Мазмұны
Кіріспе 2
1.1 Географиялық және экономикалық жағдайлар 2
1.2. Ауданның геология-геофизикалық зерттеу тарихы 4
1.3 Стратиграфия 4
1.4 Тектоника 5
1.5 Мұнай газдылығы 9
1.6 Жер асты сулары 9
1.7 Ұңғыны қазу кезінде кездесетін қиыншылық аймақтары 11
1.8 Керн алу аралықтары 12
1.9 Өнімді қабаттарды ашу және сынау 12
1.9.1 Өнімді қабаттарды сынау тәсілдері 12
1.9.2 Өнімді қабатты ашу методы 13
1.10 Ұңғыдағы геофизикалық зерттеу жұмыстары 13
3 Еңбекті қорғау және қоршаған ортаны ластаудан сақтау 14
3.1 Климат жағдайлары 15
3.2 Тау жыныстарының физико-механикалық қасиеттері 16
2 Техникалық және технологиялық бөлім 23
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу 23
2.2.1 Жобаланған ұңғыманың құрылмасы 28
2.2.2 Қашау мен шегендеу тізбегінің диаметрін талдау 29
2.3. Ұңғыманы жуу 30
2.3 Бұрғылау сұйығының түрі мен параметрлерін тереңдік аралықтары бойынша
2.3.2 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу 31
2.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау 35
2.4.1 Қашаулардың диаметрі мен модельдерін таңдау және олардың жұмыс
2.5 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау 39
2.5.1 Бұрғы қашауына түсірілетін осьтік салмақты және оның айналу
3.1 Цементтеудің гидравликалық есебі 45
3.2 Цементтеу қақпақшасындағы қысымды анықтау. 46
3.3 Цементтеу агрегаттарындағы қысымды анықтау 47
3.4 Цементтеудің соңғы кезеңіндегі ұңғыма түбіндегі қысымды
3.5 Цементтеудің жалпы ұзақтығын анықтау 51
Қорытынды 53
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 54
Кіріспе
Арысқұм кен орны Құмкөл кен орнынан 80 км. шығысқа
Арысқұм кен орны 1985-86 жылдары №2,3,6,7,9 іздеу ұңғыларын қазу
Бұрғылау құрылған жобаға байланысты 9 барлама ұңғыларды қазу кезінде
Арысқұм кен орнынан 80-120 км облыс орталығы Қызылордада орналасқан.
Арысқұм кен орнының бір аймағында перспективалы құрылым қатары орналасқан
1.1 Географиялық және экономикалық жағдайлар
Арысқұм алаңы Қазақстан Республикасының, Жусалы ауданы Қызылорда облысында орналасқан.
1.2. Ауданның геология-геофизикалық зерттеу тарихы
Оңтүстік Торғай ойпатындағы пішімдегі 1970 жылдың басқы кезінде жоғары
1.3 Стратиграфия
Геологиялық құрылым бойынша Арысқұм кен орнында шөгінді мезозой-кайназой қабаттары
Бөлікке жатқан гравилиттер, сазды және аьвометр 220-310м аралығында, ал
Қызылкен үйірі қабаттары.
Сұр түсті құмды гравелдік қабат қоңыр түсті көксұр және
Балапан қабаттары
Сұр және көк сұр түсті теңіз сазды құмдармен сұр
Жоғары тұран - (К2 t2-Sn)
Жоғары бөлігі карбонатты құмдармен және саздармен бейнеленген (600м)
Палеогенді жүйе
Арысқұм ойпатында палеогенді жүйе бор шөгінділеріне өнген. Және шығыс
1.4 Тектоника
Арысқұм құрылмасы антиклинальды қатпарлы солтүстік батысында құрылымы бойынша бұзылу
Жоғары юра шөгінділері Арысқұм алаңынан көтеріңкі ойпат бөлігінде жетілген
Құрылымның жарықты горизонты бойынша көтерілген бөлігінің үлкендігі (юраның жоғарғы
Жоғарыда жоғары юра қабаты шөгеді және жарық горизонттармен шектелген
1-п ұңғысы бойынша жоғары юра қабатының жалпы (1035-1825м) сейсмобарлау
Бор полигенді қабаттары
Құрылымдық және профильді ұңғыларды қазу кезінде әрбір бөлшегіне дейін
Бөлінген бөлімдері неоком, қарағытаулық орталық альба, қызылкеңдік альба сенолин
Мезозойға дейінгі шөгінділер параметрлі және профильді құрылымды ұңғыларды бұрғылағанда
Мезо-кайназой шөгіндісі
Мезо-кайназой құрамына Арысқұм ойпатында 2 құрылымды формациялық комплекс бөлінеді
Триас-юралық жинақ
Бұл комплекс қимасы 1-п параметрлі ұңғыларды және (іздеу барлама)
Құрылымды бөліктің салбыраған бөлігінің изогипсі 1200м. З1км х 1.2-2км
1.5 Мұнай газдылығы
Арысқұм ойнатында мұнайлы горизонттар орналасқан шөгінділер орталық Құмкөл, жоғары
Төменгі Арысқұм кен орнында бор шөгінділерінде мынадай физико-химиялық сипаттамалармен
1.6 Жер асты сулары
Арысқұм кен орны Оңтүстік-Торғай артезиан бассейнінің шегінде орналасқан. Кен
Құмкөл, Арысқұм алаңында барлау ұңғыларын бұрғылағанда протезан сулы кешені
Темен сулары горизонттың шөгінділері өзіне М1-М2 сулы горизонтын қосады.
