Мазмұны
Кіріспе.............................................................................................................................
1 Ақпараттық (информациялық) қызмет көрсету жүйелері мен
1.1 Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері................................................................
1.1.2 Информациялық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын талаптар..............
1.1.3 Информациялық қызмет көрсету жүйесінің негізгі
ерекшеліктері..................................................................................................................
1.1.4 Информациялық жүйелер түрлері......................................................................
1.2.Оқытуда компьютерлік технологияны пайдалану ...............................................
1.2.1 Компьютерлік оқыту мәселелері.........................................................................
1.2.2 Оқытуда компьютерді қолданудағы педагогикалық
мәселелер..........................................................................................................................
1.2.3 Электронды оқулық және оның тиімділігі..........................................................
1.2.4 Kомпьютерлік оқу құралдарын жасау тәсілдері және
1.2.5 Математиканы оқыту үрдiсiн компьютерлендiру жолдары............................
1.2.6 Математиканы оқытуда компьютердi пайдалану…........................................
2 Бастауыш сыныптар үшін геометрия ұғымдарын
2.1 Бастауыш сынып математикасын оқытып-үйретудің өзіндік
ерекшеліктері...................................................................................................................
2.2 Visual Basic программалау ортасы..........................................................................
2.2.1 Программалау элементтері...................................................................................
2.2.2 OLE технологиясы.................................................................................................
2.2.3 Мәзір құру. Формалармен жұмыс.........................................................................
2.3.VISUАL BASIC ортасында “Бастауыш сыныпта геометриялық денелердің оқытудың
Қорытынды....................................................................................................................
Қолданылған әдебиеттер......................................................................................................... 6
7
7
11
12
12
13
13
15
16
17
20
21
27
27
30
36
37
39
43
59
60
Кіріспе
Қазақстанның тәуелсіздік және егемендік алуына байланысты, өскелең ұрпаққа білім
Әрине, бұл білім беру жүйесінің барлық буындарына, соның ішінде
Осы бағытта біршама шаралар жүзеге асырылуда. Атап айтқанда: бастауыш
Ғылыми - техникалық прогрестiң дамуы орта мектепте оқыту
Олай болса, оқыту процесiн жетiлдiру жолдарын iздестiруде тек қана
Осы мәселелерге байланысты “Бастауыш сыныпта геометриялық денелердің оқытудың
Зерттеу жұмысының мақсаты: Бастауыш сыныптар үшін геометриялық денелерді оқыту
Зерттеу жұмысының теориялық негізі – информациялық қызмет көрсету жүйелерін
1 Ақпараттық (информациялық) қызмет көрсету жүйелері
компьютерлік технологияны білім беруде қолдану мәселесі
1.1 Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері
Адамзат баласы барлық тарихи кезеңдерінде есептеу жұмыстарын жүргізіп отыруға
ХХ ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі
Ақпарат (Информация) - дәл анықтамасы жоқ
Мысалы, айналадағы кеңістіктер жер жағдайы, өсімдіктер жөнінде көп информация
Информацияны сандық, кесте, сурет, құжат (мәтін) сияқты түрлі
Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы
Өмір ағымының жылдамдауы, автоматтандыру нәтижесінде өндіріс процесін идентификациялау,
“Информациялық жаңа әлемде” бәрінен бұрын екі кезең нақты болып
Әлем қазір информацилық қоғам табалдырығында тұр. Осындай қоғамда информацияны
Информациялық қоғамға көшу перспективалары әлеуметтік, құқықтық және техникалық сипаттағы
Дүниежүзілік тарихтың мойнағына үш ірі ағым тоғысатындай:
Технология ағыны;
Информация ағыны:
Осының бәрін жасаған және олардың бәріне қызмет етуші адамдар
Белгілі мөлшерде информациялық тұрғыда бұрынғы жаңа, анағұрлым зор
50 жылдың бас кездерінен бастап көптеген жарыққа шыға бастаған
ЭЕМ- ді компьютер деп, автоматты құрылғының не
Мақсатқа жету үшін информацияны ЭЕМ-де арнайы ережелер бойынша түрлендіру
Түрлі салаларда жиі пайдаланатын берілгендер мен программалар көп болғандықтан,
Сақтаулы информацияны іздеп, оны тұтынушыларға жеткізіп беру информациялық
Қазіргі кезде информацияны тиімді пайдалану дүние жүзінде негізгі орынға
Жүйе – деп элементтері бір-бірімен қандай да бір заңдылықпен
Информациялық қызмет көрсету жүйесі түсінігі кең таралған және түрлі
Жүйе түсінігіне информациялық қызмет көрсету сөзін қосу оның құрылуы
Информациялық қызмет көрсету жүйесі – қойылған мақсатқа жету үшін
Алғашқы информациялық қызмет көрсету жүйелері 50-жылдары пайда болды.
