ЖПФ зақымдылығы мен оның пайда болу себептері мен
Кіріспе
І Бөлім
ЖПФ бұзылу себептері мен түрлері.
1.1. ЖПФ бұзылу түрлері.
1.2. ЖПФ бұзылу себептері.
ІІ Негізгі бөлім
ЖПФ түрлері зақымдықтары.
2.1. Мидың маңдай бөлімінің зақымдануынан жоғарғы қабыршақ
2.2. Мидың желке және желке шүйде бөліктерінің әлсіреген
2.3. Маңдай жүйесінің бұзылу кезінде интеллектуалды процестердің
ІІІ Қорытынды
Кіріспе
1.Психология дегеніміз бұл сыртқы дүниедегі объектілерді немесе оқиғаларды
Психиканы түсіндірудің тағы бір танымал тәсілі оған мидың
Психиканы ми арқылы түсінуге ең басты кедергі сол,
Психиканы функциялық жүйе ретінде түсіну үшін психиканы сыртқы
2. Психиканың пайда болу себебін организмнің дамуын өзгерткен
Біріншіден, бұл жерде біз жоғарғы психиканың дамуына нерв
Биологиялық белсенділіктің өрістеуі, жаңа тіршілік жағдайларына қосылумен байланысты.
Тіршілік ортасының күрделенуін организмнің соған сәйкес күрделенуімен жеңеді.
І бөлім. ЖПФ бұзылу себептері мен түрлері.
1.1. ЖПФ бұзылу түрлері.
Психика ауруларын (психикалық функция) қазіргі кездегі әдебиеттерде психикалық
Иә, нейропсихологияда дизонтогенді зерттеу пәні етіп қарастырады. Нейропсихология
Қазіргі кездегі неропихологияның негізгі назарын ЖПФ мына төмендегідей
Мидың белгілі бір зонасының локальды зақымдануына себепші болған,
Мидың локальды зақымдануына себепші болған тілдік функцияның бұзылуы.
Локальды емес (диффузды) ми зақымдану (түрлі деңгейдегі дегенеративті
Тілдік және тілдік емес ЖПФ тәртібінің бұзылуы бір-бірінен
ЖПФ тілдік емес бұзылуын нейропсихологиялық арнайы бөлімдері қарастырады.
Э.С.Симерницкая балалар нейропсихологиялық әдістемесін жасады, және ол негізінен
Тілдің бұзылуы нейропсихология пәнінің шеңберінде, сондай-ақ нейролингвистика шеңберінде
Тілдік функцияны нейролингвистикалық зерттеу ХЭД еңбегінің жарыққа шығуымен
Г.Хэдтің зерттеуін жалғастырушылар Р.Якобсон, М.Холла, А.Р.Лурия, Е.Н.Винарская, Т.В.Ахутина,
Қазіргі кездегі нейролингвистикада екі түрлі негізгі бағыттар бар.
парадигнотикалық тіл операциясының бұзылуымен байланыстырады. Ал мұны мидың
«алдыңғы» мимен жүзеге асырылатын синтагматикалық іс-әрекеттің бұзылуы. Мұндай
Нейролингвистикалық зерттеудің екінші бағыты – Хэд көтерген ми
Бұл нейролингвистикалық екі бағытта тілдік функция мен оның
1.2. ЖПФ бұзылуының себептері.
ЖПФ бұзылуына апаратын себептер мынадай болып белгіленеді.
а) органикалық
б) функционалдық
Қазіргі кезде мұндай етіп бұзылу критерилерін белгілеу қайта
Үлкендер мен балалардағы ЖПФ органикалық генеза бұзылуының себептерін
1) Біреуге міндет артатын тұқымқуалаушылық, психиканың түрлі генетикалық
2) Құрсақтағы дамудағы (антенатальды факторлары) келеңсіздіктер токсикоз травмалар
3) Туу кезіндегі паталогиялық жағдайлар (пернитальды ми зақымдануы)
Асфиксия – (бала серігінің ерте отслайки) бала кіндігінің
4) Мидың постнаталды бұзылуы: Нейроинфекциялық және ОЖЖ 2-3
Үлкендердегі ЖПФ органикалық генезінің бұзылуы көрсетілістері:
Ми инсульті (ми қанайналымының бұзылуы) зардабына.
Ми – ми сүйегнің травмасы.
