Мазмұны
Кіріспе 2
1 Қазақстанның салық жүйесі 3
1.1.Салық ұғымы және оның әлеуметтік-экономикалық мәні 3
1.2. Салық салуды ұйымдастыру 9
1.3. Салықтарды аудару 11
2 Салық мөлшерін оптимизациялау мақсатында арнаулы салық
2.1 Шағын бизнес субъектілері арнаулы салық режимінің
2.2 Патент негізіндегі арнайы салық режимі 17
2.3 Оңайтылған декларация негізіндегі арнайы салық
2.4 . Салық есеп беруі мен салық
2.5.Арнайы салық режиміне көшу мен қайту тәртібі 23
3 Кәсіпкерлік қызметттегі салық салуына салыстырмалық талдау 24
3.1 Ұйымдық-құқықтық нысанына байланысты 24
3.2 Корпоративтік табыс салығы (КТС), жеке табыс салығы
Қорытынды 40
Қолданылған әдебиеттер 41
Кіріспе
Салық жүйесін жетілдіріп, қалыптастыру - өте күрделі процесс.
Дамыған елдердің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, кәсіпкерліктің қалыптасуы мен
Шағын және орта кәсіпкерлік инновациялық экономикадан алатын өз
Берілген курстық жұмыста жаңа мемлекеттік саясатқа және мемлекет
Курстық жұмыстың мақсаты: Кәсіпкерлік қызметті жетілдірудегі салық режимінің
Курстық жұмыстың міндеті:
-Салықтың экономикадағы маңызын анықтау.
- салық салу тәртібі мен ерекшеліктерін зерттеу
-арнаулы салық режимінің кәсіпкерлік қызметін дамуындағы орнын көрсету
салық салу жүйесін оңтайландыру әдістері мен жолдарын
Курстық жұмыстың жазылуы барысында қолданылған әдістер:
аналитикалық-эксперттік, монографиялық, интерактивтік, cалыстырмалық.
1 Қазақстанның салық жүйесі
1.1.Салық ұғымы және оның әлеуметтік-экономикалық мәні
Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар-бұл мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен міндеттерін
Салықтар қаржының бастапқы категориясы болып табылады. Салықтар мемлекетпен
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық-экономикалық құрылысы мен саяси
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды,
Салық салудың қазіргі қағидаттары мыналарға саяды:
Салық салудағы әділдік қағидаты екі аспектіде қарастырылады:
а) «деңгейлес теңдікке» жету – салық төлеушілердің табыстарына
ә) «сатылас теңдікті» сақтау – жеке тұлғалардың табыстарына
Қарапайымдылық қағидаты. Салық механизмі салық төлеушіге түсінікті болуы
Салықтардың анықтылығы – алдын ала белгіленген шарттар мен
Жеңілдіктердің ең аз саны. Жеңілдіктер құндық үйлесімдерді бұрмалайды
Салық салудың экономикалық бейтараптығы. Салықтар экономиканың жұмыс істеуін
Экономикалық қатынастар бойынша осы елдің басқа әріптес елдермен
Қазақстанның салық заңнамасында сонымен бірге салық және бюджетке
Салық төлеуші салық заңнамасына сәйкес салықтық міндеттемелерін толық
Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып
Салықтардың әлеуметтік-экономикалық мәні мен мазмұны олар атқаратын функцияларында
Фискалдық функция – барлық мемлекеттерге тән негізгі функция.
Салықтардың реттеуші функциясы мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты
Қайта бөлу функциясы арқылы түрлі субьектілер табысының бір
Мемлекет салық саясатын – салық саласындағы шаралар жүйесін
«Салық» ұғымымен «салық жүйесі» ұғымы тығыз байланысты.
1991 жылға дейін, яғни КСРО ыдырағанға дейін елде
1991 жылғы желтоқсанның 25-інен бастап, біздің елімізде
Қазақстан Республикасының Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының
Барлық өркениетті елдерде салықтардың бүкіл жиынтығы әр түрлі
Салық салу обьектілері бойынша;
Салықты алатын және салықтан жиналған сомаға билік жасайтын
Пайдалану тәртібі бойынша;
Обьектінің экономикалық белгісі бойынша.
