Жерді бағалаудың тиімділігі

 Мазмұны
Кіріспе 5
I Тарау. Жердің жалпы мінездемесі және оның бағалауы
1.1. Жер ресурстарын пайдалану және жер қорын пайдалану
1.2 Жерді экономикалық бағалау әдістері және оның негізгі
II Тарау. Жер бағасын айқындау 17
2.1 Ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін мемлекет беретін
III Тарау. Жерді бағалаудың тиімділігі 26
3.1. Жерді бағалаудың ел болашағына және экономикаға әсері
3.2. Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлікті бағалау механизмін жетілдіру
Қорытынды 31
Қолданылған әдебиеттер тізімі 32
Кіріспе
Жер ең негізгі табиғат байлығы. Ол барлық тіршілік
Ұлттық экономиканың ең ірі саласы болып табылатын Қазақстанның
Қазақстан жер ауданы жөнінен әлемдегі тоғызыншы мемлекет. Оның
Осы «Жер учаскелерінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау туралы
Нұсқама Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы №442-11
Нақты жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құны жер
Астана және республикалық маңыздағы қалалардың, облыс орталықтарының қала
Төлемақының базалық ставкаларына түзету коэффициенттерінің нақты мөлшері (арттыратын
- Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 11-бабының 1-тармағына сәйкес
-Қазақстан Республикасы Жер кодексінің аталған бабының 3-5 тармақтарындағы
I Тарау. Жердің жалпы мінездемесі және оның бағалауы
1.1. Жер ресурстарын пайдалану және жер қорын пайдалану
Жер ең негізгі табиғат байлығы. Ол барлық тіршілік
Қазақстан жер ауданы жөнінен әлемдегі тоғызыншы мемлекет. Оның
Қазақстанның жер ауданы көп болғанымен, шаруашылыққа қолайлы жерлер
Суғару жүйелерінің нашарлығынан суармалы жерлерден 23%-і сортаңдаған, 3%-і
Жер қорын қорғауды және пайдалануды экономикалық тұрғыдан қарайтын
Ғылыми болжамдар бойынша республикамызда суармалы жерлердің аумағын 2
Жердің ерекше қасиеті - топырақтың құнарлығы. Топырақтың құнарлығы
Топырақтың құнарлылығының өзгеруіне адамдар әрекеті де әсер етеді.
Топырақты эрозиядан (азудан) қорғау. Эрозияның негізгі үш түрі
Шөл және шөлейт аймақтарда маусымдық пайдалану тәртібін сақтамай
ұйымдастырушылық шаралары- айналмалы егістік, жайылымдарды дұрыс пайдалану, суландыру,
агротехникалық шаралар - жерді топырақтың түріне, қасиетіне сәйкес
егістіктің айналасына қорғаныш ормандар өсіру, ылғалдандыру, т.б.
Топырақты сортаңданудан (тұзданудан) қорғау. Топырақтың тұздануы жауын-шашын мөлшері
топырақты құм басудан қорғау жолдраы- ағаш (сексеуіл, жыңғыл),
жерді батпақтанудан қорғау үшін гидромелиоративтік жұмыстар жүргізу, суғару
топырақтағы қоректік заттарды сақтау үшін мелиоративтік жұмыстар, сортаң
Топырақты уланудан қорғау - пестицид, гербицид, тыңайтқыштар қолдану
Құрылыс, жол салу, жер қойнауын барлау, пайдалы қазбаларды
Егістік құнарлы жерлердің ауыл шаруашылық айналымнан шығарылуын болдырмау
Аталған жұмыстар арнаулы ғылымдар саласындағы жетістіктерге сүйеніп жүргізіледі.
Жер қоры халқымыздың ең басты ұлттық байлығы, сондықтан
Барлық табиғат байлықтары сияқты жерді экономикалық бағалау негізгі
Есептеу. Жер ұлттық байлық ретінде, аймақтардың, кәсіпорындардың жеке
Жер қорын тиімді пайдалануға экономикалық ынталандыру үшін оның
Жер бөлімшелерінің сапалық қасиеттері-өнімділігі, орналасу тиімділігі әртүрлі. Құнарлы
Жер қорын экономикалық бағалаудың барлық қызметтері бір-бірімен тығыз
1.2 Жерді экономикалық бағалау әдістері және оның негізгі
Жер қорын бағалау жөнінде ғылыми ізденіс пен әр
Жерді бағалау туралы екі бағыт айқындалды: топырақтың сапасын
Көптеген аймақтық еңбектерде топырақты агроөндірістік тұрғыдан топтастыру және
Қазіргі кезде топырақ бонитетін бағалаудың бірнеше варианттары белгілі.
