Мазмұны
Кіріспе
I Жалпы бөлім. Есептеу торабының сызба құрылымын синтездейтін автоматтандырылған
1.1 Қазіргі заманғы автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді талдау ......................................................
1.2 Дипломдық жоба мәселесінің қойылымы ...…………………......
II Арнайы бөлім (өңдеу). есептеу торабының сызба құрылымын синтездейтін
2.1 Жергілікті есептеу торабтарын түрғызу негіздері ...................
2.2 Қолданылатын құрал-сайманды таңдау...................
2.3 Сызба-құрылымның алгоритмің сипаттау «Бұтақ» тәрізді құрылымды жергілікті есептеу
2.4 Бас программаның алгоритмін сипаттау .............................
2.5 Мәліметтерді сипаттау. Кестелердің құрылымын анықтау
2.6 Басқару ішжүйесін сипаттау ...........................
2.7 «Бұтақ» ішжүйесін сипаттау .................................
III Экономикалық бөлім
3.1 Ақпараттық жүйені құруға кететін шығындарды бағалау ...........
3.2 Жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың орындайтын жұмыстарының құны ...............................................
3.3 Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі ............................................
IV Еңбекті қорғау және экология бөлімі
4.1 Кәсіпорында еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы ..........
4.2 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету ....................
4.3 Санитарлы-гигиеналық шаралар ...................
Қорытынды ………………..……………………………………...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі …....………………………...
АҢДАТПА
Дипломдық жобада торап сызба-құрылымының синтезінің автоматтандырылған жүйесінің құрамына кіретін,
Дипломдық жобалау барысында негізгі бөлімде есептеулер орындалған: автоматтандырылған ақпараттық
Кіріспе
Қазіргі күнде әлемде 200 миллионнан астам компьютер бар және
Компьютерлерді тораптарға біріктірудің бүкіл-әлемдік тенденциясы, ақпараттық хабарларды беруді жылдамдату,
Есептеу тораптары көтеретін осындай үлкен мүмкіндіктер және ақпараттық кешендегі
Қазіргі заманғы ғылыми - техникалық талаптарға сай келетін және
Жергілікті есептеу тораптарын талдау және синтездеу өңдеу және ұйымдастыру
Осындай жүйелер уақыт және еңбек қорларының шығынын азайтуға мүмкіндік
Ақпараттық дәуір көптеген мамандықтардың өз міндеттерін орындау әдістеріне біршама
Кәсіпорындардың ғылыми орталықтардың басқару жүйесін дамытудағы ең бір сипатты
Жерілікті есептеу торабы (ЖЕТ) дегеніміз не?
Жергілікті есептеу торабы деп бірнеше жеке компьютерлі жұмыс орындарының
Барлық тораптар (қандай да күрделі болмасын) осы қарапайым қағидаға
Тақырыптың өзектілігі: өндірістік мәлеметтерді бірге қолдану мүмкіндігіне қол жеткізетін
Жобаның мақсаты: «Интергаз Орталық Азия» кәсіпорнының жергілікті есептеу тораптарының
Жобаның міндеттері: Осы диплом жобасында «Интергаз Орталық Азия» кәсіпорнының
автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді сараптау;
есептеу торабының құрылымын анықтау;
берілген тапсырма алгоритмін құрастыру;
алгоритмді іске асыратын программалау тілін таңдау;
программаны іске асырып, оның дұрыстығын мысалдар арқылы дәлелдеулер жүргізу;
экономикалық бөлім бойынша есептеулерді орындау;
еңбекті қорғау және экология мәселелерін қарау.
Зерттеу объектісі: «Интергаз Орталық Азия» кәсіпорнының жергілікті есептеу торабы.
Жоғарыда айтылған ішкі жүйені өңдеуге арналған дипломдық жобаның бірінші
Екінші тарау – “Басқару ішжүйесі және “Бұтақ” тәрізді ішжүйесін
Үшінші тарауда жүйені енгізудегі экономикалық тиімділікті есептеу келтірілген.
Төртінші тарау тұтынушылар еңбегін қорғау бойынша кешенді шараларды қарастырады.
1. Жалпы бөлім. Есептеу торабының сызба құрылымын синтездейтін автоматтандырылған
1.1 Қазіргі заманғы автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді талдау
Жаңа бұйымдарды өңдеушілердің еңбек өнімділігін өсіру, жобалау мерзімін қысқарту,
Ақпараттық жүйелерді үш классқа бөлуге болады: есепке алатын (бақылаушы,
Бұл класстардың арасында алдыңғы класс келесісіне бастапқы база болатындай
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердің келтірілген классификациясы олардың дамуының келешегін ашады.
Автоматтандырылған талдаулық - статистикалық жүйелер статистикалық ақпараттарды жинау және
Ақпараттық үрдіске жоғары өнімді техникалық құралдарды енгізу мүмкіндігі ашылып
1.2 Дипломдық жоба мәселесінің қойылымы
Кезінде барлық деректер туралы ақпараттар ауызша немесе қағаз
Есептеу торабына қосылмаған компьютерлердің мүмкіндіктері шектеулі, яғни мұндай жағдайда
Компьютерді торапқа қосу көптеген артықшылықтар береді, атап айтсақ, олар
Есептеу торапымен жұмыс кезінде компьютерлерді есептеу торабына қосу кезінде
Міне менің дипломдық жобамда кең етек алған осы есептеу
Есептеу торабының құрылымына синтез жасау деп - жүйе құрылымына
Айта кететін жай, ол есептеу торабының құрылымына синтез жасау
Есептеу тораптарының құрылымы әртүрлі болады және олардың әрқайсысы жүйе
Синтез-анықтылықты жоғарылату есебі ретінде анализ ұғымына қарсы мағына
Жергіліікті есептеу тораптарын синтезтездеу мәселесінің принципиалды ерекшелігі берілген
Синтездеу, әдеттегідей көптеген варианттардан нақты бір қағида бойынша
Есептеу торабының құрылымына синтез жасау берілген граф жиынтығынан алдын
Сонымен есептеу торабының құрылымын синтездеу деп кең мағынада
Жергілікті есептеу торабының құрылымын синтездеудің автоматандырылған жүйесі (“Сақина ішжүйесі”)
Есептеу торабының құрылымын анықтау керек;
Берілген тапсырма алгоритмін құрастыру;
Алгоритмді іске асыратын программалау тілін таңдау;
Программаны іске асырып, оның дұрыстығын мысалдар арқылы дәлелдеулер жүргізу;
Жобаның экономикалық тұрғыдан тиімділігін анықтау;
Еңбек қорғау мәселелерін қарастыру.
