Мазмұны
Кіріспе...............................................................................................................3
1 Қаржылық жағдайға талдау жасаудың теориялық негіздері....................5
1.1 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау және бағалау....................5
1.2 Қаржылық жағдайды талдау бағалау әдістері.........................................8
2 “Торғай боксит кен басқармасының” экономикалық сипаттамасы.........13
2.1 Кәсіпорынның қызметіне сипаттама........................................................13
2.2 “Торғай боксит кен басқармасы” ашық акционерлі қоғамының
3 Кәсіпорынның тұрақтылығын және төлем қабілеттілігін талдау........... 20
3.1 Кәсіпорынның өтімділігін талдау ............................................................20
3.2 Кәсіпорынның табыстылығын талдау......................................................23
3.3 Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін талдау..........................................26
4 Кәсіпорынның төлем қабілетсіз қаржылық жағдайын талдау..................30
Қорытынды........................................................................................................32
Пайдаланған әдебиеттердің тізімі....................................................................35
Кіріспе
Кәсiпорынның қаржылық жағдайы – бұл экономикалық категория, айналым процесiндегi
Қаржылық жағдайдың сандық және сапалық параметрлерi кәсiпорынның нарықтағы орын
Нарықтық экокномикалық жағдайында қаржы менеджерiнiң қызметi қаржылық талдаумен тығыз
Мүмкiн болатын тәуекел деңгейiнiң жақдайында кәсiпкерлiк сенiмдiлiгi, кәсiпорынның өмiрлiк
Шаруашылықтанудың қазiргi жағдайында қаржылық тұрақсыздықты тоқтату үшiн (нақты жағдайларда
Шаруашылық факторлардың барлық жиынтығы мен анықталатын қаржылық жағдай, кәсiпорынның
Қаржылық талдау кәсiпорынның болашақ потенциалын бағалау мақсатымен, оның өткен
Талдау объектiсi болып “Қазақстан алюминийi” Ашық Акционерлiк Қоғамының филиалы
1 Қаржылық жағдайға талдау жасаудың теориялық негіздері
1.1 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау және бағалау
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау мәселесі туралы әр түрлі авторлардың
Егер өндірістік немесе қаржылық жоспары ойдағыдай орындалса ол кәсіпорынның
Қазіргі нарықтық жағдайға бейімделу үшін кәсіпорын қаржымен қалай жұмыс
Ришар Ж. пікірі бойынша кіріс, сенімділік, жойылымдылық, қауып -
Н.Н. Русак, В.А. Русак "Қаржылық жағдай" түсінігіне мынандай сипаттама
В.В Ковалев пікірі бойынша кәсіпорынның жағдайы қаржы ресурстарын қалыптастыруда,
И.Т. Балабанов айтқандай, шаруашылық субъектінің қаржылық жағдайы -
М.С. Абрюкина өз көзқарасын былай дейді, кәсіпорынның қаржылық
К.Ж Жапаров пікірі бойынша, жақсы қаржылық жағдай – бұл
Кәзіргі экономикалық жағдайда әр шаруашылық субъектінің қызметінде О.В. Ефимованың
В.В. Ковалев айтуы бойынша талдау қаржылық мінезі бар мәліметтердің
кәсіпорынның ағымдағы және болашақ қаржылық жағдайын бағалау;
қаржымен қамтамасыз етілген позициясында кәсіпорынның мүмкін және мақсатты даму
қаражаттың мүмкін көзін табу және олардың мүмкіндігін бағалау;
капитал нарығындағы кәсіпорынның жағдайын болжау[12].
Бланк келесіге тоқталады, қаржылық жағдай – қаржы ресурстарының болуын,
Ал Дюсембаев К.Ш. келесіге тоқталады, көптеген басқару шешімдерді қабылдаған
Барлық көрсетілген анықтамалар қаралып жатқан түсініктің мағынасын ашпайды,
Ал қаржылық тұрақтылық дегеніміз әр әдебиеттерде әр түрлі жазылады.