Салықтарды салу обьектісі бойынша олар тура және жанама
Тура салықтар- салық төлеушінің кірісі мен мүлкінен тікелей
Жанама салықтар – бағаға немесе тарифке үстеме ретінде
Салықты алатын және оған билік ететін органға қарай
Пайдалану тәртібіне қарай барлық салықтар жалпы және
Обьектінің экономикалық белгілері бойынша табысқа салынатын салықтар мен
Салық салу обьектілерін есепке алу және оларды бағалау
Бірінші жағдайда салықты есептеу мен оны алу, салық
Мағлұмдамада салық төлеушілер табыстың көлемі, қажетті жеңілдіктерді,шегерімдерді көрсетеді
Жеке табыс салығы бойынша мағлұмдаманы мынадай салық төлеушілер:
төлем көзінен салық салынбайтын табыстары барлар;
тұрғын үй салу мен осындай құрылыс үшін құрылыс
Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден табыстар алатын жеке
Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі шетел банктеріндегі шоттарда
Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы
Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, судьялар табыс етеді.
Әскери қызметшілер мен ішкі істер органдарының қызметкерлері жеке
Салық төлеушіден салық мағлұмдамасын табыс етудің белгіленген мерзіміне
Үшінші әдіс бойынша салық төлеуші жұмыс істейтін ұйымның,
Төртінші әдіспен салық кәсіпкерлік қызметтің сан алуан түрлеріне
Салықтық есептің екі әдісі қолданылады: кассалық және есептеу
Кассалық әдіске сәйкес табыстар мен шегерімдер жұмысты орындау,
Есептеу әдісі бойынша табыстар мен шегерімдер ақы төлеудің
Қазақстан Республикасының салық жүйесі салықтардың, алымдардың және баждардың
Салықтар:
Корпорациялық табыс салығы.
Жеке табыс салығы.
Қосылған құнға салынатын салық.
Акциздер
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
Экспортқа шығарылатын шикі мұнайға салынатын рента салығы
Әлеуметтік салық
Жер салығы
Көлік құралдарына салынатын салық
Мүлікке салынатын салық.
1.2. Салық салуды ұйымдастыру
Салық салуды ұйымдастыру салық қатынастары нысандарының элементтерін, яғни
Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесі салықтарды құру мен
Салық базасы – салық салу обьектісі мен салық
табысқа салынатын салық – бұған корпорациялық табыс салығы
Тауарларға салынатын салықтар – олар қосылған құнға салынатын
Капиталға салынатын салық – оған жер салығы, мүлікке
Салық мөлшерлемесі – салық базасының өлшем бірлігіне салық
Салық салу практикасында мөлшерлемелердің мынадай түрлерін ажыратады:
тұрақты салық мөлшерлемесі – олар табыс көзіне қарамастан
үйлесімді салық мөлшерлемесі – олар салық обьектісіне (оның
прогресивті салық мөлшерлемесі – бұл жағдайда прогресивті салық
регрессивті салық мөлшерлемесі – олар табыстың өсуіне қарай
Салық кезеңі – жекелеген салықтар мен басқа да
Салықпұл – субьектінің бір обьектіден төлейтін салық сомасы.
