Camal
Take
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Геологиалық бөлім.
1.1 Кенорынының орналасуы туралы мағлұмат.
1.2 Геология-геофизикалық тарихы және кен орнын игеру
1.3 Жаңажол кен орынының жүйесі туралы (литология,
1.4 Тектоникасы
1.5 Мұнай, газ және судың физикалық қасиеттері
2. Технико- технологиалық бөлім.
2.1. Жаңажол кен орның газлифті игеру әдісіне аудару себебі.
2.2. Газлифті әдіспен игеретін шыңырауларды таңдау.
2.3. Шыңыраудың саға жабдықтары, компрессорлы пайдалану кезіндегі шыңырау сағасын
2.4. Жаңажол кен орнының компрессорлы пайдалану технологиялық үлгісі.
2.5 Жаңажол кен орнында үздіксіз компрессорлы газлифт есебінің методикасы
2.6 Копрессорлы газлифт пайдалану кезінде техникалы негіздеу нормалары
3 Экономикалық бөлім
3.1 Шығындардың өтелу фонды
3.2 Жалақы қоры жалақыны дұрыс үйымдастыру
4 Техника қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау бөлімі.
4.1. Шыңырауларын пайдалануда еңбек қауіпсіздігі
4.2. Кен орнында қоршаған ортаны қорғау шаралары
Қорытыңды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазақстан Республикасыңда бірінші ғылыми зерттеу және жобалау газ институты
Олар қарқынды түрде дүниеде жоқ ірі Қарашығанақ газ-конденсатты кен
1987 жылдың соныңда Алматыда академик А.П. Крылов атындағы ВНИИнефть
Жергілікті тұрғындардың, зерттеушілердің, саяхатшылардың қадағалаулары арқасында қазіргі Казақстан
Мұнайгаз геологиялық аудандандыру негізгі принциптеріне сәйкес мұнайгазды провинцияға, ол
Мұнай мен газды Қазақстанда өндіру әсіресе Батыс аумағында орталықтандырылған,
Соның бірі – солтүстік Каспий ойпатының Ембі ауданы –
Мұнай жайлы алғашқы мәліметтер Атырау және Маңғыстау облыстарында Петр
Казақстанда мұнай кәсіпшіліктерінің алғашқы өнеркәсіптік ізделіністеріне «УКНО» - ның
Доссордағы фонтан бәсекелік жағдай туғызды, өйткені көптеген неміс, ағылшын,
Мұнайды барлауға рұқсат куәліктердің саны да көбейіп кетті. Самар
Бұл жылдары оншақты мұнай қоғамдары құрылған, ең ірілері: Орал
1960 – жылдардан бастап ірі мұнай газды аймақтар ашылған,
1959 – 60 жылдарда Ақтөбе облысында Кенкияқ ірі кен
Теңіз кенорны 1979 жылы ашылѓан. Ол Каспийдің
Қазақстан мұнай өнеркәсібінің ұзақ тарихі бар. Алғашқы рет мұнайды
Қазақстан Республикасы 3,0 млд. тонна мұнай; 0,7 млд тонна
Бұдан басқа да ресурстарды болжау бойынша құрлықта және Каспий
Шетел инвесторларының жұмыс істеп түрған кен орындарын өзара тиімді
Қазір мұнай шыңырауларын Қазақстанда пайдаланудың негізгі әдістерінің бірі
1. Геологиалық бөлім.
1.1 Кенорынының орналасуы туралы мағлұмат.
Жаңажол кен орны Каспий маңы ойпатының шығыс бортты аймағында
Абсолюттік көрсеткіші 125 метрден 270 метрге дейін, төменгі көрсеткіші
Гидрографикалық торап ауданына негізінен Ембі өзені үсынылады. Ол 2-14
Ауданының климаты құрғақ жылдық континентальді және күндік температураның
Ембі ең жақын станция, алаңның шығысынан 10 км қашықтықта
Базалық қалашық «Ақтөбемұнайгазгеология» өндірістік бірлестігі Октябрь қаласында, яғни Жаңажол
Облыс орталығы Ақтөбе қаласынан Жаңажолға дейін 240 км қашықтық.
Су ерітіндісін дайындау үшін кен орнының аумағынан саз, қүм,
1.2 Геология-геофизикалық тарихы және кен орнын игеру
Ауданның геологиялық құрылымы туралы алғашқы мағлұматтарды С.К.Ковалевский
Аумаќтық жоспар өлшемдігі мен бөлшектігі 1944 жылдан басталады. Каспий-Арал
Жұмыс қорытындысы бойынша кен орнының геологиялық картасы және түсіндірме
1949 жылы В.Н.Сомодуров пен Н.В.Иванов М-40-ХХХІV орнына 1:200000 масштабта
Бұрғылауды картаға түсіру үшін (А.С.Зингер) бұл алаңға 1952-1954 жж
Жаңажол дөңесі 1960 ж анықталған және МОВ Ақтөбе
1976 жылдың басында Ақтөбе мұнай барлау экспедициясы іздеу жұмыстарын
Кен орнының өндірістік мұнайының алғашқы ағыны 1978 ж №4
1981 жылы кен орнын іздеу және барлау жұмыстарын «Ақтөбемұнайгазгеология»
1981 жылдың аяғында Жаңажолда барлау ұңғысын бұрғылау «Ақтөбемұнай» бірлсетігін
1981 жылдың ақпанында «Атыраумұнайгазгеология» және «Ақтөбемұнайгазгеология» бірлестіктерінің бірігуімен Жаңажол
ҚазССР геология министрлігіндегі кен орнының барлау жұмыстарының материалдар бойынша
Кен орнының мұнай газ және конденсат қоры 1982 жылы
Қазіргі уақытта кен орны өндірістік жеті обьектіде Б, В+В1
Кен орнын игеру бірінші корбанатты қалыңдық обьектісін бұрғылаудан басталады.
