Мазмұны
КІРІСПЕ..................................................................................................................3
ТАРАУ1.КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ...........................................5
1.1 Банк қаржылық қызметтерінің мәні және мақсаттары ............................5
1.2 Банк қызметінің түрлері және олардың жіктелу белгілері ......................8
1.3 Банктің қаржылық қызметін дамытудың негізгі бағыттары..................20
ТАРАУ 2. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІН ТАЛДАУ (АҚ Тұран
2.1.АҚ Тұран Әлем Банкінің Қазақстан Республикасының банк
2.2. Банктің қаржылық қызметтерінің негізгі бағыттары..............................28
2.3. Банктің қаржылық қызметтерінің тиімділігін талдау............................37
ТАРАУ 3. ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕР НАРЫҒЫН ДАМЫТУ
ЖӘНЕ ЖЕТІЛДІРУ ...........................................................................................47
3.1 Қаржылық қызметтерді бағалау әдістерінің мәселелері........................47
3.2 Қаржылық қызметтерді жетілдіру жолдары……….……............….......52
ҚОРЫТЫНДЫ.....................................................................................................57
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ...................................................59
ҚОСЫМШАЛАР ...............................................................................................61
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасындағы банктердің қаржылық қызметтерінің даму бағыттарын зерттеудің маңыздылығы
Біріншіден, банк жүйесі - нарықтық экономиканың
Жалпы Қазақстан экономикасының, оның ішінде нақты сектордың бүгінгі күнде
Екіншіден, екінші деңгейдегі банктердің экономикадағы ролі банк жүйесінің тиімді
Үшіншіден, Қазақстан Республикасының жаһандық экономикалық процестерге араласуы, дамыған 50
Осы аталған міндеттер мен мақсаттар екінші деңгейдегі банктердің қаржылық
Банктердің қаржылық қызметтер нарығының өзекті мәселелері отандық экономикалық ғылыми
Қазақстан Республикасындағы банктердің қаржылық қызметтерінің даму бағыттарын зерттеудің маңыздылығы
Дипломдық жұмыстың мақсаты - АҚ Тұран Әлем Банкінің негізінде
Дипломдық жұмыстың мақсатына сәйкес келесі міндеттер қойылған:
коммерциялық банктердің қаржылық қызметтерінің мәнін ашып көрсету;
қаржылық қызметтердің ұйымдастырушылық әдістерін талдау;
АҚ Тұран-Әлем Банкінің негізінде қаржылық қызметтердің қазіргі даму бағыттарын
банк жүйесіндегі қаржылық қызметтердің тиімділігін анықтау;
қаржылық қызметтердің бағалау әдістерін жетілдіру жолдарын талдау.
Дипломдық жұмыстың методологиялық және тәжірбиелік негізі ретінде
Дипломдық жұмыстың тәжірибелік обьектісі ретінде АҚ Тұран-Әлем Банкінің
ТАРАУ 1. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІНІҢ
1.1. Банк қаржылық қызметтерінің мәні және мақсаттары
Банк қызметтері мен мақсаттарын түсіну үшін алдымен қаржы
Банк қызметін стратегиялық жоспарлаудың теориялық негізінде Қазақстанның қазіргі банк
Банктердің әр түрлі операциялармен қызметтерді жүзеге асыратыны белгілі. Қазақстан
Банк немен айналысады деген сұраққа – қызмет көрсетумен немесе
«Банк» - заңды және жеке тұлғалардан жинақталған ақша айналымының
Басқа қаржы делдалдарынан банктің ерекшелігі. Біріншіден, банктер үшін қарыз
Тауарлар мен қызмет көрсетулер
Еркін ақша қаражаты
Сурет 1.1.1 Банктің айырбас қатынастарындағы орны
Бұл схемада ақша құралдарының әсері мен өсуі олардын толымдылығы
Банктермен клиенттердің өзара іс-қимылы клиент-банк-клиент түрінде көрсетілген.
«Банк» түсінігінің мәні мен клиент – банк - клиент
Қызмет көрсету – бұл жаңа бұрын болмаған материалдық заттық
Атап айтқанда, қаржылық қызмет көрсету – бұл еңбек өнімдерінің
Банк операциясының бағытын мұндай трансформацияның қандай болатынымен бақылап отыруға
Коммерциялық банктердің барлық операциясын үш топқа бөлуге болады:
Пассивтік (қаржылар тарту)
Активтік (қаржыларды таратып, үлестіру)
Коммерциялық-делдалдық және сенім білдіру (трасталық) операциялар.
Бұл операциялар тобының әр бірі оларға клиенттердің болжап сонымен
Банк клиент талғамына қарай оған кез келген қызмет көрсетуді
Активтік операциялар жүргізу кезінде клиенттерге қызмет көрсету ұсынылғанда банк
Бұл операциялардың барлығы «клиент-банк-клиент» схемасындағы және банк қызмет көрсетуінің
Сондықтан қортындылай келгенде банк – бұл банктің қаржылық қызмет
1.2 Банк қызметі түрлерінің жіктелуі және оларды ұйымдастыру әдістері
Банктердің іс-әрекеттерінің мәнін оларды басқа органдардан ерекшелейтін анықталған немесе
Банк қызметін клиент мүддесіне анықталған қызметті банктің жүзеге асыруы
Қазіргі уақытта бәрінен бұрын негізгі дәстүрлі қызметке салымдар жинау
Бүгінгі күні әмбебап банктер қаржылық қызмет пен банктік іс-әрекеттің
Коммерциялық банктердің жүйесі ақша нарығының қалыптасуына заңды және жеке
Коммерциялық банк өз клиенттеріне шаруашылық іс-әрекеттерімен қызмет көрсетумен
«Қазақстан Республикасының банк және банк іс-әрекеті туралы» заңына сәйкес
ақылы негізде депозиттерді орналастыру;
банк корреспонденттерімен кленттерінің есептерін жүргізу мен оларға кассалық қызмет
заңды және жеке тұлғаларға қайтарымдылығы, мерзімділігі, толымдылығы шартымен қысқа
инвестицияланатын қаражаттар иелерінің немесе иемденушілердің тапсырмалары
заңда көрсетілген тәртіппен
төлем құжаттарын сатып алу, сату және сақтандыру, олармен басқа
ақшалай нысанда орындауды
- тауар тасымалын талап ету құқын,
- банктік операциялар бойынша брокерлік қызметтерді көрсету,
клиенттер үшін құжаттар
коммерциялық мәмілелерді қаржыландыру,
клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды
банктік қызметпен байланысты
лизингтік операцияларды жүзеге асыру.
Ұлттық банкінің арнайы лицензиялары бар болса, коммерциялық банктер басқа
Осы операцияларды топтай отырып, олармен атқарылатын негізгі қызметтерді былай
уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау (депозиттік операциялар);
экономиканы және халықты
қолма-қол емес есеп айырысуларды ұйымдастыру және жүргізу;
инвестициялық қызмет;
клиенттерге басқа да қаржылық қызметтерді көрсету.
