ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Тақырыбы: Төменгі сынып оқушыларының білім сапасын арттыру жолдары.
Жетекші:
Орындаған:
Кіріспе 3-7
І-тарау. Бастауыш сыныпты оқытуда ғылымилылық принцип.8-22
Төменгі сынып оқушыларын оқытуда
әдістер 8-16
Бастауышта білім берудің мазмұны 17-22
ІІ-тарау. Төмменгі сынып оқушыларының білімі мен дағдысын
бақылау әдістері 23-40
Оқушылардың білімін бақылау және бағалау 24-29
Білім мен дағдының тексерудің маңызы мен формалары 30-40
Қорытынды 41-44
Пайдаланылған әдебиеттер 45-47
Кіріспе.
Тақырыптың көкейкестілігі:
Қазіргі кезде пайдаланылп жүрген мектеп бағдарламаларын жете зерттеудегі аса
Оқытудың ғылымилылық принципі нәтижесінде мектеп оқушыларды ғылым, техника және
Ғылыми принциптің осы аспектісі бағдарламалар мен оқулықтардың мазмұндарында қатаң
Оқытуды бұлайша құру мектептің жоғары сыныптарына ауысу дәрежесіне қарай
а) Ғылыми негіздерінің мектептік курсының бір мақсатқа бағытталған кұрылымы.
Оқу материалын жетекші ғылыми идеяның негізінде ұмымдастыру жалпы білім
Мәселен,орыс тілі бастауыш курсының негізінде тілді жан-жақты дамыту жатады.
Математиканың бастауыш курсының негізі натуралдық сандар мен негізгі шаманың
Ғылым негіздері курсының жетекші ғылыми идеясының айналасына бүкіл бағдарламалық
Жетекші гылыми идеяның негізінде ғылым
Бағдарламалық материалды игеру деңгейі, демек, оқыту ісінің әсерлігі де
Бастауыш білім берудің теориялық дәрежесін көтеру, бастауыш сыныптарда меңгерілуге
Бала псхологиясы мен педагогикалық психология саласындағы соңғы зерттеулер оқыту
Бұл негіздеме бізге адамның жасына қатысты ұғымды жоққа шығару
Оқушыларға жоғары теориялық және практикалық дайындығын үйлестіру мектептің ең
Егер граматикалық тапсырмалар оқушылардың диктанттарды пайдаланылған емле ережелеріне негізделген
Сонымен бірге ережелерді есте сақтап отыруды қажет ететін орфограммаларға
Төменгі класс оқушыларын дайындау ісіндегі өте күрделі кемшілік ауызша
Оқушылардың бірқатар бөлінгенін практикалық тапсырмаларды орындаған кезде алынған білімін
■
Зерттеу объектісі. Жалпы білім беретін орта мектептеріндегі
Зерттеу мақсаты. . Республика әкономикасының өркендеуі кезеңіндегі жалпы білім
Зерттеудің міндеттері:
Жалпы және кәсіптік білім берудің мақсаты - жастардың жан-жақты
Білім берудің қазіргі кездегі жоғары талаптарға сай жазылған оқу
Жалпы және кәсіптік
бағдарламаларды, оқу құралдарын жетілдіру, жаңарту.
Әрбір пән бойынша сабақ берудің сапасын арттыру.
Политехникалық білім, еңбек тәрбиесі мен оқыту, кәсіптік бағдар
беру.
Жалпы білім беру мазмұнын ізгілендіру және гуманитарландыру.
Дипломдық жумыстың қурылымы - кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған
I - тарау. Бастауыш сыныпты оқытуда ғылымилылық принципі.
1.1. Төменгі сынып
әдістер
Қазіргі кезде пайдаланылп жүрген мектеп бағдарламаларын жете зерттеудегі аса
Оқытудың ғылымилылық принципі нәтижесінде мектеп оқушыларды ғылым, техника және
Ғылыми принциптің осы аспектісі бағдарламалар мен оқулықтардың мазмұндарында қатаң
Оқытуды бұлайша құру мектептің жоғары сыныптарына ауысу дәрежесіне қарай
а) Ғылыми негіздерінің мектептік курсының бір мақсатқа бағытталған құрылымы.
Мәселен, орыс тілі бастауыш курсының негізінде тілді жан-жақты дамыту
Математиканың бастауыш курсының негізі натуралдық сандар мен негізгі шаманың
Ғылым негіздері курсының жетекші ғылыми идеясының айналасына бүкіл бағдарламалық
Бейнелеу өнері бастауыш курсыныңбасты идеясын бейнелеу қызметінің көптеген түрлерінде
Жетекші ғылыми идеяның негізінде ғылым негіздері курсының құралуы- бастауыш
Бастауыш сынып бағдарламасында меңгеруге тиісті, ұғым бөлімі, әмпирикаклық мәндегі
Орыс тілі. Дауысты
дауыссыздарды, қос ұяң және қатаң дауыссыздарды, екпін түсетін
және екпін түспейтін дауыстыларды ажырату,
Деген сұрақтарға жауап беретін сөздерді бөліп алу. Грамматика мен
көркем жазу сабақтарында, оқу
байланысты мағынасы жақын және қарама-қарсы сөздерді бөліп алу.
