ЖОСПАР
КIРIСПЕ 3
1 МЕМЛЕКЕТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 5
1.1 Мемлекеттік әлеуметтік саясат 5
1.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі 7
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТIК ҚОРҒАУ ЖҮЙЕСIНIҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Әлеуметтiк қорғау жүйесiнiң қалыптасуы және қазiргi жағдайының
3 ХАЛЫҚТЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ ЖҮЙЕСІН ДАМЫТУ ЖӘНЕ
3.1 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттары
3.2 Өмірде қатер туындаған кезде әлеуметтік қорғаудың негізгі
ҚОРЫТЫНДЫ 28
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 30
КIРIСПЕ
Елiмiз нарық экономикасына көшiп, нарық қатынастары аясында әлеуметтiк
Әлеуметтік қорғау – бұл әлде бір жағдайларға (кәрілік,
Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу аяқталып келеді. Әлеуметтік
Жүргізілген қайта құруларға қарамастан, қазіргі кезде әлеуметттік қорғау
Соңғы жылдарда экономикадағы қолайлы өзгерістер және тұрақты өсуді
Қазақстанда осы мәселелер жөнінде яғни, халықтың әлеуметтік жағынан
Мен өз жұмысымды осы кісілердің еңбектеріне сүйене отырып
1 МЕМЛЕКЕТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Мемлекеттік әлеуметтік саясат
Әлеуметтік саясат – мемлекеттік ішкі саясаттың негізгілерінің
Әлеуметтік саясаттың маңызды міндеті қоғам өміріндегі белгілі бір
- мемлекеттік гарантиялардың апаттар, табиғи және техногенды апаттарын
- материалдық қорларды қайта бөлу және өмір сүрудің
- өмір сүру образын реттеу (салық арқылы, құралдар
Әлеуметтік саясат шаруашылықтың әр деңгейінде жүзеге асырылады:
- микродеңгейде;
- макродеңгейде;
- интеграциялық деңгейде;
- әлемдік деңгейде.
Микродеңгейде экономикадағы жеке шаруашылық субъектілерінің (фирма, кәсіпорын, ұйым)
Әлеуметтік саясатты жүргізу әлеуметтік инфрақұрылымды қалыптастыру үшін сәйкесінше
Әлеуметтік саясат қоғамдағы әлеуметтік қатынастарының тұрақтылығын дамытуға және
1.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі
Әлеуметтік саясаттың бөлінбес элементі болып, халықты әлеуметтік
Әлеуметтік қорғау – бұл әлде бір жағдайларға (кәрілік,
Нарық халықты кепілді табыспен және жұмысбастылықпен қамти алмайды.
Сурет 1. Халықты әлеуметтік қорғаудың объектілері мен субъектілері.
Халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі субъектісі болып, мемлекет есептеледі.
- әр адамға өз қабілетіне байланысты табыс табуға
- өмір сүру минимумын ресми бекіту;
- тұтынушылар мүддесін қорғау;
- халықтардың табысын индексациялау.
Әлеуметтік қорғау жүйесі келесі топтарды қолдауға бағытталады:
- жұмыссыздар;
- зейнеткерлер;
- мүгедектер;
- ардагерлер (еңбек, соғыс);
- балалары бар отбасылар;
- жетім балалар;
- оралмандар;
- қуғын-сүргінге ұшырағандар.
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің құрылымы
Халықты әлеуметтік қорғау – бірнеше жүйелерден құралатын жүйе
Сурет 2. Халықты әлеуметтік қорғау құрылымы
Әлеуметтік қамсыздандыру - бұл кәрі және еңбекке қабілетсіз
Әлеуметтік көмек негізінен зейнеткерлерге, мүгедектерге, оралмандарға және де
Әлеуметтік сақтандыру - бұл еңбекке қабілетін уақытша жоғалтуына,
Әлеуметтік қорғау жүйесінің сандық көрсеткіштері экономикалық даму деңгейімен
Халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, әлеуметтік қорғаудың неғұрлым тиімді
- мемлекеттік жәрдемақылар;
- міндетті әлеуметтік сақтандыру;
- жинақтаушы зейнетақымен қамсыздандыру;
- әлеуметтік көмек.
