ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1. Акция түсінігі мен экономикалық мәні
1.1 Акция түсінігі, оның жіктелуі 4
1.2 Акцияны басқа түріне айырбастау мүмкіндігі
1.3 Акция нарығындағы АҚ орны 6
2 Қазақстандағы акция нарығының жағдайы 11
2.1 Акция нарығының бағалы қағаздар нарығындағы
2.2 Бағалы қағаздар нарығының даму жолдары
ҚОРЫТЫНДЫ 18
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 19
КІРІСПЕ
Қазақстанның орталықтанған – жоспарлы экономикадан нарықтық
Қоғамдағы соңғы жылдарда болған өзгерістер –
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты
Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын
Бұнда бағалы қағаздар нарығының пайда болуы
1. Акция түсінігі мен экономикалық мәні
1.1 Акция түсінігі, оның жіктелуі
Акциялар. Акция – үлесті немесе меншікті
Акцияны шығару мына жағайда болады:
( меншікті акцияландырғанда, яғни акционерлік қоғам
( бар компанияны акционерлік қоғам ретінде
( жарғылық капиталда қосымша молайтқанда.
Атап айтқанда, жарғылық капитал деген шығарлған
Акция белгілі бір жағдайда акционерлік қоғамның
Акция бірнеше түрге жіктеледі (с-1) бір
а) Атаулы акция – иесі міндетті
ә) Ұсынушыға арналған акция – иесінің
Корпорацияны басқаруға қатынасу құқығы бойынша жай
Әрбір акция өз иесіне бір дауыс
Артықшылықты акциялар – меншік туралы ерекше
Артықшылықты акциялар наминал құны көрсетілген және
Жай акция бойынша төленетін дивиденттер сияқты
Артықшылықта акциялардың өзі, бірнеше түр тармағына
1.2 Акцияны басқа түріне айырбастау мүмкіндігі
Облигациялар. Облигация деп эмитенттің белгілі бір
Облигация шығару – қосымша капитал тартудың
Акция сияқты облигациялардың номиналы және нарықтық
Біріншіден, егер жаңа жағдайлармен шығарылған заимдар
Екіншіден, егер жаңа облигациялар аз болса,
Инвесторлардың облигациядан алатын пайдасы купондық төлеммен
Жай акциялар тәрізді облигациялар да
Заимның мерзіміне қарай корпорация облигацияларды:
( қысқа мерзімді :
( орта мерзімді :
( ұзақ мерзімді : 7
осынша жылдарға дейінгі болып үшке бөлінеді.
1.3 Акция нарығындағы АҚ орны
Акционерлік қоғам деп өзінің қызметін жүзеге
Экономикасы дамыған елдерде олар корпорациялар деп
Жабық акционерлік қоғамдардың акциялары өзінің құрылтайшылары
Жабық қоғам акционерлерінің осы қоғамның басқа
Егер акционерлердің ешқайсысы аталған мерзімде осы
Қоғам және оның акционерлері акцияларды сатып
Акционерлері өздеріне тиесілі акцияларды басқа акционерлердің
Қазіргі уақытта ҚР-ның акционерлік қоғамдар туралы
ААҚ төмендегі жағдайларға байланысты ашық
сін жоғалтады. Егер:
Халықтық қоғам мәртебесін алған қоғам акционерлерінің
Оның активтерінің мөлшері айлық есепті көрсеткіштің
Қоғам акцияларының бағалы қағаздар нарығындағы бағалануы
Қоғам акционерлерінің саны жүзден аспаса, акционерлердің
Қоғамды құру туралы шешім қабылдаған жеке
Қоғамдарды құрушылар құрылтайшы пайдасы түрінде орасан
Құрылтай шарты мен жарғы қоғамның құрылтай
Құрылтай жиналысында құрылтайшылар қоғамды құру туралы
Қоғамның құрылтай жиналысында сайланған органдар қоғам
Қоғамның құрылтай шартында қоғамды құру туралы
Қоғамның жарғысы заңды тұлға ретіндегі қоғамның
Осымен қатар жарғыда қоғам акционерлерінің құқықтары,
Акционерлік қоғам – заңды тұлға. Оның
Акционерлердің жалпы жиналысының айрықша құзыретіне жататын
Егер акционерлердің жалпы жиналысына қатынасу үшін
Акционерлердің саны жүзден асатын қоғамда акционерлердің
Қоғамның басқару билігі қолында акцияларды бақылау
Қоғамның басқару органы – директорлар кеңесі.Оның
Ағымдағы қызметке басшылық жасауды, яғни акционерлердің
Қоғамның атқарушы органының қаржы-шаруашылық қызметін бақылауды
Қоғам акционерлердің жалпы жиналысының шешіміне сәйкес
2 Қазақстандағы акция нарығының жағдайы
2.1 Акция нарығының бағалы қағаздар нарығындағы
Акция - акционерлік қоғамның капиталына
Акция өз кезегінде оның иесіне тиісті
Егер акционерлік қоғам тиімді жұмыс істеп
Бағалы қағаздар нарығында бірінші кезекте қор
Әдетте АҚ, резервтер немесе “заемдық резервтер”
Акционерлік қоғамның бірқалыпты жұмыс жасауы барысында
Дивиденд
Рендит =
Сатып алу бағасы
Егер де 50 теңгелік номиналдық құны
100
10
250
Бірақ бұл көрсетілген акция табысын салым
Қор биржасындағы ж әне банктердегі
Акцияны сатып ала отырып қаражат иесі
Дивиденд
Акция бағамы
Қарыздық пайыз
Бұл шамалар мәнінде акция бағамы сұраныс
Облигациялардың экономикалық жаратылысы келесідей үш ерекшелігімен
облигация- шаруашылық қызметі несиелеу үшін пайданылатын
облигация – онша қымбат емес және
облигация- ұзақ мерзімге борыштық міндеттеме.
