МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
Медицинада АЖ-ді құруда қолданылатын әдістерді талдау
1.1 Медициналық АЖ классификациясы
1.2 Ауруханалық Автоматтандырылған Ақпараттық жүйені (АААЖ) құру әдістемесі
1.2.1 Ауруханалық Автоматтандырылған Ақпараттық жүйені (АААЖ) декомпозициясы
1.2.2 АААЖ компоненттерінің (интеграциясы) жинағы
1.3 Жинақталған АААЖ-нің архитектурасы
1.4 АААЖ-ні қолданудың тиімділігі
АННОТАЦИЯ
Дипломдық жоба стационардан шығуларды есептейтін Автоматтандырылған Ақпараттық Жүйені
МҚ шыққан науқастар туралы ақпаратты, №066 МЗ ресей
Жүйе Филатов атындағы №13 қалалық клиникалық балалар ауруханасында
Дипломдық жобаның есебін беру материалдары түсіндірме жазуларды, 5
КІРІСПЕ
Соңғы кездері есептеуіш техника құралдарын медицинада қолдану қызығушылығы
Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстар Республикасы Денсаулық Сақтау Министрлігінің
Берілген жұмыстың маңыздылығы денсаулық сақтау кеңселері қажетті ақпараттық
мединацадағы ААЖ-нің өзгешіліктері мен ерекшеліктеріне талдау жүргізу;
автоматтандырылатын бөлімше жұмысының технологияларын талдау;
енгізілетін және шығарылатын қажетті ақпараттарды анықтау;
программаларды құру және өңдеу;
тәжірибелік эксплуатцияны жүргізу, және тапсырыс берушілерге ендіру;
құрылған программалық құралдарды ендірудің экономикалық эффектісін анықтау.
Медицинада АЖ-ді құруда қолданылатын әдістерді талдау
Халық денсаулығын қамтамасыз ету мәліметтерді тұрақты жинақтап, сақтап
МАЖ классификациясы
[1]-ді ескере отырып, жалпы МАЖ-дің барлығы да әкімшілік
амбулаториялық МАЖ;
стационарлар;
ұлттық МАЖ.
Амбулаториялық МАЖ емделушінің дәрігерге әр бір қараушы туралы
Стационарлар МАЖ шығару эпикризасы, әсіресе қысқаша анализ, диагноздар,
Халықтың әлеументтік денсаулығын сақтау МАЖ барлық медициналық қызыметтер
АААЖ-ні құру әдістемесі
Қазіргі заманғы АААЖ стационар МАЖ мен амбулаториялық МАЖ-дың
АААЖ декомпозициясы.
АААЖ-ні декомпозициялаудың көп жолдары бар. Олардың барлығы да
Горизонтальды принцип нақты қолданушының мұқтаждығына бағытталған немесе біртекті
Вертикальды немесе функциональды принцип әрқайсысы функциялар жиынтығынан
Медициналық іс-әрекеттің орындалуын қамтамасыз ету;
Емдеу мекемелерінде медициналық мағлұмат көлемінің арту мақсатында медициналық
Материалды-техникалық және медициналық жабдықтарды қамтамасыз ету;
Әкімшілік іс қызыметтің оперативті жоспарлауы;
Емдеу әрекетінің оперативті жоспарлауы. Көпшілік басым жағдайда горизонтальды
!(Жинақ (интеграция)
АААЖ-компонентінің жинағы
АААЖ-компонентінің жинағы оның дербес компоненттерді декомпозициялауынан күрделірек. АААЖ-сін
( Емделуші ішкі жүйелерге бөлудің ықпалын түсінбеуі тиіс;
( АААЖ-ні қолданушы әртүрлі ішкі жүйелердің функцияларына оңай
( Ақпарат тұтас бір Мәліметтер қорында сақталуы тиіс
Жинақ түпкі мақсат емес және ол аурухананың жұмысын
Жинақталған АААЖ-нің архитектурасы
АААЖ-нің архитектурасының келесідей үлгілерін ерекшелеуге болады:
( Мәліметтердің орталықтандырылған өңдеу үлгісі;
( Мәліметтердің үлестірілген өңдеу үлгісі;
АААЖ мәліметтердің орталықтандырылған өңдеу үлгісі бір немесе өзара
Мәліметтердің орталықтандырылған өңдеуінің жақсы жағы- емделушілер туралы, артық
Көптеген АААЖ-дің архитектурасы жоғарыда аталып өткен үлгілерге ғана
Орталық ЭЕМ-мен дербес ЭЕМ жергілікті желінің бірлесіп қолданылуының
АААЖ-ні қолданудың тиімділігі
Аурухананың персонал еңбегін ұйымдастыру құралы ретінде АААЖ емделушінің
( персонал жалақысын үнемдеу;
( медициналық қызыметкерлерді дағдылы кеңселік жұмыстан құтқаруды есптеу
( медициналық қызымет көрсету сапасын көтеру, ақпараттың кеңінен
( ресурстарды шамасынша толық пайдалануж
( ресурстармен жақсы жабдықталу;
( қызымет көрсетудің сапасын жалпылай жоғарлату.