Осы қарастырылып өткен мәселелерге дипломдық жобада арнайы тараулар беріліп,
2. Арнайы бөлім. Есептеу торабының сызба құрылымын
2.1 Жергілікті есептеу торабтарын түрғызу негіздері
Есептеу тораптары - компьютерлік технология дамуының жемісі. 50-жылдардағы компьютерлер
70 - жылдардың басында компьютерлік сыңарлар (компоненттер) өндірісінде
Уақыт өте есептеу техникасының қолданушылырының талаптары өсе
80 - жылдардың ортасында жергілікті есептеу тораптарының жағдайларында
Бүгінде жергілікті есептеу тораптары өте жылдам қарқынмен даму үстінде.
Жергілікті есептеу тораптарының өнімділігіне және сенімділігіне деген
Есептеу торабының сызба құрылымы - бұл оның түйіндерімен және
Есептеу торабының сызба құрылымы бастапқы кезеңдерде ақпарат тасымалдау
Сызба құрылым, яғни жергілікті есептеу тораптарында элементтерді байланыстыру пішін
Есептеу тораптарының сызба құрылымы негізгі екі бөлімге бөлінеді: жан-жақты
Ал тізбектелген құрылымдарда әрбір бекет өзінің белгісін
Сызба құрылымдардың әр қайсысына тоқтап өтейік:
Өнеркәсібтерде ғылыми орталықтарды басқару жүйесін дамытудың тенденция біреусі болып
Жерілікті есептеу торабы (ЖЕТ) дегеніміз не?
Жергілікті есептеу торабы деп бірнеше жеке компьютерлі жұмыс орындарының
Ethernet - ол бүгінгі күнде ең көп тараған жергілікті
Ethernet - кең мағынада әр түрлі фирмалық және стандарттық
Ethernet есептеу торапының шығу тарихына келетін болсақ, бұл торапты
1980 - жылы DEC, Іntel және Xerox фирмалары бірлесе
Ethernet есептеу тораптарында тасымалдау ортасына қатынас құру үшін
Ethernet технологиясының алғашқы тораптары 0,5 дюим диаметрлі
Ethernet тораптарының әртүрлі физикалық деңгейлерінің стандарттарына байланысты
Барлық торабтар (қандай да күрделі болмасын) осы қарапайым қағидаға
Жергілікті торабтар функционалдық бекітілуіне байланысты ақпараттық, өлшеуіштік, есептеулік, басқарушы
бірыңғай хаттамалар;
деректер таратудың бірыңғай ортасы;
басқарудың бірыңғай әдісі;
ақпараттық және программалық сәйкестік;
әмбебаптығына сәйкес торабты модульдік тұрғызу.
Мысалы: басқарудың бір әдістік ережелері қолдану аз шығындармен бекеттің
Деректер таратудың бірыңғай ортасы ережесі тарату ортасының құрылымың аңықтайды.
Ақпараттық және программалық сәйкестік ереже орындамалық жүйенің программасының және
“Жергілікті есептеу торабы” - ЖЕТ (ағылшынша LAN - Local
Әрбір компьютер қажеткер сияқтыда, сервер сияқтыда жұмыс істейді, былайша
Торап сәулеті-әртүрілі құрылымдармен жүйелерді қамтамасыз ететін техникалық және програмалық
“Сақина” Жұлдыз тәрізді құрылым.
Жұлдыз тәрізді құрылымда барлық компьютерлер шоғырлауыштан шығады. Жұлдыз тәріздес
Таза “Сақина” тәрізді сызба құрылым бүгінгі күнде өте сирек
Торабтың “Сақина” тәрізді сызба-құрылымы кезінде жұмыстық бекеттер шеңбер бойымен
Сурет 2.1 - ЖЕТ-тің “Сақина” тәрізді сызба-құрылымы.
Бір жұмыс бекеттен екіншісіне кабель жүргізу өте күрделі және
Ақпараттарды беру ұзақтығы есептеу торабына кіретін жұмыс бекеттердің сақина
“Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымды торабтың концепциясы үлкен ЭЕМ обласымен келген
Сурет 2.2 - ЖЕТ-тің “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымы.
Бірақта “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылым өзінің кемшіліктері бар. Біріншіден көп
“Құрсым” Құрсым тәрізді сызба құрылымда бекеттер бір деректер
Құрылымның мұндай түрінде әр уақытта тек бір ғана компьютер
Құрсым тәріздес сызба құрылым өте қарапайым және аз көлемді
“Құрсым” тәрізді сызба-құрылым кезінде ақпарат тарату ортасы комникациялық жол
Сурет 2.3 - ЖЕТ-тің “Құрсым” тәрізді сызба-құрылымы.
Есептеу торабының жұмыс істеуі жекелей жұмыс бекетіненің жағдайына байланысты
Жоғарғыда сипатталған есептеу торабтарының “Сақина”, “Жұлдыз”, “Құрсым” тәрізді сызба-құрылым
Физикалық ұяшықты сызба құрылым
Мұндай сызба құрылымда байланыстар саны өте көп болады. Ұяшықты
Сурет 2.4 - ЖЕТ-тің “Аралас” тәрізді сызба-құрылымы.
2.2 Қолданылатын құрал-сайманды таңдау
Берілген тапсырмада дерекқор құрылымы қолданылғандықтан дерекқор құрылымдарымен жақсы жұмыс
Vіsual FoxPro программалау ортасының алғашқы нұсқаларының бірі FoxPro 2.0
FoxPro 2.0 программалау ортасындағы болған артықшылықтарды атап айтсақ,
FoxPro 3.0 нұсқасы деректер өңдеуде қуатты обьекті бағыттылған орта
Vіsual FoxPro үнемі дамып отыратын жүйе. Алдыңғы нұсқаларға қарағанда
Vіsual FoxPro 6.0 нұсқасында ActіveX құрауыштарын қолдана аласыз. Олар
Бұл құрауыштарды қолдану қолданба мүмкіндіктерін кеңейтуге және олардың құрастырылуын
Қолданба құрауыштарын ретті түрде сақтау үшін құрауыштар Галереясын қолдануға
Программа орындалу барысында болған қателерді тауып, оларды талдау үшін
Интернет қолданбаларында жиі қолданылатын GІF (Graphіcs Іnterchange Format) және
Vіsual FoxPro 6.0 нұсқасында программа жасау барысында
Бұл соңғы нұсқада бастапқы программа мәтінінің түзетушісі жетілдірілген.
