КІРІСПЕ
Қала халқының көбеюіне байланысты үлкен қалаларда жер бетіндегі жолаушы
Сондықтан да көшеден тыс жолаушыларды жылдам таситын қоғамдық көліктер
Метрополитен деп қаланың көшеден тыс теміржол көлігін
Бірінші метрополитен 1863 жылы Лондонда іске қосылды, бұрынғы КСРО-да
Егер жолаушы қаланың сырт жерінен орталыққа 30 минут ішінде
Осы шарттарды есептей отырып, тұрғындары 1 миллион адамнан асатын
Осындай қалаларға еліміздің мәдени, қаржы және экономикалық
Метрополитен желілерін әдетте жер
Метрополитеннің тайыз жерлерде салынатын желілері 7-6 м тереңдікте орналастырылады.
Тайыз орналасқан метроның нысандары жолаушыларға ең ыңғайлы жағдайды қамтамасыз
Тоннелдердің жоларнасының айналма иіндерінің жоспардағы радиустары метрополитен желілерінің
Метрополитен желілерінің профилін жоларнадан геологиялық және гидрогеологиялық жағдайларына байланысты
Жер асты станцияларын әдетте жолдық еңкеюі 3%-тен көп емес
Метро станцияларын "өркеште" орналастыру орынды деп саналады, ceбeбi поездар
Жалпылай айтқанда осы дипломдық жобада біз негізінде барлық жағдайларды
Дипломдық жобада Алматы метро құрылыс жағдайындағы материалдарды пайдалана отырып
1 АЛМАТЫ МЕТРОПОЛИТЕНІ ҚҰРЫЛЫС АЛАҢЫНЫҢ ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ГИДРОГЕОЛОГИЯЛЫҚ
1.1 Жалпы мағлұматтар
Жерасты ғимараттары трассасының орналасу жерлерін, конструкцияларын таңдауда, оны
Жерасты ғимараттары құрылысы ауданының геологиялық құрылымын және жағдайларын зерттеген
а) петрографиялық (минералогиялық және химиялық) құрамы,
литологиялық (құрылымы және генезисі) және текстуралық
(бөлшектердің орналасуы және бөлінуі) ерекшеліктері, тау
жыныстарының негізгі түрлерінің жатыстарының созылмалы, қалыңдығы
және басқа жағдайлары, олардың сақталу және үгілу дәрежелері;
б) тектоникалық құрылымдарының
қатпарлануының және жарықшақтануының
бағыты осылардың көлемінде жыныстар әртүрлі бағыттағы көптеген
жарықшақтарға бөлінгендігі, қарстық қуыстардың, бекітпелердің
қаптамаларға тау қысымының және жыныстардың ісінуінің болуы;
в) гидрогеологиялық жағдайлар - сулы горизонттардың барлығы
және жерасты суларының жиналуы (мензалар), олардың
жыныстардың сумолдығы, суөткізгіштігі (фильтрация коэффициенттері),
трасса бойынша жерасты суларының қысымының таралуы, химиялық
құрамы және агрессивтігі, жерасты ғимараттарының құрылысы және
эксплуатация кезіндегі жерасты
байланысу мүмкіндіктері және оның салдары;
г) тау жыныстарының газдылығы (газдар мен жыныстардың шығу
немесе лақтырылу мүмкіндіктері);
д) геотермиялық жағдайлар, көпжылдық тоңазыған жыныстардың
жағдайын бақылау;
е) массивтегі тау
(мықтылық, деформациялық, сырғудың параметрлері т.б.).2-ші парақта көрсетілген;
ж) құрылыс жүргізілетін аудандағы тау жыныстарының кернеулі-
деформацияланған жағдайы (құрылыс
және жаңа тектоникалық жағдайлардың әсерлерін есептей келе);
Осы сұрақтарды толығынан білу жерасты ғимараттарының трассасын анықтап алуға,
Жерасты ғимараттарын жобалауды бастағанға дейін жобаның бас инженері ізденушілерге
Техникалық жоба стадиясында ізденулер екі бағытта жүргізіледі -инженерлік-геологиялық түсірме
Жерасты ғимараттарының класына инженерлік-геологиялық жағдайлардың күрделілігіне байланысты түсірмені
Tүcipмe шегінің eні тоннель жүргізілетін тереңдіктен үш есе артық
Барлау жұмыстарын ұңғылар және тау қазбаларының көмегімен жүргізіледі, сонымен
Тау-барлау қазбаларын (шурфтар, шахталар, штольнялар), көбінесе тоннельдердің портал (төбесі)
Тереңде салынатын тоннелдердің трассасын немесе басқа да тереңдіктегі жерасты
Мұндай ұңғыларды шахталардың өcтepi, камералар мен тоннельдердің трассаларының бойы
