Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Тауарлық материалдық құндылықтардың есебін қоймада және бухгалтерияда
Тексерген:______________
Орындаған:_____________
Астана 2009
Ж О С П А Р
КІРІСПЕ....................................................................................................................3
І. МАТЕРИАЛДЫҚ ҚОРЛАРДЫҢ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
1.1Қоймалардағы және бухгалтериядағы материалдық қорлар есеп түрлері....5
1.2Қойма шарауашылығын ұйымдастыру және материалдық заттардың қоймадағы есебі.......................................................................................................8
ІІ. ТАУАРЛЫҚ МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫҢ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ ЕСЕБІ
2.1 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі................................................11
2.2 Материалдық қорлардың бухгалтериядағы есебі.........................................14
ІІІ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ МАТЕРИАЛДЫҚ ҚОРЛАРДЫ ҚҰЖАТТЫҚ
3.1 Материалдық қорларды түгендеу.....................................................................21
3.2 Материалдық қорлар шоты бойынша жүргізілетін операциялар................23
3.3Тауарлы –материалдық қорлар есебін жетілдіру жолдары...........................25
ҚОРЫТЫНДЫ........................................................................................................30
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................................31
Кіріспе
Курыстық жұмыста мен Қоймалардың түрлерімен, осы қоймалардағы материалдық
Курыстық жұмысымның кіріспе бөлігінде қоймаларға олардың түрлеріне қысқаша
Өндірістік қорлар мен ауыл шараушылық өнімдерінің түгелдігі мен
Қоймалардың орналасқан орын жағдайларына байланысты орталық қойма және
Барлық жағдайларда материалдық қорлар белгілі бір адамның жауапкершілігіне
Қоймадағы карточкаларда сандық есеп қана жүргізілсе, бухгалтериядағы карточкаларда
Барлық қоймаларда сақталатын материалдық құндылықтардың кіріс және шығыс
Есепті қабылдайтын бухгалтерлік – барлық кіріс-шығыс құжаттарының
Материалдар өздері сақталынып тұрған
Ал енді бухгалтериядағы материалдық құндылықтардың талдамалық есебі сандық
Курстық жұмыстың мақсаты: қоймадағы және бухгалтериядағы материалдық құндылықтарды
Курстық жұмыстың міндеті:
-қоймалардағы және бухгалтериядағы материалдық қорлар есеп түрлерін анықтау;
-қойма шарауашылығын және материалдық құндылықтардың қоймадағы есебін ұйымдастыру;
-материалдық құндылықтардың қоймадағы бухгалтериядағы есебін талдау;
-материалдық құндылықтарды түгендеу;
-материалдық қорлар шоты бойынша жүргізілетін операцияларды зерттеу.
І. МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫҢ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
1.1. Қоймалардағы және бухгалтериядағы материалдық құнды-лықтар есеп түрлері
Қойма шаруашылығының жақсы жағдайы туралы материалдық қорлардың есебін
Қойма ішінде материалдардың әрбір тобы, топшасы мен түрі
Бірінші әдіс-сандық –сомалық есеп әдісі. Осы әдіс негізінен
Екінші әдіс- сальдолық (жедел-бухгалтерлік) әдіс. Материалдық құндылықтардың есебін
Бұл әдіс кезінде:
-бухесеп жедел есепке негізделеді және онымен тығыз байланысты;
-қоймадағы және бухгалтериядағы есепті жедел салыстыру, демек есепті
-есептік бағаларды қолдану ай сайын қорлардың орташа құнын
Бұл түгендеу жүргізуді жеңілдетеді және есептің жедел функцияларын
Үшінші әдіс –материалдық есеп берулер әдісі. Қойма меңгерушісі
1.2 Қойма шарауашылығын ұйымдастыру және материалдық құндылықтардың қоймадағы
Өндірістік қорлар мен ауыл шараушылық өнімдерінің түгелдігі мен
Қоймалардың орналасқан орын жағдайларына байланысты орталық қойма және
Барлық қоймалар тиісті өлшеу құралдарымен және өрт сөндіру
Минералдық тынайтқыштар қоймасы минералдық тынайтқыштарды қолдану
Барлық жағдайларда материалдық қорлар белгілі бір адамның жауапкершілігіне
Барлық қоймаларды сақталатын материалдық қорлардың кіріс және шығыс
Кітаптар мен карточкелер мен бір жылға ашылады.
