Жоспар
Кіріспе...................................................................................................3.
ЖШС кәсіпорынының қаржылық жағдайының
АЖ -н құрудағы негізделуі........................................................7
«Майс-Агро» ЖШС-ң сипаттамасы және оның
басқару жүйесі...........................................................................27
Ақпараттық жүйе - өңдеудің мақсаты
мен пайдаланылуы.......................................................................32
Ақпараттық жүйеге қойылған талап......................................33
Құқықтың жабдықтаудың талаптары..................................46
Қаржы сараптаушысының Ақпараттық
жүйені жобалау..........................................................................59
Ақпараттық жүйе дәрежесінің бағамы және
оның қолдануға мүмкін облыстары...........................................103
Қорытынды............................................................................................115
Пайдаланылған әдебиеттер.................................................................119
Кіріспе
Қазақстан Республикасының бүгінгі таңдағы даму кезеңі қоғамдық
Қазіргі уақытта болып жатқан
Олар өздеріне іскерлі серіктестерді
Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның тұрақты жағдайының
Берілген жұмыстың негізгі мақсаты
Қаржылық ахуалды талдаудың басты мақсаты
Берілген жұмыстың шарты мынандай:
Бұл жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен,
Жұмыстың 1-бөлімінде ЖШС (Жауапкершілігі шектеулі серіктестік)
Екінші бөлімінде Ақпараттық жүйе орындайтын
қойылымын құру көрсетілген; қаржылық жағдайды
пайдаланудағы ережелерді жеңіл шешуге
Үшінші бөлімде Ақпараттық жүйе жасаудағы
1.ЖШС кәсіпорынының қаржылық жағдайының АЖ -н құрудағы негізделуі.
1.1 Қаржы сарапшысының іскерлік өрісі.Шаруашылық кәсіпкерлікті талдаудың маңызды бөлігі
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасының кәсіпорындарының әдістемесі мен санақ-есеп қолдануында
Қожалық операциялардың бейнесің айқындайтын дәстүрлі бухгалтерлік іскерліктің, қожалық акпарат
Неғұрлым мәнді сипатама және кәсіпорын іскерлік жағының сараптамалық атқару
Қаржылық –шаруашылық іскерлікті талдаудың маңызы мазмұны экономикалық ақпараты жан-жақты
Талдауды негізгі көрісі-ол ішкі және сыртқы нарықтық және өндірістік
Талдау нәтижелері өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру үшін қолданылады,еңбекті ғылыми ұйымдастыру
Қаржы сараптаушысының іскерлігі мынадай істерді өткізуін
1) Қалыптасуды талдау, капиталдың нәтижелі жұмсалуын реттеу.
2) Негізгі капиталдың қолданылуын талдау, осы істің шеңберінде қорқайтарымдылық,
3) Материалдық ресурстарды қолдануды талдау, материал-сыйымдылық пен материал қайтарымдылықтың
4) Еңбек ресурсын қолдануын талдау, бұл талдау кәсіп-орынның
5) Өнім өндіруді және оны сатуды талдау, яғни ақша,
6) Өнімнің өзіндік бағасын талдау-бұл өндірген өнімге және сатылған
7) Қаржылық нәтижелерді талдау – бұл шаруашылық іскерліктің кірісі
8) Қаржылық жағдайды талдау, оның құрамына көрсеткіштерді есептеу, кәсіпорынның
Қаржылық ахуал шаруашылық іскерліктің барлық жақтарын айқын көрсетеді,
Өндіріс факторларын қолдануда бөліктеп талдау жүргізу арқылы қожалық субъектінің
Қаржылық жағдайы дегеніміз-ол кәсіпорынның өз іскерлігін қаржыландыру қабілеттілі.
Кәсіпорынның төлей алу қабілетін көрсетеді және қаржылық орнықтылығын байқатады.
Кәсіпорындардың қаржылық жағдайы орнықты, орнықсыз және кризистік
Шаруашылық іскерлікті талдаудың әдісін пайдалану бірқатар нақты талдау-зерттеу әдістемелерін
Әдістеме ұғымын белгілі-бір істің неғұрлым мақсатқа сәйкес орындалу ережесі
-талдау мақсатын тұжырымдау және есептеу.
-талдаудың объектілері .
-әр талдау объектісін зерттейтін көрсеткіштік жүйелер.
-тексерілуобъектілерін зертеу тәсілдерінің жазылымы.
-талдау жүргізу негізделген істің қайнар көзі.