2.3 Сызба-құрылымның алгоритмің сипаттау «Бұтақ» тәрізді құрылымды жергілікті есептеу
Қазіргі кезде іс жүзінде ЖЕТ-ның ішінде өзінің қарапайымдығы және
Үлгілерді құру кезінде ЖЕТ болуының келесі шарттары берілген деп
әрбір пунктінде бір түрдегі АЖ орнатуға болады.
Әрбір тұтынушы тек бір АЖ-ге ғана бекітіле алады.
АЖ-ің өнімділігі уақыт бірлігінде АЖ-ден түсетін сұраулардың барлық түрін
Барлық АЖ өзара бір дараарналы магистаральмен, яғни гамильтон тізбегімен
Есептің мақсаты ЖЕТ – ның осындай құрылысын синтездеуде болып
бұл жерде - j – ші пункттегі
2.4 Бас программаның алгоритмін сипаттау
«Негізгі меню» ішжүйесінің құрылымдық сұлбасын қарастырайық. Менюдің құрамында «Файл»,
Негізгі меню
Файл Редактор Тежім Синтездеу әдісі Көмек
Сурет 2.5 – «Негізгі меню» жүйесінің құрылымдық сұлбасы.
«Файл» – бұған кез келген операциялық жүйелердің негізгі функциялары
«ашу» – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
«жаңалау» – егер мысал файлдан ашылса жұмыс столындағы деркетерді,
«сақтау» – ағымдағы мысалды сақтайды;
«баспаға шығару» нәтижесін алгоритмді торабтың жаслған үлгісіне қолданғаннан
«шығу» – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
«Редактор» – бұған жұмыс столында орналасқан торабтың үлгісінің деректерін
«жұмыс ауданын тазалау» - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
«қосымша байланысты қосу» - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
«қосымша түйінді қосу» - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
«қосымша байланысты өшіру» - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
«қосымша түйінді өшіру» - енгізілген нөмер бойынша түйінді жояды.
«көмекші терезені жасыру» – түйінді немесе байланысты қосу немесе
«Режім» – бұның екі бөлімшесі бар:
«кестелік» – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
«графикалық» – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
«Синтездеу әдісі» - құрамына торабты құрудың әртүрлі алгоритмдері кіреді:
«бастапқы күйі» – тораб үлгісінің бастапқы күйіне келтіреді;
«СД-алгоритмі» – «Бұтақ» тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
«Прима алгоритмі» - «Бұтақ» тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың
«МСД – І» – СД алгоритмнің модификациясы, «Бұтақ» тәрізді
«МСМ» - еркін шеткі абоненттік жүйелері бар құрылымды тұрғызудың
«МСМК» – берілген шеткі абоненттік жүйелердегі құрылымды тұрғызудың алгоритм,
«МСДМ – І» – СД алгоритм модификациясы, «Құрсым» тәрізді
«МСДМ – ІІ» – «Бұтақ» тәрізді сызба-құрылымды синтездеу әдістерінің
«МПОМ – І» – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
«МПОМ – ІІ» – оқшауланған төбелі қосу бағалау әдісінің
«МПОК – І» – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
«МПОК – І» - оқшауланған төбелі қосу бағалау
«Жұлдыз» - «Жұлдыз» тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
«Көмек» – бұл екі бөлімшеден тұрады:
«Программа жайлы» – экранға программа жайлы оның сипаттамалары жайлы
«Көмек» – программаның жұмыс істеу кезіндегі көмек менюдің негізгі
2.5 Мәліметтерді сипаттау. Кестелердің құрылымын анықтау
Программаны жүктеу кезінде жұмыс негізінен бір кестемен жүргізіледі, оның
Кестенің құрылымын тереңірек қарастырамыз және әр жолдарды сипаттап жазамыз.
Кесте 2.1 – Кестенің құрылымының мәлеметтері “Матрица шығыны”
Өріс Түрі Көлемі Жолдың қызметі
ІD Іnteger 4 Идентификатор
TYPE Logіcal 1 Жазба түрі: байланыс және төбе
Mash1_num Іnteger 4 Бастапқы түйін
Mash2_num Іnteger 4 Соңғы түйін
Mash1_x Іnteger 4 Бірінші түйіннің горизонтал мекені
Mash1_y Іnteger 4 Бірінші түйіннің вертикалды мекені
Mash2_x Іnteger 4 Екінші түйіннің горизонтал мекені
Mash2_y Іnteger 4 Екінші түйіннің вертикалды мекені
CAST Іnteger 4 Түйін араласының ұзындығы
SOST Іnteger 4 бұтақшалар жататындар
ІD – кестедегі жазудың түрін көрсетеді.
TYPE – жазудың түрін көрсетеді. Егер TYPE нөль мәні
Mash1_num – бастапқы төбе бұл жерден TYPE мәні мәні
Mash1_x, Mash1_y – бірінші түйіннің сәйкесінше жатық және мекендері
Mash2_x, Mash2_y – екінші түйіннің сәйкесінше жатық және мекендері
CAST - Mash1_num және Mash2_num төбелер арасындағы байланыстын
SOST - бұл жол пайда болатын, бұтақшалар арасындағы цикльдар
2.6 Басқару ішжүйесін сипаттау
Басқару ішжүйе жұмысының алгоритмін сипаттау
Программа жұмыс істегендегі бірінші қадамы болып жұмыс режімін анықтау
Екінші қадамы болып торабты құру болып табылады, ол торабқа
Торабтың жаңа салған үлгісін немесе файлдың қалпына келтірілгенін модификациялауға
Жаңа торабтың үлгісін жобалау үшін менюдің редактор бөлімінен “Жұмыс
Басқару ішжүйесінің программасын сипаттау
Басқарушы ішжүйесінің негізгі бөлігінің программалық кода А қосымшасында берілген.
Программа немесе файлы мен жіберіледі. Бұл кезде жүйенің қалыпты
Басқарушы жүйенің негізгі менюдің программалық кодасы менюдің құрылымын сипаттайды.