Салық жеңілдіктері – заңнамаға сәйкес төлеушілерді салықтан толық
салық салынбайтын минимум – салық салудан толық босатылатын
табыстың есептелген сомасынан шегерілетін шегерімдер( асыраудағы жандарға, мүгедектерге
салық салынатын табыстың құрамына кіріктірілмейтін сома(мысалы, босату кезіндегі
салық салудың жеке субьектілері мен төлеушілердің санаттары үшін
Салық жеңілдіктеріне сонымен бірге төлеу мерзімін ұзарту және
Салықтық бақылау – салық службасы органдарының салық заңнамасының
Кедендік бақылау комитеті өз құзыры шегіңде Қазақстан
Салық құпиясын салық төлеуші және оның қаржы –
Салық заңнамасын бұзған салық төлеушілерге олардың жасырған сомасын,
1.3. Салықтарды аудару
Салықтарды аудару – салық ауыртпалығын салықтың түпкілікті салынушысына
Өндіріс сферасында табыс немесе пайда есебінен
Айналыс сферасында салықтар бағалардың механизмі арқылы аударылады. Корпорациялық
Төлем көзінен төленетін жеке табыс салығы салық төлеушінің
Меншікке салынатын салық ішінара ауыстырылады. Мәселен, кәсіпкерлік қызметпен
Сұранымның тұрақты жағдайында ұсыным икемділігі төмен болса, өндірушілер
Сұраным мен ұсыным икемділігінен басқа, тауарлар мен қызметтердің
2 Салық мөлшерін оптимизациялау мақсатында арнаулы салық режимдерін
2.1 Шағын бизнес субъектілері арнаулы салық режимінің
Арнайы салық режімі әлеуметтік және корпоротивтік немесе жеке
Арнайы салық режімі немесе салық салудың жалпы белгіленген
Арнайы салық режімі шегінде кәсіпкерлік қызметі нысананың көп
– егер кәсіпкерлік қызметі мезеттік сипатта болса, бір
– егер кәсіпкерде шағын кіріс болса және жеке
– егер жалдамалы еңбекті тартумен бірге әртүрлі жоспарлы
Бюджетпен есеп айырысудың аталған нысандары шектерінде салық салудың
Қызметтің мынандай түрлерін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен
акцизделген өнім шығару
кеңестік, қаржы бухгалтерлік қызмет көрсетулер
мұнай өнімдерін сату
шыны ыдысты сату және жинау
жер қойнауын пайдалану
мыналарды қоспағанда лицензияланатындар («Лицензиялау туралы» Қазақстан Республикасының заңының
медициналық, дәрігерлік және ветеринарлық;
тұрғын үй коммуналдық-тұрмыстық объектілерді газдандыру бойынша өндіріс, жөндеу
күзет,өрт дабылы мен өртке қарсы автоматика құралдарын жобалау,
өртке қарсы техниканы, өртке қарсы қорғау жабдығы мен
жолаушылар лифтерін монтаждау , жөндеу және қызмет көрсету;
дезинфекция, дератизация құралдары мен аспаптарын, сондай-ақ оларды пайдаланумен
жолаушылар мен автомобиль көлігінен жүктерді халықаралық тасымалдау;
дәрілік заттарды дайындау және сату;
құрылыс материалдарын, бұйымдар мен конструкцияларды шығару бойынша жобалық
алкоголь өнімін бөлшек сату.
2003 жылдың 1 қаңтарынан бастап қызметтің мына түрлерімен
Почта байланысы мен теле коммуникациялар саласындағы өндіріс пен
Жолаушыларды және жүктерді өзен көлігімен тасымалдау;
Жерге орналастыру, топография – геодезиялық және картографиялық жұмыстар
Жол қозалысын реттеудің техникалық құралдарын орнату, монтаждау, жөндеу
іздестіру – құтқару, тау – кен құтқару, атқыламаға
улы химикаттарды пайдалану қызметі;
Жалпы бастауыш, жалпы негізгі немесе жалпы орта білім;
Заңды және жеке тұлғалардың күзет қызметін жүзеге асыру;
білім беру ұйымдары үшін оқулықтар, оқу - әдістемелік
әуежайларда, азаматтық әуе кемелерде жолаушыларды тамақпен қамтамасыз ету;
Электр және жылу қуаттарын өндіру, беру және бөлу,
химиялық, бұрғылау, мұнай – газ кәсіпшілігі, геологиялық барлау,