Басқалары қаржы тұрақты болып меншікті қаражат арқылы активтерге салынған
Қаржылық талдаудың негізгі мақсаты Риноль айтқандай – қажетті бірнеше
К.Ш.Дюсембаев қаржылық талдаудың негізгі функциялары анықтаған:
қаржылық жағдайдың, қаржылық нәтиженің, талдау объектінің, іскерлік белсенділігінің және
алынған нәтиже және жеткен жағдайдың себептері және факторларын анықтау;
Қаржы жүйесінде қабылданатын басқару шешімдерді дайындау және негіздеу[9].
Нарықтық экономика жағдайында қаржылық жағдайды талдаудың рөлі кәсіпорынның өзіндік
Өндірісітік қызмет үшін әр бір кәсіпорын немесе акционерлік қоғам
Қаржылық жағдайына талдау жасау барысында:
1) қаржы жағдайына;
2) оларды қалыптасыру құралдары мен көздері арасындағы сәйкестікке;
3) қаржылық, есеп айырысу және несие тәртібінің сақталуына;
4) тауарлар мен дайын өнімдер қорының жай-күйіне;
5) меншікті қаржы мен банк несиелерінің болуына;
6) дебиторлық және кредиторлық қарыздардың жай-күйіне;
7) қаржылық жағдайын жақсарту резервтерін айқындауға жалпы баға беріледі.
1.2 Қаржалық жағдайды талдау бағалау әдістері.
Нарықтық қатынастың қалыптасуы шаруашылық қызметін біртұтас кешенді талдауды ішкі
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, есеп берудің екі түрі бар: Акционерлерді,
Соңғы кездері мерзімді баспасөздерде, сондай-ақ жеке басылымдарда қаржылық талдауды
Ондаған жылдар бойы барлық басқару деңгейлерінде және кәсіпорынның өзінде
Бұрынғы қолданылып келген талдау әдістемесінде әр түрлі баптардың мәндері,
Нарық жағдайында қаржылық жоспарлау кәсіпорынға оның қызметі жөнінде көптеген
Қаржылық талдааудың тәжірибесі қаржылық есепті оқудың негізгі ережелерін қалыптастырды.
1) көлденең талдау;
2) тікелей талдау;
3) трендтік талдау;
4) салыстырмалы талдау;
5) факторлық талдау
6) қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең (уақытша) талдау – есепті берудің әрбір позициясын өткен
Тікелей (құрылымдық) талдау - әрбір есеп позициясының жалпы нәтижеге
Тікелей және көлденең талдаулар бірін-бірі толықтырып отырады. Сондықтан да
Трендтік талдау барлық көрсеткіштер 100% деп алынатын базистік жыл
Қаржылық талдаудың нарықтық экономика жағдайындағы көбірек таралған әдісі әр
Коэффициенттер салыстырмалы шамалар болып табылады, оларды есептеу кезінде шамалардың
Шешімдер қабылдау үшін сәйкес коэффициенттерді талдаудың пайдалылығы оларды дұрыс
Қатынасты талдаудың ролін асыра бағалаудың да қажеті жоқ, себебі
Қаржылық талдауды салыстырмалы көрсеткіштер негізінде жүргізудің шетелдік тәжірибесін механикалық
Салыстырмалы (кеңістіктік) талдау – бұл фирмалардың, еншілес фирмалардың, бөлімшелердің
Факторлық талдау – бұл жекелеген факторлардың (себептердің) қорытынды көрсеткішке
Жоғарыда көрсетілген әдістермен қатар, қаржылық жағдайды талдауда экономикалық (элиминирлеу,
Айта кеткен жөн, кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргізудің дәйектілігі
Жалпы редакциясын В.И. Стражева басқарған, Беларусь Республикасының Мемлекеттік экономикалық
О.В. Ефимов өзінің “Қаржылық жағдайды қалай талдау керек” деген
И.М. Лоханина мен З. К. Золкина (19) алдымен есеп
Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдаудың соңғы (ерекше) әдістемесін А. Д.
