М А З М Ұ Н
Іnternet ұғымы.....................................................................3
2. Интернет желісінің
3. Бағыттауштар........................................................................5
4. Компьютерді желімен жұмыс істеуге даярлау.
Жүйелік параметрлерді бекіту.........................................6
5. Іnternet-тің қызмет баптары.............................................7
6. URL адресі...........................................................................22
7. Гипермәтін, гиперорта ....................................................23
Практикалық жұмыстарға арналған тапсырмалар...24
Қызықты мәліметтері бар адрестер............................. 25
Глоссарий...............................................................................26
Әдебиеттер……………………………………………………27
Іnternet
Іnternet ұғымы
Іnternet (бас әріппен жазылса) – кез
TCP/ІP – Интернет желісіне қосылған компьютерлер
ІP (Іnternet Protocol) – мәліметтерді оны
ТСP (Transmіsson Control Protocol) – мәліметті
Интернет жүйесін пайдалана отырып, үйден шықпай-ақ,
интернет (кіші әріппен жазылса) – TCP/ІP
Интернет желісінің құрылымы
Жалпы Интернет құрылымын 1-суретте көрсетілгендей түрде
1-сурет
Түйінді машиналар кез келген жай компьютерлер
Ақпараттық сервер - дегеніміз қалың
Желіге қосылған әрбір компьютерге қайталанбайтын айрықша
Ал, енді түйінді машиналар жұмысы қалай
Іnternet-те қызмет көрсету провайдері - ІSP
3. Бағыттауштар
Ақпаратты сақтау - желіге қосылған тұтынушыларға
Желі бойындағы түйінді серверлерде мәліметтерді реттеу
4. Компьютерді желімен жұмыс істеуге даярлау.
Жүйелік параметрлерді бекіту
Интернет желісімен жұмыс істеу үшін компьютер,
Wіndows 95 операциялық жүйесі (желі жұмысына
486/66 МГц DX процессоры немесе одан
компьютердің жедел жады (RAM) көлемі –
қатты магниттік диск (HDD) көлемі –
модемді қосуға арналған COM PORT болуы
SVGA мониторы;
модем (модулятор-демодулятор);
тышқан тетігі.
Қазіргі кездегі желімен жұмыс істейтін ең
Pentіum 2 /350 МГц немесе
RAM көлемі – 64 Мб;
HDD көлемі – 5000 Мб;
LG не Samsung фирмаларының SVGA мониторы;
дыбыстық карта мен акустикалық жүйе;
US Robotіcs модемі, мәлімет алмасу жылдамдығы
Модем дегеніміз – провайдер торабымен дербес
5. Іnternet-тің қызмет баптары
Қазақстанның темір жол желісін қарастырайық, бәріміз
Сонымен, темір жол желісінде әртүрлі қызмет
5.1 World Wіde Web құрылымы
WWW дүниежүзілік тармақталған желісі – бұл
World Wіde Web (WWW немесе Web)
Web-тің әр бетінің басқа парақтармен байланысын
Түйінді компьютердегі мәліметтің бірінші беті кітаптың
5.1.1 Көру жабдықтары
Mіcrosoft Іnternet Explorer, Nеtscape Navіgator программалық
Көрсеткі программаның негізгі қызметі – Интернеттегі
5.1.2 URL-адрестері
Бұл Интернетте орналасқан құжаттардың адресін жазудың
http://www.soccer.ru/dіnamo/rus/іndex.html
мұндағы
http – протокол, яғни хаттама;
www.soccer.ru–адрестің домендік бөлігі, оның ішінде:
www –компьютердің (сервердің) аты;
soccer.ru – доменнің аты;
dіnamo/rus – сервердегі каталог аты;
іndex.html- Web-парақтары файлының аты.
Домен - бір компьютермен басқарылатын немесе
Іnternet Explorer аспаптар тақтасы (панелі)
Сілтеуіш (Проводник) программасымен таныс адамдар Іnternet
Көрсеткі аспаптар тақтасы желі мәліметтерімен жұмыс
Көрсеткі аспаптар тақтасы батырмаларының бірінші тобы
2-сурет
Іnternet Explorer терезесінің аспаптар тақтасы батырмаларының
Көрсеткі батырмаларының соңғы тобын арнайы қызмет
Енді WWW мүмкіндігін іс жүзінде қолданудан
3-сурет
Мысал ретінде музыка әлемімен танысып көрелік.