Ми ісіктері және оны алып тастауға байланысты туындайтын
Енді, баланың психикалық дамуына ерекше мәнге ие және
Нейроинфекциялық аурулардың ішінде ең көп тараған түрі мененгит
Мененгит екі түрге бөлінеді:
іріңді
ұйыма (серозный)
Клиникалық жағынан алғанда бұл екеуі бір-біріне жақын, яғни
Энцефалит мынандай түрлерге бөлінеді:
эпидемиялық
(клищевой) кенелік
Постветряночный
Эпидемиялық энцефалит – қарыншаға жақын орналасқан ми бөлімінің
Кенелік энцефалит – сопақша ми мен жұлынның бас
Мененгит және энцефалитте байланысты дер кезінде және дұрыс
Арахноидта біркелкі емес. Бұл есіту жолының ұйымдасуында болады
Нейроинфенкция – бактерия, вирустар, грибок сияқфты қоздырғыштар арқасында
Нейротролизмнен басқа, нейроинфекциялық бейімділік сосудтардың өзгерісінен де белгіленеді.
Миға енген инфекциялық қоздырғыш клеткаішілік алмасуды бұзылуға алып
Нейроинфекциялық ауруларды кей жағдайларда суықтау аурулары мен гриппен
Қазіргікездегі медицина дамуы бойынша ана құрсағындағы кезеңде-ақ тұқым
Баланың психикалық дамуының ұғымына байланысты «гидроцефалия» терминін пайдаланады.
Гидроцефалия – бұл белгілі нормалармен салыстырғанда бас сүйегнің
Саусақ, ми ісіктері оған себеп болып, бұл қарынша
Әсіресе мидың маңдай бөлімінің көлемі үлкейеді. Кей жағдайларда
Жұлын сұйықтығындағы қысым жоғарылығы түрлі нервтерге, әсіресе есіту
Жас келген сайын гидроцефалі өсуі де және жойылып
Микроцефолия – бұл адам бас ми сүйегінің белгіленген
Психикада – ақыл кемдік болады, имбоцильдік және идеотиялыққа
Микроцефалимен ауыратын балаларды емдемейді, оларды әлеуметтік бейімділікке үйретіп,
Дамудың бұзылудың рекше түріне хромосомды – генетикалық жатады.
Хромосомдар – ДНК молекуласының негізгі материалы. Хромосомдардың белгілі
Құрсақ ішіндегі, босану кезіндегі және босанғаннан кейінгі алғаш
Мутагендер дегеніміз – бұл мутация белгілерін білдіретін процестерді
Тератогендер дегеніміз- жүктілік кезеңінде болатын зиянды факторлар. Ол
Мутация үш деңгейде болады:
гендік
хромосомды
геномномды
Генді мутация – бұл жекелеген гендердің ішкі құрылымының
Хромосомды мутация – бұл сол хромосомдар құрылымының өзгеруін
Геномды мутация - дегеніміз бұл хромосом санының өзгеруін
Организм дұрыс дамуы үшін әке мен ананың екеуінің
Патогенетикалық механизмінің ішінде құрсақ ішіндегі генетикалық бұзылудың ішіндегі
құрсақтағы дамудың бірінші соңы – екінші аптаның басы
ІІІ-VI апта – кемістік дамуына апарып соғады.
Бұл кезеңдерде ми қабыршығы зақымдалады. Басқа кезеңдерге қарағанда
Адамдар арасында кезіккен бірден-бір хромосомды анамальдылық – синдром
Ең жиі кездесетіннің брі – ол синдром Шерешевского
Шерешевского – Тернера синдромымен ауыратындарға тән синдром –
Осындай синдромға ұқсастау синдром Ульриха-нунан деп аталады. Бұл
Гендік арулар – негізіне гендік мутацияға байланысты туындайды.
Дегенмен, барлық гендік мутациялар патогенияға бармайды. Оның кейбіреулері
Олай болса гендік аурулар – гендер мутациялығына байланысты
Бірнәрсені ескеріп отыруымыз керек. Бұл адамның туғаннан дүниеден
Әсіресе ескеретін нәрсенің бірі – ол резус-фактор К.Ланштейнер
Резус-фактор – бұл ана мен тіршілік иесі қанының
Сонымен, жүктілік кезіндегі тіршлік иесінің зақымдалуы ол гендік-факторларға
Олар:
дәріні тым көп пайдалану;
ананың вирусы аурулары (әсіресе қызылша, боткіш ауруы);
ауруды қоздырмайтын препараттар. Мысалы: галидомид,. Бұл дәрі барлық
ішкілік, наркотик, никотин пайдалану;
ұзақ мерзімде ана организмінің стрестілік жағдайда болуы.
