Мазмұны
КІРІСПЕ 8
1 Ауани желілер 10
1.1 Ауани жекеше желілер VPN 10
1.2 Ауани жергілікті желілер VLAN 13
1.3 VLAN негізгі артықшылықтары және кемшіліктері 16
2 VLAN түрлері мен хаттамалары 21
2.1 Порт негізіндегі ауани жергілікті желілер (Port-based VLAN)
2.2 МАС мекен-жайлар негізіндегі VLAN (MAC address-based VLAN)
2.3 Тамғалар (тегтер, стандарт 802.1q) негізіндегі VLAN 33
2.4 Хаттама негізіндегі VLAN (Protocol-based VLAN). 41
2.5 Пайдаланушыға арналған VLAN 43
2.6 IEEE 802.1Q және IEEE 802.1p хаттамалары 50
2.6.1 IEEE 802.1q стандарты 50
2.6.2 IEEE 802.1P стандарты 53
3 Ауани жекеше желіні жобалау 56
3.1 Желінің құрылымдық сұлбасы және сипаттамасы 56
3.2 Желі жабдықтары 59
3.3 D-Link коммутаторларында VLAN баптау 61
4 Экономикалық бөлім 64
4.1 Жобаның техникалық-экономикалық әзірленімі 64
4.2 Экономикалық есептеулер 65
5 Еңбек қорғау 73
5.1 Қауіпті және зиянды факторларды талдау 73
5.2 Жұмыс зонасының ауасына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар
5.2.1 Шу және жұмыс орнында шудың шекті деңгейі
5.2.2 Діріл және оған қарсы күрес шаралары 75
5.2.3 Радиожиіліктердің электромагниттік аймағы және электромагниттік өрістерден қорғану
5.3 Қауіпсіздік техникасы 77
5.4 Электрлік қауіпсіздігі 77
5.5 Өрт қауіпсіздігі 78
5.6 Есептеулер 83
5.6.1 Магнит өрістен экранның тиімділігн есептеу 83
Қорытынды 84
Қолданылған әдебиеттер 87
Қосымшалар 88
КІРІСПЕ
Бүгінгі ұйымдар, қаржы институттары және кәсіпорындар өздерінің пайдаланатын
Желілік инфрақұрылым кәсіпорынның ақпараттық инфрақұрылымның айтарлықтай шығынсыз қызмет
Көп портты көпірлер пайда болғанда, үлкен желіні кішірек
Ethernet-бағдарғылауыштарының пайда болуына байланысты желінің пайдаланушыларын ортақ қақтығыстар
Коммутацияланатын VLAN Ethernet технологиясының пайда болуына байланысты кеңтаралымды
Жылдан-жылға коммутацияланатын порттардың саны корпоративтік желіде үнемі артып
Коммутатордың әрбір портына өзінің қызметтері мен мақсаттарына сәйкес
Ауани жергілікті желінің көмегімен мыналарды істеуге болады:
физикалық жергілікті желіні бірнеше логикалық ішжелілерге бөлу;
қауіпсіздікті арттыру мақсатында әрбір портты оқшаулау;
кеңтаралымды трафикті оқшаулау.
Сонымен қатар, VLAN-ның өлшемі мен құрылымын реттеу арқылы
Ауани жергілікті желі деректер ағыны тек осы топтың
VLAN немесе Virtual LAN (ауани жергілікті желі)
VLAN шағын және ірі желілерде де қолдануға пайдалы
Бұл жұмыста VLAN ұйымдастырудың негізгі қағидалары, сондай-ақ
1 Ауани желілер
Қазіргі уақытта ауани желілердің екі түрі қолданылады: ауани
1.1 Ауани жекеше желілер VPN
VPN (Virtual Private Network – ауани жекеше желі)
Қабылданатын хаттамалар мен тағайындамаларға байланысты, VPN байланыстың үш
Әдетте VPN желі деңгейінде ашылады, өйткені осы деңгейде
Ауани желіні құруда жиірек PPP хаттаманың инкапсулизациясы
VPN желісінде арнайы қолднылатын бағдарламаны қолдану немесе керекті
VPN құрылымы
VPN 2 бөлімнен тұрады: «ішкі» (бақыланған) желі, ол
Өшірілген пайдаланушының VPN – ге қосылуы серверге қол
VPN жіктемесі
1.1-сурет. VPN жіктемесі
VPN-ді бірнеше негізгі белгілерге қарап жіктеуге болады:
Қолданылатын ортаның қорғалу деңгейіне байланысты
Қорғалған
Ауани жеке желідегі ең жиі таралған түрі. Оның
Сенімді
Алдынғы ортаны сенімді деп есептеген жағдайда және үлкен
Жүзеге асыру тәсілі бойынша
Арнайы бағдарламалық-ақпараттық қамтама түрінде
Арнайы бағдарламалық-ақпараттық кешенінің көмегімен VPN желісінің реализациясы жүзеге
Бағдарламалық шешім түрінде
Арнайы бағдарлмамен қамтамасыз етілген бағдарламасы бар дербес компьюте
Біріктірілген шешім
VPN қызметін кешен қамтамасыз етеді, ол сонымен қатар
Тағайындау бойынша
Intranet VPN
Ашық байланыс каналымен алмасатын бір ұжымның бірнеше таралған
Remote Access VPN
Бұл корпоративтік желі сегменті мен жекеше пайдаланушының, (ол
Extranet VPN
Бұл «ішкі» пайдаланушыға қосылуға арналған желі үшін қолданылады.
VPN Internet
Провайдерлердің интернетке қол жеткізуін қамтамасыз ету үшін қолданады,
Client/Server VPN
Корпаративті желінің екі желі түйінін арқылы берілетін мәліметтерді
1.2 Ауани жергілікті желілер VLAN
Ауани желі орындалатын функциялары, қолданылатын қосымшалары немесе пайдаланушылардың
Статикалық ауани желі (static VLAN) статикалық түрде
Динамикалық ауани желі (dynamic VLAN) өздерінің ауани желідегі
VLAN (Virtual Local Area Network) - бұл арналық
VLAN ауани желілері топтарды бір-бірінен оқшаулап, оған қосылған
VLAN ауани желісін беру үшін ауани коммутаторда порттар
1.2-сурет. Ауани жергілікті желі
VLAN келесі мақсаттарда пайдалануға болады.
Құрылғыларды топтарға икемді етіп бөлу
Әдетте, бір VLAN-ға бір ішжелі сәйкес келеді.
Желідегі кеңтаралымды трафиктер санын азайту
Әрбір VLAN – бұл кеңтаралымды дербес домен.
Желінің қауіпсіздігін және басқарылуын арттыру
Желі VLAN бөлінгенде, қауіпсіздік ережелері мен саясатын қолданудың
Ауани VLAN желі деп кеңтаралымды трафик домендерін түзетін
Коммутатор негізінде жергілікті желіні құрғанда, трафикті шектеу бойынша
Ауани желілер, кеңтаралымды трафикті қоса алғандағы трафиктердің барлығы
Желінің жекелеген түйіндерін ауани желілер технологиясын пайдалана отырып,
Ауани желінің тұжырымдамасы
Ауани жергілікті желі (VLAN) құру технологиясының тұжырымдамасы мынада:
Ауани желілер тұжырымдамасы 1991 жылы пайда болған жергілікті
Ауани желілер жергілікті желі сегменттері арасындағы кеңтаралымды трафиктерді
Ауани желілер коммутатордың порттарының белгілері бойынша, желіге қосылатын
Коммутатордың порттары бойынша жасалатын ауани желілер басқаруда икемді
Үшінші деңгейдегі ауани желілердің қондырғылары қарапайым, егер желі
1.3 VLAN негізгі артықшылықтары және кемшіліктері
Ауани желілердің (VLAN) келесідей артықшылықтары бар.
Кеңтаралымды трафикті бақылау.
