Жоспар
Кіріспе 2
І. Экономикалық тепе-теңдік және
1.1 Экономикалық тепе-теңдіктің құрылымы 4
1.2 Экономикалық тепе-теңдік және оның түрлері мен шегі
ІІ Ұлттық байлық: құрамы және
2.1 Экономиканың тепе-теңдікте қызмет етуінің деңгейі 14
2.2 Ұлттық экономика қызмет ету деңгейіндегі ұлттық
Пайдаланылған әдебиеттер 34
Кіріспе
Менің таңдап алған курстық жұмысымның тақырыбы «Ұлттық экономиканың
Мен осы тақырыпта курстық жұмысты жаза отырып, өзімнің
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының экономикасын жетілдіруде
Экономикалық теорияда шаруашылық практикасы сияқты қоғамдық өнімнің әр
Біріншіден, қоғамдық өндірісті сипаттауға теориялық тұрғыдан жан-жақты қарау;
Екіншіден (бұл бірінші жағадйдан туындайды) статистикалық есептеудің сан
Үшіншіден, қоғамдық өнім қозғалысының әр түрлі сатысы тиісінше
Ұлттық экономика құрылымын қарастыруда қоғамдық өндіріс құрылымы түсінігін
Қоғамдық ұдайы өндіріс пропорцияларының құрылуы объективті экономикалық заңдар
Экономикалық процестердің арасындағы байланыс белгісі бір сандық пропорциялар
Жалпы экономикалық қоғамдық ұдайы өндірістің элементтерінің арасындағы сандық
Салааралыққа - қоғамдық өндірістің әр қилы салаларының
Ішкі салааралыққа – сала мен өндіріс ішіндегі сандық
Мемлекетаралыққа – ұлттық шаруашылықтар мен әр қилы елдердің
І. Экономикалық тепе-теңдік және
1.1 Экономикалық тепе-теңдіктің құрылымы
Экономиканың құрылымы жалпы өнімнің ұлттық салалық құрылымы арқылы
Экономиканың салалық құрылымындағы сияқты, жұмыспен қамту саласында да
Экономика және оның қызмет ету деңгейі барысында қоғамның
Қол еңбегіне негіздеоген өндіріс. Бұл кезеңнің ерекше сипаты
Еңбек процесін механикаландыруға негізделген машина өндірісі. Еңбек процесінің
Автоматтандырылған өндіріс. Өндіріс процесінің материалдық негізін машина автоматтар
- енді дамыған елдердің қоғамдық өндірісіндегі құрылымдық өзгерістердің
біріншіден, ғылыми-техникалық прогресс жетістігі, принципиалды жаңа технологиялар, осымен
Екіншіден, салалық құрылымдағы интенсивті қозғалыс пен өзгерістер ғылыми-технологиялық
Алға қойылған міндеттерді практикалық тұрғыдан шешу жолы мемлекеттің
Мұндай жағдайда мемлекеттің инвестициялық саясаты күрделі қаржы көлемін
Өнеркәсібі дамыған елдерде бүгінгі таңдағы салалық құрылым ғылыми-техникалық
Дәстүрлі салаларда қайта құру мен модернизациялауды жүргізудің мақсаты,
Біріншіден, өте тиімді жабдықтарды енгізе отырып, өндіріс шығындарын
Екіншіден, шаруашылық жүргізудің жаңа жағдайына, экономикалық жаңа құрылымына
Экономикадағы белгілі дәрежедегі түпкі өнім бойынша фирмалардың ғылыми
Мұнда корпорацияның экономикалық және ғылыми-техникалық стратегиясы алғашқы екі
Дамыған елдердің көпшілігінің ұлттық экономикасының басынан кешіп жатқан
1.2 Экономикалық тепе-теңдік және оның түрлері мен шегі
Ұлттық экономика жүйесін экономикалық ғылымда баланстық, яғни оның
Ұлттық экономика әлемдік қауымдастық елдерінің түгелдей экономика аумағында
Ұлттық өндірістің макроэкономикалық нәтижесіне алғашқы рет баға беру
Өнеркәсібі дамыған барлық елдерді шалқасынан түсірген «Ұлы тоқыру»
Сондықтан ұлттық өнім құрылуының факторларын, жұмыссыздық пен инфляция
Алғашқы рет ұлттық есеп-шөт жүйесінің кестесі 1953 жылы
Стандарттық сипаттамалар – ұлттық өнім тұтыныс, сауда балансы
Қоғамдық өндірістің макроэкономикалық көрсеткіштерінің ең маңыздысы: жалпы қоғамдық
Стандарттық сипаттамалар ұлттық өнім тұтыныс, сауда балансы және
Қоғамдық өндірістің макроэкономикалық көрсеткіштерінің ең маңыздыысы жалпы қоғамдық
Жиынтық қоғамдық өнім мөлшерін анықтауда дәстүрлі көзқарас бойынша,
Бұл өнім жиынтық (жалпы) қоғамдық өнім (ЖҚО) болып
Өндірімен өнім массасы материалдық өндіріс өнімнің ғана емес,
Қоғамдық өндіріс нәтижесінің жалпылама көрсеткішіне жиынтық (жалпы) қоғамдық
Қоғамдық өнім жиынтық қоғамдық өнімнен шикізат пен материал
Ұлттық экономикалық қызмет етуінің ең маңызды жиынтық көрсеткішіне
ҰТ=ТҰД – жанама салықтар
Дәстүрлі тәсіл бойынша, ұлттық табысты жиынтық қоғамдық өнімнің
ҰТ=ЖҚД-МШ
мұндағы: ҰТ=ұлттық табыс,
ЖКӨ=жиынтық қоғамдық өнім
ИШ=материалдық шығындар.