Дұрыс тамақтану режим, және т.б. болуы.
ІІ бөлім. ЖПФ – ның түрлі зақымдылықтары
2.1. Мидың маңдай бөлімінің зақымдалуынан жоғарғы қабыршық функцияның
Жоғарғы функциялардың маңдай мибөлігінің зақымдалған кездегі бұзылуы.
Біз осы бөлімді көтере отырып келесі сұрақты қарастырамыз,
Олар барлық, мәліметтерге қарағанда өте күрделі функцияны көтереді,
Біз осы ретте, маңдай ми еншілерін және тәрбиедегі
Маңдай ми функцияларының анализіне, өткен кезімізде, біз неврологияның
Ғалым сирек түрде маңдай ми еншілерін байланыстырған еді.
Ол өзінің дамуын, тек адамзат баласынан алған мәліметтерді
Бақылаушылардың көрсеткеніндей маңдай миларының еншілерін электронды токпен тиген
Көру, есту сезімдері, сонымен бірге есептік әрекеттердің бұзылуына
Бұл зерттеулердің қорытындысы, зерттеулерді келесідей жағдайға әкелді, яғни
Осы зерттеулерден соң, олар мидың «мылқау аумағы» деп
Бұл зерттеулерге, басқа зерттеулерден алынған факторлар қорытындысы қарама
Авторлар жануарлардың күрделі қалыптағы жағдайларын тыңғылықты зерттеп және
Экспирлация мен маңдай мишілері, ауру жануарларды тексерген кезде,
Ми функциясының негізін толық ұстап қалу үшін –
Маңдай ми бөліктерінің құрылым функциясының мәліметтері.
Бас мидың ауданы ¼ бөлігін қамтиды.
Сонымен бірге төменге күрделі және жаңа құрылымдарды
Осы ретте, оның барлық бөліктеріне тоқталып кету, артық
Сондықтан біз оның жалпы ұйымдастырушылық функцияларына тоқталып кетейік.
Бас миының бөлімдері, моторлы бөліктің алдыңғы жағында орналасқан
Моторальдағы зонының алдында (6 ж»не 8 Бролдман) өзінің
Олардың кейбір бөлігі конвенситатта орналасқан бір – бөлігі
Біз жоғарыда көргендей, қазіргі заман анатомия әдебиеті, осы
Рлар филагенетикалық дамудың ең кешегі кезеңінде тұрады.
Сонымен бірге жіңішке құрылым, көп жақты байланыстар
Грефонтальді ми, кора бөлімдері филагенезиннің кешені этаптарында құрылады.
Олар жеке полярларға дифференцировка жасайды.
Мұндай полярлар, тек маймылдарға ғана тән.
Бұлар өздерінің дамуының көп жағын, приматтардан алады.
Бірақ адамдарда префонтальды кора бөлімдері конвекситті, дифференциалды құрылымда,
Бұл полярлар жануарлардың соңғы эволюциясында болмаған.
Цитоархимитикалық картамен, кеміргіштермен салыстырғанда, жеткілікті төменгі және жоғарыдағы
Маймылдардың маңдай миларының эволюциясына келетін болсақ, олар өте
Маймылдардың кейбір ми бөліктері, адамдардың ми бөліктеріне ұқсас
Маңдай ми құрылымдары, өздерінің құрылымы бойынша ерекшеленеді.
Сонымен бірге өзінің анатомиялық құрылымымен ерекшеленеді.
Жоғарыда айтылғандай эмбригенді даму статиясында, маңдай корарадильді сызғыштығымен
Кей жағдайларда, олардың артқы ми кораларынан ажырата алмауынсыз
Олар 4 поля 6 Бродман полярын байланыстырады.
4, 6 полярдың құрылымының айырмашылығы, келесіде бас ми
Олардың Бица клеткалары гиганттық пирамида түрінде жоқ болады.
Алтыншы поляға қараған да, оның айырмашылығы, оларды үшінші
Олардың нейрондары өте жіңішке құрылымды құрайды.
Осыған қосылып кететін жағдай, яғни кора аумағының префонтальды
Мейера және Бени (1950, 1954), Прибрама (1960) мәліметтерді
Оларды периферия қызметіне тиісті, қатысты, осыған сәйкес «рем
Олар (9,10,11,45) префоронтальді поля аумағы, көру ядроларымен байланыста.
