Мазмұны
1. Кіріспе………………………………………………………..............4
2. Мұнаралы кран...... …………………………………………..….……5
3. Жүкалғыш лайықтаулар…………………………………................10
3.1. Ілмек …………………………………………………....................14
4. Жүк таситын және ауыр құрылғылардың элементтері
4.1. Полиспасттар ……………………………………………..............17
4.2. Дабыл ………………………………………………........................22
4.3. Блоктар………………………………………………..……...........24
5. Тежегіш. Жалпы талаптар. Тежегіш құрылғыларының
квалификациясы. Жалпы мінездеме…….…………….....................26
5.1. Құдықтық тежегіштер …………………………………….............28
5.2. Ленталық тежегіштер ….……………………………………….....30
5.3. Өстік басқышы бар тежегіш …………………………… ..............32
6. Жүк көтергіш және жебе ұшу механизмі… …....……………..34
6.1. Жүк көтергіш механизмдерінің сызбасы …………….……........34
6.2. Жебе ұшу өзгертулері механизмі ……………………….…….....37
7. Жылжу механизмдері …………………………………………..........41
7.1. Қозғалтқыш дөңгелектері бар жылжу механизмдерінің
құрылысы...............................................................................................41
8. Жебе ұшу механизмін есептеу үлгісі ............………………...........43
9. Мәлімет материалдар ………………………………………….........56
10. Әдебиеттер……………………………...............................................54
К і р і с п е
Құрылыс өндірісінде құрылыс машиналары мен механизмдер кеңінен қолданылады. Құрылыс
Құрылыс машиналары мен жабдықтарына жататындар:
Тиеп-түсіру машиналары;
Жер жұмыстары машиналары;
Жүк көтергіш машиналары;
Бетон дайындау машиналары;
Әрлеу машиналары.
Жүк көтергіш машиналарының атқаратын қызметі көлденең және тігінен жүктерді
Жалпы құрылыс машиналары капиталды құрылыста құрылыс-монтажды және арнайы процестерді
Құрылыс өндірісі екі жүйеден трады:
Құрылыс өндірісінің технологиясы;
Құрылыс өндірісін ұйымдастыру.
Құрылыс өндіріс технологиясы дегеніміз – құрылыс материалдарын дайындау, шикізат
Құрылыс өнімдерінің технологиясы құрылыс пен ғимараттарды салу және құрылыс
Мұнаралы кран
Жүк көтергіш машиналар және механизмдер жүктердің орын ауыстыруы үшін
Пәтер-үйлік, өнеркәсіпті, ауылдық және гидротехникалық құрылыста құрылыс-монтаж жұмыстарын орындауда
Машина жүк көтерімділігін машинаның жүк көтеру шамасына жүк жұмысын
Өзі жүретін және мұнаралық крандардың тұрақтылық аударуға қарсы жұмыс
Негізгілерге келесі параметрлерді жатады :
Ұшу ( м ) жебенің - тік осі аралық
Биік ( м ) ілмек көтеруі - ең үлкен
Жылдамдық ( м/мин) көтеруді немесе жүк түсіруінің - жолдардын
Жылдамдық ( м/мин) кран жылжулары - жолдардын ұзындық, кранмен
Құрылысы бойынша мұнаралық кран анықталғандай басы айналдырылатын, консольді
Сурет 2.1. Мұнаралы кран сызбасы:
Сурет 2.2. Жебе сызбасы: көтергіштік;
Жылжу механизмі барысынын тәуелділігінде мұнаралық крандар бөлінеді: өзі жүретін
Негізгі бөлімдері мұнаралық крандар (сурет 2.3). Келу өтетін құрылғы
Крандар жүк көтерімділігіне шек қоюмен жабдықталған, көтеру биіктері жүк
Сурет 2.3. Құбырлы мұнаралы кран
Крандардың өтетін құрылғысы арбашалардан түзеледі, тіреу арқалық, рамалардан өтетін
а) механизм орналасқан тіреудің рамаға (айналу беріледі екі алдынғылардың
б) механизм орналасқан халық тіреулердің арқалық порталды (айналым екі
в ) механизм орналасқан арнайыны өлшегіш арбашаға (бір немесе
Көптеген мұнаралық крандарда өтетін құрылғыларда тіреу рамалары болады, жегілген
Электр қозғалтқышының айналуы 4 құрттық редуктор арқылы 3 және
Сүрет 2.4. Шарикті тіреп - айналдыратын құрылғы:
а – бір қатарлы,
тіреумен байланысқан, ал арбаша өтетін -шквормен. Кран айналдырылған
Жүкті тиеудің барлық мұнаралық крандардың тіреу бөлімі және олардың
Мұнаралары крандардың бұрыштық қапталын болаттан істейді. Ереже боынша, мұнара
Крандарға тіреп - айналдыратын құрылғының қомақты айналдыратын кішкене бастар
Сурет 2.5. Бұрылу механизмі кинематикалық сұлбасы редуктормен: а
Сурет 2.5 КБ сериялары крандарға арналған бұрылу механизмдерінің кинематикалық
Жүк көтергіш механизм және жебе жай өзгерту механизмі электрлік
Сүрет 2.6. Жүк арба кинематикалық сызбасы: а— жебелік.
