Тақырыбы: МББЖ Access
Жоспар
Кіріспе
I. Бөлім . Даталогиялық жобалау туралы жалпы
1.1 Даталогиялық жобалаудың бастапқы деректері.
1.2 Даталогиялық жобалау нәтижесі.
1.3 Даталогиялық жобалауға қатынасы.
1.4 Деректер базасын құрамын аңықтау.
1.5 Жасанды идентификаторларды енгізу.
II Бөлім. Даталогиялық модельдердің ерекшеліктері.
2.1 Іштей жазу құрылымы.
2.2 Сыртқы жазу құрылымы.
2.3 Желілік МББЖ тендес файлдармен даталогиялық жобалау.
III Бөлім. Мәліметтер базасын жобалау «
3.1 Таблицалар
3.2 Форма
3.3 Сұраныстар
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Мәліметтер базасында жобалау кезендері.
Мәліметтер базасында белгілі – бір пәндік облыс туралы
Деректер базасының даталогиялық моделі (ДМ). Даталогиялық модель логикалық
ДБ физикалық моделі . Даталогиялық модельдің сақталатын орнына
I. Даталогиялық жобалау туралы жалпы мағлуматтар.
Даталогиялық жобалаудың бастапқы деректері.
Кез – келген МББЖ өзіне мүмкін
Даталогиялық жобалау мәліметтер базасының логикалық құрылымын жобалау
Мәліметтер базасының логикалық құрылымы,және де мәліметтермен толтырылған мәліметтер
1.2 Даталогиялық жобалау нәтижесі.
Даталогиялық жобалаудың түпкілікті нәтижесі болып ЯОД – да
Мәліметтер базасының логикалық құрылымын жобалау барлық ақпараттық бірліктер
1.3 Даталогиялық жобалауға қатынасы.
Деректер моделінің әрбір типі және модельдің әрбір түрі
ДБ жобалау процесі алдын – ала пәндік облыстағы
Жобалаудың бастапқы кезеңдерде ДБ – ң тізімі аңықталуы
Кез – келген пәндік облыстың даталогиялық модельде
Жобалау әдісі ең кішкентай логикалық бірлігі (олардың әртүрлі
Пәндік облыстағы зат арасындағы байланыстар, инфологиялық модельде
Байланыстың барлық түрі емес пәндік облыстағы болғандары
Бірлескен обьектілердің бір файлда сипатталуына қарағанда, тағы бір
Сипаттаудың басқа тәсілдері нақты және нақты емес ДБ
ДБ логикалық құрылымын жобалауында негізгі мағынасын пәндік облысының
1.4 Деректер базасын құрамын аңықтау.
Информациялық модельдерден даталогиялық модельге көшу кезінде мынаны ескеру
Осы қатынастың жақсы жақтары бар.
”нені сақтау керек ” шешімін қабылдағанда қарапайымдылық және
Информацияның төлқұжатының болмауы, және одан шығатын барлық
Кез – келген саналатын көрсеткішті алудың мүмкіндігі.
Саналатын көрсеткіштер сақталуға шешім қабылдауда бірнеше факторлар әсер
Гипотетикалық пәндік облысты қарастырайық, ал оқу орнын суреттейді.
Барлық экзамендарды сессия уақытында тапсырылғандарға беріледі.
Стипендияның көлемі белгілі.
Кімде қаңағат деген бағалар болмаса, стипендия 25%
Кімде тек қана өте жақсы деген бағалар болса
Семестр бойы стипендияның көлемі өзгермейтінің қарастырайық. Осы
а) Алынатын мөлшері ірі қарай көп қолданады.
б) Стипендия көлемін аңықтаудың алгоритмі күрделі логика құрайды,
в) Стипендияның көлемі семестр бойы өзгермеуі керек.
1.5 Жасанды идентификаторларды енгізу.
Деректер базасының файлында обьекті суреттегенде обьектің идентификаторы осы
Пәндік облыста бақылағанда синонимия немесе мүмкін болу, обьектінің
Егерде обьект көптеген байланыстарда қатысса, онда оларды сипттау
Егерде табиғилық идентификатор уақыт сайын өзгеруі мүмкін, онда
Қайсыбір обьектілерге идентификаторлар иеленіп отырса, онда осы идентификаторлар
Даталогиялық модельді жобалаған барлық қадамдары итеративті істеледі. Сонымен
II Даталогиялық модельдердің ерекшеліктері
2.1 Іштей жазу құрылымы
Мәліметтер базасында модельдердің құрылымымен бөлуді қадағалау керек (іштей
Иерархиялық іштей жазу құрылымы жағдайда, жазу құрылымына
Иерархиялық жазу құрылымы көп деңгейлік болуы мүмкін:Ұстаным ережелері
Өзіндік жазу құрылымда тәуелді және тәуелсіз құрылымымен болуы
Жазудың басқа ерекшеліктері оның ұзындығы болып табылады. Осы
Жолдардың негізгі тән белгілер олардың ұзындығының түрі болып
2.2 Сыртқы жазу құрылымы
МББЖ дәстүрлі бөлінеді типтер бойынша мәлімет модельдер реляциялық
Классикалық иерархиялық моделдерде бір файл болады, сол файл
Желілік модельдерде егер оған ешқандай шектеу қоймаса ұстанымда
Көптеген МББЖ – де М : М деген
Иерархиялық және желілік модель файлдар арасындағы қатынас жүйелік
Реляциялық модельде файлдар арасында байланыс нақты түрде қарастырылмайды.