Топырақтың бонитет балдары оның сапалық қасиеттерінің көрсеткіші болып
Бонитет балдары: топырақтың құрамындағы шірінділердің (гумус), тұздардың, минералдардың
Аудан, аймақ және нақты жерлер бойынша орташа бонитет
Топырақ бонитет балдарын іс-тәжірибеде қолданылуын шартты мысалмен көрсетейік.
1.1.- кесте
Шаруашылықтарда дәнді дақылдар өсіру көрсеткіштері
Рет
№ Бонитет балы
(Б) Нақты түсім (Өн) Есептелген түсім
(Өе)
1 16 1 2,8
2 21 5 3,8
3 25 3 4,6
4 29 6 5,5
5 34 6 6,5
6 38 8 7,4
7 41 9 8,0
8 46 10 9,1
9 40 9 9,7
10 50 10 9,9
11 52 11 10,3
12 55 11 11,0
13 56 12 11,2
14 58 11 11,6
15 60 13 12,0
16 62 12 12,4
17 65 15 13,0
18 66 13 13,3
19 68 14 13,7
20 75 13 14,9
№ 10,12,16,18 шаруашылықтарда жерді өнімділігіне сәйкес пайдаланады; №5,9,14
Бонитет балдарын қолданып шаруашылықтардың жұмыс нәтижесін бағалауға болады.
Балл бонитеттерін пайдаланып ауыл шаруашылық кәсіпорындарының нәтижесін бағалауға
Жерді балдық көрсеткіштерге сәйкес бағалау туралы экономистердің екі
Бірінші көзқарасты жақтаушылар жерден алынған өнім шамасы оның
Ғалымдардың екінші бір тобы жерді бағалау белгісі ретінде
Б= ; ;
формулаларымен бағаланатын көрсеткіш бірдей болады деп есептеледі.
Мұнда: Б- жерді бағалау балы;
У0 Уэ –бағаланатын және үлгілік жердің өнімділігі
С0 Сэ – бағаланатын және үлгілік жерлерден алынатын
То Тэ – бағаланатын және үлгілік жерлерде жұмсалатын
Жерді бағалаудың қосымша белгілері ретінде 1 гектар жерге
Үлгілік (эталон) жер бөлігіне қатысты есептелген бағалау көрсеткіші:
Б= ,
Мұнда: Б- есептелетін бағалау балы;
До- бағаланатын жердің көрсеткіші
Дэ- үлгілік жердің көрсеткіші.
Жерді экономикалық бағалау туралы экономистердің арасында да бірнеше
Шығындық қағида бойыншабағалаудың негізі- жерді игеруге (пайдалануға) жұмсалған
О=К
мұнда: К- 1 гектар жерді игерудің орташа
У , У- бағаланатын жер
Т жерден алынатын
шығындарға қатынасы.
Құн заңына сәйкес жер өздігінен жаңа құн тудырмайды.
Топырақтың құнарлылығы жаңа құн тудырмайтын болса, ол қосымша
Баға тұтыну құнына сәйкес белгіленгенде әр түрлі жердің
Жердің құндылығы барлық қоғамда оның тұтыну құнын өндіретіндігімен
Уақыт факторын есептейтін дисконттау коэффициентімен күрделі қаржының тиімділік
Табиғат ресурстарын бағалауда қолданылатын уақыт факторын есептеу коэффициенті,
Жердің абсолюттік экономикалық бағалау шамасы жерді пайдаланғанда алынатын
Болжамдық есептеулерді кестеде келтірейік
Дифференциалдық рента шамасы шеткі шығын шамасына байланысты. Шеткі
Шеткі шығын шамасы жерден алынатын өнімдерге, сол арқылы
Экономикалық бағалау шамасы әрқашан иррационалды шама. Бағалау көрсеткіштері
Жердің өндіріс күші ретінде мағынасы оның өсімдік өсіретін
Жердің өндіріс күші
Жер негізгі өндіріс күші
Жердің өнімділігі
Еңбек өнімділігі
Табиғи өнімділік
Жасанды өнімділік
Экономикалық өнімділік
Жердің тұтыну құндылығы
Жердің экономикалық өнімділігі оның қоғамдық құндылығын білдіреді. Жердің
Жердің тұтыну құндылығы мен экономикалық өнімділігі тікелей бір-бірімен
Жоғарыда жерді біз тек қана өндіргіш күш ретінде
Сондықтан жерді экономикалық бағалау оның әлеуметтік, экономикалық, экологиялық
Дифференциалдық рентаны анықтау әдістерін жоғарыда қарастырдық. Ал абсолюттік
Ауыл шаруашылығында жер тек қана өмір сүру, еңбек
Топырақтың құнарлылығын жаңғырту, қосымша еңбек жұмсауды қажет етеді.