Мағынасына қарай байланысты
Приставкадан предлогтың айырмашылығын танып білу (2-3 сынып).
Мәнәне, мағынасына қарай
сынып).
Математика. Практикалық танысу-
миысалдар мен және ішінара әріптік символдардың кіріспесімен,
қосындысының орналастырушылық және
қасиетімен (1 сынып), қосынды санға қатысты көбейту және бөлу
қасиетімен, көбейтудің орналастырушылық қасиетімен (2 сынып),
теңестірумен (1-3 сынып) ; өзгермелі (2 сынып), теңсіздіпен (2-3
сыныптар) шама үлесімен (2 сынып), бөлшек сандармен, бөлшектің
алымымен және бөлгішімен танысу.
Төменгі сынып оқушылары практикалық танысу жолымен бірқатар геометриялық ұғымдарды
Табиға тану. Температурамен қардың жаууы,
өзеннің тасуы және су тасқынымен іс жүзінде танысады. Нақты
өсімдіктерден бүршіктер мен өркендерді танып білу, қалемшелер
сулатпалар, тамыр атпаларын (2 сынып) ажырата білу. План мен
картаны ажыратып, масштабын анықтау (3 сынып).
Бейнелеу өнері. Сурет салу тәсілдерін үйрену барысында балалар
хроматикалық және ахроматикалық, жылы және салқын түстерді
ажыратуды үйренеді, сызық дегеніміз не және горизонт деңгейі,
перспектива, көру нүктесі, шығу нүктесі дегенді іс жүзінде біледі;
балалар жарық көлеңкесімен
декоротивті-қолданбалы өнер
айырмашылықтарды, сондай-ақ пейзаж,
өзіне тән белгілерін меңгереді.
Музыка. Музыка ән сабақтарында
6. Дене тәрбиесі. Бұл пән бойынша сабақтың дәйекті практикалық
Түбір ұғымын оқушы өздігінен жұмысында одан әрі
Оқушылардың алдын-ала сөз түбірін қандай әдістермен анықтауға
болатындығын меңгерудіайқын мақсат етіп қою керек;
Оқушылармен бірге осыған байланысты белгілі бір «ереже» жасау
және оны сөзбен тұжырымдау;
Бұл әдістердің оқушылардың өздігінен қолдануын бақылай отырып,
оларды жаттығу жолымен жүйелі түрде бекітіп, оқушылардыөзін-өзі
бақылауға ұйреті керек.
Мұғалім сабақ тапсырмасына сай оқушының ойын кажеттіслыстыруға, классификациялауға, корытындылауға
Жаңа ұғым қалыптастырылатын сыныпта шағын комплетілі мектептің мұғалімі оқушылармен
Дайындық жұмысы (теориялық материалды өздігінен қайталау,жаңа
ұғымды меңгеруге қажетті жаттығуларды орындау) ;
Жаңа ұғымдардың негізіне жататын,
келтіріп, классификациялау;
• Мұғалімнің басшылыңымен жинақтау және қорытындылау.
Жаңа ұғымды
басшылығымен жаппай жұмыс);
Жаңа ұғымдарды қолданудағы
жұмыс істеу);
Мұндай жаттығулардың қатарына мына жаттығулар жатады: алуан түрлі граматикалық
Өкінішке орай, оқытудың дедуктивтік әдәсі үшін жаңа бағдарлама ашып
Бастауыш сыныптарда ұғымдық негіздерін дәйектілікпен жүзеге асыру өмір шындығын
Бағдарламалық материалды игеру деңгейі, демек, оқыту ісінің әсерлігі де
Көп мәселенң түйіні сол көрнекі құралдың сипатына тәуелді болады.
Көрнекі күралдарды оқушылардың оқу процесіндегі роліне қарай екі үлкен
Көрнекіліктің қандай түрінде болсын изоморфизм мен қарапайымдылық ұштастырылып отыруы
Көрнекі құралдардың изомофизмі туралы айтқанымызда оқылып жатқан объектілердің қүрылымы
Көрнекілітің әр құралы оның жоғары әсерлілігін қамтамасыз ететін оқу
Көрнекілік қүралдарының әр алуан дидактикалық қызметіне және мүмкіншіліктеріне байланысты
Көрнекіліктің әртүрлі құралдарын комплексті түрде қолдану қажеттігі оның сабақ
Сонымен бірге көрнекілік құралдарының әлденеше түрін тек оқылып жатқан
Көрнекі құралдарды орынды қолджана білмеудің білім меңгеруге тигізетін кері
Оқу процесінде көрнекі құралдарды пайдалану тиімділігі сабақ үстінде олардың
Көрнекі құралдар мен мұғалім сөзін ұштастыру проблемасы Л.В.Занковтың «Мұғалімнің
1-форма: мұғалім сөздің көмегімен оқушылар жүргізетін бақылауға жетекшілік жасайды,
3-форма: объектінің бейнесі туралы, оның тікелей қабылданатын қасиеттері мен
6-форма: педагог сөздің жәрдемімен оқушыларға қолда бар объектілермен олар
Әксперименттік жүмыстың нәтижелеріне анализ жасай келіп, мектеп оқушыларын нәрсенің
Сонымен, көрнекі құралдар мен білім бкру кездерінің бірі ретінде
Мектеп тәрибесінде мүғалімнің сөзі мен көрнекі құралдарды^штастырудың дәл осы
Көрнекі құралдарды пайдаланудың тиімділігі оларда берілетін мәліметтерді оқушылардың өздігінен
Мектеп оқушыларының теориялық ойлауын дамытуга көрнекілктің, бір жағынан, көптеген
Оқыту ісінде көрнекі қүралдарды қолдануды педагогикалық жағынан негіздей отырып,
Ғылым негіздерін оқытудың теориялық дәрежесін көтеру сонымен көрнекіліктін көптеген
Бір сабақта қолданылатын көрнекі қүралдардың орынсыз көп түрінен бас
Сонымен, көрнекі қүралдар мен білім
Мектеп оқушыларының
1.2. Бастауышта білім берудің мазмұны.
