Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
«________________________________»университеті
“________________________ ” факультеті
“______________” кафедрасы
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
«_____________________»
Тақырыбы: Орталық Азия ойшылдарының экономикалық ойлары
Тексерген:______________
Орындаған:_____________
Мазмұны
Кіріспе......................................................................................................3
1Орталық Азия ойшылдарының экономикалық ойлары...........5
1.1 Әбунасыр Әль-Фараби
1.2 Жүсіп Баласұғын
1.3 Қожа Ахмет Иассауи
2. Қазақстандық экономикалық ілімінің туу, қалыптасу дәуірінде ерекше
2.1 Шоқан Уалиханов
2.2 Абай Құнанбаев
2.3 Шортанбай Қанайұлы
3.XX ғасырдың басындағы Қазақстандық ғалымдардың экономикалық ой-пікірлері.................................................................
3.1 Ә.Бокейханов
3.2 М.Дулатов
3.3 Т.Рысқүлов
Қорытынды..........................................................................................................23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................................24
Кіріспе.
«Өткенді ескермей,
болашақты жорамалдаудың
басқалай тәсілі жоқ»
О.Генри.
Осы курыстық жұмыстың алғы мақсаты – экономика ілімінің
Экономика ілімінің тарихы саяси экономикамен өте тығыз байланысты.
Біріншіден, саяси экономия ілімінің тарихи даму процесі экономика
Екіншіден, экономика ілімінің тарихы саяси экономиканың қалыптасып
Саяси экономиканың алғашқы өкілдері сауда буржуазиясының мүделерін қорғады.
Алайда, экономикалық мәселелерге деген қызығушылық пен мүдделілік саяси
Ал енді осы курыстық жұмыста негізінен экономика іліміндегі
Әрине, бүгінгі қалыптасып отырған әлеуметтік-экономикалық хал-ахуалға өткен кезеңнің
1.Орталық Азия ойшылдарының экономикалық ойлары
Адамзаттың қалыптасуы мен дамуында экономика айрықша роль атқарады.
Қазақ топырағында сол дәуірдің аспанындай, жазылмаған дастанындай ғүламаларымыз
Әль-Фараби бабамыз әлемдегі ұлы бірегей тұлға, ғұлама ғалым-энциклопедист,
Ол өзінің "Әлеуметтік-этикалық трактат", "Логикалық трактат", "Ақыл-ой парасаттылығы
Ол адамдар қоғамына сапалық және сандық жағынан сипаттама
Қала халқын Ұлы философ 5 категорияға бөледі: 1)
"Ізгілікті рахымшыл қала түрғындарының көзқарасы туралы трактат" атты
Әль-Фараби ислам дінін ғылыммен егіз деп есептеген. Европа
Әль-Фараби жалпы теориялық тұрғыдан терең ойлар әлемін қарастырып,
Ал, осындай терең ойлы пікірлердің қоғам мен адамның
Жүсіп Баласұғын (1017-1075 жж) қазақ тарихнамасындағы ерекше тұлга.
Ал, дәл бүгінде адам, оның болмысы, тұрмысы баршаны
Қожа Ахмет Йассауи (1093-1166 жж) - сопылық поэзияның
Ахмет Йассауи арқасында сопылық ілімнің философиялық жүйе ретінде
Рухани ұстаздың дінге бас июі соған шақыруы, ол,
2. Қазақстандық экономикалық ілімінің туу, қалыптасу дәуірінде ерекше
Қазақстанның экономикалық даму тарихына үңіліп, өткен кезеңнің ойшылдарына
Ғылымда ешуақытта оңай жол болған емес, ал адам
Экономика-қоғамның, оны қоныстанған халықтың тұрмыс-тіршілігінің қайнар көзі. Бұл
Қазақстандық экономика ілімі өткен кезеңнің ойшыл-экономистерінен көп сабақ
Қазақстандық экономикалық ілімінің туу, қалыптасу дәуірінде ерекше шеберлік
XIX ғасырдың алғашқы жартысы мен XX ғасырдың басындағы
Талантты, білімді, өркенді философ, тарихшы, этнограф Шоқан Уалиханов
Шоқан Уалихановтың Сібір қарамағындағы қазақтардың сот реформасы туралы
Міне, сондықтан да халықтық реформалар туралы мәселеден зор
Өсетін өсімдіктердің, оның ортасының, ауа райының және жерінің
Сөйтіп, жалпы алғанда, реформалар мәселесі үлкен сақтықты және
Абай Құнанбаевтың отыз үшінші сөзінде, "егер де мал
Тарихи мәні бар талдауды қажеттейтін мына бір жәйді
"Уақытша ережеде" қазақ елінен жиналатын салық мөлшері де
Осы аталып отырған жәйлар XIX ғасырдағы қазақ жеріндегі
Қазіргі Қазақстан үшін
Асылық азған заманда,
Алуан-алуан жау шықгы.
Арам-араз хан шықгы.
Қайыры жоқ бай шықгы.