Жаңажол кен орынының жүйесі туралы (литология, стратиграфия).
Жаңажол кен орнының шөгінді қалыңдық қимасын ашу мен оқып-
Таскөмір жүйесі (С) Төменгі бөлім (С1) Жаңажол маңының ашылуы,
Жаңажолѓа көрші алаңдар Қожасай, Шығыс, Шығыс Төрткөл алаңдары ортаңғы-төменгі
Терригенді шөгінді қимадан жоғары корбонатты қалыңдық жоғары түйіршікті жынысқа
Кен орнының төменгі карбонды шөгінді қалаңдығын ашу 308 метрге
Ортаңғы бөлім (С2) Ортаңғы карбонды (С2) башкирлық және москвалық
Башкирлық ярус (С2В)Башкирлық ярус шөгіндісі толығымен тек қана №1
Москвалық ярус (С2m) Москвалық ярус құрамы (С2m) екі
Төменгі москвалық шөгінді ярусша верейлік және копилярлық кеніште 23
Қиындығы, олар карбонатты жыныстарда аргилитті қалыңдықша аз ғана қалыңдық.
Визей төменгі москвалық ярусшаның жоғарғы және жанжақты карбонатты
Жоғарғы москвалық ярусша подальды және мечковты кеніште орналасқан.
Подальды кенішінің төменгі белгілі терригенді жыныс қалыңдығынан, аргелит қалыңдығынан
Кеніштің жоғарғы бөлімі оргоногенді қабыршақты ізбістастан аргелиттердің қабаттануы.
Подальды кенішінің шөгінді карбонатты тербеліс шегі 144-220 м шамасында.
Мечковты кенішінің барлық ұңғылары тәжірибеде айқындалған және оргоногенді, оргоногенді
Жоғарғы бөлім (С3) Жоғарғы карбон (С3) касимдық және
Касимдық ярус (С3К) Касимдық ярустың литологиялық қатынасының көп бөлігі
Төменгі бөлім (Р1) Төменгі перм қимасында ассельды және
Ассельді ярус (Р1as) Ассельді ярусы оңтүстік Ембі шөгінді дөңесінде
Қүнгүрлы ярус (Р1К) Қүнгүрлы ярусының шөгіндісі кең ауданда орналасқан.
Жоғарғы бөлім (Р2) Жоғарғы перм қалыңдығы 633 м
Төменгі бөлім Триас жүйесі (Т1) Триас шөгіндісі
Төменгі триас шөгіндісі кең орналасқан. Қазіргі уақытта төменгі триас
Ветлуждық сериясының төменгі бөлімі төменгі триаста құмайтты-сазды шөгінді.
Баскучакті серия – төменгі триас шөгіндісі қимасының көп бөлігі
Ортаңғы бөлім (Т2) Ортаңғы триас шөгіндісінің литологиясына қүм, саз,
Ортаңғы триас шөгіндісінің қалыңдығы 1000 м және одан жоғары.
Юра жүйесі (J) Юра жүзілу жүйесі 3 бөлімнен
Төменгі бөлім (J1) Эразонды және бүрышты келіспеушіліктері бар инженерлік
Ортаңғы бөлім (J2) Орта аралық шөгіндінің оңтүстік шығыс бөлімі
Асселді ярус. Литологиясы: саз, қүм және қүмайттан қүралған.
Байосты және бортты ярустар. Бүл шөгінді ярусы: саз, құм,
Жаңажол кен орнының геологиялық қималары, шөгінді қалыңдығына
Тау жыныстарының саны, сапасы және интервалы бойынша
1 кесте - Қиманың литологиялық мінездемесі
Орналасу аралығы, м Жыныстың аталуы Қалыңдық құрамының мөлшері, %
1 2 3 4
0,5 Саздақ 100 Саздақ
5-8,5 Құм
Саз
Мергел 50
30
20 Сұры құм
Сұрғылт-жасыл саз
Ақшыл-сұры мергелдер
85-475 Саз
Құм
Құмайт 50
30
20 Сұры, тығыз саз
Ұсақ-қиыршықты құм
Сұры құмайт
475-600 Саз
Құм 50
50 Түрлі қиыршықты, сұры саз
Қатпарлы, сұры құм
600-800 Саз
Алеврит
Құмайт 50
35
15 Слюдалы, сұры саз
Орташа қиыршықты, сазды алевролит
Кварцты-қиыршықты құмайт
800-2290 Саз
Құмайт
Алевролит
Ангидрит 65
15
15
5 Сұп-сұры, тығыз, ізбістас, ұсақ қиыршықты саз
Ұсақ қиыршықты, ізбасты құмайт
Жұқа қатпарлы алевролит
Сұры, сілімді, қатты ангидрит
2290-2400
Тасты тұз
Ангидрит
Саз
55
40
5
Ақ, кристалды, тасты тұз
Сұры, тығыз, сілімді ангидрит
Сұрғылт-жасыл саз
2400-2450
Аргиллит
Алеврит
75
25
Сұры, тығыз, слюдалы аргиллит
Сұры, сазды алевролит
2450-2560 Аргиллит 55 Құмайт пен гравелит қабатшаларынанқұралған аргиллит
2560-2690 Ангидрит
