МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ТОПОНИМДЕР- ҰЛТ ШЕЖІРЕСІ
1.1 Топонимдегі ұлт пен мемлекет саясаты мен
1.2 Шығыс Қазақстан топонимдер жүйесінің қабаттары
1.2.1 Түркі тілінде қалыптасқан топонимдер
1.2.2 Монғол тілінде қалыптасқан топонимдер
2 ЖЕР-СУ АТТАРЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ –МӘДЕНИ НЕГІЗДЕРІ
2.1 Шығыс Қазақстандағы қазақ
2.2 Аймақтағы тарихи-әлеуметтік топонимдер
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Тәуелсіз елдің топонимикасы да тәуелсіз болуы тиіс десек,
Жер-су атаулары сол ел-жұрттың болмыс-бітімі, тұрмыс-шаруашылығы, көші-қонынан, салт-дәстүрі,
Жергілікті халықтың пікірімен санаспастан Жаркенттің – Панфиловқа, Ақтаудың
Егемендік алып, етек-жеңін жиған еліміз еңсе көтерумен бірге
ежелгі атауларын да қайтарып бере бастады. Белгілі бір
немесе мекен-жайдың атының ресми құжаттарда, географиялық-физикалық, геологиялық, экономикалық-саяси
Бітіру жұмысының өзектілігі: Шығыс Қазақстан облысы топонимдеріне
Бітіру жұмысының мақсаты мен міндеттері. Бітіру жұмысында алдымызға
Осы мақсатқа жету жолында мынадай міндеттер алдымызға қойылды:
облыс топонимдері атауларына этимологиялық, семантикалық талдау жасау;
этимологиялық талдауларды халық аңыздары, белгілі ғылыми зерттеу еңбектеріне
этнос дүниетанымының тілдегі көрінісін сипаттау;
өзгерген топонимдер уәжін анықтау.
Зерттеудің нысаны ретінде Шығыс Қазақстан топонимдерінің атауы алынып
Зерттеудің дереккөздері ретінде «Атамекен атаулары» анықтамалығы, Ә. Әлімхан
Бітіру жұмысының ғылыми жаңалығы. Облыс топонимдер атаулары
Зерттеудің әдістері. Зерттеу жұмысын жүргізгенде салыстыру, салғастыру, талдау,
Зерттеудің теориялық, іс-тәжірибелік маңызы. Жұмысты қазақ тіл білімінің
1 ТОПОНИМДЕР- ҰЛТ ШЕЖІРЕСІ
1.1 Топонимдегі ұлт пен мемлекет саясаты мен
Біріккен Ұлттар Ұйымының 1972 жылы Лондонда өткен географиялық
Мемлекетте ономастика комиссиясы белгілі бір саяси, психологиялық және
Бүгінгі таңда ономастикалық жұмыстар негізінен үш бағытта өрбіп
2. Транкрипциясы бұрмаланған немесе қате жазылған жер-су
3. Байырғы атаулары ұмытылған немесе атаулары отаршылық-тоталитарлық
1991 – 1999 жылдары Мемономкомның отыздан астам мәжілісі
Қазақстандағы сіркескен мұздардың көбесі сөгіліп, Ленинск,
Қазақтың кең байтақ жеріндегі әр тауы басқан жері,
Бүгінгі таңда тіл арқылы мәдениетті, тарихты тану этнолингвистика
Осы ғылымның жеке бағыт ретінде қалыптасуы ХІХ ғасырдың
Ғылыми аяда «этнолингвистика» термині ең алғаш ғалым Б.Уорфтың
Этнолингвистика – халықтың рухани байлығының, менталитетінің, шығармашылығының бір-бірімен
1.2 Шығыс Қазақстан топонимдер жүйесінің қабаттары
1.2.1 Түркі тілінде қалыптасқан топонимдер
Қазақ тілінің тарихи негізі көне түркілік кезеңнен бастау
Көне түркі дәуіріңдегі топонимдердің мағынасы күнгірттенген, ал тұлғаларында
Түркілік дәуірге тән лексикалық қабаттың Шығыс Қазақстаның оңтүстік
Алпар — Зайсан ауданындағы ороним. Көне түркі тілінде
Жеменей — Зайсан ауданыңдағы өзен. Үлкен Жеменей және
Қалжыр - бұрышы Марқакөл, қазіргі Күршім ауданындағы өзен
Ал түрколог ғалым А.С.Аманжолов - Қалжыр сөзі түркі
Біздіңше, атау қал және жыр сөздерінің тіркесінен пайда
Қарғыба - Тарбағатай ауданындағы (бұрынғы Ақсуат ауданы) өзен.