Шаруашылық жүйенің дамуы мен қоғамның және
Оны шығару және сатудағы дербестігі, сондай-ақ
Облигация мұндай басты элементтерден тұрады: облигация
Мақсаты облигациялардың міндетті түрдегі реквизитті бұл
Негізгі бөлігінің басқа облигацияға пайыз төлеуде
Пайыз төлеуге арналған купон мынадай негізгі
Облигацияларды қамтамасыз ету әдістеріне немесе эмитенттері
Қамтамасыз ету әдістеріне қарай облигацияларды қамтамасыз
Қамтамасыз етілген облигациялар заңды құжатармен қамтамасыз
Қамтамасыз етілмеген облигациялар- қоғам мүлкімен қамтамасыз
Эмитенттері мен ұстаушыларына берілген құқықтарына байланысты
Қайтарып алынатын облигациялар- эмитенттеріне наминалды құнынан
Жинақталған қор облигациялары – бұл пайданы
Табыс облигацияларға байланысты төлемдер сол қаржылық
Ұлғаймалы облигациялар оны ұстаушыларына жоғары пайызыбен
Қысыңқы облигациялар ұстаушыларына белгіленген
Сериалды облигациялар негізгі қарызды жыл сайын
Айырбасталатын облигациялар –инвесторларды акционерлік қоғамға бекіту
Ордерлді облигациялар (жыртылатын талонмен)- жанға облигацияларды
Пайыз тұрақты болып табылмайтын яғни белгілі
Тұрақты табысты өнеркәсіптік облигациялардың акциялардан айырмашылығы
Ол облигацияның ажио және дизажио пайызына
Номиналдық пайыз
Рендит=
Эмиссиялық бағам
Мысалға, 5%-дық облигация номиналдық бағамынан
Дұрыс есептеу үшін облигацияның мерзімі мен
Өнеркәсіптік облигацияның көптеген түрлері болады. Иелеріне
Өнеркәсіптік облигациялардың эмитенттер үшін бірқатар
Тұрақты табысты бағалы қағаздардың бағамы әр
2.2 Бағалы қағаздар нарығының даму жолдары
Қазіргі кезде Республикада бағалы қағаздар нарығы
Экономикалық мәселелерге:
а) нарықты реттейтін механизмнің жоқтығы;
ә) бағалы қағаздар нарығын дамытатын бірыңғай
б) заңдардың мүлтіксіз орындалмауы;
в) салымдарды тіркеу жүйесінің жоқтығы;
г) бағалы қағаздар нарығының материалдық-техникалық негізінің
д) нарық инфрақұрылымы өсу деңгейінің төмендігі
Ал әлеуметтік-психологиялық мәселелерге бағалы қағаздар нарығында
Бағалы қағаздар нарығына мамандарды Бағалы қағаздар
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстанда қазір акционерлік қоғамдар шамалы
Қазақстан Республикасында қалыптасып келе жатқан
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Алехин Б. И. “Рынок ценных бумаг”
Бункина М. Деньги, Банки, Валюта
Карагусова Г. 1994 г.
Вопросы и ответы – Алматы
Карагусов Р. “Ценные бумаги и регулирование
“Формирование системы акционерных обществ в Республике
“Ценные бумаги” Сейткасымов Т. С.
Балабанов В.С. «Рынок ценных бумаг»., Москва-1994.
Карагусов Ф. «Ценные бумаги и регулирования
Көшенова Б.А. «Бағалы қағаздар нарығы»., Алматы-1999.
Көшенова Б.А. «Ақша, несие, банк, валюта
3