тұлғалар.
Салық төлеуші - салықты және бюджетке төленетін басқа да
Тұлға — жеке тұлга және заңды тұлға болып бөлінеді.
Жеке тұлға - Казақстан Республикасының азаматы, шет мемлекеттің азаматы,
Салық тасымалдаушылар — іс жүзінде салық ауыртпалығы түсетін жеке
Заңды тұлға-Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің заңдарға сәйкес азаматтық,
Заңды тұлғаның өз балансы, елтаңбасы, мөрі және банкіде есеп
Салық кодексінің мақсаттары үшін олар құрылған шет мемлекеттің занды
2. Салық объектісі.
Салық объектісі - салық есептелетін база, яғни салық не
Мүлік жылжитын және жылжымайтын мүлік болып бөлінеді.
Тауар-қажеттілік пен тұтынуды қанағаттандыратын зат. Айналымнан алынбаған, сатуға немесе
Мұра — қайтыс болған азамат мүлкінің оның мұрагерлеріне көшуі.
Жер — белгілі бір өлшемдегі пайдалану мүмкіндігі орасан зор
3. Салық көзі.
Салық көзі—салық төлеу үшін белгіленген және қолданылатын ақша қаражаттары,
Салық көзі — салық төлеуге арналған немесе қолданылатын ақша
Салықтың займдық қаржылар көзі тек мәселенің қысқа мерзімде шешілуін
Макроэкономикалық деңгейде салық төлеудің негізгі көзі ретінде - ұлттық
Салық төлеушілердің салық төлеу үшін негізінен 5 көзі бар;
табыс;
қор және жинақ;
өндірістік капиталдьщ ақша бөлігі, айналым қаражаттары қорын қоса алғанда;
қаражаттар, мүлікті өткізуден түскен, оның ішінде өндірістік
капиталдың мүліктік бөлігі, негізгі қорды қосқанда;
қарыз қаражаттары.
Табыс - ұлттық табысты бөлу барысында мемлекетке, кәсіпорынға, мекемеге
Салық төлеушілердің, яғни жеке және заңды тұлғалардың салық төлеу
Салық төлеушілердің табыстары, бұл кімнің табысы болып саналатынына байланысты
тауарды (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен табыс;
дивидендтер, рента;
сыйақы, ұтыстар, роялти;
жалақы, зейнетақы, стипендия, сақтандыру төлемдері (бұарға табыс салығында толығырақ
Қор — мемлекеттің, кәсіпорынның немесе жеке тұлғаның әлде бір
Жинақ – кәсіпорынньщ немесе жеке тұлғалардьщ банкілерге және жинақ
Айналым қаражаттары - өнім өндіру мен өткізудің жоспарлы және
Қарыз қаражаттары - бір жақ (қарыз беруші) екінші жаққа
Рента — алушыдан кәсіпкерлік қызметті талап етпейтін капиталдан, мүліктен
Жалақы-біріншіден, әрбір қызметкер жұмсаған еңбектің саны мен сапасына қарай
4. Салық мөлшері,
Салық мөлшері — салық төлеушінің табысына қарай алынатын салық
Салықтың шекті мөлшері - табыстың әр қосымша бірлігінен түсетін
Салықтың жеңілдік мөлшері болады, оны мемлекет өз тарапынан белгілі
Салықтың орташа мөлшері деп салық төлеушінің табыстарын орта есеппен
Ал, нөлдік салық мөлшері, бұл салық төлеуден босатылады (мысалы,
5. Салық жеңілдіктері.
Салық жеңілдіктері - төлем қабілетін, қоғамдық өндіріске қатысу және
Салық жеңілдіктері - заңға сәйкес салық төлеушіні біртіндеп немесе
Салық жеңілдіктерін бірнеше белгілер бойынша топтауға болады:
1. Салық субъектіері бойынша жеңілдіктер.
Салық төлеушілердің өзіне салық жеңілдікгері беріледі. Жеке тұлғаларды мүлік
2. Салық объектісі бойынша жеңілдіктер.
Бұл жерде салық салу обьектілеріне жеңілдік беріледі. Мысалы: көлік
3. Салық базасы бойынша жеңілдіктер.
Мәселен, жеке табыс салығы бойынша салық базасына мемлекеттік бағалы
4. Салық кезеңдері бойынша жеңілдіктер.
