МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орнының физикалық – геологиялық сипаттамасы
1.2 Тектоника
1.3 Мұнайгаздылық
1.4 Өнімді деңгейжиектердің коллекторлық қасиеттері
1.5 Гидрогеологиялық сипаттама
1.6 Мұнай қоры
1.7 Өнімді деңгейжиектердің мұнай беруінің проектілік коэфициентін
негіздеу
2 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Қазіргі өндіру жаңдайын анализдеу
2.1.1 Қабаттардың геологиялық - физикалық сипаттамалары
бойынша экспериментальды объектілерді бөлуді негіздеу
2.1.2 Өндіру варианттарын негіздеу
2.1.3 Өндіру варианттарының технологиылық көрсеткіштері
2.1.4 Өндіру варианттарының экономикалық көрсеткіштері
2.2 Көтеру құбырларының және ауыздық қондырғылардың
конструкциясы
2.2.1 Эксплуатация кезіндегі қиыншылықтарды болдырмау
шаралары
2.2.2 Мұнайды жинау, тасымалдау және өнеркісіптік дайындау
жүйесі бойынша мәліметтер
2.3 Мұнай өндіруде штангалы сорапты қондырғыны пайдалану
жұмысын зерттеу және оның құрал-жабдықтары
2.3.1 Штангілі тереңдік сорапқа газдың әсері
2.3.2 Қорғаныш құрылғы
2.3.3 Тереңдік сорапты ұңғыаны зерттеу
2.4 Құрал-жабдық және штангілі сорапты қондырғы жұмысының
параметрлерін анықтау
2.4.1 Сорапты штангілердегі келтірілген кернеуді анықтау
2.4.2 Қарапайым қатардағы негізгі тереңдік сорапты құралды таңдау
және сораптың жұмыс режимін орнату
2.4.3 Есеп
2.4.4 Сорапты штангінің сатылы тізбегінің есебі
2.4.5 Штангі калоннасының құрлысын таңдау
2.4.6 Штангілі сорап қандырғысының алым коэффициентін
анықтаймыз
2.4.7 Штангі ілмесіне түсетін салмақ нүктесін анықтаймыз
және теңселмелі станок таңдаймыз
3 ЭКАНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Негізгі тәсілдері мен рұқсаттар
3.2 Эксплуатациялық шығындар
3.3 Салықтар мен аударымдар
3.4 Жобаны жүзеге асырудың тиімділік көрсеткіштері
3.5 Жобаны іске асырудың экономикалық тиімділігі
4 ҚОРШАҒАН ОРТА МЕН ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Еңбекті қорғау
4.1.2 Қорғау шаралары
4.2 Кәсіпорын үшін шекті мүмкін қалдықтарды орнату
ұсыныстары
4.2.1 Шекті мүмкіндік қалдықтары нормативтерінің сақталуын
бақылау
«ККМ Operating Company» АҚ-ң инженер-техникалық
қызметкерлерге және қоғамның кіші қызметкерлеріне арналған
еңбекті қорғау ережелері
4.3.1 Жұмысты бастар алдындағы қауіпсіздік талаптары
4.3.2 Электр жабдығымен жұмыс кезінде авариялық
жағдайлардағы қауіпсіздік талаптары
4.3.3 Өнеркәсіптің өндірістік объектілеріін аралау кезіндегі
қауіпсіздік талаптары
4.3.4 Өрт қауіпсіздігі талаптары
4.3.5 Дәрігерге дейін көмек көрсету
4.4 Мұнайды дайындау қондырғысы
4.5 «ККМ Operating Company» АҚ апатты жою жоспары
4.5.1 Күкіртсутекті ортада жұмыс істеу кезіндегі техника
қауіпсіздігінің жалпы талабы
Объектідегі өртке қарсы шаралар
Мұнай ұңғысын өрттен сөндірудің есебі
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ҚОСЫМША
а) Ұңғының өнім беру диограммасы
ә) Жылдық өнім алу диограммасы
б) Ұңғының саға жабдық схемасы
Кіріспе
Көкжиде мұнай кен орны 1959 жылы ашылған және Ақтөбе
Көкжиде кен орнында жүргізілген карталау, құрылымдық - іздеу, барлау
1981-1982 ж.ж ҚР Минло және Он «Гурьевнефтегазгеология» ПГО-ң орталық
1991 жылы 23 сәуірде 126 номермен «бақылау-тәжірибелік меңгеру үшін
1992-1995 жыл периодта «Мұнай» АҚ 1081, 1082,1095,605,606 ұңғылар қатарын
С1 категориялы мұнайдың өндірілетін қорының өзгеруіне байланысты осы
Кен орнын өнеркәсіптік өндіру триастық өнімдік горизонттар үшін батырылатын
Ұсынылатын әдістерді жүзеге асыру өнеркәсіптік бақылау жұмыстарының алдында 3
Бұл жұмыс «Мұнай» НПЦ АҚ-да НТС-ң 26.08.96 ж. Шешімі
«Мұнай » НПЦ АҚ-ы 2001 жылы ЖШС «Көкжиде Мұнай»
Кен орны туралы жалпы мәлімет
Көкжиде кен орны Ақтөбе облысының Темір ауданында орналасқан.
Ауданының жер бедері жатық жазықтық болып келеді. Су айырық
Аудан климаты континентті, қысы салқын жазы құрғақ, ыстық. Ең
Өсімдіктерден дала, шөл, шөлейт жердің шөптері кездеседі. Орман
Аудан гидротізбегі Темір өзенінің Ембі өзені бассейініне қарасты бүйірлін
Құрғақ қалдық көлемі 500ден 600г/л дейін. Су техникалық сумен
Аудандағы ірі елді мекендерге мыналар жатады: Ақтөбе , Алға,
Көкжиде кен орнына жақын Кеңқияқ, Жаңажол поселкелері орналасқан.
Аудан тұрғындары ауыл шаруашылығы және мұнай өндірумен айналысады.
