ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1.1 Құбылыстардың өзара байланысы туралы түсінік
1.2 Құбылыстардың өзара байланысын статистикалық әдістер
2. Әрекеттегі фактордан тәуелді зерттеліп отырған
2.1 Көрсеткіштердің өзара байланысын статистикалық жолмен
ҚОРЫТЫНДЫ 20
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 21
КІРІСПЕ
«Статистика» латынның “statuc” “жағдай”, “жайы” деген
Екіншісі – білімнің саласы ретінде қолданылады.
Үшіншісі – статистикалық сандық мәліметтерді жинақтау,
Статистиканың жетілуі мелекет дамуына тығыз байланысты.
Салық үшін де арнаулы мәліметтер де
Стаистика – бұл жан-жақты да, күрделі
Статистиканың жалпы теориясы – статистика пәнінің
1.1 Құбылыстардың өзара байланысы туралы түсінік
Қоғамда болып жатқан өзгерістер бір-бірімен өзара
Статистикалық қоғамдық құбылыстар мен процестердің арасындағы
Функционалдық байланыс деп бір белгі
Демек, бұдан осы екі белгінің арасында
S= R2
Мұнда нәтежиелі белгіге- шеңбердің көлемі,
Функционалдық байланыста нәтежиелі белгі мәніне бір
у f (x1, x2,…..xn) немесе
у=f (xі)
мұнда у-нәтежиелі белгі;
xі – факторлық белгі;
f (x1) – осы екі белгі
Функционалдық байланыста нәтежиелі белгінің мәні
Қоғамдық құбылыстардың өзгеруіне әртүрлі әсер етуін
Статистикада корреляциялық байланыс деп нәтежиелі және
Корреляциялық байланысты мына теңдеу арқылы көрсетуне
yі=f (xі)+Eі,
мұнда f (xі) – корреляциялық
Eі- жанама және кездейсоқ факторлардың әсерінен
Корреляциялық байланыс әр түрлі тығыздық дәрежесіне
Тура және кері байланыстар. Байланыстың
Егер себепті ықпалдар белгі мәндерінің өсу
Түзу және қисық сызықты байланыстар
Түзу сызықты бйланыста себепті ықпалдар
у=а0+а1х
мұнда у-нәтежиелі белгі, ол графиктің ординатасы
х-факторлы белгі, ол графиктің абцисса өсінде
а0 және а1 параметрлері.
Түзу сызықты байланыстың
Қисық сызықты байланыста себепті ықпалдар белгі
у= а0+а1х+а2х2
Сонымен бірге қисық сызықты
у=
Аналитикалық спаттама функционалдық байланыстың
Бір факторлы және көп факторлы
Егер тек бір факторлы белгі мен
1.2 Құбылыстардың өзара байланысын статистикалық әдістер
Қоғамдық құбылыстар мен процесстердің өзгерісін зерттеу
Сандық қатарлы салыстыру әдісі. Бұл
Зауыт бойынша өндірілген өнім
Жылдар өндірілген өнім,
мың тонна 1 тонна өнімнің
1992 30,0 157,
1993 35,0 151,2
1994 44,0 146,7
1995 47,0 141,4
1996 50,0 139,1
Кестеде берілген екі сандық қатарларды салыстыру
Аналитикалық топтау әдісі. Әлеуметтік-экономикалық құбылстардың өзара
Экономикалық талдауда аналитикалық топтау әдісін жиі
Зауыттарды негізгі қоры бойынша топтау
Зауыттарды
негізгі қоры бойынша топтау, мың.тг Зауыттардың
Барлығы Бір зауытқа шаққанда
1,5-4,5 6 15,3 15,5 2,58
4,5-7,5 7 41,6 33,2 4,74
7,5-10,5 6 53,5 47,6 7,93
10,5-13,5 6 71,4 63,4 10,57
Барлығы 25 181,4 159,7 6,39
Зауыттарды негізгі қордың көлемі бойынша деңгей
Баланстық әдіс. Әлеуметтік-экономикалық құбылыстардың өзара байланысын
а+ б =в+г
Бұл тепе-теңдік, көбінесе кесте арқылы көрсетіледі,
Осы көрсетілген формула халық шаруашылығы салаларының
Индекстік әдіс. Бұл әдіс құбылыстың өзгерістеріне
Іpq = ;
мұнда p0 және p1- өткен және
q0 және q1- өткен және ағымдғы
Іp-бағаның дара индексі,
Іq- көлемнің дара индексі.