М-2 горизонты үшін 998 белгісінде СГиТ орналасқан Ант-альб сулы
Кен орнын игерудегі бекітілген варианттардың негізгі бағыттары. Мұнай кен
1.7 Ұңғыны қазу кезінде кездесетін қиыншылық аймақтары
Ұңғы өткізу кезінде ұңғының кейбір аймақтары мен аралықтарында литологиялық
1.8 Керн алу аралықтары
Алдында бұрғыланған ұңғылардан алынған мәндері бойынша керн алу аралықтары
1.9 Өнімді қабаттарды ашу және сынау
1.9.1 Өнімді қабаттарды сынау тәсілдері
Өнімді қабаттарды сапалы балшық ерітінділерімен ашады. Мұнай газ қабаттарының
1.9.2 Өнімді қабатты ашу методы
Юра шөгіндісінде өнімді қабаттың орналасуы (І-оьъектіге) неомолов (ІІ-объекті) толық
1.10 Ұңғыдағы геофизикалық зерттеу жұмыстары
Геофизикалық зерттеу жұмыстары арнайы алдын ала зерттелген жұмыстар жинағының
1. ПСКДС, шкаламетрия, ГГК, ГК, профилометр, термометр, 1500 масштабпен
2. ПС, КС, БКЗ, НК,
3. ЦМ, ПМ (ұңғының техникалық күйін зеттеу) 1: 500
3 Еңбекті қорғау және қоршаған ортаны ластаудан сақтау
Қазақстан мемлекетінің негізгі заңы конституцияның 1-бабына
Қазақстан елінің ең жоғарғы байлығы. Қазақстан мемлекетінің "еңбек қорғау"
Жобаның бірінші бөлімінде көрсетілгендей жобаның орналасқан ауданы еңбек қорғау
3.1 Климат жағдайлары
Бірінші бөлімде көрсетілгендей бұрғылау жұмыстарының ауданы жоғары температурамен сипатталады.
Географиялық факторлар
Ауданның географисы бірінші бөлімде көрсетілгендей жердің бедері тегіс құмды
Сонымен бірге еңбек қорғау көз қарасында қондырғыға кіру немесе
3.2 Тау жыныстарының физико-механикалық қасиеттері
Бірінші бөлімде көрсетілгендей геологиялық тілме құм, құмтастан тұрғанын көруге
-ұңғының осал қабырға беттерін кешіктірмей шегендеу.
-Бұрғылау ертіндісінің жобаланған шектің жағдайларынан асып кетпеу үшін оны
Біздің қарастырып отырған жобалық ұңғымамызды мұнай немесе газ алу
Еңбек қорғаудың негізгі бөлімінің біреуі біздің істелетін жобамызда
іс жүзінде жүзеге асырғанда механизацияланғанымен автоматтандырылғандығы. Мұнда істелетін жұмыстар
Ум= = 100%
Мұндағы Км- механизацияланған процестер көлемі Rp-көміп өндірілетін процестер көлемі.
Осыған байланысты біздің жобада жұмысты ұйымдастырудың вахталық әдісі таңдалып
Кесте-3
Жұмыс орны Осы Осы бөлмеде 1 адамға Желдету Желдеткіш
аты бөлменің жиналатын тиісті тәсілі түрі
жалпы адам санының көлем
көлемі м жоғарғы куб\адам
сиымдылығы
Tұpғын
бөлме, қызыл
бұрыш, 40 5 1.8 Табиғи Терезе
шебер
вагоны 19 9 1.9 Табиғи Терезе
асхана 10 3 3 Табиғи Терезе
Тұрмыстық
Бөлме 17 6 6 Табиғи Терезе
монша 17
17 3
2 6
9 Жасанды
жасанды Кондиц-р
вентилятор
Бұл өндіріс саласында жеткен мexaникaлaндыpғaн және автоматтандырылғанның деңгейінен жоғары.