Аргиллит
Ізбістас
Доломит 30
30
30
10 Сұп-сұры, ірі кристалды ангидрит
Сұп-сұры аргиллит
Ашық-сұры ізбістас
Ашық-сұры, ақ, жарықшақты доломит
2690-2760 Ізбістас
Аргиллит 90
10
Сұры, микрокристалды доломиттелген, кеуекті қуысты ізбістас
Сұп-сұры, тығыз, қатпарлы аргиллит
2760-3310
Ізбістас
Аргиллит
Алевролит
Құмайт
Доломит
45
25
15
10
5
Ашық-сұры, жарықшақты, қуысты ізбістас
Жасыл-сұры, тығыз аргиллит
Сұры, қатпарлы алевролит
3075м тереңдіктегі терригенді жыныстар аргиллитті, алевролитті боп келеді
Қатпарлы құмайтты, сұры доломит
3310-3540
Ізбістас
Аргиллит
90
10
Сұры, органогенді, жарықшақты, қуысты ізбістас
Сұры, тығыз аргиллит
3540-3900 Ізбістас
Аргиллит
90
10 Сұры, органогенді жарықшақты, қуысты ізбістас
Сұры, тығыз аргиллит
Жаңажол кен орнының шөгінді қалыңдығының қимасы таскөмір жүйесі (төменгі,
Орташа карбон (С2) Башқұрт және мәскеу жік қабаттарымен көрсетіледі.
Жік қабаттың ашық қалыңдығы шамамен 108-156 м аралығында. Олар
Подольск қабатының төменгі бөлігі сазтастар, құмайт, құмайттастар, алевролиттер, қалыңдығы
Касимов жік қабаты металлогиялық қатынас бойынша көп бөлігінде әктаспен
Оңтүстік және оңтүстік батыстағы Гжель жік қабаты 65-85 пайызды
Пермь жүйесі (Р) Р1 төменгі және Р2 жоғарғы бөлімдерімен
Құңғұрдың жоғарғы бөлігінде негізгі қалыңдығы 4-84м болатын ангидриттермен құрастырылған
Триас, юра және бор жүйесі түзілімдері терригенді жыныстармен саз,
1.4 Тектоникасы
Тектоникалық қатынаста Жаңажолдың дөңесі шығыс борттың аймағының Ащысайдың
Оңтүстік Ембілік максимум тектоникалық табиғаты туралы көптеген көз қарастар
Осыған байланысты орыс платформаның оңтүстік шығыс шекараларының орналасуы дүрыс
Аудан шығысќа және оңтүстік-шығысқа тектоникалық тігістен орналасқан гравиметриялық аудандарда
Геологиялық құжаттар бойынша көкпекті синклинальды субмердианды- бағытталған қүрылыс кеңінен
Шағындырғыш кеніште П1 – ассельдік ярустың жоғарғы шөгіндісі, Жаңажол
Шағындырғыш кеніш П2 – жоғарғы карбоны ізбістас жамылтқысы, Жаңажол
1.5 Мұнай, газ және судың физикалық қасиеттері
Жаңажол кен орны газы мен мұнайының қасиеттері 9 ұңғыға
«Эмбанефть» бірлестігі, ЦНИЛ «Атырау мұнайгазгеология» бірлестігінің орталық зертханасы, «КазНИГРИ»
«КазНИГРИ» мұнай жіне газ геохимиясы зертханасы, «Волгоград НИПИ мұнай»
Тереңдік сынамаларын стандартты газдау кен орнындағы бөлуші құрылғылар жұмысына
Сынамалар тек 17 және 25 ұңғылар бойынша толық зерттелген.
Бұл ұңғымалар бойынша алынған мұнай және газ өлшемдерінің мәні
КҚ-ІІ төменгі карбонат өнімді қабаты мұнайы мен газының физикалық-химиялық
Химиялық құрамы жағынан бұл су хлоркальций типіне жататын жоғары
2. Технико- технологиалық бөлім.
2.1. Жаңажол кен орның газлифті игеру әдісіне аудару себебі.
Жаңажол кен орнының ігеруі 1983 ж басталды.
Игеру жобасы «Гипровостокнефть» институтымен жасалған.
Жаңажол кен орнының ерекшелігі бар, себебі мұнай , құрамы
Игеру технологиясы: мұнайды еркін газбен ығыстыру газ
Жаңажол кен орнында Жаңа шығырауларды игергенде мұнайды беттіне көтеруге
спл> ссм х q х Н мұндағы
Рпл – қабат қысымын
ссм – қоспа тығыздығы
q – еркін түсу үдеуі
Н -тереңдік.
Жаңажол кен орнының игеру басынан мұнай өндіру жұмысын
1990 жылдан бастап осы кезге дейін Жаңажол
Игеру процесінде мұнай бергіштігін арттыру және қабат қысымын көтермелеу
Бұл кезенде шыңыраулардың екпінді қарқынбен пайдалану өнімінің суландыруы жүргізіледі.