Егер бұрында АААЖ-нің негізгі тағайындалуы аурухананы басқаруды жақсарту
АААЖ-ні енгізу бюджеттік шығынның төмендеуінеәкелмейді, тек оның өсімінің
медстатистика бөлімінің стационардан шығушылар туралы мәліметтерді өңдеу жұмыстарының
2.1. Бөлім жұмысының технологиялық сызбасы.
Аурухананың әр-түрлі категориялық қызыметкерлері жайында оперативті ақпаратты
Медстатистика жұмысының технологиясын қарастырайық. Сурет-1 де бөлімнің
Сурет-1. Медстатистика бөлімі жұмысының технологиялық сызбасы.
Медстатистикаға дәрігерлер толтырған (№066/у форма) сырқатнамалар келіп түседі,
( әрбір бөлім бойынша ай сайынғы есеп берулер;
( барлық стационар бойынша жылдық есеп берулер ;
Стационардағы аурулар құрамы, мерізімімен емдеу салдары;
0-6 тәулік болған нәрестелердің құралы және оларды емдеу
Мекеменің хирургиялық жұмысы;
Ауруларды жасы мен ауданы бойынша бөлу;
0-ден 6 тәулік болған шығушы аурулар құрамы;
Басқа емдеу мекемелеріне ауыстырылған аурулар;
Басқа стационарлардан ауыстырылған ауру нозологиясы (ауру туралы ілім);
Қайтыс болғандардың нозологиялық кестесі;
Қайтыс болған аурулардың жасы бойынша нозологиясы;
0-6 күн ғана өмір сүріп, қайтыс болғандар нозологиясы;
Қайтыс болғандар операциялары;
Тәулікке дейін қайтыс болғандар нозологиясы;
Жұқпалы аурулар нозологиясы;
Бөлім бойынша жұқпалы ауруларды бөлу;
Өзге қалалық ауруларды ауруханаға жатқызу каналдары және аурухана
басқа стационарларға ауыстырылған аурулар саны, соның ішінде басқа
Жаңа туған нәрестелер, 0-6 тәулікте қайтыс болғандар саны,
Ауыра бастаған алғашқы тәулігінде келіп түскен жүрек етінің
Қайтыс болған жүкті, жаңа босанған және босанатын әйелдер
2.2. Документ айналымының формальдық сипаттамасы.
Форма №066/у Ресей Федерациясының кез келген стационары үшін
Ауру сырхатнамасының номері;
Аурудың аты-жөні, тегі;
Аурудың жынысы;
Туған жылы, датасы;
Туған уақыты;
Жасы;
Салмағы;
Тұрғылықты мекен жайы;
Өмір сүретін ауданы;
Қалалық/ ауылдық;
Аурудың азаматтығы бар мемілекет;
Жолдаған ұйым;
Жолдау себебі;
Стационар бөлімі;
Койка профилі (Төсек қапталы);
Стационарға ауыр халде немесе жоспарлы түрде жеткізілуі;
Ауырғаннан (жарақаттанған) қанша сағаттан кейін;
Стационарға түскен датасы;
Стационарға түскен уақыты;
Ауру салдары;
Шығу/ ауыстыру/ қайтыс болу датасы;
Шығу/ ауыстыру/ қайтыс болу уақыты;
Стационарда өткізген күндер саны;
Жөнелткен мекеменің диагнозы;
Алғаш/ қайтадан ауруханаға жатқызылды;
Стационар диагнозы;
Хирургиялық операциялар;
Вассерман Реакциясында тексеріп көру;
Емдеуші дәрігердің аты-жөні, тегі;
2.3. Медстатистика бөлімін қамтитын
ақпараттар ағынының бағасы.
1998 жылы ауруларды емдеу жоспарына 22400 адам қамтылды.
Ең үлкен көлемді форма7 иеленеді. Егер бір форма7
МҚ құрылымы және өңдеу алгоритмдері.
