Мазмұны
Кiрiспе…………………..………………………………………………………….....3
I Кәсiпорынның өндiрiстiк қорларының теориялық негiздерi
1.1.Негiзгi өндiрiстiк қорлардың мәнi, құрамы мен құрылымы, көрсеткiштерi………………………….…………………............…………………................................4
1.2.Негiзгi қорлардың амортизациясы және тозуы ..….........……………..………..9
II ''КСМК'' Кәсiпорынның негiзгi өндiрiстiк қорларын
талдау
2.1.Кәсiпорынның негiзгi қорлармен қамтамасыз етiлуiн талдау….………….…………………………………………………………………...........................................18
2.2.Негiзгi қорлардың құрылымын талдау………………………..………………..20
III Кәсiпорынның негізгі қорларының тиiмдiлiгiн арттыру жолдары
3.1. Өндiрiстiк қорларды пайдаланудың тиiмдiлiгiн және интенсивтiлiгiн есептеу..........................................................................................................................27
3.2. Негізгі қорларды пайдалану тиiмдiлiгiн арттыру жолдары.............................29
Қорытынды……………………………………………………………………….......30
Пайдаланылған әдебиеттер .......................................................................................32
Кiрiспе
Нарық жағдайындағы кәсiпорында өндiрiс процесiнде адамдар мен белгiлi
Негiзгi өндiрiстiк қорлар кәсiпорындардың басты өндiрiстiк құралдары
Өндiрiстiк процесте негiзгi қорлардың әрбiр элементiнiң қызметiн нақты
Негiзгi өндiрiстiк қор қоғамдық өндiрiстiң материалды-техникалық базасы болып
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың құрамы мен құрылымының дұрыстығы кәсiпорынның
I Кәсiпорынның өндiрiстiк қорларының теориялық негiздерi
1. Негiзгi өндiрiстiк қорлардың мәнi, құрамы мен құрылымы,
Негiзгi қорлар мен айналым қорлар өндiрiстiк қорларды құрайды.
Негiзгi қорлар дегенiмiз өндiрiстiк процеске бiрнеше рет қатысып,
Айналым қорлар дегенiмiз өндiрiстiк процеске бiр-ақ рет
''Сызба 1.1''
Негiзгi өндiрiстiк қорлар дегенiмiз материалдық өндiрiс сферасында әрекет
Негiзi өндiрiстiк емес қорлар дегенiмiз кәсiпорынның қарамағындағы бухгалтерлiк
Негiзгi қор өндiрiстiк процеске қатысуына қарай екi топқа
актив
пассив
Актив бөлiгi (машина6 құрал-жабдық) өндiрiстегi өнiмнiң саны мен
Пассив бөлiгi негiзгi қорлардың ғимарат, құрылыс және өндiрiстiк
Кәсiпорынның негiзгi өндiрiстiк қорлары бойынша шаруашылық айналымын жүргiзу
негiзгi қордың тозу сатысы;
амортизация сатысы;
капитал салымдарын жүзеге асыру жолдарының сатысы.
Кәсiпшiлдiктiң негiзгi мақсаты пайда табуды жүзеге асыру үшiн
Негiзгi капитал негiзгi құралдары кiрiстердi, сондай-ақ, бiтпеген ұзақ
Негiзгi өндiрiстiк қорлар елдiң экономикалық потенциалдарының маңызды сипаттарының
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың классификациясы
Бұл классификация негiзгi қорларды өнеркәсiптiк өндiрiстi рөлi жағынан
Негiзгi қорлардың активтi бөлiгiнiң өсуi тура нәтиже бередi:
Пассивтi бөлiмiнiң анализiнде кейбiр кәсiпорындарда ерекшілік байқауға болады.
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың құрылымына ең алдымен кәсiпорынның техникалық
Техникалық прогресс қазiргi заманғы еңбектiң қоғамдық бөлiнiсiнiң
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың құрылымы өндiрiстiң географиялық орналасуына тәуелдi.
