Жоспар
Жоспар 1
Кіріспе 2
I – ТАРАУ. Инвестициялар: түсінігі және түрлері 3
1.1 Инвестиция ұғымы және оның мәні 3
1.2 Инвестицияның түрлері 5
II ТАРАУ. Қазақстандық өнеркәсіптік корпорациялардың инвестициялық саясаты
2.1 Инвестициялық саясат - дамудың алғы шарты
2.2 Қоржындық инвестиция қарекеті 13
2.3 Кәсіпорындағы инвестициялаудың ішкі көздері мен әдістері 15
2.4 Инвестициялық жобаны бағалау әдістері 18
Кіріспе………………………………………………………………………… 3
I – ТАРАУ. Инвестициялар: түсінігі және түрлері ………………………4
1.1 Инвестиция ұғымы және оның мәні …………………………………..4
1.2 Инвестицияның түрлері ………………………………………………..6
II ТАРАУ. Қазақстандық өнеркәсіптік корпорациялардың инвестициялық саясаты
2.1 Инвестициялық саясат - дамудың алғы шарты……………………..
2.2 Қоржындық инвестиция қарекеті …………………………………….14
2.3 Кәсіпорындағы инвестициялаудың ішкі көздері мен әдістері ……..16
2.4 Инвестициялық жобаны бағалау әдістері ……………………………19
III ТАРАУ ҚР-да инвестициялық саясаттың проблемалары мен
3.1 Әлеуметтік салада инвестициялық процесті реттейтін құралдар ….23
3.2 Инвестицияның әлемдік экономикаға қозғалысының қазіргі кездегі тенденциялары
Қорытынды……………………………………………………………….. .26
Қолданған әдебиеттер тізімі……………………………………………… 27
Кіріспе
Менің курстық жұмысымның мақсаты кәсіпорынның инвестициялық саясатын талдау
Инвестициялық қарекетті нарықтық экономикалық жағдайда табыс алу мақсатында
инвестиция қарекетінің объектілері;
инвестиция қарекетінің субъектілері.
Инвестициялық қарекетінің объектілеріне жаңа ұйымдарды құру, істегі ұйымды
Инвестициялық қарекетін субъектілеріне инвесторлар, инвестициялық объектіні пайдаланушылар, жұмысты
Инвестициялық қарекет және оның сферасы сұраныспен, ұсыныспен және
Кәсіпорынның инвестициялық саясаты елдің экономикалық жағдайына және мемлекеттің
Курстық жұмысымның I тарауында кәсіпорынның инвестициялық саясатының принциптерін,
II тарауда кәсіпорынның инвестициялық саясатындағы мәселесі. Әрбір кәсіпорында
III тарауда инвестициялық саясатқа талдау жүргізілді. Яғни, ҚР-ның
I – ТАРАУ. Инвестициялар: түсінігі және түрлері
1.1 Инвестиция ұғымы және оның мәні
Қазіргі таңға дейін эканомикалық әдебиеттерде “инвестиция” сөзі әртүрлі
Инвестицияға өз заманында Дж.М.Кейнс көңіл бөлді. Ол бойынша,инвестиция
Инвестициялау дегеніміз біз болашақта күтетін табыстарды
Бірақ, қазіргі экономистер берілген анықтаманы бұрмалап, сатып
Менің ойымша, инвестицияның нақты анықтамасы, толық болмасада
Қазақстан Республикасының “Шетел инвестициялары жөніндегі” заңдарында “инвестицияға” жаңа
Сонымен “инвестиция” немістің “ inversition “
Инвестицияға жататын объектілерге :
-Ақша құралдары,бағытталған банк салымдары,акция ж.т.б;
-жылжымайтын және жылжитын мүліктер
авторлық құқық, жер пайдалану құқығы
мүлктік құқықтар, тәжірибе және т.б. интеллектуалдық құндылықтар және
Қаржылық анықтама бойынша инвестиция дегеніміздің өзі активтер, олар
Инвестиция-бұл капитал салудың түрлері, ол салынған капиталдың сақталуын
1.2 Инвестицияның түрлері
Қарапайым сөзбен айтқанда, инвестиция бұл ақша салатын кезкелген
шынайы инвестициялар;
қоржындық инвестициялар.
