Коммерциялық банк

Кіріспе
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бастап өркениетті дамған мемлекттердін қатарына
Мемлекеттік салада сыртқы дипломатиялық, ішкі әлеуметтік - экономикалық бағыттарды
Қазіргі өркениеттің ең негізгі қажетті саласы - банк. Маңызы
Қазақстан Республикасының Президентіңің Қазақстан халқына арналған өзінің жолдауын бірден-бір
Қазіргі нарықтық экономика шырақтаған жағдайда Қазақстанның қор нарығына кәсіпорындарға
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Банк ресурстары экономиканың тірегі ретіңде экономикалық
Ендеше, дипломдық жобаны зерттеудің негізгі мақсаттары мен міндеттеріне мыналар
Банк ресурстарының ұғымы мен құрылымы оларды қалыптастыру операциялары;
Банкке тартылған қаржыларды талдау ;
Банктің ресурстарын талдау;
Банк ресурстарын тиімді басқару жолдарын анықтау;
Зерттеу объектісі. "Қазақстан халық банкі" АҚ.
1 Банктік ресурстарды басқарудың теориялық теориялық негіздері
1.1 Банк ресурстарының ұғымы және құрылымы
Коммерциялық банктер бір жағынан, шаруашылық субъектілердің уақытша бос ақшалай
"Банк ресурстары" термині "несиелік ресурсы" қарағанда кең ұғымды білдіреді.
Банк ресурстары - бұл банктің пассивтік операцияла
Нарықтық қатынастарға өту барысында банктік ресутарының құрылымында біршама өзгерістер
Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және қызметінің
Жоспарлы экономиканы әкімшіл және әміршіл басқару жүйесі жағдайында банк
Бүгінгі таңдағы банк ресурстары нарығының құрылуында көптеген ерекшеліктер бар
Банк ресурстары нарығының пайда болуымен қатар бағалы қағаздар нарығы
Демек, коммерциялык банктер ерекше бір кәсіпорын ретінде делдалдык қызметке
Банк ресурстары - бұл банктін пассивтік операииялары негізінде қалыптаскан
Нарыктық катынастарға өту барысында банк ресурстарыньщ құрылымында біршама өзгерістер
Коммерциялық банктер ресурстарыньщ құрылымы олардын маманда-нуы, эмбебаптығы және кызметінің
Банк ресурстарының құрылымына мыналар жатады:
1. Банктің меншікті капиталы.
2.Банктің заемдық және тартылған қаражаттары.
Банк ресурстарының құрамындағы меншікті капитал
2006 жылдың 1 каңтарына берілген мәліметтер бойынша Қазакстандық екінші
Кесте 1- Қазақстандық екініші деңгейдегі банктер пассивтерінің 01.12.2008 ж.
Банктердің аттары Міндеттемелері Меншікті капиталы Барлык пассивтері
1 АО "БТА Банк" 2692058088 427074329 3119132417
2 АО "КАЗКОММЕРЦБАНК" 2440939228,0 279303767,0 2720242995,0
3 АО "Народный Банк Казахстана" 1.587.151.715 174.863.936 1.762.015.651
4 АО "Альянс Банк" 876.628.960 167.659.249 1.044.288.209
5 АО "АТФБанк" 913.630.578 105.821.968 1.019.452.546
6 АО "Банк ЦентрКредит" 889.481.575 76.229.059 965.710.634
7 ДО АО "БТА БАНК" - АО "ТЕМIРБАНК" 250.880.377
8 АО "Нурбанк" 239.043.408 38.337.200 277.380.608
9 АО "БАНК "КАСПИЙСКИЙ" 238.250.001 30.923.812 269.173.813