Сауып ішер сүті жоқ,
Мініп көрер күші жоқ,
Ақша деген мал шықты-
деп, ол бір кез қазақ даласына келген сауданы
Осындай қыспаққа түскен қазақ шаруаларының тұрмысының төмендігін ақын
Асанқайғының ХIV-ХV ғасырдағы қазақтың кең байтақ жерінің
Қазақи шаруашылықтың қалыптасуы және өркендеу негіздері жерден басталатындығы
Қазақ қоғамы дамуының жаңа бағытын қолдағанмен, демократтық прогресс
Бүгінде тарихи мұраға үлкен бетбұрыс жасап жатқанда, қазақ
Осы орайда экономика ілімінің негізін қалап ілгері дамуына
Ал, қазіргі кезде экономика тек қоғам емес
Экономика ілімінің тарихы ғасырлар бойы жиналып, жарияланып зертеліп
XX ғасырдың басынан қазақтың саяси аренасында лидер болған
Қазақ халқының революцияға дейінгі әлеуметтік-экономикалық және тұрмыстық жағдайы
Т.Рысқүловтың ерекше атап өтетін және халыққа "Сталинге хат"
Атышулы саясаткер М.Шоқайдың да тарихи тәжірибені сарапқа сала
Пейілі тар байлықты, аты өшкір кедейлікті және жеке
С.Толыбеков XVII—XX ғасырлардағы қазақтардың көшпелі қоғамына терең саяси-экономикалық
Қазақи шаруашылыққа үлкен зиян келтіріп, табиғат әсерінен халықты
"Жат болып алтын атың мәлім болдың.
Санға еніп әм сүйікті мақсат болдың", — деп
Қазақ халқының кезек күттірмейтін алда тұрған мәселелерін шешу
Сондай-ақ XX ғасыр 20—30-жылдардың басында халық басынан өткізген
Қазақстанда іске асырылған тың және тыңайған жерлерді (25
Қазақстан үшін XX ғасырдың бірінші ширегінде өзекті проблемалар
Қазақстан экономикасының түп қазығы болып саналатын өнеркәсіп саласы
Кезінде өте өзекті болған (бүгінде жалғасын тауып отырған)
Кеңес дәуірінде Қазақстандағы ғалым экономистердің көшбасшысы академик С.Бәйішев
Академик Т.Әшімбаев XX ғасырдың екінші жартысының мәдени түрғысынан
Экономикалық ойдың, қоғамдық пікірдің қалыптасып дамуына поэтикалық және
— деп суреттеуі Қазақстандағы ақша қатынастарының қалыптаса бастағанын
Қорытынды.
Әр кезеңнің өзіндік ғылыми мектебі болады, оның
Сонымен осы курыстық жұмыста Орталық Азия ойшылдарының экономикалық
Олай болса, оған қалай болса солай қарауға болмайды.
Осы курыстық жұмыстың барысында Қазақстанның экономикалық даму тарихына
Қорыта айтқанда, Қазақстан бойынша экономикалық ой мен пікірлерден
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1Жалпы экономикалық теория .Оқулық / Ө. Қ. Шеденов
Қ. Жұбанов атын. Ақтөбе мем. ун-ті.- толықт.және қайта
2- бас.- Ақтөбе: [Б.о.ж.], 2004.- 455 б.
2.Исқалиев, М. Өткен кезеңнің
қазіргі көзқарас [Мәтін]: (методологиялық, теориялық,
іс-тәжірбиелік аспектілері).- Алматы: [Б.ж.], 2004.-
299 б.
3.Құдайбергенов, Қазбай, Сақтағанұлы, Төлек.
Экономикалық саясат [Мәтін].- Қызылорда: Тұмар, 2003.-
117 б.
4.Рахметуллина, Ж. Б. Құқық
5.Сақтағанұлы, Төлбек. Экономикалық ілімдер
[Мәтін]: оқу құралы / жауапты ред. Н. Даужанов.-
Қызылорда: [Б.ж.], 1999.- 87 б.
6.Экономика. Әлемдік классика [Мәтін]: 10 томдық. Т.
10. Қазақстанда экономикалық ойдың дамуы / бас ред.
М.Б. Кенжеғозин ; құраст.: Я.Ә. Әубәкіров, К. Қажымұрат
; ауд. С. Тоқсанбай.- Алматы: Таймас, 2005.- 512
б.-(Мәдени мұра)
7.Экономика. Әлемдік классика [Мәтін]: 10 томдық. Т.
6. Неолиберализм және әлеуметтік-рыноктық экономика /
бас ред. М.Б. Кенжеғозин ; құраст.: А.Қ. Қошанов,
Төлегенова ; ауд. Қ. Жорабеков.- Алматы: Таймас, 2005.-
480 б.-(Мәдени мұра)
8.Экономикалық теория негіздері [Мәтін]
[Мәтін]: оқулық / авт.: Я, Әубәкіров [ж. б.]
ред. М. Байгісиев.- Алматы: Санат, 1998.- 480 б.
24