Кассалық операциялар


КІРІСПЕ
1. БАНКТІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТТЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН
Қазақстан Республикасы Халық Жинақтық Банкінің кассалық операциялары
ААҚ «Қазақстан Республикасы Халық Жинақтық Банкінің» сипаттамасы.
Ақпараттық жүйені тағайындау мен құрудағы мақсаты
Ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе құрылымының талаптары.
Ақпаратттық жүйе ресурстарының талаптары.
Мәліметтер қоймасының талаптары
Ақпараттық жабдықтау
Лингвистикалық жабдықтау
Программалық жабдықтау
Техникалық жабдықтау
Ұйымдастырушылық жабдықтау
Ақпараттық және программалық құралдардың бұзылу
және авторланбанған қол жеткізудегі қорғау талаптары.
« ҚР Х.Ж. Б-нің» АЖ концептуалды
2. БАНКТІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТТЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН
Банктік операциялар жүйесінде клиенттерге қызмет көрсетудің есебінің ақпараттық жүйедегі
Есептің қойылымы
2.3 Кіріс ақпараты
2.4 Шығыс ақпараты
2.5 Ақпараттық база
2.6 Машинадан тыс ақпараттық база
2.7 Жіктеу және кодтау жүйесінің
2.8 Машинадағы ақпараттық база
2.9 Алгоритмдік есеп шешімінің сипаттамасы
2.10 Программалық жабдықтау
2.11 Программалық жабдықтау құрылымы.
2.12 Арнайы программалық жабдықтау сипаттамасы.
2.13 Қолданушы инструкциясы
2.14 Есептер кешенін қалыптастырудың технологиясын сипаттау
3. АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ
3.1. АЖ құрудағы шағымдарды
3.2. АЖ коммерциялық іске
3.3. Интернет
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
ҚР дамуы жаңа шаруашылық принциптерге
Банк ісінің пайда болуы мен дамуы капиталмен байланысты. Жеке
Бірақ мына жағдайды ескеру қажет, ол ақпараттың қазіргі күндегі
Берілген дипломдық жұмыс «Банктік операциялар жүйесінде клиенттерге қызмет көрсетудің
-клиенттер үшін шоттар ашу( құжаттар және ақшаны қабылдау);
-ақшаны қабылдау және беру;
-комиссиондық сыйақыларды ұстау;
-пайыз түсімдері;
-клиент шоттарын жабу;
Бұл есептер берілген диплом жұмысының авторымен құрылған,
Жұмыстың бірінші бөлімінде:
ақпарат жүйе облысының пән сипаттамасы –кассалық операциялар;
Диплом жұмысының негізгі бөлімінде мыналар сипатталған:
-ақпараттық жүйедегі есептің орны;
- есептің қойылымы;
- кешенді есепті шешуді қажет ететін енгізілетін және шығатын
-машинадағы ақпараттық база;
-қолданылатын саралау жүйесімен ақпаратты кодтау;
- есепті шешу алгоритмін сипаттау бөлімінде математикалық қамтамасыз ету;
- кешенді есепті толық программамен қамтамасыз ету;
-қолданушының пакетін қолдану үшін инструкциялау.
Дипломдық жұмыстың үшінші бөлімі келесі ақпараттардан тұрады;
-ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және оны қолданудағы мүмкін
-ақпараттық өнімді коммерциялық өткізудегі талдау қорытындылары мен ұсыныстары;
-коммерциялық программалық қолданумен ақпараттық өнім ұсынымы келтіріледі.
Қорытындыда өңделген ақпараттық жүйенің артықшылығы мен кемшілігін анықтау сипаттамасы
1 БАНКТІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТТЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ
Кассалық операциялар
Облыстың зерттеу объектісі болып кассалық операциялар табылады. Банк операциясының
Кассалық операциялар - қабылдау, қайта есептеу, ұсақтау, айырбас, беру,
Кассалық операциялар операциялық кассада жүргізілген. Операциялық касса (опер.
Жинақ кассасының алдында тұрған негізгі мақсат - халыққа бас
Өткізілетін операциялар үшін мекеме мен ұйымдар операциялық кассаларға комиссиялық
Күнделікті операциялық бөлімде қаржылық операциялар жүргізіледі, олар банк
Ақшаны сақтауда материалды жауапкершілік тұлғаларына банк басшысы, бас
Қолма-қол ақша үш тәсілмен өткізіледі:
-банк кассасына;
-банк инкассаторына;
-банк шоттарына аудару үшін өндіріс байланысына.
Операциялық кассада мынандай негізгі операциялар жүргізіледі;
-салымдарды төлеу;
-балалар салымдарын ашу;
-шоттарды ашу және жабу;
-Бюджеттік және коммерциялық ұйымдарға еңбекақы төлеу;
-погребалды шоттарды ашу;
-валюталық және теңгелік депозиттерді ашу және жабу;
- төлемдер мен пенсияларды төлеу.
Мынандай төлемдерді қабылдайды:
-көлікке салынатын салық;
-МИД шығындары;
-нотариус қызметі;
-мүлік салығы;
-мекен-жай үстемі;
-паспорт және жеке күәлік үшін;
-жерге салық;
-қалалық МАИ айып пұл;
-Банк табысы, ол комиссионды сыйақы жүргенде алынады;
-көлік салығы;
-консультациялық қызмет;
-госпошлина (АХАЖ,СОТ, нотариалдық кеңсе);
-лицензия үшін;
-объект приватизационный;
-әлеуметтік салық;
-жылдамдатылған аударымдар (жедел есеп айырысу мен аударымдар);
-телефон үшін.
Сонымен бірге Банк қызметі үшін Банк АҚШ-тың 10 долларын
Жинақ кассасындағы салымдар ерікті сипатта. Қазақстан Халық Банкі (ҚХБ)
Сыйақы түріндегі салым мен депозит табысына салық салынбайды,
ҚХБ салымдары мен депозиттері еркін түрде жүргізіледі, ал
ҚХБ филиалдары және құрылымдық бөлімдері салым мен депозиттерді
-қажет болғанға дейін;
-шартты;
-анонимді;
-арнайы салымдар;
-белгілі бір сақтау мерзімімен анықталған жедел салымдар (1-ден 3-ке
-жедел салымдар қосымша құюлармен;
-жинақтаушы салымдары;
-балаларға бағытталған салымдар;
-азаматтардың ағымдағы шоттары;
-ұту салымдары ұтымды;
-«Сюрприз» типтегі депозиттер;
«Алтын жас» депозиті;
-коммуналды депозит;
-шетел валютасындағы депозиттер.
Салымдар мен депозиттердің барлық түрі ұсынушы салымынан басқа, белгілі-бір
Қажет болғанға дейінгі салымдар есеп айырысу ақшалай операциялар
Шартты салымдар болып басқа тұлға атына салынатын, олар
Арнайы салымдар, құю және еңбек ақы төлеу сомасы, зейнетақы
Жедел салымдар болып ҚХБ филиалдармен құрылымдық бөлімдеріне белгілі бір
Жедел салымдар қосымша құюлар болып жыл уақытына ғана қабылданатындар.
Жинақтаушы салымдар ай сайын қосымша құюларды енгізе отырып 5
Балаларға бағытталған салымдар 14 жасқа дейінгі тұлғалар атына 10
Азаматтардың ағымдағы шоты ақшаны сақтау мен ақшалай операцияларды есеп
Ұтыс салымдары болып, ұтыс түріндегі төленетін табыстарды айтады.
сонымен қатар бір ұтыс 200% көлемінде, екеуі-жүзден және екеуі-елуден
«Сюрприз» типтес депозит салымы болып, табыстың ұтыс немесе сыйақы
«Алтын жас» депозиті зейнеткерлерге ашылады, ол қолма-қолсыз жолымен өтеді,
Коммуналды депозиті тұрғын үй мен коммуналды қызметке қолма-қолсыз есеп
Валюталық депозиттер АҚШ долларында, неміс маркасында кез-келген тұлға атына
Қажет болғанға дейінгі салымдар.
Салым қолма-қол салымымен бірге қолма-қолсыз жолмен ашылуы мүмкін. Қосымша
Ақшаны енгізгенде жинақ кассасы салымшыға есеп шот ашады
Хабарлама Ф-36 бланкісіне салымшы өз есеп шот номерін, өз
Қосымша құюлармен бірге қарастырылатын жедел салым операциялары. Орташа салым
Жедел салымдар кассаларда алты ай уақытысына ғана
Салымға соманы құю кезегі қолма -қолсыз жолмен түскен. Қолма-қолсыз
Салым шотында қолма-қолсыз жолмен жұмыскерлер мен қызметкерлер еңбекақысын құяды,
Қолма-қолсыз есеп айырысудың мәні, жинақ кассасы салымшы бұйрығымен оның
Салым бойынша шоттарға өнеркәсіп пен ұйым жұмысшыларына еңбек ақы
Шартқа сәйкес өнеркәсіп еңбек ақыны төлейтін жұмысшылар тізімін құрумен
Қажетті тексеруді өткізгеннен кейін бухгалтер қажетті соманы шоттан шотқа
Содан кейін, міндетті түрде тізімдегі құю сомасын жеке
Қолма-қол ақшамен жұмысты ұйымдастыру кезеңі операциялық кассада жұмыс
Сақтаушы банк бухгалтерлік есебінен және кіріс кітап кассасынан өткен
Сонымен бірге:
-қолма-қол ақшалар;
-қолма-қол шетел валютасы;
-чектер, пластикалық карточкалар;
-қатаң есеп беру бланктері;
-құнды қағаздар, сонымен бірге банктің клиентерден сақтауға алған
бағалы бұйымдары;
-алтын, күміс;
-бақылау кассалық аппараттарының кілттер жиыны;
-ұлттық шетел валютасының қозғалысы және басқа төлем құралдары
сақталады.
Тағы бір шарттардың бірі - өнеркәсіп пен ұйымға
Қажет болғанға дейінгі және қосымша құюлармен жедел салымдар жеке
Қажет болғанға дейінгі салымнан және жедел салым қосымша құюлардан
-қажет болғанға дейінгі салымнан -1% (шартқа сәйкес: 20 теңге-ден
-жедел салымдар қосымша құюлармен (шартқа сәйкес 20 теңге-ден аз
Операция күнінде бөлімше құрылымы қабылданған құжаттар мен ақпараттар компьютерге
Банктің жұмыс күнінде жұмысшы персонал екі ауысым жұмыс істейді.
-бірінші ауысым 8-ден 13-сағатқа
-екінші ауысым 14-тен 18 сағатқа
-13-тен 14-ге дейін үзіліс.