Кәсiпорынның негiзгi өндiрiстiк қорларының құрылымына әсер ететiн маңызды
Өңдеу және шығару өндiрiсiнде негiзгi өндiрiстiк қорлардың құрылымы
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың құрылымы түрлi салаларда әртүрлi болып
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың өндiрiстiк құрылымы өнiмнiң жалпы ұлттық
Негiзгi өндiрiстiк қорлардың салалық құрылымында жоғары қор сыйымдылықты
Негiзгi өндiрiстiк қорларды бағалаудың үш әдiсi бар.
Бастапқы құны бойынша бағалау - бұл негiзгi қорлардың
Фб = Ц + Змон + З тран
Мұндағы, Ц – сол уақыттағы өнiмге деген баға
Зм – Монтаждауға кеткен шығын
Зтр - Транспорттауға кеткен шығын
Қалпына келтiру құны бойынша бағалау – бұл бұрын
Қалдық құны бойынша бағалау әдiсi – бұл бастапқы
Фқалд.= Фбаст - Фтозу;
.
1.2.Негiзгi қорлардың амортизациясы және тозуы
Тозу дегенде түрлi объектiлердiң құрылымдық сапаларының
пайдалану барысында моральды ескiруге байланысты бiрқалыпты немесе күтiлген
Негiзгi қорлар екi түрлi тозуға ұшырайды: моральды және
1-шi түрi—бұл осы негiзгi қорларды шығаратын өндiрiс салаларында
1-шi түрдегi моральдық тозу көлемi объектiлердiң толық алғашқы
құнын ҚА пайызбен көрсеткенде есептеледi.
МТ =(ҚА – ҚК )/ҚА *100
Мұндағы, ҚК обьектiнi қалпына келтiру
2-шi түрi – өндiру қабiлет күшi жоғары және
Жаңа машиналар үнемдiрек және өндiру қабiлетi жоғары болады.
МТ=ҚАЕ-(( ҚАЕ/(ӨҚЕ*ТЕ)- ҚАЖ/ (ӨҚЖ*ТЖ))* ӨҚЖ*ТҚ
Мұнда ҚАЕ және ҚАЖ—сәйкесiнше ескi және жаңа
Жалпы түрде моральдық тозудың екi түрiде
Мт= (ҚА-(( ҚҚ*ӨҚЕ )/ ӨҚЖ))/ҚА
Мұнда, ҚҚ - ескi ұқсас қызмет атқаратын
Негiзгi қорлардың физикалық тозуы – бұл олардың алғашқы
Тозу түсiнiгi ''амортизация'' түсiнiгiне қарағанда алғашқы түсiнiк. Ең
Қазiргi кезде ''амортизация'' түсiнiгiне кiретiн ұғымдар кеңейдi және
Амортизациялық аударымдар мүлiктiң есептелген құнын алуды бiлдiредi. Басқаша
- коммерциялық емес ұйымдардың негiзгi қорларының объектiлерiне, өндiрiстiк
- кәсiптендiрiлген құрылыстар, кеме қатынастарын қамтамасыз ету
- iшкi жабдықтаушылық объектiлерi және басқа ұқсас орман
- иемденiлген ғимараттар;
- жер аймақтары.
Амортизациялық аударымдарды есептеудi түрлi әдiстермен есептеу төмендегi кестеде
Амортизациялық есептемелердi түрлi әдiстермен есептеу
Есептеу әдiстерi Есептеу базасы Есептеу тәртiбi
1. Сызықтық 1.Объектiнiң алғашқы құны (АҚ)
2.Объектiнi тиiмдi пайдалану мерзiмi бойынша есептелген амортизация нормасы
2. ТПМ-8 ж
3. Амортизацияның жылдық сомасы-15 мың т (120000/8)
4. Амортизацияның жылдық нормасы-12.5%(15мың т * *100/120мың т)
5. Есептi айға амортизация нормасы-1.0417%(12.5/12ай)
6.Есептi айдағы амортизация сомасы-1250т(120мың*1.0417%/100)
2. Тиiмдi пайдалану мерзiмi санының сомасы
1. Объектiнiң алғашқы құны (АҚ)
2. Жылдық ара қатынас (жыл санын, яғни объектiлердiң
1.АҚ-120мың т
2.Қызмет атқару мерзiмi-8 ж
3.Атқару мерзiмiнiң жылдық саны- 36
(1+2+3+4+5+6+7+8)
Атқарылған жылдар
Амортизациялық нормасы, сомасы
1ж-8*100/36=22.22%:
22.22%*120/100=26664т
2ж-7*100/36=19.44%:
19.44%*120/100=23328т
3ж-6*100/36=16.67%:
16.67%*120/100=20004т
4ж-5*100/36=13.89%:
13.89%*120/100=16668т
5ж-4*100/36=11.11%:
11.11%*120/100=13332т
6ж-3*100/36=8.33%:
8.33%*120/100=10000т
7ж-2*100/36=5.56%:
5.56%*120/100=6.672т
8ж-1*100/36=2.78%:
2.78%*120/100=3332т
Қорытынды:
5.Әр айлық сома-12-ге бөлiнген жылдық сомаға негiзделе отырып
Өзiндiк құнының өндiрiлген өнiм көлемiне (жұмыс) прапорционалды есептемесi.