Желілік және иерархиялық модельдерде жазу құрылымы кез –
Атрибут немесе атрибуттар группасы қарастыратын қатынастарда кілт болатыны
Егерде кез – келген таблица өзінің құрамында сыртқы
а) құрамына бірінші кілті ұстайтын таблицамен логикалық түрде
б) сол қатынастың өзіндік белгісі “біреудің –
Өзінше түсініктері бойынша “ата - ана” – “бала
2.3 Желілік МББЖ тендес файлдармен даталогиялық жобалау.
Тендес желілік файлдармен МББЖ – ді даталогиялық
Егер де сізде деректер базасының реляциялық жобаланған құралымымен
Тәсілмен деректер базасының құрылымы көрсетілген.
ФАК
КАФ
Қызметкер
Ағ.т. менг.
Ағ. Т.
Сур.1.1. Реляциялық модель арқылы алынған даталогиялық модель
Егер пәндік облыста обьект көптеген қасиеттерін иеленіп отырса,
Егер обьект құрамдас қасиетті иеленсе, онда осы жағдайда
Тұлға
Сур. 1.2. “Обьект – қасиет ” іштей
Егер боьект нақты қасиеттерін иеленсе және МББЖ жолдарын
Егер жұп боьектілер арасында обьектке бөлек файлдарды жасауға
Проектің шешімін тандаған кезінде желінің қуатын ескерілуі қажет
Қызметкер
А)
Қызметкер
Б)
Балалар
Сур. 1.3. М : М қатынасты
А) инфологиялық модельдің фрагменті.
Б) даталогиялық конструкция.
А)
Сур.1.4 . Көп деңгейлік иерархиялық нақты
А) инфологиялық модельдің фрагменті Б) даталогиялық
Көп деңгейлік иерархия көрінбейтін түрде сипатталуы мүмкін. (сур1.5.)
Пәндік облыстағы М : М байланысы обьектілер
Сур. 1.5. Нақты емес түрде көпдеңгейлік иерархиялық суреттелуі
А) Абстрактілік даталогиялық конструкция
Б) даталогиялық конструкция
Сур.1.6. Бір класстың обьектілер арасындағы байланысты суреттелуі.
А) инфологиялық модельдің фрагменті
Б) даталогиялық конструкция
Сур.1.7 . М : М байланыстың суреттелуі.
Біріккен обьектіні суреттегенде реляциялық модельдерде де сондай варианттары
ТҰЛҒА
Сур.1.8. Деректер базасының құрамында нақты суреттелуі.
Келесі мәселерге назар аудару керек, «класс – класс
Агрегарлық обьекті суреттегенде реляциялық модельдерінде сияқты, оған деректер
Сур.1.9. Агрегарлық обьектінің суреттелуі.
III Бөлім. Мәліметтер базаларын
3.1.Таблицалар.