Бағдарғылауыш/көпірлер арқылы құрылған дәстүрлі LAN қарағанда, VLAN
Функционалдық жұмыс топтары
VLAN технологиясының ең үлкен артықшылығы физикалық орналасуына немесе
Ауани жұмыс топтары
VLAN басты функциясы – бұл қатынас пайдаланушылардың ортақ
Желінің өнімділігін арттыру
VLAN кеңтаралымды домен тәрізді, және ауани жергілікті желілер
1.3-сурет. Көптеген ауани желілер (VLAN) жиынтығына сегменттелген
үлкен желі
Мысалы, кеңтаралымды бір доменде орналасқан автоматтандырылған 500 жұмыс
Желі шекараларының дәстүрлі тұжырымдамаларының бұзылуы
VLAN технологиясын пайдаланғанда, бір жұмысшы топтың немесе бөлімшенің
1.4-суретте ғимараттың екі қабатында орналасқан желі көрсетілген. Екінші
1.4-сурет. Еркін шекаралар тұжырымдамасы
Жоғары деңгейлік қауіпсіздік
VLAN сондай-ақ қауіпсіздіктің қосымша артықшылықтарын да ұсынады. Бір
Қауіпсіздік және желілік ресурстарға қатынас құруды бөлу
Басқарылатын көптеген коммутаторлар коммутацияланатын бір портқа бірнеше VLAN
1.5-сурет. Кәсіпорынның ортақ (ауқымды) серверіне қатынас құру үшін
Қызметкерлер құрамының орнын ауыстырған кездегі шығынды азайту
Мысалы, түрлі бөлімдердегі қысметкерлер құрамының жұмыс орнын
2 VLAN түрлері мен хаттамалары
Ауани жергілікті желілердегі құрылғылар қажет жағдайда пайдаланушылдарды қосу
VLAN желілері келесі көрсеткіштер бойынша анықталады:
• порт (ең жиі қолданылатыны);
• МАС мекен-жайы (өте сирек);
• пайдаланушынң идентификаторы User ID (өте сирек);
• желілік мекен-жайы (DHCP пайдаланудың артуына байланысты өте
2.1-сурет. Физикалық шекаралар арқылы VLAN құру
Порт нөмірі негізінде құрылған VLAN, VLAN нақты портты
МАС мекен-жайлар базасына құрылған VLAN, пайдаланушылар бір орыннан
Желілік мекен-жайлар негізінде құрылған ауани желілер пайдаланушыларға, тіпті
Ішжелілер негізінде құрылған ауани желілер
VLAN бұндай ұйымдарының мысалы ретінде С класты 198.78.55.0/24
Бұл тәсілдің жетіспейтін тұсы келесідей: егер коммутатор бір
Желілік хаттама негізіндегі ауани желілер
Желілік деңгейдегі ауани ЖЕЖ әкімшіге ауани желіге сәйкес
Тек қана ІР-хаттаманы қолдайтын құрылғылар бір ғана VLAN
Ережелер негізіндегі ауани желілер
Құрылғыларды ауани жергілікті желіге қосу үшін, оларды коммутаторлар
Ережелер негізіндегі ауани жергілікті желілерге желіге тиесілігінің кең
2.1 Порт негізіндегі ауани жергілікті желілер (Port-based VLAN)
Порт базасына құрылған VLAN, әрбір кіріс портына қол
• шықпа порты кіріс үшін рұқсат етіледі;
• порт негізіндегі VLAN тек қана шықпа трафигін
• екі портқа арнап VLAN жасау үшін, әрбір
Бұл жағдайда әкімші VLAN тиесілі коммутатордың әрбір портын
2.2-сурет.
Ауани жергілікті желілердің (VLAN) бұл түрі қосылған порттың
Мәселен, 2.1-кестеде 3, 6, 8 және 9 порттар
2.1-кесте. Әрбір VLAN мүшелігі порттың нөмірімен анықталады
PORT # 1 2 3 4 5 6
VLAN 1 X
VLAN 2 X X X X
2.3-суретте (Compex фирмасының SXP1224WM коммутаторы және қос жылдамдықты
2.3-сурет. Порт бағдарлы VLAN
Төмендегі суретте екі DX2216 шоғырлауыш SXP1224WM коммутаторының жекелеген
SXP1224WM бір коммутатор үшін коммутацияланатын портқа тікелей
2.4-суретте VLAN пайдаланушылардың бірнеше коммутатор арқылы қосылуы
2.4-сурет. Бірнеше коммутаторды пайдаланатын VLAN желісі
VLAN мүшелігі 2.2 және 2.3 кестелерде келтірілген.
2.2-кесте. SXP1224WM *1 VLAN мүшелігі
PORT # 2 3 4 5 6 7
VLAN 1 X X X X
VLAN 2 X
2.3-кесте. SXP1224WM *2 VLAN мүшелігі
PORT # 2 3 4 5 6 7
VLAN 1 X
VLAN 2 X X X
Бұл жерде коммутатордың екеуінде де ауани ортақ
2.5-сурет. VLAN-да порттарды тағайындау
Порттарды тізбекті тағайындау әкімшілік етуге кететін күнделікті шығындарыңызды
Порттарды топтау негізіндегі ауани желілер әдетте былайша атағандағы
Ауани желілерді құрудің бұл тәсілі қарапайым, және
2.6-сурет. Бір коммутатор негізінде порттарды топтастыру технологиясын қолдана
Порттарды топтастырудың технологиясын қолданғанда бір ғана порт бір
2.7-сурет. Порттарды топтастыру технологиясын қолдана отырып бірнеше ауани
Айтып отырған технологияның ІЕЕЕ 802.1Q стандартын қолдануға қарағанда
Артықшылықтарына ауани желілер пішінүйлесімділігінің қарапайымдылығын жатқызуға болады. Сонымен
Порттарды топтастыру негізінде ауани желілерді құрудың технологиясы бір
Мысал үшін, желінің порттарды топтастыру негізінде ауани желілерді
2.8-сурет. Екі коммутаторды пайдалана отырып порттарды топтастыру негізіндегі
Бірінші және екінші коммутатор порттарының бір бөлігі VLAN1,
2.9-сурет.
Бұл жағдайда әкімші VLAN тиесілі коммутатордың әрбір портын
Пайдаланушының компьютері коммутатордың басқа портына қосылған болса, желінің
Яғни, шоғырлауыштарды қолданғанда немесе көптеген пайдаланушылар қатынайтын қуатты
Порттар топтастырылатын ауани желілерде ауани желінің барлық түйіндері
1) ауани желіде әкімшілік әрекеттер жеңіл атқарылады;
2) ауани желілер арасында ақпарат алмасқанда қауіпсіздік арта
Бір ғана интерфейсі бар құрылғы, қарапайым жағдайда, тек
Рort-based VLAN спецификациясы аясындағы IEEE 802.1Q стандарт
PVID сандық мәні бар, бастапқы берілген мәні бойынша
2.10-суретте құрылғыдан 0 портына түсетін, тегі жоқ фрейм
2.10-сурет.
2.2 МАС мекен-жайлар негізіндегі VLAN (MAC address-based VLAN)
Бұл жағдайда дестенің VLAN тиесілігі таратуыштың немесе қабылдағыштың
МАС мекен-жайлар негізіндегі VLAN (MAC address-based VLAN) кезінде
Әдетте, осындай желіні құру үшін жабдықтың өндірушісі желіні
VLAN арасындағы өзара әрекеттестік екі тәсілмен жүзеге асырылады.
2.3 Тамғалар (тегтер, стандарт 802.1q) негізіндегі VLAN
VLAN бұл түрі желілік үлгінің екінші деңгейін қолданады.
2.11-сурет. Үш коммутаторды қамтитын тамғалы VLAN
Егер желілік бейімдеуіштер IEEE 802.1Q хаттамасын қолдамаса, онда
Егер 802.1Q хаттамасының VLAN тегілерін идентификаттау екі тәсілмен
IEEE 802.1Q стандарты желі бойынша VLAN туралы ақпаратты
IEEE 802.1р стандарты, IEEE 802.1Q стандартында анықталған, жаңа
Ethernet кадрына 4 байт қосылады. TPID (Tag Protocol
Ethernet кадрдың максималды көлеміне төрт байтты қосу, Ethernet
IEEE 802.1Q стандарттау үрдісі аясында жасалатын IEEE 802.1р
2.12-сурет.