Тауар айналымының өзгерісі баға мен сатылатын
Іpq= ;
Мұнда Іp- бағаның жалпы индексі,
Іq- тауар айналымының физикалық көлемінің жалпы
Тауар айналымның өзгерісі баға мен
( )+( )=(
Осы формула бойынша әсер ететін
К=
бұл қатынастың алымы мен бөлімін ауыстырып
Енді жеке факторлардың әсерін білу үшін
Сатылған тауардың көлемі, бағасы және
Тауар аттары Сатылған тауардың көлемі,
(і) Сатылған тауардыңқұны, тенге
І(х)
q0 q1 p0 p1 і0 і1
А 50 55 20 16 0.80
В 60 45 15 13
Жиынтығы - - - - -
Кестеде берілген көрсеткіштер бойынша жеке-жеке есептейміз:
а) тауар айналымының жалпы
Іpq=
ә) бағаның жалпы индексі:
Іp=
б) тауар айналымының физикалық
Іq=
Осыдан кейін тауар айналымының
А) бағаның өзгеруінен:
ә) сатылған тауар көлемінің өзгеруінен:
Енді осы есептелген көрсеткіштерді
1)
Алынған қорытынды көрсеткіштер тауар
К= =
Немесе
Сонымен, индекстік әдісті қолдану арқылы берілген
Графикалық талдау әдісі. Құбылыстар арсындағы өзара
Корреляция жазықтығы өзара байланысты
Оны төмендегі 10 жұмысшының жұмыс стажы
Жұмысшылардың жұмыс стажына байланысты
Жұмыс стажы, жыл Сағаттық өндірілген өнім,
2 1,2 12 2,4
4 1,4 14 2,1
6 1,7 16 2,3
8 1,9 18 2,6
10 2,3 20 2,8
Осы берілген көрсеткіштерді абцисса және ордината
Графиктегі нүктелердің орналасуына байланысты қысқаша
Демек, осы жазықтықта нүктелердің
Егер нүктелер графигі жазықтықтың төменгі
Егер осы аталған нүктелген график жазықтығының
2. Әрекеттегі фактордан тәуелді зерттеліп отырған
2.1 Көрсеткіштердің өзара байланысын статистикалық жолмен
Берілген нұсқауларға сәйкес:
1) Қандай да бір затты (объектіні)
2) Регрессивті үлгіні алу шін практикада
3) Үлгінің регрессия коэффициентіне, екі
У 8 9,3 9,5 9,8 9,8
х 9,4 10,1 11,1 11,6 13
y x xy Y2 X2
8 9,4 75,2 64 88,36
9,3 10,1 93,93 86,49 102,01
9,5 11,1 105,45 90,25 123,21
9,8 11,6 113,68 96,04 134,54
9,8 13 127,4 96,04 169
10 13,9 139 100 193,21
10 15 150 100 225
10 18,3 183 100 334,89
10,4 26,1 271,44 108,16 681,21
10,6 27,2 288,32 112,36 739,84
97,4 155,7 1547,42 953,34 2791,29
a=
в=
корреляция коэффициенті:
r=
a=
b=
r=
Енді вариациялық коэффициентін есептейміз:
Берілген байланыстың сенімділігін есептейміз:
Стьюденттің сенімділік ықтилмалдылығының коэффициенті:
T= r2 /mr=00,74682/0,156=0,5577/0,156=3,575
Онда ықтималдықтың шамасы өте жоғары, t=3,575>
yx 8,85 9,27 9,438 9,69 10,11
x 5 10 12 15 20
НҚ=8,43+0,084*q
Берілген есептің корреляция коэффициентінің
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл курстық жұмыста экономика-статистикалық құбылыстардың
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Ызғарбек Әміреұлы «Статистиканың жалпы теориясы»;
М.Ғ. Қабылбеков, Н.К. Арханогельская «Экономика- статистикалық
Өскенбай Кесікбайұлы, Мұхтарғали Өскенбайұлы «Стаистиканың жалпы
21