Жер қойнауын пайдаланушылар мүдделерін қорғау

ЖОСПАР
КІРІСПЕ...................................................................................................................3
І тарау Жер қойнауын байлықтары қорының теориялық негізі
Жер қойнауының түсінігі, пайдалануға байланысты заңдардың
міндеттері мен принциптері.........................................................................5
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы
төлемдері.......................................................................................................12
Жер қойнауы байлықтары қорын айқындау тәртiбi................................21
ІІ тарау 2009-2011 жылдар аралығындағы облыс аумағындағы кәсіпорындардың
2.1. 2011 жылғы Ақтөбе облысындағы жер қойнауын пайдаланушы
2.2. «СНПС Ақтөбемұнайгаз» АҚ- ның 2009-2011 жылдардағы экологиялық
ҚОРЫТЫНДЫ......................................................................................................30
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ................................................................31
КІРІСПЕ
Табиғи қорлар –адамзаттың күн көрісі мен тіршілік етуіне
Курстық жұмыстың мақсаты- экономикалық тәсілмен жер қорын тиімді
Курстық жұмысымыздың негізгі міндеттеріне тоқтала кетсек, олар төмендегідей:
1) Жер қойнауын ұтымды кешенді, қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз
2) Жер қойнауы және қоршаған табиғи ортаны қорғауды
3) Республикалық және аймақтық мүдделердің үйлесуін ұйымдастыру.
4) Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жариялы түрде
5) Қазақстан Республикасының жер қойнауын тиімді пайдалану және
6) Шаруашылық нысандарының бірдей дамуына жағдай жасау.
«Жер қойнауын байлықтарын қорын пайдалану, төлемдер мөлшерін анықтау»
1) Жер қойнауының құқықтық ережелерін, қазіргі таңдағы қабылданған
2) Жер қойнауын қорғауды бұзғаны үшін жауаптылықтың мөлшерін
3) Әр құқықтық норма да шашыраңқы күй кешіп
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспе, екі тараудан, қорытынды мен
І тарау Жер қойнауын байлықтары қорының теориялық негізі
Жер қойнауының түсінігі, пайдалануға байланысты заңдардың міндеттері мен
Жер қойнауы ұғымы кен байлығы ұғымынан кең. Кен
Жер қойнауынан алынатын пайдалы қазба байлықтарды үш топқа
• жанатын отын-энергия қоры – көмір, мұнай, газ,
• рудалы, пайдалы қазбалар – қара және түсті
• бейруда пайдалы қазбалар – химия шикізат (минералдық
Жер қойнауын қорғау, минералдық шикізатты тиімді пайдалану, сол
Минералдық шикізат қорын кешенді барлау, зерттеу, зерделеу. Кешенді
Ашылған шикізат қорын мейлінше толық өндіру, ысыраптың мөлшерін
Өндірілген минералдық шикізатты кешенді пайдалану, өңдеуші өндірістерді дамыту,
Табиғат ресурстарын экономикалық бағалауда айқындауды қажет ететін мәселелердің
Уақыт факторын есептеудің ең белгілі жалпы қабылданған тәсілі
Әдетте, барлық жылдағы шамалар шығындар тиімдер
Қазақстан жер ауданы жөнінен әлемдегі тоғызыншы мемлекет. Оның
Жер қорын қорғауды және пайдалануды экономикалық тұрғыдан қарайтын
Жерді бағалау туралы екі бағыт айқындалды: топырақтың сапасын
Қазіргі кезде топырақ бонитетін бағалаудың бірнеше варианттары белгілі.
Топырақтың бонитет балдары оның сапалық қасиеттерінің сандық көрсеткіші
Жер – тұтыну құндылығы, оның құны жоқ, тек
Дифференциалды рентаның алғышарттары – бір жағынан монополия болса,
Су қорын тиімді пайдалану үшін су шаруашылық кешендерін
Озық технологиялар қолдану арқылы су тұтынуды шұғыл азайтатын,
Ластанған ақаба суларды тазарту шаралары оларды ауыл шаруашылық,
Су көздерінің санитарлық тазалығын қорғау, арттыру, арнаулы биологиялық
Суға зиянды әсерлерді азайту, шектеу шаралары. Су жағасына
Су ресурстарын экономикалық бағалау: су тұтынушы өндіріс күштерін
Су ресурстарын экономикалық бағалау үшін шеткі шығын шамасы
Суға шеткі шығын шамасын оптималдық су шаруашылық баланстар
Табиғат ресурстарын рентамен бағалаудың басқа әдістерге қарағанда артықшылығы
Рентаны есептеу өте маңызды теориялық және әдістемелік мәселе
Республикамызда үлкенді-кішілі 2174 өзен бар. Жалпы өзендер мен
Қазақстанда жер асты суларының барланған қоры 45 млрд.