Кесте-4
Істелетін жұмыс атаулары Осы жұмыс істеуге арналған құрал жабдықтардың
кР Ві %
Тасымалдау С-100 3 3 - 100
Бұрғылау және С-100 5 3 2 50
бекіту ПВ-2-41
УМК
БС
АБ к-Зм
ПКРУ-7 11 7 3 63
Р-560
ЦА-320м
2 СМН-20
ТИВ-6
демонтаж С-100
ПВТ-41 4 1 3 26
Бүтін жұмыс айналымы
23 14 9 63
Қорытынды кестеде көрсетілгендей біздің таңдап алған жабдықтар мен қондырғылар
Еңбек қорғаудың тағы бір тірегі жұмыскер адамның жұмыс уақытындағы
Кесте-
Жұмыс
түрінің
атаулары Жүргізеті
опер-ды
атаулары Берілген
операция-
ларды
орындау
үшін
арналған
көліктер Потен-
циялды
зиянды
операц-
лар
жүргізу
кезіндегі
қауіпті
жағ-лар қауіпті
зиян
кестерді
болды-
тын
себептер Зиян-
кестер
қауіпті
жаз-ды
адамды
caқ-ын
шара-р
жасау Еңбек
корғау
ереже
норма
сақтау
Тасмал-
дау арту КраЗ-254 Берілген
жүктен
артылған
жүк
алынған-
да аліан
жарақат-
тар Жүкті
нашар
бекіт-
кеннен
кейін Жүк
астын
тұрмау
жіпті
мықты
бекіту Геолого
барла-а
жұмыс-
тарыніы
профи-
лық
жұмыс-
тар
тасу Газ-66
Зил-131
КрАЗ-254 Көтеру
кезінде
сырылып
кету Жоліа
дұрыс
Іой-тан Жолға
тура
шығу
Maқca-
тымен ПРиПР
Г 5,2,3,4
түсіру
қайтадан
орнына
тасмалда С- 100 Apқaн- У
үзіліп
кетуі Apқaнды
нашар
бекіту Жұмыс
орнын
адамды
адамдар
қайтару
монтаж
алуы
Монтаж-
ға сәйкес Кілттер
тракторлар Арқанның
үзілуі
кілттердің
құлауы Apқaн ды
нашар
бекіту қорға-
ныс
құрылғылар-
мен
тексер қосым-
ша
5,2,6
бұрғылау КТО АБК-Зм
БС,9мк
жетек Таль
apқaн-ң
үзілуі
құрал- ң
құлауы Тех- ка
қауіпті
бұзылу Apқaн-
ды
тексе-у қосым-
ша
5,3,2,9
Кестенің жалғасы
Жұмыс
Түрі
нің
атаула-
ры Жүргізі-
летін
операцияла
рдың
атаулары Берілген
Операция
ларды
орындау
үшін
арналған
көліктер Потенциялд
ы
Зиянды
операция
ларды
жүргізу
кезіндегі
қауіпті
жағдайлар Қауіпті
зиян
кестері
болды-
ратын
себеп-
тер Зиян
Және
қауіпты
Жағдайлар
дан
адамдары
сақтайтын
шаралар
жасау Еңбек
қopғаy
Және
ережес
і
нің
шара-
сын
сақтау
Бұрғы-
лау Жөндеу
жұмыстар Гайкалы
кілттер Кілттің
тайып кетуі
және құлауы Құрал-
дың
жұмыс
жасамау
ы Құралдарды
тексеру
Техника
қауіпсіздігін
сақтау Қосым
ша
§3,5,2,
8
Бекіту Ца-320м
2смн-20 Айдау
желісінің
үзілуі Дұрыс
пайда-
ланбау
Қоршаған ортаны ластанудан сақтау.
Қоршаған ортаны ластанудан сақтау негізгі проблемалардың бірі болып саналады.
- Норма бойынша бұрғылау учаскілерінде шекаралап бөлу.
- Шламдық қалбыр түбін сазбалшықпен жайлап жабу, бұл өртке
- Бұрғы қондырғысының алаңына бетондық плиталар төсеу.