спл ≤ ссм х q х Н
Сол себепте жасанды түрде фонтандау ( атқылау) варианты
Газлифт пайдалану Жаңажол кен орнында алғаш 1997 ж сыналды
Сондықтан 2001 жылы үздіксіз компрессорлы газлифтіге 25 шыңырау көшіру
Газлифт атқылау режимі үш параметрмен аңықталады: штуцер диаметрі,көтергін
Жаңажол кен орнында компрессорлы газлифт пайдалану қолданылады. Компрессорлы пайдалану
10ГКН 1/55-125 станциясының техникалық мінездемесі.
1. газ сығу саты саны
2. өнімділігі (беріліс) м3/ сағатына
3. компрессорға кірер алдындағы қысым
4. компрессордан шығар алдындағы қысым
5. салмағы, тн
Компрессордан газ тасымалдау құбыр бойынша ұзындығы 10 км,Ш 159
Бұл аппарат блогінің техникалық сипаттамасы келесі: жұмыс қысымы 160
2.2. Газлифті әдіспен игеретін шыңырауларды таңдау.
Игеру ж‰йесі – инженерлік шешімдердің µзара байланысты жиыны:
Жер ќойнауынын мұнай шаѓару технологиясы ќабат ішіндегі газды ќозѓалтатың
Кен орнын игеру ‰рдісін пайдалану скважиналардың, жалпы санын жыне
Мұнай кен орнын игеруді реттеу - µнімділік ќабаттан пайдалану
Газ µндірудегі, барлыќ технологиялыќ операциялар, жұмыс істеу ќабілеттері газ
Газ кен орнын игеру ‰рдісінде болып жатќан т‰рлі
Газ кен орнын игеру кезінлегі ќойылѓан талаптартар орыңдалу шарты:
1. Кенішті игеру режимін тандау.
2. Скважиналарды орналастыру ‰лгісі.
3. Скважиналарды игеру технологиялыќ режимі жєне конструкциясы.
4. Газды жинау жєне тасмалдау ‰лгісі.
Игерудің сипаттамаларының ерекше кµрінетін, ерекшеліктерінің нышандарына с‰йене – тіреле
Біркелкі орналасќан скважиналар ж‰йесі. Скважиналар дұрыс геометриялыќ тор бойынша
Бірќалыпты емес орналасќан скважина ж‰йелерінде кеніштерді тізбекше немесе ќатар
Шығырауларды газлифт тәсілімен пайдалануға көшіруін жобалау ен алдымен
Кен орнының нақты жағдайына, шыңыраудың геолого-техникалық сипаттамасына жағдайына байланысты
Үздіксіз газлифт пайдалану кезінде газ көтергіш құбыр тізбегіне
Үздіксіз газлифт пайдалану қолдану ауданы көп өнімді шығыраулар,жоғары
Бұл пайдалану тәсілді белгілеу шарты шыңырау өнімін аңықтау:
Q=4x104 / Н
мұндағы Q- шыңырау өнімі м3/тәу.
Н – сұйықтық (мұнай) көтерілу тереңдігі шыңырау түбіндегі динамикалық
КТ -I :Н = 2800
КТ -II: Н= 3840
КТ -I : Q = 4х104/2800 = 14,3м3/тәу х
КТ -II: Q = 4х104/3840= 10,4м3/тәух 0,82=9т/тәу.
Демек газлифт пайдалануға ауыстыру шығырауларының өнімі 9-12 т/тәу болу
Шыңыраулар конструкциясы, газлифт тәсіліне тағайындалған, келесі техникалық жобамен
1. Кондуктор -шыңырау сағасына дейін.
2. Аралық құбыр тізбегі -жоғарғы тізбек башмагінең 100м жоғары
3. Пайдалану шегендеу құбыр тізбегі -шыңырау
Геологиялық тілігі шыңыраулардың толық оқып біліну қажет, ВНК
Кәсіпшілік -геофизикалық зерттеулер толық жүргізілу қажет, себебі, газлифт көтергішінің
2.3. Шыңыраудың саға жабдықтары, компрессорлы пайдалану кезіндегі шыңырау сағасын
Компрессорлы (газлифты) шыңыраудың сағасында арматура құрастырады,оның мақсаты фонтанды
Айдалатын газ қысымы манометр арқылы байқалады. Бұл арматураға
Сонымен қатар газлифт шыңырауының буфер қысымы, саға қысымы өлшенеді.
Ұру свечасы газ тасымалдау құбырын ұруге
2.4. Жаңажол кен орнының компрессорлы пайдалану технологиялық үлгісі.
Газ дайындау қондырғысынан (УПГ) қысымы 34 Мпа және 380С
Газ әр компрессор сатысынан сон май айырғыш, ауа
Шыңыраудың жер асты жабдығы өте қарапайым Л- типті газлифт
Газлифт қондырғының басты элементтері: сорапты компрессорлы құбырлар, газлифт клапандары,
Жаңажол кен орнында Ш -435-135 пакері қолданылады (135 сыртқы
Шыңырау камерасында газлифт қондырғысының газлифт кламандары орналасады. Газлифт
Жер асты жабдығының жинақталу үлгісі:
Үздіксіз газлифті тәсілмен өндіру Л типті қондырғы
73-89 сорапты- компрессорлы құбыр екі секциядан тұратын диаметрі 73
Шыңырау ішінде төменнен жоғары жиналу дәйектілігі:
1. НКТ 73 мм , қабырғасының қалындағы Д 5,51
2. Патрубокқа түп клапаны жалғастырылады пакер отырғызу мақсатымен.
3. НКТ 73 х5,51 мм ұзындығы 8-10м.