Тілші-ғалым Ж. Манкеева қар түбірінің М.Қашқари еңбегіңде кездесетіңдігін
Маңырақ - Тарбағатай ауданындағы тау және елді мекен
Қазақша маңырақ формасы - көне түркілік йараң сөзінің
Берілген атауға Оңтүстік Қазақстандағы Манкент, Батыс Қазақстан өлкесіндегі
Сайқан — Зайсан ауданының оңтүстік - шығысыңда орналасқан
Е. Қойшыбаев: «Этимологиясы: «басқан» үлгілес атау - «кең
Сауыр - Зайсан ауданы мен Қытай Халық Республикасының
Топонимист Е. Қойшыбаев бұл пікірге қарсы болжам ұсынады:
Сауыр орононимінің этимологиясы үшін алғашқы болжамды дұрыс деп
Сеңгір - Тарбағатай ауданыңдағы дримонимдік, оронимдік атаулар. Сеңгір
Е. Қойшыбаев бұл атаудың шығу төркінінің бірнеше вариантын
Сеңгір сөзін біздің заманымызға дейінгі III ғасыр мен
Тау аттары заңгар // зеңгір сөздерімен төркіндес сеңгір
1.2.2 Монғол тілінде қалыптасқан топонимдер
Әрбір елдің топонимикалық жүйесіне түрлі халықтар тілінің негізінде
Монғол тілінен енген топонимдерді алғаш рет зерттеу «нысанасы
Тарихи оқиғалар негізінде пайда болып, қалыптасқан қазақ жеріндегі
Шығыс Қазақстанның оңтүстік аймағындағы монғол қабаты, жалпы Қазақстандағы
а) XIII ғ-дың бас кезінен басталған монғолдар үстемдігі
пайда болған атаулар;
ә) Жоңғар қалмақтарының жорықтарына байланысты пайда болған
топонимдер.
Жинақталған теориялық және практикалық материалдарға сүйене отырып, монғол
Борғұстай - Тарбағатай тауындағы өзен және жота атаулары.
Қалғұты — Күршім ауданындағы литтоним, тек-төркіні дауды атаулардың
Қаңдағатай - Қалба тауының оңтүстік-батысыңда орналасқан тау. Монғол
Мөнекей - Күршім ауданындағы Аманат елді мекенінія аллонимі.
Тарбағатай - Қазақстан мен Қытай Халық Республикасының шекарасында
Зерттеуші А.Махмұтов бұл ой-тұжырымдарға келіспейді: «Тарбағатай тауы дыбысталу
Сонымен қорыта келе, Тарбағатай атауы монғол тілінің тарвага(н)
Толағай – Тарбағатай ауданындағы тау. Биіктігі 630
2) Көне сөз. Түгі жоқ, тап-тақыр, жалаңаш. Тау
Зерттеуші А.Махмұт Толағай тауы туралы аңыз баяндай келіп,
«Толағай тау жайында қазақ аңызы бар. Оның мазмұны
Е.Қойшыбаев қазақ .тілінде «тұла бойы» тіркесінде қолданылатын «түркі
Толағай оронимі туралы көптеген топонимист ғалымдар пікірі монғол
Монғол тілінде «толғой» сөзі үш түрлі мағынада қолданылады:1.
Ендеше, монғол тіліндегі берілген үшінші мағына, Толағай атауына
Тұғыл - Тарбағатай ауданындағы астионим. Атау монғол тілінің
Монғол және қазақ халқы арасындағы тарихи қарым-қатынастың нәтижесінде
Сонымен, қорыта айтқаңда, Шығыс Казақстанның оңтүстік аймағында монғол
Қазақ жерінің көп қабатты топонимиялық жүйесінде орысша атаулар
Бірнеше ғасырды қамтыған қазақ және орыс елдерінің тарихи
XVI ғасырдың өзіңде Ресей қазақ даласына өз назарын
XVII Ресей мен көршілес аудандарда алғашқы орыс елді
XVIII ғасырдың басынан азиялық елдермен байланысты жақсарта түсетін,
Шығыс Қазақстан территориясына жүргізілген «Ертіс қазақтары линиясы» бекіністер
Қазақ даласындағы орыс тілінен енген топонимиялық атаулардың қалыптасу
Патшалы Ресей дәуіріндегі топонимиялық атаулар;
Қазан төңкерісінен кейінгі атаулар.