Қазақстанда соңғы жылдары су пайдалану жылына 83 млрд.
Республиканың кен байлықтарын неғұрлым халқымыздың игілігі үшін толығырақ
Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану жағдайындағы заңның
1. Қазақстан Республикасының мүдделерін және оның табиғи ресурстарын
2. Қазақстан Республикасының жер қойнауын тиімді пайдалану және
3. Жер қойнауын пайдаланушылар мүдделерін қорғау;
4. Шаруашылық жүргізудің барлық нысандарының бірдей дамуына жағдай
5. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі қатынастар саласында заңдылықты
Жер қойнауымен және жер қойнауын пайдаланумен байланысты құқықтық
1. жер қойнауын ұтымды, кешенді және қауіпсіз пайдалануды
2. жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз
3. республикалық және аймақтық мүдделердің үйлесуін қамтамасыз ету;
4. минералдық шикізат базасын толықтыруды қамтамасыз ету;
5. жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жариялы түрде
6. жер қойнауын пайдаланудың ақылы болуы;
7. жер қойнауын пайдалану жөнінде операцияларды жүргізуге инвестицияларды
Жер қойнауы және оның құрамындағы пайдалы қазбалар Қазақстан
Техногендік минералдық түзілімдер мен техногендік сулар жер қойнауын
Мемлекект меншігіндегі техногендік минералды түзілімдерден алынатын пайдалы қазбаларға
Минералды шикізат, техногендік минералдық түзілімдер мен техногендік сулар
1.2. Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
Қазақстан Республикасының салық жүйесінде табиғат ресурстарын, пайдалы
Қазақстан Республикасы заңнамасында айқындалған тәртіппен жасалған жер
жер койнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдерін:а) қол қойылатын бонусты;
пайдалы қазындыларды өндіру салығын;
үстеме пайда салығын кіріктіреді.
Бонустар жер койнауын пайдаланушының тіркелген төлемдері болып табылады.
барлауға арналған контрактты;
пайдалы казындыларды өндіруге арналған контрактты жасаскан жеке немесе
Қол койылатын бонустың бастапқы мөлшері жер қойнауын пайдалануға
Жер қойнауын пайдалану құқығын алуға конкурс өткізілгенге
Қол қойылатын бонустың бастапқыдан төмен емес сомадағы түпкілікті
Коммерциялық табу бонусын контракт аумағындағы пайдалы казындыларды
Тарихи шығындарды өтеу бойынша төлем жер қойнауын пайдалануға
Пайдалы қазындылирды өндіру салығы Қазакстан Республикасының аумағында өндірілетін
Салықтың төлеушілері жер қойнауын пайдалануға арналып жасалған әрбір
Жер қойнауын пайдаланушы салық кезеңінде өндірген шикі мұнайдың,газ
Өндірілген минералдық шикізаттың,мұнайдың жерасты сулары мен емдік
Пайдалы қазындыларды өндіру салығын есептеу үшін жер койнауын
Шикі мұнайға пайдалы қазындыларды өндіру салығының мөлшерлемелері газ
Салық кезеңіндегі орташа биржалық бағаны немесе алғашқы
Пайдалы қазындыларды өндіру салығы бойынша салық кезеңі күнтізбелік
Жер қойнауын пайдалануға арналған контракт бойынша корпоративтік табыссалығы
Үстеме пайда салығы салық төлеушінің орналасқан жері бойынша
Өнімді бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесі Қазақстан Республикасы
Р-фактор (табыстылық көрсеткілері) жер қойнауын пайдаланушының жоба бойынша
мердігер рентабелділігінің ішкі нормасы (РІН)нақты таза дисконтдисконтталынған табыс
Р-фактор (бага коэффициенті) - есеп кезеңіндегі жер қойнауын
Өнімді бөлу туралы контракт бойынша қызметін жузеге
1.3 Пайдалы қазбалардың құнын айқындау тәртiбi
Жер қойнауын пайдаланушы салық кезеңiнде өндiрген алтынның, күмiстiң
Алғашқы тауарлы өнiм сатылмаған жағдайда, алтынды, күмiстi, платинаны
Алғашқы тауарлы өнiм мүлде сатылмаған кезде алтынды, күмiстi,
Келесi сату жағдайында жер қойнауын пайдаланушы алғашқы тауарлар
Кең таралған пайдалы қазбалардан алынған алғашқы тауарлы өнiм
Газ тәрiздес көмiрсутектерiн одан әрi өңдеу үшiн өтеусiз
Жер асты суларын шығарылатын өнiмдердiң және (немесе) көрсетiлетiн
Кең таралған пайдалы қазбалар мен жерасты сулары бойынша
Кең таралған пайдалы қазбалар мен жерасты сулары бойынша
№ Пайдалы қазбаның атауы Роялти
ставкасы %
1 Металлургияға арналған руда емес шикiзат
2 Қалыпқа салынатын құм, глиноземдi жыныс (далалық шпат,
3 Тамақ өнеркәсiбiне арналған әк