Бастауыш білім берудің теориялық дәрежесін көтеру, бастауыш сыныптарда меңгерілуге
«Жас кездегі алғырлығына табыну да сондай-ақ жас ерекшеліктерін ескермеу
К.Д.Ушинскийдің «жалпылай алғанда оқудың, оның ішінде жеке бір пәннің
Бала псхологиясы мен педагогикалық психология саласындағы соңғы зерттеулер оқыту
Бұл негіздеме бізге адамның жасына қатысты үғымды жоққа шығару
Н.П.Ерастовтьщ оқу материалының игерімділік белгілерін зерттей қоытындылары атарлықтай көңіл
Бағыттылық. Материалды іріктеп алудағы бағыттылықты бірінші
кезекте оқыту ісінің тәрбиелік міндеттері талап етеді: ғылымның
негізгі мазмұнынан табиғаттың, қоғамның және ой-пірдің мейілінше
ортақ заңдары жөніндегі дұрыстығын анағұрлым айқын дәлелдейді.
Шолымдылық. Оқу материалынан
іріктеліп алынатын ғылыми
тұтастай қамтуға кедергі жасамайтындай мөлшерімен сипатталады:
Номалылық. Оқу
айқындылығы жетерліктей етіліп,
жасауға ыңғайлы етіліп тұжырымдалған жалпыға бірдей міндетті
нормалар мен ережелерді ажырата білумен сипатталады.
Жеңілділік. Оқу материалының
анағұрлым маңызды, елеулі
білімдерді үсынудың
формаларын таңдап алумен сипатталады;
5. Үлестірімділік. Оқу материалының
оқушыларының жас ерекшеліктеріне сәйкес оқу жылдары бойынша
орналастыруы.
Сабақтың ең басты мақсаты оның теориялық, ғылыми мазмүны, мұғалім
Балаларды мектепке түсуге дайындау жөніндегі мәселе оқытудың түсініктілігі проблемасына
Жас баланы мектепке дайындау жөніндегі жүмыстың мазмүны ол баланы
Бастауыш білімге окудың жаңа мазмүнына көшкен кезде мүғалімдер, мектеп
Бірте-бірте «ата-аналарды жаппай оқытудың» ерекше түрі-келешектегі бірінші сынып оқушыларының
Келешекте бірінші сынып оқушылардың ата- аналар жиналыстарында мүғалімдерден: «Жаңа
Балаларды мектепке дайындаудағы басты нәрсе- оқуға үйрету емес, бұл
Ата-аналар бала мектепке келместен көп бүрын оның сөйлеу тілін
Серуендер кезінде айналадағы нәрселер туралы балалармен кеңес жүргізу, олпрдың
Айналадағы нәрселер туралы әңгімелерді нәрселер тобын сан жағынан салыстыру
Балалар дамытушы маңызы зор болатын ойындар кезінде де осылардың
Балалар жанүяда интеллектуалдық жағынан дамытудың басқа да рационалды жолдары
Ата-аналарды келешекте бірінші сыныпта оқитын оқушылармен сабақтар өткізу әдістемесіне
Мектепке дайындау сабақтарын сонымен бірге балаларды балалар ұжымындағы мінез-
Оқытудың түсініктілігін сақтау
маңызды шарты. Дұрыс ұйымдастырылған оқу процесінде оқытудың
ғылымилылығымен бірімен-бірі тығыз ұштасып отырады. Әсіресе
төменгі сынып оқушыларын оқытуда осылай үштасудың маңызы зор.
Оқытудың ғылымилылығы
мүмкіндіктерін, ғылым негіздерін саналы түрде меңгеруін көтеріп
отыратын бағдарламалық материалды
материалды жүйелі түрде оқу арқылы, әр пәнге және әр
мазмұнына тән ерекшеліктерді ескере отырып оқытудың әдістері мен
амалдарын комплексті түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Бастауыш білімге оқытудағы игерімділіктің маңызды шарттарының
бірі - балаларды мектепке дайындау болып тыбылады. Ол мектеп
бағдарламаларын қайталамауы керек, оның негізгі міндеті - алты
жастағы балалардың бағдарлама бағдарлама материалын жеңіл және
барынша тиімді меңгеруіне мүмкіндік бере дамуын қамтамасыз ету.