астықты қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және тиеп
әуә жай , әуе айлақ, аэро навигацияны ұстау,
темір жолдың жылжымалы составын, қауіпті жүктердітасымалдау үшін қолданылатын
Қолма – қол шетел валютасына бөлшек сауда жасау
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік құпияларын техникалық жағынан қорғау, соның
Бір сөзбен айтқанда, аталған түрлері бойынша лицензияланған қызметтің
Бұдан басқа мыналар:
– филиалдары, өкілдіктері бар заңды тұлғалар;
– филиалдардың, өкілдіктердің өздері;
– заңды тұлғалардың еншілес ұйымдары мен тәуелді акционерлік
– әртүрлі елді мекендердегі өзге оқшауланған құрылымдық,
Бір жолғы талон кезіндегі арнайы салық режимі қызметі
Мысалы, жеке тұлға бір жолғы талон негізінде газеттер
Егер де жеке тұлға кәсіпкерлік қызметін жалғастыруға ниеттенсе
Бір жылғы талондар негізінде қызметін мезеттік сипатта жүзеге
Қызмет түлерінің тізбегі, бір жолғы талондарды сатып алу
Бір жолғы талон бір күнге де, бірнеше күнге
2.2 Патент негізіндегі арнайы салық режимі
Бизнесі тұрақты сипат алатын жеке кәсіпкерлер үшін бюджетпен
Мысалы, 80 мың теңгедегі жеке кәсіпкердің болжанатын кірісі
Патент алу үшін жеке кәсіпкер өкіметті мемлекеттік орган
Нақты алынған кіріске байланысты ұлғаю жағына да, кему
Көрсетілген кірістен нақты кірістің алуы кезінде салық төлеуші
Сондай-ақ, осы режимде норма енгізілгеніне салық төлеушіні назар
Мұндай өтініш болмаған жағдайда, салық органдарына жалпы белгіленген
Егер салық төлеуші қызметін жүзеге асыру үшін патент
2.3 Оңайтылған декларация негізіндегі арнайы салық режимі
Шағын бизнес субъектілері үшін бюджетте есеп айырысудың негізгі
Оңайтылған декларация негізіндегі арнайы салық салу режимі шағын
Егер орташа тізімді сан кәсіпкердің өзін қоса есептегенде,
Салық салудың мұндай режиміне көшу үшін салық төлеуші
Осы режим мыналармен ерекшеленеді:
–біріншіден, салық міндеттемелерін есептеу нақты алынған кіріс бойынша
– екіншіден, оңайтылған декларация негізінде салықтарды есептеу, шығыстарды
Қосылған құн салығы шегеріміне тоқсан үшін жалпы алынған
Оңайлатылған декларация бойынша салықтар саласын есептеуді салық төлушілер
2005 жылдың 1-ші қаңтарынан бастап салық ставкалары кестесі.
1-кесте
Тоқсан үшін жеке кәсіпкердің кірісі Салық
Қоса алғанда 2000,0 мың тг дейін
2000,0 мың теңгеден жоғары
3000,0 мың теңгені қоса алғанда
3000,0 мың теңгеден жоғары
Табыс сомасының 3 проценті
60,0 теңге + 2000,0 мың теңгеден асатын табыс
110,0 мың теңге + 3000,0 мың теңгеден
Тоқсан үшін жеке заңды тұлғаның кірісі
Қоса алғанда 2000,0 мың теңгег дейін
2000,0 мың теңгеден жоғары – 4500,0 мың теңгені
4500,0 мың теңгеден жоғары – 6500,0 мың теңгені
6500,0 мың теңгеден жоғары
Табыс сомасының 4 проценті
80,0 мың теңге + 2000,0 мың теңгеден асатын
205,0 мың теңге + 4500,0 теңгеден асатын табыс
345,0 мың теңге + 6500,0 мың теңгеден асатын
Мысалы, егер тоқсан үшін жеке кәсіпкердің табысы 3500,0
біріншіден 2000,0 теңге – 60,0 мың теңге (
екіншіден 1000,0 мың теңге – 50 иың теңге
қалған сомадан 500 мың – 35 мың (
Салық төлеушілер үшін, салықтарды есептеудің оңайлатылған тәртібінен бөлек,
Мысалы, жеке кәсіпкердің 3500,0 мың теңге тоқсандық табысы
145,0 мың * 4 адам * 1,5%
Осындай жолмен, бюджетке төлеуге жатады:
145,0 – 8,7 = 136,3 мың теңге,
Салықтардың есептелген сомасы тең бөлінеді және (жеке) табыс
Жеке табыс салығы түрінде 68,15 мың теңге.