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау - коммерциялық банктердің алғашқы
Басқа кәсіпорындармен салыстырғанда осы барлық міндеттемелер коммерциялық банктерге меншікті
Жоғарыда айтылып өткендей, банктер өздерінің активтік операцияларын жүзеге асыру
Банк мекемелері алдында олармен жинақталатын несиелік ресурстардың мөлшері мен
Депозиттік операциялар мынадай
банктік пайда алуға
депозиттік операциялар әрекет ету керек;
- банк балансынын оперативтік өтімділігін демеу мақсатында икемді депозиттік
- банк балансының өтімділігін жоғары дәрежеде демеп отыратын
- депозиттерді тартуға
Шетелдік банктік тәжірибеде алып тастау тұрғысынан қарағанда талап еткенге
Талап еткенге дейінгі депозиттер белгісіз уақытта салымшылардың
Талап еткенге дейінгі салымдар депозиттік немесе контокорренттік шоттарды орналастыруы
Депозиттердін екінші тобын мерзімді салымдар құрайды. Терминнің өзінен көрініп
Ескертуі бар мерзімді депозиттерде салымшының ақшаларды кері алу туралы
Депозиттердің үшінші түрі - жинақ салымдары. Олардың кеңірек
Халық пен коммерциялық емес ұйымдар кәдімгі
Мерзімдік салымдардың басқа бір түрі - мерзімді депозиттік сертификаттар
Халықтын көбірек бөлігіне 500, 1000 және 2500 доллар номиналымен
Коммерциялық банктер өз бастамалары бойынша депозиттік емес ресурстарды жинақтайды.
Банкаралық нарықта Орталық банктің резервтік шотында сақтандырылатын депозиттер сатылады
Банк ресурстары шоғырландырылған және толық берілетін қаржылардан құралады.
Меншікті қаражатқа акционерлік және резервтік капитал, сонымен қатар бөлінбеген
Жинақтаудан басқа банк клиенттерінің барлық мерзімді, мерзімсіз салымдары депозит
Осы операциялардан жинақталған қаржы ауыл шаруашылығы саласын қаржыландыру үшін
Пассивтік операцияларға басқа банктерден алынған несиелер жатады. Жинақталған қаражат
Несие операцияларын белгілеріне қарай жіктеуге болады. Несие ұсынылатын мерзімі
Коммерциялық банктердің екінші дәстүрлі-базалык қызметі - экономиканы және халықты
Несиелік операциялар - бұл несие беруші мен қарыз алушының
Өз клиенттеріне қарыз ұсына отырып, банктер салымшылардан ақша қаражаттарын
Несиенің екі нысаны белгілі: ақшалай және тауарлай. Сәйкесінше несиелендірудің
Тікелей банктік несиелендіруде қарыз несие берушілермен тікелей қарыз алушыға
Коммерциялық несиелендіруде несие беруші де және қарыз алушы да
Коммерциялық банктің несиелік операцияларын әр түрлі белгілері бойынша жіктеуге
Несиелік операциялар басқа белгілері бойынша да жіктеле алады: қарыз
Несиенің пайдалану сипаты бойынша оны өндірістік және тұтынушылық қолма-қол
Банктердің "несиелік операциялары, банктердің және клиенттің өзара қатынастары, қарыз
Соңғы жылдары лизинг және факторинг сияқты банктік операциялар көп
"Лизинг" ағылшын тілінен аударғанда жалға беру деген ұғымды білдіреді.
Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға ақша
Лизингті мәміледе 3 қатысушы болады. Олардың өзара қатынастары мәмілемен
Жедел лизинг анағұрлым қысқа
Оның объектісі болып моральдік тозу қарқыны
машиналар мен құрал-жабдықтар табылады.
Қаржылық лизинг анағұрлым ұзақ
Қалдық құны бойынша лизинг пайдалануда болған
құрал-жабдықтарды жалға беру. Сондықтан лизинг объектісі
бастапқы құнымен емес, қалдық құны бойынша бағаланады.
Лизингтік бизнестің дамуы үшін, лизингке беретін арнайы лизингтік компаниялар
Құрылып жатқан лизингтік компанияларға қарағанда банктердің артықшылығы - лизингті
Факторингтік операция -клиентпен төленбеген қарыздық талаптар (шот-факторлар, вексельдер) бойынша
Факторинг - жиі қаржылық қиындықтарды басынан кешетін шаруашылық органдар
қарыздық талаптарды алдын
жабдықтаушымен бухгалтерлік есепті
жабдықтаушы қарызын инкассолау;
несиелік тәуекелден жабдықтаушыны сақтандыру.
Факторингтің үш қатысушысы: фактор,
Факторингтік келісімнін бірнеше типтері бар. Толық қызмет ету туралы
Регресстік құқы бар толық қызмет етудің алдыңғысынан айырмашылығы -
Толық қызмет ету туралы факторингтік келісімнің тағы бір түрі
Егер жабдықтаушы тек несиелеуге қызығушылық білдірсе, ол ашық немесе
Банктік операциялардың келесі түрі банктік қызмет болып саналады. Банктер
Төлем айналымы болып банктердің клиенттер есебінен немесе олардың меншікті
Әр бір кәсіпорын өз қызметінің барысында басқа шаруашылық субьектілері
Кәсіпорын мұндай қатынастарды ақша көмегімен жүзеге асырады, ал олардың
Ақша айналымы екі формада жүзеге асырылады – қолма –қол
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысушылар ақша құралдарын төлеушілер мен аударушылардың
Қолма – қол ақшасыз есеп айырысудың арқасында айналым шығындары
Республикадағы ұлттық төлем жүйесінде қолма – қол ақшасыз есеп
Қолма – қол ақшасыз есеп айырысудың негізгі формалары:
төлем тапсырмасы;
акцептелген төлем тапсырмасы;
төлем талап - тапсырмасы;
аккредитив;
чек;
инкассалық тапсырма.
Төлем тапсырмасы – анықталған ақша сомасымен сатып алушының есебіне
Акцепт төлем тапсырмасы төлемшінің банкке – төлеушіге ақша құралын
Төлем талап-тапсырмасы – төлемшінің банкіне жіберілген есеп айырысу және
Аккредитив – банктің бекітілген кезеңдегі қызмет көрсеткені немесе тауарларды
Чек – есеп айырысу құжаты, чек ұстаушылардың чекті мәлімдеген
Инкассалық тапсырма – келісімсіз көшіріп алу құқығын қарастыратын
заңдық актілер немесе басқа атқарушылық құжаттардың негізінде оның келісімінсіз
фициардың даусыз көшіріп алу тапсырмасы.
Клиринг. Кәсіпорындар арасында келісім бойынша банк атынан бірлескен қарыздар
Клиенттерге көрсетілетін ағымдағы ақша операциялары мен қызметтерінен басқа, банктер
Банк, оның жұмысшылары тек қаржы операциялары тарапынан ғана емес,
Мысалы банк несие бергенде банк несиесінің тиімді мөлшері
Банк бағалы қағаздарды инвестициялау жөніндегі консалтингпен айналысады.
Клиенттермен қатынасудың әр бір сатысында соның ішінде келісім шартты
Трасталық қызметтер – клиенттерге болатын басқа активтермен меншікті басқару
Қазіргі уақытта трасталық операциялар біршама маңызды болып саналады. Банк
жүзеге асуына пайда алса да.
Банктік трасталық операциялар келесідей түрлерге бөлінеді:
жеке тұлғалардан трасталық қызметтер:
коммерциялық кәсіпорынның трасталық қызметтір.
