МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1-тарау Тергеушінің процессуалдық дербестігі
1.1 Қылмыстық ізге түсудің түсінігі.
1.2.Тергеушінің өкілеттіктерінің мәні және олардың жүйесі
1.3.Тергеушінің процессуалдық дербестігінің маңызы.
2- тарау. Тергеушінің тергеу бөлімінің бастығымен және анықтау органдарымен
2.1.Тергеу бөлімінің бастығымен өзара әрекеттесуі.
2.2. Тергеушінің анықтау органдарымен өзара әрекеттестігі.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
КІРІСПЕ
Құқұқтық мемлекетті қалыптастыру процесінің жалпы жүйесінде өтпелі кезең ретінде
Қылмыстық заңмен тиым салынған әрекет пен оны
Қылмыстарды тез және толық ашу, кінәлілерді әшкерелеу міндеттерін шешуде,
Тергеуші анықтау органының жедел қызметкерлерімен әрекеттесе отырып анықталған қылмыстарды
Қылмыстық-процессуалдық заң қылмыстарды ашуға және оларды жасаған тұлғаларды
Сонымен қатар тергеулік іс әрекеттер жүргізу барысында
Барлық тергеулік іс әрекеттер заңға сәйкес жүргізілуі керек. Себебі,
Менің дипломдық жұмысымның өзектілігі : тергеуші
Жұмыстың мақсаты : тергеушінің сезікті адамның қылмысқа қатысы
«Мықты стратегияға ие болып, әрі табандылық таныта отырып, біз
1-ТАРАУ ТЕРГЕУШІНІҢ ПРОЦЕССУАЛДЫҚ ДЕРБЕСТІГІ
1.1 Қылмыстық ізге түсудің түсінігі.
Қылмысты істі тергеумен және шешумен байланысты қылмыстық
1.Қылмыстарды тергеуді, қылмыстық істерді қарауды және шешуді жүзеге асыратын
2.Қылмыстық істе жеке қылмыстық – құқықтық немесе азаматтық –
3.Мемлекеттік органдарға қылмыстық - процессуалдық іс - әрекетті жүзеге
Осылайша, қылмыстық процесстің қатысушылары – қылмыстық - процессуалдық
Алайда, процесстің қатысушылары қылмыстық істе өз құқықтарын және
Жаңадан қабылданған Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодекісі
1.Сот - әділ сот төрелігі функциясын жүзеге асырушы орган
2.Қылмыстық қудалау функциясын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен
3. Өз құқықтары мен мүдделерін немесе өздері білдіретін құқықтар
Қылмыстық процесс субьектілерінің процессуалдық жағдайының сипаттамасы
Қылмыстық - процессуалдық функциялар дегеніміз - тікелей мақсаттары,
«Функция» терминінің өзі заңда қолданылмағанымен функциялардың шеңбері, нысандары және
Әділ сот төрелігін жүзеге асыру функциясы теқ қана сотқа
Қорғау - айыптауды жоққа шығаруға және айыпталушының
Алдын ала тергеу қылмысты ашу, оны жасаған тұлғаны анықтау,
Заңда қорғау мен алдын ала тергеудің анықтамалары берілген:
«Қорғау - қылмыс жасады деп сезік келтірілген адамдардың құқықтары
«Алдын ала тергеу - уәкілетті органдардың осы кодекспен
Бұл көзқарастарды талқыламай -ақ берілген ұғымдар қорғау және алдын
Ал теорияда айыптау - соттың оның жауапкершілігі туралы сұрақты
Заңдық сөздікте айыптау «қылмыстық жауапкершілікке тартылатын тұлғаның кінәлілігін дәлелдеу
Заң шығарушы қылмыстық қудалау және айыптау ұғымдарын сәйкестендіреді. Алайда,
М.С.Строговичтің пікірі бойынша: « қылмыстық ізге түсу тергеушінің (немесе
Сәйкесінше, қылмыстық ізге түсуді қорғау актісі болып ҚР
Бұл пікірді А.М.Ларин де қолдайды, ол қылмыстық ізге түсуді
Оны теқ қана тергеуші емес ,сонымен қатар прокурорда жүзеге
Сәйкесінше, айыптау дегеніміз қылмыстық ізге түсу нысаны және қылмыстық
Қылмыстық ізге түсу туралы сұрақ - қылмыстық - процессуалдық
Кеңестік заңдылық « қылмыстық ізге түсу» терминін қолданған (Мысалы
Алайда, қылмыстық - процессуалдық әдебиетке қылмыстық ізге түсу ұғымына
М. А. Чельцовтың трактовкасында қылмыстық ізге түсу
Егер М.С Строговичтің көзқарасы ресейлік құқықтық теорияның дәстүріне негізделсе,
Осылайша, 1923 жылы (РСФСР ҚІЖК 9 бап) прокуратураның
М.С. Строгович пен М.А. Чельцовтың қөзқарастарын салыстырып П.С.