білікте орналасқан 4. Сүйеуге арналған дабыл осьтары тірек
Генератор білігінде кезең айналдырушы артынан көрінеді дене тірісіз
Қайсысыз крандық жүк арбаларда алу бірнеше жылдамдық ( ауру
Кабиналардан мұнаралық крандармен басқарады, крандарда мұнаралар ішінде мұнаралармен
Басқару пульттарының әр түрлі конструкциялардың қолдануы салынған ғимараттардың бөлшектердің
Жүк көтергіш машиналармен басқару әр түрлі жүйелері белгілі, қайсылардың
Екі оператор ауыса краншы орнына кранмен басқарады: анау та-
Жүк алғыш лайықтаудар.
Сүрет а соғылған немесе штампталған
Жүк көтергіш машиналардын өнімділігі анамен жоғарырақ, немен құрылғылардын жүк
Жүк алғыш құрылғыларға келесілер кіреді: сәйкестік жүкке және жұмыс
Жүк алғыш ен кен қолданылатын әмбебабтармен лайықтаулармен жүк
Жүк таситын ілмектер темір соғумен немесе штамптаумен әзірлейді аласа
Перспективалық көбірек барлық дефектоскопия құралдарынын құйылған ілмектердін қолдануы тұрады,
Даярлаудан кейін ілмек беріктікке сынайды, онын номинал жүк көтерімділігі
Стандартты ілмек қолдануы жанында (лайықты жүк көтерімділігі) ілмек
Жебелі барлық жүк таситын ілмектері, кранмен монтаж және мұнаралық
Крандарға арналған үлкен жүк көтерімділігінін пластикалық қолданады бірмүйізді
Сүрет 3.3. Ілмекті салпыншақ: қалыпты;
Сүрет 3.2. Ілмек серіппелі жанасу қорғанымен:
1- серіппе ;2- ілгешек
Ілмектер жүк көтергіш машина иілгіш жүк таситын элементімен қосады
:
Айырып танудын ілмекті екі үлгісі салмақты — қалыпты
сүрет 3.3
қайда
Траверстін соныларда бастырма стопорлық, оның біліктік ауыспалылық кедергі болады,
Сурет 3.4. Қоршалу құруы арқан одақ.
Қысқартылғандарды салпыншақ ( сурет 3.3, Б ) полиспаста одақ
Ілмек
Жүк таситын ілмектер басқа жүк көтергіштерді машиналарында бүтіндер
раманы сияқты ілмектін есептейді (статикалық емес анықталатын жүйе),
майысуға және осьтардын бүгілісіне тексереді. Жайлы оған
Жүк орап байлауына арналған жүк көтергіш ілмегіне оны жабыстыру
Жүк таситын және ауыр құрылғылардың элементтері
Полиспасттар
Блокты қозғалатын және қозғалмайтын полиспастты жүйені атайды, иілгіш байланыспен
Дәл осылай арқандар сияқты, қолданылатындар жүк көтергіштерді машиналарда, абсолютті
(сүрет 4.1,б). Арқан қаттылық онын диаметрінен тәуелді болады, конструкциялар,
Сүрет 4.1. Одақ :
а — одақ осьпен жылжымалысыз; б — одақ арқан
в — арқан жылдамдық еті тірісіз одақ; г —
Қаттылық пластинкалы шынжыр топсаларында қажалу күштерінін кедергісімен негізінде
қайда R=D/2- радиус блок жылғасынын ;
;
қайда N - одақ осына жүкті тиеу, бірдей Sсбег
Мөлшерлері анықтама жанында қайсысыз жорамалмен қабыл алуға болады
Тосу мынау теңдеуге арақатынас, аламыз:
Одақ пайдалы әрекет коэффициенті - мынау көніл болу өрмелеген
Формула талдауы көрсетеді, не немен көбірек бұрыш одақ құлашынын
Жүгіру кезінде жылдамдық еті тірісіз одақ арқанымен қуалаушы және
7_
Сүрет 4.2. Күш беретін полиспастпен
Жүгіру жайылған схемасы одақ арқанымен дараны ( қарапайымды) полиспастамен
S0=GГР/a,
қайда GГР - жүк салмақ; а – кесілген арқан
Көтеру жанында немесе жүк түсіруінде, егер күштары еске алыну
арқан сонғы еті тірісіз бекітілген бұтақ керуі бірдей. Тендік
Егер полиспастеде арқан бұтақ бағытталған бұрыш астында орналасқан
Арқан бөлек бұтақ керулері аралық арақатынас жүк көтеруі жанында:
; ; ; ….;
қайда - одақ кпд.