TPID: TPID берілген кадрдың 802.1Q стандартына тиесілігін идентификаттайды,
ТСІ-тің үш өрісі бар.
Priority: ТСІ алғашқы үш биті артықшылық үшін қолданылады.
CFI: Canonical Format Indicator, бір битті жалауша, ол
VID: VLAN ID - 802.1Q стандартында қолданылатын VLAN
Бұл өріс 12 биттен тұрады және 4096 (212)
802.1Q VLAN
2.13-сурет.
Әрбір VLAN өзінің ерекше VID болады. біркелкі VID
VLAN-aware - белгі (802.1Q Tag VLAN) базасындағы
VLAN -unaware – белгі базасындағы VLAN тани алмайтын
Коммутаторға, қандай құрылғылардың VLAN танитындарын, ал қайсылары тани
802.1Q үдерісі
VID сәйкес коммутатор біркелкі VID бар
Құрамында көптеген коммутаторлары бар дамыған желілік инфрақұрылым болғанда,
Ethernet кадрына ұзындығы 4 байт болатын белгі қосылады
2.14-сурет. Әдеттегі Ethernet-кадрды тамғасы бар кадрмен салыстыру
Кадрға қосылатын тамғаға қосбайттық ТРІD (Tag Protocol Identifier)
Ethernet кадр форматының өзгерісі, IEEE 802.1Q стандартын қолдамайтын
Кіретін және шығатын трафиктер, дереккөз бен алушының түріне
Кіріс портының (Ingress rules ) ережелері
Кадрды коммутатор арқылы жіберудің үрдісін нақтырақ қарастырайық.
Егер кіріс портының ережелерімен нақты ауани
Осындай түрлендіруді жүзеге асыру мүмкін болу үшін, коммутатордың
2.15-сурет. Коммутатордың кіріс портында кадрларды өңдеу
VLAN ауани желісін жүзеге асыру үшін VMware
Төменде VLAN ауани желісін ұйымдастыру үшін кадрларға тегтерді
1. Ауани коммутатор деңгейінде тегтеу режімі (Virtual switch
Бұл жиі қолданылатын пішінүйлесім. Бұл режімде әрбір
2.16-сурет.
Ауани коммутатор деңгейінде тегтеу режімін пішінүйлесімдендіру үшін ауани
2.Қонақтық жүйе деңгейінде тегтеу режімі (Virtual machine guest
Бұл режімде ауани машинаның қонақтық ОС магистралды дрейверді
2.17-сурет.
Бұндай режімді қолдану физикалық коммутатордың порты үшін магистралды
Ауани машиналарды қонақтық жүйедегі тегтеу режімінде пішінүйлесімдендіру үшін
Қонақтық жүйе деңгейінде тегтеуді қолдануға кеңес етілмейді, өйткені,
3. Физикалық коммутатор деңгейінде тегтеу режімі (External switch
Бұндай пішінүйлесім ESX қатысты сыртқы коммутаторлардың кадрларды тегтеуі
2.18-сурет.
Физикалық коммутаторлар деңгейінде тегтеу режіміндегі VLAN пішінүйлесімдендіру үшін
2.4 Хаттама негізіндегі VLAN (Protocol-based VLAN).
Бұл тәсілді қолданғанда коммутаторлар ауани желіні түзу үшін
Коммутация мен бағдарғылауыштың тығыз ықпалдастығы ауани желілерді құру
Бір ғана ауани желі аясында кадрларды жібергенде 3-ші
Алайда, ауани желіні құру үшін желілік хаттаманы пайдалану
Осы себептерге байланысты ең тиімді тәсіл 802.1 Q/p
VLAN негізделген проткол белгілі бір көліктік хаттамасы бар
2.19-сурет. Хаттама негізіндегі VLAN
2.5 Пайдаланушыға арналған VLAN
Ұзақ уақыт бойы қалалық Ethernet-желіні құруды талқылауда, оған
«VLAN пайдаланушыға» архитектурасының не үшін қажеттілігін түсіну үшін
2.20 сурет. Ортақ VLAN сәулеті
Мұндай сәулет оңай және жеткілікті іске асырылады және
Ортақ VLAN сәулетінің негізгі кемшіліктері
Шектеу абонент екінші деңгейде (Layer2) болмайды, ол өз
жергілікті трафиктің бақылауының нүктесі ретінде коммутатор қол жеткізуі
Бірінші мәселені шешу үшін қауіпсіз қызметінің қолдауымен қатынас
2.1-кесте. «Ортақ VLAN» және «VLAN пайдаланушыға» сәулеттерін салыстыру
Жалпы VLAN VLAN пайдаланушыға
Жергілікті трафикті бақылау Шектелген Толық
Бақылау трафигінің нүктесінің саны Көптеген Аз
жергілікті трафиктің жолы Оңтайлы Оңтайлы емес
«Паразитті» кең көлемді трафик Бар Жоқ
Үрлі шабуылдан қорғау Қатынас құру коммутаторының қызметімен қамтамасыз
Жүзеге асырудың қиындықтары Төмен Жоғары
«VLAN пайдаланушыға» сәулеті, атында айтылғандай, әрбір абонентке өзінің
Өндірушілер ұсынған орталық модельдің осындай архитектурасының реализация нұсқасын
2.21-сурет. «VLAN пайдаланушыға» орталықтандырылған үлгісі
Дегенмен мұндай үлгіні қарастырғанда мынадай сұрақ туындайды, барлық
Орталықтандырылған үлгінің артықшылықтырына жеке-дара ғаламтор мен жергілікті трафиктің
Компрессивті орталықтандырылған моделдің нұсқасы болып келесі BRAS ғаламтор
2.22-сурет. «VLAN пайдаланушыға» бейорталықтандырылған үлгісі
Бейорталықтандырылған үлгінің негізгі жағымды жақтары мынадай. Біріншіден, орталықтандырылған
Екіншіден, жергілікті трафиктің бақылау нүктесі болыпагрегация коммутаторы болып
Үшіншіден, ергілікті трафик ендігі кезекте BRAS
Бейорталықтандырылған үлгінің кемшіліктері:
Әрбір 4096 VLAN комутаторының агрегациясын шектеу; мекен-жайлы кеңістіктің
Қолмен жұмыс істеу пішінүйлесімі VLAN-интерфейс коммутаторының агрегациясында қажет;
Әрбір коммутаторға жеке – дара пішінүйлесім.
Кемшіліктеріне қарамастан Ethernet-операторлардың ішінде, осы модел кең тараған,
Осылайша біз Private VLAN қызметінің көмегімен кең көлемді
2.23-сурет. Private VLAN және Local Proxy ARP қолдану
Жергілікті трафикті бақылау агрегация коммутаторлары қазіргі тұрғыда VLAN
DHCP Snooping, Port Security, IP Source Guard және
2.2-кесте. «PrivateVLAN + Local Proxy ARP» және «VLAN
PrivateVLAN +
Local Proxy ARP VLAN пайдаланушыға
Жергілікті трафикті бақылау Толық Толық
Бақылау трафигінің нүктесінің саны Аз Аз
Кең көлемді «Паразитті» трафик Жоқ Жоқ
Типтік шабуылдан қорғану Қызмет құру коммутаторлырының қызметімен
Реализацияның қиындықтары Төмен Жоғары
Қызмет көрсету коммутаторларының пішінүйлесімі Біріздендірілген Жеке-дара
Мекен-жайлы кеңістікті қолдану Нәтижелі Нәтижесіз
VLAN және коммутаторлар
Егер сіздің компьютерлік желіңізде бірнеше компьютерлік құрылғыңыз бар
Сіздің коммутаторыңыз 4 портқа арналған бағдарғылауышқа енгізілген миниатюралы
2.24-сурет. VLAN қолдамайтын D-Link коммутаторы
Коммутатор деректерді бір құрылғыдан екіншісіне МАС мекен-жайы негізінде
Қарапайым деген коммутаторлардың өздері де «оқи» алады –
2.25-сурет. МАС мекен-жайлар кестесі
Кеңтаралымды хабарлар
VLAN маңыздылығы мәселесі кеңтаралымды хабарларға қатысты болғанда, қатты
Желідегі әрбір құрылғы кеңтаралымды трафиктің ауқымды бөлігін генерациялайды.