- Шламдық қалбырдың көлемі өңделген бұрғы ерітінділерінің, барлық құрылыс
-Газдардан тазалау және өрт қауіпсіздігін жоғарылату. Екі сумен толтырылған
-Тұнған суды қолдану
Бұрғылау және ұңғыманы бекіту кезінде қоршаған ортаны ластанудан сақтау
- Шашылмалы заттарды арнайы қапшықтармен тасымалдау керек.
- Мұнай ГСМ, сұйық заттарды арнайы қалбырлармен тасмалдау.
- Материалдар арнайы қоймада сақталуы тиіс.
- Химиялық реагентер жабық қамбаларда сақталады.
- Бұрғы қондырғысының агрегаттарының өңделген майларын арнайы ыдысқа жинап
- Ауыл шаруашылық сулар арнайы жер асты қамбаларында сақталады,
- Сулы қабаттарды ажырату.
- Жұту аралықтарын жабу.
Ликвидация жұмысын жүргізу және қабаттарды
2 Техникалық және технологиялық бөлім
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу
Арысқұм кен орнында бұрғылау жұмыстарын Арысқұм терең бұрғылау экспедициясы
Кен орнының геологиялық жағдайы шиеленісті. Палеоген системасы құмдар мен
Сондықтан экспедицияның материалдық техникалық базасын, кен
2.2 Ұңғы конструкциясын жобалау және таңдап алу
Кен орнының геологиялық қарағанда өнімді және өткізгіш қабаттарындағы қабаттық
Кесте-1
Аралықтар м РқМПа
0-20 0,2
20-375 3,79
375-520 5,25
520-750 7,57
750-875 8,84
875-1050 10,82
1050-1200 12,24
Кестедегі мәндерді негіз
Ка =
Па: Рс -тұщы судың тығыздығы,кг/мЗ
Z -қабаттың терендігі,м
Кгс геостатикалық қысымының индексі (1,8-2,5)
Н=
М - Пуассон коэфиценті:
Құмтастармен қабаттасып келген саздар үшін М=0,33-0,40;
тығыз саздары М=0,25-0,40
Сонда аралықтар бойынша Jn мәні төмендегідей өзгереді
01 -20м
Кп1 = (1-0,3) ·1,024 + 0,3 · 1,8 =1,25
20-375м
Кп2 = (1-0,3) ·1,03 +0,3 · 1,8 = 1,26
375-520м
Кпз == (1-0,3) ·1,03 +0,3 · 1,8 = 1,26
520—750м
Кп4 = (1-0,3) · 1,03 + 0,3 · 1,8
750-875м
Кп5 = (1-0,3) · 1,03 + 0,3 · 1,8
875-1050м
Кп6 = (1-0,3) · 1,05 + 0,3 · 1,8
1050-1200м
Кп7 = (1-0,3) · 1,04 + 0,3 · 18
Бұрғылау сұйығының салыстырмалы тығыздығын мына формуламен анықтаймыз
Ро = Кр · ка , мұнда
0-20 аралығында
Каі = = 102
20 - 375 аралығы
К2= = 1,03
375-520
К3= = 1,03
520 -750
К4= = 1,03
750-875
К5= = 1,03
875-1050
К6= = 1,05
1050-1200
К7= = 1,04
Геологиялық тілімдегі жұмыстардың гидрожорлау қысымы белгілі болмағандықтан жұтылу индексін
Kn=(l-H) Ka t H ·Rnc
Ро1 = Кр · Ка=1,15 · 1,02 =
0-20м
20-375
375-520
520-750м
750-875м
875-1050м
1050-1200M
Кесте 2
Бұрғылау аралығы РқМПа Ка Кп Ро
01-20 0,2 1,02 1,25 1,12-1,16
20-375 3,79 1,03 1,26 1,13-1,18
375-520 5,25 1,03 1,26 1,13-1,18
520-750 7,57 1,03 1,26 1,13-1,18
750-875 8,84 1,03 1,26 1,13-1,18.
875-1050 10,82 1,05 1,27 1,15-1,2
1050-1200 12,24 1,04 1,24 1,14-1,19
Кестегі мәндеоді пайдаланып үйлесімді график тұрғызамыз.
