Жоспар
Кіріспе
I. Заңды тұлғаның несиелік қабілетін бағалау.
1.1. Қарыз алушы кәсіпорынның несиелік қабілетін
бағалау көрсеткіштері. 8
1.2. Жеке тұлға төлем қабілетін бағалау.
II. «Казкоммерцбанк» АҚ-дағы қарыз алушының несиелік қабілетін талдау
III. Несиелік қабілетті бағалауды жетілдіру жолдары. Шетел тәжірибесі.
IV. Несие беру және қайтару есебі, несие бойынша
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Қазіргі несиелеу жүйесі қарыз алушының несиелік қабілетін анықтау
Несиелеу процесі белгіленген мерзімде сауданың қайтарылмай қалуға себепкер
Қарыз алушының несиелік қабілеті - бұл қарыз алушының
Қарыз алушының несиелік қабілетінің, оның төлем қабілетінен бір
Клиенттің несиелік кабілетінің деңгейі, банктің нақты қарыз алушыға
I. Заңды тулғаның несиелік қабілетіліктерін бағалау.
Әлемдік және отандық банктік тэжірибе қарыз алушының несиелік
Қарыз алушының мінездемесі деп оның заңды түлға ретіндегі
Қарыз алушының заңды түлға ретінде беделі оның сол
Қаражатты қарызға алу қабілеті қарыз алушының несиеге өтініш
Қарыз алушының несиеклік қабілетінің ең негізгі критерилерінің бірі
Қарыз алушының капиталы оның несиелік қабілетінің біршама маңыщды
1) оның жеткіліктілігі яғни Орталық банктің тарапынан жарғылық
2) несиеленетін операцияларға меншікті капиталдың жү_мсау дэрежесі, яғни
Несиенің қамтамасыз етілуі - қарыз алушының активтерінің қүны
Несиелік операциялар жасалатын жағдайларға елдегі, аймақтағы, салалардағы ағымдық
Соңғы критерий - бақылау, бүл мынадай сүрақтарды ескертеді:
Аталып өткен, банк клиентінің несиелік қабілетін бағалау критерилері
іскерлік тәуекелді бағалау;
менеджментті бағалау;
қарыз алушының қаржылық тұрақтылығын бағалау;
қаржылық коэфиценттерді бағалау;
ақша тасқынын талдау;
қарыз алушы туралы ақпарат жинақтау;
орналасқан жеріне бару арқылы, қарыз алушының жұмысын қадағалап
Отандық банктік тэжірибеде қарыз алушының несиелік қабілетін бағалаудағы
1.1. Қарыз алушы кәсіпорынның несиелік қабілетін бағалау көрсеткіштері
Қарыз алушының несиелік қабілетін бағалау оның қаржылық жағдайына
Қарыз алушының қаржылық жағдайы оның мынадай төлем қабілетінен
1) шаруашылық шарттарына сәйкес төлем талаптарын уақытылы қанағаттандыру;
2) несиені қайтару;
3) жұмыскерлер мен қызметкерлерге жалақы төлеу;
4) бюджетке төлемдерді және салықтарды төлеу.