Компьютер сияқты құрылғылар МАС мекен-жайылармен ассоцияланған ІР мекен-жайлардың
ОС бар Windows компьютерде ARP -кештің құрамын
2.26-сурет. arp –a ARP -кештің құрамын көрсетеді
Компьютерлер генерациялайтын броадкастардың тағы бір мысалы - DHCP
Броадкастардың тағы бір таратушысы – коммутаторлардың өздері. Коммутаторға
Сәйкес келетін мекен-жайы бар құрылғы броадкасқа жауап береді.
Броадкастардың тағы бір дереккөзі - IP мультикаст .
Броадкаст өткізу жолағының көп бөлігін алып жатуы мүмкін,
Осы кезде алдыңғы орынға VLAN – броадкаст-домендерді бөлудің
2.6 IEEE 802.1Q және IEEE 802.1p хаттамалары
2.6.1 IEEE 802.1q стандарты
IEEE 802.1p стандарты маркерленген кадрлард, артықшылықтарын пайдалана отырып
Кадрларды маркерлеу артықшылықты басқаруды осы құралдары (Token Ring
VLAN арналған коммутаторлар алдын ала пішінүйлесімдендіруді қажет етеді
802.1Q, қолдайтын және VLAN қалыптастыруға қатысатын коммутатор порттарына
Порттар VLAN маркерленген және маркерленбеген мүшелері түрінде конфигурациялана
Өнеркәсіптік IEEE 802.1Q стандарты жүйелердің өзара әрекеттесіп жұмыс
IEEE 802.1Q стандарты негізінде ауани желілерді құру
IEEE 802.1Q стандарты порттар бойынша ауани желілерді ұйымдастыруды
Бұл стандарт VLAN-коммутаторлары жұмысының екі режимін қарастырған: түрлі
SVL-режимінде түрлі ауани желілердегі белгілі бір порттарға көпмүшеліктің
IVL-режим түрлі ауани желілердің бір-бірінен толықтай оқшаулануын білдіреді.
802. 1Q қолдайтын коммутаторлардың пішінүйлесімі
Желілерді құрудың қазіргі заманғы келістің «коммутаторлар- мүмкіндігінше, бағдарғылауыштар
Ауани желілер өзара байланысқан бірнеше коммутаторларға таралғанда, жіберілетін
Ethernet кадрларының, кадрларға қызмет көрсетудің артықшылығын қамтамасыз етумен
2.6.2 IEEE 802.1P стандарты
Ауани жергілікті желі (VLAN) жергілікті желінің физикалық қоныстануына
Тег бастамасы (Tag Header) бар Ethernet кадрының форматы
Биттер Байттар
8 7 6 5 4 3 2 1
ETPID 1
2
TCI 3
4
Ұзындығы/түрі
E-RIF 7-n
2.27-сурет. Тег бастамасы бар Ethernet кадрының форматы.
ETPID
Ethernet (Ethernet-coded Tag protocol Identifier) хаттамасының тегтік идентификаторы.
TCI
Тегті басқару үшін қажет ақпарат (Tag control Information).
Биттер Октеттер
8 7 6 5 4 3 2 1
Пайдаланушының ерекшеліктері CFI VID 1
2.28-сурет. TCI өрісінің құрылымы
Пайдаланушының артықшылықтары:
Пайдаланушының артықшылықтарының үшбиттік мәні 0 –ден 7 дейін
CFI
Форматтың каноникалық идентификаторы (Canonical Format Indicator). Осы битті
VID
VLAN идентификаторы (VLAN Identifier) – ауани желінің осы
VLAN 0 нөлдік мағынасы ID - де тега
1-де қабылданған PVID-тың үнсіздік мағынасы порт көпірі арқылы
FFF резервирлеген мағынасы.
VLAN-ның идентификаторлардың қалғаны мағыналары керемет нөмері ретінде қолданылуы
E-RIF
RIF енгізілген форматы (Embedded RIF format). Бұл өріс
E-RIF өрісініңң құрамында екі компонент бар 2-байтты өріс
RC өрісінің форматы мынадай:
Биттер Байттар
8 7 6 5 4 3 2 1
RT LTH 1
D LF NCFI 2
2.29-сурет. RC өрісінің құрылымы
RT
Бағдарлаудың түрі.
LTH
зындығы.
D
Бағыт биті.
LF
Ең үлкен кардың өлшемі.
NCFI
Каноникалық форматтың индикаторы (Non-canonical format indicator). Жалауша (0)
3 Ауани жекеше желіні жобалау
3.1 Желінің құрылымдық сұлбасы және сипаттамасы
Біздің зертханалық бөлім ғимараттың 2-ші жане 3-ші қабатында
Есулі қоссымның 2-і түрі бар: Қоғалған (FTP) және
Бұл желіні құру мақсатында Fast Ethernet техналогиясы қолданылды.
- желі сегменттерінің өткізу қабілеттілігі 100 Mбит/с дейін
- CSMA/CD қатынас құру әдісі сақталған;
- “Жұлдыз” сызба құрылымы және есулі қоссым мен
Осы аталған ерекшеліктер көп таралған 10 Мбит/с жылдамдықты
3.1-сурет. Бөлмелердің және желі жабдықтарының орналасу планы
3.2-сурет. Желінің құрылымдық сұлбасы
3.1-кесте. Қолданылған жабдықтардың айқындамасы
Аппараттық қамтама Өлшем бірлігі Бағасы, тг Барлығы, тг
1. Система: Microsoft Windows XP Professional, версия 2002
3. Коммутатор 48-port 10/100/1000 DES-1050G 2 дана 40
4. Cable Patch cord UDP 5e-Cat Ship,
5. Компьютер: AMD Phenom(tm) II X4 820, Processor
6. HY – 468C сымдық тестері, RJ45+RJ11, G468
7. Кәбілдік арна 100 м 100 10
Барлығы: 224 260
3.2 Желі жабдықтары
3.3-сурет. Коммутатор DES-1050G
Басқарылмайтын, порттардың тығыздығы жоғары болатын 10/100 Мбит/с Ethernet
1 Жұмысшы орнына дейін Plug-and-Play 48 қосылыс. DES-1050G
2 Гигабитті қосылыс. Коммутатор 5 категорияның орамды жұбы
Ақпаратты қауіпсіз беруге арналған ағынды басқару.