10 1,1 1,2 1,3
Сурет-1
Бұрғылау процесі бір қалыпты жүру үшін Ка < Рс
2.2.1 Жобаланған ұңғыманың құрылмасы
Бағыттаушы құбыры ұңғыма сағасын корғау және орнықсыз жыныстарды бекіту
Жобаланған конструкциясы
219мм 146 мм
Сурет -2
2.2.2 Қашау мен шегендеу тізбегінің диаметрін талдау
Арысқұм кен орынында бұрғыланған ұңғымалардан алынатын мұнайдың алғашқы дебиті
Дj = (1.0447 + 0.000 22Д) Дм, немесе
Дj = Дм+2д мұнда Д-шегендеу құбырының диаметрі; Дм шегендеу
Дқ= ( 1.0447+ 000022 · 146) 166 = 178мм
МЕСТ 20 692-75 бойынша кен орындағы ұңғыма бұрғылау тәжірибесіне
Да=Дj + 2б + 2в, бұл жерде б-қашаумен тізбе
Арасындағы саңылау шамасы
Да=215.9 + 2 · 6 + 2 · 9
632-80 мест бойынша
Дақ=295.3мм Дк=324мм Дкj=393.7мм болады. Ал бағыттаушы құбырдың диаметрі:
2.3. Ұңғыманы жуу
Жуу техникасы дегеніміз бұл бұрғылау сұйығын дайындау, тазалау өңдеу
Кеиінгі кезде СНГ елдерінде жуу технологиясын жетілдіру бойынша жүргізілген
2.3 Бұрғылау сұйығының түрі мен параметрлерін тереңдік аралықтары бойынша
Бұрғылау сұйығы ұңғымаларды қиыншылықтарсыз тез бұрғылап өтуді ғанa емес,
Сондықтан жабдықтандырылған құрамына екі камералық вакумдық дегазатор
2.3.2 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу
Бұрғылау қондырғысының ішінен таңдап алуды ОСТ 26-02-807-73 нұсқалардың және
Қандай болғанда да бұрғылау тізбегінін, массасы оның ұзындығын 10%
Қабылданған ұңгыма конструкция бойынша
- Бұрғылау тізбегінің салмағы 0,51 мн
- Пайдалану тізбегінің салмағы 0,4мн
- Аралық тізбегінің салмағы 0,40мн
Мұнда ең ауыр тізбек пайдалану тізбегі (0,51)мн, сол себептен
0,66>0,51 болғандықтан болғандықтан алған қондырғы қанағаттандырады.
БУ-2000 қондырғысының ұңғыманы
Көтеріп түсіру қарсылықтарын ескергендегі ең ауыр тізбектің салмағы 0,4
Құмкөл кен орынының терең ұңғымаларды бұрғылау экспедициясы БУ-75 БрД
БУ-75 БрД қондырғысының техникалық сипатамасы
Арнаулы
Ұңғымаларын бұрғылау үшін
Бұрғылау тәсілі
114мм бұрғылау тізбегін
пайдаланып бұрғылау тереңдігі
ілмекті жүк көтергішті
номинальдық
максимальдық
Негізгі жетегі
Топтық екі қуат агрегаты
САТ-ЧМ.
Бұрғылау лебедкасы
Бас тежегіші
Шкивті пневматикалық
Басқарылады.
Көмекші жетегі
Роторлы, ротордың
Диаметрі 1000 мм.
Ілмектің көтерілу жылдамдығы ең жоғары жабдықталуында
минималдық
максималдық
жылдамдығының өзгеруі 4
лебедка барабандағы арқанның жылжымалы ұшының тартылу күші 10,68 т
тәлді арғанның диаметрі 25мм
тәлдің жабдықталу жүйесі 4x5
ротор
өткізу тесігінің диаметрі
айналу жылдамдылығы
минималдық
максималдық
Вертлюг
-максималдық жүк көтергіштігі
-өткізу тесігінің диаметрі
-жуу сұйығының қысымы
Тәлді блок
-Максималдық жүк көтергіштігі
-ілмек
-Бұрғылау мұнарасы
405 м
Жұмыстарды механизациялау көтеріп түсіру операциясы:
-құбырларды ұстау пнемватикалық сына ПКЗ-н көмегімен
-құбырлрды ашу асылған пнемватикалық кілт немесе АкБ
-аспапты ұңғыма түбіне беру
- лебедканы бас тежегішін пайдаланып қолмен.
-жуу сұйығын дайындау - саз араластырғыш немесе гидроараластырғыш дірілдемелі.
Жуу сұйығының тазалау қос елек науа жүйесі сиымдылықтар. Компресорлық
Электростанциясы
ДГ-50-8; ДГ50-5
Станциясы
Бұрғылау сорабы
Қондырғының салмағы
Дайындау зауоты
"Баррикада" зауыты.