Қарыз алушының қаржылық жағдайы жақсы болса, ол барлық
Қарыз алушының несиелік қабілетін банктік талдау шектеулі жэне
Кәсіпорынның қаржы-экономикалық жағдайын талдау үшін негізгі көздер ретінде
Қарыз алушының несиелік қабілетін бағалауда мынадай негізгі көрсеткіштер
Қарыз алушының несиелік қабілетін бағалау көрсеткіштері:
Көрсеткіштер Есептеу алгоритмі
1 Ағымдағы өтімділік коэффиценті Ағымдағы активтер/ ағымдағы
2 Мерзімді өтімділік коэффиценті Ағымдағы активтер -
3 Активтер рентабельдігі Пайда/кәсіпорын активтері
4 Рентабельдік сауда Өнімді сатудан түскен пайда/өнімді
5 Негізігі кұралдар мен басқа айналымнан тыс акивтер
6 Меншікті капитал рентабельдігі Пайда/меншікті капитал
7 Ұзақ мерзімді міндеттеме рентабельдігі Пайда/ұзақ
8 Қаржы тұтқасы коэффиценті Заемдық қаражаттар/меншікті
9 Тіркемелі активтерді өтеу коэффиценті Тіркемелі
10 Қарызға қызмет ету коэффиценті Пайда/қарыз
11 Қор қайтарымы Жалпы пайда —
Осы көрсеткіштердің ішінде аса көңіл аударатыны бүл баланс
Өтімділік деп кәсіпорынның барлық төлем түрлері бойынша өз
Баланс активінің баптары олардың өтімділік дәрежелеріне қарай үш
1) ақшалай қаражаттар (есеп айырысу шотындағы жэне банктегі
2) жеңіл іске асатын талаптар (төлейтін мерзімі жетпеген.
Берешектермен есеп айырысу құрамында үш айға дейінгі қарыздар
3) жеңіл іске асырылатын тауарлы-материалдық құндылықтар (арзан бағалы
Қарыз алушылардың салалық ерекшеліктеріне байланысты өтімділік коэффицентінің біршама
Біра та алашақ карыздың сипатын ескеру қажет. Алашақтар
Өтімділік коэффициенттін тандау барысында мынадай факторларды есепке алу
қызметінің көлемі (қаншалықты өндіріс және өнімді сату көлемі
өнеркәсіп және өндіріс саласы (өнімге сұраныс және оны
өдіріс циклінің ұзақтығы (аяқталмаған өндіріс көлемі);
материалдар запасын жаңарту үшін қажетті уақыт (өтімді қаражаттардың
жұмыстың маусымдылығы.
Өтімді қаражаттардың мөлшерінің төмендеуіне ықпал етушілерге мыналар жатады:
ағымдағы қызмет зияндары;
өткен жылдары және төтенше оқиғалардың нәтижесінде болған зияндар;
өтімді қаражаттар бағасының төмендетілуі;
күрделі қаржы жұмсалымдарға иммобилизациялануы.
Өтімді қаражаттардың артық болғаны қажет емес. Егер де
I. 2. Жеке тұлғаның төлем қабілетін бағалау
Қазіргі кезде екінші
автомобильдік несие;
ұзақ мерзімде пайдаланылатын тауарлар сатып алуга берілетін несие;
түрғын уйді жөндеу жүмыстарына берілетін несие;
кейінге қалдырылатын қажеттіліктерге (оқу, емделу, демалу
Мұнда автомобильдік несие бойынша жаңа және жүрілген автомобильдердің
¥зақ мерзімде пайдаланылатын тауарларга мыналар жатады:
жиһаз;
сантехника;
аудио-видио-және тұрмыстық техникалар;
компьютер және оргтехника;
басқа да тұтыну тауарлары.
Тұрғын үйді жөндеу жұмыстарына: үйдің ішінде және сыртында
Мысалға, Қазақстан Республикасындағы жетекші банк — Казкоммерцбанктің тұтыну
II. «Казкоммерцбанк» АҚ-дағы қарыз алушының несиелік қабілетін талдау
№ Несиелеу шарттары Тұтыну несиелерінің түрлері
Автомобиль несиесі ¥зақ мерзімді тауарлар сатып алу несиесі
жаңа Ескі (пайдаланылған)
1 Несие мөлшері Автомобиль құнының 80% дейін Автомобиль
500000 АҚШ долларына дейін (егер қамтамасыз ету заты-жылжымайтын
2 Бастапқы жарна Автомобиль құнынан 20% 3 жылға
3 жылдан 5 жылға дейін жүрілген шетел көлігін
5 жылдан 10 жылға дейін жүрілген шетел көлігін
3 жылға дейін ТМД елдерінің автокөлігін сатып алуда-30%;
3 жылдан 5 жылға дейін жүрілген ТМД елдерінің
23 Несие мерзімі шетелдік автокөлік үшін 5 жылға
ТМД елдерінің автокөлігі үшін 3 жылға дейін 3
4 Несие валютасы АҚШ доллары немесе теңге АҚШ
5 Несие үшін төлем Айына 1,5% (АҚШ
долларында) және 1,7% (теңгеде) Айына 1,5% (АҚШ долларында)
6 Қамтамасыз ету турі Сатып алатын автомобиль Егер
автокөлігінің жүрілген уақыты 10 жылдан ТМД-кі 5 жылдан
Сонымен қатар жоғарыдағы банктен түтыну несиесін алуға қажетті
1.Қарыз алушының анкетасы
2.Жеке куэлігі (көшірмесі)
3.СТТН (көшірмесі).