2.Негiзгi қор объектiлерiн қолданған барлық периодта шығарылған өнiм
АҚ-120мың т
2.Жоспарланған өнiм
көлемi-200мың дана
3.Есептелген айда 2мың
дана шығарылған
4.Бiр өнiм данасының амортизация сомасы-0.6(120000/200000)
5.Есептелген айдағы амортизациялық шығарылымдар-1200т(0.6*2000дана)
Негiзгi қорлардың амортизациялық аударымдар көлемiне сәйкес объектiлерiнiң
АТ=((ҚА- ҚЛ)/(Т- ҚА))*100
Мұнда ҚА-негiзгi қорлардың алғашқы құны, ҚЛ-негiзгi қорлардың
Амортизациялық есептеме сомасы:
1-шi жылы –120 мың т *25%=30мың т
2-шi жылы- (120мың т –30мың т)*25%=22.5мың т
3-шi жылы- (90мың т –22.5мың т)*25%=16.8мың т
4-шi жылы- (67.5мың т –16.8мың т)*25%=12.7мың т
5-шi жылы –(50.7мың т-12.7мың т)*25%=9.5мың т
6-шы жылы-(38.0мың т-9.5мың т)*25%=7.1мың т
7-шi жылы –(28.5мың т-7.1мың т)*25%=5.4мың т
8-шi жылы-(21.9мың т-5.4мың т)=16мың т немесе 120мың т—104
Қорытындысында 8 жылға есептелген амортизацияның жалпы сомасы объектiлердiң
Кәсiпорында негiзгi қорларды пайдалану процесiнде олар әдетте тозуға
Жөндеудiң үш түрi ерекшеленедi: қалпына келтiрiлетiн, ағымдық және
Қалпына келтiрiлетiн – бұл жөндеудiң ерекше түрi, ол
Ағымдық жөндеу – бұл ұсақ жөндеу түрi және
Капиталды жөндеу – негiзгi қорлардың елеулi жөндеу iсi
Модернизация – негiзгi қорлардың техникалық жетiлуi, моральды тозуды
Модернизация – моральды тозуды жойып және техника –
Модернизацияны жөндеу әдiстерiне қарай типтiк және мақсатты етiп
Типтiк модернизация – бұл сериялы конструкциялардың массалы бiртиптi
Мақсатты модернизация – нақты өндiрiстiң қажеттiлiктерiмен байланысты жетiлдiру.