Әр ауысым қызметшілері операциялық бөлімде №61 ордерін толтырады, ордерде
Барлық теңгемен салынған салымдар мен депозиттер қалдығы 100 теңгеден
Кіріс операциясы бойынша сыйақылар ақшаны салымға салған күннен бастап,
ҚХБ салымшылары қызығушылығын қорғау
Салым бойынша анықтама оның иесінің өнімі болған жағдайға беріледі:
салым иесінің мұрагерлік хатында көрсеткен ҚХБ тұлғаларға істелген; ҚХБ
Мемлекеттік нотариалдық кеңсе сұранымында, қайтыс болған салымшының салымы туралы
Салымды беру, егер салымға сот шешімі немесе ҚХБ ұсынысы
Әр салымшы бір немесе бірнеше тұлғаларға салымды қолдануға сенімхат
Салым бойынша операцияны жүргізген кезде:
ҚХБ филиалдары мен құрылымдық бөлімшелеріндекелесідей жинақ кітапшаларының формаларының формалары
-№2 Ф.-операцияны жазуға арналған , ҚХБ-ның филиалдары мен құрылымдық
-№2 ФС-салым бойынша операцияларды жазуға арналған, салымшылардың жүргізетін ҚХБ
-№2 ФД-балаларға арналған салым операцияларын жазуға арналған.
-Депозитті сертификат-салымы құжат, валютті депозиттерде қабылданатын.
Ф-ақша аудару-ҚХБ құрылымдық бөлімшелерінің бір аудан арасындағы аударымында, сонымен
ААҚ «Қазақстан Халық Жинақтық Банкінің» сипаттамасы.
ААҚ «Қ.Х.Ж.Б.» қазіргі уақытта-жеке компания, 1936 жылы Қазақстан Республикасы
ААҚ «Қазақстан Халық Банкі»-Республикадағы жарғылық акционерлер капиталының көлемімен
Ішкі нарықта банк үнемі қызмет сферасын кеңейтуге бағытталған саясат
Банк операцияларын жоспарлау банк проектілерін жоспарлау стратегиясы негізінде
Банк меншігінің формасы-жекеше.
Банктің ресми статусы Банктің мемлекеттік тіркеуі заңды тұлға ретінде
Негізгі есеп Қазақстанның Халық Жинақтық Банк Акционерлігі ҚР
Банк ҚР Ұлттық Банк лицензиясын алған кезде келесідей банк
-заңды тұлға депозиттерін қабылдау;
-жеке тұлға депозиттерін қабылдау;
-банк ұйымының корреспондентік шоттарды ашу және жүргізу, банк операцияларының
-кассалық операциялар: қабылдау, қайта есептеу, майдалау, айырбас, сорттау, банкнота
-аударма операциялары: заңды және жеке тұлғалардың талаптарымен ақшаны аударуды
-есепке алу операциялары: заңды және жеке тұлғалардың
-несиелік операциялар: несиелерді ақшалай түрде ұсыну;
-сенім операциялары;
-сенім адамы тапсырысымен ақшаны басқару;
-клирингтік операциялар: жинау, теңестіру, төлем сұрыптауы және нақтылау, сонымен
-сейфтік операциялар: құнды қағаздарды, құжаттарды және клиенттердің құндылықтарын сақтау
-ломбардтық операциялар: қысқа мерзімді несиелерді кепілдік ретінде ұсыну;
-төлем карточкаларын шығару;
-аффинирленген қымбат металдар (алтын, күміс, платина) құймаларда, монеталар қымбат
-депозит сертификаттарын шығару.
Банк мүлігі шоттардан құрылады:
1.акционерлердің жарғылық капиталға салымдары;
2.қызмет нәтижесінен түскен табыстар;
3.ҚР заңдылығына сәйкес алынған басқа мүліктер.
Банк реквизиттері:
-банк қызметтерін жүргізуге қажетті,мөрмен, бланкілермен,эмблемалармен және басқа реквизиттерге иелік
-Банк реквизиттерді бір немесе бірнеше Банк жұмыс тілдерімен –
Жарғылық капитал:
Жарғылық капитал Банк қызметін қамтамасыз ету үшін құрылады және
Банк акционерлері заңды және жеке тұлғалар болып табылады.
Акционерлер Банк міндеттеріне жауап бермейді және тәуекел шығынын Банк
Жарғылық капитал өзгерісі жарғылық капитал көбеюі немесе төмендеуі жолымен
Жарғылық капиталды көбейту тек оның толық төлегенде ғана жүргізіледі.
Халық Банкінде бар резервтер:
-ҚХБ активтері (млн.теңге);
-таза пайда;
-халық салымдары (млн. теңге);
-қарыз және лизингтер;
-кіші және орта бизнеске несиелер (млрд. теңге);
ААҚ «ҚХБ»-і ТМД жинақ қауымдастығы, ҚР банктерінің қауымдастығы, Халықаралық
Қазақ Халық Жинақтаушы Банкінің Алмалы филиалының ұйымдастырушылық-функционалдық құрылымы
Қазақ Халық Жинақтаушы Банкінің Алмалы филиалының ұйымдастырушылық-функционалдық құрылымын
АБП: экономист, бас менеджер, заңгер, ревизор, ақпарат техникасы бойынша
Техникалық құралдар бөлімі , Халық Банкін еңбек өнімділігін жоғарылату
Республикалық ХБ
Алматы обл. ХБ
1 сурет.Халық жинақтаушы Банкінің ұйымдастырушылық құрылымы.
Техникалық бөлімі мына функцияларды орындайды :
-операциялық касса жұмысшылармен техникалық сабақтар жүргізеді;
-қателікті түзету жұмыстарын жүргізеді;
-нығайтылған филиалдарда ай сайын профилактикалық жұмыстарын жүргізеді;
-регламенттік жұмыс тізіміне сәйкес бақылаушылардың көрсеткіш базаларын көшіруді бақылайды;
-техниканы есепке алады және оның қозғалысын қадағалайды;
-бұзылған және моральді ескірген компьютерлік техникаларды шығаруды жүргізеді;
-АОФ ХБ сұраныс жауап береді;
-ақпарат көрсеткіштері базасының толықтығы мен сақталымына жауап береді;
-база көрсеткіштерін текстілеу қорытындысынан анықталған қателіктерді жояды;
-қайта орналастыру программасын іске асырады;
- операция –кассалық жұмысшыларына бухгалтерия , бақылау және кадрлар
-филиалдармен жұмыс қабілеттілігініңмодельдік байланысын ұстап тұрады;
-вирустан сақтану программасын құрады және оларды тексеру;
-программаларды қайта орналастыру жүргізіледі;
филиалдардан валюта курстарын ашу және қайта жіберу;
-БД қызмет ету.
Бухгалтерия функциялары:
-Банк клиенттерінің депозттік және басқа шоттарына есеп айырысуды
-банк клиенттерді тапсырысымен кассалық операцияларды жүргізеді;
-Банктің құжаттарын, қолма-қол ақшаларын, чектерін және басқа
-Банк клиенттерімен кассалық тәртібін бақылауды қадағалау;
-Банк және т.б. есеп беру тұлғаларының дебиторлар мен несие
Экономикалық бөлім - банктің табысын анықтау мақсатымен көрсеткіштерді жинайды.
Заңгерлік бөлім-банк операцияларын жүргізуде, иск мен клиенттер
Операциялық касса – банк кассасы, онда клиенттерді банк кассалық
Кассалық операциялар – қабылдау, қайта есептеу, айырбас, беру,
Кассалық операцияларды жүргізу үшін банк операцияларына жататын,
Операциялық касса халық төлемдерінің барлық түрін қабылдайды және
Күнсайын операциялық бөлімдермен қаржы операциялары іске асады, олардың сипаттамасы
Экономикалық көрсеткіштер
Халық Банк Алмалы филиалында экономикалық көрсеткіштер қорытынды ақпаратын жинайды
Есеп беруде келесідей экономикалық көрсеткіштер ескеріледі:
2005 жылы ҚХБ АФ мекемесіндегі халық салымдарының тұрақтылығы.
-салым бойынша шот саны
-орта жылдық салым қалдығы
-халықтың тартылған салымдары
-салым бойынша айналым (кіріс/ шығыс бойынша)
-жыл ішіндегі салым бойынша операция саны (мың)
-салым айналмалылығы (салымның шығын бойынша айналымын салымның орта жылдық
-салымның орташа сақтау мерзімі күнмен (жылдың 365 күнін салым
-салым тұруының пайызбен (салым өсімін салым келуінің айналымына
-салым бойынша операцияның орташа көлемі (кіріс /шығын бойынша айналым
-Бір салымшыға орташа операция саны (операция көлемі салым бойынша
2005 жылы ҚРХБ АРФ мекемелерінде еңбек етушілерге еңбек ақы
-салымшылар саны 500
-01.01.2005 жылы салым қалдығы 243500
-салым түсімі айналым жолы
1. аударым 66168400
2.қолма-қол ақшамен 4973500
3.Жыл бойына шотқа жұмыс арқылы аудару пайызы 7750
4. 01.01.2006 жылы салым қалдығы 773050
Есеп беру
2005 жылға ҚРХБ АРФ қаржы-шаруашылық қызметі қорытындысы.
Табыстары:
-өнеркәсіп пен ұйымнан комиссиялық сыйақы;
-халықтын комиссиялық сыйақы
-басқа табыстар
-қолма-қол ақша операциялары қызметінен түскен табыс
Кіріс қорытындысы
-халық салымдарынан пайыздар
-ұйым шотынан пайыздар
-шаруашылық және операциондық шығындар
-еңбекті төлеу шығындары
-техникалық қызмет қөрсету, есептеу техникалары
-амортизациялық шегерімдері
Шығыс қорытындысы: Пайда
АЖ құрудың мәні мен мақсаты
Банк қызметінің табыстылығы мен бәсекелестігін жоғарылату үшін оның ақпараттануына
«ХЖБ кассалық операциялары» АЖ қүрудағы негізгі мақсат болып:
- банктік АЖ дамыту және енгізу, ал халықтың ақша
- барлық ресурстарды тиімдігі қолдану , бұл қызметкерлердің тиімді
- есеп айырысу жүйесін және банк клиенттерінеқызмет етуді жақсарту.
АЖ мақсатына сәйкес негізгі есеп болып:
- ақша операцияларын жүргізудегі сапасын жоғарылатуды қамтамасыз ету және
- құжат айналымын төмендету, бұл банк қызметінің шығындарын төмендетеді.
- барлық талап комплексі табысталатын ақпаратты сенімді және қорғанысын
- оперативті жиын,бақылау, өңдеу және ақпаратты беру жұмыстарын
«ХЖБ кассалық операциялар» АЖ мәні персоналды компьютерлерді ақпараттың пайда
1.4 Ақпараттық жүйеге талаптар
Ақпараттық жүйе құрылымының талаптары. АЖ құрылымы-бұл ішкі кеңестік уақыт
№1 кестеде есеп тізімі көрсетілген.