Жеке тұлғалардың трасталық қызметтері өсиет қалдырушы және көзі тірісінде
Өсиет қалдырушы трасталар меншік иесінің өлімінен кейін ғана күшіне
Коммерциялық кәсіпорындардың трасталық қызметтері агенттік және қамқорлық болып бөлінеді.
Банктердің трасталық бөлемдері іскер фирма агенттер сияқты әрекет етеді.
Қамқорлық операциялар ірі компаниялардың қамтамасыз етілмеген салынған мүлігінде сатылатын
1.3 Банктің қаржылық қызметін дамытудың негізгі бағыттары
Коммерциялық банктердің қаржылық қызметін дамытудың орталық міндеттерінің бірі банктың
Банктер өз төлем қабылеттігінде күмәнділік болмас үшін анықталған өтімділік
Тұрақты өтімділік бағалы қағаздарды инвестициямен тікелей байланысты.
Коммерциялық банктер бағалы қағаздар нарығында мынадай сапыда қатысуы мүмкін;
• бағалы қағаздар эмитенттері;
• бағалы қағаздармен операциялар кезінде делдалдық;
• өз есебінен бағалы қағаздар әкелетін инвестициялардың рөлі.
Коммерциялық банктер шығаратын бағалы қағаздарды екі топқа бөлуге болады:
акциялар мен облигациялар;
жинақтаушы және депозиттік сертификаттар, векселдер.
Коммерциялық банктер меншік акция шығара отырып қаржылық-несиелік қоғам емес
Вексельдер жинақтаушы және депозиттік сертификаттармен қызмет көрсетумен эмиция бере
Коммерциялық банктер комиссиялық бастамашылық бастамасында ұйыммен келісім бойынша шығарылған
Банклер берген қарыздарынан кепіл түрінде жалға алушылардан бағалы қағаздар
Түрлі инвестициялардың негізінде банктың инвестициялық қоржыны (портфель) қалыптастырылады.
Банктің инвестициялық қоржыны – бұл активтік операцияларды жүргізу барысында
жоғары өтімділігі мен төмен тәуекелімен бір жылға дейінгі -
• капиталдар нарығының құралдары (ең жоғары пайыздылығы мен бір
• жаңа қаржылық құралдар және басқалар.
Ірі банклер, ереже бойынша жергілікті билік органдарының, жеке тұлғалардың
Инвестициялық қоржыннан алынатын табысқа мыналар жатады:
пайыздық төлемдер түріндегі түсімдер;
қағаз қоржынында орналастырылған қағаздардың капиталдық құнының жоғарлауынан алынған пайда;
инвестициялық қызмет көрсеткені үшін комиссия;
спрэд – дилерлік операция кезіндегі сату және сатып алу
Бағалы қағаздармен операциялардан жоғары деңгейдегі тиімділік алу үшін банк
Мемлекеттік және жеке меншік шеңберінде бәсекелестікке қалыптастырылатын, нарықтық қатынастар
Қазақстанда банк саласының қайта құрылуы микор- және макро экономикалық
Қатал бәсекелестік жағдайында өз клиенттердің сұраныстарына бейімделген, өз нарықтық
Банктік маркетингті теориялық тұрғыда клиенттердің нақты қажеттіліктері есебінен банк
Мұны қарай отырып, маркетинг банкта коммерциялық мақсаттағы банк қызметтерін
Маркетингтің банктегі негізгі міндеттеріне мыналарды атауға болады:
ақша нарығындағы тұрақты өзгеріп отыратын жағдайға банк жұмысының рентабельділігін
банктің қоғамдық имиджін ұстап тұру, салымшылар мен несиегерлердің мүдделерін
тұрақты іскерлік қатынас үшін жағдай туғызатын, банк көрсететін қызметтердің
банк қызметіне тың қажеттіліктерді іздеу; магкетингтік зерттеулер жүргізу;
банкіге жаңа клиенттерді тарту; ұйымдағы клиенттің қажеттіліктеріне бейімделген, сенімді
Банк маркетингінің бұл міндеттеріне сәйкес банк клиенттерінің саны мен
Ұйымға көптеген жаңалық енгізу республикамыздың барлық коммерциялық банктерінің әртүрлі
Банктік маркетинг экономикалық теорияның аз зерттелген категориясы ретінде несие
Біздің көзқарасымыз бойынша банктік маркетинг жүйесі
Экономиканың басқа саласындағы кәсіпорындардан банк саласындағы маркетингтің айырмашылығы банк
Банк қызметінің өнімі матариалдық-заттық тауарлар емес ал несиелік, депозиттік,
Банк қызметіндегі қазіргі жағдай, банк индустриясының жылдам өркендеуі мен
Банк саласындағы маркетинг стратегиясының қазіргі дамуы банк өніміне сұранысты
Қазақстан экономикасының дамуы барысында ғалымдар мен тәжірибеге сүйенушілер арасында
Бірақ, Қазақстандық банктердің азында банк өнімін жиі жаңалайтын, сапалы,
Республикадағы қазіргі кезеңдегі банктік маркетингтің дамуының маңызды проблемасы банктік
Банк саласының маңызды мәселесі – жаңа банк өнімдерін патенттік
Материалдық және идеальдық диалектикадан шыға отырып дипломдық жұмыста «банк
«Банк өнімі» ғылыми түсінігі – бұл операциялар жүргізу мен
Банк өнімі мен банк қызметінің ұқсастығы олар табыс алуға
Банк қызметтері – бұл мамандарды тартудың қатаң факторлық
Сайып келгенде банктік қызмет – банк клиентіне қызмет көрсетудің
Банктік операция – банктің өзінің немесе үшінші тұлғамен клиенттермен
Қарастырылатын мәселелер шеңберінде коммерциялық банктер үшін оның өнімдері мен
Сайып келгенде, мақсатты нарықтар мен сегменттерді, және де осы
ТАРАУ 2. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІН ТАЛДАУ (АҚ Тұран
2.1 АҚ Тұран Әлем Банкінің Қазақстан Республикасының
АҚ Тұран Әлем банк өз қызметі дамуының 80
1997 жылы қаңтарда Қазақстанның екі ірі және тәжірибелі банктері
2003 жылы АҚ Тұран Әлем Банк болып атын
2007 жылдың бірінші жартысында банктердің жыйынтық активтері 22% өсті,
АҚ Тұран Әлем Банкінің қаржылық қызметтер нарығындағы орны, оның
Жалпы банк секторының, оның ішінде АҚ Тұран Әлем
Тұран Әлем Банкінің Қазақстанның ірі банктерінің қаржылық қызметінің нәтижелеріндегі
Активтер
млрд.теңге
Меншікті капитал млрд.тенге Пайда
млрд.теңге
Казкоммерцбанк 1191,1 104,7
16178,8
Тұран Әлем Банк 1145,9 122,4 25 911,0
Народный банк 762,7 67,5 7 525,3 Альянс банк
АТФ банк 462,2 36,5 3 176,6
БанкЦентКредит 410,6 28,9 3 215,7
Банк Каспийский 170,1 14,0 1 879,7
Нурбанк 143,1 17,8 578,5
Темирбанк 107,2 15,5 904,4
АБН АМРО банк 106,3 8,4 356,8
Барлығы 5021,2 452,9 61 830,2
Банк жүйесі 5508,1 545,6 66 970,0
Сурет 2.1.1 Банктердің қаржылық қызметінің нәтижесі
Акционерлік капиталдың жарты жыл ішінде 63,5 млрд. теңгеден 308,2
Қазақстан банк секторының активтеріне байланысты он ірі банктің дамуымен
Капиталдың өсуіне байланысты жетекші орынды Тұран Әлем Банкі алды.