Арақатынастын бұлар қолдана, аламыз:
;
Геометриялық прогрессия сомасын есептеп ( тұтқаларға айтылу), арақатынас анықталатын
;
Керу арқан Sбаp, әкелгенді Б дабылына ( сүрет 4.2),
;
Жүк түсіруі жанында Sa барынша көп керуі болады
;
КПД полиспаста, еселілік бар болушы а, бүтінде жұмсалғанға h
;
Полиспаста жүйесінде барынша көп керу мыналар жанында жүк көтеруі
;
Қозғалмалы блок, еселілікпен полиспаст сияқты анықтап қарауға ереді а
Полиспастапен дараларды ( сүрет 4.3, а, б) арқан түбі
еселіліктін ( а) конструкция еті тірісіз элементінде, ал тақ
Сүрет 4.3. Полиспастың сұлбалары:а -екідүркін мен дара; б -дара
Қолданылатын жүгі қатал тік көтеруі қамтамасыз етуіне арналған
Теңдеу блогы көтеру жанында және жүк түсіруінде әдеттегі айналмайды
Есеп-қисапқа жоғарырақ ұқсас келтірілген полиспастамен қосарланған есеп-қисап жүргізеді үшін
vгр жүк көтеру жылдамдық және арқан жылдамдық, дабылға байлайтын,
Дәл осылай, егер жүк көтеруіне арналған бірдін және ананы
Сүрет 4.4. Шапшаң полиспасттың схемасы
Полиспастымен шапшаң (сүрет 4.4) құйып алады күш беретіндердін полиспасттың,
Д а б ы л
Дабылдар көп қабатты және бір қабатты арқан үшін босатады.
Контакті биік арқан төменгі қабатында орау жанында көрінеді
Арқан көп қабатты орауына бірінші қабат жатады бұрандалық сызық.
Сүрет 4.5. Көп қабатты арқан сұлбасы:та - әдеттегі орау:
Үлкен жылдамдық арқан қозғалыстары дабыл дірілдеулері көрінеді және арқаннын.
Мына жүйемен арқан ораушы жанында бар шенбері бана
Көп жағдайда жүк көтергіштерді машиналарда қолданады арқан бір
t = d + (2…3) мм, қайда d -
Сүрет 4.6. Кішкене қанау профилі үшін арқан бір
Крандардын грейферлік дабылдарына жалпы тағайындау крандарынын дабылынын айырмашылық кішкене
Үшін дабылға арқан дұрыс салулары, сонымен қатар арналған
Сүрет 4.7. Арқан орналастырушының сұлбасы .
сүрет 4.7, а, одақ арқылы 1 мүмкіншілік бар болушы
Бұзып жарып жету мына оқиғада арқан дабылға қуалайды
Дабылдар шойыннан немесе болаттан орындалады және пісірілгендермен болаттан.
Б л о к т а р
Құюмен, дәнекерлеумен немесе штамптаумен арқандарға арналған блок болаттан әзірлейді.
Сүрет 4.8. Блок жылғалары:
а - жылға профилі; б - жылғалар, қапталған
немесе болатта 45, және үшін пісірілгендердін –төмен емес, немен
R= (0,53…0,56) d; H= (1,4…1,9) d; r=0,2d.
Сақтау жанында бұларды шарттарды арқан ауыс кете алады жалпақ
0,2 d терендікке жылға тозық жанында блок ауыстыруға жатады,
Тежеуіш. Жалпы талаптар
Тежеу құрылғыларының топтастырылуы
Жүк көтергіш машиналардын механизмдері сенімді тежеу құрылғылармен міндетті тиісті
Күшейте түскендік жоғарылауына арналған механизм жұмыстары дәуір тор
Механизмдердін тежеуі электрлікпен сияқты электрлік келтірумен жүзеге асыруға болады,
Тежеу кезен анықтамасына арналған тиісті белгілі болу:
1) мінез-құлық және механизм жұмыс тәртібі;
2) конструктивтілер және нәсілдердін жұп тап осылар механизмнін:
3) орын тежеуіштін механизмі кинематикалық сұлбасына ( тежеу кезен
Тежегіш жанында тежеу білікте кезен айналдырушы, жұмыс істейтін
Тежеу білік айналу жиілігі;
6) Қолдануы жанында тежеуіштердін контрукциялардын тежеу шкив айналу
Топтастырылады көтергіш - транспорттық машиналарынын тежеу құрылғылары келесі
Конструктивті орындалумен жұмысшылардын элементтері: тежеуіш құдықтық - жұмысшы элементпен
әрекет принцибімен: автоматты тежеуіштерге (электр-магниттік, электрогидравликалық немесе электромеханикалық келтірумен,
3) тағайындаумен: тежеуіш стопорлық, өндіретін соналардын механизм, және
4) мінез-құлық күш әрекеттері, басқарушы тежеуішпен: нормалы жабық тежеуіштерге,
Бәріне тежеуіштерге олардың конструкциясынан тәуелдісіз келесі негізгі талап:
Тежеу шкив әдеттегі қондырады механизм жүрдек білігіне, қайда ен
Құдықтық тежеуіштер
Көтергіш - транспорттық машиналарда қолдану ауру тауып алады
Сүрет .5.1. Құдықтық тежеуіштер:
а - бірқұдықты; б - қосқұдықты.