Мәселен, қосылған құн салығы бойынша салық кезеді -күнтізбелік ай
5.Салықты есептеу тәртібі бойынша жеңілдіктер.
Шағын бизнес субъектілерінің белгілі бір бөлігі оңайлатылған
декларация негізінде салық төлейді.
6. Салық төлеу тәртібі бойынша жеңілдіктер.
Мәселен, шағын бизнестің кейбір субъектілері салықты бір жолғы талон
Қазіргі кезде кең тараған салық жеңілдіктерінің түрлерін С.Г.Пепеляев ұсынған
алып тастау;
жеңілдіктер;
босату.
Алып тастау - салық салудың жекелеген обьектілері салық салудан
Жеңілдіктер — салық базасын қысқарту.
Босату — салық ставкаларын төмендетуге бағытталған жеңілдіктер.
ІІ Қазақстан Республикасының салық жүйесі
2.1. Қазақстандағы салық қызметінің қалыптасуы мен даму кезеңдері
Салық жүйесін мемлекет пен заңды және жеке тұлғалар арасындағы
Салық жүйесі мемлекеттік қаржы көздерін жасаудың ең негізгі құралы
- 1 кезең (1992-1995 жж.) — жаңа салық жүйесі
- 2 кезең (1996-І998 жж.) - нарықтық экономика талаптарына
- 3 кезең (1998-2000 жж.) - барлық қағидалардың ескерілуі
- 4 кезең (2001-2002 жж.) - Жаңа Салық Кодексі
Сонымен қатар, салық кодексіне 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап
Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы
Осы Заң бойынша алғаш рет Қазақстан Республикасында 42 салық
міндетті түрде төленетін жергілікті салықтар мен алымдар — 11,жергілікті
Бұл салықтардың негізін табыс салығы, пайдаға салынатын салық, қосылған
Алғашқы салық жүйесінің көптеген кемшіліктері де болды. Атап айтқанда,
Аталмыш концепцияны іске асырудағы негізгі кезең болып Қазақстан Республикасы
4-ші кезеңде, яғни 2001 жылдың 12 маусымында Жаңа Салық
Жаңа Салық Кодексі 2002 жылдың І-ші каңтарында Қазақстан Республикасында
- корпорациялық табыс салығы;
- жеке табыс салығы;
- қосылған құн салығы;
- акциздер;
- жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері;
- әлеуметтік салық;
- жер салығы;
- көлік құралдары салығы;
- мүлік салығы.
Алымдар:
- заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәлімелерді мемлекеттік
- радиоэлектрондық кұралдары және жиілігі жоғары кұрылғыларды мемлекеттік тіркегені
- механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін
- теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
- азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- дәрі-дәрмек кұралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;
- аукциондардан алынатын алым;
- елтаңбалық алым;
- жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
- телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына
Төлемақылар:
- жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;
- жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
- қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы;
- жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;
- орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- радиожиілік спектрін пайдаланганы үшін төлемақы;
- кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
- сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы;
Мемлекеттік баж
- мемлекеттік баж
Кеден төлемдері:
- кеден бажы;
- кеден алымдары;
- төлемақы;
- алымдар.
Салық Кодексіндегі соңғы өзгерістер салық мөлшерлемесі мен уақытына
Қазақстан Республикасы салық жүйесін басқару Қазақстан Республикасы Конституциясы бойынша
Қаржы Министрлігінің салық комитеті салықтар және бюджетке төленетін басқа
- орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- радиожиілік спектрін пайдаланганы үшін төлемақы;
- кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
- сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы;
Мемлекеттік баж
- мемлекеттік баж
Кеден төлемдері:
- кеден бажы;
- кеден алымдары;
- төлемақы;
- алымдар.
Салық Кодексіндегі соңғы өзгерістер салық мөлшерлемесі мен уақытына
Қазақстан Республикасы салық жүйесін басқару Қазақстан Республикасы Конституциясы бойынша
Қаржы Министрлігінің салық комитеті салықтар және бюджетке төленетін басқа
Уәкілетті мемлекеттік орган салық органдарына басшылық жасауды жүзеге асырады.
