Шабельниковтің ойынша, психикалық процестер мен құрылымдар іс-әрекеттің ішкі органдары болып табылады және ұзақ тарихи кезенде анықталады

1) дамудың әлеуметтік жағдайымен

2) мәдениетпен

3) аймақтық биосфералық спецификасымен

4) биологиялық  денгейде

5) геодетерминациямен