Шынайы инвестициялар негізінде ұзақ мерзімді капиталды белгілі бір
Тікелей инвестициялар – бұл салымның формасы; ол бойынша
Жанама инвестициялар – бұл қоржынға капитал салу, басқаша
Инвестицияның қызмет ету ұзақтығы бойынша ұзақ және қысқа
Сонымен жалпы, инвестицияның динамикасын талдаған, олардың бір текті
● шынайы инвестициялар, тікелей салымдар;
● қоржындық инвестициялар, қаржылық құралдар арқылы саланатын салымдар.
Инвестицияның айналам сферасы және мақсатталған бағытына қарай үш
● материалдық активтегі инвестициялар, яғни құрадарды, ғимарат, құрылыс,
● қаржылық активвтегі инвестициялар, яғни құнды қағаздар сатып
● материалдық емес активтердегі инвестициялар, мұнда патент, лицензия,
● жалпы инвестициялар немесе жинақтық;
● айналымды шықанды өтеу инвестициялары.
Таза инвестициялар, яғни негізгі капиталды үлкейтуге бағытталған;
II ТАРАУ. Қазақстандық өнеркәсіптік корпорациялардың инвестициялық саясаты
2.1 Инвестициялық саясат - дамудың алғы шарты
Әрбір кәсіпорын өзінің инвестициялық саясатын жүргізу керек, ол
Инвестициялық саясат дегеніміз – инвестицияның жиынтық көрсеткішін іске
Пайда алу мақсатында көлемді құрылымды белгілейтін шаруашылық шешімдердің
Басқарудың экономикалық әдісін кең қолдану жағдайында кредиттік жағдайды
Кәсіпорында инвестицияны тиімді пайдалану үшін мынадай шараларды қолдану
экономикалық, ғылыми техникалық, әлеуметтік жетістіктерге жетудің жолдарын табу;
пайданы көздеу;
жалпы шығындарды азайту;
мемлекеттен келген, бюджеттен келген қаржыны, кредиттік қаржыны, гранттан
дүние жүзілік мүмкіндіктерді пайдалану, жеңілдетілген гранттар алу;
инвестициялық тәуекелділік;
инвестицияның өтімділігі.
Қазіргі кездегі инвестициялық саясаттың ерекшелігі техникалық қаруландыруға салымдар
Кәсіпорында инвестициялық саясатты жүргізген кезде мыналарды ескеру керек:
өндіріс орынның қаржылық ахуалы;
өндірістің техникалық дәрежесі;
бітпеген құрылыс;
лизинг арқылы құрал-жабдықтарды алу мүмкіншілігі;
меншікті қаржының жеткіліктілігі;
капитал нарығының конъюктурасы;
мемлекеттен келетін жеңілдіктер;
инвестициялық бағдарламаның коммерциялық және бюджеттік тиімділігі;
сақтандыру қызметі;
салық;
маркетингтік зерттеу;
өнімнің сату бағасы;
өнімді сатудағы географиялық шекараның жағдайы;
жалпы өнімнің мөлшері;
инвестициялық саясат жүргізетін уақытта тұтынушылардың сұранысының динамикасы;
нарықтағы бәсекелестік дәрежесі;
техникалық мүмкіншілігі және дамыту мүмкіншілігі.
Инвестициялық жобалау дегеніміз техника – экономикалық негізі бар
Жоба – бұл техникалық материалдар (сызба, есептер, жаңа
Ең алдымен өндірістік бағытта инвестициялық жобаны өндеу ұзақ
Инвестициялық жобаны нарықтық көрсеткіштердің көмегімен тиімді бағалау үшін
Жобаны қаржыландыратын инвесторларды процестің жасалуы емес, оны өткізуден
Жобамен жұмыс істеу мезгілінің басталуы мен аяқталуы құжатты
Жобаның басталу кезінен өтімділік кезеңге дейінгі уақыт аралығы
Инвестициялық циклды 3 топқа бөлуге болады. Оның әрқайсысының
инвестицияға дейінгі - бастапқы зерттеулерден инвестициялық жобаны қабылдау
инвестиция кезеңі - келісім шарт жасау кезеңі
өндірістік кәсіпорынның немесе объектінің шаруашылық қарекет ету кезеңі.