Өзінің қозғалсында ұлттық табыс төрт станциядан өтеді, өндіріс,
Өндіріс стандиясына ұлттық табыс барлық салада құралатын таза
Ұлттық экономика және оның қызмет етуінің деңгейі –
Егер ұлттық табыс көлемін елдегі тұрғындар санына бөлсек,
Әлемдік қауымдастыққа ететін елдер бойынша өмір деңгейін анықтау
Ұлттық экономикалық қызмет деңгейін, яғни ұлтық өндіріс көлемін
Сыртқы экономика операция бойынша сальдо ЖӨ өзіне тікелей
Бұл жағдай мынандай кезде де ескеріледі американдық өндіріс
Қазақстан Респубикасында ЖІӨ-нің жылдың ағымдағы бағасы 1995 жылы
Ұлттық экономикалық қызмет ету деңгейін методология бойынша статистикалық
Ұлттық экономикадағы қызмет етудегі ұлтық өнім еліміздің экономикалық
ПМД елдері мен Қазақтанда ЖҰӨ-ң экономикалық есептеудегі қызмет
Жалпы ұлттық өнімнің жиынтық қоғамдық өнімнен айырмашылығы сол,
ІІ Ұлттық байлық: құрамы және
2.1 Экономиканың тепе-теңдікте қызмет етуінің деңгейі
Ұлттық байлық жинақталған әрі нәтижелі көрсеткіштер санасына жатады
Ұлттық байлық – бұл материалдық және рухани игіліктердің
Ұлттық байлық құрамына мыналар енеді.
а) негізгі өндірістік және өндірістік емес қорлар;
б) материалдық реезрвтер мен сақтандыру қоры;
в) айналым қоры
г) тұрғындар мүлкі
Ұлттық байлық құрамына негізгі жер, ормандар, сондай-ақ барланған
Қазақстан өзінің ауқымы бойынша ұлттық байлықтың үлкен көлемін
Қазақстанда 21,7 млн.га орман мен табиғи иісліктер 11
Ұлттық экономикадағы ұлттық байлықтың қызмет етуі, экономиканы данытудың
Ұлттық байлықтың екң маңызды элементіне өзінің құрамы мен
Ұлттық байлықтың элементіне тұрғыдардың мүлкі де жатады. Байлық
Ұлттық байлық ұғымы материалдық емес құндылықтарды да ақпарат,
Ұлттық байлық өзінің аса мауыздылығына қарабай-ақ, оны білім-бағамдаудың
Алдағы уақытта ұлттық байлықты жетілдіру көбінесе оның сапалық
Онеркәсібі далынған елдерде бірінші таудағы салалық құралым ғылыми-техникалық
Ұлтық байлықтың құрамының деңгейінің негізгісі ғылыми-зерттеу және конструктарлық
Ұлттық экономикадағы қолданылатын технолгия орташа дәрежені күрделіктен жоғары
Сыртқы саудағы бағалардың негізінде нарықтық баға жатыр. Дамыған
Ұлттық құнның (сол сияқты өндіріс бағасының) интернационалдық құннан
Ұлттық зұндардың айырмашылықтарынан еңбек өнімділігі мен тиімділігінің деңгейілері
Тауалардың дүниежүзілік рынокта өткізілген кезінде жекелеген елдердегі еңбек,
Еңбектің шығындары мен нәтижелерінің салыстырмалы айырмашылықтарын икемді пайдалану
Дүниежүзілік шаруашылықтағы құн заңының әкереті дүниежүзілік рыноктағы тауарлар
Басқаша айтқанда ұлттық тауарлардың құны әлемдік баға және
Бұл жағдайда даму деңгейі мен еңбек өнімділігі неғұрлым
Кейбір жағдайда, дүиежүзілік нарыққа жекелеген тауарлардың басты жеткізушілері
өндіріс факторларының елдер арасында толық ауысуы мүмкін емес.