АЖ есеп тізімі
Жұмыс атауы Арнайы қызметі Кіріс көрсеткіштері Шығыс көрсеткіштері Қолданушылар
1 2 3 4 5
1.Шотты ашу
- құжатты қабылдау;
-ақшаны қабылдау; Клиенттін құжаттарын толтыру Шоттағы ақша сомасы Шоттағы
2.Ақшаны қолма-қол,қолма-қолсыз қабылдау Клиенттен ақшаны қабылдау Кіріс сомасы Шоттағы
3.Ақшаны қолма-қол,қолма-қолсыз беру Клиентке ақшаны беру Шығын сомасы Шоттағы
4.Комиссиондық сыйақы ұстанымдары Банк табысына Комиссиондық сыйақы ұстанымдары сомасы
5.пайыз аударымы Пайыз сомасын анықтау үшін Пайыз бойынша сома
6.Шотты жабу Шотты құжат түрінде жабу үшін Шығын сомасы
Күнделікті есеп беруді құру Бухгалтерия бөліміне беруге керекті құжаттарды
Инкассация мен жұмыс Қолма-қол ақша қабылдау және беру Қолма-қол
АЖ ресурстарының талаптары
Математикалық қамтамасыздандару талаптары. Математикалық қамтамасыздандару –бұл математикалық
Қазіргі кезде әр компьютер комплексіне өз математикалық қамтамасыздандару
Ақпараттық қамтамасыздандару талаптары. Ақпараттық қамтамасыздандару(АҚ)-бұл автоматикалық жүйенің қызмет
АҚ жұмысқа қалыптасуы бір принцип негізінде жүргізілу керек жіне
АҚ комплексін дұрыс шешім негізін ұйымдастыру үшін, түсетін ақпараттың
Енгізілетін ақпараттың қиындығын қысқарту үшін, енетін ақпаратты қысу керек
АҚ құрамына кассалық операцияны шешу есебінде қолданылатын қөрсеткіштерді қосу
АҚ ұйымдастыру принциптері:
Барлық функциялар жүйе ішінде АҚ әдістемелік бірлігі;
Жинау, тіркеу , ақпаратты табыстандырудың бір реттілігі;
Түсетін ақпараттың толықтығы;
4.Кіретін ақпараттың нақтылығы мен шынайлылығы;
Ауытқу әдісі бойынша ақпаратты енгізу;
Басқарушы жүйеге шығатын ақпараттың табыстау уақыттылығы.
Ақпаратты қысу;
АҚ функциялау шығынының минимализациясы.
АҚ-руды жобалау мен құруды жүйелі жүргізу керек, ал келесі
Нәтиже жайлы ақпарат келесі талаптарға сәйкес келуі керек:
-талдауды жургізу үшін қажетті есеп беру ақпаратының толық алынуы;
-түскен ақпараттың шынайылылығы, құжатты дұрыс құру;
-берілген стандарттарға сәйкес келу.
Шығатын аныкталуы керек:
-басатын құралдардан алынған шығатын құжаттар түрінде;
-басқа цикл өңдеулерді қолдану үшін машина ішіндегі ақпараттық база
Лингвистикалық қамтамасыздандару талаптары.
Лингвистикалық қамтамасыздандару-кәдімгі тіл формализациясы үшін құралдарыңыз жиынтығы,
Программалау тілін таңдау мақсатында, ал сервисті программалау құралдары барымен
Талаптарды есепке ала лингвистикалық қамтамасыздандару негізделген көрсеткіштер базасы құрылымын
Программаларды қамтамасыздандыру талаптары
Программалық қамтамасыздандыру (ПҚ) - программалар жиыны,техникалық құралдарды функционерлеу мен
ПҚ талаптары қолданушыға нақты программа өнімі қатынасында өз
ПҚ дамыту үшін модульдік, эксплуатация тиімділігі принципін
Эксплуатациядағы тиімділікті жоғарылату мақсатында келесідей мүмкіндіктерді қарастыру қажет:
-диалогты жұмыс режимі (меню);
-модудьді автоматты шақыру;
үзілістен кейін жұмысты жалғастыру;
-ақпараттық массивтерді жағдайы жайлы анықтама беру.
ПҚ жүйе құрамына кіретін операциялық жүйе қолдануда оңай болу
ПҚ қамтамасыз ету керек:
-қолданушыға регламентік және сұраныс-жауап режимнде қызмет ету.
-функционалды есептеу шешім;
-өзара байланысқан есептердің кезегімен орындалуын басқару;
-ақпарат сабақталымы және оның істен шықаннан кеінгі қалпына келу
-көрсеткіштер оңайлығы, сенімділігі, жеткізу тиімділігі және жұмысы;
-қолданушыдан түсетін ақпараттарды бақылау;
-ақпаратты қорғау ПЭВМ-дегі автоматталған жұмысшыларына жетуді қамтамасыз ету;
-жеке есеп комплексін негізінде шешімдер мүмкіндігі.
ПҚ талаптары. Банк, уақыттығы дамушы объект болып , ақпарат
Адекватты құрылған автоматты жүйе бірнеше уақыт аралығында осындай дамуда
Сондықтан, автоматизирленетін жүйеге бірінші талап тобы-бұл базалық программалық
Екінші талап тобы тұтынушы қасиетін сипаттайды.Оған функционалды диапазон
Банк ісі барысында базалық құралдарға келесідей талаптарды қоюға мүмкіндік
Көп жағдайда тек көп есепті режим толық жағдайда
ПҚ математикалық қамтамасыздандыру негізінде
ПҚ дамытқанда эксплуатация ыңғайлылығы принципін қарастыру қажет. Өз кезегінде
-диалогты жұмыс режимі (меню, запросы);
-түсінікті, оңай оқу мен қолдану;
-сенімді;
-үзіліс пен істен шығудан кейін жұмысты жалғастыру;
-ақпараттық массивтер жағдайы жайлы ақпарат беру.
ПҚ қамтамасыз ету керек:
-БД құру автоматизация және оның өзгеру мүмкіндігі;
-ақпарат сақталымы, істен шыққаннан кейінгі оны орнына келтіру мүмкіндігі;
- ақпаратты қорғау, тек авторланған қолданушылар үшін қол жеткізумен
-ПҚ өзгертулер енгізу мүмкіндігі.
Операциялық жүйе, ПҚ жүйесі құрамына кіретін, БД басқаруды қамтамасыз
Құралдарын қолдану бойынша инструменталды материал есеп комплексін шешу үшін
МҚБЖ таңдау кезінде келесі талаптарды орындау керек:
-АЖ қарастырылатын көрсеткіштерді өңдеуде барлық талаптар ескерілуі керек;
-қолданушы жұмысы менюмен жұмыс режимінде өтуі керек;-МҚБЖ басқа пакеттермен
МҚБЖ таңдауы көптеген факторлармен анықталады, бірақ оның ең негізгісі
ПЭВМ үшін реляционды МҚБЖ реляционды операциялар жиына МҚБЖ
Айтылған МҚБЖ жеңіл көрсеткіш құрылымдарын айтарлықтай жалпы қамтыған
МҚБЖ қолданушыны таңдаған кезде-экономист ең алдымен жүйені үйренудегі қиыншылықтарға
МҚБЖ қолданудағы ұсынылатыны: FoxPro 2.0.
14.2.5. Техникалық қамсыздандыру талаптары
Техникалық қамсыздандару (ТҚ)-комплекс есебі жеткілікті болуы керек техникалық процестерді
Техникалық құралдар ретінде есеп комплексін шешу үшін келесілерді қолдануға
PENTIUM персоналды компьютері олар күшті құралдардан тұрады
Символды және графикалық ақпаратты қағазға шығару үшін 24 басатын
HP LAZERJET 4L және 5L лазерлі типтес принтері
Ақпараттық жүйені функционерлеу үшін INTERNET типтес локальді есептеу сеті
Техникалық құралдар сипаттамасы.
Ақпаратты өңдеу мен сақтау бойынша техникалық персонал жұмысын
-компьютерлер (серверлер және жұмыс станциялары), PENTIUM компьютері ол күшті
-IBM PC типтес компьютер;
-модемдер: DATA 2010-коммутируемый канал, MAINSTREET- жеке белгіленген канал;
- IBM /LEZMARK типтес принтері және 24 инелерімен басатын,
-принтерлер және POS-терминалы;
-банкнот счетчиктері, валюта детекторлары;
-факстер;
-көшіру техникасы;
-счетті-ақша техникасы;
-үнемі тамақтану көздері;
-кассалық құралдары;
-банкоматтар;
-сыртқы жинаушылар.
Барлық компьютерлер дерлік SAMSUNG, LG, IBM фирмаларының SVGA мониторымен
Акқпаратты сәтте қабылдауды жеңілдету үшін модем қолданылады.
Касса аппараты BS программасымен жұмыс істейді. BS программалы
1.Серверге қойылатын талаптар:
Стандарттар:
-PENTIUM процессоры-2, 450МГ;
-оперативті ес 1Гб-тен төмен емес;
-диск кеңістігінің бос қөлемі 45 Гб минималдыдан аз емес
-Альфа-сервер ДЕС 1000 233 МГц
-оперативті ес 128Мб аз емес
-диск ьос кеңістігінің көлемі 18 Гб аз емес
2.Байланыс каналдарына қойылатын талаптар
-ТСР/ІР протоколы
-канал жылдамдығы
Стандартты 19.2 Кбит
Минималды 9.6 Кбит
Жұмыс орнына қойылатын талаптар
Стандартты
-WINDOWS-95,98, WINDOWSNT workstation
-оперативті ес 32 Мб аз емес
-тышқанның болуы
-принтердің болуы
Минималды
WINDOWS-95
-Оперативті ес 16Мб аз емес
-диск бос кеңістігінің көлемі 20Мб аз емес
-тышқанның болуы
-принтердің болуы
WINDOWS регионалды келтіру қойылатын талаптар
–Сандар, бүтінді айыратын және сандық бөлшек бөлігі-нүкте
–Ақша бірлігі, бүтінді айыратын және сандық бөлшек бөлігі-нүкте
–уақыт
-күні
-сипатталған конфигурация Халық Банк үшін стандартты жеткізуші болып
-Оперативті және сыртқы ес көлемі жұмыс орнының санымен және
Ұйымдастыруды қамтамасыз етудегі қойылған талаптар
Ұйымдастыруды қамтамасыз ету (ҰҚ) шаралары кешені: әдістер мен құралдар,
ҰҚ шешетін есеп комплексті қолданушылардың техникалық құралдармен өзара
Есеп комплексі қолданушылардың табысты функционерлеу үшін келесі шешімдерді
-персоналды оқытуды ұйымдастыру;
-технологиялық сипат талаптарын бұзбай сақтау.
-ПҚ ұйымдастыруда барлық қарастырылған жобадағы шектеуді бұзбау;
-тек автоматтандырылған жұмысшыларға қол жетуді қамтамасыз ету.