Инвестициялауға дейінгі және инвестициялау кезіндегі этаптар инвестициялық жобалау
Инвестицияға дейінгі кезде болашақ объектіні жобалау қарастырылады. Кәсіпорын
Дамыған елдерде инвестицияға дейінгі кезеңді орындау шығындары жобаның
Жобаның алғашқы кезінде күтпеген жағдайларды ескеруге болады. Ол
Екінші инвестициялық кезенде жоба мыналарды енгізеді:
жобалық кәсіпорынды таңдау;
жобалық сызуларды және модельді объектілерді дайындау;
жобалық және құрылыстық жұмыстын алдын – ала жоспары;
деталдық жоспарлау және спецификация;
құрылыстық орындардың сызбасы.
Осы кезеңде бас мердігер және субмердігер тағайындалады. Мердігерлер
Инвестициялық кезеңде орындалған көп нұсқаулы есептер нақты жобаны,
Жобалау процессін 2 кезеңге бөлуге болады:
жоба алдындағы;
нақты жобалау.
Нақты жобалау өзі екі кезеңді енгізеді: бастапқы және
Проектілеу процесінде болашақ объектінің негізгі мәселелері шешіледі. Олар:
Отандық тәжірибеде кәсіпорынның жобасын жасау, өндеу кезінде мынадай
түсіндірмелі хат;
техника-экономикалық бөлім;
бас жоспар;
еңбек күші;
құрылыстық бөлім;
өндірісті басқару жүйесі;
сметалық құжаттар.
Инвестициялық жобаның әр жұмысының кезеңінде оның құндық бағасы
Инвестициялық процестің әр кезеңінде жобаның экономикалық өтімділігі, табыстылығы
Инвестицияны өндіріс орнында басқаруды жақсарту үшін мынадай шараларды
инвестиция қызметінің қажеттілігін табу;
инвестициялық пайданың программасын жасау;
осы программаның тиімділігін тексеру;
инвестициялық жұмыстарды жақсарту;
инвестицияны қаржылай қамтамасыз ету;
әрбір объект үшін жоба жасау;
мониторинг жасау;
инвестициялық нәтиже жүргізу.
Кәсіпорында инвестициялық саясатты жүргізген кезде көптеген факторлар маңызды
Мемлекеттік қолдау дегеніміз – инвестициялық преференциялау болып табылады,
инвестициялық салықтық преференциялар;
кеден баждарын салудан босату;
мемлекеттік заттай гранттар.
Инвестициялық преференцияларды беру талаптары:
көзделген қызметтердің басым түрлерінің тізбесіне сәйкес болу керек;
осы заманға сай техникалар қолдана отырып жаңа өндірістер
Инвестициялық салықтық преференциялар тікелей активтерге салынатын инветициялардың көлеміне
Преференция алу үшін келісім шарт жасау керек.
Мемлекеттік заттай гранттар ретінде мыналар болады:
жер учаскелері;
ғимараттар мен құрылыстар;
есептеу техникасы;
машиналар мен жабдықтар;
көлік беру мүмкінділігі.
мемлекетті заттай гранттың ең жоғарғы мөлшері заңды тұлғаның
2.2 Қоржындық инвестиция қарекеті
Қоржындық инвестиция дегеніміз – объектісі инвестициялық қағаздар болып
Әртараптанды бағалы қағаздар қоржынның болуы кәсіпорынға қаржылық операцияларды
Егер кәсіпорынның иемденушілері бірігіп өндірістік қуатты, ғылыми зерттеулерді,
Қоржындық стратегия – кәсіпорынның қаржы стратегиясының ажырамас бөлігі.
капиталды орналастыру;
кәсіпкерлік құрылымды;
кәсіпорынды сату немесе сатып алу;
синергизм тиімділігін пайдалану.
Қоржындық стратегия ішкі фактордың негізгі кәсіпорынның факторына әсер
Ішкі қаржыландырудың және ішкі қаржыландыру стратегиясының мақсаты –
Қоржындық стратегияның мақсаты тиімді құрылымды құру. Кәсіпорынның бөлімдерін
Қоржынды қалыптастыру стратегиясына жататындар:
кәсіпорынға қандай нақты бағдарламалар керектігі;
қандай мөлшерде күрделі қаржыны жоспарлау керек;
қандай қорлардан инвестицияның қоржындарын қаржыландырамыз.