3.1. МҚ құрылымы
Шығушы аурулар бойынша ақпараттарды сақтау үшін Мәліметтер Қоры
Аты-жөні тегі
Жынысы Туған датасы Туған уақыты
Жасы
Салмағы
Мекен жайы Қалалық
Аудан Кім жолдады Жолдау себебі
Бөлімі Төсек қапталы
ауылдық
Ауыр халде жеткізілді ме? Қанша уақыттан кейін: Түскен
Салдары Салдар себебі Қайда ауыстырылды Салдар
Өткізген күндер Жөнелткен мекеменің диагнозы Ауруханаға қайтадан жатқызылды
жоқ
Аурудың диагноздары
Ауру шифрі Ауру коды
Хирургиялық операциялар
Операция шифрі Датасы Нәтиже Операция
Сурет 2.мәліметтер қорының концептуальды үлгісі.
Мәліметтер қоры үлестірілген- ол үш кестеден тұрады:
( Кестелер “DIA66” (еауқастың диагнозын қамтиды);
( Кестелер “OP66” (науқасқа жасалған операция атауын қамтиды);
( Кестелер (қалған барлық ақпараттарды қамтиды);
Байланыс сырқатнама номері бойынша құрылады. Әрбір шығушыға “KARTA”
Басқаша сөзбен айтқанда, “KARTA” және “DIA66” кеселері арасында,
3.1.1. Кестенің файлдық құрылымы.
Әр кесте өзіне мәліметтер файлын және индекстер файлын
( KARTA 66.DBF және KARTA 66.NTX;
(DIA 66.DBF және DIA 66.NTX;
(OP66.DBF және OP66.NTX;
KARTA 66.DBF файлының құрылымы:
Өріс аты Типі Ұзын- дығы Мазмұны
NUM_IB C 7 Сырқатама номері
FAM C 30 Ауырудың фамилиясы
F_S_NAME С 30 Ауырудың аты жөні
DATE_B D 8 Туған жылы
HOUR_B N 2 Туған сағаты
MINS_B N 2 Туған минуты
OLD N 2 Жасының коды
POL N 1 Жынысының коды
MASSA C 6 Массасы
PLASE_LTV C 60 Адресі
RAION N 2 Аудан коды
CITY_VIL N 1 Код қалалық/ауылдық
DIRECT1 N 2 Жолдаған мекеменің коды
DIRECT2 N 2 Стационар коды
STATE N 2 Мемлекет коды
WHY N 1 Жолдау себебінің коды
DEPARTMENT N 2 Стационар бөлімінің кожы
KOIKA N 2 Төсек қапталының коды
PASS N 1 Түсу жағдайының коды
TIME N 1 Аурудан кейін түскен коды
DATE_IN D 8 Стационарға түскен датасы
HOUR_IN N 2 Түскен сағаты
MINS_IN
2 Түскен минуты
END1
1 Салдар коды
END2
1 Салдар себебінің коды
END3
2 Ауыстыру үшінгі мекеме коды
DATE_END
8 Салдар датасы
HOUR_END
2 Салдар сағаты
MINS_END
2 Салдар минуты
OLD_D
2 Қайтыс болған сәттегі жасы
ALL_DAY
2 Стационардағы күндер саны
DIA_DIRECT
4 Бағыттаушы диагноз
NUM_COME
1 Түскен санның коды
RW_DATE
8 RW-анализдің датасы
RW_REZ
1 RW-нәтижесінің коды
FAM_DOCTOR
2 Емдеуші дәрігер фамилиясының коды
Файл үшін индексті өрнек:NUM_IB, DIA66.DBF файлының құрылымы.
Аты Типі Өлшемі Мазмұны
NUM_IB С 7 Сырқатнама номері
KOD1 C 1 Ауру коды
KOD2 C 1 Диагноз коды
SHIFR C 4 Ауру шифры
COMM1 M 10 Ауру атауы
Файл үшін индексті өрнек: NUM_IB+KOD1 OP66.DBF файлының құрылымы:
Аты Типі Өлшемі Мазмұны
NUM_IB C 7 Сырқатнама номері
SHIFR C 4 Операция шифрі
DATA D 8 Операция датасы
COMM M 10 Операция атауы
Файл үшін индексті өрнек: NUM_IB.