Мемлекеттік жәрдемақылар әлеуметтік қорғауға жататын жағдайлар туындаған кезде
Жұмыс берушілер мен еңбеккерлер аударымдарының есебінен қаржыландырылатын міндетті
Жинақтаушы зейнетақы жүйесі әр азаматтың зейнетақы жинақтарын жасау
Әлеуметтік көмек, азаматтардың жекелеген санаттарын бюджеттің қаражаты есебінен
Бұдан басқа азаматтың әлеуметтік қатерлерден өзін-өзі ерікті сақтандыруы
Осындай аралас жүйе ынтымақтастыққа негізделген және дербестендірілген жүйелердің
Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу аяқталып келеді. Әлеуметтік қорғаудың
Жүргізілген қайта құруларға қарамастан, қазіргі кезде әлеуметттік қорғау
Соңғы жылдарда экономикадағы қолайлы өзгерістер және тұрақты өсуді
Әлеуметтік қорғау жүйесін дамытуда, нарықтық экономиканың бастапқы қалыптасу
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес біздің Республикамыз демократиялық құқықтық
Әлеуметтік саясат моделінің жүйелі өзгерісіндегі ең бірінші жағдай
Жоғарыдағыны ескере отырып, Қазақстанның халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТIК ҚОРҒАУ ЖҮЙЕСIНIҢ МАЗМҰНЫ
Қазақстан өз тәуелсіздігін алғаннан кейін, оның алдында қалыптасқан
Жекелегенде мынадай заңдар қабылданды: «Семей ядролық полигонында ядролық
1994 -1995 жылдары жаңа әлеуметтік қорғау жүйесінің бірқатар
Жұмыс істемейтін зейнеткерлердің зейнетақысы ең төменгі жалақының 2-дүркін
Әлеуметтік саланы реттеу жөніндегі көптеген нормативтік актілер нақты
1999 жылдың 1-қаңтарынан «Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамтамасыз ету
Жәрдемақылар халықты әлеуметтік қорғау органдары арқылы тағайындалып, мемлекеттік
Асыраушысынан айрылған жағдайдағы жәрдемақы мөлшері 4 –тен 10
Жанұялық жәрдемақы, егер, жиынтық табыс әр жанұя мүшесіне
Әлеуметтік сақтандыру қаражаты есебінен халықты әлеуметтік қорғау
- зейнетақымен қамсыздандыру;
- уақытша еңбек қабілетсіздігіне, жүктілігіне байланысты жәрдемақы;
- сауықтыру сипатындағы қызметтер;
- жұмыссыздық жағдайында әлеуметтік қолдау;
- міндетті медициналық сақтандыру;
- бала туылғандағы жәрдемақы;
- жерлеу жәрдемақысы.
2.1 Әлеуметтiк қорғау жүйесiнiң қалыптасуы және қазiргi жағдайының
Халықтың әлеуметтiк жағдайын қорғау жөнiндегi заңдар мен бағдарламалар
Халықтың әлеуметтiк жағдайын қорғау жүйесiндегi әлеуметтiк-экономикалық негiздегi механизмнiң
Нарықтық жағдайға қарасты тереңiрек көз салсақ бiздiң қоғамға
Сонымен нарықтық экономикаға көшуге байланысты, оның негiзгi атқаратын
Әлеуметтiк қорғау жүйесi жұмыссыздықтың көлемiн азайтуды көздейдi.
Бүгiнгi күнi Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтiк қорғау жүйесi
Орталықтандырылған экономика мезгiлiнде, әлеуметтiк саясат дегенiмiз әлеуметтiк қамтамасыз
3 ХАЛЫҚТЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ ЖҮЙЕСІН ДАМЫТУ ЖӘНЕ
3.1 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттары
Әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттары қазіргі жағдайды
Жаңа жүйе адам өмірде тап болуы мүмкін негізі
Әлеуметтік қорғаудың жаңа жүйесінің негізгі мақсаттары мен
Әлеуметтік салаға реттейтін заңнама әлеуметтік қатерлердің қалыптастыруы тиіс.