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1Кен орнының физикалық - геологиялық сипаттамасы
Жұмыс орнында бұрғыланған ескі түзімдердің шегіндегі ең терең Г-
Зерттеу ұңғылары арқылы тек жоғарғы палезонды ашқандықтан жоғарғы перьмнен
Мезозой түзілімдері көптеген құрылымдық зерттеу, барлау ұңғыларымен зерттелген, сондықтан
Палеозойлық эротема
Аймақтағы палеозой эротемасының ашық тілігі пермь және таскөмір түзілімдерінің
Таскөмір жүйесі (С)
Таскөмір жүйесі төменгі және ортаңғы бөліктерімен көрсетіледі.
Төменгі бөлім (С)
Сұр, қара сұр, дстритті, солитті, кей жерлерде доломиттенген әктасымен
Ортаңғы бөлім (С)
Ұсақ кристалды қара сұр, эктасымен құмтас, алеврит аргилит қатпаршаларымен
Түзілімдердің қуаты-140 м (П- 89).
Пермь жүйесі (Р)
Жоғарғы және төменгі бөліктері мен көрсетіледі.
Төменгі бөлім (Р1)
Төменгі пермь түзілімдері Ассель, Сакмара, Артин және Кугур ярустарына
Ассель ярусы (Р1а)
Көптеген терең ұңғылар арқылы ашылған түзілімдер орта карбон жыныстарында
Сакмар ярусы (Р1S)
П-89 ұңғысында 4290-3920 интервалында белгіленеді. Керн бойынша ашық сұр,
Кунгур ярусы (Р,К)
Ярус түзілімдері күмбез арасындағы аймақтарда және көршілес тұзды
Галогенді қалыңдамаға сәл кальций және магний қоспасы бар тұз
Жоғары сульфат терригенді қалыңдама қара сұр ангидрит ақ гипс
Жоғарғы бөлік (Р2)
Аумақта Уфа, Қазан, татар ярустарымен көрсетілген.
Уфа ярусы (Р2 U)
2900-3000 м интервалындағы Г-41 ұңғысы тіліндегі ярус түзілімдері
Қазан ярусы (Р2KZ)
Қара сұр аргиллиттер, кварцты құмтастар қабаттарымен көрсетілген терригенді тәсілдерден
Татар ярусы. (Р2t)
Қазан ярусы түзілімдері татар ярусының қызыл түсті түзілімдерімен жабылады.
Жерлерде алевролитті, эктасты, ангидрит қосылған. Тіліктің жарғысына қызғылт қоңыр
Алевролиттер жасыл- сұр, кірпіш қызыл, тығуз, әкті. Құмтастар -
Татар ярусының жоғары бөлігі жоғары пермь тілігінің анағұлым көп
Мезозой тобы (МZ)
Жұмыс алаңындағы мезозой тілігі триас, юра, және бір жүйесі
Триас жүйесі (Т)
Триастың контиентельды түзілімдері төменгі бөлімге жатады. Жоғары және ортаңғы
Төменгі бөлім (Т1)
Минералогиялық ерекшеліктері, кәсіптік- геофизикалық мәліметтер, сонымен қатар көршілес мартук,
Инд ярусы (Т11)
Инд ярусы ветлуж сериясымен көрсетіледі.
Ветлуж сериясы (Т1V)
Кезекпен бір- бірін алмастыратын Саркөл, Көкжиде ақжар тастопшаларымен
Сакөл тастопшасы (Т1VSvC)
Татар түзілімдерінде стратиграфиялық келісімсіздікпен бұрыштай жатады. Литологиясы жағынан тастопша
Көкжиде тастопшасы (Т1V kgd)
Саркөл тастопшасында жатыр. Литологиясы тұрғысынан сазбен керпіш қызыл, сұр
Ақжар тастопшасы (Т1 VAKg)
Көкжиде тастопшасы жыныстарында жатыр, көкшіл сұр, шие қызыл құмымен
Юра жүйесі (j)
Юра түзілімдері Триас түзілімдерін кемірілу және бұрышты сәйкессіздігімен жабады.
Төменгі бөлім (J1)
Төменгі бөлім түзілімдері құнымен, сазымен құмтасымен белгілі. Сазы сұр,
Ортаңғы бөлім (J2)
Ортаңғы Юра жұмыс орнының барлық аумағын жайлаған. Литологиясы тұрғысынан
Бор жүйесі. (К)
Бор жүйесі төменгі және жоғарғы бөлімдерге бөлінеді.
Төменгі бөлім (К1)
Готерив, Барреви, Апт және Альб ярустарымен көрсетіледі.
Готерив ярусы (К,д)
Юра түзілімдерінде жатыр және құмтас, жасыл сұр, перемикті құм
Баррем ярусы (К1вч)
Континентальды ала жыныстар: жасыл, қызыл, қоңыр, теңбіл, майлы құмды
Апт ярусы (К1а)
Алеврит және сұр, полимикті құм қабатшалы қара сұр және
Төменгі альб жікқабаты (К1а1)
Төменгі альб жікқабатының төменгі шекарасы дәл көрсетілмеген. Жұмыстарында саз
Қуаты –28-38м.
Жоғарғы бөлім (К2)
Сантон және кампон ярустарына бөлінеді.
Сантон ярусы (К2St)
0.2 – 0.3 м қуаты бар фосфорит қабаты негізін
Кампан ярусы (К2км)
Жасыл сұр, сұр түсті, карбонатты, жұқа қабатты, саз қалыңдамасымен
Палеогон жүйесі (Р)
Жүйе тізімдері кең таралмаған және жоғарғы эоценнің ортаңғы және
Неоген жүйесі (N)
Неоген түзілімдері кең таралмаған, ауданның оңтүстік батыс бөлігінің кішкене
Төрттік жүйесі (Q)
Түзілімдері 4 бөліммен көрсетіледі.
Тектоника
Көкжиде кен орны өзі аттас күмбезаралық құрылымға жатады.