Көптеген мұғалімдер оқушылардың білімі немесе дағдылары туралы алынатын деректердің
Оқыту ісіндегі кері байланыс проблемасы әлі ле толық шешіле
Сабақтарда әсіресе сигналдық карточкалар анағұрлым көбірек пайдалануда. Бүлар қатты
Сигналдық карточкаларды кемінде тіке мәнді және кодаланған карточкалар деп
Тәжірибе сигналдық карточкаларды тақырыптық аудармалы блакноттармен біріктірудің тиімді екенін
Сигналдық карточкаларда қолданылатын кодалау әлементтері грамматикалық категогриялардың, формалардың, математикалық
Тіке мәнді сигналдық карточкаларды қолдану жөнінде көп жазылған. Мәселен,
... Сөздердің жазылуына сигналдық карточкалардың жәрдемімен дербес түсіндірме беру
Аттарында оқылып жатқан орфограмалар бар нәрселерді кескінделген иллюстрацияларды көрсетеді.
Кодаланған карточкалармен жүмыс істеудің қарапайым тәсілдері В.А.Кирюшкинаның бір мақаласында
Перфокарталар кері байланыс жасаудың жалпыға танымал қүралына айналды. Сигналдық
Бұл перфокарталарда талдауға қажетті деректердің бәрі ешқандай шартты
ІІ - тарау.
Төменгі сынып оқушыларының білімі мен дағдысын
2.1. Оқушылардың білімін бақылау және бағалау
Оқушыларға жоғары теориялық және практикалық дайындығын үйлестіру мектептің ең
Егер граматикалық тапсырмалар оқушылардың диктанттарды пайдаланылған емле ережелеріне негізделген
Сонымен бірге ережелерді есте сақтап отыруды қажет ететін орфограммаларға
Білім және ғылым
Олардың орташа нәтижелері мынадай:
Қателердің сипаты мен түрлері Кластар бойынша қате жіберген
оқушылар, (%)
I II III
1. Жазылуынан тексерілуі
емле қателері басым
1. Ызың дыбыстардан
дауысты дыбыстар 14,8 3,6 2,8
2. Екпін түсіру арқылы тексеруге
болмайтын дауысты дыбыстар 8,4 9,3 9,3
II. Алган білімдерін саналы түрде
цолдана алмауга байпанысты
қателер
1. Екпін түсіру арқылы тексеруге
болатын дауысты дыбыстар - 16,2 12,3
2. Приставкалар
предлогтардың жазылуы - 15,4 12,8
3. Зат
жалғаулары - - 13,8
4. Сын
жалғаулары - - 15,7
5. Етістіктердің екпін түспейтін
жалғаулары - - ~
Оқушылардың оқу дағдылары да әбігерлендірмей қоймайды. Бастауыш кластардың бәрінде
Төменгі сынып оқушыларын дайындау ісінің осал жері бүрынғысынша каллиграфия
Бәленің басы жазу графикасының жеңілдетіп,
Төменгі класс оқушыларын дайындау ісіндегі өте күрделі кемшілік ауызша
Оқушылардың бірқатар бөлінгенін практикалық тапсырмаларды орындаған кезде алынған білімін
Математикалық мысалдардың ойланылмай шығарылуына Д.Б.Әльконин өте сенімді мысал келтірген.
Бастауыш білім берудің теориялық деңгейін көтеру неліктен шеберліктер мен
Оқушылардың практикалық шеберліктерімен дағдыларынан теориялық білімнің алшақтану себептерінің бірін
Осылайша оқушыларды емле ережелерімен есептеу тәсілдерімен және басқа да
«Мектептерде сонымен бірге жазуға үйретідің және қателермен күрес жұргізудің
Төменгі сынып оқушылары жіберетін қателерге талдау жасау олардың көпшілігінің
Төменгі сынып оқушыларының 40%-ке жуығы әріптерді тастап кететінін, оларды
Оқушылардың білімді тиянақты игеруімен дамытуы дағдыларды саналы түрде меңгеруден
Ойланып қабылдау кезеңінде бір мітіннің өзін бірнеше қайтара оқу
Әсіресе мәнерлеп оқуға үйрету мүғалімнен үлкен шеберлікті талап етеді.
«Шығарманы мәнерлеп оқу үшін оның мазмүнына бойлау керек. Шығарманың
Мүғалімнің көрке шығарма оқып беруі.
Оқығандардың мазмүнын дүрыс
әсерлерін айқындау мақсатында қысқаша әңгіме өткізу. Мәтінді дауыстап оқуға
іштен оқуы.
Қиын сөздер мен сөз
болдырмауға байланысты алдын-ала жүргізілетін жүмыс.
Онша таныс емес тыныс белгілерін оқуда.