Әлеуметтік салық түріндегі 68,15 мың теңге
Бұл ретте, жеке табыс салығы түріндегі 68,15 мың
Ал әлеуметтік салық түріндегі 68,15 мың теңге сома
Жұмыс істейтін қызметкерлердің санына байланысты салықтарды түзету бойынша
Мысалы: мыналар кезіндегі түзету ( кеміту ) сомасы:
табыс 2000,0 мың теңге 3 адамдағы қызметкерлердің орташа
табыс 2000,0 мың теңге және 15 адамдағы қызметкерлердің
Салық кодексінде салық кезеңінің ішінде саны кірістің шекті
2.4 . Салық есеп беруі мен салық
Арнайы салық режиміне салық беруі болып мыналар табылады:
бюджетпен есеп айырысудың патенттік нысаны кезінде – патент
оңайлатылған декларация негізінде бюджетпен есеп кезінде–оңайлатылған декларация
Салық беруші мынадай салық есеп беруін тапсыруы мүмкін:
кему тәртібімен;
хабарламамен тапсырысты хаттағы почта бойынша;
электрондық түрде
Оңайлатылған декларация есепті тоқсаннан кейінгі айдың 10 күнінен
Есептелген салықтарды төлеу есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15
Осындай жолмен, патенттік нысанмен салыстыру бойынша оңайлатылған декларация
Патент алуға өтініш және патент бойынша салықтарды төлеу
Салық кодексінен әртүлі салық комитеттерінің қарауындағы аумақтарда орналасқан
Мәселен, оңайтылған декларацияны беру қызметті жүзеге асыру бойнша
2.5.Арнайы салық режиміне көшу мен қайту тәртібі
Бірінші кезекте, салық төлеушіге салық салу режимін таңдау
Жағдайлар туындау немесе арнайы салық режиміне өз еркімен
Бюджетпен есп айырысуды жүзеге асыру кезінде осы режимде
Мысалы, салықтарды есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
3 Кәсіпкерлік қызметттегі салық салуына салыстырмалық талдау
3.1 Ұйымдық-құқықтық нысанына байланысты
Сонымен , сіз кәсіпкерлік қызметімен айналысқыңыз келді, бірақ
Өйткені заңсыз кәсіпкерллікпен айналысу әкімшілік айыппұлдарға немесе
Бірінші кезекте сіз:заңды тұлғаны (мысалы,ЖШС немесе АҚ) құруды
Кәсіпкерлік қызметтеі жүзеге асырған кезде заңи формаларды таңдаған
Дара кәсіпкер « плюстары»
1.Дара кәсіпкерде заңды тұлғаға қарағанда салықтың саны азырақ
Дара кәсіпкер құнға салынатын тек АЕК–тің
2. Егер дара кәсіпкер өз қызметін патент немесе
3. Дара кәсіпкерді тіркеу рәсімі өте қарапайым болып
4. Дара кәсіпкер ретінде тіркелуге кететін шығындар
Дара кәсіпкер «минустар»
1. Ондай «минустардың» бірі кәсіпкерлік қызметпен байланысты мңндеттемелер
2. Кейде заңды тұлғалар (әсіресе шетелдіктер), дара кәсіпкерлермен
3. Дара кәсіпкердің заңды тұлғаға айналуына
4.Патент негізінде қызмет атқаратын кәсіпкерде жалдамалы жұмысшыларды
5. Бір кәсіпкерлік іс щеңберінде бірнеше
Заңды тұлға «плюстары»
Берілген курстық жұмыста заңды тұлғалардың тек
Сонымен «плюстары» жайлы:
1. ЖШС құрылтайшысының немесе АҚ –ның акционерінің міндеттемелер
2. Егер сіздің бизнес партнерларыңыз болса, онда
3. Заңды тұлға бір нысаннан екінші нысанға ауысуы
4. Заңды тұлғаның кез келген ауданда, облыста, тіпті
Заңды тұлға «минустары»:
1. Заңды тұлға дара кәсіпкерге қарғанда төлейтін
ҚҚС-на қатысты : қосыоған құнға салығы кез келген
Сонымен қатар заңды тұлға өз жұмыскерлерінің жалақысынан жеке
2. Салықтарды жалпытәртіпте төлейтін заңды тұлғалардың бухгалтерлік
3. Заңды тұлғалар салық органдарына қоса
4. Заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеуден
5. Заңды тұлғаны тіркеу
Шығындарға қатысты тағы да бір мәселе. Заңды
6. Заңды тұлға өзінің қызметі барысында көптеген
3.2 Корпоративтік табыс салығы (КТС), жеке табыс салығы
Қазіргі таңда Қазақстан салық салу жүйесін қалыптастырудың күрделі
I. Польша
Польшада салық салудың барлық түрлерін Парламент бекітеді. Соңғы
Жеке тұлғалардың кірістеріне салық
Шығу көзіне қарамастан жеке тұлғалардың кірістеріне салық салынады.