-талдау ұйымдастыру жөнінде нұсқаулар (қандай тұлғалар,қандай қызметтер зерттеулердің белгілі
-ақпаратты аналитикалық өңдеу үшін мақсатқа сәйкес қолданатын техникалық құралдар.
-талдау нәтижелерін жасақтауға арналған құжаттардың сипаты.
-талдау нәтижелерінің тұтынушылары.
Қаржылық жағдайды талдаудың басты мақсаты қаржылық іскерліктегі
Кәсіпорын қаржылық жағдайын бағалау үшін өзгерістерді сипаттайтын көрсеткіштік жүйе
-Кәсіпорын капиталының орынды жұмсалу құрлымы және оқу жетілдірудің
-Капиталды қолданудың тиімділігі және интенсивтілігі.
-Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мен несие төлеу қабілеттілігі.
-Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының мол қоры.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау негізінде қатынасты көрсеткішке негізделеді, өйткені
-тәуекелдің дәрежесін бағалау үшін жалпыланған норма және
-дәл осы секілді басқа кәсіпорынның берілгендерінің әлсіз және және
Осы секілді алдыңды жылдардағы көрсеткіштерді кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсару
Қаржылық талдау практикасы қаржылық есеп беру талдауының әдістемесін
Талдаудың 6 түрін бөліп көрсетуге болады.
1. Көледенең талдау-бұл әрбір есептесу ұстамын алдыңғы айналыммен салыстыру.Ол
2. Тікелей талдау- жалпы нәтижеге әрбір есеп беру ұстамын
3. Даму бағытты талдау- базистік жылдық сатысынан бірқатар жыл
4 Қатынасты көрсеткіштік талдау.Әртүрлі есеп беру түрінің сандық қатынастық
5 Салыстырмалы талдау – бұл ғылыми зерттеу әдісі, немесе
Салыстыру көмегімен объектінің дамуының жалпылық және арнайылық айырмашылығы анықталады.
6 Факторлық талдау – бұл жеке факторлардың нәтижелік көрсеткішке
Қаржылық жағдайдың талдауы кезінде экономикалық талдаудың дәстүрлі әдістемесі де
-салыстыру әдісі;
-мәліметтер мен топтамалар әдісі;
-тізбекті алмастыру әдісі;
-айырмалық әдіс.
Жеке жағдайда экономикалық-математикалық модельдеу әдісін қолдануға болады.
Салыстыру әдісінің басты мақсаты есеп беру айналымының қаржылық
Салыстыру әдісі дұрыс талдау қорытындысына түсуі үшін салыстыратын көрсеткіштердің
Мағлұмат және топтама әдісі-ақпараттық материалдарды сараптамалық кестеге біріктіру.
Тізбекті алмастыру әдісі жалпы комплекстегі жеке факторлардың әсер өлшемін
Әрбір фактор ықпалының дәрежесі тізбектей азайту жолымен қойылады. Бұл
Екі факторға көрсеткіш жиынның ықпалын зерттеуде сандық фактордың ауытқуын
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы талдауының ақпараттық базасы қаржылық есеп беру
Қаржылық есеп беру көрсеткіштер жүйесін құрайды, ол заттық және
Қазақстан Республикасының Президентің /26 желтоқсан 1995 ж №2732/
-бухгалтерлік тепе-теңдік;
-қаржы-шаруашылық іскерліктің нәтижесі туралы есеп беру;
-ақша құралдарының қозғалысы туралы есеп беру.
Ол сонымен бірге түсініктемелік қағазды құрайды.Түсініктемелік қағазда қандай есеп
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық қамтамасыздандыруының негізгі көзі
Кәсіпорынның қаржылық жағдайына жалпы баға беру үшін тығыздалған тепе-теңдік
Тепе-теңдіктің элементтері, қаржылық жағдайды анықтаумен тікелей байланысқан бұл-активтер, пассивтер
Тепе-теңдік жыл басынан есеп беру жылының соныңа дейінгі кәсіпорынның
Баланс ақпараттарының негізінде сыртқы пайдаланушылар берілген кәсіпорын мен өз
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаған кезде тек қана бухгалтерлік баланстың
Мысалы: берілген есеп беру жалпы
Қазақстан Республикасының шаруашылық субъектілері
Сонымен қатар есеп беру жүйесі
Қаржылық жағдайды талдауға мынадай кезеңдер
Актив және пасивтің құрылымы мен
Төлем қабілеттілігін көрсеткіштер көмегімен бағалау,
Кәсіпорынның қаржылық ұстамдылығының бағамы.