Салық органдарының бірінші басшыларын қызметке уәкілетті мемлекеттік органның бірінші
Ал салық консалтингі салық төлемдерін біркелкі және орташа қалыпқа
Салық есебі
клиенттің салық есебі жүйесіне, оның қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкестігіне
салық есебі жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу;
салық салу мақсаттары үшін есеп саясаты ережелерін түзету (әзірлеу);
жолға қойылған салық есебі жүйесі жұмысының тиімділігіне бақылау жасау.
Салықтық жоспарлау
салықтық төлемдерді талдау және оңтайландыру;
жобалардың салықтық сараптамасы, қатерлер мүмкіндігін бағалау;
қосарланған салық салуды болдырмау туралы шарттарда көзделген жеңілдіктерді қолдану
салық салудың жеңілдікті режимі бар елдердің заңнамасы бойынша консультациялар.
Салықтық сараптама
салық салатын базаны қалыптастырудың дұрыстығын тексеру;
салық есептерінің дәлдігін тексеру;
салықтық жеңілдіктерді пайдаланудың негізділігін тексеру;
жіберілген дәлсіздіктерді/бұзушылықтарды түзету жөніндегі ұсынымдар;
салықтық қатерлерді (анықталған бұзушылықтарды түзетпеудің ықтимал салдарларын) бағалау.
Салықтық дау-дамайлар
артық төленген (өндіріп алынған) немесе салықтардың қайтарылмаған сомаларын (салықтың
салықтық қызмет органдарының шешімдеріне шағым жасау;
салықтық тексерісті өткізу кезеңінде клиентпен бірге болу, салықтық тексерістің
құқық бұзушылық үшін айыппұл өндіру жөніндегі салықтық қызмет органдарының
салық қызметі органдарының лауазымды адамдарының заңсыз іс-әрекеттерінен немесе әрекетсіздігінен
2.2. Салық төлеушілер және салық органдарының құқықтары мен міндеттері
Салық салудың әдістері мен жолдары, салық салудын негізгі қағидалары,
Нарықтық экомомиканың қалыптасу кезеңінде салық салу саясатының негізгі бағыты
Салық төлеушілердің құқығы:
- қолданылып жүрген салық және бюджетке төленетін басқа да
- салық қатынастары мәселелері бойынша өз мүдделерін қорғау және
- салық бақылауы нәтижелерін алу;
- салық бақылау нәтижелері бойынша салық және бюджетке төленетін
- жеке шотынан салық міндеттемелерінің орындалуы бойынша бюджетпен есеп
- Салық кодексінде және Қазақстан Республикасының басқа да заң
- салық құпиясының сақталуын талап ету;
- салық салуға қатысы жоқ ақпарат пен құжаттарды табыс
Салық төлеушінің міндеттері:
- салық міндеттемелерін дер ксзіндс жәнс толық көлемінде орындау;
- салық қызметі органдарының аиықталган салық зандарын. бұзушылықтарды жою
- нұсқау негізінде салық қызметі органдары лауазымды адамдарының салық
- салық есептілігі мен құжаттарды заңға сәйкес тәртіппен табыс
- сауда операцияларын жасаған немесе қызметтер көрсеткен кезде тұтынушылармен
Қаржы Министрлігінің салық комитеті салықтар және бюджетке төленетін басқа
Салық қызметі органдарының мынадай құқықтары бар:
- салық Кодексіне сәйкес кесімдік-құқықтық актілерді жасау және бекіту;
- өз өкілеттігі ауқымында салық міндеттемелерінің туындауы, атқарылуы және
- салықтық бақылауды жүргізу;
- Қазақстан Республикасы заңнамасында бекітілген талаптарды сабақтай отырып салық
- салық төлеушіден есептелінген және төленген салық және бюджетке
- салықтық тексеру барысында салық заңдылықтарын бұзушылықтарды растайтын құжаттарды
- Қазақстан Республикасы Үкіметі бекіткен тізбе бойынша салық телеушіден
- банктерден және банктік операпиялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
Салық қызметі органдарының міндеттері.