Тектонкасы тұрғысынан Көкжиде күмбезаралық құрылымы Кенқияқ, Мортық, Бәшенкөл, Саркрамабас
Түзілімдердің тұз түсті кешенінде күнгур – жоғары пермь, және
Жоғарғы пермь түзілімдері бойынша теңгермелі мулда және тұз күмбезаралық
Кунгур – жоғарғы пермь қабатының құрылуы Д, У1, УІІ
Тұзды қалыңдаманың төменгі бөлігінде кейде кунгур түзілімдерінің төменгі сульфат
Деңгей жиекті көрсететін тұз төбесі көршілес тұзды күмбездерде де
Кенгур – жоғары пермь қабатының неғұрлым көп зерттелген бөлігі
Жоғары құрылымдық қабат түзілімдері жоғары пермь түзілімдерінің төбесінде жатыр,
Жоғарыда айтылғандай, қабаттың өзі бірнеше қабаттардан тұрады.
Триас қабаты Саркөл, Көкжиде, Ақжар тастопшалары жынысынан тұрады. «Ара»
Юраға дейінгі уақытта Мартук күмбезінің шығыс қанатында және Көкжиде
Қанаттағы жыныстардың құлау бұрышы өте жатық және 1 градусқа
Юра – бо жоғары қабатының құрылымы төменгімен салыстырғанда жыныстардың
Анағұрлым көтеріңкі бөлікте түзілімдердің жатық жерінде көтеріңкі бөлімдер байқалады.
Алдыңғы зерттеулерге қарағанда Көкжиде күмбезінің төбесі, жоғары пермь төбесі
Мұнайгаздылық
Іздеу – бақылау жұмыстары Көкжиде күмбезаралық құрылымындағы триас және
Құрылымның батыс бөлігіндегі төменгі триаста 4 мұнайлы деңгейжиек табылды
Т – ІІІ жеңгей жиегі Соркөл тастопшасы табанына бекітіліп,
Жоғарыдан триас деңгейжиегі газды цементтегі тығыз құмтас қабатшасы қосылған
Т – ІІ триас деңгейжиегі соркөл тастопшасы күмбезіне бекітілген.
Т – 1 жоғары триас деңгей жиегі Ақжар тастопшасы
Деңгейжиек жыныстарының жамылғысы болып 83 – м-ге дейін Көкжиде
Т – 1 деңгейжиегі 2 мұнай бөлімімен белгілі. Батыс
Шығыс бөлігінің конурындағы ұңғылар : 320, Г – 1,
Деңгейжиек сазды құмтастар және 100 м. қалыңдықтағы құм қабаты
Т – 1а деңгейжиегі 31, 31, 320, Г –
Г–46 ұңғысының 414 – 416 м және 419 –
Т – 1а деңгейжиегінің жамылғы қабаты 30 м қуаты
Ю – ІІІ орта юра деңгейжиегі ортаңғы юра ниваларына
Г–52, Г – 53, Г – 54, Г –
Деңгейжиек саз бумасымен жабылған.
Ю – ІІ орта юра деңгейжиегі байос – батский
Деңгейжиек 30 – 35 м-ге дейін аргиллий және саз
Ю – І орта юра газды деңгейжиегі ортаңғы юра
11,71 мың м3/сут. дейін газ ағыны алынған. Шығыс бөлігінде
Кейда қабат суы ағынның алынуы сынақ тәсілі мен пайдалану
Бұл түйінді былай бекітуге болады : зерттеу жұмысында тереңдік
Әктастың аз қуатты қабатшаларымен, тығыз сазбен көрсетілген готерив түзілімдері
1.2 Мұнай және газдың құрамы мен қасиеттері
1.2.1 Өнімді деңгейжиектердің коллекторлық қасиеттері
Триас мұнайы тығыздығы Т – ІІІ деңгейжиегінде 0,8438 г/см3-ден
Юра мұнайы тығыздығы сәл жоғары : 0,8842 ден 0,9501
Триас мұнайында сонымен қатар жоғары мұнай құрамы 13,4 тен
Қазіргі кезде Көкжиде мұнайының зерттелуі : терең химия –
Ю – І деңгейжиегіндегі газ жиынының зерттелуі мұнайдан төмен
Т – ІІІ деңгейжиегі құммен, әлсіз цементтелген құмтастармен көрсетіледі.
Т – ІІ деңгейжиегі литологиялық тұрғыдан саз қабатшаларымен кезектескен
Т – І және Т – Іа деңгейжиектері саз
Ю – ІІІ орта юра деңгейжиегі ортаңғы юра түзілімдері
Ю – ІІ деңгейжиегі бат – байос түзілімдерінің ортаңғы
1.3 Гидрогеологиялық сипаттама
Көкжиде кен орнының гидрогеологиялық ерекшелігі мұнайға жүргізілген зерттеу жұмыстарымен
Көкжиде кен орны аймағында қабат суы мен грунт суы
Грунт суы жоғары бор және альб түзілімдеріне төрттік жүйесі
Деңгейжиек бойынша қабат суы сипаттамасы зерттеу барлау ұңғыларындағы зерттеу
Төменгі триас түзілімдері тілігінде 3 сулы деңгейжиек бөлінеді :
Үшінші төменгі триас деңгейжиегі Соркөл тастопшасында жатыр және құмды
Қабат суы меншікті салмағы 1,049 – 1,058 г/см3, тұздылығы
Ұңғыдағы судың статистикалық деңгейі сағадан 34 – 92 м
Судың кермектілігі : жалпы – 142,1 мг-экв/л, тұрақты –
ІІ төменгі триас деңгежиегі Соркөл тастопшасының жоғарғы бөлігінде жатыр.
Сулы деңгежиектің жату тереңдігі : 515 – 543 м,
Су хлоркальцийлі, кейде хлормагнийлі, меншікті салмағы 1,014 – 1,0443
Судың минералдануы шығыстан оңтүстік – батысқа қарай өседі, күмбездерде
Су шығымы 24м3/ сут/ге жетеді(сквГ-115) қабат қысымы-59,42 атм, микроэлементтер
Судың керментігі (мг-экв/л) жалпы - 99,3 , тұрақты-98,3. Құрғақ
Аумақтағы Юра түзілімдері 4 сулы деңгей жиектен ұрады: төменгі
Төменгі Юра деңгейжиегі 3 ұңғы (336,345,351) бойынша зерттелген.