Мәтінді бөлімдерге бөліп және түтастай оқу.
Мазмүнға талдау жасау.
Алдын-ала мынадай міндеттерді қойып екінші рет оқу.
Бүкіл шығармадағы негізгі ойды шығармада көрсетілген втордың
көңіл-күйін айқындау.
Бүл жұмыстардың бәрі жұмыстың соңғы кезеңіне - мәнерлеп оқуға
Жоғарыда көрсетіп өткеніміздей, оқушылардың іскерліктері мен дағдыларының негізділігімен беріктігі
Тақытыпты есепке алу үлгісі
Рет (а-ш Оқушының тегі,
Дауыстылар Дауыссыз Ілге-ршді ықпал Кейін-
ДІ ықпал Тоғыс-палы ықпал
Жуан жіңішке Ашық қысаң Еріндік езулік Қатаң ¥яң і
і Таспаев А 5 5 5 4 5 5
Жұманова Г 5 5 5 5 5 4 4
:• Қадашов М 4 - 4 5 - 4
— - - - - - - - -
бұл белгі «3» не «2» -нің орнын білдіреді.
Білім бағалау үшін перфокарта улгісі
Таспаев Асхат
№3
Дауыс-тылар Дауыс-сыздар X 00
ң Жіңішке Ашық X а о Еріндік Езулік X
І X
м
> ІҮнді Мұғалім бағасы
Отан үшін отқа
6 «5»
Оқушылар білімін тақырыптық есепке алуды жүргізе отырып, олардың білімдерін
Көптеген мұғалімдер оқушылардың білімі немесе дағдылары туралы алынатын деректердің
Оқыту ісіндегі кері байланыс проблемасы әлі ле толық шешіле
Сабақтарда әсіресе сигналдық карточкалар анағүрлым көбірек пайдалануда. Бүлар қатты
Сигналдық карточкаларды кемінде тіке мәнді және кодаланған карточкалар деп
Тәжірибе сигналдық карточкаларды тақырыптық аудармалы блакноттармен біріктірудің тиімді екенін
Сигналдық карточкаларда қолданылатын кодалау әлементтері грамматикалық категогриялардың, формалардың, математикалық
Тіке мәнді сигналдьщ карточкаларды қолдану жөнінде көп жазылған. Мәселен,
... Сөздердің жазылуына сигналдьщ карточкалардың жәрдемімен дербес түсіндірме беру
Аттарында оқылып жатқан орфограмалар бар нәрселерді кескінделген иллюстрацияларды көрсетеді.
Кодаланған карточкалармен жүмыс істеудің қарапайым тәсілдері В.А.Кирюшкинаның бір мақаласында
Перфокарталар кері байланыс жасаудың жалпыға танымал құралына айналды. Сигналдық
Бр перфокарталарда талдауға қажетті деректердің бәрі ешқандай шартты
Білім мен дағдыны тексерудің маңызы мен формалары.
Әрбір оқушылардың терең де тиянақты білім алуы мұғалімнің оқыту
Оқушылардың бағдарламалық материалды қаншалықты меңгергендігі туралы мұғалімнің негізгі хабар
Өкінішке орай оқушылардың дайындық дәрежесін жүйелі, терең және объективті
Бүл тексерудің қандай бір формасы болсын, егер ол білімнің
Ауызша сұрақтың әсерлілігіне елеулі көтеріп, оны жүргізуді үйымдастыру ісін
Сонымен бірге ауызша сұрауды тиімді етіп үйымдастыра білу жаппай
Тексеру жүмыстарының сипаты мен мазмұны машықтану жаттығуларын қайталап кетпей,
Бақылау және тексеру жүмыстарының көп жағдайда тек оқылып жатқан
Шағын комплектілі бастауыш мектептердегі жұмыс жағдайларының өзіндік ерекшеліктері оқушылардың
Шағын комплектілі мектептегі сабақтарда өздігінен істелуге тиісті жүмыс көлемінің
Оқушылардың білімі, шеберліктері мен дағдыларын тексерудің осы түрлерінің бәрін
Оқушылардың білім меңгеруіне жаппай механикаландырылған бақылау
Көптеген мұғалімдер оқушылардың білімі немесе дағдылары туралы алынатын деректердің
Оқыту ісіндегі кері байланыс проблемасы әлі ле толық шешіле
Сабақтарда әсіресе сигналдық карточкалар анағүрлым көбірек пайдалануда. Бүлар қатты
Сигналдық карточкаларды кемінде тіке мәнді және кодаланған карточкалар деп
Тәжірибе сигналдық карточкаларды тақырыптық аудармалы блакноттармен біріктірудің тиімді екенін
Сигналдық карточкаларда қолданылатын кодалау әлементтері грамматикалық категогриялардың, формалардың, математикалық
Тіке мәнді сигналдық карточкаларды қолдану жөнінде көп жазылған. Мәселен,
«Тексеруді талап ететін сөздерді тани білу дағдысын және оларды
... Сөздердің жазылуына сигналдық карточкалардың жәрдемімен дербес түсіндірме беру
Аттарында оқылып жатқан орфограмалар бар нәрселерді кескінделген иллюстрацияларды көрсетеді.