Қоймада сақталынатын заттадың әр түріне жеке каторчкілер ашылу
Есепті қабылдайтын бухгалтерлік – барлық кіріс-шығыс құжаттарының
ІІ. ТАУАРЛЫҚ МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫҢ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ ЕСЕБІ
2.1 Материалдық құндылықтардың қоймадағы есебі
Материалдар өздері сақталынып тұрған
Қоймада материалдық құндылықтар түрлері, сорттары бойынша бөлек сақталуы
Қоймада материалдық кұндылықтардың тек қана сандық есебі
Қойма қызметкері немесе қойма меңгерушісі алынған карточкаға материалдық
Айта кететін жағдай, ай соңында бухгалтерияға ондағы көрсетілген
2.2 Материалдық құндылықтардың бухгалтериядағы есебі
Қоймадан тізілім бойынша келіп түскен құжаттар алдын ала
а) Өткен айдағы ведомосте алынған ай басындағы қалдық;
ә) Құжаттарды өткізу тізілімінен ай ішіндегі топ бойынша
б) Құжаттарды өткізілу тізілімінен ай ішіндегі топ бойынша
в) Есептеу жолымен анықталған ай соңындағы қалдық.
Жинақтау ведомосі бухгалтерия мен қойма есебінің деректерін салыстыру
№10 ведомостің екінші және одан кейін бөлімдері материалдық
Есепті кезеңнің соңындағы материалдық қорлар қалдығының есептік құнына
Қалған сома есептік бағалары бойынша есептен шығарылған баланыстық
а) 7470 -шотқа – есептелген процентпен;
ә) 8110 -шотқа - әдетте, қалған сома.
Егер 8310-шотқа көптеген материалдар есептен шығарылатын болса, онда
1300 бөлімшенің дебеттелетін шоттарының бағамдарында нақты құнның орнына
Материалдардың бухгалтериядағы талдамалық есебі сандық және ақшалай өлшемде
Айырмашылығы: Қоймадағы карточкаларда сандық есеп қана жүргізілсе, бухгалтериядағы
Ай соңында қойма меңгерушісі осы тізімдемеге қоймадағы карточкалардан
Бірінші бөлімде кіріске алынған материалдардың жиынтық өзіндік құны
Екінші бөлімде әрбір қойма мен материалдарға жауапты тұлғалар
ІІІ ҚОЙМАДАҒЫ ЖӘНЕ БУХГАЛТЕРИЯДАҒЫ МАТЕРИАЛДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ҚҰЖАТТЫҚ
3.1 Материалдық құндылықтарды түгендеу
Қазақстан Республикасында осы күнгі қолданылып жүрген ереже бойынша
Жылдық есеп беру (жыл аяғында) алдында маусыммен жұмыс
Материалдық қорларды міндетті
Кәсіпорын басшысының бұйрығымен түгендеу жүргізу оның басталуы және
Түгендеу - бұл барлық материалдардың әрқайсысын біртіндеп санап
Түгендеу комиссиясы барлық артық немесе кем шықкан материалдар
Материалдық-қорлардың бекітілген мөлшерден артық кем шыққаны, сондай-ақ олардың
Сондай-ақ қателіктің аттары, сорттары, өлшемдері алмасып кеткен материалдардың
Кәсіпорындағы материалдық-қорларды түгендеу нәтижесі бухгалтерлік есепте түгендеудің біткен
