Мазмұны
Кіріспе ............................................................................................................... 3
Бағдарламаның қойылымы ............................................................................ 5
І бөлім. Мәліметтер базасының ауқымдылығы
1.1. Жарық . Жарық қызметін автоматтандыру
1.2. Мәліметтер базасы жайлы негізгі ұғым ................................................. 8
1.3. Макростар туралы түсінік ....................................................................... 10
ІІ бөлім. «Оңтүстік жарық» қосымшасының конструкциясы
2.1 Жарық қосымшасының алгоритмы ....................................................... 13
2.2. Қосымшаның блок-схемасы .................................................................. 14
2.3. Қосымшаның процедураларының түсініктемесі ................................. 16
2.4. «Оңтүстік жарық» қосымшасының бағдарламалық листінгі ............. 22
Қорытынды ................................................................................................... 29
Қолданылған әдебиеттер тізімі .................................................................... 30
Кіріспе
Қазақстанның қалаларының барлығында жарық қызметтері жұмыс атқарады. Олардың
Курстық жобаның негізгі мақсаты жарық қызметін автоматтандыру
Мәліметтер базасы дегеніміз белгілі бір арнаулы ауқымға қатысты
Қосымшаның конструкциясы күрделі болғанымен пайдаланушыға түсінікті түрде болуы
Курстық жоба барысында «Оңтүстік жарық» қосымшасының алгоритмінен бастап
Жобалау барысында сапалы қосымша құру үшін бағдарламалаудың барлық
Курстық жұмыстың мақсаты: Түркістан қаласының жарық көзімен қамтамасыздандыратын
Зерттеу міндеттері:
жарық қызметі жұмысының сипаттамасына тоқталу;
мәліметтер қорының қызметтері және олардың байланысу әдістерін зерттеу;
«Оңтүстік жарық» қосымшасының жасалу технологиясын баяндау.
Зерттеу объектісі: Visual Basic тіліндегі мәліметтер қорымен байланыстыру
Зерттеу пәні: Бағдарламалау тілдері
Зерттеу әдістері: Ғылыми әдістемелік оқулықтар, техникалық журналдар, электрондық
Курстық жобаның құрылымы: Кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және
Жобаның қойылымы
“Оңтүстік жарық” программасы
«Оңтүстік жарық» қосымшасы Visual Basic 6.0 бағдарламалау ортасында
Қосымшаның техникалық қызметінмен қатар дизайныда әсем, көз тартарлықтай
І бөлім. Мәліметтер базасының ауқымдылығы
1.1. Жарықтандырушылар. Жарық қызметін автоматтандыру
Қыран құстай самғап келе жатақан Отанымыз Қазақстанның
Сол себепті жарық жұмысы автоматтандыруды қажет
Жарықты автоматтандыру үшін құр компьютердің болғаны жеткіліксіз. Компьютер
Бұл бағдарламалардың барлығы дерлік мәліметтер қорымен байланысады. Себебі
Абанент аты жөні Алдыңғы көрсеткіш Соңғы көрсеткіш Көрсеткіш
Исабеков Арман 650 750 100 1300
Муратов Сардар 778 878 100 1300
Құрманғазы Ермахан 652 778 126 1638
Шарапов Айдар 234 366 132 1716
Бағдарламалар тек ақпараттарды қабылдап сақтап қана қоймай оларды
«Оңтүстік жарық» қосымшасына ендірілетін ақпараттардың көлемі процессорда орналасқан
1.2. Мәліметтер базасы жайлы негізгі ұғым
Электронды есептегіш машиналардың маңызды ерекшеліктерінің бірі ақпараттың
Мәліметтер базасы - белгілі бір арнаулы ауқымға
Қарапайым мәліметтер базасына мысалы ретінде телефон анықтамалығын, поездар
Электронды мәліметтер базасының басты қасиеті - ақпаратты тез
Мәліметтер базасын басқару теориясы дербес пән ретінде шамамен
Объект деп мағлұматтары
Атрибут - объектінің қасиеттерін ақпараттың бейнелеу. Әрбір объект
Алғашқы кілт - объектінің (жазбаның) әрбір данасын бірегей
Мәліметтер базасын басқару жүйесі - жаңа база құрылымын
Кез келген мәліметтер базасын басқару жүйесі мәліметтермен
■ кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
■ кестеден бір немесе бірнеше жазбаны жою;
■ кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді
■ берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды
Мәліметтер базасын басқару жүйелерінің тағы бір функңиясы
Мәліметтер базасының проектін жасау барысында біріншіден, пәндік облысын
Мәліметтер базасының ішіндегі жеке қолданушыларды сұрау арқылы және
Сыртқы сақталу құралдарында мәліметтер базасын басқару жүйелерінің керек
Белгілі бір мәліметке кіру кезінде нақты мәліметтер базасының
1.3. Макростар туралы түсінік
Макрос дегеніміз тапсырмаларды автоматтандыруға және функционалдықты пішіндерге, есептерге
Орындалатын әрекеттер тізімін құрастыру арқылы код жасайтын қарапайым
Сіз төмендегі суретте көрсетілген Макрос құрастырушысы арқылы макросты
Макрос құрастырушысын бейнелеу үшін:
жасау қойындысының Басқа тобында Құрамды пәрмен түймешігін нұқыңыз.