336 ұңғы зерттеу жүргізу барысында 361-365 м. интервалында объект
345 ұңғыда 345-352 м интервалында 1,36м3/сут шығыммен қабат суы
351 ұңғыда 343-350м интервалында 0,26м3/сут шығыммен қабат суы алынды,
ІІІ ортаңғы Юра деңгей жиегі ортаңғы Юраның төменінде жатыр,
Қабат суы хлормагнийлі кейде хлор кальцийлі, сульфат- натрийлі және
иод-1,1ге дейін. бром- 13,48 ге дейін, бор қышқылы-4,9 аммоний-0,03;
кермектілігі(мг-экв/л); жалпы-24,6, тұрақты-18,6. Құрғақ қалдық9,64 г/л.
ІІ ортаңғы деңгейжиегі банос- батс түзілімдеріне негізделеді. Жату деңгейі
Минералдану Елек өзенінің солтүстігінен оңтүстігіне қарай, солт- шығыстан оңт-
Қабат суы хлормагнийлі 351, Г-49 ұңғыдағы су гидрокарбонат- натрийлі.
Су құрамындағы микрокомпоненттер: иод-1,7, бром-4,4 бор қышқылы-6,5, аммоний-0,1;
Су кермектігі (мг-экв/л) – жалпы: 0,98-6,6, тұрақты 0,40-2,7. Құрғақ
І ортаңғы Юра деңгей жиегі 285-318м тереңдікте жатыр.
Ұңғыдағы шығым 2,65 м3 /сут/ден 585,0м3сут/ге дейін қабат қысымы-24,7-30,60
Су кермектігі (мг-экв/л) жалпы; 0,98.1,36 тұрақты 0,12-0,49. Құрғақ қалдық
Гатерив сулы деңгейжиегі құмды- сазды тастопшаның табанына бекітілген,
Деңгейжиек 6 скв бойынша зерттелген; 300,303,304,318,316,319 олардан шығымы 9,64
Су құрамындағы микрокомпоненттер (мг/л) иод-1,5, бром-25,0, бор қышқылы-2,0-2,4, аммоний-0,05;
Судың керментігі (мг-экв/л) жалпы-3,4, тұрақтылығы 3,03. Құрғақ қалдық-2,27г/л.
Коллекторлық қасиеттері: ашық кеуектілік:31,75% - 4,84% жыныстардың газ өткізгіштігі:202,32
Баррем сулы деңгейжиегі 180 – 200м тереңдікте жатқан ярус
Суы хлормагнийлі, кейде гидрокарбонатты – натрийлі (ұңғы Г –
Су құрамындағы микрокомпонентер : (мг/л) иод – жоқ, бром
Су кермектігі (мг – экв/л) : жалпы – 2,4,
Апм сулы деңгейжиегі ярус негізіндегі құмды деңгейжиекке бекітілген, 150
Су кермектілігі (мг-экв/л) : жалпы – 1,16, тұрақты –
Альб сулы деңгейжиегі саз линзасы мен құмының қуаты бумасынан
Альб түзілімдеріндегі №№ 318, 319 скважина зерттеу жүргізудешығымы 120
Суға химиялық талдау жүргізілмеген, сондықтан сипаттама №58 ұңғы бойынша
1.4 Мұнай қоры
1981 – 1982 жылы алғаш Көкжиде кен орнының мұнай
1996 жылы 1081, 1082, 1095, 605, 606 зерттеу
30.08.96 жылы ЦКЗ ГХК «Мұнайгаздың» № 24 протоколы бойынша
С1 категориясы бойынша мұнайдың алынатын қорының деңгейжиек бойынша бөлінуі
Юра деңгейжиегі : Ю – ІІ – 623,717 мың
Ю – ІІІ – 239,983 мың тонна.
Триас деңгейжиегі: Т – 1а – 73,467 мың тонна
Т – 1 – 287,439 мың тонна.
Т – ІІ – 381,224 мың тонна.
Т – ІІІ – 49,089 мың тонна.
1.5 Өнімді деңгейжиектердің мұнай беруінің
проектілік коэфициентін негіздеу
Мұнай беру коэфициенті коллектордың әртүрлі үшін, жекелеген кеніштер
Мұнай бергіштік кофициенті қолданылатын әдіске сәйкес 3 коэфицент қосындысынан
КНО = К1 х К2 х К3
Мұнда, К1 – скважина сеткасының коэфиценті.
К2 – мұнайды ығыстыру коэфиценті.
К3 – су айдау коэфиценті.
Алғашқы 2 коэфицент ұңғы пайдаланыла бастағанда және итеру жағдайы
Өзгерістерді сипаттайтын К1 мәндері 100 гa/скв. Сетка тығыздығы –
Қабылданған технологиялық схема бойынша триас деңгейжиегіндегі скважинаның сеткасы тығыздығы
Юра деңгейжиегіндегі скважина сеткасының тығыздығы – 16 га/скв. Мұнай
К2 мұнайды итеру коэфициенті басқа кен орындарымен салыстыра отырып
Көкжиде кен орны үшін, триас және юра деңгейжиектерінің литологиялық
К3 мұнайдың қозғалмалы қорын пайдалану коэфициенті су айдаудың қабылданған
Нәтижесінде триас үшін мұнай беру коэфициенті =0,4, юра үшін=
2 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Қазіргі өндіру жаңдайын анализдеу
Қазіргі уақытта Көкжиде кен орны бақылау-өнеркәсіптік өндірудің бастапқы сатысында.
«Мұнай» НПЦ АҚ өнеркәсіптік бақылау эксплуатациясына 5 ұңғы енгізді.