Жоғарыда аталған кезендердің алғашқысына «отарлау топонимдері» деп баға
а) 1731-1822 жылдар аралығындағы патша өкіметі қазақ хандықтарын
ә) 1822-1867 жылдар аралығында хандық жойылып, аға сұлтандық
б) үшінші кезендегі отаршылдық күшейген тұста, яғни 1868
Осы кезендерді жаза келе М.Мырзахметов патшалы Ресей дәуірінде
Қазақ даласында орыс атауларының пайда болуының Ресей өкіметінің
«...Елді мекен атауларын мүмкіндігінше орысша қою. Ескерту: мүмкіндік
Қазан төңкерісінен кейін кеңестік идеологияға сай қойылған атаулар
1)орысша атаулар жергілікті атаулардан оқшауланып, кірме қабат екені
2)орыс қабатын құрайтын топонимдер, негізінен, өзгеріске түспегендіктен, олардың
Шығыс Қазақстанның аймағындағы орысша топонимдерді қалыптасу сипаты
-Алғаш қоныстанған шаруалар мен сол аймаққа танымал болған
Мысалы: Корпачев, Парферий, Матвеевка, Славянка, ЗуевоА Аршповка, Черняевка,
-Азамат соғысы мен Кеңес дәуіріндегі қайраткерлер мен әскери
-Патша өкіметінің православиялық дінді уағыздауы мен билік жүргізуі
Мысалы: Крестовка, Поқровка, Рождественка т.т. Сондай-ақ, Күршім ауданындағы
-Кеңестік өмір салты мен коммунистік идеология әсерінен қалыптасқан
Мысалы: Октябрьское, Маискии, Юбилейный, Комсомол, Красный Партизан, Пятялетка
-Мемелекеттік өндіріс, шаруашылық орындары мен кәсшорындардың, мекеме, ұйымдардың
салы: Мараловодное, Дом отдыха, Дойка, Хлебный, Сливочное, Откорм,
Мысалы: Каменный, Вершина, Заречное, Кардон, Зеленое, Золотой, Озерная,
-Жергілікті жер-су атауларын толық және жартылай калькалау нәтижесінде
Мысалы: Маралды - Маралиха, Теріскей Бөкенбай — Северный
Аймақтағы орысша атаулар тек тарихи жайттардың табы сіңген,
Қазақтар Иіртау деп атаған таудың Пьяная гора деген
Ал Өскемен Күршімге барар жолда үнемі уілдеп жел
Қазақ топонимиясы бағзы замандардан қазіргі уақытқа дейінгі қазақ
Тайпалық одақтар тілінде олардың бәріне ортақ халықтық тіл
Міне, осы кезендегі тілдің табиғатын танытатын, тайпалық тілдердің
Аққайнар — Күршім ауданындағы бастау. Атаудың құрамындағы ақ,
Қабарасу - Тарбағатай ауданындағы тау. Ғалым Е.Қойшыбаев пікірінше,
Атаудың құрамындағы екінші компоненттің «асу» түрінде берілуі -
Қарасу — Тарбағатай ауданыңдағы өзен және елді мекен
Көне қазақ қабатына кіретін топонимдер ретінде қазақ тілі
Мысалы: Сарқырама, Шаға, Қабак, Тұзкөл, Азутау, Сарытау, Ақжар,
Әрине, топонимдерден көрініс тапқан тарихи оқиғалар мен белгілі
Сонымен Шығыс Қазақстанның оңтүстік аймағының топожүйесінің негізін, шамамен,
Аймақ топонимиясының жаңа қазақ қабаты. Топонимия қоғам дамуымен
Мысалы: Қаңдысу, Қалмаққырылған, Төртқалмақ, Сарқасқатоғам, Ақтам, Есенкелдітоған, Күркелі,
Жаңашыл, өзгерісі мол, мағыналық та, тұлғалық та ерекшелігі
Батыс Қазақстан топонимиясын зерттеген Ұ.Ержанова жаңа қабатты қазіргі
Кеңестік дәуірде пайда болған ұлттық топонимдер (1917 —
Тәуілсіз мемлекет кезеңіндегі топонимдер.