Экскорттық тауарларда өндіру үшін алдыңғы қатарлы технология қолданылады,
Дүниежүзілік бағалардың деңгейі, қатынасы және динамикасы көптеген ерекше
Экономиканың сыйымды саласының қарқынды дамуы жиынтық еңбек массасын
Сонымен бірге ғылыми сыйымды біз атаған 5 (бес)
Еңбек өнімділігінің жоғары қарқынмен өсуі экономиканың қазіргі жоғары
Дамыған елдердің өнеркәсібінде машина жасау өндірісі кешендері маңызды
жалпы машина жасау өндірісі;
транспорттық машина жасау өндірісі;
приборлар жасау өндірісі;
метан өңдей өндірісі.
Машина жасау кешендері ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін
Дамыған елдердің көпшілігінің ұлттыө экономикасының басынан кешіп жатқан
Ұлттық экономиканың деңгейін зерттеумен байланысты халыө шаруашылық көрсеткіштеріндің
Қоғамның жиынтық табысы дегеніміз – бұл ұлттық табыс.
Айлар табыс Тұтыну шығыны Тұтынуға шектеулі бейімділік Жинақ
S Жинаққа шектеулі бейімділік
… S:…y
1. қаңтар
2. ақпан
3. наурыз
4. сәуір
5. мамыр 1000
1100
1200
1300
1400 1000
1090
1180
1270
1350
0
10
20
30
50
Кестеден көріп отырғандай, ай сайын кіріс өседі, алайды
Табыстың өсуімен адам жақсы ішінеді, киінеді, саяхаттайды, сонымен
Формуладан көріп тұрғандай жинаққа шектеулі бейімділік, жинақ мөлшерінің
тұтынуға шектеулі бейімділік;
жинаққа шектеулі бейімділік.
Жалпы табыс өсетін болса, өнімнің бір бөлігі тұтынуға,
Ұлттық экономикада қызмет ету деңгейі тұтыну мен жинақ
Табыс 4000-нан 5000 долларға өскенде абцисса өсімін оңға
2.2 Ұлттық экономика қызмет ету деңгейіндегі ұлттық
Ұлттық өнім және ұлттық табыстың мөлшері мен құрылымын
Ұлттық экономка масштабында жұмыспен қамтуды реттейтін факторларды анықтау;
Инфляцияның табиғатын талдау;
Экономикалық өсудің механизмі мен факторларын реттеу;
Экономикадағы циклдық ауытқулар мен конъктуралық өзгерістердің себептерін зерттеу;
Ұлттық экономикалардың сыртқы экономикалармен өзара әсерлерін зерттеу;
Мемлекеттің макроэкономикалық саясатының мақсттарын, мазмұны мен формаларын теория
Ұлттық экономикадағы тепе-теңдіктің экономикалық процестер мен құбылыстарды зерттеу
Біріншіден, ол тұтас экономиканың дамуын немесе дәрежесін сипаттайтын
Осының нәтижесінде экономикалық агенттердің іс-әрекеттерінің мотивтері былай тұжырымдалады:
Ал өндіріс факторларын сатып, түскен табысқа нарықта осы
Ұлттық экономиканың тепе-теңдікте қызмет етуі деп, барлық бір-бірімен
Түпкі өнімдер мен қызметтер нарығында тепе-теңдік жағдай орнағанын
Өндіріс факторлары нарығында тепе-теңдік орнағанын осы нарыққа иүскен
Жалпы экономикалық тепе-теңдік идеясы бұдан көп бұрын экономист-классиктердің
Жетілген бәсеке жағдайында жалпы тепе-теңдіктің болу мүмкіндігін тұңғыш
Микродәрежедегі жалпы экономикалық тепе-теңдіктің болуы тауарлардың, қызметтердің және
Басқаша айтқанда, Вальрастың заңы бойынша, егер кейбір нарықтарда
Ұлттық экономикалық тепе-теңдікке жету әдістерін сипаттау үшін а.Маршалдың
Экономикалық тепе-теңдік түсінігіне жетімсіз информация, экономикалық субъектілердің болжауларының
Ал экономикада рационалды субъектілер әрекет еткендіктен, олардың күтімдері,
Ұлттық экономикалық қызмет ету нәтижесін өлщеу үшін теория
Бұл көрсеткіштердің бірнеше түрі ұлттық өндірістің қосымды көлемінің
Ұлттық есептің БҰҰ статистикалық комиссиясы жасаған стандарттық жүйесі
Ұлттық экономиканың қызметі елдің өндірістік ресурстарының бір-бірімен нақты
Батыстық экономикалық теория мен статистика бойынша жалпы ұлттық
Жалпы ұлттық өнімнің белгілі модификациясы – жалпы ішкі
Біріккен Ұлттар Ұйымының статистикалық қызмет ету орны жалпы
Номиналды жалпы ұлттық өнімнің нақыт ұлттық өнімге қатынасы
Жалпы ұлттық өнімді сол елдің өндіріс алатын тауарлары
1. Өнім ағымының әдісі
Жалпы ұлттық өнім белгілі уақыт кезеңіндегі қоғамның қарамағындағы
2. Табыстар мен шығындар ағымы әдісі.