Бұл сұрақ бойынша дауласпай-ақ ҚР ҚІЖК қарастырайық.
Жоғарыда айтылғандай, ҚР ҚІЖК 7-ші бабына сәйкес « қылмыстық
Осыдан қылмыстық ізге түсудің міндеттері туындайды:
1. қылмыстық іс әрекетті анықтау;
2. қылмыс жасаған тұлғаны анықтау;
3. бұл тұлғаның кінәлілігін анықтау;
4 оған жаза немесе өзге де қылмыстық - құқықтық
Біздің көзқарасымыз бойынша қылмыстық ізге түсудің берілген түсінігінде
Біріншіден, заң шығарушы, жоғарыда айтылғандай, қылмыстық ізге түсу және
КазКСР ҚІЖК қылмыстық ізге түсу ұғымын берген жоқ.
Қылмыстық ізге түсу ҚР Конституциясының қылмыстық процессуалдық заңдылықпен
- анықтыма және алдан ала тергеу органдарының қызметін қадағалауды
- анықтау және алдын ала тергеу соттың алдында
- анықтама мен алдын ала тергеу жүргізетін органдар
қылмыстық ізге түсу әдістері өзіндік, биліктік - өкімдік
қылмыстық ізге түсу органдарының іс-әрекетіне араласуға жол берілмейді және
тергеу мен анықтама құпиясына заңмен кепілдік беріледі және т.б.
Қылмыстық істердің санатына, оларды қорғау және тоқтату тәртібіне
жеке айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
жеке көпшілік айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
Жеке айыптау істері жәбірленушінің өтініші бойынша ғана қозғалады
Жеке - жариялы айыптау істері жәбірленушінің шағымы бойынша ғана
Жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу жәбірленушінің шағым
Егер әрекет дәрменсіз немесе басқа тәуелді жағдайдағы, не басқа
Сонымен қатар оны жүзеге асыратын органга байланысты қылмыстық ізге
1.Алдын ала тергеу - тергеушілермен сотқа дейінгі өндіріс
нысаны. (ҚР ҚІЖК 191 бап).
Сәйкес алдын ала тергеуді ұлттық қауіпсіздік комитетінің, ішкі істер
2. Анықтау - анықтау органдарымен, анықтаушылармен сотқа дейінгі өндіріс
Сонымен қатар қылмыстық ізге түсуді қылмыстық ізге түсудің
қылмыс жасаған, анықталған тұлғаға қатысты қылмыстық ізге түсу;
қылмыс жасалу фактісі бойынша қылмыстық ізге түсу;
Бірінші жағдайда берілген тұлғаға қатысты қылмыстық ізге түсу
Қылмыс жасаған тұлға белгісіз болған жағдайда қылмыстық ізге түсу
Қылмыстық ізге түсудің бұл екі түрі бір
Бұл келесі жағдайда көрнекті көрініс табады: егер тұлғаның берілген
Осылайша, келесі қорытынды жасауға болады . Қылмыстық ізге түсу
Қылмыстық істердің санатына, оларды қозғау және тоқтату тәртібіне байланысты
жеке айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
жеке жариялы істер бойынша қылмыстық ізге түсу;
жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
Қылмыстық ізге түсудің бағытына байланысты екі топқа бөлінеді:
1. қылмыстық іс-әрекеттің жасалу фактісі бойынша қылмыстық ізге
қылмыс жасады деп сезіктенетін немесе айыпталатын тұлғаға қатысты қылмыстық
Қылмыстық ізге түсу екі нысанда болады:
1.2.Тергеушінің өкілеттіктерінің мәні және олардың жүйесі
Тергеуші - қылмыстық - процессуалдық іс - әркеттерінің
қылмыстарды тез, толық және жан-жақты ашу;
кінәлілерді жауапкершілікке тарту және қылмыстық іс бойынша сот талқылауын
қылмыспен келтірілген материалдық залалдың орнын толтыру жөніндегі шаралар қабылдау;
қылмыстың жасалуына ықпал еткен себептер мен шарттар анықтау және
Аталған өзіндік міндеттерді тергеу органдары қылмыстарды тергеу деп аталатын
Аталған функцияны орындау кезінде тергеуші істің жағдайын жан-жақты,
Тергеуші айыпталушыға тағылған айыптан заңмен белгіленген құралдармен және тәсілдермен
Осылайша, тергеу қылмыстық процессуалдық функциясының мазмұны тергеуші жүзеге асыратын