Ақпараттық қорғау мен программалық құралдардың бұзылудан және авторланған қол
Ақпараттық қорғау мен программалық құралдардың жүйесі келесідей сипаттамаларды иемдену
-қауыпсіздік-көрсеткіштер қорғанысын қездейсоқ немесе абайсызда бұзылу, ашылу, модификациядан қамтамасыз
-құпиялылығы- жабық ақпаратты қорғанысқа жататын жариялау құқығы;
-құпиялық-статус, көрсеткіштерге ұсынылған және олардың қорғанысы деңгейін анықтайды;
-қауыпсіз уақыт-ақпараттық жүйе қорғанысын ашу және программалық құралдарды статистикалық
-қорғаныс тілі-арнайы тіл құрылымы, оның көмегімен қорғаныстығы көрсеткіштерді қолдану
-іске асыру құқығы, билік-қорғаныстығы көрсеткіштерді сол немесе басқа процедураларды
-идентификация-теңестіру, ұқсастыру - қолданушыларға, техникалық құралдар және қорғаныстағы ресурстар
- шынайылығы - идентификатор ұсынған тиістілігіне қарай
Ақпаратты және программалық құралдарды қездейсоқ
- бұзулардан (қателі) қорғаныс жүйесі қарастырады:
-қолданушылар үшін сапалы құжатнаманың болуы;
-кемеліне жеткізу әдісін қолдану;
-программалық құралдарды текеру және антивирус
Қазіргі уақытта ақпарат пен программалық құрамдарды қорғауда келесідей әдістер
-криптографикалық әдіс (ақпаратты қодтау)
-ақпарат пен программалық құралдардың қорғанысының программалық құралдары.
Оларды келесідей топтарға біріктіруге болады:
-техникалық құралдар, есептер және ақпараттық файлды қолданушылар идентификациясы;
-техникалық құралдар құқығын анықтау (есепті қолдануға және ақпараттық файлға
- техникалық құралдар мен қолданушыларды бақылау;
- техникалық құралдар мен қолданушылардың қолдануы шектелген ақпаратты
-оны қолданудан кейінгі есте сақтау бөлігіндегі ақпаратты жою;
- рұқсат етілмеген сигналдар;
-әртүрлі бағыттағы қосымша программалар (қорғаныс бақылауы мен механизмі,
ҚР ХБ кассалық операциялар АЖ концептуалды схемасы
Концептуалды схема АЖ негізгі әдістемелік жақындауды құру мен функционерлеу
АЖ-де автоматталынған жоба құжаттарын дамыту кезінде маңызды орынды
АЖ қамтамасыз ету бөлігі келесі элементтерден тұрады: СТС, ПО
Концептуалды схема 2 суретте көрсетілген.
кесте
Ақпараттық қамтамасыз ету сипаттамасы
Элементтер Характеристика
Ақпараттық технология Барлық ақпарат БД түрінде сақталады
БД турі Реляциондық
Саралау жүйесі Кодтау жүйесінң иерархиялық фасеті
Қодтау жүйесі Қиыстырылған,кезекті және ретті
Қорғаныс АЖ-мен жұмыс істегенде қолданатын жасырын сөз, қателік болғанда
кесте
Программалық камтамасыздандыру сипаттамасы
түрі Сипаты
Жалпы MS DOS. WINDOWS-97 – операциялық жүйелер,NORTON Commander 5.0-программаның
Арнайы МҚБЖ FoxPro 2.0
4 кесте
КТС сипаттамасы
Техникалық құралдар атауы Физикалық модуль Сипатамасы
ПЭВМ-Intel Pentium 233 Аналық плата,
процессор,
ОЗУ,
НГМД,
НЖМД,
Монитор,
клавиатура,
тышқан АТХ Pentium 2
Intel,233 МНz
32Mb
1.4Mb
1.7Gb
SVGA.1024 768
102 клавиштық
2 кнопкалық
Фискалды есімнен бақылау- кассалық аппарат ККА Olivetti CRF-1000E
Принтер Принтер HP LAZERJET 1100 Е
Сканер Сканер HP ScanJET3200C
Факс-модем Факс-модем USRSportster 56k Vi
Радиостанция Радиостанция Motorola
1 2 3
Пейджер Пейджер Motorola
Радиотелефон Радиотелефон Nokia
Телефон Телефон Импульсный
Жүйе Сипаттама
ААЖ Тораптық
Торап АИС
Локалды торап шиналық
Жалпыжүйелік құжатнама құжаттық
prbz,pr, rnal,
rasbz, nazis
2 Сурет. АЖ концептуалдық схемасы
2-ші суретке түсініктеме:
Кіретін құжаттар :
1-Кіріс кассалық ордері №51/36,
2-жеке куәлік,
3-РНН анықтамасы,
4-жинақ кітапшасы,
5-шығыс кассалық ордері №51/36,
6-ордер №63,
7-қарастырылатын есептер:,
8-шотты ашу,құжатты қабылдау және ақшаны қабылдау,
9-ақша қабылдау (қолма-қол және қолма-қолсыз),
10-ақшаны беру (қолма-қол, қолма-қолсыз),
11-комиссиондық сыйақы ұстанымдары,
12-пайыз аударымы,
13-шотты жабу,
14-күнделікті есеп беруді құру,
15-инкассациямен жұмыс.
Шығатын құжаттар:
16-кіріс, кассалық ордер №51,
17-шығыс кассалық ордері №51,
18-кіріс кассалық ордер №52,
19-шығыс кассалық ордері №52,
20-кіріс кассалық ордері пайыз аударымы,
21-операциялық күнделік.
2. БАНКТІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТТЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН
2.1 Есеп орны
Есеп комплексі - бұл есеп жиыны, белгілі бір сипаттамаларына
-басқару функциясының немесе басқа маңызы;
-компьютерді басқарушының персоналдық дайындық деңгейі;
-ақпараттық база мен техникалық құралдар «ҚР ХБ Кассалық операциялар»
3 – сурет. “ ҚР ХБ Кассалық операцияларының
2.2 Есеп қойылымы
Есеп сипаттамасы
Есеп қойылымы келесі бөлімдерден тұрады:
-шотты ашу, ол құжатты қабылдау және алғашқы құюларды қабылдауды
-ақшаны беру (қолма-қол, қолма-қолсыз),
- ақша қабылдау (қолма-қол және қолма-қолсыз),
-11-комиссиондық сыйақы ұстанымдары,
12-пайыз аударымы,
13-шотты жабу,
14-күнделікті есеп беруді құру,
15-инкассациямен жұмыс.
Есеп мақсаты - шынайы және оперативті көрсетқіштерді алу ,
Көрсеткіштерді енгізу операциялық кассада іске асырылады.
Кіріс ақпараттары
Кіріс ақпараттары ЭАЖ кез-келген есепті шешудің маңызды бөлігі екені
Енетін құжаттар болып:
-Кіріс кассалық ордер ф.№51/36
-шығын кассалық ордері ф. №51/36
-ордері ф.№63
-РНН
-жеке куәлік
-жинақ кітапшасы
саналады.
Енетін құжат формалары қосымшаларда көрсетілген: кіріс кассалық ордер №51/36
Енетін құжаттар тізімі 5 кестеде көрсетілген
5 кесте
Кіріс көрсеткіштердің тізімі
хабарлама Келу уақыты Шығу
Аталуы Идентификаторы Таныстыру формасы
1 2 3 4 5
Кіріс кассалық ордері ф.№51/36 PRI
Шығыс кассалық ордері ф.№51/36 RAS Жазбаша Сұраныс бойынша
Жинақ кітапшасы SB Жазбаша Сұраныс бойынша Жинақ кітапшасы
ф.№63 ордері OR Жазбаша Сұраныс бойынша ф.№63 ордері
РНН RNN Жазбаша Сұраныс бойынша Анықтама РНН
Куәлік UD Жазбаша Сұраныс бойынша Куәлік
5.1 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №51/36 хабарлама құрылымының
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№51/36
PRI
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
DATA
FIO
SUMMA
PRIN
9(10)
А(15)
9(6)
9(12)
5.2 кесте.
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №51/36 хабарлама құрылымының
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№51/36
RAS
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды DATA
FIO
SUMMA
PRIN 9(10)
А(15)
9(6)
9(12)
5.3 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №63 хабарлама
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
ф.№63 ордері OR
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
DATA
SUMMA
PRIN
9(10)
А(15)
9(12)
Шығатын ақпарат
Шығатын ақпараттық көрсеткіштер болып ПЭВМ көрсеткіші шығару
-кіріс кассалық ордері №51 (қолма-қол)
-шығыс касссалық ордері №51(қолма-қол)
-кіріс кассалық ордері №52 (қолма-қолсыз)
-шығыс касссалық ордері №52(қолма-қолсыз)
-операциялық күнделік.
Шығатын құжат формасы қосымшада көрсетілген: кіріс кассалық ордері №51
Шығатын құжаттар тізімі 6 кестеде көрсетілген.
6 кесте
Шығыс көрсеткіштерінің тізімі
Хабарлама Берілу кезектігі Ақпарат қолданушы
аталуы Идентификаторы көрсетіліетін формасы
Кіріс кассалық ордердің ф.№51/
Қолма-қол PRKAS Құжатты немесе электронды түрде
Сұраныс бойынша Кассир, бухгалтерия
Шығыс кассалық ордер №51 қолма-қол
RAS Құжатты немесе электронды түрде Сұраныс бойынша Кассир, бухгалтерия
Кіріс кассалық ордердің ф.№52/
Қолма-қол PRB Құжатты немесе электронды түрде Сұраныс бойынша Кассир,
Шығыс кассалық ордер №52/ қолма-қол
RASB Құжатты немесе электронды түрде Сұраныс бойынша Кассир, бухгалтерия
Опер. күнделік OPER Құжатты немесе электронды түрде Сұраныс бойынша
6.1 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордерінде шығатын хабарлама құрылымының
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№51
PRRAS
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер Реквизит аталуы
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
DATA
FIO
SUMMA
PRIN
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
6.2 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №51 хабарлама құрылымының
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№51
RAS
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
DATA
FIO
SUMMA
PRIN
9(10)
А(15)
9(6)
9(12)
6.3 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №52 шығыс хабарлама
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№52
RAS
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Шоттан шотқа аудару
Қабылданды
DATA
FIO
SUMMA
NUM CH
PRIN
9(10)
А(15)
9(6)
9(15)
9(12)
6.4-Кесте
Ақпараттық бірлігтің кіріс кассалар ордері ф. №52 шығыс хабарлама
Хабарламаның аталуы Идентификаторы
Кіріс кассалық ордердің ф.№52
RAS
Реквизит аталуы Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер реквизит белгі
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Шоттан шотқа аудару
Қабылданды
DATA
FIO
SUMMA
CPIS CH
PRIN
9(10)
А(15)
9(6)
9(15)
9(12)
Ақпараттық база
Ақпараттық база (АБ) - бұл қысқартылған ақпарат жиынтығы, ЭАЖ
Машинадан тыс ақпараттық база
Машинадан тыс ақпараттық база- ақпараттық база (АБ) бөлігі, өз
Кодтау жүйесі – бұл объект саралау мен топтау саралауының
Қодты қолдану келесі мүмкіндік береді: ЭА өңдеу тереңдігін төмендету
Информациялық модель
klient
oper
spicok
rnal, pr, nazis, rasbz, prbz
Klient, oper, spicok,
rnal, pr, nazis, rasbz, prbz
4- сурет. Ақпараттық модельдің схема
Қолданылатын жіктеуіштер
Экономикалық ақпаратты саралауда екі саралау жүйесі кеңінен қолданылады:
- барлық саралау есептерін қамтамасыз ететін жеткілікті көлем;
- экономикалық нақтыланған сараланатын объектілерді кеңейтуге мүмкіндік береді, сонымен
- саралауды жүргізудегі жеңілдігі.