Модернизацияны жүргiзгеннен кейiн қосымша пайданы мына формуламен есептеуге
DӨ=DП=(Ө1-Ө2)*V2
DӨ- өнiмнiң өзiндiк құнының төмендеуi;
DП – қосымша пайда
V-модернизациядан кейiн өнiм өндiру көлемi
Ө1,Ө2 – модернизациядан бұрын және кейiн өндiрген
Тепе–теңдiктi қамтамасыз ету мақсатында жөндеуге кеткен шығындарды өнiмнiң
Жөндеу және негiзгi қор обьектiлерiнiң құрамын өндiрiстiк
Егер кәсiпорынға негiзгi қорлардың актив бөлiгiнiң физикалық тозуы
1-шi кәсiпорында нақтылы және сапалы жоспарлы-ескерту жөндеу жұмыстары
2-шi капиталды жөндеуге кiрiспей тұрып, экономикалық жоспарда талдау
3-шi кәсiпорынмен жағымсыз тозған құралдарды қайта қалпына келтiру,
Тозған құралдарды қайта қалпына келтiру мыналарға мүмкiндiк бередi:
кейбiр қосымша дефицит бөлшектердi ликвидация ету және
жөндеу шығындарын төмендету, себебi құралдарды қалпына келтiру жаңа
қосымша бөлшектердi кәсiпорынға жеткiзудiң транспорттық шығындарын төмендету.
II Кәсiпорынның негiзгi өндiрiстiк қорларын кешендi түрде
талдау
2.1. Кәсiпорынның негiзгi қорлармен қамтамасыз етiлуiн талдау
Қоғамдық өндiрiстiң тиiмдiлiгi едәуiр дәрежеде негiзгi өндiрiстiк қорлардың
Қор қайтарымының артуы еңбек өнiмдiлiгiне, өндiрiстiң рентабельдiлiгiне, материал
Негiзгi қорлардың пайдаланылуын талдаудың негiзгi мiндеттерi – оның
Талдаудың басты негiздерi – ''Негiзгi қорлар мен амортизациялық
Бұған қоса негiзгi қорлардың пайдаланылуын талдау процесiнде қорларды
Негiзгi қорларды қолдану дәрежесiн анықтау және жоспарлау қозғалысын
негiзгi қорлар құрылымы және құрамында болған өзгерiстердi шығару
кәсiпорында негiзгi қорлардың қолдану әдiстерi және олардың резервтерiн
болып жатқан өзгерiстерде сәйкестiктердi орнату, фирманың дамуы, нарық
маңызды факторларды алып тастау және негiзгi қорларды қолдану
Негiзгi қорларды пайдалануды талдау үшiн мынадай жұмыстар
талдау қажеттiлiгi шешiмiн фирма басшылығының қабылдауы;
жұмысшылар бөлiмiн орнату;
жұмысшылардың жұмыс орындау мерзiмi және анықтамалық мерзiмдi зерттеу.
Талдау мақсатына жылдық тiркеудiң берiлгендерi, статистикалық есептер, оперативтi
Жаңарту, iстен шығу, өсу, тозу және негiзгi қорлардың
Коэффициент Есептеу үшiн формула Шартты белгiлер
Негiзгi қорлардың жаңаруы Кжаңа Кжаңа=Қбас/Қаяқт
Қбас –есеп беру кезеңiндегi негiзгi қорлардың бастапқы құны
Қаяқт—есеп беру кезеңiнiң соңындағы негiзгi қорлар құны
Негiзгi қорлардың iстен шығуы Кiсш Кiсш=Қшық/Қбас Қшық –
Қбас –есеп беру кезеңiнiң басындағы негiзгi қорлар құны
Негiзгi қорлардың өсуi Көсу Көсу=(Қбас-Қшық)/ Қаяқт Жоғарыдағы
шартты белгiлер
Негiзгi қорлардың тозуы Ктозу Ктозу=Қ тоз/Қбас Қтоз-барлық
Қб-негiзгi қорлардың бастапқы құны
Негiзгi қорлардың жарамдылық мерзiмi КЖ КЖ=(Қбас-Қтозу)/
Қ бас Жоғарыда көрсетiлген шартты белгiлер
2.2. Негiзгi қорлардың құрылымын талдау.