Бұдан басқа, азаматтардың әлеуметтік қатерлерден өзгерім ерікті сақтандыруды
Қазақстанның ерекшелігін, халықаралық тәжірибені ескере отырып, әлеуметтік қорғау
Барлық әлеуметтік төлемді неғұрлым тиімді басқару және бақылау
Ана мен баланың кең ауқымды әлеуметтік қамсыздандыру мемлекеттің
Мүгедектік проблемаларын шешу бойынша іс-шаралар әзірлеу мүгедектердің мұқтаждарына
Атаулы әлеуметтік көмек мұқтаждықтың нақты өлшемдері негізінде халықтың
Әлеуметтік қорғауды реформалауда әлеуметтік нормативтерін ролін арттыру, ең
Әлеуметтік қатерлердің туындау мүмкіндігін болдырмау және оны қысқарту
Жасы бойынша, ашыраушысынан айрылу және еңбек ету қабілетінен
Әлеуметтік қорғаудың барлық жүйесі тікелей немесе жанама түрде
3.2 Өмірде қатер туындаған кезде әлеуметтік қорғаудың негізгі
Әлеуметтік салық төлейтін ұымдарда жұмыс істейтін қызметкерелердің бәрі
Еңбек ету қабілетінен айрылған және асыраушысынан айрылған жағдайда
Еңбек етуге қабілетті жастағы азаматтардың мүгедектік дәрежесін бағалау
Еңбек ету қабілетіне және асыраушысынан айрылу жағдайында
Бірінші деңгейі: барлық азаматтарға бюджет қаражаты есебінен бірдей
Екінші деңгейі: ресми жұмыс істейтін қызметкерлерге міндетті әлеуметтік
Әлеуметтік сақтандыру жүйесінен берілетін төлем мөлшері, аударымдарының ұзақтығы
Үшінші деңгейі: еңбек міндеттерін атқару кезінде жазатайым оқиғаның
Сақтандыру компанияларынан төленетін төлемдердің мөлшері Заңмен белгіленуі және
Республикалық және жергілікті бюджеттермен қаржыландарылатын мемлекеттік мекемелер қызметкерлері
Бұдан басқа, азаматтарды еңбек ету қабілетіннің айрылу және
Жұмысынан айрылу жағдайында әлеуметтік қорғау
Жұмысынан айрылу жағдайында азаматтттарды әлеуметтік қорғау жүйесін реформалау,
Бірінші деңгейі: жергілікті бюджеттер есебінен барлық жұмыссыз азаматқа
Екінші деңгейі: ресми жұмыс істейтін еңбеккерлердің міндетті әлеуметтік
Заңнамада белгіленген тәртіппен жұмыссыз деп танылған және белсенді
Кейбір құқық бұзушылық үшін әртүрлі деңгейде шектеу жүйесі
Жұмыссыздықтан міндетті сақтандыру жүйесін енгізу азаматтарды жұмысынан айрылғанн
Қартайған кездегі әлеуметтік қорғау
Ынтымақтастықты зейнетақы жүйесінің өлшемдері жетілдірілетін болады. Зейнетақы төлемдерінің
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің ережелерін көзделуде. Халықты, ең алдымен
Кәсіпорындардың міндетті зейнетақы жарналарын толық және уақтылы аударуын
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін зейнетақы төлемдерінің тетігін жетілдіру
Аз қамтамасыз етілген азаматтарды әлеуметтік қорғау
Жаңа жұмыс орындарын ашу және жалақының мөлшерін көбейту
Заттай нысандағы әлеуметтік көмек еңбек етуге қабілетсіз азаматтарға:
Қарттар мен мүгедектерге арналған интернат үйлерін ұстау сияқты
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта айтқанда, Қазақстандағы әлеуметтік саясат әлі де қалыптасу
Еліміздегі әлеуметтік жағынан әлсіз азаматтарға әлеуметтік
Қорытындылай келе қазiргi нарықтық экономикаға көшуге байланысты халықтың
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Закон РК «О занятости население» Казахстанская Правда
2. Закон РК «О пенсионном обеспечении в Республике
3. Закон РК «О социальной
4. «Мемлекеттiк Атаулы көмек туралы» ҚР Заңы Бюллетень
5. Карибджанова А.С. Социальная защита население: - Алматы,
6. Юрьева Т.В. Социальная рыночная экономика: -
7. Социальная политика государства в переходный период (методический
8. Стратегический менеджмент. Книга первая. Под редакций
9. Стратегический менеджмент. Книга вторая. Под редакций
10. Говорухина Л.П., Дорохова Е.И. Становление системы социальной
11. Мухтарова К.С. Проблемы бедности и дифференцаций
12. Шеденов У.К., Шеденова Н.У. Бедность и
13. Табеев Т., Байпақпаев Ж. Экономикалық даму
14. Нажимединова Ж.Ж. Халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау мәселесі:
15. Мухтарова К.С. Анализ профиля и социального
16. Нигматуллин Н.З. Политика социальной защиты малообеспеченных и
17. Елубаева Ж. Пенсионные системы. Зарубежный опыт.
12
ХалыҚты әлеуметтік ҚорҒау.
субъектілері
объектілері
Мемлекет
Азаматтар
Материалдық игіліктер
Қызметтер
ХалыҚты Әлеуметтік ҚорҒау
Әлеуметтік қамсыздандыру
Әлеуметтік сақтандыру
Әлеуметтік көмек
Әлеуметтік гарантиялар