4.Соңғы 12 айға бөлініп көрсетілген жалақы және басқа
5.Жүмыс стажы туралы жұмыстан анықтама.
6.Жанұя туралы анықтама (N3 форма)
7.Некеге тұрғандығын растайтын құжаттар (неке туралы куәлік, жұбайыңыздың
8.Кепілге қоятын мүліктің құжаттары.
Келесі бір дамып отырған несиеге - ипотекалық несиені
Несие мөлшері: жылжымайтын мүліктің бағалау кұнынан 85 %
Бастапқы жарна: жылжымайтын мүліктің бағалау қүнынан 15%
Несие үшін төлем: айына: 1,3% (АҚІП долл), 1,7%
Несие валютасы: АҚШ долл. немесе теңгеде (егер 1
Несие мерзімі: 10 жылға дейін.
Қамтамасыз ету түрі: пайдаланылатын немесе сатып алатын тұрғын
Жеке түлғаның төлем қабілетілігін анықтау техникасы әр банкте
Қарыз алушының төлем қабілетін анықтау үшін мынадай көрсеткіштер
Қарыз алушы-жеке тұлғаның төлем қабілетін бағалау көрсеткіштері
Көрсеткіштердің аттары Есептеу алгоритмі
1 Негізгі қарыз төлемінің айлық
мөлшері/несиенің
2 Сыйақы мөлшерлемесі бойынша төлемнің
мөлшерлемесі/12 ай
3 Негізгі қарыз және сыйақы мөлшерлемесі бойынша төлемнің
4 Таза табыс (ТТ) Жалпы табыс - салыктық
5 Нақты несиелік кабілеті (ННҚ) НҚСАТ/ТТ
Мысалы: Жапаров М.Б. деген азаматша 360 000 теңге
Жоғарыдағы кестедегі көрсеткіштер комегімен қарыз алушы Жапарова М.Б.
360000
НҚАТ=------------= 10000 теңге
36
360000*0,18
СМАТ = —------------- =5400 теңге
12
НҚСАТ = 10000 + 5400 = 154000 теңге
15400
ННҚ= -----------= 0,85(не85%)