Банктік жүйенің активтері пайдаға қарағанда өте жоғары, жылдық көрсеткішке
Банктік бизнестің тұрақтылығы жоғарғы деңгейге жетті және де капитал
Сонымен Тұран Әлем Банкінің Қазақстанның банк секторындағы орны, оның
2. 2 Банктің қаржылық қызметтерінің негізгі бағыттары.
Қазіргі қаржылық қызметтер нарығындағы сақтандыру қызметтерінің алатын орны өте
Сақтандыру қызметтері. Сақтандыру бойынша Тұран Әлем Банк қызметі үш
АҚ «ТАБ сақтандыру компаниясы» мен «КВS Garant» ТАБ құралдарымен,
Сақтандыру индустриясы 2005 жылы Ұлттық Банкінің қадағалауымен өсу жылдамдығын
ТАБ Сақтандыру компаниясының жарғылық капиталы 1364,0 млн. теңгені құрады
АҚ «ТАБ сақтандыру компаниясы», «КВS Garant» және ӨСК «Династия»
ТАБ – тегі «Династия» өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ 66%
Зейнетақы қорларының қызметтері. ТАБ-тің екі еншілес компаниясы «Қазақстан» зейнетақы
Зейнетақы қорларының активтері өсуін жалғастыруда 2004 жылы 98,6 млрд.
2003 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша мемлекеттік зейнетақы қорын
Ипотекалық нарық. 2004 жылы ҚР ипотекалық несиелеу нарығы
АҚ «ТАБ Ипотека» 2004 жылы 16,6 млрд. теңге
2004 жылы S&P халықаралық рейтинг агенттігі АҚ «ТАБ Ипотека»
2004 жыл ішінде АҚ «ТАБ Ипотека» отандық нарықта 2
Компания 2005-2007 жылдарда Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік тұрғын үй
Тұран Әлем банк Европалық Қайтақұру және Даму банк
машина, құрал жабдық, шикі заттар мен материалдар сатып алуға:
өндірісті жандандыруға;
кәсіпкерлік және басқа қызметтерді жүзеге асыру үшін қозғалмайтын мүлікті
Банк кіші бизнесті несиелеудің келесі шарттарын ұсынады:
несие сомасы – 30000 тен 125000 АҚШ долларына дейін;
несиелеу мерзімі – 24 айға дейін;
валютамен пайызы – айына 1,6 – 1,9 пайыз.
Сонымен қатар, Тұран Әлем банк жеке бизнес өкілдерін Азиялық
несие сомасы – 25000 тен 300000 АҚШ долларына дейін;
несиелеу мерзімі 1 жылдан 3 жылға дейін;
пайыз ставкасы – жылдығы 18 пайыздан плюс несиеге қызмет
несиені ұсыну мен өтеу – АҚШ долларымен (немесе бағамы
несие үшін пайыз және негізгі қарызды төлеу – ай
жоба құнынан 20 пайыздан кем емес кәсіпорынның меншікті қаражатынан
АҚ «ТАБ Ипотека» әуел баста Қазақстандық Ипотекалық Несиелерді Кепілдендіру
2004 компания банктік емес қаржы мекемелерінің арасында бірінші болып
2004 жылдың ішінде АҚ «ТАБ Ипотека» аймақтық нарықтарда Қарағанды,
Лизингтік қызметтер. Лизингтік қызмет нарығында ТАБ Тобы мамандандырылған
ТАБ Лизинг компаниясы 2000 жылы құрылған және ТАБ Тобының
Бүгінгі күні ТАБ Лизинг – бұл Қазақстандағы коммерциялық лизингтік
Сонымен, 2006 жылы ТАБ Лизингтің лизингтік қоржыны 26 млн.
Қазақстанның лизингтік компанияларының арасында ТАБ Лизинг 5 млн. АҚШ
Сонымен қатар, ТАБ Лизингтің Қазақстанның аймақтарында ең дамыған тікелей
БТА Лизинг факторинг қызметін дамытуды жалғастыруд. 2002 жылы жалпы
Банктің қызметінің басқа да бағыттары. Тұран Әлем Банк өз
Төлем карточкалары. Тұран Әлем Банк болып құрылған екі банкінің
2006 жылы Банк осы нарықтың 15,7% иелене отырып 302,881
Депозиттермен операциялар. Тұран Әлем Банк клиенттердің бөлшек және корпоративтік
Халықаралық капитал нарықтары. Turan Alem Finance B.V. (TAF B.V.)
Банктердің көрсеткен қызметтерінің негізіндегі екінші деңгейдегі банктердің халықаралық стандартқа
Халыққа қызмет көрсету нарығында банктік маркетингтің дамуының негізгі бағыттарының
Жүргізілген зерттеулер келесідей қорытынды жасауға мүмкіншілік береді:
Республиканың аумақтары бойынша Қазақстанның коммерциялық банктерінің маркетингтік стратегиясының мәнді
Бұдан республиканың аумақтары бойынша банк нарығының көлемінің түрлілігі мен
Банк нарығында сұраныс төлемқабілетсіз болып саналса Қазақстан халқының өмір
Ұлттық валютаны сатыпалушылық қабілеттілігінің төмендетуінен халықтың көбі коммерциялық банктердегі
Кесте 2.2.2 Халықтың орташа айлық ақшалай табысының тұтынушылық шығындарын
(халықтың жан басына теңгемен)
Жыл Халықтың табыстары Халықтың шығындары
Қазақстан қалалары бойынша Алматы қаласы бойынша Қазақстан қалалары бойынша
2003 2370 4134 2318 3942
2004 2848 5369 2770 4960
2005 2991 5726 3240 5620
2006 3408 6056 2906 5643
Мәлімет көзі: - Қазақстан банкісі -№7-2006
Зерттеушілердің көзқарасы бойынша, коммерциялық банктер үшін қоғамның түрлі қажеттіліктеріне
Бұл Алматыда орналасқан коммерциялық банктер үшін ерекше өткір мәселе
Зерттеулерге көз жүгіртсек банктік қызмет көрсету нарығындағы бәсекелестіктің өсуіндегі
Алматы тұрғындарының республика бойынша орташа деңгейінен 2 есе асатын
Егер, Алматы қаласы бойынша көрсетілген уақыт мерзімі аралығында,
Екінші деңгейдегі банктердің (Қазақстанның халық жинақ банкін қоспағанда) баға
Кесте 2.2.3 Қазақстандағы екінші деңгейдегі банктерге хылықтың салымдарының
Халық салымдары 2004 2005 2006
Млн.тг % Млн.тг % Млн.тг %
ЕДБ бойынша барлығы соның ішінде: 29124 100 31624 100
Ұлттық валютада 20754 71 20967 66 23213 48
ЕКВ-да 8370 29 10657 34 24888 52
Олардың:
1. ҚХЖБ оның ішінде: 19359 100 20806 100 23566
Ұлттық валютада 15188 78 16250 87 15575 66
ЕКВ-да 4171 22 4556 22 7991 34
2.Ірі 10 банктерде: 6945 100 7849 100 18327 100
Ұлттық валютада 4418 64 3759 48 5861 32
ЕКВ-да 2527 36 4090 52 12466 68
Алматы қ. өзге банк-де, оның ішінде: 1593 100 725
Ұлттық валютада 213 13 125 17 135 5
ЕКВ-да 1380 87 600 83 2776 95
4.Қалған банктерде, оның ішінде: 1228 100 2244 100 3297
Ұлттық валютада 935 76 833 37 1643 50
ЕКВ-да 293 24 1411 63 1654 50
Мәлімет көзі: Банки Казахстана, Алматы, 2006, №3.