1082 үңғы юра горизонттарында эксплуатацияланады. Триас горизонттарында эксплуатацияланатын ұңғылардың
1999 жылы мұнайдың жылдық өндірілуі 0,8 мың т. құрайды,
2.1.1 Қабаттардың геологиялық - физикалық сипаттамалары
бойынша экспериментальды объектілерді бөлуді негіздеу
Геологиялық - физфикалық және геологиялық өнеркәсіптік мәліметтерді, мұнайдың физикалық
1) объект-юра горизонты «Ю-ІІ»
2) объект-триас горизонттары «Т-1+Т-1а; Т-ІІ, Т-ІІІ»
Горизонттар мен кеніштерді өндіру объектілеріне біріктіру келесі негізігі принцептерге
1) Мұнайлықтың бір қабаты
2) Жақын коллекторлық қасиеттері
3) Мұнайдың физикалық - химиялық қасиеттерінің жақындығы.
4)Кеніштердің жұмыс режимдерінің ұқсастық өндіруші ұңғыға мұнайдың меншікті қорының
2.1.2 Өндіру варианттарын негіздеу
Кеніштердің геологиялық құрамына, мұнайының физикалық-химиялық қасиеттеріне, мүмкін жұмыс режимдеріне
Өндіру варианттары бір-бірінен ұңғылардың орналасу торының тығыздығымен, сұйықты көтеру
1 вариант. Өндірудің екі объектісі бойынша С1 категориялы мұнайлылық
Қазіргі моменттегі 5 ұңғыны қосқанда ұңғылардың жалпы саны 35-ке
2 вариант. Ұңғыларды орналастыру торының тыңыздығы 1-ші варианттағыдай. Бұл
Бұл винтті сораптарды мұнайының тұтқырлығы төмендеу триас горизонттары жаңа
Ұңғылардың жалпы қоры 35. Оның ішінде 30-ы бұрғыланады.
3 вариант. Бұл варианттың алдындағылардан ерекшелігі 1 объектке ұңғыларды
Барлық варианттарда өндіру табиғи ритмде жүреді. Қазіргі уақытта мәліметтер
2.1.3 Өндіру варианттарының технологиылық көрсеткіштері
Өндірудің технологиялық көрсеткіштерін есептеу объектілер бойынша жеке және толық
1-вариант. Кен орны бойынша жобалық максималь мұнай өндіру деңгейі
Өндірудің 25 жылында батапқы бекітілген өндіретін қордың 73,5
2 вариант. Өндірудің үшінші жылында толық кен орын бойынша
Өндірудің 25 жылында 1785,9 мың тонна мұнай өндіріледі немесе
3 вариант. Толық кен орны бойынша максималь мұнай өндіру
Өндірудің 25 жылында 1915 мың тонна мұнай өндіріледі. Мұнай
Өндірудің барлық варианттарында бұрғылауға енгізілетін бірінші ұңғылардың жұмыс күндерінің
Төмен жатқан горизонттары барлау мақсатында барлық жобалық ұңғылардың тереңдігі
2.1.4 Өндіру варианттарының экономикалық көрсеткіштері
Өндіру варианттарының экономикалық көрсеткіштері технологиялық көрсеткіштері пайдалану арқылы және
Алдын-ала есептеулер бойынша кен орнын бұрғылауға және тұрығзуға жұмсалатын
Технологиялық және экономикалық көрсеткіштерді анализдеу 2 вариантты негзідеуге мүмкіндік
2.2 Көтеру құбырларының және ауыздық қондырғылардың конструкциясы
Өндірілетін өнім қасиеттерін және сораптарды түсіру тереңдігін ескере отырып,
Сорап компрессорлы құбырлар 69 және 73 мм диаметрлерге, “Д”
Құммен комплексті күресу мақсатында ұңғыға құмға қарсы фильтрлерді орнату
Жоғарыда қарастырылған жағдайларға СКД-4,1-1400 және СКД6-2,5-2500 (ОСТ 26-16-0887) теңселмелі
Ауыздық құрылғы ретінде қос тыңыздаушысы СУС 2А7331 типті
ОУ типті ауыз қондырғысында СКҚ колоннасы ұңғы осіне қатысты
Қоныдырғының тығынды құрылыс - қайтымды тығыны бар өткізу краны.
Колонна перфорациясы ПК 103 типті комулятивті перфораториясы жүргізіледі, есептеулер
Қабаттан ағынды шақыруды сазды ерітіндіні суға алмастыру жолымен, комперссорлау
Газ температурасы мен қысымның өлшеу үшін барлық ұңғылардың шығару
2.2.1 Эксплуатация кезіндегі қиыншылықтарды болдырмау
Газдың асып кетуін болдырмау және барлық ұңғылардағы сумен қаныққан
Мұнайды жинау, тасымалдау және өнеркісіптік дайындау
жүйесі бойынша мәліметтер
Кен орнын тұрғызу кезінде ұңғы өнімдерін жинаудың жабық және
Ұңғы өнімдері шығару құбырлары бойынша ТӨҚ –на тұседі.
ТӨҚ-да әрбір ұңғыдан келетін сұйықты өлшеу, оны буферлі ыдысқа
Жинау пунктінде мұнайдың, газдың, судың және механикалық бөлшектердің қоспасы
Жұмысшы сепаратордан сұйық құммен бірге тұндырғышқа барады. Онда мұнайдан
Құм тұнып, гидроэлевтормен шығралады, су өнеркәсіптік конолизацияға жіберіледі.
Құм мен судан бөлінген мұнай қыздыру пеші арқылы блокты
Шығару линияларының прокладкалары диаметрі 4 дюим құбырлармен, ал өнеркәсіп
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Негізгі тәсілдері мен рұқсаттар
Бұл бөлімде Көкжиде кен орнында 2001 жылдан бері «Көкжидемұнай»
2003 жылдың соңында кәсіпорын 26 өндіруші скважина эксплуатацияланған. Эксплуатация
Продукция дайындау үшін қуаттылығы жылына 160 мың тоннаға жететін
Бөлінетін ілеспе су қазіргі уақытта су сіңіретін бір скважинаға
Газ факторы үлкен емес. ОПР периодында газ факелде сұйытылады.