2.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау
2.4.1 Қашаулардың диаметрі мен модельдерін таңдау және олардың жұмыс
Қарастырылған механикалық бұрғылау графиктеріне сүйеніп тілмесін 7 бірдей бұрғыланатын
Олар-0-60, 60-410,410-530,530-620,620-1000,1000-1090,1090-1200м.
0-60м аралығында енгізілген 393,7м ГВ қашаулары қолданылған.
Орташа механикалық
Жылдамдық
х=10,5+13,3+15+15 13,45м/caғ
Вариациялық кеңділік
R=15-10,5=5,5
Сенім аралықтарының шекаралары
X+Rp·R=13,45+0,77·5,5
X-Rp·R=l 3,45-0,77·5,5
Қашау саны
Пj = =0,87 = 1 қашау
2) 60-410м аралығында III -269,9м -Гв қашаулары қолданылған.
9,2
10,45
х= = 6,84м/сағ
R=10,45 - 3,75 = 6,7
6,84 + 0,77 · 6,7 = 12
6,84 - 0,77 · 6,7 = 1,68 демек барлық
Vм = 6,84м/сағ tm =
Бм = 6,84 · 61,95 = 423,7м
Пj = = 0,83 = 1қашау
3) 410 – 530м аралығы (ІІІ-269,9с-ГВ)
х = = 5,53 м/ сағ
R = 7,38 - 2,87 = 4,51
5,55 + 0,77 · 4,51 = 9,02
5,55 + 0,77 · 4,51 = 2,07 Барлық мәндер
Vм = 5,55м/сағ tм =
Бм=5,55 · 26,15 = 143м
Пк = 0,83 = 1қашау(Ш-269,9с-ГВ)
4)530 (120м аралығы (III 269,9СГВ)
Х= =5,01м/сағ
R = 7,38 - 3,84 - 3,54
5,01 + 0,77 · 354 = 7,73
5,01 - 0,77 · 3,54 = 2,28 Мәндер сенім
Vм = 5,01м/сағ; tм =
Һ = 5,01 · 28,2 = 141,Зм
5)620 - 1000м аралығы (III 1905 СГВ)
x = = 3,04 м /сағ
R = 3,9 - 2,28 = l,62
3,04 + 1,48 · 1,62 = 5,44
3,04 - 1,48 · 1,62 = 0,64 демек
мәндер сенім аралығында.
Vм = 3,04м/сағ tм =
Бм =3,04 · 34,3 = 104,3м Пj
осы аралықта III - 190,5мз ГАУ қашаулары қолданған.
□ х □ 1,16 □ 3,87 □ 3, 97□
R = 4,37 - l,16 = 3,21
3,62 + 0,41 · 3,21 = 4,93
3,62 - 0,41 · 3,21 = 2,3; Бұл
Х= =4,11м/сағ
R = 4,37 - 3,87 = 0,5
3,62 + 0,53 · 0,5 = 3,88
3,62 - 0,53 · 0,5 = 3,35
Х = = 4,05 м/сағ
R = 4,32 - 3,87 = 0,45
4,05-0,77 · 0,45 = 3,7
Барлык мәндер сенім аралығында
Vм = 4,05 м/сағ ,
Бм = 4,05 · 78,65 = 318,5м
Пj= 380 = 1,2 = 2кашау (III
6)1000 - 1090м аралығында(III 190,3 СГВ)
Х= =3,52м/сағ
R = 4,26 - 1,94 = 2,32
3,52 + 0,77 · 2,32 = 5,3
3,52 - 0,77 · 2,32 = 1,73 мәндер
сенім аралығында
Vм = 3,52м/сағ ,
Бм = 3,52 · 60,56 = 213,18м
Пқ= = 1 қашау
7)1090 - 1200м аралығында (III 190,ЗМЗ-ГАУ)
Х= = 3,55м/сағ
R = 5,5-1,7 = 3,8; RR =
3,55 + 0,77 · 3,8 = 6,47
3,55 - 0,77 · 3,8 = 0,62 барлық
сенім шекарасына кіреді демек
Vм = 3,55м/сағ, tM =
Бм = 3,55 · 10,86 = 38,55м
(III -190,5МЗ-ГАУ)
2.5 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау
Бұрғылау процесі өте күрделі және де бұрғылау баррикадасы мүшелерімен
Негізгі бақылау - өлшеу приборларының бірі ГИВ-6. Ол бұрғылау
2.5.1 Бұрғы қашауына түсірілетін осьтік салмақты және оның айналу
Роторлық бұрғылау тәсілінде тау жыныстарының көлемдік талқандалуына қажетті осьтік
Qмин = L · f · Рш Кп
L- ұңғыма түбінің жағдайын ескеруші коэффицент (L—1,-1,2)
-Тау жыныстарының қаттылығы МПа
-Шарошка тістерінің ұңғыма түбіндегі бастапқы түйісу ауданы;М2
ПАЙДАЛАНУ ҚҰБЫРЛАР ТІЗБЕГІН ЦЕМЕНТТЕУГЕ ЕСЕПТЕУ
Есептеуге қажетті берілген мәндер: Тізбек сағаға дейін цементтеледі.