3.2 Материалдық құндылықтар шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№ Операциялар мазмұны Дебитте-летін шот Кредиттлетін шот
1 2 3 4
1. Жабдықтаушылар мен жеткізушілерден келген материалдар есеп айырысу
бас шот 3310
2. Сатылып алынған материалдардың құны кассадан (қолма-қол ақшамен)
3. Есеп беруге тиісті тұлғалар арқылы сатылып алынған
4. Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан өтеусіз (тегін)
5. Негізгі құралды бұзғаннан, істен шығарғаннан алынған материалдық
6. Кәсіпорындар мен ұйымдардың өз өндірісінде өндіріліп, дайын-далып
7. Алынған материалдар және олар үшін кеткен шығындар
1310 1060
8. Пайдалануаға болатын өндірістік ақаулардан алынған материалдарды кіріске
9. Түгендеу кезінде артық шыққан материалдарды кіріске алу
10. Ешпілес жэне тәуелді серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын занды
11. Материалдық құндылықтарды дайындайтын жұмыскерлерге есептелінген еңбекақы 1310
12. Өндіріс пен шаруашылыққа
- негізгі өндіріске;
- қосалқы өндіріске;
- цехқа (үстеме шығын);
- ұйымның әкімшілік шығындарына.
8110
8310
8410
7210
1310
1320
1330
1340
13. Салынып жатқан (аяқталмаған) құрылысқа жіберу мақсатымен есептен
14. Өндірістік ақауды жөндеу үшін есептен шығарылған материалдар
8310 1310
15. Түгендеу барысында бүлінген және жетпей қалған материалдарды
16. Басқа ұйымға әрі қарай жөндеуге берілген материалдар
17. Кәсіпорындар мен ұйымдардың жөндеуден шыққан материалдарына 1310
18. Жөндеуен алыған материалдар үшін есептеліген (төленілетін) сома
3320, 3330
19. Сатылған, есептен шығарылған материалдық кұндылықардың нақты өзіндік
20. Түгендеу барысын жоқ болған табиғи кему мөлшерінен
21. Түгендеу барысына жоқ болган материалдарға жауапы адам
22. Басқа занды тұлғаларға кәсіпорындар мен ұйымдарға немесе
23. Ақау немесе басқа да себептерге байланысты жабдықтаушыларға
3310
1284
1310
1310
1310
3.3Тауарлы –материалдық қорлар есебін жетілдіру жолдары.
Біріншіден ТМҚ есебін жетілдіру мен қарастыруым бойынша
Негізгі жұмыс «Қойма» есебінде жүргізіледі, «Алтын» бағдарламасында аналитика
-өндірілген цех өнімдері, материалдар, тауарлар, дайын өнімдер қоймаға
-Тауарлы- материалдық қорларды ішкі қозғалысына накладной мөрмен рәсімделеді,
-Материалдарды есептен шығару бойынша накладной мөрі және рәсімделуі;
-Шығу құжаттарды құру: қалдық есеп кітабы, материал қозғалысы
-Автоматты түрде ҚҚС-ң электронды салық есебі ақпараты
Сонда автоматты түрде бухгалтерлік корреспонденция құрылып, «Балансқа»
Жинақтаушы мінездегі карточка..