4. НКТ-нің муфтасына пакердін ниппелі жалғанады ЗПД-RГ ұзындығы 2м.
5. Пакердің муфтасына тізбек айырғыш жалғанады РК типті.
6. РК муфтасына НКТ 73х7,01мм жалғанады ұзындығы 1047м.
7. Соңғы НКТ муфтасына КТ-I шыңырау камерасы жалғанады газлифт
8. КТ-I муфтасына НКТ 73х7,01 жалғанады ұзындығы 843м.
9. КТ-I, жұмысқа қолы клапанына арналған.
10. КТ-I муфтасына НКТ 73х7,01 жалғанады ұзындығы 340м.
11. Соңғы НКТ муфтасына патрубок ұзындығы 4 м, оған
12. Аударғышқа НКТ 88,9 мм х 6,45 жалғанады НКТ
13. НКТ-ға патрубок арқылы КТ-I жалғанады.
14. КТ-I муфтасына НКТ 88,9х6,45 жалғанады ұзындығы 500м.
15. Патрубок құбыр басына отырғызылады құбыр басы типі ОКК-2-350-168-245-426.
16. Құбыр басына АФ-6В-80/65-35КГ- фонтанды арматура қондырылады.
17. Арқанды техника арқылы 5-ГР-25-35КГ типті газлифт клапаны түсіріліп
2.5 Жаңажол кен орнында ұздіксіз компрессорлы газлифт есебінің методикасы
Технологиялық есептін шешімі есеп байланысының дұрыс қолдануына байланысты,
Түп қысымың анықтау
мұндағы Р1 - төменгі аралықтағы қабат суының гидростатикалық
Р2 – орта аралықтағы мұнай газ қоспасының гидростатикалық денгейінің
Р3 – жоғарғы аралықтағы мұнай -газ қоспасының гидростатикалық денгейі;
Рб- буфер қысымы;
Рпот- НКТ ішінде үйкелуге жұмсалатын қысым.
Шығыны
Р1 =Н1г1/10=1000 х 1,02/10=102 кгс/см2
Р2 =Н2г2/10=1500 х 0,667/10=100,05 кгс/см2
Р3=Н3г3/10=650 х 0,764/10=49,66 кгс/см2
Рб=12 кгс/см2
Рпот=4кгс/см2
Рзаб=102+100,05+49,66+12+4=252кгс/см2
қабатқа депрессия
ДР=Рпл-Рзаб=268-252=16кгс/см2
Рпл= қабат қысымы.
Бірінші клапан орнату тереңдігі шыңыраудағы сүйықтықтың статикалық денгейіне байланысты
Нст=Lc-106хРпл/(сж х q)= 1500-106 х26,8/(813 х9,8)=1860 м
минус көрсеткіші шыңырау сұйықтығынын толып асып түсіуі көрсетеді.
Көтергіш құбырдағы сүйықтықтың көтерілу
Д Нст= 106 х (Ргy-Ру) [(1-F1-Fкп) х сж
/(сж х q)= (6,0-1,0) х106 /9,81 х 813 (1-
Д Нст> Нст демек газ қоспасы бірінші клапанға жеткенше
Шыңырауда жұмысқа қосу қысымын анықтаймыз
Есепке қажетті мәлімет:
Двн -0,148м – пайдалану құбырының диаметрірі
dвн – 0,059мм – көтергіш құбырдың ішкі диаметірі
dнор – 0,073 м- көтеру құбырдың сыртқы диаметрірі
Кn = 0 -қабат сұйықтықты
Кn =1 -қабат ығысатын сүйықтықты жұтып алатын жағдайда
0 1-нақты жағдайда
Рn=h х сж х q [1+(1-Кn) х Двн2
Көтергіш құбыр 4 жұмысқа қосу клапанымен,1 жұмысшы
Клапандардың параметірдері
№ Клапандар маркасы Клапандар түсіру тереңдігі,м Клапандар ашылу қысымы,
1 ZBT-1 780 9,77 9,00 Қосу клапан
2 ZBT-1 1330 9,92 8,66 Қосу клапан
3 ZBT-1 1706 9,88 8,31 Қосу клапан
4 ZBT-1 1952 9,69 7,96 Қосу клапан
5 ZBG 2095 9,39 7,61 жұмысшы
6 ZBG 2176 8,85 7,26 резевті
7 ZBG 2260 резервті
2.6 Копрессорлы газлифт пайдалану кезінде техникалы негіздеу нормалары
Есепке кажетті мәліметтер
1. Газлифт компрессорлы станция саны 10ГКН ( ГКС-10ГКН)-
2. Газ тасмалдау құбырының ұзындығы ГКС 10ГКМ дан
3. БГРАУ -1 саны (N1) = 1
4. БГРАУ дан «газлифт » (У
5. «газлифт» қондырғысының саны (n)=4 шт.
6. Пайдалану шыңырауының «газлифт» қондырғысына дейінгі
7. ГДС саны (n)=26 шт.
1. Бір телемеханизмдалған ГДС (Н0) жер беті жабдығының
1.1. Екі сменалық жұмыс жағдайында, 1,25 -ке тен коэффициент
Н11= Н01 х Н1 х К0= 0,0708 х 26
1.2. Ағымдағы жөндеу: шыңырау , У «Г», БГРАУ, УКЗ
N2= 26+4+1+4=35
N2=10, Н02=0,85 адам
Сонда Н21=Н02 х N2/10 х К0=0,85 х
1.3. газ тасымалдау құбыры,желістер ГДС тан У
(l1)=31,2 км (l1)=10 болғанда , Н03= 0,5 адам.