- салық төлеушінің құқықтарын сақтау;
- мемлекет мүддесін қорғау;
салық толеушілердің салық міндеттемелерін дұрыс орындауын және жинақтаушы зейнетақы
- салық төлеушілердің, салық салу объектілерінің және төленетін басқа
- салық тексерулерін нұсқама бойынша жүргізу;
- салық қүпиясын сақтау;
- салық заңнамасын бұзған салық төлеушілерге әкімшілік шараларын қолдану;
- мемлекет меншігіне айналған мүліктерді есепке алу, сақтау, бағалау,
Салық салу ісін үйымдастыруда және іске асыруда негізгі жүмысты
Аудан бойынша салық комитеті мынадай бөлімдерден кұралған:
- салық төлеушілермен жүмыс істеу бөлімі;
- салық аудиті бөлімі;
- еріксіз өндіру бөлімі;
- қүқықтық қамтамасыз ету бөлімі;
- ұйымдастыру-бақылау бөлімі;
- ақпаратпен қамтамасыз ету және есеп бөлімі. Енді
Салық төлеушілермен жұмыс істеу бөлімінің негізгі қызметі:
- салық төлеушілердің есебін жүргізу;
- салық төлеушілерге тіркеу нөмірін беру;
- салық төлеушілерге салық заңнамаларын түсіндіру;
- есеп құжаттарын, декларацияларды қабылдау, олардьң дұрыс жасалғанын камералдық
- патент беру, т.б.
Салықтық аудит бөлімінің негізгі қызметі:
- құжаттық тексерулер жүргізу;
- кәсіпорындардың жабылуына байланысты тексеру жүргізу;
- салық комитетіне түскен арыздарды, өтініштерді тексеру;
- хронометраждық зерттеу жүргізу арқылы патент құнының дұрыстығын тексеру
Салықтарды еріксіз өндіру бөлімінің негізгі қызметі;
- салық төлеушілердің бюджетке төленбеген қарыздарын анықтау, талдау;
- салық төлеушінің есеп шотынан салықты өндіріп алу туралы
- салықтан қарызы бар салық төлеушілердің банктегі шоттарын тексеру;
- салық төлеушілердің мүліктерін тәркілеу;
- аукцион ұйымдастырып тәркіленген мүлікті сатып, бюджетке салықты түсіру;
- жекелеген салық төлеушілерде фискалдық жады бар бақылау-касса аппараттардың
Құқықтық қамтамасыз ету бөлімінің негізгі қызметі:
- салық комитетін Заңдармен, нүсқаулармен, өзге де заңнамалық кесімдермен
- соттарда, кұқық қорғау органдарында салық комитетінің мүддесін қорғау,
Ұйымдастыру-бақылау қызметінің бөлімінің негізгі қызметі:
- Салық комитетінің іс жоспарын жасау және оны іске
- 2-Н есебін жинақтап, жасау;
- жоғарғы органдарға мәліметтер беру;
- мәліметтер алмасу, т.б.
Ақпаратпен қамтамасыз ету және есеп бөлімінің негізгі қызметі:
- бюджетке түскен салықтардың есебін жүргізу;
- салық төлеушілердің жеке шотын ашу және жүргізу;
- 1 -Н есебін жинақтап, жасау;
болжама мәліметтердің орындалу есебін тұрақты жүргізу, т.б.
Салықты төлеуді бақылау — салық заңдарының орындалуын, мемлекетке түсетін
Салық салу кағидалары:
Салық механизмінің қызметі белгілі қағидаларға сүйеніп іске асырылады. Қазақстан
- міндеттілік қағидасы бойынша салық төлеуші салықтық міндетін толық
- нақтылық қағидасы бойынша Қазақстан Республикасындағы бюджетке төленетін төлемдер
- әділеттілік қағидасы бойынша Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға
- біртұтастылық қағидасы бойынша Қазақстан Республикасы аумағында жалпыға бірдей
- жариялылық қағидасы бойынша салықты реттеуші нормативтік құқықтық рәсімдер
2.3.Салық жүйесін басқарудағы проблемалар
Салық – нарықтық экономиканың ең бір жанды жараларының бірі.