Бірқұдықты қарапайым тежеуіште ( сүрет 5.1, а ) тежеу
қажалупары
Шойын және болат шойынмен ……………………....0,15
Тоқылған тежеу таскендірлі бау
Шойын және болаттын …………………………………0,35
Жаншып қақталған бау шойынмен және болаттын .…0,42
КФЗ пластмасса, КФЗМ шойынмен ..............................0,22
Анау ғой, болатпен ……………………….......0,29
Ыстықформовалық фрикциялық материал
(каучукта ) шойынмен және болаттын ...........................0,32
Ағаш шойынмен ……………………….....0,30
Ағаш болатпен ……………………….....0,25
Тері шойынмен және болаттын ……………….0,20
қола шойынмен және болаттын …………………….0,17
ќола ќоламен ………………………....0,18
Болат текстолитпен ………………………………........0,15
Болат талшық ……………………….....0,17
Егер күш кезен көбірек кезен қозғалушы күштін, іс істеймін
Тежеу кезен, тежеуішпен бірқұдықтымен жасалынушы,
қайдан шкивке негіз басу қажетті күші:
Р күш, тежеуіш тұйықтаушы, шарттан бірдей рычаг салыстырмалы
Белгілер «+» немесе «—» тежеу шкив айналулары тендеуде бағытпен
Ленталық тежеуіштер
Ленталық тежеуіштерде тежеу кезен результы жасалады фрикциялық материал
Жанында T=Pefa/(efa— I); t = P/(efa—1), қайда P =
Бұларды арақатынастардын тежеу кезен, ленталық тежеуішпен нығайтылушы,
; қайда R=D/2.
Сүрет 5.2.
Ленталық тежеуіште күштерден әрекет схемасы.
Дәл осылай коэффициент сияқты дәрежелері қажалудын көрсеткішке кіреді
Келтірілгендерді жоғарырақ Эйлера тәуелділіктерінде шамаланады, не біркелкі, абсолютті иілгіш
В енін мүмкін қысыммен тағайындайды:
Нақты р қысым ағымдағы ( сүрет 5.2) аралық баумен
қайда S керулері мағына - ағымдағы, өзгеретінді t ең
Біркелкіліксіз артынан қысым таратулары доғасымен анау фрикциялық материал
Сурет 5.2. Қарапайым ленталық тежегіштер сұлбасы.
Жуандық болат тежеу б баулары Т барынша көп күшымен
Қарапайым ленталық тежеуіште (сүрет 5.2, а) күші үлкен
Жүк салмақ, қажетті созға арналған тежеу кезен:
Осьтік басатыны бар тежегіштер
Бұларды тежеуіштерде күш, жасаушы тежеу кезен, іс істейді бойлай
Диск тұлғалыларды тежеуіштерде (сүрет 5.3) айналдырушыларға 1 қажалу қажетті
Диск тұлғалы тежеуіштердін жетіспеушіліктеріне қажалу бетінен жылулық бұру қиындық
Диск тұлғалы тежеуіш ішкі радиусі RB ( сүрет 5.3)
;
Сүрет 5.3. Диск тұлғалы тежеуіш серіппелерден тұйықталумен және электр-магниттік
Біліктік күші N, айналып кетусіз Мт арналған мамырдын,
қайда т - сан буы қажалу тейі; f
Жүк көтеру және жебе ұшу механизмі
Жүк көтеру механизмдерінің сұлбасы
Көтеру механизмдері әдеттегі (сүрет 6.1) түзелуді тісті цилиндрлік немесе
Муфталар каталогтарға және анықтамаларға жиналып алынады , есеп айыратыннын
Механизмдерде фрикциялық немесе жұдырық қосылатын муфталармен (әдеттегі егер бір
Сүрет 6.1 Көтеру механизм схемасы электрлік келтірумен.