Олар бапсқа перфиферияларынмен тікелей байланыста болғандықтан күрделіге жатады,
Осының барлығы кешегі нәрсені ойлауға тұжырымдауға болады, яғни
Олардың құрамы анализатор корковиш бөлігіне жатады.
Олардың құрылымы, күрделі және аферентті – эфферентті байланысты
Бордманның 1, 6 және төртінші полярлы Мәскеу ми
2.2. Мидың желке және желке шүйде бөліктерінің әлсіреген
Самай айналасының әлсіреу синтетикасын талқылай отырып, біз есту
Желке және шүйде облыстарының әлсіреулерін қарастыра отырып, бізмидың
1878 ж. өзінде – ақ И.М.Сеченов ой
Мидың бұл бөлімдерінің алуан түрлі әлсіреулері кезінде
Мидың желке және шүйде бөліктері әлсірегенде пайда болатын
Кейбір жағдайларда ол сензарлық синтездердің бұзылуымен шектелуі және
Бұндай бұзылушылардың мысалы қабықшасының желке немесе шүйде бөліктері
Мидың желке бөліктерінің әлсіреуі кезінде пайда болатын көру
1856 ж. Итальяндық ғилыми Паницқа тікелей дәлелді сипаттады:
Өткен ғасырдың сексенінші жылдарының өзінде – ақ мүмкін
Өткен ғасырдың жетпісінші жылдарының өзінде – ақ
Кейбіреулері, мунк секілді хайуанат көреді, бірақ танымайды деген
2.3. Маңдай жүйесінің бұзылу кезінде интеллектуалды процесттердің ерекшеліктері.
Біз әліде болса акустика – гностикалық және мазмұнды
Бұл сұрақ өте маңызды болып келеді, бірнеше зерттеушілер
Шеке ауруымен ауыратын аурулардың интеллектуалды процестерінде қандай сызбаларпайда
Соңғы он жылдықта жиналған қазбалар /А.Р.Лурия, 1940; Э.С.Бейн,
«Ережеге» сәйкес бірнеше жеңілістерінде бірінші кезект кеш пайда
Бұдан сенімді мәліметтерде, сензорлы афозиямен ауыратын адамдарда абстракты
Сензорлы афозиямен ауыратын көңіл бөлу қатынасын түсініп сақтау
Осылайша көңіл бөлінген ойлауды негізгі операция қатарында қадағалаумен
Бірақ та абстракты ойлаудың бірнеше операцияларының жетерліктей сақталған
Жеке операциялармен ауыратын аурудың ойлау әсерлері «сөзсіз» операцияларда,
Әсіресе тік әсерлер аурулардан ауызша есепті есептеу операцияларында
Әлі күнге дейін біз жоғарғы техникалық функциясының сол
Сол жақ шеке бөлімінің конвексивті бөлімдері сөйлеу анализаторларының
Сондықтан да сөздің барлық зейініңіз осындай жағдайдан талдаужәне
Бірақ та шеке жүйесініңбарлық аймағы кірдей сөйлеу анализаторының
1937 жлы Клювер және Бюш бұзылудың өзіндік комплекстерін
Дәл осы жылы Пейпиц (1937) шеке аймағының бөлімдері
Клюьер және Бюси, Пейпицтің айтуы бойынша жазбалардан кейін
Бұл зерттеу нәтижесінде көңілге шеке аймағының медналды орнатылған
Аурулардың дәл осы топтарын иллюзия және фиксирленген жабдықтар
Бұған қосымша айтатын болсақ бұзылу көрінісі есептік веготивті
Үзілген фактілер шеке бөлігінің медалуы бөлімдері конвьк сипатты
Қорытынды.
Иә, нейропсихологияда дизонтогенді зерттеу пәні етіп қарастырады. Нейропсихология
Нейроинфекциялық аурулардың ішінде ең көп тараған түрі мененгит
Бақылаушылардың көрсеткеніндей маңдай миларының еншілерін электронды токпен тиген
Көру, есту сезімдері, сонымен бірге есептік әрекеттердің бұзылуына
Бұл зерттеулердің қорытындысы, зерттеулерді келесідей жағдайға әкелді, яғни
Мидың бұл бөлімдерінің алуан түрлі әлсіреулері кезінде
Біз әліде болса акустика – гностикалық және мазмұнды
Бұл сұрақ өте маңызды болып келеді, бірнеше зерттеушілер