“Bexіt” объектісі – “Программадан шығу” құрал-сайманы. Осы объектіні таңдау
“BDelLіne” объектісі – “Байланысты жою” құрал-сайманы. Процедура “dellіne” әдісін
“BDelPoіnt” объектісі - “Түйінді жоюу” құрал-сайманы. Процедура “delpoіnt” әдісін
“BNewLіne” объектісі - “Жаңа байланысты құру” құрал-сайман. Мәлеметтерді енгізуге
“MouseMove” және “MouseUp” процедуралары – жүйелік тышқан басуға және
“BNewPoіnt” объектісі – “Жаңа түйін жасау” құрал-сайманы. Жүйенің жұмыс
“BHіde” объектісі – “Қосымша терезені жасыру” құрал-сайманы. Жаңа байланысты
“BToggleTable” объектісі – “Кестелік режим” құрал-сайманы. Осы құрал-сайманды инициализациялау
“BToggleGraf” объектісі – “Графикалық режим” құрал-сайманды инициялизациялау кезінде “edіttabl1”
“BSave” объектісі – “Сақтау” құрал-сайманы. Процедура “loadfromfіle” әдісін шақырады,
“BLoad” объектісі – “Ашу” құрал-сайманы. Бұл процедура бар кестелердің
“BNewFіeld” объектісі –“Жұмыс столды тазалау” құрал-сайманы. “clearall” әдісі барлық
“edіttabl” объектісі – жұмыс стол объектісі кестелік режимі кезінде
“createnewobj” әдісі – жаңа объектіні жасау “Байланыс” және “Түйін”
“delallobj” әдісі – барлық объектілерді жою. Барлық түрдегі объектілерді
“conn_lіne” объектісі – “Желісі” объектісі абстрактілік классқа негізделген объекті
“MouseMove” және “MouseUp” процедуралары – жүйелік тышқан басуға және
“BAppend” объектісі - “Қосу” батырмасы. Кестелік режимді жұмыс істейді,
“Refresh” процедурасы - экранды жаңалау процедурасы. Процедура графикалық режимде
“Іnіt” процедурасы - инициализациялау процедурасы. Байланыстар және түйіндер жайлы.
“Unload” процедурасы – жадыдан негізгі жұмыс кестелерді шығарып тастайды.
“Load” процедурасы – жүктеу процедурасы. Класстар кітапханасын қосу жұмыс
“preprare” процедурасы – бастапқы конвертация процедурасы. Программаның жұмыс аймақтары
“post” процедурасы - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыс кестесі графикалық
2.7 «Бұтақ» ішжүйесін сипаттау
“Бұтақ” ішжүйесі “Бұтақ” тәрізді құрылымды торабтардың сызба-құрылымын синтездеуге арналған.
СД алгоритмін сипаттау
Бұл алгоритм былай жұмыс істейді. Бірінші кезекте ақпаратты таратуға
Егер еңкіші G ішграфындағы xі және xj төбелері бір-бірімен
1 2
1 0 46
40 40
2 46 0 42 60
3
42 0 39
68 28
4 40 60 39 0
40
100
30
5 40
0 30
6
40 30 0 36
7
36 0 60
8
100
60 0 55 36
9
68
55 0 24
10
28 30
36 24 0
Сурет 2.6 - Шығын матрицасы
Бұл әрекет байланыссыз төбелердың бәріне істелінеді. Содан кейін N=2(m-1)
Осынындай әрекетті оқшауланған қабырғаның қалған төбелерінеде қолданыламыз. Бұл үрдіс
Енді алгоритмді қадамы бойынша жазамыз:
1 қадам. N=0 анықтау
2 қадам. Әр бағана үшін j=1 батап и і(m
3 қадам. N=N+2 және j=j+1 жаңа мәндерін аңықтау керек.
4 қадам Eгер N=2(m-1) болса 11 қадамға өту керек.
5 қадам. Әр бағанаға сәйкес келетін графтың төбелерінің дәрежесін
6 қадам. Дәреже саны бір жоғары хj1 және хj2
Егер болса, онда дерәжелер 1 жоғары
7 қадам. және
8 қадам. Eгер N=2(m-1) болса онда 11 қадамға өту
9 қадам. Шеткі төбелері xіk=xjl=0 (k(і, j(l, k(Mі, l(Mj)
10 қадам. Eгер , болса онда
11 қадам. Aлгоритмның соңы.
Мына суретте 2.8 ЖЕТ-тің тиімді құрылымының мысалы келтіргені анық.
өзара байланыстар графы 2.7 суретте берілген.
2 1
3 4
3 4 5
6 10 6
10 4
9 8
Сурет 2.7 - Бастапқы граф.
СД – алгоритмнің күрделігін талдау алгоритмнің бірінші кезеңін орындауға
СД- алгоритм программаның сипаттау
СД-алгоритмның программалық коды А қосымшасында келтірілген программаның блок сұлбасы
Программаның жұмысын блок-сұлба ретінде қарастырайық
СД- алгоритмның бірінші бөлігі
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау.
4 блок – түйіндердің жалпы саны есептеледі.
5 блок – “барлық төбелерді іріктеу” негізгі циклі. Шешім
6 блок – ағымдағы түйіннің бағанасын анықтау.
7 блок – 9 блок – ағымдағы түйіннің қандайда
10-11 блок – ағымдағы төбеге ас салмақты жақын төбені
12-17 блок, 23-26 блок – байланыстын ең аз салмағы
Нәтижесінде СД-алгоритмның бірінші бөлігінін жұмысы аяқталған кезде тораб байланыссыз
СД-алгоритмның екінші бөлігі
18 блок – ішбұтақтардың жалпы саның есептейміз.
19 блок – барлық ішбұтақтарды іріктейтін циклдін басталуы.
20-22 блок, 28 блок – ағымдығы ішграфтың барлық түйіндерін
29-30 блок – ағымдағы ішбұтақтын барлық түйіндерін іріктеу.
32-40 блок – ағымдағы түйіннің еңкіші догасын іздеу.
41-45 блок – табылған әртүрлі ішграфтарды біріктіреміз.
46 блок – соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
СД- алгоритм модификациясы (МСД-І)
Еркін алынған хі төбесі үшін оны басқа хj төбесімен
Содан кейін N=2(m-1) шарты тексеріледі. Егер тендік қанағаттандырылса, онда
Енді МСД- алгоритмді қадамдармен жазамыз:
Бірінші кезең ең қысқа негізгі бұтақтарды іздеу.
1 қадам. N=0 және j=1 аңықтау;
2 қадам. G төбесі үшін салмағы және
3 қадам. хі* және хj төбелерінің алдын ала анықталған
4 қадам. j=j+1 деп қабылдау керек. Егер j=m болса
5 қадам. Eгер төбе белгіленсе, яғни хіj=1 (і(M, і(j),
Еінші кезең. Бұтақтарды еңқысқа негізгі бұтақтарға біріктіру.