10 АО "Евразийский Банк" 180.522.570 24.617.773 205.140.343
11 АО ДБ "RBS (Kazakhstan)" 161.699.380 17.560.783 179.260.163
12 АО "ЦЕСНАБАНК" 137.152.052 18.997.334 156.149.386
13 АО "Ситибанк Казахстан" 83.792.975 10.871.349 94.664.324
14 ДБ АО "Сбербанк" 49.971.786 34.194.587 84.166.373
15 ДБ АО "HSBC БАНК КАЗАХСТАН" 64.054.252 8.851.587 72.905.839
16 АО "Казинвестбанк" 60.864.629 11.093.854 71.958.483
17 АО "ЭКСИМБАНК КАЗАХСТАН" 31.792.623 12.251.252 44.043.875
18 АО "Жилстройсбербанк Казахстана" 22.585.000 12.700.586 35.285.586
19 АО "ДБ "АЛЬФА-БАНК" 24.623.747 8.240.503 32.864.250
20 АО "Delta Bank" 19.370.176 5.674.385 25.044.561
21 АО "Банк Позитив" 11.801.468 4.910.859 16.712.327
22 АО ДБ "БАНК КИТАЯ В КАЗАХСТАНЕ" 5.769.619 3.731.697
23 АО "ДБ "КЗИ БАНК" 5.174.986 2.808.435 7.983.421
24 АО "СБ "ЛАРИБА-БАНК" 2.737.086 4.033.240 6.770.326
25 АО "МЕТРОКОМБАНК" 2.822.313 1.807.545 4.629.858
26 АО "ТПБК" 2.366.647 2.242.583 4.609.230
27 АО "МБ "Алма-Ата" 2.845.310 1.529.818 4.375.128
28 АО "Данабанк" 1.875.094 1.565.155 3.440.249
29 АО ДБ "ТАИБ КАЗАХСКИЙ БАНК" 719.505 2.318.493 3.037.998
30 АО "Сеним-Банк" 1.215.896 1.754.896 2.970.792
31 АО "Мастербанк" 261 2.060.097 2.321.097
32 АО "Экспресс Банк" 154.415 2.026.273 2.180.688
33 АО "Заман-Банк" 259.7 1.807.490 2.067.190
34 АО "Казинкомбанк" 247.73 1.475.880 1.723.610
35 АО ДБ "НБ Пакистана" в Казахстане 320.056 1.049.792
Қаржы нарығын және каржы ұйымдарын кадагалау және реттеу жөніндегі
Кестеден көріп отырғанымыздай. банктердің пассивтерінің өсуіне міндеттемелердің артуы. сонын
1.2 Банктік меншікті капиталының көздері мен қызметтері
Коммерциялық банктердің меншікті капиталының ролі мен шамасы, басқа қызметпен
Банктің меншікті капиталы банктің тұрақтылығын қамтамасыз етуде маңызды. Банктің
Меншікті және тартылған коммерциялық банк ресурстары Ұлттық банкте ашылатын
Банктің меншікті капиталы – банктің қаржылық тұрақтылығын, коммерциялық және
Банктің меншікті капиталының құрылымы бірдей емес, себебі, оларға әсер
Сонымен, қазіргі коммерциялық банктердің меншікті капиталы мынадай баптар құрайды
жарғылық капитал;
резервтік капитал;
қосымша капиталдар;
банк операциялары бойынша тәуекелдерді төмендету мақсатында құрылған қорлар (резервтер);
бөлінбеген банк пайдасы.
Банктің жарғылық капиталы банктің заңды тұлға ретінде міндетті түрде
Меншікті капиталдың құрамдас бөлігі – акционерлік капитал. Бағалы қағаз
Акционерлік капиталдың құрылымы әр банктерде әр түрлі келеді. Акционерлік
а) меншікті акционерлік капитал, яғни бұл жай және артықшылығы
ә) банктік резервтер, яғни уақыттағы әр түрлі шығындарды жабуға,
б) банктің ұзақ мерзімді міндеттемесі (ұзақ мерзімді вексельдері, облигациялары).
Сонымен қатар, банктер қаражат тарту мақсатында облигацияларды шығарады.