Қазіргі уақытта кен орнында 120 орындық вахталы поселке бар.
Жұмыс вахталы тәсілмен жүргізіледі, вахта 15 күн сайын ауысады.
«Көкжидемұнай» ЖШС-ң маркетингіне сәйкес 100% мұнай алыс шет елдерге
Жобада қарастырылған мұнай бағасы әлемдік нарықтағы мұнай бағасының өзгеру
Есептеулерде қолданылаын барлық құнды көрсеткіштер әрі қарайға есептеулерді жетілдіру
Есептеулерде кен орнын тұрғызуға және өңдеуге жұмсалатын капиталдық салымдарды
Кредит төлемдерін есептеу алдыңғы жылдағы қарыздарды ескере отырып жүргізілген.
Алынған нәтижелер дөңгелектелгендіктен сумма шамасы бойынша өзгеше болуы мүмкін.
Суреттер инфляцияны ескере отырып тек бағалар үшін ғана келтірілген,
3.2 Эксплуатациялық шығындар
Операциялық және ағымдағы төлемдерге жұмсалатын шығындар негізгі эксплуатациялық көрсеткіштерге
Эсплатациялық шығындар мыналардан тұрады: скважинада жұмыс жасау, электр энергиясы,
Басқа мекемелер орындайтын өндірістік сипаттағы шығындар мен қызметтерге жатады:
- жүргізу, реттеу жұмыстары;
қондырғы диагностикасы;
медико- химиялық және бактериологиялық анализдер;
басқа реттеу шығындары;
метрология және т.б т.с.с;
өндірістегі тұрақты шығындарға жабдықтар үшін арендалық төлем
шығындар кіреді.
Тасымалдау және жабдықтау шығындарыкелесілерден тұрады:
өнеркәсіпке дейін жүкті тасымалдау;
автотранспорт құралдарын сақтандыру;
автопаркты ұстау.
Өндірістік емес сипаттағы шығындарға жатады:
әкімшілік және шаруашылық міндеттегі материалдар;
банк қызметі;
аудиторлық қызметтер;
құқықтық қызмет көрсету;
компьютер топтарына қызмет көрсету;
бөлмелерді жинау;
кеден шығындары және т.с.с.;
Жалпы әкімшілдік шартты - тұрақты шығындарға келесілер кіреді:
офистегі барлық шығындар (канцеляриялық, почта- телеграф, басылымдарға жазылу, коммуналдық
қауіпсіздік техникасына;
коммуналдық шығындар;
байланыс;
кездейсоқ оқиғалардағы және инвентарь шығындары;
норма бойынша және орнатылған нормадан тыс іссапарлар;
материалдық көмек;
квалификацияны көтеру шығындары;
сауықтыру және мерекелік шараларға жұмсалатын шығындар;
және басқалар;
Жалпы өндірістік сипаттағы тұрақты шығындар : маркетинг пен жарнама
Экспуатациялық шығындар есептелетін нормативтер жоғарыдағы 5-кестеде келтірілген. 5-кестеде шығарылатын
Операциялық және ағымды төлемнің тікелей шығындарынан және өнімнің өздік
Өзіндік құнға кіретін салықты қоса алғандағы эксплуатациялық шығындардың толық
Операциялық және ағымды төлем шығындары;
Өзіндік құнға кіретін салықтар мен аударымдар;
Кредит процентінің төлемдері;
Өзіндік құнға кіретін амортизациялық аударымдар.
Амортизациялық аударымдар салық салу және эксплуатациялық шығындарға енгізу мақсатында
Экономикалық көрсеткіштерді есептеу келесі бастапқы мәліметтер негізінде жүргізілді.
1) Жылдық жұмыс күні – 345.
2) Электр энергиясының, судың шығыны кен орнындағы электр
энергиясы мен суды пайдаланудың нақты мәліметтері және технологиялық есептеу
3) Қызметкерлер «Көкжидемұнай» ЖШС мәліметтері бойынша есептелді.
4) Өнеркәсіптік өндірістік 1 қызметкердің жылдық орташа жалақысы
5) Салық салу мақсатында және өзіндік құн үшін амортизациялық
6) Салық салу мақсатындағы амортизациялық аударымдар негізгі қаражаттардың тобы
1 топ бойынша – ғимараттар, құрылымдар 8%;
2 топ бойынша – үймереттер: мұнай скважиналары 20%, басқа
3 топ бойынша – беру құрылыстары : электр беру
4 топ бойынша – күш машиналары мен жабдықтары, жылу
5 топ бойынша – жұмыс машиналары мен жабдықтары –
7 топ бойынша – мобильді транспорт - 15%;
8 топ бойынша компьютерлер- 30%, перифериялық құрылғылар - 20%;
9 топ бойынша – басқа топтарға қосылған активтер: материалдық
7) Өзіндік құнға қосылатын амортизациялық аударымдар есептеудің өндірістік әдісі
8) Электр энергиясының құны сұраныс беруші мәліметтері негізінде қабылданған:
9) Техникалық және ауыз су құны, регенттер мен материалдар
10) Офис қажеттілігіне (жылыту) сатып алынатын газдың бағасы 49
11) Негізгі қорларды ағымдық жөндеу шығындары олардың қалдықты қорының
12) Негізгі қорларды күрделі жөндеу шығындары негізгі қорлардың қалдық
13) Басқа шығындар табиғи шикізатты пайдалану төлемдерінен және жылына
14) Эксплуатациялық шығындар мұнай өндіруге тікелі қатысты объектілер үшін
15) Қазақстан мамандарын оқыту шығындары ағымдық шығындардың 1%-мөлшерінде қабылданады.