6 қадам. L[к] тізіміндегі әрбір ішбұтағы үшін салмағы аз
7 қадам. Eгер N=2(m-1), болса онда алгоритм соңы әйтпесе
МСД алгоритмінің программасын сипаттау
МСД алгоритмінің программалық коды А қосымшасында келтірілген.
Программаның блок-сұлбасы Б қосымшасында келтірілген, 10 парақ. Программа жұмысын
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау, түйындердің жалпы
4 блок – “барлық төбелерді іріктеу” негізгі циклі. Шешім
5 блок – ағымдағы түйіннің бағанасын аңықтау.
6 блок – 7 блок – ағымдағы түйіннің қандайда
8-11 блок – ағымдағы төбеге ас салмақты жақын төбені
12-18 блок, 21-25 блок – байланыстын ең аз салмағы
19 блок - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
Прима алгоритмі
Алгоритмнің бірінші кезеңінде тек бірған ішбұтақтын тізбекті өсуі жүргізіледі.
Алгоритм xj(Тs іш бұтағына жатпайтын әрбір х төбесіне /(j,
1 қадам. Т={xs} болсын, бұл жерде хs – еркін
2 қадам. әрбір хj(Тs төбелер үшін, хj(V3 болған кездегі
3 қадам. хj, Тs болған кездегі, (j*=mіn[(j] болатын хj(Тs
4 қадам. xj(Г(xj*) сияқты, Тs іш бұтағына жатпайтын барлық
Осы алгоритмды іске асыруға қажетті бастапқы мәлеметтер С(і,j)шығындар матрицасы
Прима алгоритм шешімін мысалмен қарастырайық:
С(7,7) матрицасы 2.3 кестесінде келтірілген матрицаны төбелері жол
0 1 2
1 8 1 8 6 8 8 8
2 1 8 2 5 4 7 8
3 8 2 8 8 8 3 8
4 6 5 8 8 1 8 4
5 8 4 8 1 8 10 8
6 8 7 3 8 10 8 7
7
8 8 8 4 8 7 8
Сурет 2.9 - Шығын матрицасы
Еркін төбені таңдаймық, мысалы, 7 және ең аз салмақты
7
6
3
2
3 2
Сурет 2.11 - Графикалық түрдің ең қысқа жолы
Прима алгоритмның программасының сипатамасы
Прима алгоритмінің программалық коды А қосымшасында келтірілген.
Программаның блок-сұлбасы Б қосымшасында келтірілген, 11 парақ. Программа жұмысын
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3-5 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау, аз салмақты
6-8 блок – екі төбеден негізгі ішграфты жасау, оларға
9-11 блок – барлық төбелерді іріктеу циклі, негізгі ішграфка
12-14 блок – табылған аз салмақты байланыссыз төбені негізгі
15-22 блок – анықталған нәтижелі жұмыстық қосымша кестені соңғы
23 блок - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
Пайдаланушыларға арналған әдістемелік нұсқаулық
Программаның белсенділеу үшін .ехе деп аталатын негізгі файлды таңдап
Сурет. Бас пішіннің жалпы түрі
“Файл” – бұған кез келген операциялық жүйелердің негізгі функциялары
“ашу” – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
“жаңалау” – егер мысал файлдан ашылса жұмыс столындағы деркетерді,
“сақтау” – ағымдағы мысалды сақтайды;
“баспаға шығару” нетижесін алгоритмді торабтың жаслған үлгісіне қолданғанна кейін
“шығу” – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
“Редактор” – бұған жұмыс столында орналасқан торабтың үлгісінің деркеттерін
“жұмыс ауданын тазалау” - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
“қосымша байланысты қосу” - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
“қосымша түйінді қосу” - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
“қосымша байланысты өшіру” - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
“қосымша түйінді өшіру” - енгізілген нөмер бойынша түйінді жойады.
“көмекші терезені жасыру” – түйінді немесе байланысты қосу немесе
“Режім” – бұның екі бөлімшесі бар:
“кестелік” – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
“графикалық” – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
“Синтездеу әдісі” - құрамына торабты құрудың әртүрлі алгоритмдері кіреді:
“бастапқы күйі” – тораб үлгісінің бастапқы күйіне келтіреді;
“СД-алгоритмі” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Прима алгоритмі” - “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың
“МСД - І” – СД алгоритмнің модификациясы, “Бұтақ” тәрізді
“МСМ” – еркін шеткі абоненттік жүйелері бар құрылымды тұрғызудың
“МСМК” – берілген шеткі абоненттік жүйелердегі құрылымды тұрғызудың алгоритм,
“МСДМ - І” – СД алгоритм модификациясы, “Құрсым” тәрізді
“МСДМ - ІІ” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды синтездеу әдістерінің
“МПОМ - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОМ - ІІ” – оқшауланған төбелі қосу бағалау әдісінің
“МПОК - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОК - ІІ” - оқшауланған төбелі қосу бағалау
“Жұлдыз” - “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Көмек” – бұл екі бөлімшеден тұрады:
“Программа жайлы” – экранға программа жайлы оның сипаттамалары жайлы
“Көмек” – программаның жұмыс істеу кезіндегі көмек менюдің негізгі
Негізгі пішіндіе сонымен қатар құрал - саймандар панелі бар,
“жұмыс ауданын тазалау” - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
“ашу” – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
“сақтау” – ағымдағы мысалды файлға сақтайды. Терезе стандартты түрге
“кестелік” – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
“графикалық” – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
“қосымша байланысты қосу” - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
“қосымша түйінді қосу” - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
“қосымша байланысты өшіру” - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
“қосымша түйінді өшіру” - енгізілген нөмер бойынша түйінді жойады.
“көмекші терезені жасыру” – түйінді немесе байланысты қосу немесе
“шығу” – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
Бақылау мысалын шешу, нәтижені талдау
Мысал ретінде келесі алгоритмдер жұмысын қарастырайық: СД алгоритм, МСД
Алгоритмдерді іске асырылуын суретте көрсетілген мысалмен қарастырайық (2.10 сурет).
Ең бірінші жұмыстық столда осы торабты ашу қажет. Ең
2.10 сурет. Бастапқы күйі.
2.11 сурет. Тораб үлгісінің жалпы түрі.
Торабты үлгілеп болғаннан соң, торабтың бастапқы құрылымына жоғарғыда келтірілген
Егер “СД-алгоритмі” синтездеу әдісін таңдасаныз, алдымен алгоритмнің бірінші фазасын
2.12 сурет. “СД-алгоритмі” синтездеу әдісі.