18000
Сонымен, қарыз алушымыз төлем қабілетті, яғни оған несие
Банк тарапынан бағалаушы - мамандар көмегімен осы пэтердің
1.Пәтердің тозу коэффиценті = Пәтердің нарықтық құны *
2.Алдағы уақытта пәтердің бағасының төмендеу тәуекелі = Пәтердің
3.Пәтердің бағалау кұны = Пәтердің нарықтық құны
4.Пәтердің кепіл кұны = Пәтердің бағалау кұны *
III. Несиелік қабілетті бағалауды жетілдіру жолдары. Шетел тәжірибесі.
Шетелде клиенттердің несиелік қабілеті туралы ақпараттар жинауға маманданағн
Несиелер бойынша банктердің зиянға үшырауының өсуіне біршама эсер
Несиелеу барысындағы банктің зиян шегуіне әкелетін факторлар
Ішкі факторлар 67% Сыртқы факторлар 33%
Қамтамасыз етудің жетіспеушілігі 22% Компанияның банкноттығы 12%
Несиеге деген өтінішті оқып үйрену барысында ақапаратты дұрыс
Алдын ала ескерту белгісіне кеш көңіл бөлуі және
Қамтамасыз етілудін сапасының нашарлыгы 5% Ұрлық/Алдау 4%
Несие бойынша банктердің зиян шегуіне себеп болатын сыртқы
Қарыз алушының сэтсіздікке ұшырауының күэлэндыратын белгілерге: шоттағы айналым
Несиелерді қамтамасыз ету қүлына, барлық несиелік құжаттардың дұрыстығына
Ең төменгі тэуекел бар несиелер (жіктеуге жатпайтын несиелер);
Ең жоғары тәуекел бар несиелер;
Шектеулі тәуекелі бар несиелер;
Ережеден шығу барысында берілген несиелер (стандартты емес несиелер).
Әр тәуекел кластарына өтелмеген тэуеклдер үшін, өтелмеген несиелердің
Несиелік тэуекелді төмендетудің ең басты тэсіліне - потенциялдық
Шетелдік банктердің тэжірибесінде карыз алушының несиелік қабілетін жете
Қарыз алушыга кандидатты бағалау жүйесінде ағылшыннын клирингтік банктерінде
PARSER:
Р — Person — патенциалдық қарыз алушы туралы
А — Amount — сүрайтын несие сомасының негіздемесі;
R — Repayment — несиені қайтару мүмкіндігі;
S — Security — қамтамасыз ету құралы;
Е — Expediency — несиенің мақсатылығы;
R — Remuneration — несиені беру тәуекелі үшін
САМРАRІ:
Сhаrасtеr — қарыз алушының беделі;
А — Ability — қарыз алушының бизнесін бағалау;
М — Means — ссудаға деген қажеттілігін талдау;
Р — Purpous — несиенің мақсаты;
А — Amount — несие сомасының незделуі;
R — Repayment — несиені қайтару мүмкіндігі;
I — Insurance — несиелік тәуекелден сақтандыру әдісі.
Американдық банктер тэжірибесінде потенциялды қарыз алушыларды дұрыс таңдай
Сhаrасtеr (қарыз алушының сипаты);
Сарасitу (қаржылық мүмкінділігі);
Саsh (ақшалай қаражаты);
Соllаtеrаl (қамтамасыз етуі);
Соnditions (жалпы экономикалык жағдай);
Соntrol (бақылау);
Қарыз алушының сипаты бұл оның беделін, жауапкершілік дәрежесін,
Қарыз алушының қаржылық жағдайы оның несиені кайтару кабілетін
Ақшалай қаражаты. Жалпы қарыз алушының алған несиені қайтаруының
1. Нақты ақшалар тасқыны;
2.Активтерді сату;
3.Қаржыларды тарту.
Көрсетілген көздердің кез келгені несиені қайтаруға арналған қаражаттың
Нақты ақашалардың жетіспеуі қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлыгын
Нақты ақашалар тасқыны мынадай түрде анықталады:
Нақты ақшалар =Таза пайда + Амортизация тасқыны +
Бұл формуланың артықшылығы - оның көмегімен несиелік қызметкер
Қамтамасыз етуі, сондай-ақ банк қарыздың қамтамасыз етілуі яғни,
Экономикалық жағдай. Несиеге деген өтінішті қарау барысында банк
Бақылау. Қарыз алушының несиелік қабілетін бағалаудағы соңғы факторға
Банкпен тығыз байланысты қарыз алушыларға банктің құрылтайшыларын, директорларын,
Несиелерді сапасына қарай топтау жэне талдаудың маңызы бар.