16) Ликвидациялық қор жалпы пайданың 1% мөлшеріндегі және өндірудің
17) Жер арендасы жылына 1886 доллар құрайды. Жобаланған периодтағы
3.3 Салықтар мен аударымдар
Салықтар мен аударымдарды есептеу Қазақстан Республикасы салық салу жүйесіне,
Есепте келесідегі салықтар мен төлемдер қарастырылған:
ішкі нарықта өнімді өткізу кезіндегі қосылатын құнға салық- 16%.
мұнайға акциздер Қазақстан Республикасындағы салық салынатын пайданың 30 %-і
дивидендтерге салықтар пайдананың 15%;
еңбек ақы қорынан аударымдар - 31%;
мүлікке салынатын салық – негізгі қорлардың құнынан 1%;
суды пайдалануы салығы алынатын су көлемімен 0,0084 $ 1
Роялти төменде келтірілген шкалаға сәйкес төленеді:
- мұнай өндіру көлемі 150000 тоннаға тең немесе аз
өндірілген мұнай көлемі 150000 тоннадан көп, 300000 тоннаға тең
450000 мың тоннаға тең немесе аз болғанда – 5
Өндірілген мұнай көлемі 450 мың тоннадан көп;600000 тоннадан аз
басқа жергілікті салықтар мен қорлар (транспорт құралдарына салықтар, табиғатты
мүлік салығының 1%-і;
Сонымен қатар салық туралы 3 аңда жинақталған нормадан тыс
көпке жеткенде күшіне енеді.
Бюджеттік тиімділік есебі кестелерде келтірілген.
Салықтық төлемдер мен аударымдар құрылымы суретте жақсы көрсетілген.
3.4 Жобаны жүзеге асырудың тиімділік көрсеткіштері
Жобаның экономикалық тиімділігін бағалау ҚР органдарының талаптарына және жалпы
таза пайда;
ақша ағымдары;
дискот нормасы 10% болғанда таза құн;
пайдананың ішкі нормасы;
капиталдық салымдарды өтеу мерзімі;
теріс пайдаға жеткенше өңдеу мерзімі;
меншікті көрсеткіштер.
Жобаның тиімділігін бағалаудың негізгі критерий таза келтірілгеннен құн болып
Таза пайданы есептеуде амортизациялық аударымдар мен таза пайданың бір
Табыс салығы төленгеннен кейін таза пайда шамасы есептеледі. Жоба
Сонымен бірге дискоит нормасы 10 % болғандағы енгізілген қаражатты
Инвестицияның өтелу мерзімі дискотирлетен қолма – қол ақша ағыны
Бұл көрсеткіш шамасы аз болған сайын, жоба тиімділігі жоғары
Қолма – қол ақша ағынының есебі кестеде келтірілген және
Суретте негізгі экономикалық көрсеткіштердің қолма- қол дискоитрленген ағынның, пайданың
Жобаның келесі факторлардың өзгерісіне тұрақтылығын анализдеу қосымша жүргізілген :
Мұнайды өндіру көлемі;
Капиталдық салымдар;
Эксплуатациялық шығындар;
Мұнай бағасы.
Өндіру деңгейінің төмендеуі, капиталдық салымдар құнының және эксплуатациялық шығындардың
Интегралды көрсеткіштер кестеде келтірілген. Пайданың ішкі нормасы инфляцияны ескере
Инвестицияның өтелу мерзімі – 2 жыл.
Жинақталған дисконтирленген қолма қол ағын оң шамаға ие және
Келтірілген өңдеу жобасын енгізген кезде мемлекет салық және
Техникалық – экономикалық және интегралды көрсеткіштерді анализдеу келтірілген жобаның
3.5 Жобаны іске асырудың экономикалық тиімділігі
Штангілі терең сорапты игерген кезде, тиімділігін анықтау керек:
Штангілі терең сорап санын
Бір қондырғының құнын
Инвестицияның ақырғы құны
Күтіліп отырған ақшалай салым 2004 жылы 662,9 мың $,
Мына формула бойынша таза ағымды құнын (NPV) анықтаймыз:
NPV=∑nt=1 cFt/(1+k)t-I0 ; (32)
Мұндағы cFt- t периот соңындағы ақшалай түсімі, мың
t- қалаған түсім нормасы %;
I0- алғашқы қаржылай салым, мың $.
NPV=662,9/(1+0,1)1 + 1197,9/(1+0,1)2 + 1716,4/(1+0,1)3 – 480=2401,9 мың
2) PI- бұл көрсеткіш мекеменің құндылығы 1 долларға
PI=(∑nt=1 cFt /(1+k)t)/ I0;
PI= (662.9/(1+0,1)1 + 1197,9/(1+0,1)2 + 1716,4/(1+0,1)3)/480=6
3) Ішкі түсім нормасы IRR.
NPV=∑nt=1 cFt/(1+k)t-I0=0
Мұнда k=IRR
662,9/(1+0,1)1 + 1197,9/(1+0,1)2 + 1716,4/(1+0,1)3 – 480=0
Теңдеуді таңдап алу әдісі бойынша есептейміз.
κ=0,20- деп қабылдаймыз, бұл теңдеуді былай көрсетейік:
662,9/1,21+1197.9/1.22 + 1716.4/1.23-480=1897>0
κ=0,7- қабылдаймыз:
662,9/1,7 + 1197,9/1,72 +1716,4/1,73-480=673,8
κ=0,9- қабылдаймыз:
662,9/1,9 + 1197,9/1,92 +1716,4/1,93-480=450,9
4) Инвестицияның өзіндік құнын ақтау кезеңі.
РР= I/CFt2 =480/662.9=072 жыл. (34)
4 ҚОРШАҒАН ОРТА МЕН ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Еңбекті қорғау
Мұнайгазөндіруші кәсіпорнындағы өндірістік зияндар мен қауіпсіздіктер қолайсыз ауа райы
Аудан климаты құрғақ тез континенталды. Жазы құрғақ, температурасы плюс
Ауаның ылғалдығы 30-60% , жылдамдығы 0,2-0,7 м/с.
Көміртегі мен сутегі мұнай құрамындағы қауіпті заттар болып табылады.
