Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Қазақ филология кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы:Радио және интернет арқылы хабар тарату
Орындаған:
Тексерген:
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім:
Радиолардың технологиясы
Ақпарат таратудың спутниктік жүйесі
Хабардағы режиссер қызметі
Радиохабардың қоғамдағы алатын орны
Радиохабар тарату міндеттері
Интернет желісі
ІІІ. Қорытынды
Кіріспе
Журалистика дегеніміз не біріншіден журналистика қоғамдық жүйенің
Радио – халыққа жаңалық жеткізу, хабар-информация беру жолындағы
Радиоинфомацияның бір ерекшелігі – оның документальдылығы. Бұған адамның
Бүгінгі заман адамдары үшін информация көздері көп-ақ. Олардың
Радио өзінің ағартушылық, насихатшылық қызметін сонау ХХ ғасырдың
Радиохабар тарату арқылы радиожурналистер жылдам ақпарат таратып отырады,
Сонымен қатар ХХ ғасырдың орта шенінде келіп қосылған,
Басқа ақпарат құралдарынан радионың ерешелігі ол өзіне аса
Радиохабарлардың технологиясы
Аса маңызды, салауатты хабарлар мен жаңалықтарды тыңдаушыларға жеткізуде
Өзіне қажетті радиотолқынды ұстап отырған тыңдарман сан
Осы радиохабарларды тыңдау жеңіл болғанымен, оның жасалу технологиясы,
Өмірде болып жатқан сан-салалы оқиғалардың, жаңалықтардың үрдісіне ілесе
Көздеген межеден шығып, жазылатын хабардың өз дәрежесінде болуына,
Егер радиожурналист мұндай шеберлік көрсете алмаған болса, онда
Хабарды жазбас бұрын сол жерде дыбыстың сапалы, бірқалыпты
Хабар жазу кезінде дауыстың неғұрлым табиғи жазылғаны дұрыс.
Таспаға жазылып әкелінген хабарды эфирге шығарудың сан түрлі
Үнтаспаға алдын ала жазылып әкелінген хабарды эфир алдында
Қарадүрсін немесе механикалық монтаж үнтаспаның қажетсіз деген бөлігін
Электронды монтаж – бір магнитофоннан екінші магнитофонға көшіру
Компьютерлік монтаж – компьютер арқылы жасалатын монтаж. Мұнда
Радиохабар технологиясын жүзеге асыруда оператордың ролі маңызды. Магнитофондармен
Баспасөз журналистерінің құралы қалам мен қағаз болса, радиожурналистің
Радио сөзі кескін, бейнені, ой образын сөз өрнегімен,
“Радиохабарға барлық дауыс бірдей жарай бермейді. Дауыста қандай
Көп жағдайларда диктор қызметінің қажеті жоқ, оның орнын
Комментатор - өз логикасы, болжамы арқылы пікір, ой
Ал, бүтін ел барша халық құлақ түріп отыратын
Әлемнің көптеген елдерінде радиохабарларының ақпарат бөлімін, соңғы жаңалықтарды
Әлеуметтік-саяси өміріміз бен рухани-мәдени көзқарастарға, келелі пікірлерге толып,
Текст пен текстің арасын, пауза мен текстің арасын,
Радиохабарының тағдырына бастан аяқ жауап беретін, тартымды шығуына
Мемлекеттік радиолар мемелекеттік бюджеттен қаржыландырылады. Сондықтан да, мемлекет
Радио – қай жерде жаңалық болып жатқанымен таныстырып
Ақпарат таратудың спутниктік жүйесі
1931 жылдың 4 мамырынан бастап жүйелі түрде қазақ
1992 жылы ең алғашқы коммерциялық радиостудиялар – “Радиомаксимум”
Қазақстан Республикасының территориясында 67 аса қуатты, 844 аз
Қазақстанда қазір хабар таратудың үш түрі пайда болды:
Хабардағы режиссер қызметі
Радиожурналистиканың негізгі өнімі, шығармашылық жемісі – үнтаспаға жазылған
Радиотуынды журналисттік мәтіннен және музыкадан құралады. Тыңдаушының қабілетін
”Таспаға жазылған материалдың басты компоненттері – дауыс, оқиғаның
Режиссура – барлық өнерді тоғыстыратын күрделі тетік. Ол
қиялға бай, яғни фантазиясы мықты болуы шарт;
білмді, білікті, өресі жан-жақты болғаны абзал;
өмір құбылыстарының кез-келген саласынан хабардар болуы керек;
тіл білімін, грамматикалық заңдылықтарды білуі қажет;
музыкалық қабілетінің, білімінің болғаны жөн;
адам психологиясының қыр-сырын жетік білуі жде керек \
Мұндай қасиеттерді талап етудегі басты себеп – режиссер
Белгілі қаламгер, көрнекті қайраткер Жүсіпбек Аймауылұлының:”Адам - өзінің
қызметке икем болып туады, басқаша айтқанда бір нәрсеге
Радиодағы хабарлар жанры жағынан әртүрлі болған сайын режиссер
Заман талабына орай қазіргі хабарлар алдын-ала таспаға жазылмай,
Сонымен, режиссер – хабар жасау кезінде авторға ой
Радиохабардың қоғамдағы алатын орны
Адамдар арасындағы қарым-қатынаста сөйлеу мен естудің маңызы айрықша.