Жалпы, банктің акционерлік капиталының құралуы төмендегідей кезеңдерден тұрады [7,
Бағалы қағаздардың проспект эмиссиясын дайындау және оны сараптамадан өткізу;
Бағалы қағаздарды эмиссиялауды тіркеу;
Эмитент-банктің бағалы қағаздарын тіркеу;
Шығарылатын және орналастырылатын бағалы қағаздардың нәтижелерін тіркеу.
Банктің меншкті қаражатының түріне ерезервтік қор жатады. Резервтік қор
Сондай-ақ, резервтік қор банктің тұрақты қызмет етуін қамтамасыз етеді.
Қосымша капиталдар – негізгі құралдардың тозуына байланысты аударылған аударымдар
Арнайы қорлар – негізгі қорларды қайта бағалау негізінде, валюталық
Келесі қорға жекелеген банктік операциялар бойынша тәуекелді төмендету мақсатында
Бөлінбеген пайда – акциялар бойынша дивидентті төлегеннен кейін және
Банктің меншікті капиталын ұлғайту жолдарына мыналар жатады:
банк пайдасы;
акциялар шығару;
құрылтайшылар және пай қосушылар санын арттыру;
облигациялар шығару жатады.
Банк капиталы банктің дербестгін қамтамасыз ете отырып, оның қаржылық
қорғаныс қызметі;
шұғыл қызметі;
реттегіштік қызметі;
айналым қызметі;
резервтік қызметі.
Банктің меншікті капиталының қорғаныс қызметі, оның капиталының шамасының банктің
Банк капиталының қорғаныс қызметі – банктің салым иелеріне жәрдем
Банк капиталының шұғыл қызметі қорғаныс қызметіне қарағанда екінші дәрежелік
Қаржы және салым иелерінің мүдделерін қамтамасыз етуден басқа банктердің
Банктің меншікті капиталына қатысты ережелер, оның ең төменгі мөлшеріне
Айналым қызметі. Кез келген банк капиталы банкроттыққа қарсы, не
Резервтік қызметі. Тәуекелдер тек активтік операцияларға ғана емес, сондай-ақ
Банктердің төлем ресурстарының мүмкін олар тапшылығына байланысты міндетті түрде
1.3 Коммерциялық банке тартылған қаражаттарды жоспарлау
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау - коммерциялық банктердің алғашқы
Екіншіден, депозиттерді мемлекеттік сақтандыру жүйесі болады, бұл салымдарды жаппай
Басқа кәсіпорындармен салыстырғанда осы барлық міндеттемелер коммерциялық банктерге меншікті
Жоғарыда айтылып өткендей, банктер өздерінің активтік операцияларын жүзеге асыру
Комерциялық банктердің меншіктік қаражааттары негізгі төрт түрлі қорлардан қалыптасады.
1.4 Банктік ресурстарды басқару жүйесінде коммерциялық банктердің депозиттік саясатын
Пассивтерді басқару белгілі мақсаттарға сәйкес
- қаражаттарды тарту шығындарын барынша азайтатын көздерін пайдалану, бұл
- қорлардың тұрақты деңгейін қамтамасыз ететін капиталдың,
Сурет 1 - Коммерциялық банктің меншік қаражаттарының қалыптасуы
Қорлардың ойластырылған көлемін , құрылымын
Банк пассивтерін басқару тактикасының негізгі
- банктің сенімділігін, тұрақтылығын қамтамасыз
- активті операциялардың дамуы үшін және
- баланстың өтімділігін қамтамасыз ету үшін
Коммерциялық банктердің өтімділігін қамтамасыз ету
Пассивтердің негізгі құрайтын элементтері болғандықтан коммерциялық банктерде
- депозиттік операцияларды ұйымдастыру банктің табыс
- депозиттік операцияларды ұйымдастыруда депозиттік операциялар
- депозиттік операцияларды ссудалар беру операцияларымен , депозиттер
- депозиттік операцияларды ұйымдастыру кезде, депозиттік
Депозиттерді тарту көптеген елдерде сияқты
Депозиттерді тартуда ғимарат және банк
Коммерциялық банктердің қызметі үшін қаражаттарды тарту мақсатында, коммерциялық банктің
- экономикалық мақсатқа лайықтылық ;
- бәсеке қабілеттілік ;
- ішкі қайшылықсыздық .