60-жылдары информациялық қызмет көрсету жүйесіне деген қатынас өзгерді. Олар
70-80 жылдардың бас кезінде шешім қабылдау процесін тездететін информациялық
90 жылдың соңғы кезінде информациялық қызмет көрсету жүйелерін қолдану
Қазіргі информациялық қызмет көрсету жүйесінің негізгі техникалық құралы ретінде
Информациялық қызмет көрсету жүйелерінде компьютерді пайдалану салалары көп. Мысалы,
электронды оқулықтар жасап шығару;
кітапханалар жұмысын автоматтандыру (кітаптарды жылдам іздеп табу, олар жайлы
абоненттік телефор номері сұралған кезде компьютерде жазулы телефондар
қалааралық транспорт билеттерін сатуды ұйымдастыру (әр рейске сатылған және
Жалпы информацияны ЭЕМ-де өңдеп, нәтижесін талдауды ұйымдастыру үшін орындалатын
-информация талдап, оны өңдеуге мүмкіндік туғызатын үлгісін дайындау;
информацияны тиімді өңдеу үшін нұсқаулар тізбегін (алгоритмін) жинақты түрде
мәшине түсіне алатын командаларды (командалар жүйесін) пайдаланып программалау тілдерінің
программаны ЭЕМ-де орындап, нәтижені алу;
нәтижені зерттеу. Егер құрылған үлгіде, алгоритмде не программада қате
дұрысталған программаны сақтау;
пайдаланушыға программаны пайдалану жайлы нұсқаулар беру.
1.1.2 Информациялық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын
талаптар
Күрделі информацияны әмбебап компьютерде ғана өңдеуге мүмкіндік бар. Сондықтан
Компьютерлер мен информациялық қызмет көрсету жүйесі арасындағы айырмашылықты дұрыс
Информациялық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын талаптар құрылып жатқан
кез-келген информациялық қызмет көрсету жүйесі талданып, жүйені құрудың жалпы
информациялық жүйе динамикалық әрі жан-жақты дамып отыруы керек;
информациялық жүйені құру кезінде жүйелік тәсілді қолдану керек.;
информациялық қызмет көрсету жүйесін информация өңдеудің адам-компьютерлік жүйесі ретінде
Қазіргі кезде информациялық қызмет көрсету жүйелерін компьютерлік техниканың көмегімен
1.1.3 Информациялық қызмет көрсету жүйесінің негізгі ерекшеліктері
Кез-келген информациялық қызмет көрсету жүйесінің өзіне ғана тән ерекшеліктері
қажетті информацияны пайдаланушыға жалдап, ыңғайлы түрде жеткізеді;
информацияның нақтылығын, дәлдігін қамтамасыз етеді;
үлкен көлемдегі мәліметтерді ұзақ мерзімге сақтайды;
қағаз бетіндегі құжат көлемін кемітеді;
информацияны қайта өңдеуді ұтымды ұйымдастыруға мүмкіндік береді;
пайдаланушыны күрделі есептеулерден босатады;
қызмет көрсету мен өнім өндіру шығынын қысқартады және т.б.
1.1.4 Информациялық жүйелер түрлері
Информациялық жүйесі пайдаланушы қолданатын бағдарламамен қамтамасыз етілген терминалдар тобынан
Үлкен немесе орташа информациялық қызмет көрсету жүйесінің негізгі қызметі
Қазіргі кезеңдегі информациялық қызмет көрсету жүйелері тұтынушылармен екі режимде
Біріншісі тапсырманы орындау режимі, оның мәні тұтынушы машинаға тапсырыс
Екіншісі қолданбалы бағдарламаның өзімен жұмыс тәсілдері.