Қаржылық жағдайды және оның есепті кезеңдегі өзгерісін салыстырмалы аналитикалық
В.А. Андреев (20) және В. В. Ковалев (21) кәсіпорынның
Тереңдетіліп нақтыланған талдау экспресс-талдаудың бөлек тәртібін кеңейтеді, толықтырады және
Қорыта айтқанда, кәсіпорынның қаржы жағдайын талдауда аудиторлық түрлі әдістер
2 “Торғай боксит кен басқармасының” экономикалық сипаттамасы
2.1 Торғай боксит кен орнынының қызметіне сипаттама
Торғай боксит кен орны 1956 жылдан бастап ашық әдіспен
Сурет 1 «Торғай боксит кен орны» ААҚ басқарудың ұйымдастырушылық
“Қазақстан Алюминийі” құрамында Торғай боксит кен орны Павлодар саз
Бокситтер:
МБ Маркалары – Республиканың, Орал мен Сібірдің металлургиялық комбинаттарына;
АБ Маркалары – саз жерді өндіріп алу үшін АҚ
Отқа төзімді саз:
МРЗ –50 Маркалары, 10 – 20, 20 - 40,
ТУ – 661 РК 6479 26 – 95
Кен орнының экслуатациясы Ресейдің “Санкт - Петербург” ќаласының “Гипроникель”
Кен жұмыстары барлық карьерларда комбинациялық кесте бойынша ашық әдіспен
2009 жылы кәсіпорында 1688, ал 2010 жылы 1694 адам
Жалпы кәсіпорында негізінен өндірістік жұмысшылар тізімінде машинистер, эксковатор машинистерінің
Тауарлық өнімнің 2010 жылды 2009 жылмен салыстырғанда 84,2 немесе
Тауарлық өнімнің азаюы келесілермен сипатталады:
Отқа төзімді сазды өндіріп алу 48 мың тоннаға келесі
АРО -23612 тоннаға
АРБ –45 15966 тоннаға
АРБ – 49 8422 тоннаға
МБ боксит өндіріп алу 10.000 тоннаға немесе 21027 мың
Осы кестеден біз Торғай боксит кен орнындағы жалпы өнім
Кесте 1
ААҚ “ҚМ” ТРБУ өнім өткізуі
2009 жыл 2010 жыл
№ Өнім атауы Жеткізілген (мың тонна) Сомма (мың га
(ақша/бартер%) Жеткізіл-ген (мың тонна) Сомма (мың га ҚҚС-пен) Арақатынас
(ақша/бартер%)
1 Отқа
Төзімді саз 288,1 417028 0,20/99,80 250,4 37161,5 6,35/93,65
2 Метал-лургия-лық МБ бокситі 8,4 24966,2 38,24/61 1,5 4333,6
Барлығы - 441994,2 - - 375750 -
Кесте 1 мәліметтерін зерттей келе кәсіпорынның 2009 жылы 288,1
2.2 “Торғай боксит кен басқармасы” ашық акционерлі қоғамының
Егер кәсіпорынның жалпы активтері ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын терең зерттеу үшін бухгалтерлік баланстың қосымшалары
Кесте 2
Қаржылық тұрақтылықты талдау
Көрсеткіштер
2008жыл
мың тенге
2009жыл мың тенге
2010жыл
мың тенге
Өзгерiс (+;-)
А 1 2 3 4
Меншікті капитал
43477 40241
35035
8442
Айналымнан тыс активтер
1288357
1501370
1137076
-151281
Меншікті айналым қаражаттарының болуы -1244880 -1461129 -1102041 142839
Ұзақ мерзімді қарыз қаражаттары
- - - -
Тауарлы-материалдық қорларды қалыптастыру үшін меншікті және ұзақ мерзімді көздерінің
-1244880
-1461129
-1102041
142839
Қысқа мерзімді қарыз қаражаттары
- -
-
-
ТМҚ-ын қалыптыстыру үшін негізгі көздерінің жалпы шамасы
-1244880
-1461129
-1102041
142839
Қорлар мен шығындардың жалпы шамасы
350983 420685
166730
-184253