Тәуелсіз мемлекет кезеңіңдегі топонимдерді өз ішінде екіге жіктейді:
қайтадан қолданысқа оралған бұрынғы тарихи атаулар;
бұрынғы атаулары белгісіз елді мекендерге берілген қазақы, жаңа
Осы топтастыру 1917 жылдан кейінгі кезендегі Қазақстан топонимиясына
Бұрынғы атаулары белгісіз елді мекендерге берілген қазақы, жаңа
Мәселен, Тарбағатай ауданындағы Крупская комонимі қазір халық батыры
Осы ауданның Комсомол ауылы Кәкенталды деп аталады. Тақыр
Зайсан ауданьшың Рожково ауылы 1987 жылғы жер сілкінісінің
Қорыта келе, Шығыс Қазақстанның оңтүстік аймағының топонимиялық жүйесі
Тілдің ұлттық табиғаты тіл ғылымы арқылы танылады десек,
Ұлттық ономастиканың ерекшеліктері... оның кандай да бір ұлттык,
...Кез келген тілдің ономастикалық жүйесі сол тілді тұтынушы
Ұлттық мәдениет, оның рухани және материалдық түрлері тілге
Қазақстандағы этнолингвистикалық бағыт Ә.Т. Қайдаровтың, М.М. Копыленконың ,
Этностың топонимдер жүйесінен атауды калыптастырған немесе пайдаланып жүрген
Өз бірліктерінде өмірдегі «оқиғалар мен фактілерді» және ойларды
Этностың тілін, әсіресе, таным құралы ретінде... алып қараған
Көне тамырлы қазақ топонимиясының қат-қабат қойнаулары -ұлттың төл
Рухани мәдениет - адамдардың өмір сүру, тіршілік ету
Топонимдерді ұлттық мәдениетіміздің бөлшегі ретінде қарастыру арқылы сыры
1) Шығыс Қазақстандағы діни-танымдық топонимдер;
Шығыс Қазақстандағы тарихи-әлеуметтік топонимдер;
Салт-дәстүрге негізделген топонимдер.
2 ЖЕР-СУ АТТАРЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ –МӘДЕНИ НЕГІЗДЕРІ
2.1 Шығыс Қазақстандағы қазақ
Аймақтың топонимиялық жүйесі халықтың рухани дүниесінің көрінісі ретінде
Бұл атаулардың төркінінде жалпы түркі халықтарына ортақ табиғи
Еліміздің топонимиялық жүйесінің түзілуіне мұсылман дінінің өзіндік әсері
Зерттеліп отырған аймақта Көгедай деп аталатын елді мекен
Халық түсінігінің, психологиясының
«Өліммен байланысты немесе сонымен ұштасып жататын тағы біраз
Топонимдер кұрамынан символикалық сипаттағы ұлттың таным-түсініктің мәйегін беретін
Ақ компоненті топонимдер еліміздің кез-келген өңірі сияқты зерттеу
Бұл атаулардағы ақтардың барлығы өң мен түс мәнінде
Ертеде екі алып - әкесі мен ұлы Тарбагатай
Таңертең жас алып таудың өз жақ жартысын көтере
Қара компонентті топонимдер де аймақтың атаулар жүйесінен көптеп
Қара түсінің де топонимдер құрамында түрлі-түрлі халықтық ұғым-түсінікке
Біз де өз зерттеу нысанамыздағы қара сөзінің қатысуымен
Көк компонентті топонимдер де Шығыс өңірдің атаулар жүйесінен
Көктүбек, Көкшоқай, Көкжота, Көкарша,
Топонимдер құрамындағы көк тура мағынада да, ауыспалы мағынада
Ал Көкшоқай, Көкжота «биік» мағынасын береді. Сонымен, аймақтық
Көк компонентті топонимдер де Шығыс өңірдің атаулар жүйесінен
Көктүбек, Көкшоқай, Көкжота, Көкарша,
Топонимдер құрамындағы көк тура мағынада да, ауыспалы мағынада
Мысалы: Қызылағаш, Қызыладыр, Қызылауыл, Қызылащы, Қызыл, Қызыл ащы
Е. Қойшыбаевтың көрсетуінше, топонимдер құрамында кездесетін қызыл мынадай
Топонимист ғалымдар еңбектерінен сары сөзінің негізгі мағынасынан басқа
Қоңыр компоненті де аймақтың топонимдері құрамынан қолданым тапқан.
Топонимдер кұрамыңдағы қоңыр компонентінің төмеңдегідей мәндерін зерттеушілер еңбектерінен
Аймақтың топонимиялық жүйесіңдегі топонимдер ққрамнан аталған түр-түстік компоненттерден
Сонымен, біздің зерттеу нысанамыздағы географиялық атаулар құрамындағы түр
Сондай-ақ сан есімдердің де атаулар құрамында тұрып, «киелі,
Зерттеу нысанамыздағы Қырыққұдық топонимі туралы мынадай аңыз бар.