Баланстың жойылымын зерттеу.
Кәсіпорынның баланстық активтік құрылымы мен
Сарапталған капиталдың әр түріне
Балансты активтің баптық топтауының негізгі
Кәсіпорынның қаржы-мүлкін жайластыруда оның қаржылық
Талдау барысында алдымен ұзақ
Банктегі есепте ақша мүлкінің
Дебиторлардың есептерінің кәсіпорын қаржы
Нормалық және мерзімі өткен
Кәсіпорынның қаржылық жағдайына өндірістік
Көпшілік кәсіпорындарда ағылымдық активте дайын өнім үлкен салмаққа ие.
Кәсіпорынның қаржы жағдайы көбіне оның қандай құралдарға ие болуына
Меншікті көрсеткіш бойынша капитал өзіндік және қарыздық деп екіге
Кәсіпорын өзін-өзі қаржыландыру міндеті өз қаржысын өзі жұмсау шартына
Сонымен қатар, егер кәсіпорын қоры негізінен қысқа мерзімді міндеттемелер
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау кезінде өзіндік және заямдік
Несиелік қаржы құралдарын кәсіпорын айналымына пайдалану қаржы жағдайының уақытша
Яғни, несиелік қаржыны жеткілікті мөлшерде пайдалану кәсіпорынның қаржылық жағдайын
Сол себепті талдау барысында несие қарызының не себепті пайда
Сонымен баланыстың пассивтік құрылымын талдау кәсіпорынның қаржы іскерлігінің нарықтық
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін бағалау төлем қабілеттілігінің коэффиценттері көмегімен
Төлем қабілеттілігінің коэффиценттері кәсіпорынның қандай да бір айналым құрал
Неғұрлым жойылымды айналымдық активтермен ақша құралдарымен
Абсолютті жойылымның коэффицентінің нормалық деңгейі 0,03 –
Аралық өтеу жылдам жою коэффиценті кәсіпорынның ақша құралдары
Жалпы өтеу коэффиценті кәсіпорынның айналымдық активтері оның қысқа
Жалпы өтеу коэффицентінің нормалық деңгейі 1,5-3 болуы
Жалпы өтеу коэффиценті неғұрлым жоғары болса, соғұрлым несие
Егер кәсіпорынның ақша құралдары жоқ болып, есептесуге шамасы
Кәсіпорынның қаржылық ұстамдылығын бағалау.
Қаржы ұстамдылығын бағалау үшін коэффиценттер жүйесі қолданылады:
1). Меншікті капиталдың құрамдық коэффиценті, меншікті капиталдың баланстық
Бұл көрсеткішке толықтама ретінде заямдік капиталдың коэффиценттік мөлшерін
Екі коэффиценттің қосындысы 1-ге тең.
2). Меншікті және заямдік капиталдың қатынастың коэффиценті.Ол кәсіпорын
3). Өзіндік айналымдық құралдардың өз капиталына қатынасына
4). Ұзақ мерзімді салымдардың құрылымының коэффиценті, бұл
5). Орнықты қаржыландыру коэффиценті меншікті капитал мен
6). Мүліктің нақты бағамының коэффисенті негізгі қордың бағамының санасын
Баланс жойылымдылығын талдау.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы шектелген кезде және несие
Баланстың жойылуы кәсіпорынның активтері мен міндеттемелерін бүркеу дәрежесі
Баланстың жойылымдылығын талдау- жойылымдық дәрежесі бойынша топталған және жойылымдылықтың
Кәсіпорынның активтері жойылу дәрежесіне қарай мынадай топтарға
А1- жойылымды активтер- кәсіпорынның ақша құралдары және қысқа мерзімді
А2- жылдам таралатын активтер- дебиторлық
А3- жай таралатын активтер – жинақ
А4- қиын таралымды активтер – ұзақ
Баланс пассивтерін төлеу жылдамдығының
П1- ең жуық аралық міндеттемелер
П2- қысқа мерзімді пассивтер- қысқа мерзімді несиелер
П3- ұзақ мерзімді пассивтер- ұзақ мерзімді
П4- тұрақты пассивтер- баланс міндеттемелерінің
Баланстың жойылымдылығын анықтау үшін келтірілген
Егер мынандай сәйкестік орындалса:
A1>П1; А2>П2; А3>П3; А4