Қазақстан Республикасының ірі он банктерінің халық салымдары 2004 жылы
Өз дамуының стратегиясын жасай отырып, көптеген банктер депозиттік шотқа
Қазіргі уақытта банктік қызмет көрсету нарығында екінші деңгейдегі төрт
Жүйеқұрайтын банктерге олардың таралуы мәнді экономикалық және әлеуметтік шығындарды
Аталған жылдарға сәйкес ҚР Ұлттық банкінің материалдары бойынша құрылған
Кесте 2.2.4 - Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің «жеке
Жыл ҚХЖБ 10 Ірі банктер Алматы қ. өзге
Теңге ЕКВ теңге ЕКВ теңге ЕКВ теңге ЕКВ
2003 73 50 21 30 1 17 5 3
2004 77 43 18 38 1 6 4 13
2005 76 32 25 50 1 11 7 7
Мәлімет көзі: Банки Казахстана, Алматы, 2006, №3.
Мысалы, ҚХЖБ, республика аумағында 179 филиалдары бар, «Банк ЦентрКредит
Жоғарыда аталған банктердің барлығының маркетингтік стратегиялары бір-бірінен айтарлықтай айырмашылықта,
Мысалы, егер беретін несиелерінің құрылымы мен салалық бағытын қарастырсақ,
Егер республикадағы негізгі бәсекелес коммерциялық банктер бойынша жеке тұлғалардың
Кесте 2.2.5 - 2006 жылы Қазқстандағы коммерциялық банктердің берген
Мерзімдері бойынша несие түрлері ЕДБ барлығы Халыққа Несиелердің жалпы
Млн тг. % Млн тг. %
1. Барлығы (КZ)
оның ішінде: 64021 100 4563 100 7
Қысқа мерзімді 36713 57 1489 33 4
Ұзақ мерзімді 3307 6 1507 33 46
ІІ. Барлығы (USD) оның ішінде: 81299 100 2917 100
Қысқа мерзімді 40112 49 1905 65 5
Ұзақ мерзімді 8151 10 139 5 2
Мәлімет көзі: Банки Казахстана, Алматы, 2006, №3.
Несие қызметтері нарығын талдау несиелік салымдар көлемінің негізгі үлесі
Отандық коммерциялық банктер үшін ең артық көрінетін бір жылға
Сондықтан Қазақстанрның көптеген коммерциялық банктері біршама табысты валюталық операциялармен,
Еліміздегі жеке тұлғалармен жұмыс жасау кезіндегі тәуекелділікті төмендетудің негізгі
2.3. Банктің қаржылық қызметтерінің тиімділігін талдау.
Тұран Әлем банктің 2006, 2005, 2006 жылдардың 31 желтоқсаныдағы
Банктегі таза пайданың тұрақты өсу қарқыны 2005 жылмен салыстырғанда
Пайыз ставкасының төмендеуіне қарамастан 2006 жылы пайыздық кіріс 28,9%-
Пайыздық кірістердің құрылымында клиенттерді несиелеуден алынған кірістер жоғары тұр.
2005 жылмен салыстырғанда 2006 жылы пайыздық шығындар жалпы 42,7%-ға
2006 жылы банктің еврооблигациялар шығаруы шығарылған құнды қағаздар бойынша
Таза пайыздық емес табыс.Таза пайыздық емес табыс 2005 жылға
Банк тез дамуын жалғастырады және өз қызметін халықаралық стандарттарға
Кесте 2.3.3 - Таза пайыздық емес табыстар
Таза пайыздық емес табыстардың құрылымы 2006 2005
млн. теңге салыс. сал млн. теңге салыс. Сал
Таза комиссиялық табыстар 4,665 40,1 3,082 46,5
Сатуға жарамды құнды қағаздар операциялары бойынша таза пайда 3,916
33,6 (56) 7,9
Сауда қоржынының құнды қағаздар операциялары бойынша таза пайда
Шетелдік валютамен операциялары бойынша таза пайда 1,208 10,4 1,386
20,9
Таза инвестициялық табыстар 481 4,1 427 6,4
Басқа да табыстар 433 3,7 283 4,3
Барлық таза пайыздық емес табыстар 11,639 100,0 6,623
Мәлімет көзі: Мәлімет көзі: Тұранәлем банктің жылдық есебі негізінде
Банктің операциялық шығындары 2005 жылмен салыстырғанда 2006 жылы 33,9%–ға
Қызметкерлердің еңбегіне төлеу шығындары, барлық операциялық шығындардан 2005
Сақтандыру жарналары, салықтар мен жинақтар бойынша шығындар (түсіге салынатын
Кесте 2.3.4 - Операциялық шығындар
Операциялық шығындардың
құрылымы 2005 2006
млн. теңге салы. мөл % млн. теңге салы.
Еңбек төлемі бойынша шығындар 4,178 52,5 2,914 49,1
Шетелдік валюталарды әкелгені үшін кедендік пошлина мен сақтандыру жарналары,
10,2 757 12,7
Амортизация 625 7,9 516 8,7
Ғимаратты ұстап тұру, автотранспорт және басқа да негізгі қаражаттар
3,5
Жарнамаға шығындар 312 3,9 289 4,9
Аренда және күзет шығындары 262 3,3 235
Іссапарлық шығындар 253 3,2 204 3,4
Байланыс қызметі 220 2,8 224 3,8
Демеушілік және қайырымдылық көмек 158 2,0 183 3,1
Басқадай шығындар 781 9,8 408 6,9
Барлық операциялық шығындар 7,956 100.0 5,940 100,00
Мәлімет көзі: Тұранәлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Материалдық емес активтер мен негізгі қаржылар көлемінің өсуімен байланысты,
Өткен жылмен салыстырғанда демеушілік және қайырымдылық көмек көрсету бойынша
Кесте 2.3.5 - Сақтандыру жарналары, салықтар мен жинақтар бойынша
млн. теңге
2006 2005
Қазақстандық жеке тұлғалардың салымдарын кепілдендіру қорындағы жарналар 353 141
Қосымша құн салығы 234 256
Басқа да салықтар (түсім салығынан басқа) 139 165
Қолма қол шетелдік валюталарды әкелгені үшін кедендік пошлина
Сақтандыру төлемдері мен жинақтар, салықтар барлығы. 815 760
Мәлімет көзі: Тұранәлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
.