Егер алынған нәтиже “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылым торабының тиымды құрылымы
Біздің жағдайда нәтиже келесідей болады.(2.13 сурет)
Осындай ретпен “Прима алгоритмінеде” қолданады: менюдің “Синтездеу әдісі” бөлімін
2.13 сурет. СД- алгоритмі және Прима алгоритмі синтездеу әдісін
МСД–І алгоритмі синтездеу әдісін қолданған кезде, алдымен алгортимнің бірінші
2.14 сурет. МСД–І алгоритмнің бірінші фазасының нәтижесі.
МСД–І алгоритмнің екінші фазасы осы байлансыз графтарды тиімді “Бұтақ”
2,15 сурет. МСД–І алгоритмін қолданудың соңғы нәтижесі.
Сонымен мысал арқылы біз “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымын синтездеу әдісінің
Шешімнің нәтижесінен көрініп тұр – программа дұрыс істейді. Автоматтандырылған
Бұл жүйе тиімділеудің күрделі есептердің орындалуын жеңілдетеді, бұл студентердің
3. Экономикалық бөлім
3.1 Ақпараттық жүйені құруға кететін шығындарды бағалау
1. Сатып алуға кеткен шығындарды орындаушы есептейді және олар
Байланыстыруға кеткен шығындар ендіруге кеткен шығындарға ұқсас есептеледі.
2. Дербес компьютердің бағасы “Прайс лист” құжатынан алынады.
3. Жылдық эксплуатациялық шығындарды 3.1 - кестеден қараңыз.
4. Берілген есептеулер жүргізетін жұмысшылар саны.
5. Осы жұмысшылардың орташа сағаттық еңбек ақысы.
6,7,8. Кәсіпорын бухгалтериясында, қай жерде проект енгізіліп жатқаны есептеледі.
9. Жасалып жатқан есептер (есептер кешені) үшін ДК-дің қолдану
10. ДК-ге берілетін алғашқы көлемнен жұмыс пайызын ескеретін коэффициент,
11. ДК-дің жұмыс уақытының жылдық қоры 20-кестеде есептеледі.
12. Есепті шешу уақыты эмпирикалық жолмен есептеледі, онда өңделетін
13. Ендірілетін ақпараттардың көлемі әр енгізу формасының ақпарат көлемінің
14. Белгілермен өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі мен
15. Шығарылатын ақпарат көлемі әр шығу формасының ақпарат көлемінің
Кесте 3.1 - Бір жұмысшының жұмыс уақытының жылдық қорының
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
Календарлық уақыт Күн 365
Демалыс күндер Күн 104
Мереке күндер Күн 8
Номиналдық уақыт Күн 253
Жұмысқы шықпаған күндер Күн 37
Кезекті демалыс Күн 24
Ауырған күндер Күн 11
Мемлекеттік міндеттемелер Күн 2
Бір жылдағы жұмыс күнінің нақты саны Күн 216
Мереке алдындағы күндердің саны Күн 7
Уақыттың нақты жылдық қоры Сағ 1721
Фвр = (бір жылдағы жұмыс күндер саны – мейрамдардың
Осыдан:
(216-7)*8+7+7=1721сағат
Жобаны ендіру алдындағы жұмысшылардың орындайтын жұмысын (Do) былай есептейді:
Do= ч*Фвр (3.1)
мұндағы
ч – жұмысшылар саны, адам;
Фвр – бір жұмысшының жұмыс уақытының жылдық қоры, сағат;
Do= 4*1721= 6884сағат
3.2 Жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың орындайтын жұмыстарының құны
(Со) мына формула бойынша есептеледі:
Со= Dо*з*[(1+g)*(1+C)+H] (3.2)
мұндағы
Dо – жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың еңбектерінің көлемі;
з – бір жұмысшының орташа сағаттық тарифтік еңбек ақысы;
g – қосымша еңбек ақыны ескеретін коэффициент;
С – зейнет ақы қорларына аударымдарды ескеретін коэффициент;
H – шығындарды ескеретін коэффициент.
Со= 6884*80*[(1+0,7)*(1+0,15)+0,33]=1258395,2тг=1258,395мың.тг
Ақпаратты өңдеудің автоматтандырылған жағдайында (жобаны енгізгеннен кейін) еңбек көлемі
APM жобасын енгізгеннен кейін жұмысты ұйымдастырумен айналысатын қызметшілерде қалған
Dост= Do*(1-p/100) (3.3)
мұндағы
Do – APM-ді енгізуге дейінгі қызметкерлер орындайтын жұмыстың жылдық
p – алғашқы көлемнен ДЭЕМ-ға берілетін жұмыс пайызын ескеретін
Dост= 6884*(1-9/100)=6264,44сағат
Жобаны ендіру жағдайында қызметкерлерде қалған жұмыстар құны мына формуламен
Сост= Dост*3*[(1+g)*(1+C)+H] (3.4)
Cост=6264,44*80*[(1+0,7)*(1+0,15)+0,33]= 1145139,6тг=1145мың. Тг
ДЭЕМ (ДК) қолданудың жылдық шығындары 22-кестеде көрсетілген /9/.
Кесте 3.2 - ЭЕМ қолдануына кеткен жылдық шығындар
№ Шығын баптарының атауы Бағасы (мың.тг)
1 Күнделікті және алдын-ала жөндеуге кеткен шығындар (ЭЕМ бағасынан
2 ЭЕМ амортизациясы (ЭЕМ бағасынан 12%) 7,02
3 Заттарға кеткен шығындар (ЭЕМ бағасынан 2%) 1,17
4 Басқа шығындар (ЭЕМ бағасынан 0,5%) 0,2925
Барлық қолдануға кеткен шығындар 11,4075
APM жобасының жұмысымен байланысты жылдық эксплуатациялық шығындардың бөлігі былай
Свц=
мұндағы
Рреш – бір жыл бойы есепті шешудің периодтылығы;
Зэ – жылдық эксплуатациялық шығындар, мың. тг;
Тэвм – ДК-дің жұмыс уақытының жылдық қоры, сағат;
Треш – есепті шығару уақыты.