Несиелердің қайтарылмауынан зиян шегу - кез келген банк
Американдық банктік тәжірибе несиелік процестегі проблемалық несиелерді анықтауда
Таяу арадағы қарыз алушының қаржылай тұрақсыздығы;
Қарыз алушы туралы ақпараттардағы алшақтық және қарама-қайшылық;
Қарыз алушының серіктестігінің түрақсыздылығы;
Басшыларының моральдық сапасының төмендігі;
Серіктестер арасында, компанияны иеленушілер, жанұя мүшелері арасындағы билік
Басшылардың жиі ауысуы;
Басшылардың салмаксыщдық мінезі;
Қарыз алушының басшысының несиелік процесті жеделдетуге банк қызметкеріне
Қарыз алушының жабдықтаушылары мен сатып алушылар ортасының өзгеріссіз
Қарыз алушының өз алашақтарына жасайтын бақылауының әлсіздігі;
Қарыз алушы саласының, сол уақыттарда проблемалық салаға жатуы;
Балансты жүргізудің қысқаруы, яғни актив жэне пассив баптарының
Қарыз алушының несиені сұраудағы нақты мақсаты болмауы;
Қарыз алушыда ссуданы қайтаруда анық бағдарламаның болмауы;
Несиені өтеудегі резервтік көздерінің болмауы;
Несие берілетін мақсатына қарыз алушы тарапынан материалдық қамтамасыз
Қарыз алушының несиелік өтінішінің негізсіздігі;
Қарыз алушы несиені акционерлік капиталын кепілге бере отырып
Несиенің ең бастысы, өндіріске емес, айналыс аумағына бағытталуы;
Несиені қайтару мерзімі жеткілікті негізделмеуі;
Қарыз алушының шаруашылық қызметі туралы есеп беру мәліметінің
Банк шоттарын жүргізу тәртібінің нормалардан ауытқуы;
Несиелеу шартының қайта қаралуы;
Қарыз алушының шаруашылық-қаржылай көрсеткіштерінің жоспардағыдан немесе күтілетін көрсеткіштерден
Қарыз алушының есеп және бақылау жүйесіндегі ауытқуы.
IV. Несие беру және қайтару есебі
Несие бөлу туралы несиелік комитеттің шешімі негізінде несие
Несиелік келісім, кепіл келісімі және басқа да құжаттар
Клиенттердің несиелік шотын ашу және жабу ішкі бухгал-терияның
несиелік немесе арнайы несиелік шоттан бенефициар төлем құжаттарын
бенефициар төлем құжаттары бенефициар мекенжайына төле-неді (төлем тек
аккредитив қою жағдайында несиелік шоттан аккредитив шотына қаражатты
қарыз алушының есеп айырысу шотына несие сомасын аудару;
қарыз алушыға қолма-қол ақша беру;
қарыз алушының жазбаша көрсетілген шотына несие сома-сын аудару;
басқа да жолдармен.
Қызмет көрсетіп отырған банк клиенттерге несие берген кезде
Дт 1411, 1417 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді және
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
Мерзімді міндеттемелер бір мерзімде баланстан тыс шотқа келіп
Дт 1411 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздар» 1417
Кт 1050 «Ъанктің корреспонденттік есепшоттары».
Клиенттерге шетел валютасымен несие берген кезде келесідей жазу
Дт 1411, 1417 «Клиенттерге берілген қысқа және ұзақ
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
2858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ позициясы».
Сонымен бір уақытта теңгемен:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны (валюталық
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
1417 «Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздар». Шетел валютасында
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік шоттары»
Бір уақытта теңгемен берілген:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны (валюталық
Кт 1411 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздар»
1417 «Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздар». Клиент қарыздың
Дт 1424 «Банк қарыздары бойынша клиенттердің мерзімі өткен
Кт 1411 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздар»
1417 «Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздар». Болашақта клиент
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
Егер клиенттің қаржылық жағдайы үмітсіз деп табылса, онда
Дт 1427 «Банк қарыздары бойынша клиенттердің оқшауланған берешегі»
Кт 1424 «Банк қарыздары бойынша клиенттердің мерзімі өткен
Тосқауыл қойылған қарыз бойынша пайызды есептеу тоқтатылады.