Кәсiпорынның негiзгi қорлармен қамтамасыз етiлуi және оларды пайдаланудың
Кәсiпорынның өндiрiстiк қуаты негiзгi қорлардың өнiмдi барынша көп
Бұған қоса кәсiпорындардың өндiрiстiк мақсатқа жатпайтын қорлары да
Талдау кәсiпорындардың негiзгi қорларының құрамын және осы талданып
''КСМК-2'' Алматы құрылыс акционерлiк қоғамы құрылыс-сәулет өңдеулерiнде алдыңғы
Жыл соңына негiзгi қорлардың құрылымын талдау (мың теңге)
Негiзгi қорлардың құрамы Жыл басындағы Жыл аяғындағы Өзгеруi
Сомасы (мың теңге) Үлес салмағы (пайыз) Сомасы (мың
1Ғимарат
2.Машина мен жабдықтар
3.Көлiк құралдары
4. Басқа да негiзгi құралдар
5.Өндiрiстiк емес негiзгi қорлар
Барлығы 36108
17073
6406
365
-
59952 60
28
10,7
0,6
-
100 36712
16552
6157
402
-
59787 61
27,6
10,3
0,7
-
100 +608
-551
-249
+37
-
-165 +1
-0,4
-0,4
+0,1
-
-
Келтiрiлген мәлiметтерден кәсiпорынның негiзгi қорлары жыл iшiнде 165
Бұл талдаудан кәсiпорында өндiрiс техникалық деңгейiнiң төмендегенiн, сондай-ақ
Бiрiккен негiзгi қорлар (мың теңге)
Көрсеткiштер Есептiк кезең басы Жылына енгiзiлгендер Жылына iстен
Негiзгi құралдар
Ғимарат
Машина мен жабдықтар
Көлiк құралдары
Басқа да негiзгi құралдар 59952
36108
17073
6406
365 135
788
39
51
100 300
180
600
300
63 59787
36716
16512
6157
402
Бұл кесте бойынша барлық бiрiктiрiлген негiзгi қорлардың құны
Негiзгi қорлардың динамикасы (мың теңге)
Көрсеткiштер
1 қаңтардағы негiзгi қорлар құны Жыл бойынша негiзгi
2002 2003 2004 2002 2003 2004
Негiзгi қорлар
Оның iшiнде:
Активтi
Пассивтi
Негiзгi қорлар құнының үлес салмағы
Активтi
Пассивтi
53771
19250
34520
35,8
64,2
55124
20175
34948
36,6
63,4
59952
21942
38010
36,6
63,4
53653214
19207850
34445364
35,8
64,2
55013654
22555598
32458056
41
59
59786838
25110471334676367
42
58
Негiзгi қорлардың динамикасы
Негiзгi қорлардың активтi бөлiгiнiң динамикасы
Негiзгi қорлардың пассивтi бөлiгiнiң динамикасы
Кәсiпорынның қызмет қортындысы есептеуден ғана емес, сонымен қатар
Негiзгi қорлардың көлемi жылдан жылға минималды 2%-ке өсуде.
Негiзгi қорлардың жылжуы және технологиялық жағдайын талдау
Көрсеткiштер
Көрсеткiштер дәрежесi Өзгерiстер
Өткен жыл Есептiк жыл
1.Жаңару деңгейi (%)
2.Жаңару мерзiмi
3.Шығу коэффициентi
4.Өсу коэффициентi
5.Тозу коэффициентi
6.Жарамдылық коэффициентi 1,5%
6,6
0,005
-0,02
0,21
0,68 0.2%
4,4
0,005
-0,0028
0,28
0,72 -1,3
-2,2
-
-0,0172
+0,07
+0,04
Берiлген кесте есептi жылдағы кәсiпорындағы негiзгi қорлардың техникалық
Негiзгi қорлардың жылжуы және техникалық жағдайы туралы талдау
Жаңа техниканы ендiру, жаңа обьектiлердi әрекетке ендiру, негiзгi
Қор қайтарымдылығы және қор сыйымдылығы, мың теңге
Көрсеткiштер 2003 2004 2004 жылға пайыз деңгейiнде
Жоспар Нақты 2003 Жоспар
2004
1.Жалпы өнiм
2.Негiзгi қорлардың орташа жылдық құны
3.Қор қайтарымы (1/2)
4.Қор сыйымдылығы (2/1) 34534
55013654
0,00062
1593
41298
59786728
0,00069
1448 41393
59786838
0,00069
1444 119,9
108,7
111,3
90,6 100,2
100
100
99,7
Берiлген мәлiметтердi қолдана отырып, екi жыл аралығында қор
Қор қайтарымы мен қор сыйымдылығы көрсеткiштерiне көптеген факторлар
Негiзгi қорларды пайдаланудың тиiмдiлiгi жалпы және жекелей көрсеткiштердiң
Қор қайтарымдылығы шығарылған нормативтiк таза өнiм көлемiнiң немесе
Қор қайтарымдылылығына керi шама болып табылатын қор сыйымдылығы
III Кәсiпорынның негізгі қорларының тиiмдiлiгiн арттыру жолдары.