үлгі автомобильдіктерді крандарда және т . п .) тежеу
Госгортехнадзор ережелеріне сәйкес көтеру механизмдері үшін және дәл
Механизмдерде фрикциялық және жұдырық муфталардын қолдануы, арналған адамдардын көтеруіне
Дабыл қосуларынын түрлері маңыз редуктормен көрсетеді ықпалын жасау көтеру
Қосудын, орындалғандар тап осы схемамен, жұмыста сенімділікпен, монтаж ынғайлылық
Сурет 6.2. Муфтанын тежеу шкивпен:
а -МУВП муфта конструкциясы; б — электр қозғалтқышы қосуы
Мына оқиғада тісті донғалақ бекітіп қояды дабыл білігінде (
Сүрет 6.3. Схеманын дабыл қосулары редуктормен.
Механизм жебе ұшу өзгертулері
Жебелік ұшуды өзгерту және айналдыратын крандарды өндіреді немесе арбаша
қайда GГР - жүк салмақ; Gc - жебе салмақ;
Конструкциямен механизмдерді ұшу өзгертулері полиспасталық арқанмен көтеру механизмдеріне
Сүрет 6.4. Жебе ұшу өзгерту механизм схемасы иілгіштік байланыспен
Крандарға арналған, биік жылдамдық жұмыс істеушілердін, көрсетілген күштардын басқа
Арқан барынша көп керуі дабылда, барынша көп ұшуына лайықты,
қайда а - полиспаста еселілігі; - кпд
h=h1—h2 (сүрет 6.4). Дабылға арқан орауы орташа жылдамдықпен анықталады:
қайда - арқан ұзындық, дабылға оралатын;
Ең үлкен қуаттылық (кВт) орналастырылған қозғалыс жанында, Smax (Н)
Жебе көтеруі сонғы ажыратқышпен жоғары шектеледі, дәл осылай жебе
Сүрет 6.5. Механизмдердін схемалары ұшу өзгертулері
Механизмдердін схемалары 6.5. суретте қатты кинематикамен байланыспен жебемен келтірілген
Секторлы механизм ( сүрет 6.5, г ) болу тісті
Кривошипті - шатундық механизм ( сүрет 6.5, Е )
Механизмдер қатты кинематикамен байланыспен жебесімен дейсттін астына жебе өздігінен
Жылжу механизмі
Жылжу механизмдері горизонтальдық жазықтық жүк ауыспалылық үшін қызмет етеді.
Қозғалтқыш донғалақтары бар жылжу механизмдерінің құрылысы
Крандар және крандық арбашалар сүйенеді өтетіндерді донғалақ. Орманнын,
(бастаушылармен), ал қалғаны донғалақ - бойдақ (жетектегілермен), оқиғаларды мүмкін,
Конструктивті бір түрлары бірнеше крандардын жылжу механизмдері болады.
Жылжу механизмдері орталық келтірумен жайбасар трансмиссиялық топырлап кіру (сүрет
Жылжу механизмі орталық келтірумен тез жүретін трансмиссиялық
Сүрет 7.1. Крандардын жылжу механизмдерінің схемалары :
а - жай жүретін трансмиссиялық топырлап кіру; б -
Өтетіндерді донғалақ тіс нығайған, қосылғандар тісті донғалақ, орналасқандармен трансмиссиялық
Жылжу механизмдері жеке-жеке келтірумен. Көпшілікті кран даярлау енбек сініргіштік
Жүк көтергіш машиналардың механизмдерін есептеу.
Жебенің ылди арқасында ұшу өзгерту механизмін есептеу (сүрет 8.1).
Ен аз ұшу жанында: ылди бұрыш жебе полиспастасы полиспастамен
Жебелік ылди ен үлкен бұрышы тікке жебе топсасы
= 29°. Ара қашықтық және осьпен кран айналулары (
Сүрет 8.1. Жебелік полиспастеде жігер анықтамасына арналған схема.
Полиспастамен жүк таситын еселілік =2, онын
горизонталь сырқыра =
Тіктін:
Жебе аударма уақыты шеткі төменгінін шеткі үстіге оны
Жебелік полиспастеде жігерлер анықталатын үшін шеткі төменгі және шеткі
;
Жебе шеткі жоғарғы жайы жанында:
Жебелік полиспаста еселілігін қабыл аламыз , одақ
= 0,98 ( сүрет 8.1). анықталатын КПД полиспаста
= 0,95 • 0,98 = 0,94;
қайда блок КПД :
және КПД полиспасттың: =
Жебелік полиспастты арқаны бұтақ жігер, жебе шеткі төменгі жайы
;
жебе шеткі жоғарғы жайы жанында:
;
Арқан бұтақ орта есеп айыратын жігер, баға қуалаушынын
Жебелік полиспаста жүруі:
Арқан ұзындық, дабылға байланатын: lк
Дабылға арқан орау орташа жылдамдық:
Қозғалтқыш қажетті қуаттылық:
қайда = =0,85- кпд механизмнін;
(бағдарлық).