Бұл функция тергеушінің процессуалдық әрекетінің көптеген жақтарын қамтиды: қылмыстарды
Тергеуші сот өндірісі мақсаттарын теқ қана оған тән іс-әрекет
Тергеу органдары шешетін құқықтық сұрақтардың ерекшеліктері тергеуші өз құзіреттерін
Тергеу органдарының мақсатының, функцияларының, оларды жүзеге асырудың
Тергеу органдарының мемлекеттік аппараттары дербес орнын анықтайтын ерекшекліктер тергеушінің
«Қылмыстарды ашу үшін тергеуші сәйкес процессуалдық құзіреттерге ие. Оның
Тергеушінің құзіреттері - оның қылмыстық іс бойынша өндірісті жүзеге
Қылмыстық ізге түсуді жүзеге асыратын барлық мемлекеттік органдардың іс
Тергеушінің құзіреттері – тергеуші өзінің алдында тұрған міндеттерді шешу
А.А.Власов тергеушінің құзіреттерін келесі түрде анықтайды: «... бұл дегеніміз
Тергеушінің құзіреттерінің жүйесі тараптарының бірі тергеуші болып табылатын құқықтық
Егер қылмыстық процессуалдық құқықтық қатынастар жіктемесіне негізделген тергеушінің құзіреттері
Тергеушінің өзінің құқықтарыны мен міндеттерін жүзеге асырудың міндетті нысаны
Сондықтан тергеуші өзінің құқықтары мен міндеттерін бір жақ тәртіпке
Қылмыстық процестегі тергеушінің іс - әрекеті тергеу функциясын жүзеге
А.Л.Ривлин қылмыстық - процессуалдық қатынастарда мемлкеттік органдар тек қана
Бұл қөзқарастар К. Маркстің келесі сөздеріне қайшы келеді:
Алдын ала тергеумен байланысты кез келген азаматтардың құқықтық жағдайы
Тергеушінің құқықтары мен міндеттері өзіндік ерекшеліктерге ие. Бұл қылмыс
Қылмыскерді әшкерелеуде тергеушіге кең мүмкіндіктер бере отырып процессуалдық
Осылайша, тергеушінің қылмыстық - процессуалдық іс әрекетіндегі мемлекеттік биліктік
Тергеуші заңға сәйкес әрекет ете отырып, негідер болған
Бір жағынан тергеуші заңның тікелей орындаушысы ретінде әрекет етеді,
Әрбір құзырет мәні бойнша белгілі әдістерге (құзыреттерді жүзеге
Биліктік - өкілеттіктерге ие тергеуші процесске қатысушыларды құқық нормаларын
қылмыстық – процессуалдық;
қылмыстық – құқықтық;
азаматтық – құқықтық;
әкімшілік – құқықтық;
Санкциялар әрқашан қылмыстық - процессуалдық болмайды, бірақ бұл оларды
Казіргі күнге дейін әдебиеттерде тергеу және процессуалдық әркеттердің шеңбері
Олардың барлығы бұл әрекеттердің жүйесіне қарауды, жауап алуды, тінтуді
Заңға жүгінелік. ҚР ҚІЖК 184, 185 баптары тергеушіге
Қылмыстық процесті жүргізуші орган жүзеге асыратын барлық процессуалдық әрекеттер,
Тергеушінің өкілеттіктерінің жүзеге асырылуының құқықтық нысаны процессуалдық актілерде көрініс
ҚР ҚІЖК 7- бабына сәйкес процессуалдық шешімдер - өз
Қаулы – сот үкімінен басқа әртүрлі шешімдері, анықтаушының, тергеушінің,
Осылайша, тергушінің процессуалдық актілері дегеніміз – қаулылар және ұсыныстар
Заң энциклопедиялық сөздігінде заңдық, актіге
« басым өндіріс әдісінің қалыптасуын, нығаюын және дамуын, және
С.И. Ожеговтың орыс тілі сөздігінде бұл мағынадағы
Ю.Н. Прокофьев құжаттың келесі анықтамасын береді: « ...
Осылайша, кез келген құжат акт емес, бірақ кез келген
Сәйкесінше, хаттама қаулымен және ұсыныспен қатар тергеушінің құзыреттерін жүзеге
Жоғарыда айтылғандардың негізінде келесі қорытынды жасауға
Тергеушінің өкілеттіктері дегеніміз - оған жүктелген міндеттерді тиімді
Тергеушінің өкілеттіктерінінің жүйесі тараптарының бірі тергеуші болып табылатын құқықтық
Тергеуші өз құқықтары мен міндеттерін сотқа дейінгі өндіріс барысында
Тергеушінің өкілеттіктерін жүзеге асырудың құқықтық нысаны қаулылар шығару, тергеуші
Тергеушінің процессуалдық дербестігінің маңызы.