Клиенттің тосқауыл қойылған берешегі қайтарылған кезде:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
Кт 1424 «Банк қарыздары бойынша клиенттердің мерзімі өткен
Несие бойынша пайыздарды есептеу және алу есебі
Несиелеу принципінің бірі - төлемділігі болып табылады, яғни
Банктік пайыздың деңгейі мынадай бірқатар факторларға байланысты:
несиелік қаражатқа деген сұраныс пен ұсыныстың қатынасы. Қандай
ҰБ саясатының реттеу бағыты. Бізде ҰБ екінші деңгейдегі
берілген несиенің көлемі және мерзімі (несиенің көлемі жоғары
несиелік капиталдың өзіндік құны (яғни тартылған қаражат банкке
қарыз алушының несиеқабілеттілігі. Банк қарыз алушының қаржылық қатынасы
қамтамасыз ету сипаттамасы (кепілдік сенімділігі, кепілге қойылған мүліктің
несиенің мақсаты.
Банктік несиенің пайыздык мөлшерлемесі деңгейіне әсер ететін тағы
Жоғарыда айтылғандардан мынадай қорытынды алуга болады: банктік несие
Несиені беру кезінде тұрақты немесе қалқымалы пайыз бекі-тілуі
Банктің несиелік комитетінің шешім бойынша пайыздық мөл-шерлеме мөлшері,
Несиелік келісімшартта карастырылған мерзімде және мөлшерде пайыздар аударылады,
жасалады:
Егер несие теңге түрінде берілсе, пайыздық аударымдар бойынша:
Дт 1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
бойынша есептелген кірістер»
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Егер несие шетел валютасымен берілген жағдайда, пайыздық аудару
Дт 1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
бойынша есептелген кірістер»
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
позициясы»
2858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ
позициясы».
Бір уақытта теңге түрінде:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
(валюталық ұзак позициясының)»
2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
(валюталық қысқа позициясының)»
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Есептелген пайызды төлеу кезінде: Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
Егер келісімшартта сәйкес пайызды ай сайын төлесе, онда
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
2858 «Банктің шетел валютасы бойынша
Бір уақытта теңгемен берілсе былай жазылады: Дт
2859 «Шетел валютасының
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Кешіктірілген пайыз сомасына:
Дт 1741 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Клиенттердің кешіктірілген қарыздары бойынша аудару кезінде:
Дт 1741 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 4424 «Банктің қарыздары бойынша клиенттердің мерзімі өткен
Қорытынды
Бұл аталған белгілер банкті сақтандыра отырып, мерзімі өткен
Бірінші кезеңде банк жэне қарыз алушы нағыз серіктестер
Егер қосымша жасалған келісім нэтиже бермесе, яғни қарыз
Бүл жерде оны бағалау, нарықтық песпективаларды есепке алып
Сот шешімінің орындалуын банк әр түрлі формада таңцап
1.Борышқордың мүлкін тәркілеу туралы сот шешімінің орындалуы жолында
2.Тіркелген мүлікті баспа беттегі аукциондары арқылы сату;
3.Борышқордың үшіниіі бір түлғадағы қаражаттарына арест жасау.
4.Банкке тұрақсыз борышқордың мүлкін басқарушы түлға ретінде мәртебе
Мерзімі өткен ссудалармен жасалатын банк жұмысының нәтижесі борышқордың
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.Мақыш С.Б., Ильяс А.Ә. «Банк ісі» - оқу
2.Колесников В.И. Москва. «Финансы и статистика» 2002г. 183-289
3.Лаврушин О.И. Москва. «Финансы и статистика» 2000г. 320-334
4.Банки и банквское дело. Учебное пособие /под.ред. И.Т.Балапанов/
5.Банквское дело /под.ред. Г.Г.Коробовой/ учебник -М; Экономист, 2004г.
6.Баквское дело /под.ред. Г.С.Сейткасымов/ Алматы. Қаржы қаражат.
7.Давлетова М.Т. Кредитная деятельность банков в Казахстане. Учебное
8.Нурсеитов Э.О. кредиты, займы, ссуды /Банковская бухгалтерия предпренимателя
33