Коммутатор 802.3х ағынды басқаруды қолдайды, бұл шетке ығыстырылатын
Сипаттамалары:
Стандарттар
IEEE 802.3 10Base-T Ethernet
IEEE 802.3u 100Base-TX Fast Ethernet
IEEE 802.3ab 1000Base-T Gigabit Ethernet
Жылдамдықты автоанықтауыш Nway ANSI/IEEE 802.3
Басқару тобы IEEE 802.3x
Порт
48 портты 10/100Base-TX с автоматты қарама – қарсылық
2 гигабитты порт 10/100/1000Base-T автоматты қарама – қарсылық
Дуплекс/жартылайдуплекстің тәртібін қолдау
Ethernet/Fast Ethernet: дуплекс/жартылайдуплекс
Gigabit: дуплекс
Басқару тобы
Жартылай дуплекстiң тәртібі: «Кері қысым» әдісі
Дуплекстiң тәртібі: Ағынмен басқару 802.3х
Жарық диоды бар индикаторлар
Құрылғыға арналған:
Power (Қорек)
Әрбір порттар үшін
Link/Act
Өнімділік
Коммутациялық матрица
13,6 Гбит/с
Коммутацилық әдіс
Store-and-forward
МАС мекен-жай кестесі
8К құрылғыға жазу
МАС мекен-жайды зерттеу
Автоматты жаңарту
Буфер RAM
3,2 Мбит құрылғыға
Сүзгілеу жылдамдығы/пакеттердің қайта жіберілуі
10 Base-T: 14 880 pps әрбір портта
100 Base-TX: 148 809 pps әрбір портта
Gigabit: 1 488 090 pps әрбір портта
Физикалық параметрлер
Қорек
от 100 до 240 Өзгергіш токқа, 50/60 Гц
Ішкі әмбебаб қорек көзі
Тұтынылушы қуаты
24 Вт
Мөлшері
441 x 309 x 44 мм
Салмағы
3,7 кг
Жұмыс жасау температурасы
От 0º до 40º C
Сақтау температурасы
От -25º до 55º C
Дымқылдық
От 0 до 95% Конденсант білімдері
Сәулелену (EMI)
FCC Class A
CE Class A
Қауіпсіздік
CSA International
Сертификаттар:
Санитарлық - эпидемиологиялық қорытынды №77.01.16.346.П.049081.07.07 от 03.07.2007
Сәйкестік сертификаты (Ресей Госстандарты) № РОСС TW.АЯ46.В69229
Сәйкестік декларациясы бойынша DES-1050G
Сәйкестік сертификаты № KZ.7500072.01.01.01468 - Коммутаторы
Сәйкестік сертификаты (Ресей Госстандарты (Ерікті сертификация ГОСТ 28139-89))
Сәйкестік сертификаты (Ресей Госстандарты) № РОСС TW.АЯ46.В09781
3.3 D-Link коммутаторларында VLAN баптау
VLAN құру мен баптаудың бұл қағидаттар D-link коммутаторларының
Жабдық:
1. 3 деңгейлі DGS-3612G басқарылатын коммутатор, шлюздер мен
- 172.20.0.1/24 интерфейсі бар 172.20.0.1/24 VLAN 2001- коммутаторларды
- 10.0.0.1/24 интерфейсі бар 10.0.0.0/24 VLAN 1001-
2. ІР 172.20.0.2/24 болатын L2 DES-3526 коммутаторы, басқарушы
3. ІР 172.20.0.3/24 болатын L2 DES-3028 коммутаторы, басқарушы
DGS-3612G баптауға кірісейік
Коммутаторда бастапқы берілген мәні бойынша default vlan (1
DGS-3612G:5# config vlan default delete 1-12
Енді коммутаторлар (VLAN 2001) үшін абонеттік VLAN
DGS-3612G:5# create vlan vlan1001 tag 1001
DGS-3612G:5# create vlan vlan2001 tag 2001
Енді 1 және 2 портқа біздер құрастырған VLAN
DGS-3612G:5# config vlan vlan1001 add tagged 1-2
DGS-3612G:5# config vlan vlan2001 add tagged 1-2
Интерфейстерді баптауға көшейік, коммутаторда бастапқы берілген мәні бойынша
DGS-3612G:5# config ipif System ipaddress 10.90.90.90/30 vlan default
Абоненттер үшін шлюз қызметін атқаратын ір 10.0.0.1/24 интерфейсін
DGS-3612G:5# create ipif if1001 10.0.0.1/24 vlan1001 state enable
Бұл жағдайда if1001 –интерфейстің атауы, ол кез-келген түрде
Коммутаторлар үшін шлюз қызметін атқаратын ip – 172.20.0.1/24,
DGS-3612G:5# create ipif if2001 172.20.0.1/24 vlan2001 state enable
Осымен DGS-3612 баптауы аяқталды, енді DES-3526 баптауға көшеміз.
Порттардан default vlan қашықтатамыз
DES-3526:admin# config vlan default delete 1-26
Абоненттік vlan vlan1001 құрамыз
DES-3526:admin# create vlan vlan1001 tag 1001
DES-3526:admin# config vlan vlan1001 add untagged 1-24
DES-3526:admin# config vlan vlan1001 add tagged 25-26
Vlan құруды біршама өзгеше сипаттауға болады, бірақ бұл
DES-3526:admin# create vlan vlanid 1001
DES-3526:admin# config vlan vlanid 1001 add untagged 1-24
DES-3526:admin# config vlan vlanid 1001 add tagged 25-26
Енді management vlan (басқарушы vlan) құраймыз
DES-3526:admin# create vlan management tag 2001
DES-3526:admin# config vlan management add tagged 25-26
Интерфейс құрып, бағдарды берілген мән бойынша жазамыз
DES-3526:admin# config ipif System vlan vlan2001 ipaddress 172.2.0.2/24
DES-3526:admin# create iproute default 172.20.0.1
Енді соған ұқсатып DES-3028 баптаймыз. Порттардан default vlan
DES-3028:admin# config vlan default delete 1-28
Абоненттік vlan vlan1001 құрамыз
DES-3028:admin# create vlan vlan1001 tag 1001
DES-3028:admin# config vlan vlan1001 add untagged 1-24
DES-3028:admin# config vlan vlan1001 add tagged 25-28
Vlan құруды біршама өзгеше сипаттауға болады, бірақ бұл
Vlan атауын бермейміз, ол vlanid сәйкес тағайындалады, және
DES-3028:admin# create vlan vlanid 1001
DES-3028:admin# config vlan vlanid 1001 add untagged 1-24
DES-3028:admin# config vlan vlanid 1001 add tagged 25-28
Енді management vlan (басқарушы vlan) құрамыз
DES-3028:admin#create vlan management tag 2001
DES-3028:admin#config vlan management add tagged 25-28
Интерфейс құрып, бағдарды берілген мән бойынша жазамыз
DES-3028:admin#config ipif System vlan vlan2001 ipaddress 172.2.0.3/24 state
DES-3028:create iproute default 172.20.0.1
Осымен бітті, абоненттік станцияларда ішжеліден ір мекен-жайды 10.0.0.0/24
4 Экономикалық бөлім
4.1 Жобаның техникалық-экономикалық әзірленімі
Бүгінгі күнде қазіргі заман компанияның дамуы және толығымен
Қазіргі кезде жергілікті желі – бұл кез-келген елеулі
VLAN немесе ауани жергілікті желі (LAN - local
Дипломдық жұмыстың экономикалық бөлімінде осы қызмет көрсетуті нарыққа
жобалауға кететін шығындар;
қызмет көрсету;
жарнамалау;
барлық шығындар;
кірістер;
жалпы пайда;
тиімділік;
шығынды өтеу мерзімі;
техника – экономикалық көрсеткіштер.
Жобалауға кететін шығындарды келесідей жіктеуге болады:
Әдебиеттік зерттеуді өткізу;
Патенттік зерттеуді өткізу;
Іс-сапарларға бару;
Бағдарламаны жазу, жүйені немесе құралды жасауға кеткен
Жазғы демалыс үшін жалақы;
Ауырғандарға төлемдер;
Әлеуметтік салық;
Жобалау және жүйені жасау тобына арендаға үй алу
Жабдықтарды жалға алу;
Материалдар;
Электроэнергия үшін төлем;
Телефон үшін төленетін төлем;
Интернет үшін төлем.
Бағдарламаны енгізу жұмыстары екі іс-әрекеттен тұрады:
Бағдарламаны енгізу жұмыстары;
Бағдарламаны түзету жұмыстары.
Кірістердің тура кірістер деген түрі есептелінді.
Экономикалық есептеулер жүрісінің қорытындысы бойынша дипломдық жұмыста ұсынылатын
4.2 Экономикалық есептеулер
Жобалауға кететін шығындар
Әдебиеттік зерттеуді өткізу. Мұнда мынандай мәселелер шешіледі: қажетті
4.1 кесте.
Жүргізілген зерттеулер
Маман Жалақы, мың тг. Зерттеуге кеткен уақыт, ай
Меңгеруші 300 1 300
Бағдарламалаушы 250 1 250
ІТ маман 200 1 200
Аға инженер 120 1 120
Жүйетехник 100 1 100
Қорытынды:
970
Патенттік зерттеуді өткізу. Бұл кестеде зерттеуге қатысатын адамдар
4.2 кесте.
Патенттік зерттеуді өткізу
Маман Жалақы, мың тг. Паттенттік зерттеуге кеткен уақыт,
Меңгеруші 300 2 600
Бағдарламалаушы 250 2 500
ІТ маман 200 2 400
Аға инженер 120 2 240
Жүйетехник 100 2 200
Қорытынды: 1940
4.3 кесте.