Тергеушінің адамгершілік ұстанымдары, қөзқарастары, құндылықтың бағдарлары жүйесінің
Осылайша, тергеушінің процессуалдық дербістігінің негізін процессуалдық заңның дәлелдемелерді оның
Осылайша жоғарыда айтылғандарды сұрыптай келе екі
Біріншіден, тергеуші барлық сұрақтарды өзінің ішкі сенімі бойынша шешеді
Екіншіден, ол өз позциясын прокурордың нұсқауларына жоғары тұрған прокурорға
Бұл екі сәт өзара байланыста бола тұра тергеушінің процессуалдық
Судьялардың тәуелсіздігі және тек қана заңға бағыныштылығы қағидасы іс
Алайда, процессуалдық дербестік тергеушіні прокурорлық қадағалаудан тыс қоймайды және
Қарағандының прокуратура органдарының тәжірибесінде, мысалы, бұл прокурордың нұсқаулары қандай
Прокурор тергеушінің шешімінің негізділігіне күмән келтіре алады және
ҚР ҚІЖК 197-б. 5-б, 1-б сәйкес прокурор жекелеген тергеу
Ең алдымен бұл жағдайларда прокурордың қатысуы тергеу әрекеттерін жүргізудің
Бұл жағдайда прокурор тергеушінің іс-әрекеттері заң талаптарына сәйкес келмегенде
Тергеуші жіберген ахаулықтардың орнын толтыра отырып, прокурор қажетті мән-жайларды
Осылайша, прокурордың тергеу әрекеттерін жүргізуге қатысудың процессуалдық тәртібі, біріншіден,
Прокурордың тергеуші жүргізетін тергеу әрекеттеріне белсенді қатысу қажеттілігін атай
Прокурордың заңға және адамгершілік нормаларына негізделмеген кез-келген, тіпті манызсыз
Бұл жерде тергеушінің процессуалдық дербестігін реттейтін заң талаптарын қатаң
Нақты тергеу әрекетіне қатысушы прокурор дереу араласқысы келіп тергеу
Прокурор тергеушінің шығармашылық бастамасын және тапқырлығын көтермелеуге, оның
1995 жылы Қазақстан Республикасында негізгі міндеті Каз КСР қылмыстық
Жаңа ҚР ҚІЖК - не сәйкес, прокурор алдын
Прокурор белгілі қаулыны шығаруды ұсынған жағдайдың өзінде тергеуші бұл
Осыған байланысты прокурорға « тергеушімен заңға негізделген қатынастарды бір
Тергеушінің процессуалдық дербестігі турал алғаш рет 15 ақпан 1923
ҚР ҚІЖК 64- б. сәйкес тергеуші заңда прокурордың
Тергеушінің тергеу барысында қажет болуы мүмкін тергеу әрекеттерінің тізімін
Бірақ тергеушінің барлық шешімдері қаулылар нысанында шығарылады. Кейбір
Тергеушіге дәлелдемелерді табу, бекіту және зерттеу құралдарын таңдау, тергеу
Тәжірибеде қарама қайшылықты жағдай қалыптасады: заң процессуалдық дербестігін қорғайтын
Осылайша, тергеушінің процессуалдық дербестігі дегеніміз – тергеушінің заңды және
2- тарау. ТЕРГЕУШІНІҢ ТЕРГЕУ БӨЛІМІНІҢ БАСТЫҒЫМЕН ЖӘНЕ АНЫҚТАУ ОРГАНДАРЫМЕН
2.1.Тергеу бөлімінің бастығымен өзара әрекеттесуі.
Алдын ала тергеуді жүргізу кезінде заңдылықты қамтамасыз етуде тергеу
Тергеу бөлімі бастығының өкілеттіктері ҚР ҚІЖК 63 баб анықталады.
тергеу ісін жүргізуді тергеушіге тапсырады;
тергеушілердің жүргізуіндегі қылмыстық істер бойынша олардың дер кезінде іс
істер бойынша нұсқаулар береді;
алдын ала тергеу жүргізуді бірнеше тергеушіге тапсырады;
заңда көзделген жағдайларды тергеушіні іс бойынша іс жүргізуден шеттетеді;
өз құзыреті шегінде өзіне бағынышты алдын ала тергеуді жүзеге
анықталған қылмыстық істерді прокурорға жолдайды.
Тергеу бөлімінің бастығы қылмыстық іс қозғауға, қылмыстық істі өзінің
Тергеу бөлімі бастығының аталған өкілеттіктері заңда алдын ала тергеуді
Сондықтан да ол өз құзіреті шегінде, атап айтқанда,
ҚР ҚІЖК 63-бап мәні бойынша тергеу бөлімінің бастығы тергеуші
Кейбір жағдайларда ІІО-да тергеу бөлімі бастығының тергеуші жасаған жекелеген
Берілген авторлар тергеу бөлімінің бастығы қылмыстық іс бойынша процессуалды
Тергеу бөлімінің бастығы тергеушілердің процессуалдық сі-әрекетіне араласуға құқығы болмауы
Біздің пікіріміз бойынша қөзқарастар дұрыс, себебі, тергеу бөлімі
ҚР ҚІЖК 63 бабына сәйкес тергеу бөлімі бастығының қылмыстық
Қазақстан Кеңестік Социалистік Республикалар ҚІЖК 121б. 1-б.