Саралау – сараланған топтау атаулары және олардың кодтық белгілеудің
Саралауда логикалық операция, элементті бөлу кезіңдегі қарастырылатын пәндер мен
Саралау жүйесі өз алдына сараланған элементтердің өзара байланысы мен
Иерархиялық саралау жүйесі таптық, саралау аралығында бас ию қатынасын
Фасетті саралау жүйесі көп саралау қорытындысы әртүрлі фасеттегі саралау
Әртүрлі фасеттегі саралау топтастырмалары объктілерді кластарға және
Кодты жасау кезінде келесі талаптарды ескеру қажет:
-минималды ұзындықта кодты жасау;
-кодты логикасы және басқамен ауыстыруы;
-шешілетін есеп ерекшелігі есептілігі;
Кодтау – саралау объектілеріне оларды жинақы формада ұсыну
Жеке объект номенклатурасы енгізу ережелер жиынтығы
Жүйе комбинациясы үлкен көп белгілі номенклатура үшін қолданылады,
Есепті жасауда келесі реквизиттер үшін кодтау жүйесі колданылады:
-филиал коды;
- шот номері;
-РНН;
7 кестеде кодталатын реквизиттер тізімі көрсетілген
7 кесте
Кодтау реквизиттер
реквизиттер Кодтау жүйе жіктеуіші жүйе кодтары Мәні
1 2 3 4 5
филиала коды идентификациялық
Шот идентификациялық
РНН идентификациялық
Қайталау жүйесі
Машина ішіндегі ақпараттық база
Машина ішіндегі ақпараттық база бөлігі, АЖ қолданатын көрсеткіштер машинадағы
Ақпараттық массив – көрсеткіштердің арасында семантикалық байланысқан жиынтық. Ақпаратты
Машина ішіндегі ақпараттық массивтер үнемі ,сақтаушы, оперативті және көмекші
Сақталатын массивтер ақпаратты жазып алады,олар өзара байланысқан басқа есептерді
Оперативті массивтер опеативті құжаттар негізінде құрылады, яғни өзгермелі ақпараттан
Қызмет массивтері қызмет ақпараттарынан тұрады ол өңдеу массивтерін автоматтандыру
Машина ішіндегі ақпараттық база келесідей жағдайлармен ұйымдастырылуы мүмкін: локальді
Көрсеткіштер базасы өзара байланысқан ақпараттар массивінің жиынтығын көрсетеді, ол
Көрсеткіш базасын қолдану көрсеткіштерді басқару программалық құралдар болуы
Машина ішіндегі ақпараттық база ОС MS- DOS файл жүйесі
8 кестеде көрсеткіш база кезегі көрсетілген:
8 кесте
Идентификатор аталуы Мәні
1 2 3
Spicok.dbf Клиенттер тізімі Клиенттер тізімінің базасы
pr.dbf Ақшалай келуі Кіріс ақша туралы база
Prbz.dbf Қолам-қолсыз кіріс Қолма-қолсыз кіріс туралы базасы
Rasbz.dbf Колма-қал шығыс Қолма-қолсыз шығыс туралы базасы
Rnal.dbf Қолам-қолсыз шығыс Қолма-қол шығыс
Nazic.dbf Пайыздың аударылуы Пайыздын аударымы туралы база
Klient.dbf Клиеттер туралы Қолам-қолсыз кіріс
Oper.dbf Опер. күнделік өткізілген операциялар туралы база
Әр көрсеткіш базасының параметрлрі мәні:
Өріс аталуы;
өріс типі:
“N”-санды
“D”- күні
“L”- логикалық
“M”-мемо- поле
өріс көлемі;
өріс көлеміндегі ондық таңбалар саны(тек “N” мәнін иемденеді)
Фиксирленген көлемі: “D”- күні
“L”- логикалық 1
“M”-мемо- поле. 10
«ҚР ХБ Кассалық операция» АЖ математикалық қамтамасыздандыруды сипаттау
«ҚР ХБ Кассалық операция» АЖ математикалық формулалары келесі жағдайда
Клиенттің қосымша салым төлемі, алдағы формуламен есептеледі:
шоттағы СОМА=ақшалық ҚОСЫМША ТӨЛЕМІ+шоттағы ҚАЛДЫҚ
Мысалы:
Клиент шотында 10 000 тенге, ол 1000 теңге салады.
Шоттағы қалдық ақша болады: 1000+10000=11 000 теңге.
2.Клиентің сұрайтын сомасы ағымдағы шоттан алынады
шоттағы СОМА=клиенттің СҰРАЙТЫН СОМАСЫ-шоттағы АҒЫМДАҒЫ ҚАЛДЫҚ
Мысалы:
Клиент шотында 10 000 тенге, ол 1000 теңге алады.
Шоттағы қалдық ақша болады: 1000-10000=9000 теңге
3.ҚР ХБ тарифтерінде сәйкес операцияны жүргізу, қолма-қол ақшаны бергенде
Банк кірісі (СОМАСЫ)=((қолма-қол ақшаны беру сомасы /100)*0,1%)
мысалы:
Клиент шотында 10 000 тенге, ол 1000 теңге алады.
Банк кірісі(СОМАСЫ)=((1000/ 100)*0,1%)=10 теңге.
4. Қажет болғанға дейінгі салым бойынша пайыз аудару келесідей
Д=((С*К*П)/365*100))
Мұндағы, Д-пайыз сомасы,
С-алғашқы төлем сомасы,
К-кварталдағы күн саны,
П-жылдық пайыз қойылымы.
Мысалы:
Клиент шотында 10000 тенге
Пайыз СОМАСЫ=((10000*90*2%)/(365*100) теңге
5. Салым бойынша пайыз аудару келесідей формуламен
Д=((С*К*П)/365*100))
Мұндағы, Д-пайыз сомасы,
С-алғашқы төлем сомасы,
К- келісілген күн саны,
П-жылдық пайыз қойылымы.
Мысалы:
Клиент шотында 10000 тенге
Пайыз СОМАСЫ=((10000*365*2%)/(365*100) теңге
Ағымдағы күннің қорытынды қалдығы келесі формуламен есептеледі:
БЕЛГІЛІ БІР КҮНДЕГІ ҚОРЫТЫНДЫ СОМА = кіріс бойынша СОМА
Мысалы,
Белгілі –бір күндегі қорытынды сома= 100007+345+67678+890000+7654456 = 188840 теңге
Программалық қамтамасыздандыру
Программалық құралдар сипаттамасы
ҚР ХБ АФ бар программалық өнімдер қызметі 9 кестеде
9 кесте
№ Программалар атауы Әзірлегендер Мәні
1 2 3 4
1 Банктік программалық комплексі
BS
BH
CONVFILE АОЗТ “Soft Road” опер. бөлімде клиенттерді
қабылдау
құрылымдық
бөлімшелердің біріктірілген
есептерінбухгалтерлік
өңдеу, есеп берудің стат. қалыптасуы,
кіріс және шығыс ақпараттарының өңделуі
2 Банктік орта “RIM” Джуанышбеков Е.Н.
Солодилов С.Л.
Игилик-Софт опер.күннің көрсеткіштер өңделуі , баланстық және баланссыз есептерді
3 AMBRF Фирма “Amanat” г. Петропавловск Құрылымдық
бөлімшелердің біріктірілген
есептерін бухгалтерлік
өңдеу
4 AMSHELL “БанкИнфорТехника” г.Петропавловск Баланстан тыс есеп
5 Жалақыны есептеу-zarplata Ахметов В.А. Айлық есебі
6 Валюталық баланс-VALBAL АОФ Халық Банкі валюттық баланстың
қалыптасуы
7 Негізгі өнімдер USER
Негізгі айналымның есебі
8 Қойма Дуйсемби
Абылгазы,
Халық Банкі Негізгі айналымның есебі
9 Standalone Branch
SoftWare
Слип
өңдеу программасы
10 Statement Utilitles
карточка иелерінің көшірмесін
қалыптастыратын
және басатын
программа
11 PLAT-Программалық комплекс “Платежное поручение”, “Платежное требование”.
Ақылы тапсырыстар мен сұраныстарды жинақтап және басу
12 CHB_BANK- төлем құжаттары
Ақылы тапсырыстар жинақтап және басу
13 PENSION
Сб.Банк- пенсиялық базаға қызмет көрсету АОЗТ “Soft Road” БД-лердің
зейнеткерлермен
жұмыс істеуі
14 ARGOMAIL
Ақпаратты модем арқылы қабылдау және жіберу
15 ARGOCOM
Ақпаратты модем арқылы қабылдау және жіберу
16 CONNECT
Ақпаратты модем арқылы қабылдау және жіберу
ПҚ жалпы жүйелі сипаттамасы
Операциялық жүйе(ОЖ)
Операциялық жүйені (ОЖ) таңдау маңызды кезең болып табылады, ол
Қазіргі кез-келген ОЖ құрамына мына элементтер кіреді: операция орындау
Айтылған функциялар ОЖ ядросын құрайды және жүйелі программалармен іске
Бас Банкте жұмыс істейтін база көрсеткіштері WINDOWS NT Server
WINDOWS NT Server 4.0 компьютерге келесі процессорлар типімен орналастыруға
Intel 80486, Pentium , PentiumPro;
DEC Alpha RISC;
MIPS;
Power PC;
NT файлдық жүйесі келесі мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:
-қолдау-файл аттары ұзындығы 255 символдан аспайтын (бос жерлерді
-қысқа атты файлдар автоматтық генерациясы үшін MS-DOS-пен бірге;
-жүйеге енгізілген қауыпсіздік жүйесі, ол жеке файлдар мен папкаларға
Домендер туралы да осылай айтуға болады. Домен - WINDOWS
Доменді – бұл жұмыс құрамына сервер кіреді. Ол
WINDOWS NT Server 4.0 сеті бір доменнен немесе бірнеше
WINDOWS NT домен моделі келесідей мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:
конфигурацияны дамытудағы икемділік;
орталықтанған административті торап;
-қолданушылардың есепке алу жазуларының бір база көрсеткіштері.