- тізбектің жіберілу тереңдігі, L= 1200м
- Алдыңғы шегендеу құбырының түсірілу тереңдігі, Н1=80м
- цементті стаканының биіктігі, Нз=20м
- ұңғыма түбінен
- қашау диаметрі, Дк = 215,9мм
- шегендеу пайдалану құбырының сыртқы және ішкі диаметрі:
d3 = dc = 146мм, d2 = di =
- кондуктордың ішкі диаметрі, d4= 221мм
тығыздықтары:
- цемент ерітіндісінікі це
- бұрғылау ертіндісі бе = 1220
- құбыр тізбегі ішіндегі сұйықтың тығыздығы:
- қысып-басуға (сынау сұйығының тығыздығы): бе
Рк = 13,1 МПа, РГЖ = 20,3 МПа, Рж
- сулы цемент қатынасы: т = 0,5, К1
Пайдалану тізбегін цементтеуге қажетті цемент
Vце = 0,785 [ K1 · ( )
Vце = 0,785 [ 1,1 ·(0,21592 - 0,1462 )
Мұндағы: d1 - ұңғыма диаметрі
К1- ұңғыма диаметрінің
4-сурет. Цементтеудің есептеу схемасы.
Тампонаждық ерітіндінің
op =
Мұндағы т- сумен цемент қатынасы (т=0,5)
- судың тығыздығы, кг/м3
op =
ПЦГ бойынша op = 3100кг/м3 деп
Сулы цемент қатынасын қайта есептеу керек.
т =
Мұндағы - тұщы судың тығыздығы,
т =
1 м3 ерітіндіні дайындауға қажетті бітегіш
q = , кг/м3
q = = 1210, кг/м
Тапсырылған көлемдегі тампонаж ерітіндісін дайындауға қажетті құрғақ бітегіш материалдың
Gт= кц ·q · Vце
Мұнда Кц - жүктеу және түсіру жұмыстары кезінде цементтің
Gm =1,04 · 1210 · 31,4 = 39513,7
1 м3 цемент ерітіндісін дайындауға қажетті су көлемін анықтаймыз:
VСУ = ,
VСУ = = 0,2 , м3
Жалпы цемент ерітіндісін дайындауға қажетті су көлемін анықтаймыз:
Vсуж =
Мұнда Кс— цементтеу барысында су шығынын ескеретін коэффициент
Vсуж =
1 м3 цемент ерітіндісін дайындауға
qхр= 10 · Vсу · a ,
мүнда а — реагенттердің құрғақ тампонаждық
qxp = 10 · 0,2 · 0,001 = 0,002
бұл жерде ущр ерітіндісін таңдап аламыз.
Реагенттердің жалпы мөлшерін
Qхр = qкр · Vсуж ,
Qxp = 0,002 · 21,5 · 103
Цемент ерітіндісін құбыр аралық
Vба =0,785 · R0 · d
Мұнда K0 — сұйықты айдаған уақытта сораптармен қоса айдалған
Vба = 0,785 · 1,04 ·
Буферлік сұйықтың көлемін анықтаймыз:
,м3
Мұнда һ - буферлік сұйығының ағыны
Lc- буферлік сұйық айдалатын құбырлар
Vc - ұңғымаға айдалатын цемент ерітіндісінің көлемі (Vцe) және
Lc = L + Hцс = 1200
Vc = Vцс + Vба = 31,4 +19,6
h = = 0,04
Vбуф = 18 · 51 = 3,8
Буферлік сұйықтың тығыздығын анықтаймыз:
буф = -
a/ = 1 +
мұнда а-L тереңдіктегі қабат қысымымен бұрғылау ерітіндісінің гидростатистикалық бағаны
a = =
буф = 1,22 - = 0,782
буф = 782 кг /м3
3.1 Цементтеудің гидравликалық есебі
Цементтеудің гидравликалық есебі шегендеу құбырларын бір қабылдауға, түсіру мүмкіншілігін
1.