Меню → Документы → «Материалдарды қабылдау» мұнда қоймадағы
Бағдарламада тауарлы –материалды қорлар есебі мен есепті шығару
Керек мәліметті енгізе отырып, біз автокөлік кәсіпорны бойынша
Салық есебіне керекті счет-фактура реестрі электронды түрде құрылады,
Тәжірибелік жұмыс барыснда бағдарламаны пайдалану тиімділігіне, сервистік мүмкінділіктеріне
Ендігі, бухгалтердің жұмысын жеңілдететін программаларға 1С: «Бухгалтерия и
«Сату және қойма» бағдарламасында біріктірілген тауарлар, ол туралы
Ақпарат анализі «Сату және қойма» көптеген әртүрлі есеп
Жабдықтаушылар мен сатып алушылардың тауарлар бойынша жинақталған ақпарат
«Сату динамикасы» анализ жасауға белгілі бір мерзімдегі таңдалған
Сонымен қатар олардың өзгеру тенденцияларын көруге болады. Ал
«Үлгі жоспар» справичнигі бухгалтерлік операцияларды шаруашылық іс -
Сонымен, екі бағдарламаны қарастырып өттім. Екі бағдарламада да
Қазақстандық стандарт бухгалтерлік есеп жүргізудің бірдей принциптері мен
ХҚЕС «Қорлар» БЕС 7 «Тауарлы – материалдық
ХҚЕС бағалау тәртібін айқындайды және оларды актив түрінде
1.сатуға арналған (тауарлар, дайын өнімдер)
2.өндіру процесіне (аяқталмаған өндіріс)
3.өндіріс прцесіне арналған шикізат пен материалдар түрінде сақталады.
ХҚЕС сәйкес қор бағалау кем дегенде екі көлемде:
Қордлың өзіндің құн орташа өлшенген құн бойынша, немесе
Қор шығыны бухгалтерлік тәсілмен немесе инвентаризация нәтижесімен анықталады.Кәсіпорныда
1.қорларды бағалау бойынша есеп саясаты;
2.қорлардың балансының құны;
3.өндіріс процесінде қолдану үшін қорларды бағалау.
ХҚЕС мен халықаралық стандарт өзгешілігі нақты шығын тізімін
Бірақ ХҚЕС -да өзіндік құнды анықтауда көп еркіндік
БЕС 7 тауарлы – материалдық қорлар ең төменгі
БЕС 7 және медологиялық әдістеме нақты шығын тізімін
Реализациялаанытын тауарлы – материалдық қорлар өзіндік құны сол
Қаржылық есеп беруде келесілерді ашу керек:
1.есеп саясатын, тауарлы – материалдық қорлар бағалау үшін
2.тауарлы – материалдық қорлар классификацияны бойынша баланстық расшировка
3.тауарлы – материалдық қорлар реализация таза бағасы бойынша
4.Реализацияланған тауарлы – материалдық қорлар өзіндік құны және
БЕС 7 ХҚЕС секілді өзіндік құн мен мерзім
Қорытынды
Сонымен «Қоймадағы және бухгалтериядағы материалдық қорлардың есептеу әдістерін
Сонымен қатар кәсіпорында материалдардың кіріске алынғандары мен шығыс
Бірінші бөлімде кіріске алынған материалдардың жиынтық өзіндік құны
Екінші бөлімде әрбір қойма мен материалдарға жауапты тұлғалар
Үшінші бөлімде материалдық қорларды түгендеу мен материалдық қорлар
Қазақстан Республикасында осы күнгі қолданылып жүрген ереже бойынша
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Баймұханова, Сәрия Баймұханқызы. Бухгалтерлік
2.Басқару есебі [Мәтін] [Мәтін]: Оқулық /Авт.:В.Л.Назарова,
3.Кеулімжаев, Қуантхан Кеулімжайұлы, Құдайбергенова,
Нұрадин Айыпұлы. Бухгалтерлік есеп
4.Қаржылық есеп: оқу құралы / Қ. К. Кеулімжаев,
Құдайбергенов, А. Ә. Жантева.- Алматы: Экономика,2007.- 330 б.:
5.Міржақыпова, Седеп Тоқтамұратқызы. Банктегі
6.Мырзалиев, Б. С., Әбдішүкіров, Р. С.
7.Мырзалиев, Б. С., Әбдішүкіров, Р. С.
8. Назарова, Вера Леонидовна. Шаруашылық
9. Төлегенов, Е. Т.
10.Шамгонов, А. Ш. Негізгі
Материалдар кірісі мен ауытқулар есебі бойынша жиынтық мәліметтер
2