Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Радиоактивтілік және радиацияға жалпы сипаттама
2. Радиоактивтілік түрлері және
ластану жағдайлары.
3. Радицияның ағзаға түсу жолдары мен әсері
4. Радиациядан қорғану әдістері болашақ
III. Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер.
Кіріспе
Атақты поляк оқымыстысы Мария Склодовская – Кюри уранның
Радиоактивтілік – кейбір минералды элементтердің атом ядросының өздігінен
Ал немістің атақты оқымыстысы Вильям Конрад Рентген физика
Рентгенге кенет «трупкадан ток өткенде мұнда бұдан бұрын
Рентген өз еңбегін 1895 ж. 28-желтоқсанда өзқолының сәулелену
Барлық заттардан өте алатын «Рентген сәулелері»
Ғылымда физика саласынан көрнекті табысы үшін 1901 жылы
Париждегі жаратылыс тарихы музейінің профессоры Анри Беккерель рентген
Сонымен, рентген және уран сәулелерін ашу кездейсоқ болған
Атақты поляк оқымыстысы Мария Склодовская – Кюри уранның
Радиоактивтілік – кейбір минералды элементтердің атом ядросының өздігінен
1903 жылы физикадан Нобель сыйлығы Пьер мен Мария
1935 жылы Марияның қызы Ирен Кюри екеуі жасанды
Радий элементінің үздіксіз жылу швғарып тұратынын байқап, оқымыстылар
Радиоактивтілік және радиацияға жалпы сипаттама. Изотоптар.
Менделеев таблицасында 100-ден аса химиялық элементтер бар. Олардың
Ядролық бомбалардың жарылысы кезінде жасанды радиоактивті изотоптардың екі
Стронциялық изотопы – стронций 90 (St-90) ядролық жарылыстардың
Цезийдің изотопы – цезий – 137 өзінің негізгі
Жартылай ыдырау периоды бір типті радиоактивті ядролар саны
Жартылай ыдырау периоды ұғымын келесі түрде түсіндіру өте
Әрбір радинуклидтің өзінің жартылай ыдырау периоды болады, ол
Радиоактивтілік құбылысы ашылғаннан кейін бұл құбылыс ғылымда,
Табиғи жолмен пайда болған радиоактивті элементтерді қоршаған ортаның
Қоршаған ортаға түсе отырып, радинуклидтер тірі ағзаларға әсерін
Радиация немесе иондаушы сәуле шығару – бұл бөлшектер
Олардың энергиясы затқа әсер ету кезінде әртүрлі таңбалы
Радиацияның бірнеше түрі бар:
Альфа бөлшектер – салыстырмалы түрде ауыр, оң зарятталған
Бетта бөлшектер – жай электрондар.
Гамма – сәулелер – табиғаты жарықтың электромагниттік табиғатына
Радиоактивтілік пен радиацияны ажырата білу қажет. Радиация көздері
1 Рентген өте үлкен өлшем болғандықтан, практикада милиондық
Адам организміне әсерін бағалау үшін эквиваленттік доза мен
Сәйкесінше, Зивертпен (Зв) және Зиверт/сағатпен өлшенеді. Тұрмыста 1Зиверт
Жоғарыда көрсетілген активтілігі 1Кюри нүктелік көз өзінен 1
Әрбір радинуклидтің өзінің жартылай ыдырау периоды болады, ол
Радиоактивтілік түрлері және
ластану жағдайлары.
Табиғи радиоактивтілік миллиардтаған жылдар бойы өмір сүріп
Радон-бұл радиоактивті инертті газдың негізгі көзі –
Техногенді радиоактивтілік – адамның іс-әрекетінің нәтижесінде пайда
Әрине, сонымен бірге ядролық қаруды сынау, атом энергетикасының
XX ғасырдың екінші жартысынан бері биосфераның радиоактивті ластануы
Радиоактивтілік ластайтын заттарды тарататын негізгі көздер әзірге ядролық
Радицияның ағзаға түсу жолдары мен әсері.
Сәулеленудің зардаптары бөліну үстіндегі жасушаларға қатты әсер етеді.
Адам организмі радиация көзіне емес, радиацияға жауап береді.