3.1.2. Мәліметтер қорының сақталуы
Мәліметтер Қорының сақталуы мен бүтінділігіне қамтамасыз ету мақсатында
3.2. Программа алгоритмі
Жүйе Ресей Денсаулық сақтау министірлігінің №066/у формасын толтыруды
Ағымды датаны енгізу;
Негізгі менюден келесі функциялардың біреуін таңдау;
а) Мәліметтерді енгізу және баспаға шығару;
б) Бұрын енгізілген мәліметтерді түзету;
в) Сырқатнама номері бойынша немесе фамилиясы бойынша
г) Есеп беру формаларын алу («күні, айы,
д) Программадан шығу;
Әр функцияны орындағаннан кейін негізгі менюге оралып, кез
Сондай ақ “Программаны орнықтыру” режимі қарастырылған. Ол программада
Сурет 3.
Программа
алгоритмі.
Сурет 4. Есеп берулердің қалыптасу алгоритмі.
Программаның іске асырылу сипаттамасы.
4.1 Программа сипаттамасы.
Бұрын да атап өткендей, стационардан шығушылардың автоматтандырылған жүйесі
Программа келесілерді қамтамасыз етеді:
( Стационардан шығушы аурулар жайында мәліметтерді енгізу,
( Есеп беру кезеңімен шығушы аурулар туралы мәліметтер
( Нақты стационар құрылымын орнықтыру;
Ло есептеуіш техника обылысының маманы емес қолданушыларға
Программа Clipper бағдарламалау тілінде жазылған және 3.1- версиясынан
Программаны іске қосу үшін командалық жолдағы (karta теріп
( ағымды датаны енгізу;
( негізгі менюде жұмыс;
( жаңа мәліметтерді енгізу;
( енгізілген мәліметтерді түзету;
( таңдалған уақыт бойынша есеп берулерді баспаға
( нақты стационар құрылымын орнықтыру;
( программадан шығу.
4.1.1. Ағымды датаны енгізу.
Программаны іске қосқан кезде экранда “Бүгін” деген
Датаны растау үшін ENTER пернесіне басыңыз, өзгерту үшін
4.1.2. Негізгі менюмен жұмыс
Программаның негізгі мнеюі келесі пункттерден тұрады.
( құру;
( жоюу;
( жөндеу;
( навигация;
( есеп берулер;
( шығу;
Негізгі менюдің функтері бойынша жылжыту меңзердің жылжыту пернелерімен
4.1.3. Жаңа мәліметтерді енгізу
Егер негізгі менюден “Құру” пункті таңдалынса, стационардан шығушылардың
Стационардан шығушы жаңа аурудың сырхатнама номерін енгізуге арналған
Осыдан кейін экранда №066/у формасының негізгі пунктерін қамтыған
Негізгі менюге оралу F10 пернесін басу арқылы жүзеге
ааааааааааааааааааааааааааааааааааааааааааааааа
””””””””
Стационардағы аурулар құрамы, мерізімімен емдеу салдары;
0-6 тәулік болған нәрестелердің құралы және оларды емдеу
Мекеменің хирургиялық жұмысы;
Ауруларды жасы мен ауданы бойынша бөлу;
0-ден 6 тәулік болған шығушы аурулар құрамы;
Басқа емдеу мекемелеріне ауыстырылған аурулар;
Басқа стационарлардан ауыстырылған ауру нозологиясы (ауру туралы ілім);
Қайтыс болғандардың нозологиялық кестесі;
Қайтыс болған аурулардың жасы бойынша нозологиясы;
0-6 күн ғана өмір сүріп, қайтыс болғандар нозологиясы;
Қайтыс болғандар операциялары;
Тәулікке дейін қайтыс болғандар нозологиясы;
Жұқпалы аурулар нозологиясы;
Бөлім бойынша жұқпалы ауруларды бөлу;
Өзге қалалық ауруларды ауруханаға жатқызу каналдары және аурухана
басқа стационарларға ауыстырылған аурулар саны, соның ішінде басқа
Жаңа туған нәрестелер, 0-6 тәулікте қайтыс болғандар саны,
Ауыра бастаған алғашқы тәулігінде келіп түскен жүрек етінің
Қайтыс болған жүкті, жаңа босанған және босанатын әйелдер
Тоқсандық есеп берулерді барлық стационар бойынша да алуға
Есеп беруді таңдаған соң есеп беру кезеңінің бастапқы
Өңдеуден кейін қажетті есеп беру формасы алынады, және
( принтерді қосу;
( принтерге қағаз парағын салу;
( менюде “Есеп беруді баспаға шығару” нұсқасын таңдау.
4.1.8. Орнықтыру
Программаларды орнықтыру нақты қолданылу режимінде анықтағыштарды түзетулермен тұжырымдалады.