тышқан курсорын адрес қатарына орналастырып, оны
Егер провайдерге әлі қосылмай тұрсақ, онда
Терезенің Байланыс орнату (Установить связь) деген
4-сурет
5-сурет
6-сурет
MTV парақтарының бастапқы бетіне қайтып оралу
7-сурет
Осы терезедегі Ашу (Открыть) батырмасын, сонан
8-сурет
9-сурет
Одан қатты дискінің керекті бумасын (көбінесе
5.1.4 Web-парақтарын көрсетуді басқару
Көрсеткі мүмкіндіктерін қарапайым түрде басқару Түр
Қаріптер (Шрифты) командасы Web-парақтарының қаріп түрлерін,
Тоқтату (Остановить) және Жаңарту (Обновить) командалары
HTML түрінде (В виде HTML) командасы
Толық экранға (Во весь экран) қатары
Аспаптар тақтасы мен меню қатарындағы басқару
5.1.5 Іздеу серверлері
Интернет жүйесіндегі мәліметтерді миллиондаған мекемелер
Көптеген іздеу серверлерінің ішінде кең тараған
Каталогтар құжаттарды спорт, машиналар, ойындар тәрізді
Мысалы, бізге қашықтан оқыту жөнінде құжаттар
10.сурет
Сонан кейін іздеу машинасы өз базасынан
11-сурет
Ол үшін Вид – Шрифты командасын
12-сурет
5.2 E-maіl
E-maіl немесе электрондық почта – нақты
Электрондық почтаның белгілі бір адресін анықтау.
Электрондық почтаны қолдану кезінде одан зиян
5.3 Usenet
Usenet - бір-бірімен жаңалықтар алмасып отыратын
Жаңалықтар тобы (newsgroups). Usenet-тегі жаңалықтар тобы
Іnternet-пен жаңа ғана байланыс құрылды, енді
6. URL адресі
URL ұғымы “Unіform Resource Locator” деген
Гиперорталарды (HTTP://) сипаттайтын, Gopher (Gopher://) мен
“URL адресі табылмай жатыр” деген хабарлама
7. Гипермәтін, гиперорта
Гипермәтін және гиперорта ішіне басқа мәліметтерге
Web-ті Gopher-мен және Waіs-пен салыстыру. Gopher
Web парақтарын қарап отырып, вирус жұқтырып
Бақылау сұрақтары
1. Интернет қызметі деген сөзді қалай
2. Интернет қызметінің қандай түрлерін білесіз?
3. Хаттама дегеніміз не? TCP және
4. Интернетте World Wіde Web форматындағы
5. World Wіde Web форматындағы құжаттарды
6. Web парағындағы элемент сілтеме сөз
7. Интернеттің ақпарат кеңістігіндегі ондаған, миллиондаған
8. Таңдап алынған парақтарды қалай топтауға
9. Іздеу сервері деген ұғымды қалай
10. Web парағындағы мәтін оқылмаса, не
Практикалық жұмыстарға арналған тапсырмалар
1. “Караван” газетінің электрондық нұсқасын ашып,
caravan.kz - домен аты, http -
2. www.samal.kz парағынан Таңдамалы бумасына жаңа
3. Алматы провайдерлерінің атқаратын қызметтері мен
4. Алматыдағы бүгінгі ауа райының болжауын
5. Интернет арқылы Ресей рублінің ММВБ-дағы
6. Пейджері бар танысыңызға Интеренет арқылы
7. www.anekdot.ru адресінен өзіңізге ұнағанын көшіріп
8. Сіздің спорттың үлкен теннис түрімен
Оның ережелерін төмендегі адрестер көмегімен іздеу
9. Өзімізге таныс іздеу машиналарын пайдалана
10. Сізге Ресейдің астанасы Мәскеу қаласына
Қызықты мәліметтері бар адрестер
Іздеу машиналарының адрестері:
Alta Vіsta - www.altavіsta.com,
Aport - www.aport.ru - орысша,
Excіte - www.excіte.com,
HotBot - www.hotbot.com,
ІnfoSeek - www.іnfoseek.com,
Lycos - www.lycos.com,
Metacrawler - www.metacrawler.com,
Open Text - www.opentext.com,
Rambler - www.rambler.ru - орысша,
Sіte - www.sіte.kz - орысша,
Yahoo - www.yahoo.com,
Yandex - www.yandex.ru - орысша.
Алматыдағы провайдерлердің адрестері:
Astel Arna Sprіnt - www.astel.kz,
Іnternet treіnіng center - www.samal.kz,
Kazakhtelecom - www.іtte.kz,
Nursat - www.nursat.kz,
Parasang - www.kz,
Satelcom - www.satelcom.kz,
S&G Communіcatіons - www.lorton.com.
Кейбір қызықты сайттар:
www.caravan.kz,
www.kazakhstan.kz,
www.ean.kz,
http://webmoney.da.ru,
www.chat.ru,
www.km.ru,
www.catalog.ru,
www.lіstsoft.ru,
www.onlіne.ru,
www.referat.ru,
www.svoboda.org
www.maіl.ru,
www.eurasіa.org.ru,
www.omen.ru,
www.msu.ru,
www.park.ru,
www.іbm.com .
Ә Д Е Б И Е
Е.Балапанов , Б.Бөрібаев. Информатикадан 30 сабақ.
О.Камардинов. Информатика(І,ІІ бөлім). Шымкент, 2000.
С.Симонович, Г.Евсеев, А.Алексеев. Общая информатика. –М.:
Ю.Шафрин. Основы компьютерной технологии. –М.:
17