Бұқаралық ақпарат құралдары ретінде де радио табиғаты осы
Радионың бірінші табиғи қасиеті – жеделдігі. Қалыптасқан БАҚ
Радио тыңдарман үшін аса қолайлы болып табылады және
Радионың үшінші бір қасиеті – тыңдарманына психологиялық
Жаһандану мен нарық жағдайында адамдар тұрмыста болсын,
Радиохабар таратудың
Радиохабарларын таратудың міндеттері (функциясы) дегенде бұқараралық ақпарат құралдарына
Радиохабарын тарату ісі бір мезгілде бірнеше міндетті қатар
атқарады, яғни ол көп функционалды.
Хабар тарату тәжирбиесінде алға қойған мақсаттарына кері нәтиже
Кез келген бұқаралық ақпарат құралы, соның ішінде радиохабар
таратушылар да, әр түрлі үгіт-насихаттық ағымдар мен жарнамалық
Жекеменшіктік қатынастың орнығуы кейбір радиостанцияларда қожайындарға жалтақтық психологиясының
Сонымен бірге, мемлекеттік ұстанымдар мен әлеуметтік, адамгершілік ахуал
Қоғамдық дамудың демократиялық жолын таңдаған егемен Қазақстан
жағдайында радиостанциялар шынайы сөз бостандығын алды, цензура жойылды,
Радиохабар таратудың сан қырлы міндеттерін үшке топтастыруға
болады:
І. Ақпараттық міндеті: Барлық ақпарат құралдарының ең негізгі
Кез келген адам үшін әлеуметтік мәні бар ақпаратты
қазіргі өмірдің қажеттілігіне айналған, сол арқылы қоғамдық процестерге
Нарықтық экономика жағдайында Қазақстанда осыған байланысты
ақпаратқа сұраныс артты. Көп адамдар шағын және орта
ІІ. Қоғамды әлеуметтік топтастыру міндеті: Тұрғындарға қолайлы
ақпараттық қызмет көрсететін радио сол қоғам мүшелерін әлеуметтік
Радиохабар тарату басты мақсат-мұраты – аудиторияның ортақ
құндылықтарын қалыптастыру, жалпыадамзаттық, ұлттық, жалпы қалалық немесе аймақтық
Радионың аудиториясы үлкен болған сайын, оның жауапкершілігі де
өседі. Тыңдармандардың ақпараттық сұранысы дегенде жас ерекшелігін, әлеуметтік
Радионың қоғамдық пікірді білдіру мен қалыптастыру міндеті көбіне
ІІІ. Мәдени-ағартушылық міндеттері: Радиохабар тарату көп қырлы
мәдени-ағартушылық мақсатты жүзеге асыруда бірнеше кешенді міндеттерді қатар
Радиожурналистиканың үздік үлгілері эстетикалық талапқа жауап беріп, мәдениеттіліктің
2. Радио өмірге келген кезден бастап өнердің әр
3.Аудиомәдениеттің үздік үлгілері жылдар бойы қалыптасты және оның
Радио қай уақытта да болмасын білім мен таным
Көп радиостанциялар музыкалы, ойын-сауықтық форматта жұмыс істейді және
INTERNET желісі
Интернет сөзі Interconnected networks (байланысқан жүйелер) терминінен шыққан,
Әлеуметтік пенде болғандықтан адам әрқашанда өзі сияқтылармен араласу
Интернеттің басты тапсырмасы бұл – әр тәуліктік, жоғары
Интернет желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған 70
Оның қарапайым желілік нүктелері өкімет мекемелерінде, университеттерде, коммерциялық
Интернет-тің бір ерекшелігі оның құрамындағы көптеген компьютерлер нақты
Интернет информация магистралына өте ұқсас, институт, мектеп терминалы
Интернет желісін сипаттау үшін оны телефон жүйесімен салыстыру
Интернет-ті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Мысалы, сіздің
Оның басты себебі жан-жақты ақпарат, хабар алмасу. Интернет-пен
Қосылып тұратын тікелей байланыстар (кіру жолдары) ;
Тұрақты қосылып тұрмайтын байланыстар (кіру жолдары) ;
Почталық байланыстар.