1-кесте
Жеке тұлғалардың кірістеріне салық салу ставкалары
Жылдық кіріс
37024 злотыйдан кем (9077еуро)
37024-74048
74048 астам (18153 еуро) 19% минус 518,16 злотый
6516 злотый +37024 злотыйдан астам кірістен 30%
17624 злотый +74048 злотыйдан астам кірістен 40%
Польшаның резиденттерінен басқа, Польшада 183 күннен астам жүрген,
Барынша маңызды салық жеңілдіктеріне құрылыс салуға жер учаскесін
Заңды тұлғалардың кірістеріне салық
Бұл салықты төлеушілер заңды тұлғалар жəне заңды тұлғаның
Соңғы он жылда бұл салықтың қысқаруға қарай айтарлықтай
Польшаның аумағынан тыс тіркелген компаниялардың «шектеулі салық мəртебесі»
Заңды тұлғалардың кірістеріне салықтан мына кірістер босатылады:
- ауыл шаруашылығы қызметінен кірістер, оған ауыл шаруашылығының
салаларындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты алынған кірістер кірмейді;
- орман туралы заң шеңберінде орман шаруашылықтарынан алынған
- өтемақы ретінде жəне қайырымдылық мақсатта алынған төлемдер
- халықаралық келісімдер арқылы реттелетін кірістер.
Польшаның пайда алу салығының тартымды ерекшелігі ретінде заңнаманың
Сонымен қатар Польшада қайта өңделген қалдықтарды пайдаланудан жасалған
Табыс салығынан сондай-ақ 30 млн. доллар жəне одан
Польшада табыс салығының ставкаларын одан əрі ырықтандыру u1078
Арнайы экономикалық/кедендік аймақтар
Арнайы экономикалық аймақтар (бұдан əрі - «АЭА») Польшаның
Бес жыл бойы инвестор рұқсатта көрсетілген кəсіпкерлік қызметті
Сондай-ақ Польшаның аумағында еркін кедендік аймақтар жəне қосымша
Қосымша құн салығы (ҚҚС)
Бұл салық айналымға салықты ауыстыра отырып, 1993 жылғы
Негізгі ставка 22% құрайды жəне тауарлар мен қызмет
Төмендетілген ставка 7% өндірістің ауыл шаруашылығы құралдарына (минералдық
тыңайтқыштар, пестицидтер, агротехника), құрылыс материалдарына жəне қызмет көрсетуге,дəрі-дəрмекке
Қайта өңделген өнімдерге ҚҚС ставкасы 3% құрайды. Əдетте
3% ставкасы бойынша ҚҚС салық салу сүт шикізатына,
0% мөлшеріндегі ҚҚС ставкасы қаржылық есепті жүргізген жəне
Осыдан басқа ҚҚС-нан кейбір негізгі азық-түлік түрлері, сондай-ақ
Көптеген еуропалық елдердегі сияқты ҚҚС Польшадан кетіп бара
II. Чехия
Чехия салық заңнамасының негізін құрайтын заңдар 1998 жылы
Жеке тұлғалардан табыс салығы мынадай кірістерден алынады:
- Жалдамалы еңбек жəне қызметтік ұстау жөніндегі кіріс
- Кəсіпкерлік немесе басқа да тəуелсіз кіріс қызметтен
- Капиталдан кіріс
- Жалға алудан кіріс
- Басқа да кірістер
2004 жылғы 1 қаңтардан бастап табыс салығы ставкасының
2-кесте
Жеке тұлғалардан табыс салығының ставкалары
Жылдық кіріс
109200 кронаға дейін (3584 еуро)
109200-218400(7170 еуро)
218400-331200 (10870 еуро)
331200 астам
15%
16380 крона +109200 кронадан астам кірістен 20%
38200 крона +218400 кронадан астам кірістен 25%
66420 крона +331200 кронадан астам кірістен 32%
Жалақыдан қызметкерге, оның жұмыс істемейтін зайыбына (жұбайына) жəне
Заңды тұлғалардан табыс салығы Чехия Республикасының аумағындағы көздерден
Зейнетақы жəне медициналық сақтандыруға аударымдар
Жалданатын қызметкердің есептелген жалақысынан мыналар аударылады:
- əлеуметтік сақтандыруға – 8%;
- медициналық сақтандыруға – 4,5%.