Меншікті айналым құралдарының артықшылығы(+) немесе жетіспеулігі(-)
-1595863
-1881814
-1268771
327092
Кесте 2 жалғасы
А 1 2 3 4
ТМҚ-ды қалыптастыру үшін меншікті және ұзақ мерзімді көздерінің
-1595863
-1881814
-1268771
327092
ТМҚ-ды қалыптастыру үшін негізгі көздерінің жалпы шамасының артықшылығы(+) немесе
-1595863
-1881814
-1268771
327092
Қаржылық тұрақтылығының үш компонентi көрсеткiшi
(0; 0; 0)
(0; 0; 0)
(0; 0; 0)
-
Қаржылық жағдайды тұрақтандыру үшін қажет:
1. Меншікті капиталдың үлесін көбейту;
2. Қосымша қарыз қаражаттарын тарту;
Кәсіпорынның қаржылық жағдайының тұрақтылығы қаржылық коэффициентердің жүйесімен сипатталады. Олар
Кәсiпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау кестесiнiң мәлiметтерiнен көрiнiп тұрғандай кәсiпорының
Кесте 3
Қаржылық тұрақтылығының көрсеткіштерін талдау
№
Көрсеткіштер
2008жыл
Мың тенге 2009 жыл
мың тенге 2010 жыл мың тенге
Өзгерістер
(+;-)мың тенге
А
А
3
4
5
6
1
Кәсіпорынның мүлкісі
1853515 2201339 1453054 -400461
2
Меншікті құралдар
43477
40241
35035 -8442
3
Қарыз құралдары
1810038 2161098
1418019 -392019
Кесте 3 жалғасы
А 1 2 3 4
3.1
Ұзақ мерзімді несиелер
- -
- -
3.2 Ұзақ мерзімді қарыздар - -
- -
3.3
Қысқа мерзімді несиелер
- -
- -
3.4 Кредиторлық берешек 1805553 2161053 1417969 -387584
4
Айналымнан тыс активтер
1288357 1501370 1137076 -151281
4.1
Негізгі құралдар
1198416 1485707 1106861 -91555
4.2 Аяқталмаған құрылыс 89941 15663 30215 -59726
5 Меншікті айналым құралдар -1244880 -1461129 -1102041 142839
6
Қорлар мен шығындар
353291 424412 169975 -183316
6.1 Өндірістік қорлар 323874 395296 146955 -176919
6.2
Тауарлар
29365 28813
22621
-6744
6.3
Аяқталмаған өндірістегі шығын-дар 52 303 399 347
7
Ақша қаражаттар, есеп айыры-сулар және басқа активтер
4538
7966 6107 1569
8 Тәуелсіздік коэффициенті (Ка) 0,02 0,02 0,024 0,004
9
Қарыз және меншікті қаражат-тардың арақатыс коэффициенті (Кз/а) 41,6 53,7
10
Мобильді және иммобильді құралдарының арақатыс коэф-фициенті (Км/и) 0,28 0,29
11 Ептілік коэффициенті (Км) -28,63 -36,3 -31,45
12
Қорлар мен шығындарды мен-шікті көздерімен қамтамасыз ету коэффициенті
13
Өндірістік бағыттағы мүліктің коэффициенті(Кпи) 0,88 0,87 0,89 0,01
14 Мүліктегі негізгі құралдар құнының коэффициенті (Кос) 0,6
0,67
0,76 0,16
15 Мүліктегі материалдық айналым құралдар құнының коэффициенті (Кмос) 0,19
16
Қорлар мен шығындардың қалыптасу көздерінің тәуелсіз коэффициенті (Каз) -2,2
17
Қарыз құралдарды ұзақ мерзімге тарту коэффициенті (Кд) -
Кәсiпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау барысында қаржылық тұрақтылығының көрсеткiштерiн талдаудың
Жақсы жұмыс істейтін кәсіпорынның өтімді активтері ағымдағы міндеттемелерінен артық
3 Кәсіпорынның тұрақтылығын және төлем қабілеттілігін талдау
3.1 Кәсiпорынның өтiмдiлiгiн талдау.