Ауыл шаруашылығында сапасы әр түрлі үш категория жер
Барлық табиғат байлықтары сияқты жер ресурстары да абсолютті
Салыстырмалы экономикалық бағалау- негізінде жерді пайдаланудың әр түрлі
II Тарау. Жер бағасын айқындау
2.1 Ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін мемлекет беретін
Жер мониторингі.
Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақтылы анықтау, оларды
Жер мониторингі қоршаған табиғи ортаның жай-күйі мониторингінің құрамдас
Халықаралық ғылыми-техникалық бағдарламаларға сәйкес Қазақстан Республикасы жердің ғаламдық
Жерге меншік нысандарына, жердің нысаналы мақсаты мен пайдаланылу
Жер мониторингінің міндеттері
1.Жер мониторингінің міндеттері:
жердің жай-күйінің өзгерістерін уақтылы анықтау, оларды бағалау, болжам
мемлекеттік жер кадастрын жүргізуді, жерге орналастыруды, жерді пайдалану
2.Жер мониторингінің жердің санаттарына сәйкес келетін ішкі жүйелері
Жерді жүйелі түрде бақылаудың, суретке түсірудің, зерттеудің, түгендеудің
Жер мониторингін жүргізу
1.Жер мониторингін жүргізуді ұйымдастыруды жер ресурстарын басмқару жөніндегі
2.Жер мониторингі бойынша мемлекетаралық және халықаралық бағдарламаларды іске
3.Жер мониторингін жүргізу және оның деректерін пайдалану тәртібін
Жер мониторингі ақпаратын алу мен пайдалану әдістері
Жер монитоингін жүргізу кезінде қажетті ақпаратты алу үшін
Жер мониторингін техникалық қамтамасыз ету жер ресурстарын басқару
Жер мониторингінен алынған нәтижелер автоматттандырылған ақпараттықжүйенің мұрағаттарында (қорларында)
Азаматтар, кәсіпорныдар мен мекемелер, халықаралық ұйымдар, шет елдік
Жер учаскелерінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау ауыл шаруашылығы
Егер бағаланатын ауыл шаруашылығы алқаптарының түрі бір типтен
Ауыл шаруашылығы алқаптарынң түріне және топырақтардың типіне байланысты
Қазақстан Республикасы жер кодексінің 11-бабында белгіленген жер учаскелері
сапалық жай-күйі;
орналасқан жері;
суландырылуы (сумен қамтамасыз етілуі);
қамту орталығынан қашықтығы.
Егістікке пайдаланылатын жер учаскелерінің сапалық жағдайы екі көрсеткішпен
Мелиорациялық жай-күй тұздану, сортаңды, тастақ, эрозияға ұшырауы, жер
жақсы – 1,2;
қанағаттанарлық – 0,9;
қанағаттанарлықсыз – 0,6.
Егер бағланатын егістік учаскесінің мелиорациялық жай-күйі әртүрлі
Мысал: бағаланатын егістік учаскесінің алаңы – 900 га
оның ішінде мелиорациялық жай-күй: жақсы – 600га
қанағаттанарлығы – 300га
Мелиорациялық жай-күй коэффициенті тең:
600га. 1.2+300га.0,9
К= ____________________ = 1.10
900 га
Түзету коэффициенті үтірден кейінгі екі белгіге дейінгі
Бағаланатын егістік учаскесінің мелиорациялық жай-күйіне түзету коэффициентін есептеу
Жемшөп алқаптарының құрамында пайдаланылатын жер учаскелерінің сапалық жай-күйі
Жайылымдар мен шабындықтарды жақсартуға төмендегідей түзету коэффициенттер
көпжылдық шөптерді себу арқылы түбірімен жақсарту
өсімдік жамылғысы құрамының түрлерін өзгертпей беткі қабатын
Шабындықтар мен жайылымдардың техникалық өңделуі жай-күйі ластануымен, бұта-шілік
жақсы – 1.2;
қанағаттанарлық – 0.9;
қанағаттанарлықсыз – 0.7.