Несие қоржыны. 2006 жылдың 31 желтоқсанында банктің несие қоржыны
Банк Қазақстанда әрекет етуші трансұлттық компаниялар мен қазақстандық ірі
Несиелердің сапасы. Банктің несие тәуекелі клиенттермен кепілдіктер және аккредитивтер,
Несие клиенттерге кепілге қозғалмайтын мүлік, кепілдемелер, тауарлы қорлар, құрал
Кесте 2.3.6 – Банктің қарыздары, кепілдері мен аккредитивтері
31-желтоқсанда, млн. теңге
2006 2005
Клиенттерге қарыздар 181,330 141
Қарыздар бойынша резервтер (11,242) (9,505)
Ресервтерді шегеруден клиенттерге қарыздар 170,088 137,661
Шартты міндеттемелер
Кепілдер 18,951 6,336
Аккредитивтер 18,466 10390
Резервтер (1,790) (667)
Шартты міндеттемелер барлығы 35,627 16,059
Қарыздар, кепілдер, аккредитивтер барлығы 205,715 153,720
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Банк қарыз қоржынының сапасын арттыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізеді.
Қазақстан экономикасының тұрақты дамуы жағдайындағы борышқорлардың қаржылық жағдайын жақсартудың
Қарыз қоржынындағы әрекет етпейтін қарыз көлемі (бұған сыйақы бөлу
Жыл ішінде қайтарылмаған және шығынға жазылған қарыздар есебінен әрекет
Кесте 2.3.7 – Банк қарыздарының арақатынасы
31 желтоқсанға.
2006 2005
млн. теңге салыс. сал % млн. теңге салыс. сал
Қамтамасыз етілген 173,155 95,5 39,933 95,0
Қамтамасыз етілмеген 8,175 4,5 3,713 5,0
Барлығы 181,33 100,0 43,646 100,00
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Соңғы жылдардағы жалпы тенденциялар клиенттерді несиелеу мерзімін ұзарту болып
Кесте 2.3.8 - Шығынға жазылған қарыздардағы қалпына келтірілген қарыздардың
31-желтоқсанда
2004 2005 2006
Әрекет етпейтін және шығынға жазылған (нетто) қарыздар
Әрекет етпейтін қарыздар 577 1,213 2,312
шығынға жазылған (нетто) қарыздар 2,187 2,114 4,680
Несие қоржынындағы (%) әрекет етпейтін және шығынға
шығынға жазылған қарыздардағы қалпына келтірілген қарыздардың үлесі (%) 67,9
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Қаржыландыру базасы. 2006 жылы банктің орташа міндеттілігі 2005 жылмен
Клиенттердің депозиттері. 2006 жылы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша заңды
Ішкі нарықтағы клиенттерден тартылған депозиттер қаржыландырудың маңызды көздерінің бірі
Кесте 2.3.9 - Клиенттердің депозиттері.
31-желтоқанда
2005 2006
млн. теңге Депозиттерден. салы. мөл % млн.
Теңгедегі депозиттер
Талап еткенге дейінгі шоттар 18,754 13,5 19,866 18,2
Мерзімдік депозиттер 17,105 12,4 25,173 23,1
Валютадағы депозиттер 35,859 25,9 25,173 23,1
Талап еткенге дейінгі шоттар 19,901 14,4 14,921 13,7
Мерзімдік депозиттер 82,625 59,7 68,881 63,2
102,553 74,1 83,802 176,9
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Банктің қарызға алған қаражаттары. Банктерден несиелер мен қаражаттарды және
2006 жылы батыс елдерінің көптеген орталық банктерінің есептік ставкаларының
АҚ Тұран Әлем Банк банкте еркін және тұрақты шотты
Қор жинау базасының құрылымы мерзімі бойынша 2006 жылы
Кесте 2.3.10 - Банктің қарызға алған қаражаттары
31-желтоқсанда
Банктің қарызға алған қаражаттары
2006 2005
млн. теңге % млн. теңге %
Банктерден несиелер мен қаражаттар 54,528 92,3 42,900 89,1
Корреспонденттік шоттар 449 0,8 1,263 2,6
Қаржы институттары мен банктерден несиелер 53,354 90,3 40,601
ҚР Ұлттық банкінен алынған несиелер 725 1,2 1,036 2,2
Өзге де тартылған қаражаттар 4,547 7,7 5,222 10,9
ҚР Қаржы министрлігі қаржыландырған несиелер 1,595 2,7 2,049 4,3
Шағын кәсіпкерлікте қолдану қоры қаржыландырған несиелер 2,952 5,0 3,172
Қарызға алған қаражаттар барлығы 59,075 100,0 48,122 100,0
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Қаржы институттары мен банктерден алынған несиелер2005 жылы 90,3 %
Кесте 2.3.11 Капиталға айналдыру барлығы АҚШ доллары мен теңгедегі
2005 2006 2005 2006
мың. АҚШ долл. млн. теңге
Ұзақ мерзімді қарыздар 394,261 268,104 61,446 40,269
Субординиацияланған борыш 38,578 19,586 6,012 2,942
Меншікті капитал
Қалған капитал 22,436 23,287 3,500 3,496
Акция бойынша сыйақы 35,119 36,383 5,473 5,465
НҚ қайта бағалау қоры 44 54 7 8
Түсім есебінен құрылған қорлар 148,129 102,879 23,086 15,452
Меншікті капитал барлығы 205,748 162,603 32,066 24,423
Мәлімет көзі: Тұран Әлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Капиталға айналдыру. 2006 жылы бұрынғы қалпында ҚР банктарының ішінде
Банктің жалпы капиталға айналдыруы 2005 жылдың соңында 638,6 млн.
Түсімдердің өсуі. 2006 жылы 31-желтоқсанда ТұранӘлем банк АҚ бухгалтерлік
Қорыта айтқанда банктің қаржылық қызметтір негізгі бағыттарына сай жүзеге
ТАРАУ 3. АҚ ТҰРАН ӘЛЕМ БАНК ҚАРЖЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІН
3.1 Қаржылық қызметтерді бағалау әдістерінің мәселелері
Қазақстан Республикасының Ұлттық банк Қазақстандағы ақша-несие жүйесін реттеуші және
Бұған байланысты ҚРҰБ бірқатар функциялар берілген:
бақылау-ақша саясатын әзірлеу мен жүргізу;
ақша айналымын реттеу;
несие ұйымдарының қызметін реттеу оларға бақылау жасау;
жалпы ұлттық масштабта ақшасыз есеп айырысуды жүзеге асыру;
валюталық реттеуді ұйымдастыру;
елдің алтынвалюталық қорын сақтау;
Бұлардың орындалуы үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк келесідей құралдар
несие ұйымдарының қызметін реттейтін ереже қалаптастыру;
несие ұйымдарының қызметтеріне қадағалауды жүзеге асыру;
несие ұйымдарына резервтік талаптарды орнату міндетті экономикалық нормативтерді сақтауды
несие ұйымдарын қайта қаржыландыру;
дисконттік саясатты жүзеге асыру;
ашық нарықта операцияларды жүргізу;
валюталық интервенцияларды жүзеге асыру.