Ерекшеленген немесе тұрақты тура байланыс тек ірі компаниялар
Қазіргі кезде біздің үкімет интернет желісінің артықшылықтарын ескеріп
Ресми веб-сайтар тізімі:Ошибка! Недопустимый объект гиперссылки.
Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесі
http://www.government.kz
Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі
http://www.mfa.kz
Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің
http://www.mod.kz
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі
http://www.mvd.kz
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
http://mz.gov.kz
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
http://www.edu.gov.kz
Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
http://www.nature.kz
Қазақстан Республикасы Ауылшаруашылық министрлігі
http://www.minagri.kz
Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі
http://www.mtk.gov.kz/kz/
Қазақстан Республикасы Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігі
http://www.enbek.kz
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
http://www.minfin.kz
Салық комитеті
http://www.salyk.kz
Кеден комитеті
http://www.customs.kz
Қаржы бақылау және мемлекеттік сатып алу комитеті
http://www.goszakup.kz
Қазақстан Республикасы Экономика және бюджетті жоспарлау министрлігі
http://www.minplan.kz
Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі
http://www.kaec.kz
Атом энергетикасы жөніндегі комитет
http://www.kaec.kz
Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі
http://www.minjust.kz
Интеллектуалды жекеменшік құқығы жөніндегі комитет
http://www.intellkaz.kz
Қазақстан Республикасы индустрия және сауда министрлігі
http://www.mit.kz
Техникалық реттеу және метрология комитеті
http://www.memst.kz
Қазақстан Республикасы мәдениет және ақпарат министрлігі
http://www.sana.gov.kz
Қазақстан Республикасы туризм және спорт министрлігі
http://www.mts.gov.kz
Ақпарат және мұрағаттар комитеті
http://www.kazarchives.kz
Спорт істері жөніндегі комитет
http://www.kazsport.kz
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министлігі
http://ns.emer.kz
Қазақстан Республикасының ақпараттандыру және байланыс жөніндегі агенттігі
http://www.aic.gov.kz
Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттігі
http://www.auzr.kz
Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу агенттігі
http://www.regulator.kz
Қазақстан Республикасы қаржы рыногын және қаржы ұйымдарын бақылау
http://www.afn.kz
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттігі
http://www.stat.kz
Қазақстан Республикасының экономикалық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
http://www.finpol.kz
Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет жөніндегі агенттігі
http://www.stat.kz
Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет істері агенттігі
http://www.kyzmet.kz
Қазақстан Республикасы Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін
http://www.rfca.gov.kz/
Қорытынды
Радио қай уақытта болмасын білім мен таным көзі,
Радио – қай жерде жаңалық болып жатқанымен таныстырып
Радио және интернет арқылы хабар тарату басты мақсат-мұраты
Ал, бүтін ел барша халық құлақ түріп отыратын
Радио және интернет арқылы ақпарат тарату арқылы қоғамның
Пайдаланылған әдебиеттер
// ҚазҰҮ хабаршысы. Журналистика сериясы 2002 ж.
http://egov.kz/
Балапанова Е.Қ. Бөрібаев Б. “Информатикадан 30 сабақ”
Дәулетқұлов А.Б. “ Жаңа информациялық технологиялар” Алматы, 2004ж.
Интернет әлемі. Ш. Қ. Дидар 2004 № 3
Интернет желісінің құрылымы. Дидар. 2000 №2 б 6
Интернет туралы біз не білеміз? Дидар 2000 14.11
К.Қабылғазина “Аудиотехника және радиохабарларының технологиясы” Алматы,
Н. Омашев “Радио журналистика” Алматы, 2005ж.
Сағындықов “ Алматыдан сөйлеп тұрмыз”
Шөкіш А. Интернет. Алтын орда. 2001. № 5
3