Егер жайылым (шабындық) учаскесі мәденитехникалық жай-күйдің әртүрлі дәрежесімен
Жайылым (шабындық) учаскесінің мәденитехникалық жай-күйінің түзету коэффициентін есептеу
Ауыл шаруашылығы алқаптарының үстіңгі қабатының еңістігі мына
h
tgY= ___.g, мұнда
s
tgY –бедер кесігінің еңістігі метрмен;
h - бедер кесігінің биіктігі метрмен;
s - аралас горизонтальдар арасындағы қашықтық метрмен;
g –ауыстыру өлшемі градуспен;
Өлшем мәні (g) анықтама кестесімен, не график құрылымымен
Мысал:
100.9 га көлемді алаң барлық горизонталь алаң ара
Аралас горизонтальдар арасындағы қашықтық (s) пен кесінді биіктігі
Түзету коэффициентінің мәні қабаттың еңісі бұрышына
егістік үшін: 1 градустан 3 градусқа дейін –
шабындықтар үшін: 3 градусқа дейін – 1; 3.1
жайылымдар үшін: 12 градусқа дейін – 1;
Егер бағаланатын ауыл шаруашылығы учаскесінің рельефі
Бағаланатын ауыл шаруашылығы алқабындағы учаске қабатының еңістігіне түзету
Жайылым учаскесінің суландырылуы дәрежесіне байланысты төмендегідей түзету коэффициенттері
Егер жайылым учаскесін суландыру деңгейі әртүрлі болса (
Жайылым учаскесін суландырудың түзету коффициентін есептеу нысаны 4
Шаруашылық орталыққа бағаланатын ауыл шаруашылық алқаптарының
Ауылдық елді-мекендер шаруашылық орталықтары болып есептеледі (бұрынғы
Бағаланатын ауыл шаруашылығы учаске орталығынан шаруашылық орталығына
Жер учаскеісінің қызмет көрсету орталықтарынан қашықтығы жолдардың
Қашықтығы км Тас жолдар Қиыршық тас төсел-
ген жолдар Жай жолдар
20-ға дейін 1,4 1,1 0,7
21-40 1,2 0,9 0,6
41-60 1,0 0,7 0,5
61-80 0,8 0,5
81-100 0,6
100-ден жоғары 0,5
Қызмет көрсету орталықтары – бұл республикалық маңыздағы қалаларға,
Шаруашылық орталығынан қолданыстағы жол желісі бойынша қызмет көрсету
Егер кадастрлық бағалау объектісінің шаруашылық орталығы әртүрлі
Кадастрлық (бағалау) құны көтерілетін немесе төмендейтін бірнеше
К = К1* К2* К3* К4* К5* К6
К – интегральды (жалпы) түзету коэффициенті;
К1 – мелиорациялық жай-күйдің коэффициенті;
К2 – қабат еңістігінің коэффициенті;
К3 – шабындықтар мен жайылымдарды жақсартудың коэффициенті;
К4 – жайылымдарды суландырудың коэффициенті;
К5 – шаруашылық орталығына қатысты бағаланатын учаскенің орналасу
К6 - жер учаскесінің қызмет көрсету орталықтарынан
Бағаланатын учаскенің кадастрлық (бағалау) құнының көтерілуі немесе
Бірыңғай интегральды түзету коэффициентінің жер үшін төлемақы базалық
Кадастрлық (бағалау) құны әрбір бағаланатын учаске бойынша белгіленген
Ауыл шаруашылығы алқабының әр түріне жататын алаңның бағалау
Алынған мәліметтер жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау
Жер учаскелерін құрылыс салуға немесе салынған құрылыстарға (құрылыстар,
Аталған мақсаттар үшін жер учаскелерінің кадастрлық
Бұл орайда Астана, республикалық маңыздағы қалалар, облыс орталықтары
Жер учаскелерінің кадастрлық (бағалау) құнын базалық ставкамен айқындау
Аудандық маңыздағы қалалардағы, поселкелер мен ауылдық елді-мекендердегі түзету
Бұл орайда арттырылтын немесе кемітілтін коэффициенттің шекті (ең
Алынған мәліметтер жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау
Азаматтарға және мемлекеттік емес заңды тұлғаларға құрылыс
Жер учаскелерінің кадастрлық ( бағалау) құнын айқындау кезінде