Банк жүйесін қызмет бағытын анықтауда тиімділік міндеттерін ұтымды шешуде
міндетті нормативтерінің есеп айырысуында
жалпы қаржылық есеп беруді талдауды
Коммерциялық банктерді басқару тиімділігі коммерциялық банктердің өз қызметін мемлекеттің
Мұнда банктің салымшылары немесе борышқорлары болып саналатын заңды және
Жалпы қаржылық есеп беру – бұл Ұлттық банкіге, коммерциялық
Қаржылық есеп беру іскерлік қатынас тілі болып саналады. Ол
Ұсынылған есеп беру формасы коммерциялық банктердің төлем қабілеттілігі мен
Есеп беру формасында сонымен қатар коммерциялық банктердің балансында есептелетін
Активтер мен пассивтер есеп беруде айқын әрі нақты бағаланып
Активтер мен пассивтерді бағалау ережесі бойынша мәліметтер жылдан жылға
Есеп беруде түскен төлемдердің уақытына немесе олардың қаражатына қарамастан
Мұның барысында есептік кезеңнің соңына дейін алынбаған немесе орындалмаған
Қаржылық есеп жеткілікті айқын және толық болуы тиіс өйткені
Коммерциялық банктердің қаржылық жағдайын кешенді бағалауға және оларға салыстыру
Рейтинг – бұл бірнеше банк қызметін салыстырмалы бағалай әдісі.
Банктерді топтастырудың белгілері (критерий) банк қызметінің жеке қырынан (табыстылық,
Түрлі рейтингтерді қалыптастыру мен тағайындау сипаты. Банктің қадағалау ведомствасымен
Рейтинг құруда екі негізгі тәсіл бөлініп көрсетіледі:
Эксперттік (төмен. қар)
Бухгалтерлік (төмен. қар)
Бұл тәсілдер бағаланатын ақпараттар құрамына қатыстылығымен ерекшеленеді:
- Эксперттік баға сандық және сапалық параметрлерді талдау мен
- Бухгалтерлік баға тек ғана сандық көрсеткіштердің талдауы мен
Қорытынды тізімді (рейтингті) орналастыруда негізгі екі тәсіл бөлініп көрсетіледі:
Жалпы баллы бойынша тізілетін біртұтас рейтингін құрыу.
Ішкі нарықтағы банктердің тізілімі категориялары рейтингін құру.
Эксперттік әдіс. Өзіндік экономикалық көрсеткіштерді талдау барысында бірқатар басқадай
- Банк қызметі жөніндегі жалпы мәселелер – құрылтайшылар, жарғылық
- Банк жұмысы туралы нақты мәліметтер – құрылу тарихы,
- Аналитикалық қаржылық көрсеткіштердің есебі - өтімділік, капиталдардың жеткіліктілігі,
Мысал ретінде Қазкоммерцбанк АҚ әдістемесіне жасалған принциптерді қарастыруға болады.
Бірінші кезең – формальнық. Банктің әр тобына қисынға келтірілген
Екінші кезең – математикалық. Ол белгіленген нормативтік параметрлердің
- нәтижендірілетін қаржылық көрсеткіштер (баланстық мәліметтер мен талдаулар негізінде
- банк қорын басқару динамикасының көрсеткіштері (олардың қаржылық жағдай
- банктің кәсібилілігі (кадрлар біліктілігінің деңгейі, олардың мәліметтері есептеледі).
- банктің құрылымы (филиалдар саны, қызметкерлерінің саны)
- банктің тарихы
- банктің имиджі
Үшінші кезең – сараптамалық. жазбаша жарияланған немесе басқа көздерден
Алынған нәтижелердің нақтылығы мен сапасы талдау жүргізуші сарапшының жете
Бухгалтерлік тәсіл. жалпы балын (рейтинг) анықтау мен коэффициенттер есебінің
Шартты түрде талдауды үш негізгі кезеңге бөлуге болады.
Біріншіде банкті «сүзгіден» өткізу жүргізіледі, яғни банктер формалдық белгілерімен
Екінші кезеңде банк балансының жекелеген желілеріне қатынасын анықтайтын қолданылатын
Үшінші кезекте сенімділіктің қортынды баллы анықталады (олардың әрқайсысына көңіл
Алынған нәтижелердің сапасы терең өңделеді және негізделген сенімділіктің қортында
Cоңғы кездері банк жүйесінің өтімділігін көтеру мақсатында банкінің қаржылық
Банктік қадағалаудың құралына жататын банкте, орынында және оның артынан
Банкітер дипозиттерінің тұрақтылығы, активтерінің сапасы және т.б. туралы қосымша
«Бағалау жүйесін» шоттардың ішкі сапасын талдаусыз тек қана баланс
Банктік қадағалаудың (келесіде, талдау) негізі мақсаты банк жүйесінің сенімділігі
Осы жұмыстың екінші тарауында жүргізілген есептеулер Қазақстандағы қазіргі әдістемелік
Талданған банк жеке іс-әрекет етуші институт ретінде қарастырылады: елдің
«Біртұтас өлшемге» келу банктің басты шарты ретінде қойылмаған, мысалға:
Әр түрлі үш тұғыр бойынша жүргізілген талдау (ҚРҰБ, банкішілік,
3.2 Қаржылық қызметтерді жетілдіру жолдары
Қаржылық қызметтерді жетілдіруде ең әуелі банктің алдағы мақсаттарын анықтау
Коммерциялық банктегі маркетингтік стратегияның қалыптасуының негізі маркетингтік зерттеулер екенін
Маркетингтік зерттеу - бұл бизнес, мұның негізінде коммерциялық
Банктің нарықтық мүмкіншілігін талдаудың негізгі міндеті негізгі бәсекелестермен –
Тұран Әлем Банктің мықты жақтарына мыналарды жатқызуға болады: 1)
нашар жақтарына жатады: 1) үлкен филиальдық сеттерді ұстауға
Жоғарыдағы жағдайларды ескере отырып жалпы алғанда жеке тұлғалардан салымдар
Халықтың банктік қаржылық қызмет көрсетуге деген сұранысын болжамдап анықтау
1. Жинақ ақшаларының бар болуы (ЖА). Олардың респонденттерде жыл
2. Жинақ тұғыры (ЖТ). Респонденттердің бос ақша пайда болған
3. Банк қызметін тұтынудан хабардар болу.
Бұл қатынаста Тұран Әлем банктің тұғыры биік тұр.
Бұған ұқсас жағдай валюталық депозиттер нарығында байқалды, бұл қызметтің
Тұтынушылық несиесін ұсыну шарты бойынша ТұранӘлем банк тұтынушылардың жоғары
Зерттеудің бірінші кезеңінде түрлі банктік өнімдері жеке тұлғалардың сұранысын
Жеке тұлғалардың көп бөлігі зерттеу кезеңінде ақша қаражаттарын депозитке
Валюталық депозиттерді әлеуетті пайдаланушылар теңгеге қарағанда екі еседей аз.
Орындалған маркетингтік зерттеудің бірінші кезеңінің негізгі нәтижесі қалалық әкімшілік
Банкктік маркетигтің маңызды элементтердің бірі несие төлемеуге себепші болатын
Жеке клиенттің несие қабілеттілігін анықтаудың маңызы – жеке борышкерді
Кесте 3.2.1 Жеке тұлғалардың ақша қаражаттарын болжаудың үлгісі
Басыныдағы ақша қаражаты Сн
Кезеңдер: -3 -2 -1 0 1 2 3
Д- ақша қаражатының түсуі Д(-3) Д(-2) Д(-1) ∙∙∙∙ ∙∙∙∙
Р-ақша қаражатының шығыны Р(-3) Р(-2) Р(-1) ∙∙∙∙ ∙∙∙∙ ∙∙∙∙
С- кезең соңындағы ақша қаражатының қалдығы С(-3) С(-2) С(-1)
Ақпараттардың толықтығы мен клиенттің уақытын үнемдеуге байланысты жұмыстар әзірленуде.