Табл. I.9.1 үлгісі фазалы роторымен крандық электр қозғалтқышын тандаймыз
Арқан жарылатын жігері анықталатын:
F = = 56517 • 5,5 =
қайда k - беріктік қор коэффициент, k =5,5 -
Табл. I.9.2 жарылатын жігермен 22.5-Г-1-Н-1568 ГОСТ 7665—80
Дабыл диаметрі және блок: D = =24·18
қайда d - арқан диаметрі; е=18 - коэффициент, машина
( табл .8.2).
Формуламен қолдану дабыл диаметрі рұқсат етілу:
Dб = 0,85D = 0,85 432=367мм.
Dб =390мм қабылдаймыз (стандарт қатарногосы), табл. 8.3 сәйкес
Дабыл жұмысшы ұзындық:
Дабыл айналу жиілігі:
Ұшу өзгерту механизм қойылатын талап қолдан-колға берілетін саны:
и=n/nб= 945/23,35 =40,47.
Редуктор тандауына арналған есеп айыратын қуаттылық:
Рр= kpP=1·19,5 = 19,5 кВт:
қайда kp=1- коэффициент, редуктор жұмыстары шарттар еске алған
( табл .8.4).
Табл. I.9.3 өлшемі редукторын тандаймыз Ц2-400 қауырсында
Дабыл айналу нақты жиілігі:
Дабылға арқан орау нақты жылдамдық:
Мынау жылдамдық стандартты мағынадан құйып алады (табл.8.5) 6%, не
Жебе аударма нақты уақыты шеткі төменгінін шеткі жоғарғы жайға:
маныздысыз берілгеннін құйып алады.
Қозғалтқыш номинал кезен:
Тном = 9550 = 9550
Қозғалтқыш барынша көп статикалық кезен:
қайда z=1- сан арқан бұтақ, дабылға байланатын.
Мына кезен құрастыратын муфтаны тандаймыз. Муфта есеп айыратын кезен
Тм = 295,7 · 1,4· 1,2 = 496,8
қайда k1=1,4- коэффициент, механизм жауаптылық дәреже еске алған; k2=1,2-
( табл .8.6).
Қозғалтқыш ен аз статикалық кезен:
Қозғалтқыш орта шығаратын кезен:
қайда электр қозғалтқышы шығаратын кезен барынша
Табл. I.9.4 тежеу шкивпен 800 Н·м. және
= 0,312 + 0,6 =0,912 кг·м2.
Жүйе айналған көпшіліктерінін селқостық кезен және жүкты апарып бер
Жебелері ұшу жанында
қолдан-колға берілетын сан:
Сүрет 8.2. Кран есеп айыратын схемасы.
қайда - жантайған жебе шеткі жайлары аралық
=
Механизм жіберу уақыты жебелік полиспастеде барынша көп жігер жанында
.
қайда коэффициент, механизм келтіруі айналған көпшіліктерінін
Жіберу уақыты жебелік полиспастеде ең аз жігер жанында:
Не тап осы табл. 8.7. үлгілі талапқа сай болады.
Жағымсыз ең тежеуіш тандауы оқиға үшін жасаймыз жебе
Статикалық кезен тежеу жанында (есептеледі, не тежеуіш қозғалтқыш білігінде
қойылатын талап тежеу кезен:
қайда механизмге арналған тежеу қор коэффициенті
Табл. I.9.5 тежеу шкиві диаметрімен D= 300
ТКТ-300 үлгі тежеуішін тандаймыз және тежеу кезен 500
Кезен барынша көп және ең аз әрекет жанында тежеу
Ең аз тежеу кезен (жебе ен аз ұшуы жанында):
Тежеу уақыты жебенің барынша көп жігер жанында полиспасте
тап осы табл. 8.7. үлгілі талапқа сай болады.
Тежеу уақыты жебелік полиспасте ен аз жігер жанында:
Мәлімет материалдары
Табл. 8.1. Коэффициент одақ пайдалы әрекеттері.
Айгөлек үлгісі
Жұмыс шарттары
Сырғанаудын
Жаман майлау, жоғары қызу 0,94 0,884 0,83 0,782 0,74
Нормалы майлау
0,96 0,922 0,885 0,85 0,815 0,785 0,75 0,72
Тербелудін
Жаман майлау, жоғары қызу
0,97 0,941 0,913 0,886 0,86 0,835 0,81 0,785
Нормалы майлау
0,98 0,96 0,942 0,922 0,905 0,885 0,87 0,85
Табл. 8.3. Мөлшер дабылдардын кішкене қанаулардын профилінін, мм.