Іс-сапарларға бару
Маман Жол ақы, мың тг. Қонақ үй
Мың тг. Мерзім, ай Жалақы мың тг.
Меңгеруші 90 70 1 300 460
Бағдарламалаушы 90 70 1 250 410
ІТ маман 90 35 1 200 325
Аға инженер 90 35 1 120 245
Жүйетехник 90 35 1 100
225
Қорытынды: 1665
Іс-сапарларға бару. Іс-сапарларға бару – ол мамандардың білімдерін
Іс-сапарларға бару үшін қажетті келесі мәселелер шешілді: қажетті
Желіні ұйымдастыру, бағдарлауыштарды және басқада құралдарды баптау. Мекемеге
4.4 кесте.
Желіні ұйымдастыруға және баптауға кеткен шығындар
Маман Жалақы, мың тг. Жасауға кеткен уақыт, ай
Меңгеруші 300 2 600
Бағдарламалаушы 250 2 500
ІТ маман 200 2 400
Аға инженер 120 2 240
Жүйетехник 100 2 200
Тестер 80 2 160
Инженер механик (құралды жасағанда) 90 2 180
Инженер электрик 100 2 200
Экономист 80 2 160
Бухгалтер 75 2 150
Компьютерші 70 2 140
Қорытынды:
2930
Ережеден артық істегені үшін жалақы.
Д=(А+Б+В+Г)*2%
мұндағы, А – әдебиеттік зерттеу үшін кеткен шығын,
Б – патенттік зерттеу үшін кеткен шығын,
В – іссапарға бару үшін кеткен шығын,
Г – жүйені жасауға кеткен шығын.
Д=(970+1940+1665+2930)*2%=150.1≈150 мың тг.
Жазғы демалыс үшін жалақы. Қазақстан Республикасының еңбек туралы
(4.2)
мұндағы А,Б,В,Г - 4.1,4.2,4.3,4.4 – кестелерінің қорытынды сомалары.
мың теңге
Сонымен жазғы демалыс үшін 637.9 мың теңге бөлінеді.
Ауырғандарға төлемдер. Ауырғандарға төлемдерді барлық кестелердің қорытынды сомаларының
(4.3)
мың теңге
Әлеуметтік салық. Алдымен (А÷Е) сомасынан жеке зейнеткерлер қорына
C =0,11*[(А+Б+В+Г+Д+Е+F)-0,1*(А+Б+В+Г+Д+Е+F)]
832мың;
Демек әлеуметтік салық 832 мың теңге болады.
Жобалау және жүйені жасау тобына жалға үй алу
70м2 - ол 120 мың
Жабдықтарды сатып алу және амортизациялық аударым шығындары.
4.5 кесте.
Жабдықтарды жалға алу
Жабдық Сан
Айлық төлем, мың тг. Пайдаланатын уақыт, ай Жалпы
Компьютер 11 15 10 1650
Телефон 3 20 10 600
Қатынас құру нүктесі 2 15 10 300
Printer 3 in 1 11 30 10 3300
Модем 3 15 10 450
Қорытынды: 6300
Амортизацияның Аа=40% дербес компьютерге белгіленген мөлшерінде амортизациялық аударымдар
Аа=0,4*6300=2520 мың тг.
Материалдар. Осы жобаға қажетті материалдар ABDI дүкендер желісінен
Электроэнергия үшін төлем. Бүгінгі күні электроэнергия үшін
Менін есептеуімше күніне шамамен 10000 Вт/сағ тұтынады екенбіз.
240 Вт * 13 теңге * 10 ай
Телефон үшін төленетін төлем. Телефон үшін төлемдер менің
Т=1500 теңге*10ай= 15 мың теңге
Интернет үшін төлем. Бүгінгі күні интернет үшін төлем
И=8000 теңге*10 ай=80 мың теңге
Коммуналдық төлемдер. Жүйенің дайын өнім ретінде болғанына дейін
а) жылуға кететін айлық шығын мына формуламен есептелінеді:
Шж=6*V*Ш*720б,
мұндағы, V – үйдің жалпы көлемі, м3,
Бөлменің биіктігі – 3м.
Ш=30ккал – текше метрге сағатына кететін жылудың мөлшері
б – жылудың бағасы; 2*10-4тг бір ккал/сағ үшін.
Шж=6*210м3*30ккал*720*2*10-4мың тг=5 мың тг
б) Офистің ыстық суға кететін шығындары:
Шыс.су=С*Б,
мұндағы, С – ыстық судың айлық қажет мөлшері,
Б – ыстық су үшін айлық бағасы.
Ыстық суды жеті ай пайдаланатындықтан жетіге көбейтеміз.
Ыстық суды 11 жұмысшының айлық қолданатын мөлшерін 25
/1м3=1000дм3=1000л/.
Шыс.су=6,25м3*7 ай*0,250 мың тг=10,937 мың тг≈11 мың тг.
в) суық суға және канализацияға кететін шығындар есебі:
СНиП бойынша әр адамға ауысымда орташа 50л немесе
Суық суды әр текше метр мөлшерінің бағасы –
Шсуық.су=С*Б+Ск*Бк,
мұндағы, С – суық судың айлық қажет мөлшері,
Б – суық су үшін айлық бағасы.
Шсуық.су=6,25м3*10 ай*0,022 мың тг+11 адам*0,01м3*25 күн*10 ай*0,0122мың тг=1,38мың
Еңбек қорғау шығындары. Берілген дипломдық жоба есептеу техниканың
Еңбек қорғау МЕСТ-тарға сәйкес болуы керек. Ол
Бағдарламаны енгізу. Бағдарламаны енгізу жұмыстары. Желіні жұмысқа қосу
4.6 кесте.
Желіні жұмысқа қосу
Маман Жалақы, мың тг. Мерзім, күн Жалпы жалақы,
Аға инженер 120 2 12 1
Жүйетехник 100 2 10 0,8
Компьютерші 75 2 7,5 0,62
Қорытынды: 2,42
4.7 кесте.
Қателерді жөндеу жұмыстары
Маман Жалақы, мың тг. Мерзім, күн Орнату саны
Аға инженер 120 4 400 10
Тестер 80 4 400 6
Қорытынды: 16
Қателерді жөндеу жұмыстары. Желіні жұмысқа қосып болғаннан кейін,
Бағдарламаны жарнамалау. Әлем тәжірибесі бойынша кейбір салаларда жарнамалауға
Барлық шығындар. Барлық шығын барлық баптардағы шығындардың
Ш=19984,4 мың теңге
Фирмалық баға:
Бф=Ш+П,
мұндағы, Ш – барлық шығындар қосындысы,
П – шығынның 20%-ы болып табылатын пайда,
П=19 984,4*20%=3 996,8
Бф=19 984,4+3 996,8=23 981,2≈23 981
Кірістер. Тура кірістер. Қызметтің құны – 1000 мың
1000 мың тг. +12%ҚҚС= 1 120 мың теңге
Қызметтің жалпы құны – 1 120 мың теңге
42- мекемеге орнаттық
1 120 мың тг.*42 көшірме=47 040 мың
Жеке кәсіпкерлік үшін кіріс салығы
Кіріс салығы = Жалпы кіріс* 10%
Кіріс салығы = (47040 мың тг)*10% = 4704
Сондықтан жалпы кіріс = 42 336мың тг
Жалпы пайда. Жылғы жалпы пайда – бұл жылғы
Жылғы жалпы пайдадан 20% заңды тұлғалар табыстық салық
Кіріс - 42 336мың тг
Шығын – 23 981мың теңге
Жалпы пайда =кіріс-шығын =42 336 мың тг.- 23
Таза пайда = 18 355 мың
Тиімділік. Бағдарламадан түскен жылғы таза пайданы барлық шығынға
, Тиімділік - 61%.
Әлем тәжірибесі бойынша тиімділік мөлшері 12% кем болмауы
Шығынды өтеу мерзімі. Өтеу мерзімі тиімділікке кері шама.
жыл
Берілген бағдарламаның шығынын 1,7 жылда өтелуі тиіс.
Техника – экономикалық көрсеткіштер.