Сондықтан, осы инвестициялық қоржынды басқару үшін күрделі мәселелерді
біршама ақшалай және материалдық қаражаттар;
салынған күрделі қаржыны салуда оның келешегінде көптеген тәуекелдіктер
өндіріс мүмкіншілігінің ұлғаюы.
Кәсіпорынның қоржындық стратегиясы ішкі қаржыландыру стратегиясына тәуелді. Ол
Инвестициялық өтімділіктің бір түрі – пайдық инвестициялық қорлар.
Инвестициялық пай – құжатты және құжатсыз нысанда шығарылады.
Инвестициялық пай қорының мүлкі және инвесторлардың құқығы жүргізуші
Инвестициялық пай қоры инвесторлардың мамандандырылған депозитарий есебіне берілген
Мамандандырылған депозитарийға және жүргізуші кәсіпорынға есеп үшін берілген
Инвестициялық пай қордың құрылуы инвесторлардың жүргізуші кәсіпорыннан инвестициялық
Инвестициялық пай қоры 2 нысанда болады:
ашық;
интервалды.
Егер жүргізуші кәсіпорын өзі шығарған инвестициялық пайды инвесторлардың
Егер жүргізуші кәсіпорын өзі шығарған инвестициялық пайды инвесторлардың
Жүргізуші компания инвестициялық пай қорының мүлкін инвестициялауға құқылы.
Инвестициялық пайды орналастыру жағдайында ол тек қана ақша
Инвесторлар өздеріне тиісті инвестициялық паймен еркін қолданады. Олар
Инвестициялау кезінде кәсіпорындар инвестициялық тәртіппен кездеседі. Инвестициялық тәртіп
қажетті ақпаратты жинау;
инвесторларды қызықтыратын объект бойынша нарықтық конъюктураны болжау керек;
әрбір инвестициялық тауарлар нарығында ол өзінің стратегиялық тәртібін
Осыған орай инвестициялық тәртіптің принциптері:
банктің алған тәртібін орындау керек, яғни қарызға несие
тәуекелдің тепе-теңдігі, яғни егер тәуекелге бел байласаң, онда
капиталды инвестициялаған кезде таза пайда банкке салған депозиттерден
толық рентабельділік тәртібі;
инвестицияның рентабельділігі әр уақытта орташа жылдық инфляциядан жоғары
активтердің рентабельділігі орташа банк ставкасынан жоғары болу керек;
нақты инвестициялық бағдарлама әр уақытта табыстылығы артық болу
2.3 Кәсіпорындағы инвестициялаудың ішкі көздері мен әдістері
Қазіргі заңға сәйкес инвестициялық қызмет мыналар есебінен қаржыландырыла
- меншікті қаржы ресурстары және инвесторлардың
инвестордың қарыздық қаржылық қаражаттары (банктік және бюджеттік несиелер
инвестордың тартылған қаржылық қаражаттары (акцияларды, пайларды сатудан түскен
тәртіп бойынша кәсіпорындардың бірігуінің орталықтанған ақша қаражаттары;
мемлекеттік бюджеттен, жергілікті бюджеттен және бюджеттен тыс қорлардан
Пайда - қосылған өнімнің құнын көрсететін кәсіпорынның таза
Кәсіпорында инвестицияны қаржыландырудың екінші үлкен бағыты амортизациялық аударымдар
Инвестициялаудың экономикалық стимулы болып табылатын тездетілген амортизация екі
қызметтің нормативтік мерзімі жасанды қысқарады және сәйкесінше, амортизацияның
Тездетілген әдіспен жасалған аударым амортизациялық аударымдар кәсіпорында ескірген
мемлекет бекіткен негізгі капиталдың қызметінің нормативтік мезгілі қысқартылуысыз
Бағалы қағаздарға кіретіндер: акциялар, облигациялар, вексельдер мемлекеттің қазыналық
Бағалы қағаздар сәйкесінше, құжатсыз басқа тұлғаға өткізілмейтін немесе
Бағалы қағаздар нарығында қаржылық брокердің қызметі комиссия келісімі
Инвестициялық компаниялардың функцияларына кіретіндер:
бағалы қағаздарды шығаруды ұйымдастыру және үшінші тұлғалар пайдасы
бағалы қағаздарға қаражаттарды салу;
бағалы қағаздар өз аты бойынша және қаражаты бойынша
Инвестициялық қор (инвестициялық бағдарламаға қарағанда) халықтың ақша қаражатын
Инвестициялауды несиелендіру
Несие - қайтарымдылық шарты бойынша ақша айналысымен байланысты
Заңды және жеке тұлғалардың капиталдық салымдары банктік несиелендірудің
өндірістік және өндірістік емес тағайындалудың объектілерін салу, кеңейту,
қозғалатын және қозғалмайтын мүлікті сатып алу;
біріккен кәсіпорынды құру;
ғылыми-техникалық өнімді, интелектуалдық құндылықтарды және т.б. құру;
табиғатты қорғау шараларын іске асыру.