Кодаланған карточкалармен жүмыс істеудің қарапайым тәсілдері В.А.Кирюшкинаның бір мақаласында
Перфокарталар кері байланыс жасаудың жалпыға танымал қүралына айналды. Сигналдық
Бүл перфокарталарда талдауға қажетті деректердің бәрі ешқандай шартты белгілерсіз
Бастауыш сыныптарда кодаланған кері байланыстың кейбір методистер ұсынып жүрген
Бастауыш сыныптарды жауаптарды таңдауға байланысты берілетін тапсырмалар да жарамсыз.
Міне, сондықтан да бастауыш сыныптарда, мүмкін болған жағдайдың бәрінде
Қорыта келе айтарымыз бағдарламалап оқыту идеясының тіпті ең табанды
Сонымен, біріншіден олардың ең қарапайымдарын кеңінен пайдалауы керек, екіншіден,
Оқушылар білімін тексеруге және оны есепке алуға қатысты маңызды
Оқушылардың білімін тексерудің қазіргі кездегі дәстүрлі формалары оқу үрдісінің
Қазіргі оқыту тәсілдері бойынша материалды баяу меңгереді, өйткені мүғалім
Оқушылардың білімін есепке алу және бағалаудың қалыптасқан түрлерінің кемшіліктерінің
Түптеп келгенде осы әрекеттердің бәрі оқушылардың сабаққа байланысты еңбегіне
Бүл жекелеген мүғалімдердің өз мамандығы бойынша теориялық білімі таяз,
Бағалаудың бүлжымас төрт ұстанымы бар:
1. Бағалау және баға - оқу үрдісінің ажырамас бір
2.Бағалау және баға оқушыларды өмірге үйретеді, дайындайды, бейімдейді. Бүл
З.Бағалау мен баға барлық оқушылардың дамуына ықпал етеді.
4.Бағалау әрқашан әділетті сипатта болуы керек, сонда ғана оның
Оқушылардан тиісті жауап алып, олардың білімін тексеруге фронтальді сұрақ
Оқушы білімін тексеру мен бағалаудың бір тиімді әдісі -
Оқушы білімін тақырыптық есепке алудың мынадай қолайлы жақтары бар.
І.Мүғалім жыл бойы өтілген материал бойынша әр оқушының қай
2.Өзіндегі есепке алу дәптеріне қарап мұғалім оқушыдан нені сүрау
З.Оқу жылы бойы сүралмаған тақырып қалмайда.
4.Сұралмаған не білмеген тақырыпты мүғалімнің түбінде сүрамай қоймайтынына көзі
5.Уақытша оқытқан не жаңадан келген мүғалім есеп жүргізу дәптеріне
б.Ең негізгісі - өткен материалды қайталау арқылы оқушы білімінің
Тақытыпты есепке алу үлгісі
ет Оқушының Дыбыстар түрлері Үндестік заңы
і- тегі, аты-
ы жөні Жуан жіңішке Ашық қысаң Еріндік езулік Қатаң
Таспаев А ' 5
Жұманова Г 5 5 5 5 5 4 4
Қадашов М 4 - 4 5 - 4 -
— - - - - - - - -
37
бұ_л белгі «3» не «2» -нің орнын білдіреді.
Білім бағалау үшін перфокарта үлгісі
Таспаев Асхат
№3
Дауыс-тылар Дауыс-сыздар X Жіңішке Ашық Қысаң Еріндік м
И св
Н
& ¥яң Үнді Мүғалім бағасы
Отан үшін отқа
6 «5»
Оқушылар білімін тақырыптық есепке алуды жүргізе отырып, олардың білімдерін
Балалар дамытушы маңызы зор болатын ойындар кезінде де осылардың
Балалар жанүяда интеллектуалдық жағынан дамытудың басқа да рационалды жолдары
Ата-аналарды келешекте бірінші сыныпта оқитын оқушылармен сабақтар өткізу әдістемесіне
Мектепке дайындау сабақтарын сонымен бірге балаларды балалар үжымындағы мінез-
• Оқытудың түсініктілігін
Оқытудың ғылымилылығы
мүмкіндіктерін, ғылым негіздерін саналы түрде меңгеруін көтеріп
отыратын бағдарламалық материалды
материалды жүйелі түрде оқу арқылы, әр пәнге және әр
мазмүнына тән ерекшеліктерді ескере отырып оқытудың әдістері мен
амалдарын комплексті түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Бастауыш білімге оқытудағы игерімділіктің маңызды шарттарының бірі - балаларды
жастағы балалардың бағдарлама бағдарлама материалын жеңіл және
барынша тиімді меңгеруіне мүмкіндік бере дамуын қамтамасыз ету.