Сонда Н31= l1/10 х Н03=31,2/10 х
1.4. БГРАУ -1 У «Г»- N1=1, n=4 жұмысын
Н4= (Н04 х N1 ) + (Н04 х
Н4 - n=1, N1=1 Н4
1.5. Газ тасымалдау құбыры У «Г» до БГРАУ -1-l
Н05 =0,5 при l =10
Н51=Н05 х l /10=0,5 х 4 х10=0,2 адам
1.6. БГРАУ - дан компрессор станциясына дейінгі тасымалдау
L =10 км, Н06 =0,5 4=10км.
Н01 = Н06х L/10=0,5х10/10=0,5 адам
1.7. ГКС 10ГКН -N=1.
Н07 =9 адам машинист , 1 бастық 1
1.8. Объект басқаруға қажетті мастер саны 1.
Техникалы негізднлген уақыт нормасы жоба бойынша алынады.
Жер асты жабдығын бақылау уақыт нормасы өндіру шыңырауларына
№ Жүргізілетін жұмыс Өлшем бірлігі Уақыт нормасы адам-минут Жылдық
1 Саға жабдығын желіске берілетін мұнайды бақылау 1 скв
2 Газ жүйесін, газманифольдсын бақылау 1 скв. 1,4 365
3 Саға жабдығының беріктігін бақылау 1 скв. 52
т.б. жұмыстар барлығы 24 пункт 7178,7
«Ақтобемұнайгаз» АҚ жананан жабдықтарды жинақтау және материалды – техникалық
Сондықтан жөндеу және прокат цехтары бар. Прокат -белгілі бір
3 Экономикалық бөлім
3.1 Шығындардың өтелу фонды
Кәсіп орнының өнімді шығару мен іске асыруындағы барлық шығындар
Өнім щығарудағы барлық шығындар экономикалық элементтер мен шығындар тобы
Өнімнің өзіндік қүнының бірлігі калькуляциядағы шығындардың мақсатты түрдегі бабтық
Өнімнің өзіндік қүнын шығындарды жатқызу тәсіліне байланысты екіге бөлінеді,
Өнімнің өзіндік қүнына кіретін шығындар шартты-өзгермелі және шартты-түрақты болып
Белгіленген тәртіп бойынша өнімнің өзіндік қүнына сонымен қатар су
Негізгі қорларды қүру үшін күрделі қаржыландыру керек болғандықтан, әрбір
Негізгі қорларды қолдануды дұрыс үйымдастыру үшін және олардың өндірістік
Қондырғылардың өмір мерзімін дұрыс анықтау амортизация мөлшерін орнату үшін
Ажыл =
бұл жерде
Nа =пайыз
Спер – қондырғының бастапқы қүны.
F – сатып алынатын техника саны.
Бұл шығындар өндірілген мұнай көлеміне тікелей байланысты өзгереді. өндіру
Зм = Д Q · Нм · Цм
бұл жерде Д Q түрлі факторлар әсерінен мұнай өндіру
Цм – 1 тонна материалдар қүны.
Өндірісте энергошаруашылық үлкен роль атқарады. Энерго шаруашылық қүрылымы мыналардан
1) қазандық, компрессор, бу және ауалық тораптар, сумен жабдықтау
газдық тораптар, мүздатқыш қондырғылар мен желдеткіштері бар газ шаруашылығы
қосалқы станциялары трансформаторлары шаруашылық пен аккумуляторлы шаруашылықтары бар электро
Қыздырмалы және қызушылық пештері бар пештік шаруашылық.
Байланыс (АТС диспетчер)
Тікелей мұнай өңдеуде жұмсалатын энергетикалық шығындар
Өндірістік – кәсіптік кәсіпорындар үшін 1кВт сағат қүны Ц3
Салықтық жүйе – бұл оның бөліктерін алуда кіріс тәсілдеріне
Фискальді қызмет мемлекетке оқшалы кірісті қалыптастырудан түрады. Бүл қаржы
ҚР-да қоғамдық салық еңбекті өтеу қорынан 36 пайызді қүрайды,
3.2 Жалақы қоры жалақыны дұрыс үйымдастыру
Жалақыны дұрыс үйымдастыру еңбек өнімділігін жақсартуға жұмысшылардың мәдени-техникалық деңгейінің
Еңбек бойынша төлеу оның сапасы мен санына байланысты болуы
Жоспарлы төлем ақы мемлекетпен бекітіледі оның жалпы деңгейін мамандық
АЕК – айлық есептік көрсеткіші. Ќ.Р-сы бойынша 942-т. Минимальді
І дәрежелі коэффицент – 2,0.
Негізінде 25 пайыз алатын қосымша жалақыны есептейтін коэффицент –
Жұмысшылардың түнгі уақытта 3нв жұмыс жасағаны үшін тариф бойынша
3нв = немесе
3нв = 34 · Фнqн
3т – берілген мерзім бойынша жұмысшылардың тарифтің қоры.
dн - түнгі жұмыстың үлесі, пайыз
qн – түнгі жұмыс үшін тарифке қосылатын қосымша мөлшерін
3н – жұмысшылардың орташа сағаттық тарифтің жалақысы.
Фн – берілген мерзімде түнгі жұмыстың қоры.