3.1. Өндiрiстiк қорларды пайдаланудың тиiмдiлiгiн және интенсивтiлiгiн есептеу.
Өнiм шығару жөнiндегi жоспардың орындалуы кәсiпорындағы бар негiзгi
Өнеркәсiптiк-өндiрiстiк негiзгi қорлардың пайдаланылуын жақсарту есебiнен қосымша өнiм
Негiзгi қорларды тиiмдi және интенсивтi пайдалануды жалпы сипаттау
Қор рентабельдiлiгi (негiзгi қызметтен түскен пайданың негiзгi қорлардың
Қор қайтарымдылығы (өндiрiлген өнiм құнының негiзгi өндiрiстiк қорлардың
Негiзгi қорлардың активтi бөлiгiнiң қор қайтарымдылығы (өндiрiлген өнiм
Қор сыйымдылығы (негiзгi қорлардың орташа жылдық құнының есептi
Негiзгi қорларды үнемдеуге қатысты есептеулер:
ЭНҚ= НҚ1-НҚ0*IӨНlМ
Мұндағы,
НҚ1;НҚ0 – базистi және есептiк жылдарға сәйкес негiзгi
IӨНlМ – Өнiмдi өндiру көлемiнiң индексi.
Негiзгi қорларды тиiмдi пайдаланудың жалпы көрсетiлуi қор рентабельдiлiгi
RНӨҚ =ҚҚАЙ *RӨНlМ
Негiзгi қорлардың рентабельдiлiгi
Көрсеткiштер 2003 2004 2004 жылдың өсу дәрежесi %
Жоспар Факт
2003 Жоспар
Пайда
Негiзгi қорлардың орташа жылдық құны
Негiзгi қорлардың құнына қатысты рентабельдiлiк (1/2) % 11877
55013654
0,022 16514
59786775
0,028 16684
59786838
0,028
140,5
108,7
127,3 101
100
100
Берiлген кесте бойынша кәсiпорынның рентабельдiлiгi, яғни тиiмдiлiгi 2004
Кәсiпорынның рентабельдiлiгiн анықтаған жағдайда
Рентабельдiлiк=Пайда/Шығын – 0,043-ке тең болады.
3.2. Негізгі қорларды пайдалану тиiмдiлiгiн арттыру жолдары
Кәсiпорындағы негiзгi қорларды пайдалану жолдарын жақсарту мына
Кәсiпорында негiзгi қорларды пайдалануды жақсартуға мына жолдармен жетуге
кәсiпорынның артық (керек емес) құралдарынан, машина және
уақытылы және сапалы, жоспарлы ескерту және капиталды жөндеу
жоғарғы сапалы негiзгi қорларды сатып алу;
қызмет көрсетушi тұлғалардың квалификациялы дәрежесiн көтеру;
уақтылы жаңарту, әсiресе негiзгi қорлардың активтi бөлiгiнiң моральды
кәсiпорын жұмысының ауыспалы коэффиценттерiнiң жоғарлауы, егер мұнда экономикалық
өндiрiс процесiнде материалдар мен шикiзаттарды дайындау сапасын жақсарту;
өндiрiстiң механизация және автоматизация дәрежесiн көтеру;
жөндеу қызметтер орталығында экономикалық пайдалылық қай жерде керек
концентрация дәрежесiн көтеру, өндiрiстiң мамандануы және жинақталғандығын жақсарту;
жаңа техниканың және прогресивтi технологияның аз қалдықты, қалдықсыз
өндiрiстiк ұйымдарды жетiлдiру, яғни жұмыс уақытын қысқарту және
Қорытынды
Жалпы қорыта келгенде қорытынды ретiнде мыналарды атап көрсетуге
Негiзгi қордың табиғи тозуды олардың тұтыну барысында және
Қорларға деген сұраныс мына жағдайларда артады.