Осы заманғы информациялық жүйелер жоғарғы тез әрекетті, әрі үлкен
Осының арқасында информациялық жүйе:
әртүрлі тектес жұмысты автоматтандырады;
жүйедегі информацияны бақылау және қателіктерді жою;
тұтынушылардың жүйеде сақталынатын информацияларды әрдайым жаңарту;
тұтынушылардың тапсырмасын тез орындау және т.б. жұмыстарды істей алады.
1.2 Оқытуда компьютерлік технологияны пайдалану
1.2.1 Компьютерлік оқыту мәселелері
Оқыту, білім беру тәжірибесі педагогикалық үрдістің сапасын үнемі арттырып
ХХІ ғасыр ақпараттық қоғамда және өндірістің дамуының негізгі
Білім беру жүйесіндегі жаңа ақпараттық технология дегеніміз оқу және
Компьютерде оқыту жүйесіне енгізуде оқытылатын теориялық материалдардың қандай да
Компьютерлік сауаттылықты және жаңа ақпараттық технологияны меңгеру үрдісі адамдық
Компьютер адам іс-әрекетінің құралы қатарында негізінде жаңа әмбебап ақпараттық
Компьютерде оқу процесінде пайдаланудың мынадай жетістіктерін атауға болады:
Оқушылардың жеке дара жұмыс жасауын ұйымдастыруда. Ол үшін әр
Денсаулығынан кемшілік бар балалар үшін (нашар естетін, көретін, сөйлейтін)
Оқушыда еркіндік позициясы орын алады, яғни оқушының жұрт алдындағы
Оқушының жауапкершілігін арттырады, себебі, компьютердегі әр тапсырма өзіне ғана
Оқушының сабаққа деген қызығушылығы артады.
Бала бастауыш мектеп сатысынан-ақ жаңа ақпараттық технологияны меңгеруіне болады.
Оқытуды компьютерлендіру қазіргі дидактика мен нақты әдіс-тәсілді дамыту тенденциясы
Әлемді компьютер жайлаған бүгінгі күнде есептегіш техникаларды тиімді де
Оқыту технологиясын оқу үрдісіне лайықтап ұйымдастыруға ғылыми амал таппаса
Электронды оқыту ғылыми-техникалық прогресс дамуының нәтижесінде туды. Электронды оқыту
Компьютерлік оқыту интерактивті электронды оқытудың бір бөлігі болып табылады
Мектептегі не сыныптағы есептегіш техникалардың көптігіне қарамастан сабақтағы орталық
Компьютерлік оқытудың әдіснамасын, ұстанымдарын, әдістемесін игеру мұғалімнің мамандығына қарамастан
Сабақ барысында және сыныптан тыс жұмыстарда есептегіш техникаларды пайдалану
1.2.2 Оқытуда компьютерді қолданудағы педагогикалық мәселелер
Есептеуіш техникаларды пайдалану оқушылардың сабаққа ынта-ықыласын арттырып, ерекше танымдық
Электронды есептегіш машиналарды оқу үрдісіне енгізу оқушылардың қызығуын арттыратыны
Есептегіш машинаны оқып үйренуші қандай режимде жұмыс істесін оның
1.2.3 Электронды оқулық және оның тиімділігі
Білім берудің саласында "Электрондық оқулықтарды" пайдалану оқушылардың, танымдық белсенділігін
Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын
Соның нәтижесінде оқушылардың пәнге деген қызығушылығы артып, шығармашылықпен жұмыс
Оқу материалдарын ұтымды игерудегі электронды оқу кұралдарының атқаратын рөлі
Электрондық окулықтар ғылыми негізде дайындалған педагогикалық ақпараттық өнім. Электрондық
Қәзіргі кезде негізінен білім жүйесінің барлық сатылары үшін электронды
Мүғалім үшін электронды оқулық бұл күнбе-күн дамытылып отыратын ашық
1.2.4 Kомпьютерлік оқу құралдарын жасау тәсілдері және
ескерілетін шарттар
Компьютерлік оқу құралы деп білім берудің компьютерлік технологиясын кеңінен
Компьютермен оқыту әдісін жүзеге асыру жалпы білім беру ісін
компьютерді оқыту ісінің қай жақтарын жетілдіру үшін баса пайдалануға
- оқу процесін компьютерлендірудің қажетті деңгейін анықтау;
- компьютерге жүктелетін функциялар (іс-әрекеттер) тізбегін анықтау;
- әр пән мұғалімдері мен әдіскерлерінің талап-тілектеріне сәйкес келетін
Компьютерлік технологияны қолдану кезінде оқу материалының негізгі көлемі мұғалім
Сонымен компьютер арқылы беруге арналған ақпараттық-оқыту және әдістемелік кұралдар
- таратылып берілетін оқу материалдары;
- бақылау және тестен өткізу материалдары;
- жаттығулар;
- сыныппен (топпен) немесе жекелеп оқытуға және өздігінен оқып-үйренуге
әрбір материалды немесе олардың бірнешеуін қатарластыра пайдалану тәсілі, яғни
- экранда берілетін барлық акпараттық-оқу материалдарын компьютердің мультимедиалық мүмкіндігіне
Компьютерлік оқу кұралы жалпы оқу жүйесіне қойылатын талаптарға сәйкес
Оқыту жүйесіне арналған программалық жабдықтама ретінде жасалатын компьютерлік оқу
Электрондық оқулықтарды дайындаудың бір жүйеге келтірілген заңдылығы болуы керек.