Бір жылғы жалпы өнім көлемі 9 млрд 527 млн
Өнім өндрісінің шығыны 2003 жылы –
2003 жылы мен салыстырғанда өнім өндірісінің шығыны 2
Өндірістік бағдарламаның негізгі көрсеткіштері кестесінен 2003 жылы
Бақылаулы лимитті анықтау үшін жүмсалатын шығындар 691 млн
«Шикізат пен материалдар» 104 млн теңгеге 2003 жылмен салыстырғанда
«Жанармай» - 1,9 млн теңге.
Электроэнергияны жиі сөндірісі үшін дизельэлектростанцияларының жұмыс уақыты көбейді, ұңғыларды
«Энергия» (сырттан) 2,1 млн теңгеге жылутасығышты қолдану тарифтерінің көбеюінен
«Еңбек уақытын төлеуге жүмсалатын шығындар» 14,6 млн теңгеге.
2003 жылмен салыстырғанда жұмысшылар саны 988 адамнан 1037 дейін
«Бақылаулы лимитті анықтау үшін жүмсалатын шығындар» бойынша 2003 жылмен
«Өндіріс бойынша жұмыс пен қызметтердің төленуі. 01. 05. 2003
«Басқа материалдық шығындар» іске қосатн жұмыстар тарифтерінің 60 млн
4 Техника қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау бөлімі.
4.1. Шыңырауларын пайдалануда еңбек қауіпсіздігі
Басты қауіпті жұмыстар мен орындар. ҚҚҰ аумағындағы жұмыстар қауіптілігіне
Газды қауіпті жерлердің түрлері Газды қауіпті жерлердгі істелетін газды
1. Мұнай шыңырауларының сағасы.
2. Су тарату пункті.
3. Лақтыру сызықтары және коллекторлар. 1. Айдау шыңырауларын іске
2. Ревизия ремонт және тығындау арматурасын алмастыру.
1. ВРП-ны ремонттан кейін немесе
бірінші реттік іске қосу.
2.Ревизия, ремонт немесе бірінші реттікКИП приборларын алмастыру.
3. Ревизия ремонт немесе ВРП-ға және шыңырау сағасындағы тығындауарматурасын
4. ВРП-ға құбыр өткізгіштегі шыңырау сағасындағы бүкіл отты өшіру.
1. Ревизия арматурасын ауыстыру.
2. Құбыр өткізгіштерінің жарылған жерінже жерді қазу және жарылысты
КИП и А приборларын тексерген кезде, міндетті түрде қасында
ВРП-ң бүкіл шыңырауларының нөмерленуі және ағын көрсеткіштері жазылуы қажет.
Нөмерлену шыңырау аумағының екі жағынан жазылуы қажет, жағынан трансформаторда
Құбыр және құбыр аралық кеңістігінен шығарылған газ арнайы амбарға
Құбырлардың және шыңырау колоннасының коррозияланып кетпес үшін құбыр аралық
Әрбір жұмысшы МГӨБ мен ЦППД-ға бар шарттарды және техника
ВРП-да және шыңырауларды қысымды өлшеу нүктелерде монометр қолданылған арнайы
Газды жұмыстарға келгенде міндетті түрде противогаз кию қажет.
Фланецті ашқан кезде бұранданы және тығындау арматурасын ашқан кезде
Егер газдың шығуы немесе қысымның әсерінен ағым атқыласа, онда
Егер газ ағымы тоқтамаса, онда фланецті жауыпқысымның шығу көзін
Құбыр өткізгіштерді, фонтанды арматураның сағаны, ВРП-ң монометрлерді тексерген жөн,
Құбыр өткізгіштің диаметрі арматураның, монометрдің тексеруін қауіпсіз арақашықта атқарған
ҚҚҰ аумақтарын тексерген кезде жұмысшыда міндетті түрде противогаз болуы
Өндіріс аумағында жұмысты қауіпсіз жүргізу үшін өрт қауіпсіздігі ережесін
1. МГӨБ аумағы мен әсіресе шыңырау маңы алаңы және
2. Әрбір өндіріс объектісінде бірінші өрт сөндіру құрылғылары болуы
құрғақ құмды жәшік, күректер, өрт сөндіргіштер, шелектер және т.б.
3. МГӨБ аумағында шылым шегу арнайы бөлек орындарда ғана
4. Өндіріс объектілерінде дәнекерлеу және басқа да отпен байланысты
5. Мұнай айдау сораптарының электр жетектемесі және электр жабдықтары
6. Іштен жану двигателі бар жылжымалы агрегаттар МГӨБ аумағында
7. Электр беріліс желілерінің бойында жылжымалы агрегаттарды, машиналарды және
8. Жұмысшыларды дейін өтеуді қажет ететін қызмет көрсететін объектілерде
9. Телемеханика желілерінде жұмысты тек осы желінің жұмыс жасайтын
Ажыратылған апаратурада плакат ілінуі керек: «Қоспаңдар, желіде жұмыс жүргізіліп
Теңселмелі - станоктардың барлық түрлерінің шатунді механизмі және қайысты
Сонымен бірге келесі негізгі қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет. Саға
Тығыздауышты енгізуде сальник тұлғасында оның басы сальникты штокта арнайы
Теңселмелі станок шкивін қолмен бұрауға және дөңгелек кегейіне құбыр
Шатунды механизмнің палецін (саусақ) ауыстырғанда шатунды теңселмелі станок тірегіне
Теңселмелі станокты іске қосар алдында, редуктордың тормоздан алынғанына, қоршаулардың
Электро қозғалтқышқа және теңселмелі станок тежеуіне қызмет көрсету үшін
Қайыстарды кигізу және ағытуға рычагтарды қолдануға тыйым салынады. Қайысты
Майлау, тексеру немесе бөлшектеуді ауыстыру кезінде теңселмелі станок тоқтатулы
4.2. Кен орнында қоршаған ортаны қорғау шаралары
Жаңажол кен орнының өнімділік қабатының мұнайы құрамында айтарлықтай мөлшерде
Күкірт сутегінің өнімде көп болуы айрықша көңіл аударуды талап
1982 жылы мұнайгаз өндіру кәсіпшілігінің қауіпсіздік ережелерінен және қоршаған
Қоршаған ортаны және жер қойнауы байлығын қорғау бойынша шаралар.