-3,-2,-1 кезеңдері матрицасын қаржылық тарих деп атауға болады, олар
Маркетинг кешенінің маңызды элементі- банк өнімі немесе қызыметі, клиент
Дипломдық жұмыста депозиттік және несие нарығында халыққа жаңа және
• мемлекеттік субсидия мен кәсіпорынға көмекке ұсынуға есептелген стратегия;
• мемлекеттік субсидияларды және халықтың меншікті ақша қаражатын пайдалануға
• негізінен азаматтардың меншікті қаражатына бағытталған нарықтық стратегия.
Қазіргі уақытта коммерциялық құрлыс салушылармен тұрғын үй құрылысы біршама
Қазақстан Республикасының мемлекеттік тұрғын үй құрлыс бағдарламасын тезірек жүзеге
Бірінші вариант банктік несие және жеке жинақ есебінен республика
Екінші вариант тұрғын үй құрылысына капиталдық салымдарды қаржыландырудың
Үшінші вариант. Қазақстандағы тұрғын үй мәселесін шешудің маңызды
Коммерциялық банктерді жетілдіру жолдарын әрі қарай дамытуға ерекше назар
ҚОРЫТЫНДЫ
Банктің қаржылық ресурстарында және банк өнімінің басқа да түрлерінде,
Банктік қызмет – банк клиентіне қызмет көрсетудің нәтижесі, клиенттің
2006 жылы 31-желтоқсанда ТұранӘлем банк АҚ бухгалтерлік есептің халықаралық
АҚ Тұран Әлем Банкінің қаржылық қызметтер нарығындағы орны, оның
Тұран Әлем Банкінің Қазақстанның банк секторындағы орны, оның қаржылық
Банктердің қаржылық қызметтерін жетілдіру пайыз ставкасын төмендету, банк қоржынын
Мақсатты нарықтар мен сегменттерді, және де осы нарықтарда
Автоматтандыру және жалпы жаһандану барлық қажетті ақпаратты өңдеуге және
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Назарбаев Н.Ә Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсеке
2. Назарбаев Н.Ә Қазақстан Президенті Н.Ә Назарбаевтың Қазқстан
3. Қазақстан Республикасының 24 желтоқсан 1996 жылғы «Валюталық
Қазақстан Республикасының 5 наурыз 1997 жылғы «Бағалы қағаздар рыногы
Қазақстан Республикасының 28 шілде 1998 жылғы «Ақшаларды аудару мен
23 мамыр 1997 жылғы №222 «Ең төмен резервтік талаптар
8. 15 қыркүйек
9. 15 қыркүйек 1999 жылғы №400
10. 23 мамыр 1997 жылғы №206 ҚР-да валюталық
11. 7 желтоқсан 1998
12. 31 желтоқсан 2000 жылғы №327 екінші
13. 15 қараша 1999 ж. №397 «Екінші
14. 15 қараша 1999 ж. №396 «Қазақстан
15. 23 мамыр
16. 29 тамыз 1997 ж. «Екінші деңгейлі
17. 21 сәуір 2000 жылғы
18. Қазақстан Республикасы банктерінің кұжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргізу ережесі.
19. 11 акпан 2000
20. Асхауер Г. Введение
21. Адекенов Т. Банки
22. Әлібекова.Ф.Р. «Банк және банктік қызметтер». Алматы. Экономика-2004ж
23. Бабичева Ю.А. Банковское дело. -
24. Банковское дело: Справочное пособие / Под ред.
25. Баринов В.Т.
26. Белгібаева.Қ.Қ Қаржы және банк статистикасы
27. Бердалиев Қ. Менеджмент: Оқулық.-Алматы: Экономика, 2005ж.
28. Банки и банковские операции. - М.: ЮНИТИ «Банки
29. Гарбузов В.Ф «Қаржы
30. Давлетова.М.Т. «ҚР банктерінің несие қызметтері»
31. Көшенова.Б.А. «Ақша, несие, банктер,
32. ҚұлпыбаевС. Қаржы: Оқулық.-Алматы: 2005ж
33. Қалиева.Г.Т. «Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің тұрақтылық
34. Қаржылық лизингтің есебі және екінші денгейлі банктердің
35. Қамаев.В.Д. «Банк салымдарының кірістік операциялары»
36. Мақыш С.Б. Ақша айналысы және
37. Сейітқасымов.Ғ.С. Ақша , несие, банктер.Алматы-2001
38. Соколинская Н.Э. Учет и анализ краткосрочных и долгосрочных
39. Тұран Әлем Банктің 2006 жылғы
40. Рамазанов Н Деловая неделя 4августа
41. Хабаршы ҚазҰУ. Экономика сериясы. №5- Алматы: Қазақ
ҚОСЫМШАЛАР
Қосымша 1
Сурет 1.1.1 Банк технологияларының мазмұны
Қосымша 2
Кесте 2.2.1 2003-2006 жылдардағы жекелеген және корпоративтік салымдардың өсімінің
Қосымша 3
Кесте 2.3.1 Кірістер мен орташа табыстылықтың арақатынасы
Активтер бойынша орташа табыс және пайыздық кіріс Кірістер, млн.
2005 2006
2006 2005 теңге валюта теңге валюта
Клиентерге несие бойынша пайыздық кірістер 21,150 15,509 13,7 14,7
Несие және банк ұсынған қаржылар бойынша пайыздық кірістер 0.347
Құнды қағаздар бойынша пайыздық кірістер 1,111 1,316 6,2 9,3
Барлық пайыздық кірістер 22,608 17,536 25.1 27.1 32.4
Мәлімет көзі: Тұранәлем банктің жылдық есебі негізінде есептелді
Қосымша 4
Кесте 2.3.2 – Шығыстар мен орташа табыстылықтың ара қатынасы
Пайыздық шығыстар мен міндеттемелердің құны шығыстар, млн. Теңге Орташа
2006 2005
2006 2005 теңге валюта теңге Валюта
Клиенттер шоттары бойынша пайыздық шығыстар 6,880 4521 4,6 6,6
Банктан алынған қаражаттар мен несие бойынша пайыздық
Банк шығарған құнды қағаздар бойынша пайыздық шығыстар 2,083 763
Басқа да тартылған қаражаттар бойынша пайыздық шығыстар 355 337
Барлық пайыздық шығыстар 11,258 7,888 15 23 15.6 30.9
Мәлімет көзі: Мәлімет көзі: Тұранәлем банктің жылдық есебі негізінде
3
Тұрынушы
Банк
Өндіруші
Тұнынушы
Банк
Өндіруші
Клиенттің
контрагенттері
Жасасады
Клиент
Тұтынады
Жасасады
Тапсырыс береді
Сатып алады
мәмілелер
Қызметтер
Өнімдер
операциялар
Сатады
Өндіреді
Орындайды
Банк