Заңды және жеке тұлғалардың банкпен несиелік қатынасының негізі
берілетін ссуданың сомасы;
оны пайдалану және өтеу мерзімі;
% ставкалар;
міндеттемені қамтамасыз ету формалары;
банке беретін құжаттар тізімі.
Лизинг инвестициялаудың әдісі
Лизинг ұзақ мерзімге машиналарды, жабдықтарды, транспорттық құралдарды арендаға
оперативтік - толық өтелмейтін,
қаржылық - толық өтелетін
Оперативті лизингке арендаға беретін мүлікті сатып алумен байланысты
Қаржылық лизинг тұрақты пайданы қамтамасыз ете алатын машиналар
Инвестицияны салықтық реттеу
Салықтар мен инвестицияның жалпы көлемін реттейтін нақты құрал
Инвестициялық жобаларды өткізудегі қолайлы жағдай акционерлік қоғам құрылғанда
Мынадай ұйымдық – формадағы кәсіпорындарға заңмен жеңілдіктер беру
инвестициялауды мемлекеттік қолдау, соның ішінде кепілдік нысанында;
инвестициялық конкурстың қорытындысы бойынша кәсіпорындардың қарызын есептеу;
сенімді бақылауда, федералдық меншікте бекітілген акция пакеттерін алу
Республикалық манызы бар ірі және маңызды объектілердің мақсатты
Инвестициялық жобаларды бағалауда бизнес-жоспардың ролі.
Фирма барлық инвестициялық ұсыныстарды «жинағанда» оларды бағалау және
Бизнес жоспар инвесторға жобанын комплекстік бағалауын құрауға комплектесу
ұсынылатын тауар бәсекелеуші болып табылады және оған жеткілікті
қажетті өндірістік және өндірістік мүмкіншіліктер бар;
белгілі мезгілде жобаны өткізу мүмкіндігі.
2.4 Инвестициялық жобаны бағалау әдістері
Барлық кәсіпорындар инвестициялық қарекетпен байланысты. Инвестициялық жоба бойынша
Инвестицияны қажет ететін себептер көп болуы мүмкін, бірақ
Болжанған инвестиция көлемі маңызды болып келеді. 100 мың
Инвестициялық сипаттағы бақылау шешімін қабылдау процесі негізінде болашақ
Қаржылық менеджмент тәжірибесі инвестициялық жобаларды бағалаудың келесі әдістерін
Капитал мен табысты дисконтау. Матариалдық негізін ақша құрайтың
Табысты дисконттау - капитал салу мерзіміне байланысты табысты
К = К*(1+n),
К- салымдардың бастапқы сомасынан t-мерзімінің аяғында капиталдың салымдарының
К- салынған капиталдың мөлшерін ағымдағы бағалау, яғни
n-дисконттау коэфициенті (яғни табыстылық нормасы немесе пайыз мөлшерлемесі)
Д=К (1+n)-К,
Д- қосымша табыс, теңгемен
Ағымдағы мезгіл позициясынан болашақ ақша түсімдерін бағалау үшін
Біріншіден, әр уақытта ақшаның құнсыздануы болады, екіншіден, анықталған
Таза пайданы келтірілген эффекті есептеу әдісі. Бұл әдіс
NPV
Егер: NPV> 0, онда жобаны қабылдау керек
NPV1, жобаны қабылдау керек
PIIC
Инвестицияны өтелу мерзімінің көрсеткішін есептеу де оңай. Сонымен
кәсіпорын басшылары жобаның пайдалы емес, көбінесе өтімділік проблемасын
инвестиция тәуекелділіктің жоғарғы деңгейімен байланысты, сондықтан өтелу мерзімі