Кейде ғимараттардың трассасының құрылысы барысында аударма барлау ұңғыларын (30-50
Бұрғылау және қазбалар арқылы жүргізілетін барлау жұмыстарымен қатар
Бұл әдістер қатты тау
Сейсмоакустикалық зерттеулер жасанды түрде тау жыныстарында жасалған серпінді
Іздену жұмыстарының және зерттеулердің нәтижесінде инженерлік-геологиялық құжаттамалар құрастырылады. Олар
Жобаның осы бөлімінің негізгі графикалық қосымшасына тоннельдің немесе басқа
Жұмыс жобасы мен сызбаларды жасау кезеңінде және құрылыс жүріп
Инженерлік-геологиялық іздену жұмыстары біткеннен кейін барлық алынған материалдар бойынша
Алматы метрополитені желілерінің тау-геологиялық, гидрогеологиялық жағдайлары
Алматы метрополитенінің бірінші кезектегі құрылысы ауданында
Алматы метросының инженерлік геологиялық сипаттамалары 2- парақта
Метрополитеннің бірінші желісінің трассасы бойымен тереңдігі 85 метрге
Жыныстардың фильтрациялық қасиеттерін анықтау үшін екі кусталық
Жыныстарды классификациялауға және нормативтік геотехникалық сипаттау үшін зертханалық
Kepекті қосымша мәлімет ретінде Алматы метрополитенінің «Тұлпар» станциясының ауданында
Бұл шурфтар 75х50 м сеткасымен жүргізілген, ол аймақта
Саздақтардың меншікті салмағы γ=15,6кН/м3,
φ =20°, меншікті ұстасуы G=50 кПа, деформация модулі
Саздақта тұздар кездеспейді, сондықтан да ол бетонға коррозиялық
Осы жербетіне жақын топырақ қыртыстарының астында өте қалың төрттік
Көлденең қимасы 4,0 м2, тереңдігі 20 м-ге дейін шурфтар
Бірақ та малтатасты жыныс суға қаныққан жағдайда жылдам орнықтылығын
Ipiкесекті осы жыныстардың орташа тығыздығы 2,28 т/м3, табиғи ылғалдылығы
Келтірілген зерттеулердің нәтижелеріне қарағанда малтатасты жыныс біркелкі орнықты, забойдың
Осыған байланысты жерасты ғимараттарын тұрғызып салған кезде қазба толық
2 АЛМАТЫ МЕТРО ҚҰРЫЛЫСЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖОБАЛАУ
2.1 Метрополитен тоннелінің габариттері
Метрополитендердің тоннельдік ғимараттарының ішкі өлшемдері, СНиП-2. 05-04-2[1]
Поездар жолдың тура желілерімен жүрген кезінде бүтін вагонның
Метрополитен поездар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету шартының өте жоғары
Шектік көлденең қиманың келбеті деп оның сыртына әртүрлі белгілердің,
Құрылымдардың жақындау габариті деп көлденең қимасының келбетінің шегіне жеткені
Құрылымдардың жақындау габариті оның және жабдықтардың жақындау габариті арасындағы
Дөңгелек келбетті тоннелдерді жүргізу жағдайларын сонымен бipre құрылыс кезіндегі
-100 мм болады. Дөнгелек келбетті тоннелдердің тура жолды бөлімшесінде
Метрополитен тоннелдерінің қаптамасына тау қысымынан болатын есепті
Қаптамаларға тау қысымынан болатын жүктемелердің мөлшерлерін инженерлік
Тау қысымынан түсетін тік және жазық жүктемелер, сонымен бipre
Біркелкі жыныстарда құрастырмалы қаптамалардың сыртқы диаметрі 5,5 м жабық
Жеке дара тоннелдердің басқа мөлшерлерінде, бірақта 9,5 м артық
Ескертпе. Тоннелдер жеке деп саналады, егер олардың арасындағы таза
Тоннелдің үстіндегі біркелкі жыныстың қалыңдығы оның қаптамасының сыртқы диаметрінен
qH - q2H - Z*( qzH - qoH)/d
мұнда, q2H - ең аз бepіктігiri
кН/м2 (тс/ м2), 2.1 немесе 2.2-кестелер бойынша қабылданады;
Z - тоннель қаптамасы күмбезінің жоғары
әлсіз жыныстың контактысына дейінгі қашықтық, м;
q0H - тоннелдің үстінде жатқан
кН/ м2 (тс/ м2), 2.1 немесе 2.2-кестелерден қабылданады;
d - қаптаманың сыртқы диаметрі м.
Сазды жыныстарда терендігі 45 м артық жерлердегі жүргізілген
Егер 2.1 немесе 2.2 - кестелер бойынша анықталған нормативтік
2.1 кесте - СНиП Н-40-80-16.