4.10 кесте.
Техника–экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштер Мәні
Жалпы шығын 21 млн. тг.
Жобаны жасаған адамдар саны 11 адам
Жобаға қажет уақыт 10 ай
Жобаның бағасы 1 млн тг.
Жобаның енгізілетін саны 42 дана
Жылғы кіріс 42 млн. тг.
Жылғы пайда 21 млн.тг.
Таза пайда 17 млн. тг.
Тиімділік 61%
Шығынның өтем мерзімі 1,7 жыл
5 Еңбек қорғау
5.1 Қауіпті және зиянды факторларды талдау
Бұл дипломдық жобада коммутаторлар негізіндегі VLAN желісін жобалау
Ақпаратты қорғау құрылғыларын жасау ЭЕМ көмегімен орындалса, онда
- cыртқы ортаны температурасының көтерілуі;
- жұмыс аймағының жеткіліксіз жарықтылығы.
Электр тогына түсу қауіпі, себебі машиналық зал негізіне
Статикалық электр. Машиналық залда статикалық электрдің разрядтық токтары
ЭЕМ операторларына, программалаушыларға және басқа да қызметшілерге төмендегідей
Өндірістік ортаның метерологиялық жағдайларына – температура, салыстырмалы ылғалдық,
Ақпараттың 90 %-ы біздің миымызға көз арқылы түседі.
Синхроимпульстер генераторы және кинескоптың электронды пушкасы рентгендік сәулелердің
5.2 Жұмыс зонасының ауасына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар
ГОСТ 12.1.005-92 құжаты кәсіпорындағы жұмыс зонасының ауасына қойылатын
Микроклиматқа қойылатын талаптар жер асты және кен орындары,
Стандарттың радиоактивті заладану кезінде жұмыс орнының ауасына қатысы
5.2.1 Шу және жұмыс орнында шудың шекті деңгейі
Шудың адам ағзасына тигізетін зияндарының дәрежесі төмендегі негізгі
Шудың деңгейі мен дыбыстық күші, болмаса оның интенсивтігі;
Шудың жиілік спектрімен;
Шудың әсерінің дүркінділігі мен ұзақтығы.
Шудың деңгейі (дыбыстың интенсивтігі) деп белгілі бір сыртқы
J=P/S
Мұндағы, J – дыбыс энергиясы, Вт/м2
P – дыбыс энергиясының ағыны, Вт
S – беттің ауданы, м2
Шудың жиілікке байланысты түрлері [1]:
Төмен жиілікті шулар (400 Гц дейін);
Орта жиілікті шулар (400-1000 Гц);
Жоғары жиілікті шулар (1000 жоғ.).
Адамның есту мөлшері 20-20000 Гц арасындағы дыбыс толқынының
Жұмыс орындарында тұрақты шу сипаттамасы, 31.5, 63, 125,
L = 20 lg (p/p0)
Мұндағы, p – дыбыс қысымының орташа квадраттық мәні,
p0 – дыбыс қысымының мәні. Ауада p0 =
Жұмыс орнында тұрақсыз шум сипаттамасы интегральді критерий арқылы
Жұмыс орындарында дыбыс қысымының октавты қабат жиілігінде, дыбыс
кеңполоскалы тұрақты және тұрақсыз шум – кесте бойынша
тональді және импульсті шум – кестеде көрсетілгеннен 5
ДЭЕМ жұмыс істеу негізгі жұмыс болып табылатын бөлмелерде,
5.2.2 Діріл және оған қарсы күрес шаралары
Дірілдің адам ағзасына әсер ету дәрежесі мынадай параметрлермен
Бұл параметрлер төменгі формула арқылы анықталынады [1]:
,
Мұндағы, - тербелістің жылдамдығы, м/мс
- тербелістің үдеуі, мм/с2
- амплитуда, мм
- тербелістің жиілігі
Дірілге қарсы шаралар [1]:
Агрегаттарды, жабдықтарды үйдің фундаменттеріне тақау керек;
Конструкциялардың тығыз қатты қосындылары бар жерге прокладкалар қою
Машиналар мен оның орнатылған базасының арасына амортизациялық сүйеніштер
Еңбектің ұтымды режимін пайдалану (егер инструменттердің қозғалысында жиіліктік
Кеніштерге дірілге қарсы кареткалар қойылады.
5.2.3 Радиожиіліктердің электромагниттік аймағы және электромагниттік өрістерден қорғану
ГОСТ 12.1.010-89 құжат негізінде жиілігі 60 кГц–300 МГц
Стандарт, электромагниттік шығу көздері бар жұмыс орындарына
ЭМА стандарты аптасына 15 минуттан аспайтын аз уақыттық
Радиожіліктің ЭМА, аймақ интенсивтілігі мен энергетикалық жүктелу көрсеткіштері
ЭМА интенсивтілік 60 кГц–300 МГц жиілік диапазонында электрлік
Е мен Н мәндерінің шекті деңгейі 60 кГц–300
; ;
Мұнда ЕПД мен НПД – электрлік және магниттік
Т – әсер ету уақыты;
ЭНЕпд мен ЭННпд – жұмыс уақытында энергетикалық жүктелудің
ЕПД , НПД , ЭНЕпд , ЭННпд мәндерінің
Жиілік диапазоны 0,06-3 МГц арасныда болатын электрлік және
ЭНЕ мен ЭНН – электрлік және магниттік аймақтарды
ЭЕМ бар жұмыс орындарындағы электрлік және магниттік өрістердің
5.3 Қауіпсіздік техникасы
ЕО бөлмесін жерсіндіргішпен электрлік қосылған қорғағыш жерсіндіру контур-шинасымен
Көшпелі электр қабылдағыш корпустарын бөлек жерсіндіргіш өткізгішке, тұрақты
Машиналық ЕО залында ЭЕМ-нің бөгеуіл орнықтылығын арттыруға арналған
Көп қабатты, өткізгіш қабаты бар және қажетті түрде
ЕО-дағы статикалық электрліктен қорғаудың жалпы шараларына ауаны жалпы
5.4 Электрлік қауіпсіздігі
Қазіргі кезде ЭЕМ – электронды сұлбалардың элементтеріне өте
ЭЕМ-нің барлық құрылғыларының корпустарында машиналық залдағы қорғау жерлендірме
Электрлік изоляцияның күйін бақылау үшін периодты түрде изоляцияны
5.5 Өрт қауіпсіздігі
Электрондық құрылғының қымбаттылығын, және де олардың өрт қауіптілігінің
ЕО-да машиналық залға кіру арнайы қалыңдатылған өздігінен жабылатын
Өртті алғашқы стадиясында сөндіру үшін өрт сөндірудің алғашқы
ЕО ғимаратында өрт крандарын дәлізге, баспалдақ жасушасындағы алаңға,
Осымен бірге ОУ-2, ОУ-5, ОУ-8 (қол) және ОУ-25,
Қол көмір қышқылды өрт сөндіргіштер ВЦ-ға 40-50 м2
Қазіргі кезде көмір қышқылды және ұнтақты өрт сөндіргіштер
Автоматты өрт сигнализациясымен бірге машиналық залдарды өрт сөндірудің
Газдық ӨСАҚ қорғалатын бөлмеден адамдарды эвакуациялау қажеттілігі туралы
Машиналық залдарды қорғау үшін УАГЭ типті электрқосқышты газдық
5.6 Қорғану шаралары
Еңбек және демалыс режимі. Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы
Демалыс және тамақтану үшін үзіліс жұмыс күнінің ішінде
Апталық демалыс үзілісінің барлық жағдайда 42 сағаттан аз
Апталық демалыстың күнінің саны осы күнтізбелік айдағы демалыс
Машиналық залдағы жұмысқа 15 жастан кіші адамдар және
Өндірісте жұмыс жасайтын жұмысшының денсаулығын сақтаудың маңызды шарты
Жұмысшыларды еңбек қауіпсіздігіне үйрету үшін әртүрлі инструктаждар өткізіледі.