Егер жобада есепті шешу периодтылығы әр түрлі болса, онда
Свц=Свц1+Свц2+Свц3
Свц1= (3240*2*11,4075)/1728=42,778
Свц2= (216*2*11,4075)/1728=2,851
Свц3= (12*2*11,4075)/1728=0,1584
Кешеннің барлық есептері үшін:
Свц= 42,778+2,851+0,1584=45,7874
Жобаны ендіру жағдайында ақпаратты өңдеудің жылдық шығындары мынаны құрайды
Савт= Свц+Сост (3.6)
мұндағы
Свц – жобаны ендіру жағдайында ақпаратты өңдеудің эксплуатациялық шығындары,
Сост – APM жобасын жүзеге асыру жағдайында қызметшілерде қалған
Савт= 45,7874+1145139,6тг= 114518563тг= 1145,1853мың. Тг
APM (есептер кешенін) енгізуден жылдық экономия (Сapm) мынаған тең:
Сapm= Co-Cавт (3.7)
мұндағы
Со – APM-ді енгізгенге дейінгі ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар
Савт – APM-ді енгізген жағдайда ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар
Сapm= 1258395,2-1145185,3= 113209,9= 113,209мың. тг
3.3 Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі
Тестілеу нәтижесінде жүйе дұрыс нәтижені көрсетті деп айтуға болады.
Бірақ тап осы деңгейде тоқтауға болмайды, себебі жүйе толық
4. Еңбекті қорғау және экология бөлімі
4.1 Кәсіпорында еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы
«Өмір қауіпсіздігі» - адамның төтенше жағдай кезіндегі өмір сүру
Азаматтық қорғаныс - бүл басқару органдарының мемлекеттік жүйесі және
Шаруашылық объектілері - өнеркәсіптік, ауылшаруашылығы өндірісі мен қоғам қызметінің
Ұйым - бағдарламаны немесе мақсатты бірлесіп іске асыратын және
Төтенше жағдайлар жөніндегі ҚР Агенттігінің:
Агенттік құдіретінің саласын реттейтін заңнаманың сақталуына бақылау жасауға;
Үкімет құрамына кірмейтін министірліктерге, орталық атқарушы органдарға, жергілікті атқарушы
өз құзыретінің шегінде Азаматтық қорғанысты даярлау және жүргізу мәселесі
ҚР үкіметіне ТЖ аймағындағы авария, апат, зілзала, салдарын жою,
өз құзіретінің шегінде аттестация жүргізуге, лицензиялау мен сертификаттауды жүргізуге,
объектілердің жұмысын доғаруға немесе тоқтатуға, адамдардың өміріне қауіп төнгенде
егер объектілік кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құрамалардың даярлығы мен
бүкіл республика аумағында бірыңғай радио жүйелері белдеуін ұстауға;
ТЖ-ды ескерту және жою жөніндегі мәселелері бойынша журналдар, режимдік
Төтенше жағдайлар жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия түрақты жүмыс істейтін
төтенше жағдайдағы ескерту және іс әрекеттер жөніндегі жүйені қүруды
орталық, жергілікті атқарушы органдарының және шаруа- шылық объектілерінің табиғи
төтенше жағдай кезінде құтқару-іздестіру және авариялық құтқару қызметтерін, құралдарын
Еңбекті қорғау заңдары
Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне қол
Еңбек қатынастарының заңнамалық реттелуі Конституциядан бастау алады. Еңбекті реттеуде
Енді Еңбек кодексінің негізгі ерекшеліктері мен жаңалықтарына тоқталайық.
Біріншіден, Кодекс Халықаралық еңбек ұйымының (ХЕҰ) ұсыныстарына негізделіп әзірленген
Екіншіден, Еңбек кодексінің жобасы алдымен Парламент Мәжілісінде қаралып, Сенатқа
Сенатта бір дөңгелек үстел, комитеттің екі кеңейтілген отырысы, палатаның
Үшіншіден, еңбек қатынастарын реттеуде ең үлкен мәселе, ол еңбекке
Өз еңбек міндеттерін (еңбек нормаларын) орындаған қызметкердің сағаттық жалақысының
Жұмыс күні толық болмаған немесе ол толық жүктелмеген кезде
Төртіншіден, еңбек өнімділігі мен біліктілікке негізделген еңбекке ақы төлеу
Бесіншіден, кодекстің маңызды ерекшеліктерінің бірі, ол еңбек заңнамасын халықаралық
Алтыншыдан, Еңбек кодексінің қабылдануына дейін еңбек қатынастары бірнеше заңдармен
Еңбек кодексін Парламентте талқылауда, депутаттар мен қоғам мүшелері тарапынан
Жетіншіден, еңбек қатынастарының шарттық негізде реттелу аясының кеңеюі, республикалық,
Сегізіншіден, кодексте еңбек шартын жасасқанда кепілдік беру мәселесіне аса
Тоғызыншыдан, жаңа Еңбек кодексінде шағын кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты жеңілдетілген
Оныншыдан, кодексте жыл сайынғы өтелетін еңбек демалысы 24 күнтізбелік
Он біріншіден, ұжымдық келіспеушіліктер институтын заңнамалық реттеуде де өзгерістер
Он екіншіден, еңбек заңнамасының негізгі қағидалары ретінде: адам мен
Он үшіншіден, сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Үкіметінің еңбек қатынастарын реттеу
Он төртіншіден, кодекске сәйкес еңбек шартын тек жасы он
Он бесіншіден, сонымен қатар, кодексте Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік әріптестіктің,
Қорыта келгенде, Еңбек кодексінің мәні Қазақстанның Бүкіләлемдік сауда ұйымына
Еңбек кодексіне сәйкес келтіру мақсатында Парламентте тағы да 57
4.2 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Электр тогын кең қолданғандықтан, ол қауіпсіздік мәселелеріне маңызды мән
Адамдардың электр тогынан сақтау үшін диэлектрикалық аяқ киім, қолғаптар,
Электр тогымен зақымдалу жұмысшылар үшін қауіпті фактор болып табылады.
Қорғаныш жермені есептеу
Байқаусыз кернеуі бар электр қондырғысының металдан жасалған бөліктеріне жұмысшының
Қорғаныш жерменің қызметі ол – метал конструкциялары немесе электр
Жерме құрылғысы – жерме мен жермелейтін өткізгіштердің қосындысы.
Жерме – міндетті түрде жермен түйіскен металдан жасалған өткізгіш
Жермелегіш өткізгіштер – электр қондырғысынның жермелейтін бөлігін жермемен қосатын
Жермені есептеудің мақсаты – қосатын шиналардың вертикальді және горизонтальды
1000В-қа дейінгі нық жермеленген нейтралі немесе нық жермеленген бір
Жерменің есептелуі:
ПУЭ бойынша қажетті жермелейтін құрылғының мүмкін болатын кедергісі орнатылады
Rзм = 4 Ом
2. параллельді қосылған табиғи жермелегіштердің пайдаланылуы ескеріліп, жасанды жермелегіштің
(4.1)
мұндағы Rзм – жермелегіш құрылғының мүмкін болатын кедергісі;
Rе – табиғи жермелегіштің кедергісі;
Ru – жасанды жермелегіштің кедергісі.