Екі әлістің де бірдей бағаны.
Дегенмен АҚШ-тың сауда министрлігінің экономикалық таңдау бюросы жүргізетін
Ұлттық экономикадағы өнім тауарлар мен қызмет көрсетуді есепке
Еліміздегі атқарушы үкіметтің экономикалық саясатының нәтижесін бағалау, яғни
Таза экономикалық ұлттық өнім көрсеткіші елдің жылдық өндіріс
Барлық елдерде дерлік қоғам мүшелерінің де ауқымының жақсаруына
Бұл көрсеткішке қоғам мүшелерінің тұмсысын жақсартуға кедргі келтіретін,
Сонымен бірге елдің экономикасы дамыған жағдайда табыс деңгейі
Осы факторлардың қоғамның, оның мүшелерінің әл-ауқатына ықпалын ескеру,
Экономиканың дамуын ұлттық есептер жүйесі мен халық шаруашылығының
Қазақстанда көп салалы экономика, оын нарық жолына салуға
Қазақстанды нарыққа көшірерде мемлекеттің экономикалық дамуында өзіне тән
Олар ең алдымен Қазақстан, ұлттық экономикасының құрылымындағы қайшылықтар
Республикада КСРО 6 пайызы тұрғанмен Одақ бойынша өндірілетін
Орталықтан басқару қатаң жүргізіліп тұрғанда мемлекеттің экономикасы иемдене
Ұлттық экономиканың бастапқы капитал дәрежесі төмен болды. Республикада
Экономиканың негізгі қадеттерін бойына сіңірген және пайда табу
Шаруашылық бюрократиясы мен кәсіпорын әкімшілгінің қасында қалған ерекге
Елімізде ұлттық экономикалық кейбір элементтері белең алған, ал
Экономикалық қатынастар мен байланыстарды методологиялық тетіктерді пайдалану керек.
Осындай методологиялық алғы шарттардың қатарында сыртқы экономикалық қатынастарға
Мемлекеттің, үкіметтің саясаты тауар өткізу кезінде көрінуі мүмкін,
Ұлттық экономикалық қызмет етуі мемлекеттің экономикалық дамуында өзіне
Кеңес елінің саясат экономикасында материалдық өндіріс саласына жұмсалған
Жиынтық өнім матриалдық өндңрңс саласы, өнімдерінің қосындысы ретінде
Жаңа технологияның пайда болуы мен қоғамдық еңбектің тереңдеуі,
Материалдық емес игіліктерді өндіретін сонымен қатар материалдық
Экономикалық қызме деңгейі көрсетілген салалардың даму деңгейі еңбек
Ұлттық экономикалық статистикада қайталама есептеуді болдырмау үшін түпкі
Қоғамның таза өнімі – жалпы өнім, одан жыл
Таза өнім осы жылда жұмсалған еңбектің нәтижесі. Осымен
Ұлттық табыс елдің экономикалық дамуының қорытынды көрсеткіші,
Ұлттық экономикадағы экономикалық қызмет ету деңгейі ұлттық табыстық
Ұлттық табысты зерттеумен әр қилы бағыттағы экономисттер айналысты.
Сонымен, ұлттық экономика және оның қызмет ету деңгейі,
Пайдаланылған әдебиеттер
«Ұлттық экономика қызмет етудегі тәселдері» Ихданов Ж.О.,
«Экономика және өзекті мәселелері», Әлімахун Э.
«Ұлттық экономикадағы даму стратегиясының алатын орны» Жомартов О.Ш.
«Экономиканы есептеп білген ғана ұтады» Думанұлы Р. Алматы
«Ұлттық байлықты жетілдіру» Егемен Қазақстан 2004 жыл.
«Ұлттық байлықтың құрамы» Егемен Қазақстан 2004 жыл.
Қазақстан экономикасы 2001-2003 жж.
Ақиқат журналы 2002. №2.
2