Бүгінгі таңда республикамыздың салық қызметінің басты міндеті — тиімді
Салықтық әкімшілік жүргізудің негізгі үдерістері автоматтандырылған және ол бұрын
Салықтық қызмет көрсету сапасына келсек, Мемлекеттік қызмет агенттігімен бірге
Салық комитеті басшылығы қолға алынып отырған шаралардың, сыртқы және
Аталған жетістіктерге қарамастан, Қазақстандағы салық жүйесін басқаруда әлі де
Екінші проблема - салық режимі. Қосалқы құн салығы, кіріс
Бұл мәселелерді билікпен бірлесе реттеу - салық жинау мөлшерін
Ж.Ертілесованың айтуынша, "салық әкімшілігі саласында салық заңнамасы нормаларына біркелкі
Экономистердің пайымдауынша, "шағын және орта бизнес пен өңдеу өнеркәсібі
Ж.Ертілесованың хабарлауынша, Қазақстанның салық төлеушілерінің қауымдастығы 2006-жылдың ақпан айында
Қазақстан салық төлеушілерінің қауымдастығы 2005-жылғы күзде құрылған. Қазір ұйымға
Қазақстан Республикасының салық комитетінің төрағасы салық жүйесіндегі менеджментті жетілдіруде
Сонымен қатар аумақтық салық бөлімшелерінің басшылары қызметкерлер санының жеткіліксіздігі
ІІІ Қазақстан Республикасының салық жүйесін жетілдіру жолдары
3.1. Қазақстан Республикасының салық жүйесі
Салық жүйесін мемлекет пен заңды және жеке тұлғалар арасындағы
қаржы қатынастары және осы қатынасты анықтайтын салықтар, салық механизмі
Салық жүйесі мемлекет қаржы көздерін жасаудың ең негізгі құралы
- 1 кезең (1992-1995 жж.) — жаңа салық жүйесі
- 2 кезең (1996-1998 жж.) - нарықтық экономика талаптарына
- 3 кезең (1998-2000 жж.) - барлық қағидалардың ескерілуі
- 4 кезең (2001-2002 жж.) - Жаңа Салық Кодексі
Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы
Осы Заң бойынша алғаш рет Қазақстан Республикасында 42 салық
Бұл салықтардың негізін табыс салығы, пайдаға салынатын салық, қосылған
Алғашқы салық жүйесінің көптеген кемшіліктері де болды. Атап айтқанда,
Аталмыш концепцияны іске асырудағы негізгі кезең болып Қазақстан Республикасы
4-ші кезеңде, яғни 2001 жылдың 12 маусымында Жаңа Салық
Жаңа Салық Кодексі 2002 жылдың І-ші каңтарында Қазақстан Рсспубликасында
- корпорациялық табыс салығы;
- жеке табыс салығы;
- қосылған құн салығы;
- акциздер;
- жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері;
- әлеуметтік салық;
- жер салығы;
- көлік құралдары салығы;
- мүлік салығы.
Алымдар:
- заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәлімелерді мемлекеттік
- радиоэлектрондық кұралдары және жиілігі жоғары кұрылғыларды мемлекеттік тіркегені
- механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін
- теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
- азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- дәрі-дәрмек кұралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;
- аукциондардан алынатын алым;
- елтаңбалық алым;
- жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
- телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожілік спектрін
Төлемақылар:
- жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;
- жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
- қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы;
- жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;
- орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы;
- радиожиілік спектрін пайдаланганы үшін төлемақы;
- кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
- сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы;
Мемлекеттік баж
- мемлекеттік баж
Кеден төлемдері:
- кеден бажы;
- кеден алымдары;
- төлемақы;
- алымдар.
Қазақстан Республикасы салық жүйесін басқару Қазақстан Республикасы Конституциясы бойынша
Салық қызметі органы Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігі Салық Комитетінен
Қаржы Министрлігінің салық комитеті салықтар және бюджетке төленетін басқа
Уәкілетті мемлекеттік орган салық органдарына басшылық жасауды жүзеге асырады.
Салық органдарының бірінші басшыларын қызметке уәкілетті мемлекеттік органның бірінші
Салық қызметі органдарының мынадай құқықтары бар:
- салық Кодексіне сәйкес кесімдік-құқыктық актілерді жасау және бекіту;
- өз өкілеттігі ауқымында салық міндеттемелерінің туындауы, атқарылуы және
- салықтық бақылауды жүргізу;
- Қазақстан Республикасы заңнамасында бекітілген талаптарды сабақтай отырып салық
- салық төлеушіден есептелінген және төленген салық және бюджетке
- салықтық тексеру барысында салық заңдылықтарын бұзушылықтарды растайтын құжаттарды
- Қазақстан Республикасы Үкіметі бекіткен тізбе бойынша салық телеушіден
- банктерден және банктік операпиялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
Салық қызметі органдарының міндеттері.
