Мазмұны
Кіріспе
1. Сот ісін жүргузудің тәртібі және сот шешімдерін
1.1 Сот ісін жүргізудің тәртібі және сот шешімдерін
1.2 Сотталғандықтан арылу және оны жою жолдары.
1.3 Жәбірленушімен татуласуға байланысты және жағдайдың өзгеруіне байланысты
2. Сотталғандардың шын өтінуіне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату.
2.1 Сотталғандардың жазасының өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жаза
2.2 Сотталғандарды айыптау орындалудың мерзімі ескеруге байланысты және
2.3. Сотталғандарды ауруға шалдығуына байланысты және рақымшылық кешірім
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Сот органдары құқық тәртібін нығайтуда үлкен рөл атқарады,
Сот органдары қызметінің бір түрі міндеттердің үлкен ауқымын
“Азаматтық сот ісін жүргізудің міндеттері азаматтардың, мемлекеттің және
Азаматтық сот төрелігі мәжілістерінде азаматтардың, мемлекеттік кәсіпорындардың, мекемелердің,
Азаматтық сот жүргізу ісінде әділетті заңдылықтың азаматтық сот
Сот арқылы қорғануға азаматтардың құқығының мәнкі кез келген
Сот төрелігін тек қана соттың жүзеге асыруы. Азаматтық
Заң мен сот алдындағы азаматтардың теңдігі азаматтық істер
Құрамында соттың үш мүшесі бар, істі бақылаушы қайта
Соттардың тәуелсіздігі және олардың тек заңға бағынуы сот
Сот ісін жүргізудің ұлттық тіліне қатысты Азаматтық іс
Сот ісін жүргізудегі жариялылық – істі ашық қарау,
Барлық соттар мен барлық сот сатыларында сотта істі
Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтері бар шешімдерді хабарлауды
Азаматтық сот жүргізу ісінің, сондай–ақ заңдылық, тікелей тараптардың
Заңдылық дегеніміз, сот істерді азаматтық сот ісін жүргізу
Азаматтық сот ісін жүргізу тараптардың айтысуы мен тең
Сот төрелігі дегеніміз–Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес Жоғарғы Соттың,
Сот ісін жүргізудің тәртібі және сот шешімдерін орындау.
1.1 Сот ісін жүргізудің тәртібі және сот шешімдерін
Заң негізінде тиісті құқықтары мен міндеттері бар адамдардың
Талап қоюшы мен жауапкер азаматтық процесте тараптар болып
Тараптар процесте құқықтың үлкен ауқымына ие. Талапкер де,
Үшінші жақтағы адамдар сот процесіне даулы мәселеге дербес
Сот шешім шығарғанша тараптардың, прокурордың немесе соттың ұсыныс
Республиканың бас прокуроры және оған бағынышты прокурорлар заңды
Сот жүргізу ісін қозғауға негіз болатын талап арыз
АІЖК–нің 32–бабына сәйкес басқа да мәселелер жазылады. Мысалы,
Мертігуден немесе денсаулығының өзге де зақымдауынан, сондай–ақ асыраушысының
Жалақыны, зейнетақыны және жәрдемақыны өндіріп алу туралы талаптар,
Екінші тараптағылар заңды тәртіппен қарсы талап–арыз бергісі келген
Талапкердің заңды мүдделерін қорғау мақсатында сот талапты қамтамасыз
Материалдар түскеннен кейін судья азаматтық істерді сот талқысына
Сотта іс қарауға істі әзірлеудің әрбір іс бойынша
Істің мән–жайларын ескере отырып, істі сотта қарауға әзірлеу
Сот отырысын ашу. Істі қарау үшін белгіленген уақытта
Сот отырысының хатшысы осы іс бойынша шақырылған адамдардан
Содан кейін төрағалық етуші іске қатысушы адамдарға және
Содан кейін төрағалық етуші талапкерден өз талаптарын қолдай
Сот жарыссөзі іске қатысушы адамдар мен өкілдердің
Шешім Қазақстан Республикасының атынан шығарылады.
Шешім кіріспе, сипаттау, дәлелдеу және қарар бөліктерінен тұрады.