4 Басқа руда емес шикiзат
5 Отқа берiк саз балшықтар, каолин, вермикулит
6 Ас тұзы
7 Жергiлiктi құрылыс материалдары
8 Ауа кiретiн кеуек жыныстар, құрамында суы бар
тас-құм қоспасы, гипс, гипстiк тас, ангидрит, гажа, саз
балшық және саз балшықты жыныстар (баяу балқитын және
9 Жерасты сулары
Жер қойнауын пайдаланушы кең таралған пайдалы қазбалар мен
Роялтидi:
- жеке тұлғалар өзiнiң жеке меншiк құқығындағы жер
- жерасты суларын өзiнiң шаруашылық қажеттерi үшiн өндiрудi
- жер қойнауын пайдаланушылар iлеспе өндiрiлген жерасты суларын
Пайдалы қазбалардың барлық түрлерi бойынша роялти салық кезеңiнен
Осы көзделген жағдайларды қоспағанда, күнтiзбелiк ай роялти төлеу
Егер алдыңғы тоқсандағы роялти бойынша орташа айлық төлемдер
Жер қойнауын пайдаланушы роялти жөнiндегi декларацияны тiркелген жерiндегi
ІІ тарау 2009-2011 жылдар аралығындағы облыс аумағындағы кәсіпорындардың
2.1. 2011 жылғы Ақтөбе облысындағы жер қойнауын пайдаланушы
2011 ж. 1 –жартыжылдығына облыста 122 жер
Есепті кезеңде жер қойнауын пайдалану заңдылықтарының сақталуына 16
Тексеру қорытындылары бойынша 10 заң бұзушылық анықталып, 3
«Фирма Ада Ойл» ЖШС
Жоспарлы тексеру барысында кәсіпорынның «Башенкөл» кенорнында, консервацияда тұрған
Сонымен қатар, тексеріс нәтижесінде ұңғымаларды жою және консервациялау
«Арал Петролеум Капитал» ЖШС
Табиғатты қорғау заңнамаларының орындалуына жүргізілген тексеру барысында кәсіпорынның
«Актюбинский комбинат нерудных материалов» ЖШС
Жүргізілген инспекторлық экологиялық тексеру барысында кәсіпорынның ағымдағы жылдың
«Каспий Нефть ТМЕ» ЖШС
Қоршаған ортаны қорғау заңнамаларының сақталуын қадағалау мақсатында жүргізілген
2.2. «СНПС Ақтөбемұнайгаз» АҚ- ның 2009-2011 жылдардағы экологиялық
Шикізат шығарушы компаниялар биыл жергілікті бюджетке 2009 жылы
Облыстық мәслихаттың депутаты Жеңіс Сейітмағанбетов Ақтөбе жерінен жылына
Бұл жерде депутаттың келіспеушілігін тудырған жайт: жаңа Экологиялық
«СНПС-Ақтөбемұнайгазға» қатысы жоқтай көрінген мұнай шығарушы шағын компаниялар
Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бастығы
Айыппұл мөлшерін арттырғанымен де, Ақтөбе облысының мұнай шығарушы
Облыстық мәслихаттың депутаты, жергілікті фермер Аманғос Төлеуов «мұнай
Соңғы үш жылдан бері Ақтөбе облысындағы экологиялық ахуал
Акционерлік қоғамға жəне оның лауазымды тұлғаларына соңғы жыл
2009 жылы «Тобыл-Торғай экология Департаменті» ММ, СЭС, Көліктік
Жалпы сомасы 4 810 640 теңге болатын 5
Ақтөбе облысы бойынша салық Департаменті 138 867 915
Сомасы 59 853 641 теңге 22 əкімшілік айыппұлды
Соммасы 96 264 605 теңге 1 əкісшілік іс
09.01.09 ж. Компанияға «Тобыл-Торғай экология Департаменті» ММ тарапынан
2011 жылы Жоспардан тыс жүргізілген тексеру барысында
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, жер үшін төленетін салықтар жоғарыда
Жер қойнауын бағалау қазіргі күнде өте маңызды болып
Табиғатты қорғау болашақ үшін қажет. Елбасы Жолдауларында қоршаған
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. С. Әкімбеков, А.С. Баймұхаметова, У.А Жанандаров Экономикалық
2. С.Мұқаұлы “Табиғат пайдалану экономикасы”
3. Табиғат пайдалану экономикасы “ Оқу құралы ”
4. Қазақстанның жер ресурстары 01.28.2005.
5. Бағалау қызметі туралы заң 2009 ж.
6. Алматы облысы әкімінің ресми сайты
7. Қарғажанов З.Қ. “Табиғат ресурстарын пайдалану төлемдері
8. Ж. Байсалова Экология негіздері //
9. География және экология // Энергиялық ресурстардың
10. Экология негіздері // Ресурстарды тиімді ұтымды пайдалану
Қоршаған ортаны қорғау
3

Ұқсас жұмыстар

Айрықша қорғауға алынған табиғат объектісі

«Жер қойнауының құқықтық режимі»

Жер қойнауын пайдалану саласындағы келісімшарттар талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылау

Экология құқығы түсінігі

Табиғатты пайдалану құқығының тәртібі

Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының дәрістері

Жер салығының экономикалық мәні және мазмұны

Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік реттеу ұйымдық-құқықтық нысандары. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің құқықтық негіздері

Экологиялық құқықтың түсінігі, пәні, жүйесі