Банк жұмысы кезінде интернет поштасы жұмысын қолдайды және Microsoft
Торапты ұйымдастыру
Компьютерлер бір Ethernet локальды есептеу торабында торап принципі бойынша
Ethernet ең қол жетерлік, кең танымал және атақты торап
Ethernet артықшылығы мен кемшіліктері
Ethernet көптеген артықшылықтары бар, ол тұрақты, сенімді, қымбат
Ethernet барлық негізгі типтегі кабель бірігуімен жұмыс істей алады.
Ethernet торабы шинналық және жұлдызды типологияны қолдайды, Windows NT
RG-58 A/немесе AWG 22-26 битые пары сымдарын қолдану кезінде
Qnet тораптық картасы кез-келген IBM РС/АТ 386/486 16-разрядтты машина
Арнайы программалық жабдықтау (ПЖ) сипаттамасы
Centure ортасында жобалау нәтижесінде, ол қымбат және жеткіліксіз болды,
МҚБЖ FoxPro - программалық өнім Fox SoftWareInc
MS DOC ОЖ - бұл уақытты бөлу операционды жүйесі,
MS DOC ОЖ келесі бөліктерден тұрады:
-ену шығу базалық жүйесі;
-ОЖ енгізушісі;
IO.SYS, MSDOC.SYS файлы
DOC командалық процессор;
Сыртқы командалық DOC;
Құрылғылар драйверлері.
Ену-шығу базалық жүйесі үнемі есте сақтау құрылғыларында (ПЗУ) орналасқан,
Бастапқы енгізу блогы ылғида (форматталғаннан кейін) кез-келген дискінің нольдік
ЭВМ-ді қосқаннан кейін ену-шығу базалық жүйесі оперативті жады клавиатура
ОЖ дискіде орналасады, жүйелі деп аталатын 0,1,...5, жолдарын қолданушы
Енгізуді аяқталғаннан кейін ОЖ клавиатурадан енгізу командасының күтуіне өтеді.
Клавиатурада командаларды жинау кез-келген регистрде орындауға болады.
«Ввод» клавишасын басқаннан кейін командалар аяқталды деп есептеледі,
Кейбір командалар параметрлерден тұруы мүмкін. Жалпы команда ұзындығы 127
FoxPro жүйесі FoxView енгізу-шығу қосымша генератор экрандық формасын
Жүйе жасаушылардың кеңейген интеграцияланған ортасын қосады, оның құрамына конструктор
Программалау жүйесінің тіл компиляторы программалық модульдері енгізуді алуға мүмкіндік
Банк қызметінің құжаттық санының қажеттілігі үшін (автоматталған жүйе құрғанда)
FoxPro 2.0 реляционды база көрсеткіштерін басқару жүйесі болып
FoxPro келесідей көрсеткіштер типі қарастырылған:
Текстік жол (көрсеткіштер типі Character) әріптер, сандардан және
Сандық жол (көрсеткіштер типі Numeric) арифметикалық операцияларды орындауға болатын,
Жолдар қалқымалы үтірлермен (Float көрсеткіштер типі) ауыспалы нақтылығының
Күн жолы (көрсеткіштер типі Date) күн және уақыт
Қолданушы база көрсеткіштерін жобалау жағдайында сандар көлемі мен разряды
Объект жолы (көрсеткіштер типі General) OLE (Object Linking and
Иллюстрациялар жолы (көрсеткіштер типі Picture) OLE бола алатын
Жүйе ішіндегі басқару көрсеткіштерін (DBMS-Data Base Management System) жүйе
FoxPro реляциялық база көрсеткіштерін басқару жүйесі болып табылады
Қарапайым база көрсеткіштерін басқару жүйесімен салыстырғанда байланысты
Әр нақты ақпарат түрі тек көрсеткіштер базасының біреуінде сақталады.
Клиент картотекасында ұйым атауы жайлы толық ақпараттық сақтаудың
Көрсеткіштер қайталанбайтындықтан, тек бір орында сақталуы, өзгерістерді енгізу айтарлықтай
Картотекалар арасындағы байланыстың болуы, бірнеше картотекалардың өзара байланысқан
Реляционды база көрсеткіштерінің қате жазулары (кейбір жіберулер қатынастарымен)
FoxPro құрамында база көрсеткіштері таблицалық формада
Таблицалық форма қолданылады тек, бір уақытта бірнеше көрсеткіштер жазуын
Формуляр көрсетілетін түрінде көрсеткіштер жазуынан тұрады. Егерде қолданушы
Жаңа блоктарды енгізу және ескілерді өзгерту, тиімді құралдарды болып
FoxPro-да жазуды таңдауда арнайы құралы бар-сұраныс.
Ол таңдау критерийнің нақты формулировкасын құрайды (оны қолданушы).
База көрсеткіштерін басқару жүйесі,сұранысты орындай база жазуларын қарастырады және
Курсор қарапайым таблицадан ерекшеленеді,ол FoxProда файл атының ерекше иемденеді,қолданушыға
Сұраныс нәтижесінде базадан алынған нақты көрсеткіштерді әдемілеп құруға оңай
Байланыс жеке база көрсеткіштерін реляционды жүйеде тез орналастыру үшін,екі
Индексте ((Index), жеке файл сервисінде кейбір өріс көрсеткіштерінің құрамының
5 кестеде диалог ағашы программасы бейнеленген
5 сурет. Меню құрылымы
5 суретке түсініктеме:
қажет болғанға дейінгі салым;
жедел салым қосымша төлеммен ;
сұраныс;
жаңа клиент;
шот статусы;
күн қорытындысы;
клиенттер тізімі;
Корректировка;
пайыз;
10-Ведомость сумкаға сомамен;
А-қолма-қол кіріс;
Б- қолма-қолсыз кіріс;
В- қолма-қол шығыс;
Г- қолма-қолсыз шығыс;
Д- пайыз алымдары;
Е - қажет болғанға дейінгі салым;
Е- жедел салым қосымша төлеммен;
Ж- қажет болғанға дейінгі төлем;
З- жедел салым қосымша төлеммен
6 суретте программалық модульдердің өзара байланысы көрсетілген
6 сурет. Программалық модульдердің өзара байланысы.
6 суретке түсініктеме:
D_zapros, 2-Spisok, 3-ndep, 4-kordep, 5-bkdobost, 6-deprolboz, 7-status, 8-percent, 9-
Қолданушы инструкциясы
Жұмыс басы:
-программаға кіру үшін пароль енгізу (131899);
-экранда бастапқы меню шығады, ол мына пунктерден тұрады:
1) операция;
2) операциялық күнделік;
3) клиент;
4)анықтама;
5) басқалар;
6) программа жайлы;
7) шығу
-«Операциялар» меню пунктінде ,подпунктер бар,
1) қажет болғанға дейінгі салым;
2) жедел салым қосымша төлеммен;
Қажет болғанға дейінгі салым:
Программа шот номерін сұрайды.Керекті номер шотын тергеннен кейін, сіз
- қолма-қол кіріс;
- қолма-қолсыз кіріс;
- қолма-қол шығыс;
- қолма-қолсыз шығыс;
- пайыз түсімдері;
Жедел салым қосымша төлеммен:
Программа шот номерін сұрайды.Керекті номер шотын тергеннен кейін, сіз
- қолма-қол кіріс;
- қолма-қолсыз кіріс;
- қолма-қол шығыс;
- қолма-қолсыз шығыс;
- пайыз түсімдері;
«Операциялық күнделік» меню пунктінде сіз барлық операцияны кіріс бойынша(қолма-қол/қолма-қолсыз),
пайыз түсімдері жұмыс уақыты ағымында жүргізілетінін қарастыра
«Клиент» меню пуктінде,подпунктер бар:
сұрау;
жаңа клиент.
Сұрауда сіз клиент үшін қажетті соманы қарастыра аласыз.
Жаңа клиентте салым түрін таңдайсыз:
-қажет болғанға дейінгі салымды
- жедел салым қосымша төлеммен
Бұл жерде жаңа клиентті пунктіде,подпунктер бар:
шот статусы;
күн қорытындысы
клиенттер тізімі
Корректировка;
Бұл жерде салым таңдалынады.
қажет болғанға дейінгі салымды
жедел салым қосымша төлеммен
пайыз;
ведомость сумкаға сомамен
-«О программе» меню пунктінде сіз қолдаушы инструкциясымен таныса аласыз;
-«Выход» меню пункті көмегімен сіз программадан шыға аласыз.
«Операция» меню пунктімен жұмыс
Операция-қажет болғанға дейіегі төлем.
«Операция» меню пунктінде «қажет болғанға дейінгі салымды» басыңыз
Программа шот номерін сұрайды.Өз номерін клиент клиент операция жұмысшысына
Егер шот бар болған жағдайда қажетті номер шотын теріп,
- қолма-қол кіріс;
- қолма-қолсыз кіріс;
- қолма-қол шығыс;
- қолма-қолсыз шығыс;
- пайыз түсімдері;
- қолма-қол кіріс-клиент ақшаны салады немесе шотты толтырған кезде;
- қолма-қолсыз кіріс-қолма-қолсыз ауыстыру кезінде;
- қолма-қол шығыс-клиент шоттан ақшаны алғанда.Бұл жағдайда клиенттен
- қолма-қолсыз шығыс- қолма-қолсыз ауыстыру кезінде
- пайыз түсімдері-бұл жерде сіз клиент шотына пайызды есептейсіз.
Бұл үшін «Прочие-процент» меню пунктінде белгілі-бір шотқа пайызды есептейсіз
Таңдалған операцияға тәуелді экранға қажетті форма шығады.
қолма-қол кіріс/ шығыс ұшін-ф. 51, қолма-қолсыз шығыс/
Егер ф. 51 (қолма-қол кіріс) таңдасаңыз «Прошу принять вклад
Егер ф. 52(қолма-қолсыз кіріс) таңдасаңыз «Содержание операции,зачислить с»
«Зачислить» өрісіне енгізілетін соманы енгізесіз.
«Принято» өрісіне кассир қабылдау күнін енгізеді.
Егер ф.51(қолма-қол кіріс) таңдасаңыз «Прошу выдать вклад в сумме»
Егер ф.51(қолма-қол шығыс) таңдасаңыз «Содержание операций, списать с» өрісіне
«Списать» өрісіне шығаратын соманы енгізесіз.
«Выдано» өрісіне кассир уақытын енгізеді.
Егер Ф. пайыз түсімдерін таңдасаңыз
«Начислить процент» өрісіне түсетін ақша сомасын енгізесіз, ол
Операция - жедел салым қосымша төлемдер
«Операция» срочный вклад с дополнительным взносом» пункт менюін басыңыз.
