Мәдениеттің өзіндік болмысы екі процесс біріктірілген топаралық контакт  өнімі немесе нәтижесі болады (Поршнев бойынша)

1) Жақындау және алыстау

2) Ымырлау және өткірлік

3) Конфортация және келісім

4) Агрессия және эмпатия

5) Тереңдік және үстүртіпілік