Шешімнің кіріспе бөлігінде шешім шығарылған уақыт пен орын;
Шешімнің сипаттау бөлігі талап қоюшының талаптарын, жауапкердің наразылығын
Шешімнің дәлелдеу бөлігінде істің сот анықтаған мән–жайлары, құқықтар
Шешімнің қарар бөлігі талап қоюды қанағаттандыру туралы немесе
Сот шешімі заңды күшіне енгеннен бастап азаматтық процестің
Сот шешімін орындау өндіріп алу үшін сот беретін
1.2 Сотталғандықтан арылу және оны жою жолдары.
Сотталғандық дегеніміз кінәлі адамның қылмыс істегені үшін қандай
Қылмыс жасағаны үшін сотталған адам соттың айыптау үкімі
Қылмыстың әлденеше рет қайталауының түсінігі Қылмыстық кодекстің
1. Бұрын қасақана жасағана жасаған қылмысы үшін соттылығы
2. Қылмыстың қайталануы: а) егер адам бұрын қасақана
3. Қылмыстың қайталануы:
а) егер адам бұрын ауыр қылмыс немесе ауырлығы
б) егер адам бұрын ауыр қылмыс жасағаны үшін
в) егер адам бұрын ауыр немесе аса ауыр
4. Он сегіз жасқа толмаған адамның жасаған қылмысы
5. Қылмыстардың қайталануы осы Кодексте көзделген негіздер мен
45–бап. Бас бостандығын шектеу.
1. Бас бостандығын шектеу соттың сотталған адамға оның
2. Бас бостандығынан шектеуге сотталған адам жазаны өтеуден
3. Бас бостандығын шектеу ауыр және аса ауыр
4. Бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеу кезіндегі
Сотталғандық атақ түзеу мекемелерінің түрін белгілеуге (48-бап), адамды
Жоғарыда көрсетілгендей сотталғандық атақтың құқылық зардабы мәнгілік емес,
Сотталғандықтын арылу деп қылмыс жасап сотталған адамның айыптау
а) шартты түрде сотталған адамдар жөнінде–сынақ мерзімі өтуі
б) тәртіптік әскери бөлімде ұсталу, әскери қызмет бойынша
в) кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмысы үшін бас
г) ауыр қылмысы үшін бас бостандығынан айыруға сотталған
д) аса ауыр қылмысы үшін сотталған адамдар
Егер сотталған адам заңда белгіленген тәртіппен жазасын өтеуден
Сотталғандықтан арылу сот тағайындалған жазаның түрі мен мерзіміне
Сотталғандықтан арылу мерзімі негізгі және қосымша жазаны өтеген
Сотталғандықтан арылу рақымшылық немесе кешірім беру актісі арқылы
Қылмыстық заңда сотталғандықтан арылудан басқа нақты бір жағдайларға
Егер сотталған адам соттылықты жою мерзімі өткенге дейін
Сотталғандықты мерзімінен бұрын жою туралы ұсыныс жазаны өтеген
Сотталғандықты жоюдың тәртібі Қазақстан Республикасы Қылмыстық істер жүргізу
1.3 Жәбірленушімен татуласуға байланысты және жағдайдың өзгеруіне байланысты
Қылмыстық кодексте (67-бап) бірінші рет кішігірім немесе орташа
Мұндай негізде қылмыстық жауаптылықтан босату үш түрлі негіз
Біріншісі, кінәлі адамның істеген іс-әрекеті ауыр емес немесе
Екіншісі, кінәлі адам жәбірленушісімен өзара татуласып, мәлімеге келуі
Үшіншіден, жәбірленушіге келтірілген зиянның орны толтырылуы қажет. Осы
Жағдайдың өзгеруіне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату:
1.Қылмыс белгілері бар әрекет жасаған адамды, егер істі
2. Бірінші рет кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмыс
Қылмыстық кодекстің 68-бабына сәйкес жағдайдың өзгеруіне байланысты (баптың
Сотталғандардың шын өкінуіне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату.