ҚазКСР ҚІЖК бойынша мұндай жағдайларда тергеуші істі өз қарсылықтарын
Бұл арқылы тергеуші қылмыстық іс бойынша тергеуді өзінің ішкі
ҚР ҚІЖК мұндай кепілдікті көздемеген және біздің пікірімізше, оны
ІІО-ның кейбір тергеу аппараттарында тергеуші прокурордың нұсқауларымен келіспеген
Әрине, тергеу бөлімінің бастығы тергеушінің қайшылықтарының негізділігін тексеруге және
«Тергеушінің тергеудің маңызды сұрақтары бойынша тергеу бөлімі бастығының жазбаша
Тәжірибеде тергеушінің, прокурордың немесе тергеу бөлімі бастығының нұсқауларына қарсылық
Мұндай жағдайда егер оның негізінде тергеушінің іс әрекетінің құқықтық
ҚР ҚІЖК 198 бабына сәйкес қылмыстық іс бойынша алдан
Тергеу тобының басшысын, тергеу бөлімінің бастығы берілген топтың тергеушілері
Істерді біріктіру және бөлу қылмыстық істі толығымен немесе
Осылайша, тергеу бөлімі бастығының негізгі міндеті – қылмыстық істерді
Жоспарлау жедел жағдайды мұқият зерттеу және сұрыптау тергеу бөлімі
Осылайша, тергеу бөлімі бастығының міндеттері процессуалдық және ұйымдаструшылық -
Тергеу бөлімі бастығының негізгі міндеті – қылмыстық іс бойынша
Біздің пікірімізше, тергеушінің процессуалдық дербестігін жоғарлату мақсатында ҚР ҚІЖК
2.2. Тергеушінің анықтау органдарымен өзара әрекеттестігі.
Қылмыстық ізге түсудің негізгі нысаны - алдын ала тергеумен
Анықтау негізгі мақсаты – қылмыстарды тергеу емес, ерекшеліктері қылмыс
ішкі істер органдары;
ұлттық қауіпсіздік органдары;
әділет органдары;
қаржы полициясы органдары;
кеден органдары;
әскери полиция органдары;
шекара бөлімдердің командирлері;
әскери бөлімдердің құрамалардың командирлері әскери мекемелер мен гарнизондардың бастықтары;
ҚР дипломатиялық өкілдіктерінің консулдық мекемелерінің және өкілетті өкілдіктерінің басшылары;
мемлекеттік өртпен күресу қызметінің органдары.
Анықтау органының барлық қылмыстар туралы істер бойынша сотқа дейінгі
Берілген тізімнің өзінен анықтау тек қана қылмыстық - процессуалдық
Анықтау органының атынан анықтаудың құзыретіне жатқызылған кез келген іс
Анықтаудың 2 түрі бар:
алдын ала тергеу, жүргізу міндеті істер бойынша анықтау;
алдын ала тергеу жүргізу міндетті емес істер бойынша анықтау.
Бірінші жағдайда ал олар көпшілік, анықтама алдын ала тергеуден
Осыған байланысты екі мән-жайға назар аударайық: біріншіден, ҚР ҚІЖК
«Жедел - іздестіру қызметі туралы» Заң реттейді және бұл
Сәйкесінше, қылмыстық процесс шегінде анықтау процессуалдық іс - әрекет
ҚР ҚІЖК 64 бабына сәйкес тергеуші алдын ала тергеуді
Қылмыстық сот өндірісі міндеттерін орындау үшін алдын ала тергеу
Тергеушінің іс - әрекеті басты түрде процессуалдық құралдар мен
Анықтау мен алдын ала органдарының өзара әрекеттесу қажеттілігі олар
бүркемеленген қылмыстарды табу мақсатында жедел - іздестіру шаралары алдын
анықтау органы алдын ала тергеу жүргізу міндетті қылмыстық
айыпталушының қай жерде екені белгісіз болған жағдайда;
тергеуші дәлелдемелерді табуда қиыншылықтарға тап болған жағдайда;
азаматтық талапты немесе мүмкін болатын мүлікті тәркілеуді қамтамасыз ету
Анықтау және алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуі қылмыстық
Алайда, бұл аталған органдардың іс - әркеті әрқашан барлық
Тергеушінің және анықтау органының ынтымақтастығы процесінде жасалатын әрекеттер бір
Анықтау және алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуі кезінде
Анықтау мен алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттестігі алдын
Тергеуші мен анықтау органының өзара әрекеттестігі кезінде тергеуден немесе
«Тергеуші мен жедел қызметкердің іздестіру іс-әрекеттерін үйлестіру қажеттілігі айқын.