Арқан диаметр d, мм
Радиус
r Терендік
h Адым
t Арқан диаметр d, мм
Радиус
r Терендік
h Адым
t
7,4…8 4,5 2,5 9 21,5…23 12,5 7 26
8…9 5 2,5 10 23…24,5 13,5 7,5 28
9…10 5,5 3 11 24,5…26 14 8 29
10…11 6 3,5 12,5 26…27,5 15 8,5 32
11…12 6,5 3,5 13,5 27,5…29 16 9 34
12…13 7 4 15 29…31 17 9,5 36
13…14 7,5 4,5 16 31…33 18 10 38
14…15 8,5 4,5 17 33…35 19 10,5 40
15…16 9 5 18 35…37,5 21 11,5 42
16…17 9,5 5,5 19 37,5…40 22 12 44
17…18 10 5,5 20 40…42,5 23 13 48
18…19 10,5 6 22 42,5…45,5 25 14 50
19…20 11 6 23 45,5…47,5 26 14,5 52
20…21,5 12 6,5 24
Табл. 8.4. Мағына редукторларына арналған kp коэффициентінін РЦ-150А
Жүкті тиеу мінез-құлық
Редуктор жұмыс тәртібі
Толассыз; тәуліктерге жұмыс ұзақтық, ч.
Орташа үзілуі үзілмелі женіл немесе толассыз;
0,5 ч және тәуліктер
24 8 3
Тынық 1,25 1,0 0,8 0,7 0,6
Біркелкі түрткілер 1,5 1,25 1,0 0,8 0,7
Күшті түрткілер 2,0 1,75 1,5 1,25 1,2
Табл. 8.6. Мағына коэффициентінін k1 және k2
Механизм атысы
k1 k2 тәртіптер
Л С Т Вт
Көтерудін 1,3 1,1 1,2 1,3 1,5
Жылжудын 1,2
Ұшу өзгертулері 1,4
Бұрылудын 1,4
Табл. 8.7. Жіберу бағдарлық уақыты және көтеру механизмдерінін тежеуінін
Механизм атысы Уақыт, с.
Жүк көтеру механизмі жүк көтеруі жылдамдық жанында: жіберудін
тежеудін
Кемірек 0,2 м/с 1…2 1,0
Көбірек 0,2 м/с 1…2 1,5
Жылжу механизмі:
Краннын 5…8
Арбашанын 1,5…5
Табл. I .9.1. Крандық электр қозғалтқыш МТF фазалымен ротормен
Электр қозғалт-қышы үлгісі Қуаттылық білікте, кВт Айналу жиілік, мин
Барынша көп кезен, Нм
Ротор селқостық кезен, кгм 2
Электр қозғалтқышы көпшілік, кг
ПВ==15%
ПВ==25%
ПВ==40%
ПВ==60%
30 мин 60 мин
1 2 3 4 5 6 7 8 9
МТF 001-6 2
800
1,7
850
1,4
1,4
885 4,0 0,021 51
1,2
1,2 910
МТF 012-6 3,1
785
2,7
840
2,2
2,2
890 5,7 0,029 58
МТF 111-6 4,5
850
4,1
870
3,5
3,5
895 8,7 0,048 76
2,8
2,8 920
МТF 112-6 6,5
895
5,8
915
5
5
930 140 0,068 88
4
4 950
МТF 211-6 10,5
895
9
915
7,5
7,5
930 19,5 0,115 120
6
6 945
МТF 311-6 14
925
13
935 320 0,225 170
11
11
945
9
9 960
МТF 312-6 19,5
945
17,5
950 480 0312 210
15
15
955
12
12 965
МТF 411-6 30
945
27
955 650 0,5 280
22
22
965
18
18 970
МТF 412-6 40
960
36
965 950 0,675 345
30
30
970
25
25 975
МТF 311-8 10,5
665
9
680 270 0,275 170
7,5
7,5
695
6
6 710
МТF 312-8 15
680
13
695 430 0,387 210
11
11
705
8,2
8,2 720
МТF 411-8 22
685
18
700 580 0,537 280
15
18
710
13
15 715
МТF 412-8 30
705
26
715 900 0,75 345
22
26
720
18
22 730
Табл. І .9.3. Үлгі цилиндрлік горизонтальдық екі сатылы редукторлары
Редуктордың өлшем үлгісі
Ц2-250 Ц2-300 Ц2-350 Ц2-400 Ц2-500
қолдан-колға берілетін сан
Жылдам салқын білік айналу жиілік, мин-1 Тәртіп
Жұмыстын
қуаттылық жүрдекпен білікке, кВт
номи-
наль-
дық Факті-