Бізде берілген таблицаларда жиһаз және олардың түрлері,
код мебели Мебель
1 Офисный
2 Спальный
3 Гостиный
4 Столовая
5 Детская
Осы таблицадан кейін жиһаздың аты, бағасы көрсетілген
код мебели название мебели описание мебели категория стоимость
2 Диван Мягкий гостинный 2500000 Украина,Мебель КО
3 Софа Раздвигающий спальный 3500,00 Шведция,Медиа арт
4 Камод Красное дерево спальный 8000,00 Польша,Пани Ком
5 Шкаф купе слоновый кость спальный 56000,00 Румыния,Рум
6 Гарнитур Дерево гостинный 65000,00 Украина,Мебель КО
7 Куханный гарнитур красное дерево столовая 45000,00 Белорусия,МК
8 Пуфик Мягкий спальный 8000,00 Германия,Герман ПРО
9 Табуретки Дерево столовая 4500,00 Украина,Мебель КО
10 Кровать Железная детская 6500,00 Шведция,Медиа арт
Келесі таблицада Сатып алушылар тізімі, адресі, олардың қаласы,
Код покупателя имя Фамилия адрес город индекс
1 Александра Кревцова Мусина,25 Уральск 417001
2 Аман Алдабеогенов мкрн.4,д5,кв56 Уральск 417002
3 Жанна Рахимова Почталина144/1 Уральск 417001
4 Мурат Сатыбалдиев Мусина 14 Уральск 417001
5 Самат Алдабаев Утвинский 123 Уральск 001002
6 Куралай Жоламанова Пр Евразия4888 Уральск 417001
7 Ажар Абуова Ул Волгаградская45 Уральск 417001
8 Дулат Хаирлиев 4мкр.15д.85кв. Уральск 417001
9 Ербол Шарипов 4мкр.16д.25кв Уральск 417001
10 Гуля Жамангарина С Тюленина45 Уральск 417001
11 Куралай Жоламанова Пр Евразия4888 Уральск 417001
Төменде және бір өріс берілген. Бұл таблицада
код заказа код покупателя дата заказа подарок
1 1 12/04/2004 Да
2 2 01/06/2004 Нет
3 3 12/01/2004 Да
4 4 24/03/2004 Да
5 5 29/01/2004 Нет
Келесі таблица қызметкерлерге қатысты зейнетақы фонды көрсетілген. Қызметкерлерде
пенсионные фонды
Код код фонда название фонда гипперссылка
1 1 Солнышко www. Solnishko.kz
2 25 Наурыз www. Nauriz.kz
3 12 Казкомерцбанк www.kkb.kz.
3.2 Сұраныс.
Төменде көрсетілген сұраныстары өздерінің ерекшелігі мен және спецификасымен
Запрос
фамилия Имя должность отдел
Жумагалиев Марат менеджер экономика
Алдабаевна Жанна экономист менеджмент
Сатыбалдиева Самал бухгалтер экономика
Каримова Айнур секретарь экономика
Келесі сұраныс нақты кезеңде тапсырылған сұраныстың уақытын өсу
Запрос
код покупателя дата заказа подарок
1 23.02.2003 Да
5 16.11.2003 Нет
Ал келесі сұраныс бұл бағасы 28-ден төмен жиһаздар
Запрос
название мебели стоимость
Софа 3500
Диван 25000
Пуфик 8000
Келесі сұраныс бұл сіздің білгіңіз келген қаланы көрсетіп
3.3 Форма.
Әрі қарай мен қалай Формамен жұмыс істегенімді көрсетеді.
Бұл форманың көмегімен әртүрлі форма типін құруға
Қолданылған әдебиеттер.
1.Брешенков А В Оперативная разработка баз данных средствами
2.Дейт К Дж Руководство по реляционной СУБД
3.Диго С М Проектирование и использование баз данных
2
Код Ф
Ф. Көрсетілуі
Ф. Қысқ. Көрсет.
Код к
К. көрсетілуі
к Қысқ.көрсет.
Код Ф
Ф.А.Ә.
Таб. номер
Туғ.ж
жынысы
Код к
лауазымы
Ғ\ми дәр.
Таб.ном.
Т. коды
Менг.деңг.
Таб.ном.
Аты
Туғ.ж.
Тіл.коды
Т.көрсетілуі
Ф.А.Ә
Табельдік номер
Ғ/ми дәрежесі
Ағылшын тілі
Мекен жайы
мемлекет
қала
Үй кв.
Ф.А.Ә.
Табельдік н.
Ф.А.Ә.
Туған жылы
Туған жылы
Ф.А.Ә.
Табельдік н.
Туған жылы …
тізім
Балалар Ф.А.Ә.
Туған жылы
…
01
02
03
Жазудың типі 1
Тізімнің типі 1
Жазудың типі 2
Жазудың типі 3
Тізімнің типі 2
Иеленуші жазуы
обьект
Тізім
Мүше жазуы
(байланыс)
Аталуы
Код
Басқарушы
Тізім
Жоғарғысының
коды
Бағынышты
коды
01
01
Кел. Байл.
қызметткер
Кел. Байл.
байланыс
01
02
А 01
…
…
А 02
Тіз. 1
Тіз. 2
А 01
А 02
Ф.А.Ә
Тұған жылы
…
Категория
Ст. дер.
Оқ.дер.
Түскен
жылы
Шет тілі
…
Оқу орнын бітірген жылы
Ғ/ми дәрежесі
Ғ/ми лауазымы
Жеткізуші
Алушы
Тауар
Мерзім
жеткізуші
Жеткізудің көлемі
Жеткізуші Т1
Алушы Т2
Тауар Т3
Мерзім Т4 Т3
Жеткізушінің коды
Алушының коды
Тауардың коды
Мерзімнің коды
Жеткізудің көлемі