- салық төлеушінің құқықтарын сақтау;
- мемлекет мүддесін қорғау;
салық толеушілердің салық міндеттемелерін дұрыс орындауын және жинақтаушы зейнетақы
- салық төлеушілердің, салық салу объектілерінің және төленетін басқа
- салық тексерулерін нұсқама бойынша жүргізу;
- салық қүпиясын сақтау;
- салық заңнамасын бұзған салық төлеушілерге әкімшілік шараларын қолдану;
- мемлекет меншігіне айналған мүліктерді есепке алу, сақтау, бағалау,
Салық салу ісін ұйымдастыруда және іске асыруда негізгі жұмысты
Аудан бойынша салық комитеті мынадай бөлімдерден құралған:
- салық төлеушілермен жұмыс істеу бөлімі;
- салық аудиті бөлімі;
- еріксіз өндіру бөлімі;
- құқықтық қамтамасыз ету бөлімі;
- ұйымдастыру-бақылау бөлімі;
- ақпаратпен қамтамасыз ету және есеп берімі. Енді әрбір
Салық төлеушілермен жұмыс істеу бөлімінің негізгі қызметі:
- салық төлеушілердің есебін жүргізу;
- салық төлеушілерге тіркеу нөмірін беру;
- салық төлеушілерге салық заңнамаларын түсіндіру;
- есеп құжаттарын, декларацияларды қабылдау, олардың дұрыс жасалғанын камералдық
- патент беру, т.б.
Салықтық аудит бөлімінің негізгі қызметі:
- құжаттық тексерулер жүргізу;
- кәсіпорындардың жабылуына байланысты тексеру жүргізу;
- салық комитетіне түскен арыздарды, өтініштерді тексеру;
- хронометраждық зерттеу жүргізу арқылы патент құнының дұрыстығын тексеру
Салықтарды еріксіз өндіру бөлімінің негізгі қызметі;
- салық төлеушілердің бюджетке төленбеген қарыздарын анықтау, талдау;
- салық төлеушінің есеп шотынан салықты әндіріп алу туралы
- салықтан қарызы бар салық төлеушілердің банктегі шоттарын тексеру;
- салық төлеушілердің мүліктерін тәркілеу;
- аукцион ұйымдастырып тәркіленген мүлікті сатып, бюджетке салықты түсіру;
- жекелеген салық төлеушілерде фискалдық жады бар бақылау-касса аппараттардың
Құқықтық қамтамасыз ету бөлімінің негізгі қызметі:
- салық комитеттің Заңдармен, нұсқаулықтармен, өзге де заңнамалық кесімдермен
- соттарда, құқық қорғау органдарында салық комитетінің мүддесін қорғау,
Ұйымдастыру-бақылау қызметінің бөлімінің негізгі қызметі:
- Салық комитетінің іс жоспарын жасау және оны іске
- 2-Н есебін жинақтап, жасау;
- жоғарғы органдарға мәліметтер беру;
- мәліметтер алмасу, т.б.
Ақпаратпен қамтамасыз ету және есеп бөлімінің негізгі қызметі:
- бюджетке түскен салықтардың есебін жүргізу;
- салық төлеушілердің жеке шотын ашу және жүргізу;
- болжама мәліметтердің орындалу есебін тұрақты жүргізу, т.б.
3.2. Салық салудың түрлері мен принциптері
Салықты нарықты экономиканы реттеудің ең тиімді нысаны деуге болады.
Біріншісі - өзінің туылған күні болса және екіншісі оның
Сонымен салықтар эканомиканы жанама түрде реттейтін маңызды құралдардың бірі
Салықтар:
1) Міндетті жергілікті 5) Жергілікті
2) Мемлекеттік 6) Жанама
3) Тікелей 7)
4) Үдемелі 8)
Салықтар, әдетте үдемелі, пропорционалды және кері үдемелі болып бөлінеді.
Үдемелі салықтар табыстың көбею шамасына қарай оның орташа нарығы
Пропорционалды салықта, оның орташа нарқы өзгеріссіз қалады, яғни табыстың
Үдемелі салықтар туралы сөз болғанда табысқа салвынатын жоғарғы салық
Салық салудың нормасы-салық ставкасы объектінің бір өлшеміне салынған мөлшері.
Ол пайданың белгілі мөлшерден артық болуына байланысты салынады. Мұндай
Ол айданың белгілі мөлшерден артық болуына байланысты салынады.