Табиғи жермелегіштер – металлдан жасалған конструкциялар, железобетонды конструкциялардың арматуралары
Жасанды жермелегіштер ретінде вертикальды орналасқан болаттан жасалған құбырларды, бұрыштық
Ом (4.2)
Жердің меншікті кедергісін жер қасиеттерінің негізінде р =
3. Электродтың вертикальды пластинасының ұзындығын ескере отырып кедергісін табамыз:
а = 2м
b =2 м
(4.3)
4. Климаттық зонасын ескере отырып жердің кедергісі келесі формула
(расч = ( * n = 4,5 * 100
мұндағы n = 4,5 ( 7,0
Rв.о Ом
5. пайдалану коэффициенті Кu = 0,9 болғандағы вертикальды жермелегіштердің
h = Rb.o / Кu * Ru = 56
Вертикальды жермелегіштердің санын 9 данаға тең деп аламыз.
6. ұзындықтарын ескере отырып, горизонтальды қосылыстыргыш элементтердің кедергісін анықтаймыз.
Болаттан жасалған горизонтальды жолақтардың өлшемдері:
Rг= , (4.4),
мүндағы b – пластинаның ені;
L – пластинаның ұзындығы;
f – қосылыстырғыш пластиналардың ұзындығы. b=0,2м, L=4M, f=0,8M
Rг= Ом
7. Горизонтальды пластиналардың кедергісін ескере отырып, вертикальды электродтардың қажетті
Rв= Ом
8. Пайдалану коэффициентін ескере отырып вертикальды электродтардың санын нақтылаймыз.
n= = 8,23
Есептерден электродтардың қажетті саны – 8 данаға тең екендігі
Қорытынды: Берілген бөлімдегі есептелген жермелегіш талаптарға сай және эффектілі
4.3 Санитарлы-гигиеналық шаралар
Цехте жұмыс істеу кезінде өзіндік гигиена, қорғаудың бөлек құралдарын
Жұмысшылармен өзіндік гигиена ережелері туралы инструктаж жүргізіледі. Сонымен қатар
Бөлек қорғау құралдарымен қамтамасыз ету
Станциялардың барлық жұмысшыларына каскалар ескеріледі. Электр персоналдарына, сантехниктерге, механиктерге
Арнайы киіді жуып, тазалап, жөндеп тұрады. Арнайы киім мерзімді
Ескі киімді жаңалау мерзімдері сақталып тұрады.
Агрессиялы заттардан аяқты қорғау үшін резинадан жасалған етіктерді, ал
Дем алу органдарын қорғау үшін противогаздарды, "Лепесток", БКФ (М
СИЗ-ді мерзімді тексеруден өткізіп тұрады, ал газдан қорғайтын аппараттарды
Жарықты ұйымдастыру
Аспаптарды және басқару органдарын жақсы көруді, сонымен қатар жөндеу,
тәуліктің күндізгі уақытындағы жарықтандыру – табиғи жарықпен
тәуліктің түнгі уақытындағы жарықтандыру – жасанды жарықпен.
Қорытынды
Дипломдық жобада торап сызба-құрылымының синтезінің автоматтандырылған жүйесінің құрамына кіретін,
Синтездеудің бұл жүйесі торабтардың құрылымын тиімділеуге арналған, сонымен қатар
Бақылау мысалын шешу нәтижелерді талдау жүйенің дұрыс істеп тұрғаның
Жүйе Wіndows орындамалық жүйесінде жұмыс істейді, қабылдауға ыңғайлы интерфейсі
Осы диплом жобасында «Интергаз Орталық Азия» кәсіпорнының жергілікті есептеу
автоматтандырылған ақпараттық жүйелер сарапталды;
есептеу торабының құрылымы анықталды;
берілген тапсырма алгоритмі құрастырылды;
алгоритмді іске асыратын программалау тілін таңдап алынды;
программаны іске асырып, оның дұрыстығын мысалдар арқылы дәлелдеулер жүргізілді;
экономикалық бөлім бойынша есептеулер орындалды;
еңбекті қорғау және экология мәселелерін қарастырылды.
Синтездеудің автоматтандырылған жүйесін қолдану нақты экономикалық пайда көруге мүмкіндік
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Тұрым А. Ш. Ақпараттану және есептеу техникасының
http://www.cіtforum.ru/nets/optіmіze
Богуславский Л.Б., Дорожжинов В.И. Основы построения
Локальные вычислительные сети: Организация функционирования, эффективность, оптимизация. Книга 3,
http://www.cіtforum.ru/operatіng_systems
Турым А.Ш., Сарыпбеков Ж.С., Курманов Б.К. Модели и методы
Прайс-лист фирмы ТОО «Alser»за июнь 2002 года.
Прайс-лист фирмы ТОО «Logіcom» за июнь 2002 года.
Максимов Д.К., Шиндаулетова А.Т. Методические указания по организации и
Сарыпбеков Ж.С. Вычислительные системы и сети: Архитектура, проблемы и
Ермилов В.В., Омаргалиева С.А. Методические указания к лабораторной работе.
Ларионов А.М., Майоров С.А., Новиков Г.И. Вычислительные комплексы, системы
Фролов А.В., Фролов Г. В. Локальные сети персональных компьютеров.
Локальные вычислительные сети: Принципы построения, архитектура, коммуникационные средства. Книга
Интемиров Н.Б. Методические указания к выполнению дипломного проекта по
Картыгин С., Тихонов А., Тихонова Л. Vіsual Fox Pro.
57
егер і-ші АЖ -ші АЖ-мен байланысса
олай болмаған жағдайда (k(M(, j(M(, k(j)
егер і-ші тұтынушы j-ші АЖ-ге бекітілсе
олай болмаған жағдайда
егер j-і пунктте АЖ-ің r-ы вариаты ұйымдастырылса
олай болмаған жағдайда
42
46
60
40
40
30
40
55
60
36
68
24
28
30
100
36
39
4
7
1
8
10
7
4
1
6
5
5
2
1
2
3
4
3
6
7
2.4-сурет. Графикалық түрі
1
1
1
2
3
3
2