Егер шот бар болған жағдайда қажетті номер шотын теріп,
- қолма-қол кіріс;
- қолма-қолсыз кіріс;
- қолма-қол шығыс;
- қолма-қолсыз шығыс;
- пайыз түсімдері;
- қолма-қол кіріс-клиент ақшаны салады немесе шотты толтырған кезде;
- қолма-қолсыз кіріс-қолма-қолсыз ауыстыру кезінде;
- қолма-қол шығыс-клиент шоттан ақшаны алғанда.Бұл жағдайда клиенттен
- қолма-қолсыз шығыс- қолма-қолсыз ауыстыру кезінде
- пайыз түсімдері-бұл жерде сіз клиент шотына пайызды есептейсіз.
Бұл үшін «Прочие-процент» меню пунктінде белгілі-бір шотқа пайызды есептейсіз
«Жедел салым қосымша төлемдермен» бойынша келесідей талаптары шығады:
-егер шот мерзімі аяқталса , экранда мерзімнің аяқталуы жайлы
Клиент-сұрау
«Запрос» меню пунктінде сіз клиент шотындағы ақша сомасын қарай
Клиент өз шот номерін опер. Қызметкеріне ұсынады. Жедел салым
Егер шот бар болған жағдайда, клиент жайлы ақпарат формасы
-клиент аты-жөні
-шот номері
-РНН
-СОМА
КЛИЕНТ-ЖАҢА КЛИЕНТ
«Новый» меню пунктінде сіз клиентке жаңа шот құрасыз,
«Клиент» «Новый клиент» меню пунктін бассаңыз клиентті қызықтырған
-қажет болғанға дейінгі салымды
- жедел салым, қосымша төлеммен
Егер шот бар болған жағдайда экранда терезе пайда болады,
«БАСҚАЛАР» МЕНЮ ПУНКТІМЕН ЖҰМЫС
Басқалар –шот статусы.
«Прочие» «Статусы счетов» меню пуктін басыңыз. Программа шот номерін
Клиент өз шот номерін опер. қызметкеріне ұсынады. Жедел салым
Егер шот бар болған жағдайда экранға мынандай өрістермен терезе
-шот тұтқындалды;
- уақытша ұсталды;
-шот шартты жабық,
- қол үлгісі жоқ,
-шот жабық.
Бұл өрістерге белгілі-бір енгізу белгілері бар.
0-бос қызметтер,
-1-қызметтер, берілген өріс бойынша
«БАСҚАЛАР-КҮН ҚОРЫТЫНДЫСЫ»
«Прочие» «Итоги дня» меню пунктін басыңыз. Сіз қорытыңды соманы
«БАСҚАЛАР-КОРРЕКТИРОВКА»
Корректировка –жедел салым қосымша төлеммен.
«Корректировка» «Срочный вклад с дополнительным взносом» меню пунктін басыңыз.
«БАСҚАЛАР-ПАЙЫЗ»
«Прочие» «Процент» меню пунктін басыңыз. Күн интервалын енгізу қажет
«Прочие» «Ведомость к сумке с выручкой» меню пунктін
«Прочие» «Ведомость к сумке с выручкой» меню пунктін басыңыз
2.6. Есеп кешенінің жұмыс істеу технологиясының жүргізілуі
Ауысым басында операционды жұмыскерлер 500 теңге көлемінде аванс
Клиент шотты ашу үшін №51 кіріс кассалық ордерін, №36
Операционды қызметкер кіріс кассалық құжаттарын толтыру дұрыстығын тексереді, клиентке
Кассир кіріс кассалық құжатын алып, операционды қызметкер қолтаңбасын ондағы
Жұмыс күнінің соңында кіріс кассалық құжат негізінде опер.
Жұмыс күнінде қабылдаған ақшаны кассир есептейді, келесі ауысымға
Қолма-қол ақшаны бергенде 2 экземпляр инкассаторларға, ал 3-ші
Аванс қалдығын кассир қапқа салады, оның ұшын көрсеткішпен бірге
Опер. Қызметкері 61 кассалық ордерін толтырады келесі ауысым
8. Бандерленген құжаттар бухгалтерия бөліміне ары қарай ақпаратты өңдеу
Klient,Oper,
Prbz,Rasbz,
Pr,rnal, nasis
кіріс
Кассалық
Ордел№51,52
шығыс
Кассалық
Ордер№51,52
Операциялық
күнделік
7 сурет. База көрсеткіштерінің құрылуы және олар мен жұмыс
3 АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ ДЕҢГЕЙІН БАҒАЛАУ ЖӘНЕ
ҚОЛДАНУЫ МҮМКІН БОЛАТЫН САЛА
3.1.Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және оны қолдану мүмкіндігі
АЖ деңгейін талдауда келесі мәліметтерді анықтайды:
1. келетін, қайта құрылатын және әр бөлімшеге жіберілетін ақпарат
2. бөлімшелерді қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету және оның түсуінің
3.артық ақпарат болуы;
4.ақпаратты өңдеу тереңдігі;
5.қолданылатын техникалық құралдар.
АЖ тиімділігі жүйенің өз мәніне сәйкес келу деңгейің көрсетеді.
Тиімділікке келесідей факторлар әсер етеді:
-іске асатын алгоритмдер талабының параметрлері;
-жүйе параметрлері;
-жүйе элементтері параметрлері;
-сыртқы орта параметрлері (өзгерістерге үйренуі);
Тиімділік-бұл ерекшелік, идея мен мақсат жетістігінің деңгейін сақтайды, оны
Экономикалық тиімділік - бұл АЖ енгізу нәтижесінде, экономикалық нәтиже
Экономикалық тиімділік келесі факторлар есебі нәтижесінде қамтамасыз етіледі:
-жинау, өңдеу, тарату, көрсеткіштерді жіберу бойынша операцияны орындау жоғары
-есеп беру, менеджмент, маркетинг, бақылау, басқару сапасының жоғарылауы;
-ақпаратты алудағы нақты графикті құру;
-объекте қолданылатын барлық көрсеткіштер есебінен объектідегі ақпарат жүйесін жақсарту;
-ақпаратты қайталау мен қысқартуды жою;
-ақпаратты алу кезеңін қысқарту.
Жалпы тиімділік ақпаратты өңдеу шығындарын төмендетуге және басқару
Тиімділік ақпаратты өңдеу шығындарының еңбектік және құндық төмендеуінде көрсетіледі,
Т жалпы тиімділік =Ттікелей+Тжаңаша
Жаңаша тиімділік. АЖ енгізуде интеллектуалды еңбек басқаруының үлесінің жоғарылауында
Басқарудағы көрсеткіштер тиімділігі сапасын жақсарту, басқару шешімдерін қабылдаудағы опративтілік
АЖ құрудағы шығынды бағалау
10 кесте
Есеп айырысу үшін қажетті көрсеткіштер
№ п/п көрсеткіштер аталуы
белгіленуі өлшем бірлігі Көрсеткіштер мәні қосымша
1 2 3 4 5 6
1 өңдіріс алдындағы шығындар Кп Тыс. тг 27,60
Проектті енгізу шығындары Кп1 Тыс. тг 6,00
Проектті қабылдау шығындары Кп2 Тыс. тг 21,60
2 Жалпы сомасы ПК Кэвм Тыс. тг 6,03
3 Жылдық пайдалынатын шығын Зэ Тыс. тг 1,1748
4 Бөлімдегі жұмысшылар саны А Адам 7
5 Жұмысшы жұмыс істеу уақытының орташа мерзімі З Тг
6 Қосымша айлықты есептеу коэффициенті g
0,70
7 Зейнетақыға түсетін айлық коэфф. С
0,14
8 Қосымша шығынға есептелетін коэфф. Н
0,33
9 ПК коэффициентін есептеу V
0,0840
10 ПК коэффициент, есептеуі бастапқы көлем жұмыстарына байланысты
11 ПК жұмыс істеу уақытының жылдық фонды Тэвм Час
12 Мәселені шешу уақыты Треш Час 30,00 Алдын-ала
Таблица 10.(Жалғасы)
1 2 3 4 5 6
13 Кіргізілетін ақпараттың көлемі Овв тыс. симв
14 Ақпараттың жүргізілу көлемі Ообр Кбайт 19,86 "-"
15 Шығатын дайын ақпараттың көлемі Овыв тыс. симв 81,39
16 Нақты есептелген жылдық фонд уақыты Фвр час 2203,80
17 Уақыт факторына әкелінген әртүрлі шығындар нормативі
Енп
час
0,10
1 кестеге түсіндірме
1. сатып алу бойынша шығындар жасаушымен есептеледі және ол
Жобаны байлау шығындары жобаны енгізуде шығындарына сәйкес есептеледі.
2.ПҚ құны «Прайс лист» құжатынан алынады.
3 жол . Жылдық эксплуатационды шығыстар 4
4 жол . Жұмысшылар саны, берілген есеп айырысудағы
5 жол .Бұл жұмысшылардың орта сағаттық ставкасы
6,7,8 жол. Өнеркәсіп бухгалтериясымен есептеледі, жоба енгізілетін
9 жол. ПҚ қолдану коэффициенті үшін құрылатын
10 жол. Коэффициент, бастапқы көлем жұмысы пайызын
11 кесте
ПК жылдық жұмыс істеу уақыты
ПК түрі Ауысымда жұмыс істеу уақыты Ауысым
Pentium 8,2 1 270 2214
12 жол . Есепті шешу уақытысы эмпирикалық жолмен өңделетін
13 жол. Енгізілетін ақпарат көлемі әр кіретін ақпарат
14 жол. Белгідегі өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі
15 жол. Шығатын ақпарат көлемі әр шығатын форма
12 кесте
Бір жұмысшының жұмыс уақытының есеп айырысу жылдық
көрсеткіші
өлшем бірлігі саны
1 2 3
Календарлық уақыт күн 366
Демалыс күндер күн 53
мерекелер күн 8
Номиналдық уақыт күн 305
Жұмысқа шықпау күні күн
Кезекті еңбек демалысы күн 24
Сырқат күн 11
Мемлекеттік міндеттері күн
Жұмыс күндер бір жылдағы саны күн 270
Бір жылдағы мереке күндер күн 7
12 кест.(жалғасы).
1 2 3
Нақты есептелген жылдық фонд уақыты сағ 2204,4
Сост = Dост * з *[ (1+g) * (1+C)
Сост = 3086,16 *0,8 * [ (1+0.7)*(1+0.14) + 0,33
Фвр = (бір жылдағы жұмыс күні –мейрам алдындағы
Жұмыс еңбегі тереңдігі, жобаны енгізгенге дейінгі
Do = ч*Фвр ,
Мұндағы.