Баланс өтiмдiлiгін талдау өтiмдiлiгi бойынша актив қаражаттарын өтеу мерзiмi
Кесте 4
Өтімділік көрсеткіштерін талдау
№ Баланс баптары және өтімділік коэффициенттері
2008 жыл мың тенге
2009 жыл мың теңге
2010жыл мың теңге
Ауытқу (+;-) мың тенге
А 1 2
1 Касса
4538 7146 6107
1569
2 Есеп айырысу шоты - 820 - -
3 Ақша қаражаттары барлығы 4538 7966 6107 1569
4 Дебиторлық берешек
207329
267591
139836
-67433
5 Ақша қаражаттардың және құнды қағаздардың барлығы 211867 275557
6 Қорлар мен шығындар 353291 424412 169975 -183316
7 Өтімді құралдардың барлығы 565158 699969 315978 -249180
8 Кредиторлық берешек
1805553
2161053
1417969
-387584
9 Басқа қысқа мерзімді пассивтер
4485
45
50
-4438
10 Қысқа мерзімді міндеттемелердің барлығы 1810038 2161098 1418019 -392019
11 Абсолюттік өтімділік коэффициенті (Кабл.) 0,002 0,003 0,004 0,002
12 Тез өтімділік коэффициенті (Кл) 0,11 0,12 0,10 -0,01
Өтiмдiлiк көрсеткiштерiн талдау кестесiнiң мәлiметтерi бойынша көрiп отырғанымыздай кәсiпорынның
Кесте 5
Баланс өтімділігін талдау
Актив
2009 Жыл басына,
мың тенге 2010
Жыл аяғына,
мың тенге
Пассив
2010 Жыл басына,
мың тенге 2010 Жыл аяғына,
мың тенге Төлем артықшылығы (+) немесе жетіспеушілігі (-),
Жыл басына,
мың тенге Жыл аяғына,
мың тенге
А 1 2 3 4 5 6 7
1.Өтімділігі жоғары
активтер А1
7969
6107
1. Шұғыл міндетте-мелер
П1
2161053
1417969
-2153084
-1411862
2.Тез
өткізіле-тін активтер А2
267591
139896
2.Қысқа мерзімді пассивтерП2
45
50
267545
139846
3. Баяу
өткізіле-тін активтер А3 424412
169975
3. Ұзақ мерзімді пассивтер П3 -
- 424412 169975
4.Қиын өткізіле-тін активтер А4 1501370 1137076 4.Тұрақты пассивтер П4
40241
35035
1461129
324053
5. Баланс 2201339 1453054 Баланс 2201339 1453054 - -
Кәсiпорынның өтiмдiлiгiнiң талдауын жүзеге асыруда баланс өтiмдiлiгiн талдау аналитикалық
Актив пен пассивтiң II тобын салыстыру жақын уақытта күтiлетiн
3.2 Кәсіпорынның табыстылығын талдау
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынның қызмет етуінің экономикалық мақсаттылығы табыс
Шаруашылықтың табыстылығы абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштерімен анықталады. Табыстылықтың абсолютті
Кәсіпорынның табыстылығын талдауда табыстың қалыптасуына көңіл бөлу қажет, яғни
Табыстылық көрсеткіштерінің деңгейіне және серпініне келесі өндірістік-шаруашылық факторларының жиынтығы
Кесте 6
Кәсiпорынның табыстылық көрсеткiштерiн талдау
Көрсеткiштер 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл Өзгерiс (+;-)
Өнiмдi өткiзуден түскен табыс 375464 456432 572762 197298
Өнiмнiң өзiндiк құы 201921 229203 321893 119972
Жалпы табыс 175543 227229 250869 75326