Жанама салықтар бүгінде үш түрде көрінеді:акциздер, фискальды, монопольді, салықтар
Фискальді, монопольді салық мемлекеттің монапольді өндіретін тауарларына салынатын жанама
Қазақстан Республикасының салық салу принциптері.Салық бюджетке төленетін міндетті төлем
Мемлекеттің тиімді салық салу процесін жүзеге асыру үшін бірнеше
Салықтардың созылымдылық принципі - бұл принциптің мәні мынада, яғни,
Салық салудың салық кодексімен басқару принципі былайша өрнектеледі, яғни
Салық салудың шындық принципі болып салық салудың эканомикалық принципі
Салық салудың шындық принципіне сәйкес, әрбір адам өз табысына
Салық салудың үнемділік принципіне сәйкес, салық жинау ең төменгі
Қазақстан Республикасының салық заңдарының ережелері Салық кодексінде белгіленген салық
Қазақстан Республикасының салық заңдары салық салық салудың бірнеше принциптеріне
Бірінші, салық бюджетке төленгетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің
Екінші, салық салудың айқындығы:
Үшінші, салық салудың әділдігі:
Төртінші, салық жүйесінің біртұтастығы;
Бесінші, салық заңдарының жариялығы принциптері.
Ал енді осы принциптерге жеке –жеке тоқталып өтетін
1) Салық салудың міндеттілік принципі .
Салық төлеушілер салық заңдарына сәйкес міндеттемелерін толық көлемінде және
2)Салық салудың айқындық принципі .
Қазақстан Республикасында салықтары және бюджетке төленетін басқа да міндетті
3)Салық салудың әділдік принципі .
Қазақстан Ресмпубикасында салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып
Кез келген салық төлеуші үшін салық салу жүйесі әділетті
Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беругі тыйым салынады.
4) Салық жүйесінің бір тұтастық принципі .
Қазақстан Республикасының салық жүйесі Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында барлық
5)Салық заңдарының жариялылық принципі.
Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілер ресми басылымдарда
Салықтарды ұтымды ұйымдастырудың классикалық принциптерін экономист Адам Смит ұсынған
Олар мыналар:
Салық әрбір төлеушінің табысына қарай салынуы тиіс;
Салықтың мөлшері мен төленетін мерзімі алдын ала, әрі нақты
Әрбір салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта және тиімді
Өндіріп алынатын салықтың шығындары мейлінше аз болуы тиіс.
Нақтырақ айтатын болсақ.
Әділеттіліек,
қолайлылық,
анықтылық
жалпылық.
Бұл тізім тағы да 3 принципен толықтырады:
Жеткілікті және жалпыламалықты қамтамасыз етеді (салықтарды мемлекеттің объектілік қажетіне
Керекті көзін және салық салудың объектілерін таңдау.
Салық салудың бір дүркінділігі
Бұл принциптердің қолдануы салық салу жүйесін ретке келтірді.
Сондықтан Адам Смит: «Салық – төлеушілер үшін құлдықтың емес,
Философ Ф.Аквинский философиялық тұрғыдан «Ерік берілген тонау формасы» ретінде
АҚШ-тың тәуелсіздік декларациясы авторларының бірі Франклин: «Өмірде салық пен
АҚШ – та екі мейрам бар:
Туылған күні;
Салықты төлеген күн.
Мұндағы мақсат дамыған мемлекеттер үшін салық төлеу белгілі бір
Салықты уақтысында төлеу міндет болып саналады. Себебі, уақтысында төленбеген
3.3. Салық жүйесінің кемшіліктері мен салық жүйесін оптимизациялау жолдары.
Салықтар - бұрынғы қаржы институттарының бірі: олар мемлекеттің пайда
Салықтар – қаржы қатынастарының жиынтығы, олар мемлекеттің ақшалай табыстарын
Салық жүйесінің негізгі кемшілігі кәсіпорынның табысын бюджет тапшылығынана алып
Салық жүйесі қоғамның – кәсіпкерлердің, жұмысшылардың, мемелекетік қызметкерлердің, оқушылардың,
Салық жүйесі жеке тұлғалардың табыстарына прогрессивті салық салу жолымен
Салық жүйесін оптимизациялау жолдары:
Мемлекеттік шығындарды жоспарлау мен қаржыландыру сапасын
жоғарылату керек.
Бюджеттік жүйенің табыс базасын нығайту керек.
