ЖОСПАР
Кіріспе 2
Тұлға және қарым-қатынас 3
1. Тұлға туралы жалпы түсiнiк 3
2. Тұлғаның түрткiлерi мен қасиеттерi 5
3. Қызығу, дүниетаным, сенiм, мұрат 7
4. Тұлға және қарым-қатынас 15
Қорытынды 26
Әдебиеттер тізімі 27
Кіріспе
Тұлға және қарым-қатынас
1. Тұлға туралы жалпы түсiнiк
Жаңа туған нәресте "адам" деп аталғанымен, "тұлға" деген
Имандылықтың ерекше бiр көрнiсi халқымыз ерекше қастерлейтiн кiсiлiк
Кiсiлiктiң түрлiше деңгейi болады. Оның жаман, жақсысы, көргендi,
Халық түсiнiгiнде мiнез-құлықтың әр түрлi жағымды жақтары "кiсiлiк"
Сондықтан адамның жеке басының психологиясын ұғыну үшiн ең
2. Тұлғаның түрткiлерi мен қасиеттерi
Адамды әрекетке бағыттайтын, қажетiн өтеуге талаптандыратын бiр түрткi
Түрлi жағдайлардың әсер етуiне қарай адам психология әртүрлi
Жеке адамды қандай болмасын әрекетке итермелейтiн негiзгi қозғаушы
3. Қызығу, дүниетаным, сенiм, мұрат
Қызығу — шындықтағы заттар мен құбылыстарды белсендiлiкпен танып,
Қызығулар да бейiмдiктер тәрiздi балалардың кiшкентай кездерiнде ерекше
Адамда сан алуан қызығулардың болуы мүмкiн. Бiрақ осылардың
Адамда қызығудың жөндi көрiнбеуi оның өмiрiн мазмұнсыз етедi.
Қызығулар өзiнiң мазмұны мен бағытына қарай: материалдық, қоғамдық,
Адам объектiге түрлi мақсат көздеп қызығады. Осы тұрғыдан
Адамдардың қызығу саласындағы ерекшелiктерi де әр түрлi. Бұл
Қызығу балаларда алғашқы кезде онша ажыратылмайды. Дегенмен, бөбектерде
Жеке адам психологиясының неге бағытталғандығын көрсететiн негiзгi компоненттердiң
Жеке адамның психикасын нұрландыратын қасиеттiң ендi бiрi —
Жеке адам психологиясынан елеулi орын алатын қасиеттердiң бiрi
Қызығу, сенiм, талап, мұрат адамды әр кезде iс-әрекетке
Адам қажетiн өтеу үстiнде неше түрлi жағдайға тап
4. Тұлға және қарым-қатынас
Адам қоғамнан тыс өмiр сүре алмайды. Өйткенi оның
Кез-келген адам дүниеге келiсiмен екiншi бiр адаммен қарым-қатынасқа
Осындай қарым-қатынастың мән-мағынасы, олардың түрлi көрiнiстерi жеке адамдармен
А. Топ туралы түсiнiк мәселесi
Қарым-қатынас "топ", "ұжым" деген ұғымдармен тiкелей байланысып жатады.
Адам баласы жалғыз жүрiп, көздеген мақсат-мұратына жете алмайды,
Бiршама тұрақты, құрамы жағынан саны онша көп емес,
Отбасы, өндiрiстiк бригада, ұшақ пен ғарыш кораблiнiң экипажы,
Формалы топ мүшелерiнiң арасында белгiлi құжаттардың талабына сәйкес
Формасыз (бейресми) топ - бұл ұнату, көзқарас бiрдейлiгiн
Әртүрлi деңгейдегi топтардың iшiнде референттiк топтың мәнi ерекше.
Нақты топтардың жоғары дәрежеде ұйымдасқан түрi - ұжым
Әр адам топта қандай болмасын белгiлi бiр рөль
Адамның топқа ықпал ету дәрежесi оның жеке басының
Зерттеу нәтижесiне қарағанда, мектеп сыныптарындағы (35-40) адамның iшiнен
Топ мүшелерiнiң көпшiлiгi өзара тату-тәттi тiршiлiк еткенмен, ондағы
Ендi бiр жағдайда топтағы адамдардың iшiнде ешкiммен жеке
Оқушы топтарында жекелеғен балалардың өзгелермен араласпай, оқшау жүруi,
Ендi бiр оқушылар өте кiнәмшiл, сәл нәрсеге өкпелей
Топ iшiнде қатар-құрбыларының, ұстаздарының талап-тiлегiне, ақыл-кеңесiне қарсылық көрсететiн
Топ басшысыз, яғни жетекшiсiз болмайды. Кез келген топтың
Топтағы адамдары танып-бiлу, басқару мәселесi, "психологиялық үйлесiм" ұғымымен
Топтағы "моральдық психологиялық ахуал" (кейде мұны "әлеуметтiк-психологиялық ахуал"
Б. Қарым-қатынас мәдениетi
Мәселен, сенiң көңiл-күйiң бүгiн нашарлап тұр делiк, оның
Сендерге келесi бiр сауал. Мәселен сенiң басқа оқушылардың
Бiздiң қай-қайсымыз болсын, тiршiлiкте кейбiр адамдардың үйiрсек келетiнiн
Сендер ара-тұра "Мен басқалармен қарым-қатынаста қандаймын?" - деген
Сөйтiп, басқалармен қарым-қатынаста өздерiңдi қолайсыз сезiнiп, тумыстан ұялшақ,
Осы арада, тағы да айтарымыз, ұжымдағы пiкiр талас
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Леонтьев А.А. Психология общения М.: 2005. с. 46-67,
Бодалев А.А. Личность и общение М.: Педагогика1983. с.
Возчиков В.А. Общение и коммуникация НИЦ БиГПИ 2000.
Станкин М.И. Психология общения Воронеж: 2000. с.
Андреева Г.М. Социальная психология М.: Аспект Пресс
Отв. Ред. Ломов Б.Ф. Психологическое исследования общения
Бодалев А.А. Проблемы общения в пихологии // Психол.
Буева П.П. Человек: деятельность и общение М.:1978. с.
Ерастов Н.П. Психология общения Ярославль: 1979. с.5-8.
Борисова А.А. Проницальность как проблема психологии общения// Вопросы
Каган М.С. Мир общения М.: 1988. с.141-156.
Хрестоматия по вниманию / Под.ред. А.Н.Леонтьева, А.А.Пузырея и
Немов Р.С. Психология Словарь-справочник. В 2 ч. –
Немов Р.С. Психология М.: Просвещение 1990. с.125-132.
Джемс У. Психология М.: Педагогика 1991. с.119-140.
Страхов И.В. Психология внимания Саратов: 1968.
Л.Жұмабаев. Педагогика. Алматы, 1992. с.24-26
Сәбит Бап-Баба « Жалпы психология » А: 2003
Қ. Жарықбаев « Жантану негіздері » А: 2002
Ә. Алдамуратов « Жалпы психология » 1996
Қ. Жарықбаев « Әдеп және жантану» 2000