Макростарды жасау туралы қосымша ақпарат алу үшін Қосымша
VBA — Access ішінде қуатты бағдарламалар жасауға пайдаланылатын
VBA қуатын үшінші тараптың басқару элементтері арқылы күшейтуіңізге
VBA бағдарламалауымен іске кірісетін жылдам жол алдымен Access
Макростарды VBA модульдеріне немесе сынып модульдерге автоматты түрде
Тіркелген макростарды пішінге немесе есепке түрлендіру.
Бұл үрдіс пішін немесе есеп (немесе оның басқару
Шарлау аумағында пішінді немесе есепті тінтуірдің оң жақ
Дерекқор құралдары қойындысының Макрос тобында Пішіннің макростарын Visual
Пішіннің макростарын түрлендіру немесе Есептің макростарын түрлендіру тілқатысу
Егер пішінге немесе есепке арналған ешқандай сынып модуль
VBA кодын қарап шығу және өңдеу үшін:
Пішін немесе есеп Жасақтама көрінісінде ашылғанда, сипаттар кестесі
Сипаттар кестесінің Оқиға қойындысында [Оқиға іс рәсімі] көрсететін
Access бағдарламасы Visual Basic өңдегішін ашып, оқиға іс
Жаһандық макростарды түрлендіру
Шарлау аумағында түрлендіргіңіз келген макростың атауын нұқыңыз.
Дерекқор құралдары қойындысының Макрос тобындағы Макростарды Visual Basic
Макростарды түрлендіру тілқатысу терезесінде қалаған параметрлерді таңдап, одан
Access бағдарламасы макросты түрлендіріп, Visual Basic өңдегішін ашады.
VBA функциясын оқиға сипатына тіркеу
Жаһандық макросты VBA кодына түрлендіргеніңізде, VBA коды стандартты
Visual Basic өңдегішінде функцияның атауын жазып алыңыз. Мысалы,
Функцияны байланыстырғыңыз келген басқару элементін немесе бөлімді таңдаңыз.
Сіз VBA кодын дерекқорыңызға қосудың негізгі қадамдарын білесіз.
Анықтама жүйесін пайдалану әдісін үйрену
Office Access 2007 бағдарламасы бағдарламалаумен көмек алудың әр
Сонымен қатар, макросты немесе VBA іс рәсімін құрастырғаныңызда,
Бағдарламалау туралы ақпаратты іздегеніңізде, әдетте Access анықтамасынан басқа
Access әзірлеуші анықтамасын қосу Іздеу түймешігінің жанындағы ашылмалы
Мазмұндағы сілтемелерді пайдалану арқылы немесе іздеу шарттарын құралдар
ІІ бөлім. «Оңтүстік жарық» бағдарламасын автоматтандыру технологиясы
2.1 Жарық қосымшасының алгоритмы
Жарық қосымшасын жасау үшін Visual Basic тілін
Формаға екі Label, бір батырма, бір мәтіндік өрісті
Кілттік сөз дұрыс жазылса келесі форма ашылады. Форманың
Формада үш батырма, бес мәтіндік өріс, CommonDialog басқару
Формада мәліметтер қорындағы ақпараттарды бейнелеуші DataGrid объектісі, мәліметтер
Қосымшаның орындалу қадамы
1-қадам. Оңтүстік жарық дың атқаратын қызметтерін жан-жақты зерттеп,
2-қадам. Жарық қызметіне сәйкес жобаланатын бағдарламаның
3-қадам. Анықталған құжаттарды бір жүйеге сала отырып
4-қадам. Жасалған сызбаға байланысты Visual Basic бағдарламалау ортасында
5-қадам. Құрылған негізгі форманың басқару кодын ендіреміз.