2.
3.
4.
5.
мұнда Gшт , Gбт — бұрғылау және шегендеуші тізбектеріне
[Go] — бүрғылау қондырғысының жүк көтергіші, КН;
Тс — шегендеуші тізбегін жинау және түсіру уақыты,
[Тпр] — ұңғыма оқпанының шегендеуші құбырлар тізбегі түсірмей тұрғанға
[Р1] – Р1 -цементтеу қақпақшасындағы шектік және есептік қысымдары,
[Po] — шегендеуші агрегаттарының сораптарындағы есептік және шектік
Рз - [Рз] - ұңғыма түбіндегі есептік
3.2 Цементтеу қақпақшасындағы қысымды анықтау.
P1 = cosα · d [Hце (
мұнда α -
һбуф - сақиналы кеңістіктегі буферлік
Рд - құбырлардағы және құбыр
Рд =12 ·105 + 8 · ·
мұнда Q = Qmin = (3-6) л/с цементтердің
Рд =12 ·105 + 8 · 1220 · 1120
Р1 =1,98 [1120 · (1820 -1220)+ 277(782 -1220)]+1,24
ұңғыманы цементтеу үшін Гуц типті цементтеу қақпақшасын
[Р1] =33,3 МПа — олардың мәндері
Р1 ≤ [Р0], [Р1]
5,87 ≤ 40,33,3 шарт орындалады.
3.3 Цементтеу агрегаттарындағы қысымды анықтау
Р2 = Р1 + Рм , МПа
мұнда Рм - монифольдтағы қысым кедергісі, МПа;
Рм =7 · 105 + · Q2
Рм = 7 · 105 +
Р2 =5,87 + 0,74 = 6,61 МПа
[Р2 ]= 20МПа > Р2 = 6,6 Мпа шарт
3.4 Цементтеудің соңғы кезеңіндегі ұңғыма түбіндегі қысымды
Р3 =д· cosα(hбуф · +Нце +һце ·
мұнда һбе-құбыр сырты кеңістігіндегі бұрғылау ерітіндісінің бағаны (егер ұңғыма
Һбе =1200 М.
Ркс - құбыр сырты кеңістігіндегі қысымның гидродинамикалық
Ркс = = 0,017МПа
P3 = 9,81 · 1(277 · 782 +1120 ·
[Р3] =
п = =
[Р3] =
40,3 ≤ 40,3 шарт орындалады.
II. Цементтеудің гидравликалық бағдарламасы уақытының бастапқы және соңғы кезендері
Тампонаждың ерінтіндісін басып айдау кезіндегі бүкіл процесс үшін орташа
Qөн = Г (Dy – dc)
мұнда Г - коэффициент (Г= 75 ч 105 л/с)
Qөн =90 (0,216 - 0,146)
Басып айдау процесінің бастапқы кезеңі үшін ЦА сораптарындағы
Qmax= 2 ·Qoн - Qmin , м3/
Qmax = 2 · 0,025 – 0,006 = 0,034
Qmax =0,034 м3/ c болғанда Рд гидродинамикалық қысымды анықтаймыз:
Рд =12 ·105 + 8 · 1220 · 1120
Бұл жағдайда цементтеу қақпақшасындағы қысым төмендегі теңдікпен анықталады:
Р1 =Рсс – Рск +Рд ,
Мұнда Рсс, Рсқ құбыр сырты кеңістігіндегі және құбырлардағы
Рсс =д · cosα ( ·
Рск = д · cosα (
мүнда , ,
, , - құбыр
Ерітінділер бағандарының биіктіктерінің бұл жағдай үшін олардың ұңғымадағы орналасу
құбыр үшін:
һі.к =
сақиналы кеңістік үшін
Һі.с =
Һік, һіс — і- інші ерітіндінің құбырлардағы және сақиналы
Vik, Vic — берілген жағдайдағы і - інші ерітіндінің
Құбыр ішінде:
һкце =1200 м
ҺҚбуф = 0 м
ҺКбе =0 м
Рсс = 9,81 · 1(616,3 · 1820 +
Рск= 9,81 · 1(1120 · 1820 + 0 +
Р1 = Рсс - Рск
Цементтеу процесінің ұзақтығы,
а) Тампонаждық ерітіндіні
tай = ,
мұнда Qцe —
= 1800 кг/м3