Кіріспе инструктаждар жаңа жұмысшыларды техникалық қауіпсіздік және өндірістік
Жұмыс орнындағы алғашқы инструктаж осы жұмыс орнындағы нақты
Қайталама инструктажды жұмысты басқарушы барлық жұмысшылармен үш айда
Жоспарланбаған инструктаж шарттың және жабдықтардың модернизациясы және басқа
Ағымдағы инструктаж наряд – жіберілу берілетін жұмыстың орындалуы
Әрбір мекемеде қауіпсіздік шараларын сақтау үшін бақылау жүргізіледі.
Машиналық залдың ауданы осы ЭЕМ типінің зауыттық техникалық
Бөлменің рационалдық түстік сәндеу еңбектің санитар-гигиеналық жағдайын жақсартуға,
Өндірістік ортаның метеорологиялық жағдайы деп температураның қосылуы, салыстырмалы
Микроклиматқа бөлмедегі жылу көзі үлкен әсер етеді. Негізгі
Ең суммарлық жылу бөлгіш машиналық зал. Машиналық залдағы
Машиналық залдағы ауа темпуратурасы - 20±2°С. Залдағы салыстырмалы
Машиналық залда орнатылған микроклиматтық норма параметрлерімен және таза
Қазіргі уақытта ЕО-да КТА1-8ЭЕМ және КТА1-25ЭЕМ кондиционирлері қолданылады.
Машиналдық залдағы есептегіш машиналардың өзі (ЭЕМ вентиляторы, принтер),
ЭЕМ-дегі негізгі жұмысты орындау кезінде жұмыс орнындағы шу
Қазіргі өндірістік жарықтандыруға, соның ішінде машиналық зал бөлмесіндегі
Машиналық залда қапталдағы табиғи жарықтану қарастырылады. Жарық қабылдағыштары
Машиналық залда міндетті түрде жасанды жарықтандыру болуы қажет.
Машиналық залдарды жасанды жарықтандыру үшін жоғары жарық берілісті
Машиналық залдарға ең ыңғайлысы 20, 40 не 80
Нормаланған минимальды жарықтану Ен=400 лк, қапталдан жарықтану кезінде
Мысал үшін машиналық зал ретінде ұзындығы А=5 м,
Залдың көлеміне қарай 4 жұмыс орны бар. Олар
Зал КТА1-8ЭЕМ типті кондиционермен, ОУ-8 типті екі қол
Машиналық залды жарықтандыру үшін келесі куәліктік мәліметті ЛА40
Машиналық зал үшін жұмыс бетінің еденнен деңгейі 0,8
h=H-0,8=3-0,8=2,2 м.
Аудан
S=A-B=5-4=20 м2.
Жарық ағынының қолдану коэффициентін табамыз =0,61, себебі
i=A-B/h(A+B)=20/2,2-9(1,01.
У СП 35 шамдарының ең тиімді қатынасы (=5,4.
L = ( - h = l,4 -
Шамдарды бөлменің ұзын жағы бойымен орналастырамыз. Жар мен
N = B/L = 4/3 ( l.
ЛБ 40 лампасының номиналды жарық ағыны Фл=3120 лм,
М=Ен(Кз(Sz / (n(Фсв(()
формуласы бойынша қатардағы шам санын анықтаймыз:
N = 400(1,5(20(1,1 / (1 (6240(0,61) (3,4 (
ЛБ 40 лампалы УСП 35 типті шамның біреуінің
Қолданушыларды сәулелердің және ЭМП зиянды әсерінен монитор
ЭМП-дан қорғану үшін оператор монитордан 0,5-0,7 м, қапталдан
Жұмыс орнындағы 60 кГц-300 МГц жиіліктен ЭМП кернеулігі
5.1-кесте.
Электрлік құраушысы бойынша
Жиілік Жіберілетін норма
60 кГц-3 МГц 50В/м
3 МГц-30 МГц 20В/м
30 МГц-50 Гц 10В/м
30 МГц-300 МГц 5В/м
5.2-кесте.
Магниттік құраушысы бойынша
Жиілік Жіберілетін норма
60 кГц-39МГц 5 А/м
30 МГц-50МГц 0,3 А/м
5.6 Есептеулер
5.6.1 Магнит өрістен экранның тиімділігн есептеу
Бұл есептеу келесі геометриялық параметрлері бак катушка үшін
Орамының саны: w = 20 м;
Катушка радиусы: r = 0,2 м;
Катушка ұзындығы: l = 0,3 м;
Сәулену көзінен жұмыс орнына дейінгі қашықтық: Х
Катушканың ток күші: І = 500 А;
Есептеу мынау жиілік үшін орындалады: f = 104
f Эх (74,3*103 > 20) деген сөз
Қорытынды
VLAN коммутацияланатын желінің инфрақұрылымын жасаудың және іске қосудың
VLAN желілері кез-келген ірі желілік әзірленімнің бір бөлігі
VLAN желілері пайдаланушылардың қажеттіліктеріне сәйкес тез арада
Ауани жергілікті желілерді ұйымдастыру үшін бекітілген стандарттардың болғанына
VLAN құрудың қарастырылған нұсқаның негізгі артықшылықтары:
• кәсіпорынның әрбір бөлімшесіне жекелеген VLAN аясында трафикті
• негізгі дерлік барлық есептеуіш ресурстарды (серверлерді) бір
• әрбір коммутаторда қолданыстағы желілік ресурстардың (серверлер, Internet
• желінің құрылымын өсіру немесе оны кәсіпорынның өзгеріп
• желінің масштабталуы, ол қосымша серверлерді және желілік
• архивтеудің жергілікті құралдарын желінің кез-келген ыңғайлы нүктесіне
• құнының жоғары болмауы және құны/сапасы көрсеткішінің тиімді
Қарастырылған сәулеттің дамуы мен әдістемесі ақпараттық инфрақұрылымның қорғалғандығын
А) Ауани желілер: VLAN (Virtual Local Area Network)
Ә) VLAN түрлері мен хаттамалары қарастырылды. Сонымен қатар
Б) Ауани жекеше желіні жобалау барысында біздің ғимараттың
В) Экономикалық бөлімде берілген жобаның жалпы шығыны, алынатын
Бұл дипломдық жоба тамғалар (тегтер, 802.1q стандарты) негізіндегі
Жобада ауани жекеше желілер VPN, ауани жергілікті желілер
Ауани желіні жобалау барысында D-link фирмасының DES-1050G коммутаторын
Экономикалық бөлімде берілген жобаның жалпы шығыны, алынатын пайдасы
Еңбекті қорғау бөлімінде пайдаланушыларға әсер ететін зиянды факторларға
Қолданылған әдебиеттер
Гук М., Васильев А. Конфигурирование коммутаторов с поддержкой
В.Г.Олифер, Н.А.Олифер. "Компьютерные сети". Учебник. Издательский дом
Марченко А., Захаров А. VLAN на пользователя: архитектура
IEEE 802.1P VLAN, 2005
http://www.protocols.ru/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=89
Виртуальные сети. http://www.ecoprog.ru/documents/
Виртуальные частные сети VPN. http://ru.wikipedia.org/wiki/VPN
Doug Reid. Как сделать VLAN: Сегментация маленькой компьютерной
Виртуальные Локальные Сети: VLAN. http://network.xsp.ru/8_3_8.php
Коммутируемый VLAN Ethernet.
http://www.tekoc.ru/text/vlan/vlans.html
Виртуальные локальные сети VLAN http://www.quizful.net/post/virtual-local-network-area-vlan
Пахомов С. Возможности современных коммутаторов виртуальных сетей. КомпьютерПресс
Самойленко A. Как работают виртуальные сети VLAN на
Настройка VLAN на коммутаторах D-Link. http://biparasite.ru/?p=214
14.VLAN. 2010. http:// biparasite.ru
15.Самойленко Н., Чубин И. VLAN.
16.Принцип работы VLAN в xDSL-коммутаторах ZyXEL.
17.Андреев В.П., Врублевский В.В. Особенности построения структурированной
http://www.keldysh.ru/papers/2007/prep25/prep2007_25.html
18. Коммутатор D-Link DES-1050G. ttp://www.maltima.ru/catalog/d_link/
Қосымшалар
89