2.2 Аймақтағы тарихи-әлеуметтік топонимдер
Атаулар — дүниеге жеке тұлға әкелген белгілер емес,
Қоғамдық өмірде жеке тұлға ерекше рөл атқарады. Дәлелдеуді
Күршім өлкесіне келген жазушы С.Мұқанов есімі де оронимге
Аймақ жер-су атауларының басым бөлігін құрайтын антропотопонимдердің дені
Бұл заңдылықтың өзі қоғамдық ортада ер адамдардың орны
Сонау Шыңғыс хан заманынан бұрын Қараертіс маңыңда көшіп-қонып
Аймақта кездесетін этнотопонимдер мен генотопонимдер сол жерлерде өмір
Олар: Терістаңбалы, Қыпшақжайлау, Уақ, Қырықмылтық, Шешенқыстау, Уақбұлақ, Мәметектің
Бұл өңірде жергілікті ұлт, ру-тайпа аттарының жер-су атаулары
Ал Төретогам, Төребұлақ сияқты атаулар жақсылары мен жайсандарын
Қоғамдық-әлеуметтік өмірде әр халықтың өзіндік этикеті қалыптасады. Сондай
Енді қой бәйбіше — Зайсан ауданындағы топоним. Атау
Тарихи-әлеуметтік құбылыстарға байланысты халықтық ой, психология, рух жер-су
Қалмақтар шапқыншылығы кезінде казақ батыры жаудың бір «Күршім»
Халық этимологиясының келесі варианты былайша түсіндіреді. Жоңғарлармен соғыс
Жоңғарлар шапқыншьшығы уақытында жау іргеге таяп қалғанын естіп
келген кезде сол ешкі тауды айналып маңырай қашыпты.
Халық тарихындағы ірі оқиға - жоңғарлар шапқыншьшығына қарсы
Сонымен, Шығыс Қазақстанның оңтүстік аймағындағы жер-су атауларының қалыптасуына
Баятар, Қасқа, Тоқсанбай, Ұлтарақ, Цабар, Құлдаулнет, Бектас, Түменбай,
Ақжар (аудан орталығы, Тарбағатай ауданында), Қарасу (совхоз, елді
Құрыөзек, Ұзынбұлақ, Шолақорда, Жалпақөлен, Жаңабозша, тереңөзек, Желді, Өртенбұлақ,
Балықшы (ауылдық совет, Күршім ауданында), Еспе, Есік, Тоғыл,
Ортақшыл, Теңдік, Жаңатұрмыс (жер аттары, Тарбағатай ауданында),
Шоға, Тарбағатай, Зайсан, Толағай, Шағаноба, Бұрқан, Көки, Дарба
Бүкіл қазақстандай Шығыс Қазақстан облысының да орыс
Сонымен Шығыс Қазақстан топонимдерінің жасалуындағы кейбір лексика- грамматикалық
Ал Қанды, Балықты, Талды деген топонимдер сын есімдерге
2. Сын есімдерге есімдік аттарын қосу арқылы Ақши,
3. Сын есімдерге жануарлар аттары қосылу арқылы Сарыешкі,
ҚОРЫТЫНДЫ
Шығыс Қазақстан облысы топонимдеріне этимологиялық, семантикалық талдау
Бітіру жұмысында әр түрлі салыстыру, салғастыру,
Бітіру жұмысты қазақ тіл білімінің лексикология саласын өткенде
Бұл жұмысты қарастыру барысында әр елдің ғалымдарының зерттеу
Шығыс Қазақстанның оңтүстік аймағындағы жер-су атауларының қалыптасуына халыктың
Тарихи-әлеуметтік құбылыстарға байланысты халықтық ой, психология, рух жер-су
Бүгінгі таңда тіл арқылы мәдениетті, тарихты тану этнолингвистика
ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
Аманжолов А. Түркі филологиясы және жазу тарихы /
Алиев Г.
Ахметжанова Ф.Р., Кайырбаева Қ.Т. Түр-түске байланысты тұрақты
Ахметов Ә.
Алматы: Ғылым, 1995.- б.176.
Әбдірахманов Ә. Топонимика және этимология / Ә.Әбдірахманов.-Алматы.Ғылым,1975.-198
Әдірахманов Ә. Көне топонимдердің этимологиясы жайында / Ә.Әбдірахманов.-Алматы:
Әбдірахманов Ә.