Қазбаның, қимасындағы және төбесіндегі қатты емес жыныстардың түрлері
Норма-
тивтік тік жүктеме (сыртқы диаметрі 5,5 м тоннель қаптамасы
Артық жүкте-ме коэффи -циенті
Жыныстардың сипаттамасы
Тығызды-ғы, т/м3 (көлемдік
салмағы, тс/м3) Ішкі үйке-
ліс бұ-
рышы, град. Meншiкті ұстасуы, МПа (кгс/см2)
1 2 3 4 5 6
Сазды жыныстар Мергельді жоғары таскөмірлік саздар 130(13) 1,5
Протерезойлық, жоғары таскөмірлік саздар 160(16) 1,5 2,15 23 0,15(1,5)
Төменгі кембрилік саздар 180(18) 1,5 2,10 21 0,10(1,0)
Спондиалдық (палеогендік) саздар 180(18) 1,5 1,95 19 0,15(1,5)
Бұзылған құрылымды спондиалдық саздар 240(24) 1,5 1,90 15 0,07(0,7)
Дислоцияланған кембрилік саздар 260(26) 1,5 2,00 18 0,06(0,6)
Юрскилік саздар 260(26) 1,5 1,75 18 0,06(0,6)
пшерондық (неогендік) саздақтар, (суглинктер) 230(23) 1,5 2,05 20 0,08(0,8)
Ұсақтас және шым аралас cyпecті -саздақты жыныстар 200(20)
2.1 кестенің жалғасы
1 2 3 4 5 6
Қойтас, малта және ұсақ
Ipi сынықты жыныстар
супесті-құмды
толтырмасы бар(30%
Құмдар тығыз азылғалды құмдар 150(15) 1,3 1,75 32
Ескертпелер:
1.Тоннелді жерасты суларының ағыны бар саздақ жыныстарда жүргізілгенде тау
2.Кестеде келтірілген сипаттамалардан басқа жыныстарда жүргізілген тоннелдердің бөлімдерінде нормативтік
Тоннель қаптамаларына тау
PH=qH *tg2*(450- (H/2), кН/м2
Мұнда: qH – нормативтік жүктеме, кН/ м2;
(Н - жыныстардың нормативтік ішкі үйкеліс бұрышы, град.
Тоннель қимасының айналасында қазба төбесіндегіден көбірек әлсіз
2.2 кесте - СНиП Н-40-80-16.
Қазбаның қимасындағы және төбесіндегі жыныстардың түрлері және
Орташа мықты
(400 - 250 (кгс/см2)) ;
- азжарықшақты 30-40 (3-4) 1,7
2.2 кестенің жалғасы
- күштіжарықшақты 60-70 (6-7) 1,6
Орташа және азмықты (сусорған жағдайдағы бiрөсті сырғылуға
- азжарықшақты 40-90 (4-9) 1,7
- күштіжарықшақты 70-120 (7-12) 1.6
Жартылайқатты, күшті үгітілген, жарықшақтанып
Ескертпелер. 1. Судағы жұмсару коэффициенті, үгітілу дәрежесі және бip
2.Теміржол және автожол тоннелдерін жобалаудағы СНиП – тің тарауларының
Қатты және жартылай жыныстарға тау қысымынан түсетін нормативтік тік
асымал тоннелдерінің және стационардың конструкцияларына түсетін жыныстардың нормативтік қысымын
тiк жүктемені ғимараттың үстіндегі жыныс қабатының салмағына тең
қылып, конструкцияның жоғары тұсынан жер бетіне дейінгі биіктікті
жазық жүктеме Рон, кН/ м2, төмендегі формуламен
(н
РоН = γ*g*H* tg2 * (45°- ),
2
мұнда, Н – жоғарғы жақтан жыныстар қабатының биіктігі, м;
γ - жыныс тығыздығы, т/м3;
g – epкін салмақ күшінің үдеуі,
Есепті жүктемелер нормативтік жүктемелерді артық жүктеме коэффициентеріне көбейту арқылы
Метрополитен бекітпелері конструкцияларының к нүктесіндегі (мысалы, қабырғаның салмақ аралығында)
Piк=Kc*mo*βi*ηiк*Gк
мұнда, Кс-сейсмикалық коэффициент, жеті, ceгіз, тоғыз балдық жерсілкіністері
M0-қаптаманың (бекітпенің) материалын есептейтін
βi - өзіндік тербелістің периодына байланысты динамикалық коэффициент,
Ηiк-конструкция деформациясының формасының коэффициенті, конструкцияның өзіндік тербелісіне және жүктеменің
GK-конструкция элементінің қарастырылып отырған К нүктесіндегі өз салмағынан
Сонымен қатар терең салынған тоннелдердің (күмбездердің төбесінен жер бетіне
Бұл кезде болатын жүктемелер қазбадан біраз қашықтықтағы жыныстар массивіне
Тайыз тереңдікте салынатын тоннелдердің қаптамаларын (Н