Қылмыспен мүліктік залал келтірілген жағдайда анықтау және алдын ала
Анықтау органдары мен тергеушілердің қылмыстық процесте анықталуы кезінде өзара
Тергеуші мен анықтау органдарының өзара әрекеттесуінің процессуалдық нысандары олардың
Мұндай нысандардың бірі, мысалы, анықтау органдарының алдын ала тергеу
«Тергеушінің тапсырмалар беру құқығы оның міндеті де болып табылатындығын
Тапсырма әдетте, жазбаша нысанда беріледі. Бұл оған ресми сипат
Тергеуші жедел қызметкерлерге оқиға болған жерге бірлесіп бару кезінде
Қылмыстық-процессуалдық заңды басшылыққа ала отырып, тергеуші жедел қызметкерге
Өзара әрекеттесудің ұйымдастырушылық нысандары, олардың қылмыстық сот өндірісіне келісілген
Мысалы, тергеушінің анықтама органы мен өзара әрекеттесуінің келесі ұйымдастырушылыұ
тергеушінің және анықтама органдары қызметкерлерінің оқиға болған жерге
тергеуші мен анықтау органдары қызметкерлерінің басқа аудандарға бірлесіп баруы;
нақты іс бойынша алдын ала тергеуді жүргізетін тергеушілер
бригадасына көмекке анықтау органының бір немесе бірнеше қызметкерлерін бөлу;
Ұйымдастырушылық нысандармен салыстырғанда тергеуші мен анықтау органының өзара әрекеттесуінің
Біздің пікірімізше, А.А. Власовтың тергеушіге қылмыстық істерді тергеу кезінде
Тергеу жедел тобын құрудың тиімділігі дәлелденген.2
Біздің пікірімізше, бұл ұсынысты ҚР ҚІЖК бекіту қажет, себебі
Заң әдебиеттерінде өзара әрекеттесудің процессуалдық және ұйымдастырушылық нысандары әрқашан
Тергеушілер мен анықтама органдары қызметкерлерінің өзара әрекеттесуін ұйымдастыруда анықтама
Анықтау органдарының ең дамыған жүйесі - ішкі істер органдары.
«Алайда, ІІМ жүйесінің тергеушілері де» полиция қызметкерлері де1 ,
Тергеушінің процессуалдық дербестігін оның іс жүзінде ІІО бастығына бағынуымен
ІІО бастығы көп жағдайда тергеулік жұмыстың жеке тәжірибесі бар
Тергеу тәжірибесін зерттеу тергеушілер жұмыстың көрсеткіштерін жасанды түрде жақсартуға
«ІІМ жүйесі тергеушілерінің ішкі істер органдарының бастықтарына әкімшілік бағынуы
Осылайша, келесі қорытынды жасауға болады: қылмыстық процестегі алдына ала
Анықтау және алдына ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуінің екі
Тергеушінің процессуалдық дербестігін жоғарылату үшін қылмыстық процессуалдық заңға келес
ҚОРЫТЫНДЫ.
Берілген тақырыпты зерттеу барысында ғылыми көздерге
«Тергеушіге процессуалдық дербестік беру ең алдымен оған
Жауапкершілік шешімдерді қабылдау еркіндігінің негізінде ғана пайда болуы мүмкін.
Бостандық жоқ жерде таңдау да, жауапкершілікте жоқ « Адам
Тергеушінің процессуалдық дербестігінің ең маңызды сәті – оның шешімдер
Тергеушінің процессуалдық дербестігі туралы заңда бекітілген ережеге сәйкес ол
Осылайша, іс бойынша процессуалдық шешімдер қабылдаудан көрініс табатын тергеушінің
Бұдан келесі қорытынды жасауға болады: тергеушінің процессауалдық дербестігінің
Тергеушінің құқықтық санасының жоғарғы деңгейі қабылданатын процессуалдық шешімдерді толық,
Сонымен :
1 . Тергеуші - өз құзыреті шегінде қылмыстық іс
2 . Тергеуші қылмыстық іс қозғауға , ол
3 . Тергеуші істің жағдайын жан – жақты, толық
4. Тергеуші алдын ала тергелуі міндетті істер бойынша анықтау
5 . Тергеуші, заңда прокурордың санкциясын немесе соттың шешімін
6 . Тергеуші тергеудегі іс бойынша прокурордың нұсқауларымен келіспеген
7 . Тергеуші өз тергеуіндегі істер бойыша анықтау органдарының
Қылмыстарды тергеу жөніндегі заңмен берілген өкілеттіктерді жүзеге асыра отырып,
Сөз аяғында қорытындылай келе, қандай келеңсіз мәселелердің болып жатқаны,
Істің мән-жайын жан-жақты толық және объективті зерттеу, дәлелдемелерді ішкі
Айып тағу барысында ойға түсетін бір жайт
Еске ала келетін болсақ,сезіктінің айыпталушының қорғануға құқығы бар. Олар
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
Нормативтік актілер:
Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жыл 30 тамыз (1998 жылғы
ҚР Қылмыстық кодексі. 16.07.1997ж. (өзгертулер мен толықтырулармен. Алматы
ҚР Қылмыстық іс жүргізу кодексі. 10.12.1997ж. (өзгертулер мен толықтырулар.
«Қылмыстық процесске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы» ҚР Заңы
«Қазақстан Республикасының прокуратурасы туралы» ҚР Заңы (21.12.1995)
«Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы» ҚР Заңы (21.12.1995.)
«Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» ҚР Заңы. 26.06.1998ж
«Қазақстан Республикасы сот жүйесі мен судьялардың мәртебесі туралы» ҚР
«Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру қызметі туралы» ҚР Заңы (15.09.1994ж)
«Атқарушылық өндіріс және сот орындаушыларының мәртебесі туралы» ҚР Заңы
«Адвокаттық қызмет туралы» ҚР Заңы (05.12.1997ж)
Қазақстан - 2030. Юрист баспасы, Алматы қаласы 2001
Қзақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы, 2005
Әдебиеттер:
14.«Оперативно-розыскная деятельность и уголовный процесс»:Учебно-практическое пособие/под. общ. ред. В.В.
Ахпанов А.Н., Ташибаев Г.У. «Угловно-процессуальное право РК»-Астана, 2002г
Басков В.И. «Оперативно-розыскная деятельность» Уч. метод. пособие-М, 1997г
Бахин В., Когамов М., Карпов Н., «Допрос на предварительном
Бекбергенов Н.А. «Правоохранительная система в Республике Казахстан»-Астана,2000г
Белозеров Ю.Н. « Органы дознания и предварительного следствия системы
Божьев В.П. «Уголовный процесс»- Москва: «Спартак», 2002г
Воронин Э.И. «Процессуальные полномочие следователя органов внутренних дел»-Караганда, 1975г
Газетдинов Н.И. « Деятельность следователя по возмещению материального ущерба»-Казань:
Гуляев А.П. «Следователь в уголовном процессе»-Москва: Юрид. Литер. 1981г-190стр.
Гуткин И.М. «Начальник следственного отдела и его процессуальные полномочия»-Сов.
Гуценко К.Ф. « Уголовный процесс»-Москва: «Зеркало», 1999г
Доспулов Г.П. «Оптимизация предварительного следствия»-Алматы: Наука, 1984г
Зеленецкий «Следователь как субъект расследования»-Краснодар, 1982г
Калмаков В.П. «Идентификационное действия следователя»-Москва: Юрид. литер., 1977г
Коновалов Е.Ф. «Розыскная деятельность следователя»-М, 1973г
Лукашевич В.Г. « Тактика общения следователя с учасниками отдельных
Лупинская П.А. « Уголовное процессуальное право»-Москва: «Юристь», 1999г
Научно практический коментарий уголовно-процессуальному кодексу РСФСР»-Москва: «Спартак», 1996г
Новиков А.И. «Теория доказательств в уголовном процессе от прошлого
Ногин И.В., Фаткуллин Ф.Н., «Предварительное следствие» М., 1965г
Оспанов С.Д. «Уголовный процесс РК»-Алматы: Юрид. литер., 2002г
Павлов Н.С. «Субъекты уголовного процесса»-Москва: «Новый Юрист», 1997г
Похмелкин В.А. « Процессуальные самостоятельность следователя»-Пермь ПГУ, 1969г
Радутная Е.С. « Процессуальная самостоятельность следователя» В кн.: Предварительное
Скаредов Г.И. «Участие прокурора в следственных действиях»-М, 1987г
Строгович М.С. «Уголовное преследование в советском уголовном процессе»-М., 1951г
Төлеубекова Б.Қ. «Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу құқығы»-Алматы,2000ж
Холоденко В.Д. «Полномочия следователя»-Саратов, 1982г
Чеканов В.Я. «Прокурорский надзор на отдельных этапах предварительного следствия»-Саратов,
Шиярбеков Б.К. «Возбуждение уголовного дела и общие условие предварительного
Юридический энциклопедический словарь, М., 1984г.
2 ҚР Конституциясы.30 тамыз 1995ж.Алматы, «ЮРИСТ» 2001.
3 Н.Назарбаев Қазақстан – 2030. Алматы: «ЮРИСТ» 2001.
1 Курс советского уголовного процесса М 1989-449 б Советский
2 Рахунов Р.Д. Участники уголовной процессуальной деятельности
1 Галкин Б.А Советский уголовно-процессуальный закон. М.1962 С.92
2 Бұдан әрі ҚР ҚІЖК
3 Қылмыстық-процессуалдық функциялардыың мәні туралы толығырақ қараңыз.
Строгович М.С. Состоятельности и процессуальных функцих в советском уголовном
1 См. Строгович М.С. Право обвиняемого на защиту
2 .См. Фаткуллин Ф.Н. Предварительное следствие. М. 1965;
1 Қараңыз: Савицкий В.М Государственное обвинение в суде. М.
2 Юридический энциклопедический словарь. М.1984 200 б.
1 Строгович М.С. Уголовное преследование в советском уголовном процессе.
2 Тыричев И.В Уголовный процесс. Учебник для вузов, под
3 Ларин А.М. Расследование по уголовному делу; процессуальные функций.
1 Строгович М.С. Курс советского уголовного процесса. Т.1; 194
2 Чельцов М.А. Советский уголовный процесс. М. 1951; 88-89
3 Қараңыз: Фойницкий Н.Я. Курс уголовного судопроизводства. Т.2; СПБ
4 Қараңыз: Элькинд П.С.