Бағаланатын учаскелердің қызмет көрсету орталықтары оған неғұрлым жақын
Қызмет көрсету орталықтарына дейінгі қашықтық, қашықтықтың түзету коэффициентін
Азаматтарға жеке үй (қосалқы) шаруашылығын, бау-бақша мен
Егер елді-мекендердің шетінен тыс жерде орналасқан аталған
Аталған мақсаттарға арналған, елді-мекендерден тыс орналасқан жер учаскелерінің
Азаматтарға тегін берудің белгіленген нормасынан жоғары болатын
Қызмет көрсету жүйесі орталығына дейінгі қашықтық, жолдардың сапасын
Жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау бойынша материалдарды
Жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау жер учаскесін
Жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау үшін түзету
- жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындауға өтінім;
- жер учаскесіне құқықты куәландыратын құжат көшірмесі;
- жер учаскесінің кадастрлық (бағаалу) құнын айқындау Актісінің
- жер үшін базалық ставкаға коэффициенттерді (арттырылатын және
Материалдарға, егер бұрын берілген учаске бағаланса және
Түсіндірме жазбада түзету коэффициентері айқындалған бастапқы құжаттардың толық
Жоспарлы-картографиялық негіз ретінде қолданыстағы жер пайдалану жоспары, жер-кадастр
Жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын айқындау үшін түзету
III Тарау. Жерді бағалаудың тиімділігі
3.1. Жерді бағалаудың ел болашағына және экономикаға әсері
Көптеген дамыған елдердің тәжірибесі экономикалық гүлдену жолының түпкілікті
Жерге жеке меншіктің жоқтығы нақты «қожайынды» қалыптастыруды баяулатты,
Бұнымен қатар, жер заңдарының айқын еместігі және тұрақсыздығы
Осының барлығы ауыл экономикасын дамытуға айтарлықтай кері әсерін
Жер қатынастары саласындағы қолданалып қалған проблемаларды шешу, ауыл
Жеке меншіктің енгізілуі жердің толыққанды нарықтық айналымның қамтамасыз
жер пайдаланудың ашық та жариялы санын қамтамасыз ету;
жер пайдаланушылардың жерді ұтымсыз пайдаланғаны үшін экономикалық
өзіні жер учаскесі үшін және оның сапалы жайкүйі
жер туралы заңдарды нарықтық экономика талаптарына сәйкес келтіру;
аграрлық секторға капитал салуды тартудың салу әрекетті тетіктерінің
Жерді кадастрлық бағалау жерді қолданылатын мақсатына және пайдаланылуын
Осындай сипаттамалардың жиынтығы бойынша субъектілер аумағы
3.2. Қазақстан Республикасындағы жылжымайтын мүлікті бағалау механизмін жетілдіру
Жылжымайтын мүлік нарығы регионалды локальды нарықтардың жиыны болып
Жылжымайтын мүлік-ұлттық байлықтықтың маңызды құраушы бөлігі, оның бөлігіне
Жылжымайтын мүлік нарығының басқа нарықтың болуы тіптен мүмкін
Жылжымайтын мүлікті сату бойынша отандық тәжірбиесі ескеретін болсақ,
Жылжымайтын мүлікке салынған қорлар инфляциядан қорғалған, сондықтан онымен
Мемлекет басқа тауарларға сияқты жылжымайтын мүліктің сатылуына бөгет
Меншіктенушінің қолында, жылжымайтын мүлік, жеке қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін,
Тұрғылықты үйлер, көп жағдайда, жеке қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін
Нарық сатушы мен сатып алушының бас қосуының экономикалық
Жылжымайтын мүлік нарығы-индивидуалды сипаттамалары бар тауарлар нарығы. Жылжымайтын
Жылжымайтын мүлік нарығы- шектеулі ресурстар, сатушы мен сатып
Жылжымайтын мүлік нарығында тауардың сатылу уақыт периоды жоғары.