Кəсіпорын сондай-ақ есептелген жалақыға:
- əлеуметтік сақтандыруға – 26%;
- медициналық сақтандыруға – 9% есептеуге міндетті.
Бұл шығыстар шығындар болып есептеледі жəне кəсіпорынның салық
Қосымша құн салығы
ҚҚС Чехия Республикасында 1993 жылғы 1 қаңтардан бастап
Осы қызмет солардың пайдасына жүзеге асырылатын, Чехия Республикасында
Салық салу мəні болып заңда көзделген, ақылы жəне
Қосымша құн салығының ставкасы қызмет түріне байланысты –
ҚҚС жыл сайынғы айналым 10 млн. кронадан астам
III. Венгрия
Жеке кіріске салық
Жеке кіріс бойынша салық туралы заң тұрақты тіркелім
Венгрияда табыс салығының үш ставкасы бар (3-кесте).
3-кесте
Жеке кіріске салық ставкалары
Жылдық кіріс
400 мың форинттен аз (1 626 еуро)
400 мың - 1 млн. форинт
1 млн. форинттен астам (4 066 еуро)
Салық салынатын кірісті төмендетудің дəстүрлі баптарынан басқа
Əлеуметтік қорларға аударымдар жиынтық жалақыдан 11%-ды құрайды, оның
Табиғи жəрдемақыларға (заңда айтылған ерекшеліктерден басқа) 40% ставка
Корпоративтік табыс салығы
Табыс салығы жүйесінде корпоративтік салық (кəсіпорындар мен ұйымдардың
Салық төлегенге дейін пайда сомасынан мынадай шығыстар шегерілуі
- зерттеулер мен əзірлемелерге 20% тікелей шығындар;
- кəсіптік-техникалық училищелердің оқушыларына жұмыс ұсынылған жағдайына
- жұмыссыз адамды жұмысқа қабылдаған кезде бір жыл
рентасының сомасы (оны өндірістік шығасылар ретінде есепке алмаса)
Бухгалтерлік есеп туралы заң амортизация мерзімдері жөнінде ескерту
Корпоративтік табыс ставкасы 18% құрайды. Инвесторлар белгілі бір
Артықшылықты аймақтар мен өнеркəсіптік аймақтарда инвестициялардың құнын алдын
мерзімге 100% мөлшерінде жеңілдіктер беріледі. Жұмыссыздық деңгейі 15%
Дивидендтерге салық ставкасы, валюта бағамдары, фьючерстік мəмілелер мен
Банктің есепке алу ставкасынан төмен несиелік пайыз кезінде
пайыздық ставкаларындағы айырма 44% ставкасымен салық салынатын кірісті
Салық салынатын кірісті төмендетудің дəстүрлі баптарынан басқа Венгрия
Оффшорлық компанияларға салық салу
Венгрияда тіркелген оффшорлық компаниялардың жеңілдетілген салық режимі жəне
Еркін кедендік аймақта құрылған жауапкершілігі шектеулі қоғамдар шетелде
Осы компанияларға бірқатар талаптар қойылады, ол талаптарға сəйкес
- шетелдік азаматтардың толық иелігінде болуы тиіс (акционерлердің
- тек қана венгриялық емес кіріс көзіне ие
- директорлар мен қызметкерлердің басым көпшілігінде Венгрияның азаматтығы
- Венгрияда өз банктік шоттарының бірі болуы тиіс;
- оффшорлық компания ретінде Қаржы министрлігінде жəне Венгрия
тіркелуі тиіс.