1 Қараңыз: Ларин А.М. Расследование по уголвному делу:
1 Бекбергенов Н.А Правоохранительная система в РК. Учебное пособие.
1 Власов А. А. Полномочии следователя в советском
1 Воронин Э.И. Процессуальные полномочия следователя оргнанов внутренних дел.
1 Э.И.Воронин аталған шығарма 111 б .
2 А.А.Власов полномочия следователя советском уголовном процессе. Автореферат на
3 Власов А.А. аталған шығарма 11 б.
1 Полянский Н.Н. Вопросы теории советского уголовного
2 Чельцов М.А. Советский уголовный процесс. М.1962; 14 ,17
3 Қараңыз: Ривлин А.Л. Об уголовно-правовых и уголовно –
4 К. Маркс, Ф. Энгельс. Соч., 16-Т., 13
1 Кокорев Л.Д. Участники правосудия по уголовным делам
1 Элькинд П.С. Сущность советского уголовно-процессуального права. Л.1963; 38
2 Воронин Э.И. аталған шығарма 50 б.
1 Холоденко В.Д. Полномочия следователя. В кн.: Актуальные
1Қараңыз: Строгович М. С Курс советского уголовного процесса. Т.1.
1 Юридический энциклопедический словарь. Под ред. Сухарева
3 Прокофьев Ю. Н. Понятие и сущность
1 Г.И. Скаредов. Участие прокурора в следственных действиях. М.1987.
1 Цыпкин А. Л. Этические начала уголовно-процессуальной деятельности
2 бұл да сонда
1 Рагинский М. Ю. Коммментарий к УПК РСФСР. Под
2 Томин В. Т. Острые углы уголовного судопроизводства. М.
1 Трубин Н.С. Соотношение прокурорского надзора и ведомственного контроля
2 Соловьев А.Б. Прокурорский надхор как важное условие повышения
3 СУ РСФСР. 1923. №7 106 б.
1 Похмелкин В.А. Процессуальные полномочия и самостоятельность следователя /
2 Чеканов В.Я.Прокурорский надзор на отдельных этапах предварительного следствия.
45-46 б.
1 Қараңыз: С. М. Гуткин. Начальник следственного отдела и
1 Қараңыз: Уголовный процесс. Под ред. Вкторова Б.А. М.1970
1 Органы дознания и предварительного следствия системы МВД и
2 Қараңыз: Комментарий к УПК РСФСР Под. ред.
3 Қараңыз: Статкус В.Ф., Чувилев А.А. Прокурорский надзор и
3 Бұл да сонда.
1 Уголовный процесс. Учебник под.ред. Лукпинской П.А. М. 1995.
2 Квелидзе Г. Процессуальная самостоятельность и организация работы следователя.
3 Гуляев А.П. аталған шығарма. 101 б.
4 Сауал салынған тергеушілердің 23,6% олардың тәжірибесінде прокурордың
1 Казлаускас М.О. О процессуальной независимости следователя.
2 Организации планирования следственных бригад. Методическое пособие. М.1990. 5б.
1 Тергеуді жоспарлаумен шатастырманыз. Кукушкина Ю.А. Общие вопросы организации
2 Органы дознания и предварительного следствия в системе МВД
1 Бекбергенов Н.А. Правохранительная система в РК. Астана.2000 120б.
2 Советский уголовный процесс. Под. ред. В.М. Корнукова. Саратов
3 Предварительное расследование. Пособие для оперативных и следственных работников
1 Органы дознания и предварительного следствия в системе МВД
2 Қараңыз: Советский уголовный процесс. Возбуждение уголовного дела и
2 Е.Ф. Коновалов. Розыскная деятельность следователя. М. 1973. 70б.
1 Органы дознания и предварительного следствия в системе МВД
1 Е.Ф. Коновалов. Розыскная деятельность следователя. М. 1973.
1 Тапсырмалардың мазмұны туралы толығырақ қараңыз. Е.Ф. Коновалов. Розыскная
2 Өзара әрекеттесуде ұйымдастырудың нысандары туралы қараңыз: Н.А. Якубович.
1 Власов А.А. Полномочии следователя в советском уголовном процессе.
2 Қараңыз. Басков В.И. Оперативно-розыскная деятельность. Учебно-методическое пособие .
1 РФ ҚІЖК Полицияны анықтау органдарына жатқызады.
2 Уголовный процесс России. Лекции – очерки. А.М. Ларин.,
1 В.Д. Зеленский. Следователь как субъект расследования.
2 В.Д. Зеленский . Аталған шығарма.
1 Гуляев А.П. Следователь в угололвном процессе. М.1981. 101-102б.
2 Гуляев А.П. Аталған шығарма. 103б.
1 Власов А.А. Полномочия следователя в советском уголовном процессе.
2 К. Маркс., Ф. Энгельс шығармалары 82 б.
3