Қаржы-шаруашылық қызметiнiң нәтижесi -64722 -56425 -62449 2273
Кәсіпорынның өкімінде қалатын табыс -263738 -109798 -60484 203254
Табыстылықты талдау барысында табыстылық көрсеткiштерiн талдау кестесiнiң мәлiметтерiнiң мағынасы
Кәсiпорынның құралдарының қандай мөлшерi қаншалықты тиiмдi және қаншасы
Кесте 7
Кәсiпорынның табыстылығын талдау
Көрсеткiштер 2008 жыл 2009жыл 2010 жыл Өзгерiс (+;-)
А 1 2 3 4
Активтердiң орташа шамасы 1860071 2027427 1827196,5 -32874,5
Меншiктi капитал 43477 40241 35035 -8442
Қарыз капитал 565158 699969 1418019 852861
Мiндеттемелердiң құрамындағы ағымдағы пассивтер 4485 45 50 -4438
Ағымдағы активтердiң орташа шамасы 604063,5 632563,5 508257 -95806
Кесте 7 жалғасы
А 1 2 3 4
Өнiмдi өткiзуден түскен табыс 375464 456432 572762 197298
Кәсiпорынныiң өкiмiнде қалатын табыс -263738 -109798 -60484 203254
Жалпы активтердiң тиiмдiлiгi -14,1 -5,41 -3,3 10,8
Ағымдағы активтер тиiмдiлiгi -43,6 -17,3 -11,9 31,7
Меншiктi капитал тiмдiлiгi -606,6 -272,8 -172,6 434
Өнiмдi өткiзудiң тиiмдiлiгi -70,2 -24,05 -0,01 70,19
Кәсiпорынның нарықтық экономика жағдайында қызмет етуiнiң экономикалық пайдалылығы табыс
Кәсiпорынның тиiмдiлiгiн сипаттайтын негiзгi тиiмдiлiк көрсеткiштерiн талдау нәтижесiнде кәсiпорынның
3.3 Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін талдау
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық аспектіде оның құралдар айналымының жылдамдылығында
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы активтерге салынған қаражаттар қаншалықты тез нақты
Айналымды құралдардың айналымының жылдамдығы - өндірістік шаруашылық қызметінің ұйымдастыру-техникалық
Дебиторлық берешектің айналымының коэффициенті дебиторлық берешектің сапасын бағалау үшін
Кредиторлық берешектің айналымының коэффициенті кәсіпорынға ұсынылатын коммерциялық несиенің кеңейгені
Кесте 8
Есеп айырысулардың айналымының көрсеткіштерінің динамикасы
Көрсеткіштер
2010 жыл басына
2010
жыл аяғына Ауытқу (+:-)
А 1 2 3
1. Дебиторлық берешектің орташа шамасы, мың теңге 237460
2.Дебиторлық берешектің айналымының коэффициенті 1,7832 4,0921 2,3089
3.Дебиторлық берешектің айналымының мерзімі, күндер 0,0015 0,0017 0,0002
4.Кредиторлық берешектің шамасы, мың теңге 2161053 1417969 -387584
5. Кредиторлық берешектің айналымының коэффициенті 0,2101 0,4039 0,1938
Кесте 8 жалғасы
А 1 2 3
6. Кредиторлық берешектің айналымының мерзімі, күндер
1713,4 891,30 -822,1
Меншікті айналым құралдарының мөлшерін және олардың сақталуын анықтау қаржылық
Есептеудің бірінші әдісінде меншікті айналым құралдардың мөлшері айналымды активтердің