Бұл жағдайда ішкі сәулелену пайда болады. Радиация жануарлар
Сәулеленудің зардаптары бөліну үстіндегі жасушаларға қатты әсер етеді.
4. Радиациядан қорғану әдістері болашақ.
Радиацияны радиоактивті заттар немесе арнайы құрастырылған құрылғылыр тұрғызады.
Айта кететін жайт, рентгендік пленка немесе сурет те
Радиациялық сәулелену ағзаның гинетикалық жағдайына пайдалы және
Пайдалы әсері.
Рентген және күлгін сәулелер химиялық заттар әсері арқылы
Тіршілік ету жағдайында антибиотиктер сонымен қатар В12
Сәулелену әсерінен пайда болған тұқвм қуалау қасиетін жібек
Жануарлар мен өсімдіктер тұқымын жақсартуда және өнімін өсіруде
Адам өміріне қажет, маңызды ферменттер, органикалық қышқылдар, саңырау
Зиянды әсері.
Табиғи сәулелену, кейбір химиялық құрылымдар және сыртқы ортаның
Табиғи сәулелену, кейбір химиялық құрылымдар және сыртқы
Иондық сәулелену немесе химиялық заттар әсерінен болған мутация
Иондаушы радиацияның тірі ағзаға әсері әлемдік ғылымды радиоактивтіліктің
Сонымен, 1895 жылы Рентгеннің көмекшісі В. Груббе
Радиацияның адамға әсерін клиникалық зерттеулер 40 жыл бойы
Сондай-ақ 1995 ж. Шығыс Қазақстан облысының орталық бөлігінде
Бұрын жүргізілген ядролық жарылыстар табиғи сулардың, тек ядролық
XX ғасырдың ортасында ядролық қаруды Қазақстанда сынау адамдар
Саясаттың құрбанына айналған жер-анаға тиген зардап әлі күнге
Радиация көзінен уақытпен, арақашықтықпен, сондай-ақ затпен қорғанады.
Уақытпен қорғану дегеніміз – радиация маңында неғұрлым аз
Ара қашықтықпен қорғану – сәулелену арақашықтықтың артуының квадратына
Затпен қоғану – адам мен радиация көзінің арасында
Ал жабық кеңістіктегі радиацияның негізгі көзі радонға келсек,
Стронций – 137 элементінен қорғану үшін құрамында кальций
РС – 1 препараты тез әсер ететін радиопртектор
Сондай-ақ ағзаны радиациядан қорғайтын жеміс жидектер де бар.
Ең алдымен өнімдердің радиация деңгейін және оларды радинуклейдтерді
Халықаралық радиациядан қорғау ұйымдар.
XX ғасырдың 20-жылдарының аяғында радиациядан қорғау жөніндегі халықаралық
Радиоактивті жауындардың биологиялық объектілерге әсері бойынша жеткіліксіз болғандықтан,
Өз елімізге келсек, Қазақстан Республикасында ядролық және радиациялық
Денсаулық сақтау министірлігі, төтенше жағдайлар агенттігі сияқты құзырлы
Қорытынды.
Радиоактивті ластану бүкіл адамзатты толғандыратын, бүгінгі таңдағы өте
Әрине, біздің қоғамымыз ұлы державаларды ядролық қаруды сынауды
Радиоактивтілік – адам өміріндегі маңызды орын алатын үлкен
Радиациялық сәулелену – шегі жоқ, ұлтқа,дініне, жас ерекшелігіне
Дұрыс экологиялық сананың экономикалық қажеттіліктердің ықпалына түспеуі
Бұл проблеманың өзіне тән бірқатар ерекшеліктері бар және
Пайдаланған әдебиеттер.
Асқарова З.« Радиация және өмір » Алматы
Батырбаев Н. «Радиациялық ластанудың құқықтық жауапкеошілігі» «Алматы»
«Радиоактивные загрязнения: события и последствия» «Наука и
Радиоактивное згрязнение «экология и устойчивое развитие» Алматы
«Алматы ақшамы» - 2003 ж. 19-сәуір. «Ақша қымбат,
Глонкопий М.С. «Экономика и природопользования» Алматы
2