2.1 Сотталғандардың жазасының өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жаза
Жазаның өтелмеген бөлігін жеңілірек жазамен ауытырудың жазадан шартты
1. Кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмыс үшін бас
2.Жазаның өтелмеген бөлігі оның неғұрлым жеңіл түріне сотталған
3. Жазаның өтелмеген бөлігін ауыстыру кезінде сот
Жазаның өтелмеген бөлігі жеңілірек жазамен ауыстыруы қолданылған, сотталған
Жүкті әйелдердің және жас балалар бар әйелдердің жазаны
Осы жеке адамға қарсы қылмыстардың бәрін емес, тек
2.2 Сотталғандарды айыптау орындалудың мерзімі ескіруге байланысты және
Айыптау үкімі белгілі бір себептермен орындалмай қалуы мүмкін.
Айыптау үкімінің орындалмай қалуының себептері сан түрлі. Мысалы,
Айыптау үкімі екі түрлі жағдайдың жиынтығы негізінде орындалмайды.
Біріншісі, заңда белгіленген нақты мерзімнің өтуіне байланысты;
Екіншісі, осы көрсетілген мерзім ішінде сотталған адма жазаны
Қылмыстық кодекстің 75,76 бабы айптау
Егер айыптау үкімі заңды күшіне енген күннен бастап
а) кішігірім ауырлықтағы қылмыс үшін сотталғандар–3 жыл;
б) орташа ауырлықтағы қылмыс үшін сотталғандар–6 жыл;
в) ауыр қылмысы үшін сотталғандар–10 жыл;
г) аса ауыр қылмысы үшін сотталғандар – 15
Қылмыстық кодекстің осы бабының талабына сәйкес айыптау үкімінің
1. Кішігірім және орташа ауырлықтағы қылмыс үшін сотталған
2. Ауыр немесе аса ауыр қылмысы үшін бас
Жазадан босатудың бүл түрі тек қана Қылмыстық кодексте
2.3. Сотталғандарды ауруға шалдығуына байланысты және рақымшылық кешірім
Қылмыстық кодекстің 73–бабы ауруға шалдығуына байланысты жазадан босатудың
Ауырлығына байланысты жазадан босатуға заңда екі түрлі аурумен
Аурудың бірінші түрі сот үкім шығарғанға дейін немесе
Сот үкімі шыққаннан кейін жазаны өтеуге кедергі жасайтын
Жазаны өтеуге кедергі келтіретін ауыр науқастар сот –дәрігерлік
Қамауға не тәртіптік әскери бөлімде ұстауға сотталған әскери
Қазақстан Республикасы Конституциясының 54-бабы 15–тармағына сәйкес республика Парламенті
Қазақстан Республикасы Конституциясының 44-бабы 15-тармағына сәйкес белгілі
Қорытынды
Жоғарғы Сот республиканың Жоғарғы сот органы болып табылады
Жоғарғы соттың органы–соттың жалпы отырысы. Ол–соттық қадағалау тәртібінде
Сот төрелігін дұрыс жүзеге асыру үшін сот істеріне
Азаматтық іс жүргізу кодексінің 24–бабында белгілегендей, егер бұзылған
Соттар азаматтық, отбасылық, еңбек, тұрғын үй, әкімшілік, қаржы,
Соттылық дегеніміз–сот қарайтын істердің мәселесін шешуді ескере отырып,
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Нормативтік – құқықтық актілер:
Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы, 1995 жыл 30 тамыз.
Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы, 2007 жыл 21 мамыр.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі. – Алматы: Норма –
Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі. – Алматы:
Қосымша әдебиеттер:
Борчашевили И.Ш. Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім:
Дж. Флетчер, А.В. Наумов. Осы заманғы қылмыстық құқықтың
А.А. Пионтковский. Қылмыс туралы оқыту. М., 1961 жыл.
В.Н. Кудрявцев. Қылмыстық кваливикацияның жалпы теориясы. М.,1972 жыл.
Негізгі әдебиеттер:
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім: - Алматы:
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім: - Алматы:
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім “Жеті жарғы”
Бұғыбай Д.Б. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім: Лекциялар курсы
Оспанов Қ.И. Құқық негіздері: - Алматы, 2006 жыл.
Думанов Н.Д. кеңестік қылмыстық заң. М., 1967 жыл.
Кеңестік қылмыстық құқық курсы. М., 1970. Т. 1-3
Қылмыстық кодекс бойынша түсіндірме Ресей Федерациясы А.В. Наумова.
Оқу - әдістемелік құрал құқықтан. М., 1996 жыл.
Каиржанов Е.И. Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы (Жалпы бөлім).
3