Көміртегінің жарылғыш қауіпті заттың шекті мүмкіндік концентрациясы 4.1 кестеде
10 Кесте-Жұмыс аймағында, ауа құрамындағы жарылғыш қауіпті заттың шекті
Заттар ЖҚШ мк Заттар ЖҚШ мк
айн % мг/м3 мг/л
айн% мг/м3 мг/л
Амиак 0,75 5500 5,50 Пентан 0,07 2050 2,05
Бензол 0,07 2250 2,25 Пропан 0,11 1900 1,90
Бутан 0,09 2250 2,25 Метан 0,30 1600 4,60
Метан 0,25 1650 1,65 Этан 0,15 1800 1,80
Керосин 0,07 3,700 3,70 этилен 0,15 1700 1,70
11 Кесте-Кейбір газ-ауа қоспасының жарылғыш шектері.
Қоспа аты Пн% Пв%
Бензин 1,1 5,4
Бензол 1,4 9,5
Ацетилин 1,5 82,0
Водород 4,1 75,0
Метан 5,1 16,0
4.1.2 Қорғау шаралары
Өндірістік ортадағы ауа-райының қолайсыздығынан, яғни қоршаған ауаның ластануынан, оның
Қоршаған ортада жоғары температурада жұмыс істеу адам организмінің күюіне
Өндірістік жайда қалыпты санитарлы-гигиеналық еңбек жағдайын сақтау үшін ауадағы
Табиғи винтеляцияда ауа алмасу жағдайдағы әртүрлі температура қорытындысында пайда
Жасанды немесе механикалық винтеляцияның екі түрі болады: жалпы алмасу
Жалпы алмасу мен жергілікті. Жергілікті винтеляцияда зиянды заттар ауланады
Винтеляция тәртібі өндірістік жағдайға байланысты. Өндірістік тәртібі кешеннің жарықтығы
Табиғи жарық таңғы, жоғарғы және құрастырылған болып бөлінеді.
Бірінші-терезеден түскен жарық, екіншісі-светті фонарьдан түскен жарық, үшіншісі-светті фонарь
Өндірістік кешендегі жарық жасанды жарық уақыт мөлшерімен қолданылады. Қалыпты
Мұнай және газ өндірісіндегі кәсіп орын мен өндірістік кешенде
Күнделікті кешенді санитарлы жарылыстан (улы газ, бөлінуші шаң) 50
4.2 Кәсіпорын үшін шекті мүмкін қалдықтарды орнату
ұсыныстары
Атмосферада ластауыш заттардың таралуын есептеу нәтижелерін талдау жобаланатын кәсіпорынның
12 кесте-Зиянды заттардың атмосфераға шығарылу нормативтері бойынша ұсыныстар.
Заттың аталуы Көз номері
Қалдық нормативі бойынша ұсыныстар
г/с Т/жыл
ДНС ауданы
Азот диоксиді 4 0,0355 1,075
Мұнай көмірсутектері Ұңғылар
1
2
3
5
6
7
8
9
10
11 0,0083
3,1589
0,0024
0,2841
4,333
0,0433
0,0187
0,0046
0,0021
0,0108
0,0705 8,785
88,498
0,074
0,019
0,1281
1,311
0,566
0,1394
0,0633
0,197
0,1222
Көміртегі оксиді 4 4,444 134,40
Қаныққан көмірсуек 4 0,533 16,128
Күйе 4 0,533 16,128
ГЗУ-1 ауданы
Мұнай көмірсутектері 12
13
14 0,06231
0,00096
0,02453 1,884
0,02856
0,742
ГЗУ-2 ауданы
Мұнай көмірсутектері 22
23
24 0,03205
0,00096
0,01227 0,968
0,02856
0,371
ГЗУ-3 ауданы
Мұнай көмірсутектері 31
32
33 0,0345
0,00096
0,01227 1,042
0,02856
0,371
ДНС Көкжиде-Кеңқияқ МДҚ мұнай желілері
Мұнай көмірсутектері 37
38
39 0,00052
0,00027
0,00065 0,0286
0,0081
0,0206
Кеңқияқ МДҚ
Мұнай көмірсутектері 1
2 0,067
1,1775 2,016
35,608
Өнеркәсіптік база
Бейорганикалық шаң 3
4 0,023
0,023 0,1207
0,1208
Күкірт қышқылы 5 6,2 x 10-9 1,9 x
Фторлы сутек
6 0,00015 0,0045
Марганец және оның қосы/ры 6 0,00011 0,0033
Аспалы затар 6 0,00081 0,0245
Мұнай көмірсутектері 7
8 0,89
0,36 0,203
0,057
Көмірегі оксиді 9 0,16 0,00405
Азот диоксиді 9 0,01 0,000457
Күйе 9 0,005 8,9 x 10-5
Бензопирен 9 6,0 x 10-8 2,9 x10-9
Барлығы
311,318
Толық кәсіпорын үшін ШМҚ нормативі 311,318 т/жыл құрайды.
4.2.1 ШМҚ нормативтерінің сақталуын бақылау
ШМҚ нормативтерінің сақталуын бақылау РНД 211.2.02.02-97 және РНД 211.3.01.06-97
Бақылауды ұйымдастыру және уақытында есеп беру жауапкершілігі кәсіпорын әкімшілігіне
Жоспары бақылау жиілігін білу үшін кәсіпорын оның қауіптілік ка-тегориясын
Қауіптілік категорясы ластаушы заттардың қауіптілік критерилеріне байланысты анықталады.
Есептеу кезінде ластаушы зат қалдығының массасы, м, т/жыл, ШМҚ
13 кесте
Қауіптілік класы 1 2 3 4
q 1,7 1,3 1,0 0,9
і-ші ластаушы заттың қауіптілік критерий келесі түрде анықталады: КОВ=
Жобаланатын объективтен шығарылатын қалдықтың қауіптілік кате-гориясын алынған КОВі мәніне
Категория 1 2 3
КОВ >105 103-105