Меншікті айналым құралдардың мөлшерін анықтағанда меншікті құралдар сомасына
Iскерлiк белсендiлiк коэффициентiнiң кәсiпорынның қаржылық жағдайын бағалау үшiн үлкен
Кесте 9
Кәсiпорынның iскерлiк белсендiлiгiнiң көрсеткiштерiн талдау
Көрсеткiштер 2008 жыл
мың теңге 2009жыл
мың теңге 2010 жыл
мың теңге Өзгерiсi (+;-)
мың теңге
А 1 2 3 А
Баланс валютасы 1853515 2201339 1453054 -400461
Өнiмдi сатудан түскен табыс 375464 456432 572762 197298
Негiзгi құралдар
1198416 1485707 1106861
-91555
Меншiктi капиталдың орташа шамасы
41859 46498,5 37638 -4221
Ағымдағы активтердiң орташа шамасы 604063,5
632563,5 508257 -95806,5
Өзiндiк құн 201921 229203 321893 119972
Өндiрiстiк қорлардың орташа шамасы
348082,5 359585 271125,5 -76957
Дебиторлық берешектiң орташа шамасы
213775,5 237460
203743,5
-10032
Кредиторлық берешектiң орташа шамасы
2697100 1983303 1789970 -907130
Ақша қаражатының айналымы
108,78 73 81,36 -27,42
Ақша қаражатының орташа қалдығы
3451,5 6252 7039,5 3588
Ұзақ мерзiмдi инвестициялар
- - - -
Қысқа мерзiмдi инвестициялар
- - - -
Меншiктi капитал 43477 40241 35035 -8442
Ұзақ мерзiмдi мiндеттемелер
- - - -
Негiзгi қызметтен түскен табыс -54898 -68504 -50289 4609
Капиталдың жалпы айналымдылық коэффициентi
0,20 0,21 0,39 0,19
Негiзгi құралдардың айналымдылық коэффициентi
0,31 0,31 0,51 0,21
Меншiктi капиталдың айналымдылық коэффициентi
8,97 9,82 15,22 6,25
Ағымдағы активтер (мобильдiк қаражат) немесе айналым капиталының айналымдылық коэффициентi
0,62 0,72 1,13 0,51
Материалдық айналым қаражатының айналымдылық коэффициентi
0,58 0,64 1,19 0,61
Дебиторлық берешектiң айналымдылық коэффициентi
1,76 1,92 2,81 1,05
Кредиторлық берешектiң айналымдылық коэффициентi
0,14
0,23 0,32 0,18
Ақша қаражатының айналымдылық коэффициентi
0,03 0,01 0,01 -0,02
Iстегi капиталдың айналымдылық коэффициентi
А
0,20 0,21
0,39 0,19
Перманенттiк капиталдың айналым жылдамдығы 8,6 11,3 16,3 7,7
Iскерлiк белсендiлiк индексi -0,054 -0,063 0,0624 -0,0084
Кәсiпорынның iскерлiк белсендiлiгiнiң көрсеткiштерiн талдау кестесiне назар аударсақ, бұл
4 Кәсіпорынның төлем қабілетсіз қаржылық жағдайын талдау
Кәсіпорын дәрменсіздігінің (банкроттығының) сыртқы белгісі оның ағымдағы төлемдерді тоқтату
Сонымен бірге кәсіпорынның сауықтыру шараларының нәтижесінде төлем қабілеттілігін қалпына
Z-шоттары = +
+ +
+
Z-шоттары = 1,21
Z-шоттарының мәні Банкроттылық ықтималдығы
1,8 және одан кіші
1,81 ден 2,7 дейін
2,71 ден 2,9 дейін
3 және одан жоғары өте жоғары
жоғары
ықтимал
өте төмен
Егер есептеулердің нәтижесінде «Z-шоты» 1,8 тең немесе төмен
-ағымдағы өтімділік коэффициенті Кт.л.