I. Шыңырау құрлысы процесінде құбырлардың кеңістікте цемент
II. Шыңырау құрлысы процесінде шегендеу тізбегінің бұрандалы қосылыстары үшін
III. Шыңырау құрлысы процесінде тізбек компоновкасы арнайы құбырлардан жасалуы
IV. Саға жабдығының саңылаусыздандырылуы бұзылғанда және фонтанды шыңырауда фонтанды
V. Шыңырауды қабат жамылғысынан жоғары орнатылған покерлі НКТ-мен пайдалану
VI. Мұнай және газды дайындау және жинау технологиялық процестерін
VII. Арнайы құбырлардан арнайы техникалық жағдай бойынша, тірек және
VIII. Өндірудің, жинаудың және кәсіпшілік дайындаудың технологиялық схемасынан барлық
IX. Күн сайын жабдық тексеріледі.
X. Жұмыс графигі бойынша ұштас толқынмен жабдық қабырғасының қалыңдығы
XI. Жұмыс графигі юойынша үлгілердің көмегімен кернеумен құбыр өткізгіштердің
XII. Жұмыс жоспары бойынша сым үлгілерінің көмегімен металдың мүжілуі
XIII. Жұмыс жоспар бойынша үлгілер көмегімен кернеу мен ортаның
XIV. Жұмыс графигі бойынша бақылау жүргізіледі. Тасымалдау құбыр мен
Суды тазартатын қондырғыны қондыру үшін
Шыңырау арматурасында судың қатып қалмауы
Автоматтандырылған сорапты станцияларды қосу қондырғысының
Қорытынды
Диплом жобасының басты технологиялық бөлімінде газлифті игеру әдісі Жаңажол
Бұл тәсілдін тиімділігі сөзсіз ,ол өте жоғары дәриже, нәтиже
Бұл әдістін кемшілігі : алғаш пайдалануға қосқанда көп
Жер асты жабдықтарын төттенуден сақтау жұмыстары жүргізу қиын,
Шығырауларды газлифт тәсілімен пайдалануға көшіруін жобалау ен алдымен
Кен орнының нақты жағдайына,шыңыраудың геолого-техникалық сипаттамасына жағдайына байланысты үздіксіз
Үздіксіз газлифт пайдалану кезінде газ көтергіш құбыр тізбегіне
Үздіксіз газлифт пайдалану қолдану ауданы көп өнімді шығыраулар,жоғары
Бұл пайдалану тәсілді белгілеу шарты шыңырау өнімін аңықтау. Шыңыраулар
4. Кондуктор -шыңырау сағасына дейін.
5. Аралық құбыр тізбегі -жоғарғы тізбек башмагінең 100м жоғары
6. Пайдалану шегендеу құбыр тізбегі -шыңырау
Геологиялық тілігі шыңыраулардың толық оқып біліну қажет, ВНК
Кәсіпшілік -геофизикалық зерттеулер толық жүргізілу қажет, себебі, газлифт көтергішінің
Айдалатын газ қысымы манометр арқылы байқалады. Бұл арматураға
Сонымен қатар газлифт шыңырауының буфер қысымы, саға қысымы өлшенеді.
Ұру свечасы газ тасымалдау құбырын ұруге
Газлифт қондырғының басты элементтері: сорапты компрессорлы құбырлар, газлифт клапандары,
Єдебиеттер тізімі
1. Научно-исследовательский институт по разработке нефтегазовых
месторождений ОАО «СНПС Актобемунайгаз» «Проект рабочей схемы по
снижению давления в системе сбора нефти участка «ЮГ» месторождения
Жанажол». Г.Актобе,2001 год.
2. В.Ф. Шматов, Ю.М. Малышев «Экономика, организация и планирование
3. А.С. Сейткалиев, «Деньги, кредит, банки».Алматы, «Экономикс», 1997 г.
4. В.С. Бойко «Разработка и эксплуатация нефтяных месторождений», М.,
5. М.М. Иванова, И.П. Чоловский, Ю.И.Брагин, «Нефтегазопромысловая геология», М.,
6. М.Л.Сургучев. «Вторичные и третичные методы увеличения нефтеотдачи пластов»,
7. Г.Е.Панов., Л.Ф.Петряшин, Г.Н. Лысяный «Охрана окружающей среды на
8. Р.А.Валиуллин, Рамазанов и др. «Особенности термометрии при выделении
9. Научно-исследовательский институт «Гипровостокнефть» «Технологическая схема разработки нефтегазоконденсатного месторождения
10. Научно-исследовательский институт «Гипровостокнефть» «Дополнение к технологической схемы разработки