Көптеген мүғалімдер оқушылардың білімі немесе дағдылары туралы алынатын деректердің
Оқыту ісіндегі кері байланыс проблемасы әлі ле толық шешіле
Сабақтарда әсіресе сигналдық карточкалар анағүрлым көбірек пайдалануда. Бүлар қатты
Сигналдық карточкаларды кемінде тіке мәнді және кодаланған карточкалар деп
Тәжірибе сигналдық карточкаларды тақырыптық аудармалы блакноттармен біріктірудің тиімді екенін
Сигналдық карточкаларда қолданылатын кодалау әлементтері грамматикалық категогриялардың, формалардың, математикалық
Тіке мәнді сигналдық карточкаларды қолдану жөнінде көп жазылған. Мәселен,
... Сөздердің жазылуына сигналдық карточкалардың жәрдемімен дербес түсіндірме беру
Аттарында оқылып жатқан орфограмалар бар нәрселерді кескінделген иллюстрацияларды көрсетеді.
Кодаланған карточкалармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері В.А.Кирюшкинаның бір мақаласында
Перфокарталар кері байланыс жасаудың жалпыға танымал қүралына айналды. Сигналдық
Бұл перфокарталарда талдауға қажетті деректердің бәрі ешқандай шартты белгілерсіз
Қорытынды.
Мектепке дайындау сабақтарын сонымен бірге балаларды балалар ұжымындағы мінез-
Оқытудың түсініктілігін сақтау
маңызды шарты. Дұрыс үйымдастырылған оқу процесінде оқытудың
ғылымилылығымен бірімен-бірі тығыз ұштасып отырады. Әсіресе
төменгі сынып оқушыларын оқытуда осылай үштасудың маңызы зор.
Оқытудың ғылымилылығы
мүмкіндіктерін, ғылым негіздерін саналы түрде меңгеруін көтеріп
отыратын бағдарламалық материалды
материалды жүйелі түрде оқу арқылы, әр пәнге және әр
мазмұнына тән ерекшеліктерді ескере отырып оқытудың әдістері мен
амалдарын комплексті түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Бастауыш білімге оқытудағы игерімділіктің маңызды шарттарының бірі - балаларды
жастағы балалардың бағдарлама бағдарлама материалын жеңіл және
барынша тиімді меңгеруіне мүмкіндік бере дамуын қамтамасыз ету.
Қорыта келе айтарымыз бағдарламалап оқыту идеясының тіпті ең табанды
Сонымен, біріншіден олардың ең қарапайымдарын кеңінен пайдалауы керек, екіншіден,
Бұл дипломдық жүмыста мектептегі бастауыш оқудың жаңа бағдарлама бойынша
Біз мектептің бірінші кезектегі міндеті оқушылардың сенімділігін тәрбиелеуді -
Дамыта оқыту мәселесіне үлкен мән бере отырып, оны бүкіл
Соңғы жылдары жүзеге асырылып отырған бағдарламалық материалдың теориялық дәрежесін
Бүл теориялық мазмүнның оқушыларды шеберліктер мен және дағдылармен негізгі
Бастауыш сыныптардағы оқу процесін жетілдіру ісі кеңес мектебінің барлық
- балалар мен жастарға қоғамдық және ғылыми техникалық
прогрестің осы заманның талаптарға жауап бере алатын жалпы орта
білім беретін жүзеге асыру, оқушыларды ғылым негіздерінен терең және
баянды білімдерімен қаруландыру,
үздіксіз білімдерін жетілдіріп отыруға ұмытылу сезімін және олардың
өздігінен толықтыра білуі мен практикалық қолдана білу шеберліктерін
тәрбиелеу:
өзкелең ұрпақтың бойындағы сезімді Отанды
дайын тұру сезімін тәрбиелеу;
оқушылардың бойында биік адамгершілік қасиеттерді
тәрбиелеу ;
-оқушылардың жан-жақты үйлесімді дамуын олардың мәдениетті болуын қамтамасыз еті;
-оқушыларды белсенді еңбек әрекетімен қоғамдық әрекетке, мамандықты саналы түрде
-бастауыш сыныпты оқытуды барлық мүғалімдердің іс-әрекетінде педагогика, психология жеке
Алайда мүның негізінде педагогикалық сенсацияларды, қайдағы бір «ультра жаңалықты»
Демек, мектеп жүмысындағы педагогикалық практикағы баға берудегі негізге алатын
Балалар дамытушы маңызы зор болатын ойындар кезінде де осылардың
Балалар жанұяда интеллектуалдық жағынан дамытудың басқа да рационалды жолдары
Ата-аналарды келешекте бірінші сыныпта оқитын оқушылармен сабақтар өткізу әдістемесіне
Мектепке дайындау сабақтарын сонымен бірге балаларды балалар ұжымындағы мінез-
Оқытудың түсініктілігін сақтау
маңызды шарты. Дұрыс үйымдастырылған оқу процесінде оқытудың
ғылымилылығымен бірімен-бірі тығыз ұштасып отырады. Әсіресе
төменгі сынып оқушыларын оқытуда осылай ұштасудың маңызы зор.
Оқытудың ғылымилылығы
мазмүнына тән ерекшеліктерді ескере отырып оқытудың әдістері мен
амалдарын комплексті түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Бастауыш білімге оқытудағы игерімділіктің маңызды шарттарының бірі — балаларды
жастағы балалардың бағдарлама бағдарлама материалын жеңіл және
барынша тиімді меңгеруіне мүмкіндік бере дамуын қамтамасыз ету.