өнiмге деген сұраныс артса, тұтынуға дайын өнiм
қорларды ауыстыру жұмыстарының бағасы төмендеп немесе көтерiлсе;
-қосымша қорлардың бағасы төмендесе;
Негiзгi қорлардың сапалық тозуы қор түрлерiнiң конструкциясы,
Негiзгi қордың заттық мазмұны – еңбек құралдары. Олар
Негiзгi қорлар өндiрiстiң материалды–техникалық базасы болып табылады, олардың
Өндiрiстiк емес негiзгi қорлар өндiрiске тiкелей қатыспайды, бiрақ
Негiзгi қорларды пайдаланудың дәрежесiн арттыратын екi топты келтiруге
iстен шыққан құралдар санын қысқарту;
түрлi себептерге байланысты құралдардың iшкi ауысымдық және бiр
құралдар жұмысының ауысымдық коэффициентiнiң жоғарылауы;
өндiрiс тұрақтылығын қамтамасыз ету;
өндiрiстiң кооперациясы мен мамандану дәрежесiн көтеру;
кәсiпорынның көмекшi және қызмет көрсетушi цехтарының жұмыстарын жақсарту;
материалды-техникалық жабдықтау және оперативтi-өндiрiстiк жосапрлаудың жетiлуi;
нарық қажеттiлiгiн анықтау, өндiрiстiң жылдам өңделу мүмкiншiлiгiн қарастыру;
жұмысшылар және басқа қызметкерлердi материалды мадақтау түрлерiн жетiлдiру.
Екiншi топ – белгiлi мөлшердегi капитал салымдарын және
Бұл топқа мыналарды жатқызуға болады:
технологиялық процестердi жетiлдiру;
негiзгi және көмекшi өндiрiс процестерiн компьютерлеу және автоматизациялау
негiзгi қорлардың қызмет көрсетуiн және технологиялық жағдай дәрежелерiн
бөлек цехтарды және аймақтарды техникалық жабдықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
Г.В. Савицкая “Анализ хозяйственной деятельности предприятия”. Москва. 2001
О.И.Волкова и доц. О.В.Девятина “Экономика предприятия (фирмы)”. Москва,
А.Л. Ермололович “Аналих финансово – хозяйственной деятельности в
В.И. Стражева “Анализ хозяйственной деятельности в торговле”. Москва,
Л.И. Кравченко “Анализ хозяйственной деятельности в торговле”. Москва,
Жак Ришар “Аудит и анализ хозяйственной деятельности”. Москва,
Г.В. Савицкая “Теория анализа хозяйственной деятельности”. Москва, 1996
Л.И.Кравченко “Анализ финансового состояния предприятия”. Москва, 1994 г.
А. Үмбеталиев, Ғ.Керімбек “Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік”. Алматы,
Горфинкель. В.Я. Экономика предприятия: Учебник. – М.: Банки
Стражев В.И. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности: Учебник.
Петухов Р.М. Оценка эффективности промышленного производства: Методы и
Чумаченко И.Г. Повышение эффективности производства: В 3-х томах.
Белашов Л.А. и др. Эффективность производства. – К.:
Вәйе Г. Дернинг У. Введение в общую экономику
Негiзгi қорлар
Өндiрiстiк:
-Өнеркёсiп;
-құрылыс;
-ауылшаруашылығы;
-көлiк құралдары;
-байланыс сауда;
-басқа да материлдық салалар жатады.
Өндiрiстiк емес:
-денсаулық сақтау;
-бiлiм беру;
-тұрмыстық-коммуналдық шаруашылық;
-мәдениет т.б.
Көлiк құралдары
Инвентар және құрал-саймандар
Ғимараттар
Құрылыстар
Басқа да негiзгi қорлар
Машиналар мен құрал-жабдықтар
Құрал-сайман
Активтi бөлiгi
Пассивтi бөлiгi
Негiзгi өндiрiстiк қорлар
32