Жылжымайтын мүліктің индивидуалды қасиеттерінің себептерінен, станционарлығынан (сатып
Тауардың нарықта болуының әртүрлі уақыты, тауардың ликвидтылығы сияқты,
Жылжымайтын мүлік нарығындағы тауарлардың төмен ликвидтылығы, сатушы мен
Трансакциялық шығындар бар болса, ұсыныс бағасының сату бағасынан
Соңғысы, комиссиялық шығындар, пошлиналар, салықтар және басқа шығындар
Жылжымайтын мүлік нарығы туралы ақпаратты алу туралы айтатын
Шығын тәсілінің негізі-құрылыс-монтажды жұмыстарына сметалар құру. Өкінішке орай,
Кіріс тәсіліне келетін болсақ, бүгінгі күнде бүл тәсіл
Жылжымайтын мүлік нарығындағы сұраныс пен ұсынысқа көптеген факторлар
Экономикалық факторлардың құрамына, жеке және заңды тұлғалардың кірісінің
Әлеуметтік факторларға, халық санының өзгеру тенденциясы, оның жастық
Әкімшілік факторлардың құрамына, әртүрлі шектеулер, бақылау, жылжымайтын мүлікті
Қоршаған ортаны, әлеуметтік инфрақұрылымның жағдайы, көліктік жағдай лар,
Сұранысты анықтайтын факторларға, саяси, ұлттық, мәдени шарттар, елдің
Жылжымайтын мүлік нарығы бірінші және екіншіге бөлінеді. Бірінші
Екінші нарықта, бұрын қолданылған және белгілі бір меншіктенушінің
Бірінші нарықта ұсынылатын жылжымайтын мүліктің саны жаңа құрылысқа
Бірінші және екінші нарық өзара байланысты. Егер бір
Жылжымайтын мүлік нарығын оның сигментациясынсыз қарастыру мүмкін емес.
Жылжымайтын мүлік нарығының келесі сигменттерін ажыратады: тұрғын үй
Әрине бағалау өткізу кезінде бұл сегментацияға көп көңіл
Жетілдіру процесіне қосуға болатын жайдың бірі-жылжымайтын мүлікті пайда
Ескере кететін жайларға, бағалау тәсілдерін қолдануды жатқызуға
Қорытынды
Жерді кадастрлық бағалау жерді қолданылатын мақсатына және пайдаланылуын
Қорыта келгенде жердің құндылығы барлық қоғамда оның тұтыну
Әлемнің көптеген елдерінде жердің бағасы жер қатынастарын реттеу
Нарықтық экономика дамыған елдерде жердің ақшалай бағасын айқындаудың
1) шығындалу әдісі;
2) сатуды салыстыру әдісі;
3) кірісті капиталдандыру әдісі.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Указ Президента Республики Казахстан ,,О мерах по реализации
Стратегии развития Казахстана до 2030 года,,. – Алматы,1998
Закон Республики Казахстан ,,Об оценочной деятельности в
Республике Казахстан,, от 30 ноября 2000 года №109
Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003
№442 – ІІ.
Гражданский кодекс Республики Казахстан//Казахстанская
Правда 1995, 31 января – 4 февраля.
Анализ и оценка приносящей доход недвижимости (перевод с
англиийского) Дж. Фридман, Н. Ордуэй.,академия народного
Гранов И.В. Оценка недвижимости – СПб: Питер,2001
Грибовский С.В. Оценка доходной недвижимости – СПб:
Дияров С.К. Экономика недвижимости – Кызыл-Орда,2003
Жариков Ю.Г., Масевич М.Г. Недвижимое имущество: правовое
Регулирование. – М.: Бек, 1997
Калачева С.А. Недвижимость. – М., 1998
Коваленко Г.П. Рынок недвижимого имущества в Республике
КорастелевС.П. Основы теории и практики оценки недвижимости. –
Методические указания по выполнению дипломных работ для студентов
Оценка недвижимости: Учебник./Под ред. А.г.Грязновой, М.А. Федотовой. –
Оценка и налогооблажение имущества предприятий. БердниковаТ.Б., Москва, ИНФРА
5