Орнықтыру режимі арқылы программаның қолданушысынан жасырылған және тек
( стационар бөлімдерінің тізімін таңдау және өзгерту;
( төсек қапталдарының тізімін таңдау және өзгерту;
( жолдаушы мекемелердің тізімін таңдау және өзгерту;
( қайтыс болу себептерінің тізімін таңдау және өзгерту;
( аудандар тізімін таңдау және өзгерту;
( жас шамалары тізімін таңдау және өзгерту;
( ауыстыру себептері тізімін таңдау және өзгерту;
( жолдаулар себептерінің тізімін таңдау және өзгерту;
( ынтымақтастық мемілекеттер тізімін таңдау және өзгерту.
Менюдің кез келген пунктін таңдау кезінде қолданушы таңдалған
Енгізуді аяқтаған соң ENTER пернесіне басу керек. Элементті
Элементтің жаңа атауы енгізілген соң ENTER пернесі басылады.
ESC пернесін басу алдыңғы менюге қайтуды іске асырады.
4.1.9. Программадан шығу
Жүйемен жұмысты аяқтау үшін негізгі менюден “шығу” пунктін
Типтік хабарламалар мынадай болуы мүмкін:
”Not enough memory”, ”Memory fault”- бұл хабарламаларға байланысты
”Unable to open file ”- көрсетілген файл каталогында
Неғұрлым күгделірек жағдайларға ұшырасқан кезде хабарлама, ситуация жазып,
4.2. Тәжірибелік эксплуатацияның нәтижелері.
Тәжірибелік эксплуатация Н.Ф.Филатова атындағы №13 Қалалық клиникалық балалар
Жұмыс барысында ақпараттарды енгізудің және есеп беру документтерін
ҚОРЫТЫНДЫ
Жасалған жұмыс барысында келесідей нәтижелер алынды:
( медицинада ақпараттық жүйелерді құру әдістеріне талдау жүргізілді;
( стационардың медстатистика бөдімінің жұмысына талдау және оған
( сақталатын ақпараттардың көлемін енгіу/шығару сұраныстар ағынын өңдеудің
( документ айналымының (форма №066/у) формальдық сипаттамасы құрылды;
( ресей Денсаулық министірлігінің №066 формасы жайында ақпараттарды
( өңдеу алгоритмдері құрылды;
( Clipper Summer’87 тілінің көмегімен құрылған программа 310
( мәліметтер қорының сақталуы мен бүтіндігін қамтамасыз етуге
Автоматтандырылған жүйе жұмысын енгізудің жылдық экономикалық тиімділігі
Жүйе Н.Ф.Филатова атындағы №13 Қалалық клиникалық балалар ауруханасында
Стационар бөлімі
сырқатнама
Медстатистика
Оперативтік бөлім
№66/у форма
Шығушылар, қайтыс болғандар, орын ауыстырғандар журналы
Стационардың әрбір бөлімі бойынша ай сайынғы есеп берулер
Түспеген сырхатнама туралы анықтама
Сырқатнама, ф. №66/у, есеп берулер, кестелер
Архив
Барлық стационар бойынша жылдық есеп берулер
Ауру сырқатнамасының номері
Ағымды датаны енгізу
Айнымалыларды орнату, файлдарды ашу
Негізгі меню
Жаңа сырқатнама номерін енгізу
Бұрынғы сырқатнама номерін енгізу
Есеп-беру типін таңдау
Орнықтыру типін таң сырқатнама номерін дау
066 форманы таңдау және көру
Орнықтыру дың орындалуы
Таңдалған форманы жою
Есеп-беру кезеңін енгізу
Есеп-беру дің қалыпта-суы
№066/у форма мәтінін қалыптас тыру
№066/у формасын толтыру, өзгерту
өзгертулерді сақтау
Ауруларды сырқатнама номері, фамилясы бойынша көру
Жұмыстың аяқталуына дайындық
Есеп беру типін таңдау
Есеп беру кезеңін енгізу
МҚ арасындағы қажетті қатынастарды орнату
GO TOP “KARTA” МҚ-на
Таңдалған есеп беруге жазбаның сәйкестігін тексеру
End of file “BUFF8” МҚ-на
“BUFF8” МҚ-на жаңа жазбалар қосу
“BUFF8” МҚ-на жазба өрістерді толтыру
“KARTA” МҚ-ның келесі жазбасына өту
End of file “KARTA” МҚ-на
Есеп берудің экранда көрсетілуі
REPORT FORM BUFF8