Бияров Б.Н. Өр Алтай (Оңтүстік Алтай) топонимдері
Базылхан Б. Монғолша-қазақша сөздік / Б.Базылхан.-Өлгий.1984.-б.886.
Булатова С.М. Явления народной этимологии в казахском языке:Автореф.
Джанузаков Т. Историко-этнографическая связь ономастики и
топонимики Казахстана / Т.Джанузаков // Материалы Всесоюзной
конференции по топонимике СССР.- Л., 1965.- б.191.
Джанузаков Т. Очерк казахской ономастики /
Алма-Ата: Наука, 1982.- б.176.
Джанузаков Т.
Жанпейісова С.Е. Қазақ тілінің рухани мәдениет лексикасы (Қазақ
кавд. дис. автореф. / С.Е.Жанпейісова.- Алматы. 1996.- б.
Ержанова Ұ. Ұлттық топонимдердің кумулятивтік қызметі / Ү.
Ержанова // Тіл деңгейлері
Алматы: Ғылым, 2000.- б.99.
Ержанов Ұ. Батыс Қазақстан топонимдерінің этнолингвистикалық сипаты: Филол.
Керимбаев Е.А.
функционирования казахских собственных имен: Автореф. дис. доктора
Қайдарова Ә. Қазақ эпосындағы жер-су атаулары мен кісі
Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін.3 т.-Алматы:Атамұра,1996.-б.544.
Қашқари М. Түркі тілінің сөздігі: Диуани лұғат-ит-түрік /М.Қашқари;
Қайсенов 3. Тарихи атауларға адал болайық / 3.
Қазақстанның географиялық атаулары. Ақмола облысы.-Алматы: Рауан,1998.-б.328.
Қайдаров Ә.Қазақ тілінің қара шаңырағы және түркітану /
Қайдаров Ә.Т. Этнолингвистика / Ә.Т. Қайдаров // Білім
Нұрмағамбетұлы Ә. Жер-судың аты- тарихтың хаты / Ә.Нұрмағамбетұлы.-Алматы:Балауса,1994.-б.64.
Нұрмағамбетов Ә. Жер-су аттарының тек-төркіні туралы / Ә.Нұрмағамбетов
Манкеева Ж.
Ж.Манкеева // Тіл тарихы және сез табиғаты.- Алматы:
1997.-б.13.
Махмұтов А. Көне топонимдердің мағынасы /А.Махмұтов // Қазақ
Мырзахметов М. Қазақ қалай орыстандырылды / М. Мырзахметов.-Алматы:
Рысбергенова К.К.
топонимов Южного Казахстана /
Ғылым, 2000.-б. 153 .
Рысбергенова К.К. Историко-лингвистический анализ топонимов
Южно-Казахстанской области (на материале западных районов):
Автореф. дис. канд. филол. наук / К.К. Рысбергенова.-
1993.-б.62.
Сағидолдагийн Г.Қазақ-монғол топонимдеріндегі ортақ құбылыстар: Филол.ғыл.канд.дис. /Г.Сағидолдагийн.-Алматы.1993.-б.143.
Смағұлова Г.
аспекгілері / Г. Смағұлова.- Алматы: Ғылым, 1998.-б.196.
Сыздыкова Р. Сөздер сөйлейді / Р.Сыздықова.- Алматы: Санат,
1994.- б.272.
Тілеубердиев Б.М.
этнолингвистикалық сипаттары: Филол. ғыл. канд. дис. автореф. /
Б.М. Тілеубердиев.- Алматы. 1995.-б.25б.
36. Теория и методика ономастических исследований.- М.: Наука,
Толстой Н.И. О предмете этнолингвистики и ее роли
Ержанов Ұ. Батыс Қазақстан топонимдерінің этнолингвистикалық сипаты: Филол.
Жанпейісова С.Е. Қазақ тілінің рухани мәдениет лексикасы (Қазақ
Ержанов Ұ. Батыс Қазақстан топонимдерінің этнолингвистикалық сипаты: Филол.
Смағұлова Г.
Ахметжанова Ф.Р. Тұр-тұске байланысты түрақгы сөз тіркесте/ Ф.Р.Ахметжанова,
Әбдірахманов Ә.
Ержанова Ұ. Ұлттық топонимдердің кумулятивтік қызметі / Ү.
Нұрмағамбетұлы Ә. Жер-судың аты- тарихтың хаты / Ә.Нұрмағамбетұлы.-Алматы:Балауса,1994.-б.24.
4
51