лік
1 2 3 4 5 6 7 8 9
50 50,94 750 Л 6,3 9,9 15 29,2 50
С 4,2 7,4 11,1 19,4 37
Т 2,42 3,9 5,9 7,9 18,75
ВТ 1,67 2,63 3,96 7,7 13,5
1000 Л 8,2 12,5 20 39 67,2
С 5,66 9,5 14,2 19,3 45,5
Т 2,87 4,75 7,25 9,6 22,9
ВТ 2,2 3,52 4,86 10,3 13,9
1500 Л 11,5 18,5 27,5 54,5 94
С 7,66 11,2 18,4 25,7 59,6
Т 3,8 7,6 9,2 13,6 32,2
С 8,1 14,6 21,8 28,1 64
Т 4 7,8 12,4 14,2 32,3
ВТ 3,54 5,67 8,31 14,55 28
1500 Л 17 27,5 40 61,6 139
С 10,3 19,3 30,2 31,4 77
Т 5,7 13,5 16,7 16,8 43
ВТ 4,45 6,88 9,5 18,6 34,8
25 24,9 750 Л 12,5 19 30 60
С 9,25 16,1 22,4 35
Т 5,6 9,7 13,5 17,5
ВТ 3,36 5,3 7,95 15,6
1000 Л 14 20 36 70,5
С 11,7 18,3 27,1 42,2
Т 6,15 9,3 14,5 21,1
ВТ 4,05 6,36 9,53 18,75
1500 Л 11,5 33 54 96
С 16,3 21,2 39,5 45
Т 8,2 16,2 19,4 27,8
ВТ 2,6 4,22 6,17 12,1 21,2
40 41,34 750 Л 7,5 11,5 18,4 36,2 62
С 5,6 8,3 13,4 23,2 42,2
Т 2,85 4,5 6,8 11,1 22,4
ВТ 2 3,19 4,77 9,25 16,1
1000 Л 9,8 14 22 43,5 75
С 6,95 11,2 16,3 28,1 55
Т 3,43 5,9 8,2 14,2 27,5
ВТ 2,39 3,81 5,56 11,1 19,4
1500 Л 13 21 31,5 62 107
С 8,85 12,3 22,5 31,4 70,2
Т 4,5 8,9 10,7 16,8 35,8
ВТ 3,02 4,72 7,15 14 23,6
31,5 32,42 750 Л 10,5 14,5 20 48,5 83
С 6,62 10,4 16,6 23,2 52,7
Т 3,6 6,4 10,3 11,1 26,3
Табл. І .9.4. Серпінді втулкалы - саусақ муфта
Нөмір
муфтанын Ен үлкен тапсырылған кезен айналдырушы Н · м
Тежеу шкив ені D, мм
Муфта массасы, кг
Муфта момент инерциясы,
кг · м 2
1 500 200 95 25 0,125
2 800 300 145 60 0,6
3 5500 400 185 125 2,25
4 7000 500 210 175 5,0
Табл. І .9.5. Электр-магниттік құдықтық тежеуіш. Техникалық мінездеме
Параметрлер
Тежеуіш өлшем үлгісі
ТКТ –
100 ТКТ-
200/100 ТКТ-
200 ТКТ-
300/200 ТКТ-300
ТКП-
100 ТКП-
200/100 ТКП-
200 ТКП-
300/200 ТКП-300
Тежеу шкив диаметр, мм 100 200 200 300 300
Ең үлкен тежеу кезен, Н м
ПВ=25% жанында 20 40 160 240 500
ПВ=40% жанында 20 40 160 240 500
16 32 125 190 420
ПВ =100% жанында 11 22 80 120 200
Тежеуіш массасы, кг 12 25 37 68 92
12,5 25 34 65 84
Ескертудін: 1. ТКТ – тежеуіштін өзгергіш ток электр-магниттерімен;
ТКП – тежеуіштін тұрақты ток электр-магниттерімен.
2. Алымыда – ТКТ арналған көрсеткіштер, бөлгіште – ТКП
Қолданылған әдебиеттер
Справочник по расчетам механизмов подъемно-транспортных машин: Учебник для студентов
Подъемно- транспортные машины: Учебник для студентов вузов / Под
3. Теория, конструкция и расчет строительных и дорожных машин:
407 с.
50 3 14.12.2009 14.12.2009 14.12.2009 14.12.2009
48
1
- 1 -
52 48 14.12.2009 14.12.2009 14.12.2009 14.12.2009
48
Күні
Қолы
№ құжат
Бет
Өзг.
Бет
Қалыбек А.
Беттер
Орындаған
Тексерген
Жүк көтергіш машинаның механизимін есептеу
Нариков К.
Бет
3
Күні
Қолы
№ құж.
Өзг.
Уч. сан
Бет
Стадия
БҚАТУ
СТЭ-31
50