6-қадам. Екінші іздеу формасының басқару кодын ендіреміз.
7-қадам. Жобаны стартқа жіберіп, жұмыс жасауын сызба нұсқамен
8-қадам. Қосымша жарық қызметінің барлық талаптарына жауап
9-қадам. Жобаны сақтап, жарық қызметшілеріне пайдалануға береміз.
2.2. Қосымшаның блок-схемасы
Түсіндірме үлгісі
Блок-схеманың программалық стильі
2.3. Қосымшаның процедураларының түсініктемесі
Формаларда көрсетілген қажетті объектілерді ендіріп болғасын олардың программалық
Форманы мәліметтер базасымен байланыстыратын негізгі объект Data1 объектісі.
C:\Gulsim\Jark.mdb
Мәліметтер қоры көрсетілгесін сол мәліметтер қорындағы кестелер жиынтығының
Үшінші іздеу формасын мәліметтер қорымен байланыстыру үшін Adodc1
Provider=MSDASQL.1;Persist Security Info=False; Extended Properties="DBQ=C:\Bota\Garaj.mdb; DefaultDir=C:\Bota; Driver={Driver do
Adodc объектісі мәліметтер қорымен баланыстыру қиын болғанымен ақпараттар
Біздің мәліметтер базасындағы ақпараттарды DataGrid объектісінен тізім ретінде
Ал енді мәліметтер базасына ақпаратты ендіретін батырманың кодына
Бұл батырма екінші формада «Енгізу» деп аталады.
Private Sub Command1_Click() – батырманың атқаратын оқиғасының басталғанын
On Error GoTo tt - мәтіндік өріске
Data1.Recordset.AddNew - Data объектісінде ендірілетін ақпаратқа жаңа
bool = True
Exit Sub
tt: - мәтіндік өрістерді тазалайды
MsgBox Err.Description
End Sub
Ал енді өшіру батырмасының коды тоқталсақ
Private Sub Command2_Click() – оқиға басталды
Dim i As Integer – і айнымалысын меншіктеп
On Error GoTo tt – мәтіндік өрістегі ақпараттарға
i = MsgBox("Сенімдісіз бе?", vbDefaultButton2 + vbCritical +
'MsgBox i
If i = vbYes Then – егер і
Data1.Recordset.Delete – онда Data1 объектісіның ағымында тұрған ақпарат
Data1.Recordset.MoveNext - Data1 объектісі келесі ақпаратты мәтіндік
Exit Sub
tt:
MsgBox Err.Description
End Sub
2.4. «Оңтүстік жарық» қосымшасының бағдарламалық листінгі
Кауіпсіздік бетінің программалық коды
Dim k As Integer
Private Sub Command1_Click() - батырма оқиғасының басталуы
If Text1.Text = "111" Then -
MsgBox "Пароль дурыс!" – ескерту белгісін шығару
'Unload Form3 - Form3 ті жабады
Form2.Show – №2 форманы ашады
Form1.Hide - №1 форманы жабады
Else: - әйтпесе
MsgBox "Пароль дурыс емес!" – ескертепесі шығады
Text1.Text = "" – мәтіндік өріс тазаланады
End If – циклдің аяқталуы
If k = 2 Then End
k = k + 1
End Sub – оқиғаның соңы
Негізгі форманың коды
Dim bool As Boolean - айнымалыны ендіреміз.