- белгілі бір пәнге байланысты дайындалған электрондық оқулықтың сол
- электрондық оқулықтар курста оқытылатын тараулар мен тақырыптарға қатысты
- электрондық оқулықтың кәдімгі оқулықтар мазмұнын қайталамауын яғни, берілетін
- белгілі бір тақырыпқа қатысты материал 2-3 экрандық беттен
- бір қатардағы мәтін 62-65 таңбадан аспауы тиіс. Себебі
- оқулықты шектен тыс иллюстрациялық анимациялық тұрғыдан көркемдеу пайдаланушыға
Оқыту программасы қаншалықты тиімді екендігін оны тек сабақта
Электрондық оқыту программасын жасайтын программалаушылардың қолданбалы программалар жасау принциптерін
Компьютер арқылы оқыту үшін даярланған сабақты программалау кезеңі
Одан әрі компьютер арқылы жүргізуге дайындалған сабақтың программасын
Мұнан соң даяр болған оқыту программалық жабдықтамалары әдістемелік
1.2.5 Математиканы оқыту үрдiсiн компьютерлендiру жолдары
Қалыптасқан оқыту технологиясын компьютрлер өзгерiс енгiзуi тиiс. Педагогикалық
Ақпараттық технологияны пайдалану ендi-ендi қалыптасып келедi. Толық ақпараттандыруға жақындаған
Мектепке компьютерлiк техниканың тереңдеп енуiне қарай мұғалiмнiң де рөлi
Дербес компьютерлердi математика сабағында пайдаланудың мынадай мiндеттерiн бөлiп айтуға
оқыту үрдiсiнде керi байланысты қамтамасыз ету ;
даралап оқыту үрдiсiн жүзеге асырыу;
компьютерлердiң графикалық мүмкiндiктерiн пайдаланып, жаңа сабақты түрлендiрудiң көрнекiлiгiн арттырыды;
қажеттi ақпаратты iздеуге байланысты тапсырмалар;
математикалық есептердiң мәнiнде немесе математикалық модульдермен сипатталатын әдiстер
Дербес компьютерлердi математика сабағына пайдаланудың
негiзгi түрлерiне әр түрлi бағдарламалар болады.
Компьютер арқылы оқыту арқылы оқыту үрдiсiн толыққанды түрде ұйымдастырудың
оқушылардың танымдық белсендiлiгiн басқару;
оқу әрекетiн “мұғалiм – компьютер –оқушы” басқару;
мүғалi мен оқушылардың өзара әрекетi мен ынтымақтастығын оқушылардың өздерi
Математика сабағынды компьютерлiк оқытудың әр алуан түрлерi
Болашақ математика мұғалiмiнiң әдiстемелiк даярлығы мектептi компьютерлендiру iсiмен байланысты.
Есептегiш техника құралдармен мектепте шешуге болатын есептер шексiз өрiсi
1.2.6 Математиканы оқытуда компьютердi пайдалану
Математика мектепте оқылатын пәндердiң iшiндегi негізгi, iргелi ғылымдардың бiрi,
Ғылымның жеке салаларындағы бiлiм мазмұнын интергациялап
Соның бiрi интеграцияланатын оқу пәндерiнде бiрдей зерттей
Американдық педагог- ғалым Б.Хантер анықтамасы бойанша :