Пайдаланылған әдебиеттер
Ақпанбек Г. Қазақтардың дүниетанымы. — Алматы, Қазақ университеті, 1989.
Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері. -
А., 1991.
Айтмамбетова Б., Бозжанова К., т.б. Балаларды семьяда адамгершілікке
тәрбиелеудің кейбір мәселелері. - Алматы, 1985.
Айтмамбетова Б., Бейсенбаева. Тәрбиенің жалпы әдістері. - А.,1991.
АйғабыловаН. Бала мінезінің
жолдары. - А., Өнер. 1972.
6. Ахметов Ж.
Алмаханова X.
Ақназаров Б. Класс жетекшісі. - А., Мектеп, 1973.
Әбенбаев С. Оқушы жастарға әстетикалық тәрбие беруді жетілдіру. А.,1992.
10. Ю.Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. - А.,
11 .Әбдіразақов Е. Адамгершілік, имандылық тәрбиесі. - Шымкент 1994.
12.Әбиев Ж. Жаңа адамда қалыптастыру. - Алматы, 1988.
ІЗ.Әбиев Ж. Еңбек тәрбиесінің педагогикалық негіздері. - Алматы, 1997.
14. Н.Әбиев Ж. Оқушыларға атеистік
15. Әбілова Зоқушыларға әстетикалық тәрбие беру. — А., 1972.
17. Әтемова Қ. Ата-аналар жиналысының мәні. Қаз.мем. 1-1996. 18.Болдырев
19.Болдырев Н. Класс жетекшісі. - А., Мектеп, 1980. 20.Богословский
кештер. - А., Мектеп, 1968.
22.Бержанов Қ, Тәрбие мен оқытудың бірлігі. - Алматы, 1973.
Москва, 1975. 28.Внутришкольное управление: Вопросы теории и практики. Под
Т.И.Шамовой. 29.Дорженов С. Бүгінгі ислам. - Алматы, Білім қоғамы,
ЗО.Дүйсенбинова Адамгершілік тәрбиесіне
мектебі. 7-1991ж/ 31 .Елеманов С, Күктілеуов А. Жастарға арналған
негіздері. - А., 1985. 32.Егембердиев Ж.
ұсыныстар. А., Мектеп, 1975. ЗЗ.Жұмаханов Ә. Семьяда балаларды адамгершілікке
мәселелері. А., 1985. 34.Жас ұрпаққа
//Қазақ мұғалімі, 1-тамыз 1989. 35.Жақыпов А. Өнеге өрісі- А.,
38.Иванова Н., Қозғанбаева М. Оқыту процесінің мәні. - Алматы,
Алматы, 1973.
43.Керімов Л. Қиын бала және оны қайта тәрбиелеу. -
тәрбиелеу. Алматы, Мектеп, 1978.
45.Көшекпаев Н. Оқыту теориясы. - Алматы, Мектеп, 1976. 46.Кочетов
1967. 47.Крупская Н. Көркемдікке тәрбиелеудің міндеттері туралы. Таңдамалы
педагогикалық шығармалары.- Алматы, 1973. 48.Қоянбаев Ж., Қоянбаев Р. Педагогика.
Педагогика, 1981.
51.Методика правового воспитания. - Москва, 1984. 52.Макаренко А. ¥стаздық
группе. Москва, 1985.
55.Мурзалин С. Рухани байлық. Алматы, Казақстан, 1988. 56.Махмудов
Алматы,1981. 57.Николаева В. В школе и после школы вместе:
Москва, Проссвещения, 1988. 58.Нысанбаев Ә., Әбжанов Т. Ой. Ақыл.
1994. 59.Нұрғалиева Г. Оқыту әдістері. Алматы, 1991. бО.Нұрмағанбетов С,
Алматы, Мектеп, 1969. бі.Нүрланова Г.К. Орта
Алматы, 2003.
62.Оқушыларды сабақтан тыс уақытта тәрбиелеу. Алматы, Мектеп, 1975. бЗ.Основы
Москва, Педагогика, 1987. 64.0қушыларды тәрбиелеудің үлгі мазмұны. (ред. басқарған
А.С.) Алматы, Мектеп, 1978. 65.Положения о ретинго-тестовой контроля качества
умений студентов. Алматы, Казгумя, 1996.
бб.Педагогика школы./под ред. Г.И.Шукиной. Москва, Поссвещения, 1977. 67.Подласый И.
жетілдіру. Алматы,
академиясының баспа кабинеті, 1999.
69.Сухомлинский В. Балаларға жүрек жылуы. Алматы, 1976. 7О.Сейталиев К.
1987.
72.Төлеубеков А.Р. Адамгершілік тәрбиесінің негіздері. Алматы, 1991. 73.¥зақбаева
Алматы, 1991. 74.¥зақбаева С. Балаларға әстетикалық тәрбие берудегі халық
Алматы, 1990.