Private Sub Command1_Click() –
On Error GoTo tt -
Data1.Recordset.AddNew – мәліметтер қорында ақпаратқа орын дайындау
bool = True – жаңа ақпарат енетіні растау
Exit Sub – оқиғадан шығу
tt: - келесі мәліметке дейындалу
MsgBox Err.Description
End Sub
Private Sub Command2_Click()
Dim i As Integer
On Error GoTo tt
i = MsgBox("Ñåí³ìä³ñ³ç áå?", vbDefaultButton2 + vbCritical +
'MsgBox i
If i = vbYes Then
Data1.Recordset.Delete – ақпаратты өшіру
Data1.Recordset.MoveNext – келесі ақпаратқа өту
If Data1.Recordset.EOF Then Data1.Recordset.MoveLast - ақпаратты оқу
End If – циклдың соңы
Exit Sub – оқиғадан шығу
tt: - келесі мәліметке дейындалу
MsgBox Err.Description
End Sub
Private Sub Command3_Click()
On Error GoTo tt
Form3.Show
Form2.Hide
Exit Sub
tt: келесі мәліметке дейындалу
MsgBox Err.Description
End Sub
Private Sub m2_Click()
On Error GoTo tt
Data1.Recordset.AddNew
bool = True
Exit Sub
tt:
MsgBox Err.Description
End Sub
Private Sub m3_Click()
Dim i As Integer
On Error GoTo tt
i = MsgBox("Сенімдісіз бе?", vbDefaultButton2 + vbCritical +
'MsgBox i
If i = vbYes Then
Data1.Recordset.Delete
Data1.Recordset.MoveNext
If Data1.Recordset.EOF Then Data1.Recordset.MoveLast
End If
Exit Sub
tt:
MsgBox Err.Description
End Sub
Private Sub m4_Click()
End
End Sub
Private Sub Adodc1_WillMove(ByVal adReason As ADODB.EventReasonEnum, adStatus As
End Sub
Іздеу формасының программалық коды
Private Sub Command1_Click()
Form2.Show
Form3.Hide
End Sub
Private Sub Text2_Change()
Adodc1.RecordSource = "select Garaj.* from Garaj WHERE ((Garaj.маркасы)
Adodc1.Refresh - Adodc1объектісі жаңғырту алады
DataGrid1.Refresh - DataGrid1 объектісі жаңғырту алады
End Sub
Private Sub Text3_Change()
Adodc1.RecordSource = "select Garaj.* from Garaj WHERE ((Garaj.аты)
Adodc1.Refresh
DataGrid1.Refresh
End Sub
«Оңтүстік жарық» қосымшасы мәліметтер қорымен тығыз байланысқан
Қосымшаның екінші терезесі қауіпсіздік қызметін атқарады. Яғни
Парольді дұрыс ендірмесе
сөзі шығады.
Пайдаланушының немесе зиянкестің парольді тек қана «үш рет»
Кілттік сөзді дұрыс ендірсе экранға төмендегі ескерту терезесі
ОК пернесін басысымен экранға жұмыс терезесі ашылады.
Егер ағымдағы ақпаратты өшіру керек болса, онда «Өшіру»
Егер «Да» пернесін шертсек онда ағымдағы ақпарат өшеді,
Қорытынды
Бұл курстық жобада «Оңтүстік жарық» қосымшасының құрастырылу технологиясын
Курстық жобамның екінші жартысында «Оңтүстік жарық» бағдарламасын құрастыру
Жобада қосымша жұмысына қажетті барлық оқиғаның кодттар тізбесі
«Оңтүстік жарық» қосымшасы бақылау тестілеуінен жақсы өтті.
Жобаны қорытындылай келе жарық қызметін автоматтандырып, көздеген
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Титаренко Г. Visual Basic 6.0 – Киев: Издательская
Титаренко Г. Visual Basic 6.0 – Киев: Издательская
Паньгина Н.Н. Занятия по Visual Basic Компьютерные инструменты
Паньгина Н.Н. Изучение VBA в школе Компьютерные инструменты
Стародубцев В.А. Компьютерные и мультимедийные технологии в естественнонаучном
Кузьменко В.Г. Visual Basic 6.0
Есипов А.С., Паньгина Н.Н., Громада М.И. Информатика. Сборник
Очков В.Ф., Рахаев М.А. Этюды на языках QBasic,
ҚОСЫМША ӘДЕБИЕТ
Абрамов С.А., Гнездилова Г.Г., Капустина Е.И., Селюн М.И.
Юркин А.Г. Задачник по программированию. – СПб.: Питер,
Гуденко Д., Петроченко Д. Сборник задач по программированию.
Муртазина А.У. и другие. Учебно-методический комплекс по дисциплине
Ананьев А.И., Федоров А.Ф. Самоучитель Visual Basic 6.0.
2
Іздеу форма
Негізгі форма
DataGrid1.Refresh
Text4.text
Text2.text
Adodc1, DataGrid1
Adodc1.RecordSource = “”
Соңы
Data1.Recordset
Text4.text
Ізделген ақпараттар тізімі
Айырмасы
Негізгі форма
Тұтынушы аты
Іздеу форма
Ағымдағы ақпараттар тізімі
Ендірілген ақпаратты іздеу
Ақпараттық қор
Бастапқы көр-кіш
Бастапқы көр-кіш
Фамилиясы
Тұтынушы аты
Абанент№
Ақпарат енгізу
дурыс емес
дурыс
Парольдік тексеру
Соңы
Басы
Text3.text
Text2.text
Text1.text
Data1.Recordset.AddNew
дурыс емес
дурыс
Private Sub Command1_Click
Басы
Text5.text