Мемлекеттік қаржылық ресурстарды пайдалану тиімділігіне бақылаудың
қажетті механизмін құру керек.
Осы контексттегі салық реформаларының негізгі бағыттары:
бюджеттен тыс қорларға төмен коэффициентті салықтар мен
шегерімдерді алып тастау жолымен салық жүйесін оңайлату;
салықтық жеңілдіктер қатарын алып тастауға байланысты салық базасын
кеңейту; «салықтық талаптар» принципіне сәйкес салық төлеушілер мен салынатын
кәсіпорыннан жеке тұлғаларға салық жүйесінің тұрақты түрде орналасуы;
салық заңдылықтарын сақтауды бақылау мен салықтарды жинаумен
байланысты кешенді проблемаларды шешу;
Қызмет ететін салықтық жүйені реформалау тауар өндірушілер, инвестициялық бағдарламалар
3.4. Нарық жағдайындағы салық механизмін жетілдіру жолдары мен бағыттары
Қандай болмасын мемлекеттің салық жүйесі негізінен екі қызметті атқарады.
Қазақстандағы салықтардың атқаратын реттеуші қызметіне кеңінен тоқталсақ, оның оншалықты
Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында болашақтағы мемлекетіміздің негізгі
Осыған сәйкес, салық жүйесінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі
2000 жылдың қортындысы бойынша, мұнай экспорттаудан тек салық түрінде
Осындай көлеңкелі экономиканың келеңсіз әрекеттерінен еліміздегі күнделікті тұрмысқа қажеттіліктерге
Аталған кемшіліктерді жою үшін ең алдымен салық заңына жаңадан
Жер қойнауындағы табиғи байлықтар өндірушілердің табыстары әлемдік бағаға байланысты
Аталған кемшіліктерді жою үшін шикізатты өндірушілерге салынатын табыс салығының
Егер экспортталатын шикізаттың әлемдік бағасы күрт төмендеп кетсе, онда
Сонымен, шикізатты экспорттаушылар қолданылып келген үстеме пайдаға салынатын салықты
Осы аталған салық төлеушілермен еліміздің экономикасында орын алып отырған
Қазақстан жағдайында халыққа коммуналдық қызметтер көрсетіп отырған жеке және
Аса бір ойланып жүрген мәселенің бірі-жеке тұлғалардың табысына салынатын
Жалақы мөлшерін көбейткен күннің өзінде кәсіпорындар әр түрлі жолдармен
Қазақстан салық жүйесінде орын алып отырған әлеуметтік салық компания
Осы аталған мәселеге байланысты мынадай ұсыныстар туындайды. Әлеуметтік салықты
Республикамызда өмір сүріп отырған жалақылары төмен азаматтар үшін салық
Осындай объективті және субъективті жақтарды ескере отырып, келесі ұсыныстарды
Қолданылып жүрген шегерімдердің өзі өте елеусіз болғандықтан, бір айлық
Сонымен, егер республикамыздың салық жүйесіндегі жеке тұлғаларға салынатын табыс
Қорыта айтқанда, жоғарыда аталған ұсыныстарды жүзеге асыру қиынға соқпайды,
Қорытынды
Мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі каржылық көздер —
Ел экономикасы дамып, мемлекеттік бюджеттің кіріс көзі ұлғайган сайын
Соңғы жылдардағы Қазақстан Республикасы «Салық және бюджетке төленетін басқа
Сонымен, салық жеңілдіктері әлеуметтік мақсатта және салықты экономикалық реттеу
Әсіресе, экономикада аграрлық саланың алатын орны айрықша екені баршаға
Қазақстан Республикасының салық комитеті салық жүйесіндегі менеджментті жетілдіру үшін
Қазақстанда кәсіпкерлік қозғалысын дамытуды және шағын бизнестің өсуін қолдау
Салық жеңілдіктері
Салық жүйесінің жеңілдіктерінің жағдайын талдау
Салық төлегендегі жеңілдіктер
САЛЫҚТАРДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН ҚАЖЕТТІЛІГІ. Салықтардың пайда болуы және экономикалық мәні
Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның элементтері
САЛЫҚ ҚҰРЛЫСЫ МЕН ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
Салық қызметі
САЛЫҚ САЛУ МЕН ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
Салық төлеу тәртібі бойьшша жеңілдіктер
Қазақстан Республикасының бюджет қазынасын толтырудағы салық жүйесі мен салық салу