- меншікті қаражаттарымен қамтамасыз етілуінің коэффициенті Ко.;
Кәсіпорынның банкротқа тәуекелділігін талдай келе оның 1,21 ге тең
1. Ағымдағы өтімділік коэффициенті 2010 жыл басына
Кт.л. = >2
Мұндағы Ао –айналым активтер;
Н – кредиторлық берешек;
М – қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар
2. Ағымдағы өтімділік коэффициенті 2010 жыл аяғына
Кт.л. = >2
Мұндағы Ао –айналым активтер;
Н – кредиторлық берешек;
М – қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар
3. Төлемқабілеттілікті қалпына келтіру (жоғалту) коэффициенті
Кв.п. = >1
Мұндағы Кт.л. t2 – есепті кезеңнің аяғына ағымдағы өтімділік
Кт.л. t1 – есепті кезеңнің басына ағымдағы өтімділік коэффициенті
У – төлем қабілеттілікті қалпына келтіру (жоғалту) кезеңі
Т – есепті кезеңнің ұзақтылығы
“Торғай боксит кен басқармасы” ашық акционерлі қоғамының жағдайын талдай
Қорытынды
Кәсiпорынның қаржылық жағдайы – бұл экономикалық категория, айналым процесiндегi
Торғай боксит кен орны 1956 жылдан бастап ашық әдіспен
Кәсiпорынның жалпы мүлiк көлемiне келетiн болсақ 2008 жылы 1853515
2010 жылдағы кәсiпорындағы негiзгi құралдар жағдайының сипаттамасы кестесiне зер
Олардың жыл аяғына жарамдылық жарамдылық деңгейi 40,5% көрсеттi. Негiзгi
Жалпы дебиторлық берешек 2004 жыл басына 267591 мың теңгенi
Ол кестеден көрiнiп тұрғандай меншiктi капитал құрамында тек қосымша
Кредиторлық берешектiң қозғалысын талдайтын болсақ жоғарыдағы кестедегi мәлiметтерiне зер
Кәсiпорынның қаржылық тұрақтылығыныталдау кестесiнiң мәлiметтерiнен көрiнiп тұрғандай кәсiпорының тұрақтылығын
Өтiмдiлiк көрсеткiштерiн талдау кестесiнiң мәлiметтерi бойынша көрiп отырғанымыздай кәсiпорынның
Кәсiпорынның тиiмдiлiгiн сипаттайтын негiзгi тиiмдiлiк көрсеткiштерiн талдау нәтижесiнде кәсiпорынның
Капиталдың жалпы айналымдылық коэффициентi 2008 жылы 0,20 құраса, ал
“Торғай боксит кен басқармасы” ашық акционерлі қоғамының жағдайын талдай
Пайдаланған әдебиеттердің тізімі
Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Г., Кәсiпорынның
Абрюкина М.С, Грачев А.В, Анализ финансово-экономической деятельности предприятия: учебно-практическое
Артеменко Финансовый анализ.М.1999
Ашенова А.А. Анализ финансового положения предприятия// Библиотека аудитора
Баканов М.И., Шеремет А.Д. Теория анализа хозяйственной деятельности, учебник,
Балабанов И.Т. Финансовый анализ и планирование хозяйствующего субъекта. М.2000
Бердникова Т.Б. Анализ и диагностика финансово-хозяйственной деятельности предприятия.М.2001
Бланк И.А. управление прибылью. Киев 1998
Вакуленко Т.Г., Фомина Л.Ф, Анализ финансовой отчетности для принятия
Жапаров К.Ж. Учет и анализ: учебное пособие. Алматы 1999
Жапаров Т.К. Анализ финансовой отчетности хозяйствующих субъектов. Алматы 1998
Ковалев В.В. Методы оценки инвестиционных проектов. М.1998
Кеулiмжанов К.К., Әжiбаева З.Н., Қаржылық есеп Алматы 2001
Ковалев В.В. Финансовый анализ.М.1998
Риноль Ф.Б. Финансовый и управленческий анализ. М.1998
Ришар Ж. Аудит и анализ хозяйственной деятельности предприятия.
Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности М.1998
Русак Н. А. Анализ финансовогоположения предприятия Минск 1995
Справочник по функционально-стоимостному анализу.М.1988
Строжев В.И. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности
Чучелов Е.А., Бессанов Н.И. Приемы экономического анализа ,1988
Хелферт Э. Техника финансового анализа М.1998
Шеремет А.Д. Методика финансового анализа предприятия М. 1999
Чечета А.П. Финансовый анализ.М.1998
Құлпыбаев С. Хамбар Б, артанова Н Қаржы Алматы 2007
Финансовый анализ фирмы –М.:ИСТ-Сервис, 1994
34
Директорлар кеңесі
Президент
Өндірісті басқаратын вице-президент
Маркетингті басмқаратын вице-президент
Ғылыми-енгізулерді басқаратын вице-президент
Қаржы мәселелерін басқаратын вице президент
Кадрларды басқаратын вице-президент
1 өнімнің тобын басқаратын вице-президент
3 өнімнің тобын басқаратын вице-президент
4 өнімнің тобын басқаратын вице-президент
2 өнімнің тобын басқаратын вице-президент