Оффшорлық фирмалардың корпоративтік салығының ставкасы 3% (18% тең
Фирмалардың Венгрияда өз банктік шоттары болады, олар венгриялық
Венгрияның аумағында филиалы жоқ шетелдік ұйымға салық салған
Венгрия оффшорлық компаниялары жарғылық акционерлік капиталды қоспағанда, өзінің
Айналымнан салықтар
Айналымнан салық салу жүйесінің басты элементтері – айналымнан
Айналымнан жалпы салық үстеме құннан (іс жүзінде –
Салықтың жалпы ставкасы 25% құрайды: салық салынатын тауарлар
Шетелдік немесе кəсіпкерлік компанияның филиалы бұрын төленген салықты
Үкімет жеке қаулысы арқылы шетелдік кəсіпкерлерге жəне жолаушыларға
Тұтыну салығы күмістен жасалған бұйымдарды қоспағанда, асыл металдардан
– тиісінше 22% жəне 32%.
Қазақстанмен салыстыру
Корпоративтік табыс салығы
Инвестицияларды тарту мақсатында корпоративтік салық салу ставкаларын төмендету
Осыған қарамастан Шығыс Еуропа елдері үшін соңғы жылдары
Ал Қазақстанда салық ставкасы 1995 жылдан бері өзгермейді.
Қазақстанда КТС ставкасын төмендету қазақстандық өндірушілер үшін бəсеке
Жеке табыс салығы
Қарастырылып отырған елдерде жеке тұлғалардың кірістеріне салық салу
Қазақстанда осы салықтың ставкасы барынша ымырашыл болып табылады.
Осылайша, жеке тұлғалардың кірістеріне қазіргі уақыттағы салық салу
Қосымша құн салығы
ҚҚС кəсіпкерлердің есептеуі үшін де, сол сияқты оны
Мұндай практикадан Қазақстан 2001 жылы бас тартты, ол
Осыдан басқа, қарастырылған Шығыс Еуропа елдерінде ҚҚС Қазақстанға
Тұтастай алғанда, Қазақстандық салық жүйесі іс жүзінде барлық
Басты бағыттар ретінде қолданыстағы салық стимулдарын, инвестициялық жеңілдіктерді,ЕАЭ
Болашақта Қазақстандық салық салу үлгісі атап айтқанда тұтыну
Қорытынды
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық-экономикалық құрылысы мен саяси
Орта және шағын кәсіпкерлікке қолданатын салық саясатын жетілдіруде
- халыққа салық салуда халықтың
- жеке кәсіпкерлерге мемлекет тұрғысынан
- салық ауыртпалығын
- индустриялық-инновациялық даму стратегиясына сәйкес салықтық жүктемені азайту
Барлық атап көрсетілген міндеттерді шешу Қазақстанның салық жүйесін
Қолданылған әдебиеттер
1. Юткина Т. Ф. Налоги и налогообложение-Москва-ЮНИКС-2002г.
2. Рикардо Д. Начало политическойэкономии и подат-ного обложения
3. Кэмпбелл Р. Макконнелл, Стэнли Л. Брю.
4. Сумароков В. Н. Государственные финансы в системе
5.Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
6.Қазақстан Республикасы үкіметінің 2006 - 2008 жылда-рға арналған
7.Аганбегян А. Г. Социально-экономическое развитие России-2-ое издание.
8 АльПари 2005 №3
9.Адилбекова А // Бюллетень бухгалтера.-2005 март №14
10.Әбдірова А // Бухгалтер бюллетені -2004 қаңтар №2
11 Цхай А.С //Жетісу 14 февраля.
12.Қаржы қаражат -2005 №6.
13. Кәкімжанов З // Егемен Қазақстан-2001 22-мамыр
14. Смайыл Е // Егемен Қазақстан-2005 21-мамыр.
15. Заповоротный К.И // Обороты по НДС
16. www.zakon.kz
17. www.buh.kz
18. www. government.kz
19. www.nalog.kz
20. Нүсіпов Ж // Жетісу-2002-12 желтоқсан
1