Ч –персонал саны адам, чел;
Фвр – жылдық қордағы бір жұмысшының жұмыс
Фвр есеп айырысуы 3 кестеде көрсетілген
Do = 7 * 2204,4 = 15430,8 сағ
Жұмыс кұны, персоналдық орындайтын жобаны енгігенге дейінгі жұмысы.
(Со) мына формуламен анықталады:
Со = Do * з *[ (1+g) * (1+C)
Do –жобаны енгізгенге дейінгі жұмысшының персоналды еңбек
З – бір жұмысшының орта сағаттық тарифтік ставкасы;
G –қосымша еңбек ақыныны ескеретін коэффициент;
С - пенсионды қорларға жіберулерді ескеретін коэффициент;
Н- қосымша шығындарды ескеретін коэффициент.
Со = 15430,8*0,8 * [ (1+0.7)*(1+0.14) + 0,33 ]
Жылдық еңбек тереңдігі жұмысы, персоналдар қолған қолған АРМ жобасын
Dост = Do * ( 1 – p /
Do –жылдық еңбек тереңдігі жұмысы, АРМ енгізгенге дейінгі персоналдың
Р – коэффициент, ПЭВМ жіберілетін пайызды ескеретін бастапқы көлем
Dост = 15430,8 * ( 1+80/100 ) = 3086,16
Жұмыс құны, персоналдардан қалған жобаны енгізу шарты (Сост) мына
Сост = Dост * з *[ (1+g) * (1+C)
Сост = 3086,16 *0,8 * [ (1+0.7)*(1+0.14) + 0,33
ПЭВМ (ПҚ) жылдық эксплуатациондық шығындар 4 кестеде көрсетілген
4 кесте
№
п/п Шығын статьясы атауы сомасы (мың.тг)
1 Күнделікті және профилактикалық жөндеу (ПЭВМ 5% тұратын
2 Амортизация ПЭВМ (ПЭВМ 12% тұратын бағасынан) 0,723
3 Материалдарға шығын (ПЭВМ 2% тұратын бағасынан) 0,1206
4 Басқа шығындар (ПЭВМ 0,5% тұратын бағасынан) 0,0302
Жалпы шығындар 1,1748
Жылдық эксплуатация шығын үлесі,АРМ жобасын функционерлеумен байланысты,мына формуламен орындалады:
Рреш*Треш* Зэ’
Свц = __________________ ,
Тэвм
Рреш – жыл ағымындағы есеп шешімінің кезеңділігі;
Зэ – жылдық эксплуатациондық шығындар (4кесте), мың.
Тэвм – ПК уақыт жұмысы жылдық қоры(2
Треш – есепті шешу уақыты.
Егер жобадағы есепті шешу кезеңділігі әртурлі болса, ол екі
Свц = Свц1 + Свц2
Свц1= (60*15*1,1748)/2214 = 0,4776 мын.тг
Свц2= (17*15*1,1748)/2214 = 0,1353 мын.тг
Барлық есеп комплексі үшін:
Свц = 0,4776+ 0,1353 = 0,613
Ақпаратты өңдеудегі жылдық шығындар жобаны енгізу шартында сәйкес (Савт):
С авт = Свц + Сост ,
Свц –ақпаратты өңдеудегі эксплуатациондық шығындар жобаны енгізу шартында сәйкес,
Сост - жұмыс құны,персоналдан қалған, АРМ жобасы
Савт = 0,613 + 5,6 = 6,213 мың.тг
АРМ (есеп кешені) ( Сарм ) жылдық экономия
Сарм = Со – Савт,
Со –АРМ енгізгенге дейінгі ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар, мың.тг;
Савт –АРМ енгізу шартындағы ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар, мың.тг.
Сарм = 28,0 – 6,213 = 21,79 мың.тг
3.2 «ҚР ХБ КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯСЫ» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕНІ КОММЕРЦИЯЛЫҚ
«ҚР ХБ КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯСЫ» есеп кешенінің
Қолданушыға есеп кешенін эксплуатация шарты өзгерісіне сәйкес жұмысты
Сонымен бірге кешеннің пәндік облысы мазмұнының өзгеру мүмкіндігін
МҚБЖ Fox Pro 2.0.-программалық құрамын сәтті таңдауға
Көрсеткіштердің толықтығы мен қауыпсіздігін, олардың сақталуын және белсенді
Ақпараттық қамтамасыздандыру кешендегі түсетін жүйе көрсеткіштерін жөндеуге
«ҚР ХБ КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯСЫ» есеп кешені
Барлық есеп кешені бір мақсатқа бағынады- оперативті, үздіксіз
Кешеннің модулбдық құрылысы оның жеке бөліктерін кеңейту
Функционерлеу оптимизациясын қарастырады.
Кешен қолданушы деңгейінде интерфейс пен көмек беру
«ҚР ХБ КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯСЫ» есеп кешені
Программалық кешен көмегімен қолданушы сұранысына қызмет ету
Есеп кешені фирманың таза түсімін есептеу үшін шығатын
Қызықты болып және қосымша модуль, металл өнімдері
«Металл өнімдерін нарықта жүргізу мен талдау шарттары»
Берілген есеп кешенінің коммерциялық нұсқасы толық болады, егерде оны
3.3. INTERNET
2000 жылдың маусым айынан ҚРХЖБ INTERNET сетінде жұмысын бастады.
Электронды апталық INTERNET –журналы FoodMagazine : ТМД мен алыс
Осы жерде сіз компанияның жаңа прайс парағын
INTERNET- журналы FoodMagazine-де:
-базалық ақпараттың апталық және толық жаңаруы;
-арнайы ақпарат көлемі-1Мб;
-компанияның стандартты емес модульды жарнаманы қолдануы;
-прайс-парақ класы бойынша жалғыз халықаралық арнайы басылымы;
-жоғары шыңайылылығы-көрсеткіштерді енгізуде бақылаусыз болмайды;
-ақпарат базасын 6-шы дублі, доступ сенімділігі;
- журналдан ақпаратты басылымға және басқа электронды
FoodMagazine қолдануда Банк мүмкіндіктері жоғарылады.Жарнама мен маркетинг үшін
ҚОРЫТЫНДЫ
Диплом жұмысында объектіні, оның қызмет сипаты және бар басқару
Есеп тізімі құрылды, олардың иерархиясы анықталды, басқару
Экономикалық жүйеде есеп орны анықталды, қамтамасыз ететін бөліктегі
Комплекс есептерін коммерциялық сатып алу бойынша
Есеп комплексін жасау нәтижесінде қолданушыға ешқандай
Есеп комплексін жасауда алғышарт (приоритет) үлкен сан
Жұмыс нәтижесінде операциялық касса жұмысы үшін
Литература
Назарбаев Н.А. Казахстан - 2030. Процветание, безопасность и улучшение
Конституция Республики Казахстан.- Алматы.-1995.
Указ Президента Республики Казахстан № 359 от 14 марта
Постановление Правительства Республики Казахстан № 492 от 4 апреля
Республиканская целевая научно - техническая программа "Информатизация народного хозяйства
Автоматизированные информационные технологии в банковской деятельности: Учеб.пособие для вузов/
“Банковское дело” Учебник для ВУЗов/ Под ред. В. И.
Бралиева Н.Б. Информатизация общества как особенность современного этапа /Сб.
Бралиева Н.Б., Байбулекова Л.А., Тилегенов А.И.
Основы информационного менеджмента: Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 1998.
Бралиева Н.Б., Куличихин А.А. Информационные аспекты создания и функционирования
Бралиева Н.Б., Пушкарев Л.А. Основные направления развития новых
Бралиева Н.Б., Тимошенко В.Ф., Гагарина Н.Л.
Информационные системы бизнеса. – Алматы: РИК, 1994. - 120
Бралиева Н.Б., Шаукенбаев А.С. Управление информационными ресурсами в транснациональной
Бухгалтерские информационные системы: Учебное пособие/ Тулегенов Э.Т., Бралиева
Гагарина Н.Л. Разработка информационной системы банка.
Диго С.М. Проектирование баз данных: Учебник. – М.:Финансы и
Когаловский М.Р. Технология баз данных на персональных ЭВМ. –М.:
Козлова Е.П., Галанина Е.Н. Бухгалтерский учет в коммерческих банках.
Липаев В.В., Потапов А.И. Оценка затрат на разработку программных
Неверова Е.Г. Исследование проблем создания баз данных для информационных
Неверова Е.Г. Технология проектирования баз данных и знаний,Алматы-2000.
Положение об организации кассовых операций в РК. //
Программа Информатизации Казахской ССР на 1991-1995 годы и на
Пушкарева Л.А. Развитие информационной технологии.
Системы управления базами данных и знаний: Справочное издание /
Соболевский А.С. Обменный пункт//Предприниматель и право, - 1997, №
Стороженко Л.А. Матвеева И.А. Информационно-компьютерные системы учета в Республике
Тилегенов А.И. Сетевое и программное обеспечение в Казахстане.
Тимофеева Е.П. Некоторые вопросы безопасности информационных систем.
Тимошенко В.Ф. Информационные системы менеджмента.
Фигурнов В.Э.IBM PC для пользователя. –М.:Инфра – М,1996.- 432
70
АЖ
өңдеу
Шығыс кассалық ордер
Ф.№ басы /аяғы
Операциялық күнделік
Кіріс кассалық ордер ордер ф.№52
Шығыс кассалық ордер ф.№52
Кіріс кассалық ордер ф.№51
Шығыс кассалық ордер ф.№51
АЖ
Шығу
Программа туралы
Басқалар
Клиент
Операциялық күнделік
Операциялар
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Ё
Е
Д
Г
В
Б
А
З
Ж
pr
prbz
itog
4
3
2
1
pnal
oper
nbk
klient
5
Spicok
6
rasbz
bed
9
8
7
nazis
Клиент
Касса
Құжаттар қабылдау
тек
серіс
БД көрсеткіштерін енгізу
қателерді
Жөндеу
Бухгалтерия
Қадағалау операциялары
Сейфтік операциялар
Кассалық операциялар
Аудармалы операциялар
Клирингтік операциялар
Уақыты, күні, шот №, кіріс, шығыс, инкассациямен жұмыс
Күні,уақыты,филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны,
.
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны,
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны,
.
17
18
19
16
8
10
9
11
12
13
20
21
14
15
3
Klient
4
5
2
1
7
6
Опер. касса
клиент
Oper
Кесте2
кесте 3
Кесте 4
Функционалды бөлім
Инструменталды бөлім
Заңды тұлғалармен жұмыс бөлімі
Операциалық бөлімі №131899(орталық касса)
Құрылымдық бөлімшелер(13 класс)
Бухгалтерия бөлімі
Бас бухгалтер
Материалды-жауапты тұлға)
Административтік бөлім(управленческий персонал)
Есеп алу және бақылау бөлімі
Басқарушы орынбасары
Басқарушы
Түрксіб филиалы
Әүезов филиалы
Бостандық филиалы
Алмалы филиалы