ӘЛ- ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ
ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
РЕФЕРАТ
ТАҚЫРЫБЫ:
ОРЫНДАҒАН: ДУМЫШЕВА Б.
ТЕКСЕРГЕН: БӘЙТЕНОВА Н.Ж.
АЛМАТЫ 2006
Жоспар
1. Суфизмнің толысуы оның ұғымдары
2. Суфизмнің қазақ жеріне таралуы
Суфизм- қазақша сопылық дүниетаным, ислам мәдениетіндегі
Мистиканың суфизмге дейін философиядағы ең ақырғы
Аскетизм- көне құбылыс. Ертедегі Үнді елдерінде
Суфизмде мистика мен аскетизмді тұтасқан күйінде
Суфизмнің пайда болуы туралы Е.Э. Бертельс
Ислам мәдениетін зерттеуші ғалымдардың мистика, яғни
Рабиға Әдавияның айтқанын қысқаша байяндасақ, ол
Біз басында айтып кеткендей Плотин суфизмге
Бұл жерде біз неплатониктердің басты тұлғасы
Плотинде "құдай" деген ұғым жоқ. Ол
Құдай деген бір, ол қарама- қарсылықтардан
1) Бір (единое) 2) рух 3)
Рух немесе ақылды Плотин бірдің бейнесі
Сондықтан Плотиннің айтуынша, жан тәннің кірінен
Плотин философиясына зер салғанда, менің ойыма
Сонымен сөзімізді жинақтай айтсақ, суфизмнің гносеологиялық
Суфизмнің толысуы оның ұғымдары мен түсініктерінің,
Ал- Мухасибидің айтуынша, хал адамның ерекше
Хал адамның әншейін күйі емес, оның
Вахидтер қозғалысынан, яғни IX ғасырдан басталған
Құдай жолына (мистикалық жолға) түскен сопы
Екінші саты- тариқат. Бұны қазақы түсінікке
Тәуба. Бұл адамның күнәһар екендігін сөзсіз
біз қазақтар, тәуба туралы өз түсінігімізді
Мақамның екінші кезеңі- вара. Өз тілімізге
Үшінші кезең- зухд (тартыну). Бұл нәпсіге
Ендігі кезең- пақыр (қайыршылық). Қазақтар пақыр
Бесінші кезең- сабыр. Бұл термин қазақ
Алтыншы кезең- таваккул, біз тәуекел дейміз.
Тәуекел туралы қазақтың санасында шұрайлы ұғым
Жетінші кезең- рида (толық бой ұсыну,
Тариқаттан кейінгі саты- хақиқат. Менің түсінігімде
Суфистер шариғат, тариқат, хақиқаттарды танымның ұш
Суфизм күрделі қоғамдық санаға айналуымен бірге,
Тариқат жолына түскен адам өзіне рухани
Дәруіш ұйымдары Куфа, Басра, Бағдат, Нишапур
Суфизмдегі басты тұлға - Дәруіш. Халқымыздың
Қазақ халқында дәруіштер сирек болған. Сондықтан
Ертеде сопыдан дәруіш кім деп сұрағанда
Қазақ мәдениеті тарихындағы ислам діні мен
Қазіргі кезде осы суфизм Қазақстанда
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Ғ. Есім "Сана болмысы" 3
Ғ. Есім "Сана болмысы" 5
И. Шах "Суфизм" М.
"Дінтану негіздері" Алматы, "Қазақ университеті"
М. Бұлұтай "Дін және Ұлт"