Экономикалық мақсатқа лайықтылық деп тұрғындардан тартылған ресурстарды қолдануының рентабелділігі.
Салымдар бойынша мөлшерлеме жүйесі нарықтық конъюктураға бағытталған болуы керек.
Депозиттық саясат ішкі қайшылықсыздығын бірнеше аспектіде анықтап қарауға болады.
Коммерциялық банктердің депозиттік саясатының маңызын анықтаған кезде келесі мәселелерді
Коммерциялық банктің депозиттік саясат субъектілердің құрамына банкі клиенттерін, коммерциялық
Коммерциялық банкті депозиттік саясатын қалыптастырудың негізінде жалпы және
Депозиттік саясаттың жалпы қағидаларына макроэкономикалықдеңгейде жүргізілетін ҚР Ұлттық Банктің
Сурет 2 - Коммерциялық банк депозиттік саясаттың объектілер мен
Депозиттік саясаттың ерекше қағидаларына банк шығындарының үйлесімді деңгейін, депозиттық
Сурет 3 - Коммерциялық банктердің дапозиттік саясатын қалыптастыру қағидалары
Банктің депозиттік саясатының мақсаты.
Банкт депозиттік саясатының келесідей негізгі
- депозиттік базаны кеңейту және
- депозиттік қоржынының көлемін ұлғайту
- өтімділік саясаты мен Банктің
- клиенттердің барлық категорияларына қатысты
Банктің депозиттік саясатын жүргізу келесі
Салымдарды кепілдендіру. Банк салымдардың сақталуын және қайтарылуын қамтамасыз етеді
Міндеттемелерді орындау. Бұл қағида бойынша
Ашықтылық қағидасы. Банктің барлық салымшылары
Бәсеке қабілеттілік. Банк депозиттік өнімнің
- жай және күрделі, ілгерімелі
- сыйлықтар ойнату, салымшыларға сыйақы
- жоғары мәдениет деңгейін және
Құпиялылық қағидасы. Қарым-қатынас кезінде банкпен алынған ақпарат, оның ішінде
Баға құру. Банктің жеке және заңды тұлғалар салымдарын тарту
Жеке және заңды тұлғалардың салымдары
- қаржы нарығының конъюктурасы;
- ішкі (депозиттер теңгемен) және сыртқы
- банкаралық қаражат құны;
- құнды қағаздар табыстылығының деңгейі;
- жалпы пайыздық және валюталық тәуекелдіктің
- инфляция деңгейі;
- ҚР ҰБ-ның қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің
- депозиттер түрлері және құрылымы;
1.5 Банктің депозиттік операцияларын реттеу негіздері
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті депозиттік
Пассивті депозиттік операциялар – бұл клиенттердің уақытша бос ақша
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің және депозиттік емес ресурстар
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
талап етілетін депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинақ салымдары;
бағалы қағаздар түріндегі (депозиттік және жинақ сертификаттары) депозиттер.
Сондай-ақ, оларды төмендегідей белгілеріне байланысты жіктеуге болады:
мерзімдеріне қарай;
салым иелерінің категорияларына қарай;
қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына қарай;
басқа.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге бөлінеді:
жеке тұлғалардың шоттарына;
кәсіпорындар және акционерлік қоғамдардың шоттарына;
жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
қаржылық мекемелердің шоттарына;
шетелдік азаматтарының шоттарына.
Талап етілетін депозиттер – бұл салым иелерінің бастапқы талап
Отандық банктік тәжірибеде талап етілетін депозиттерге мыналар жатады [9,
мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әр түрлі шағын коммерциялық құрылымдардың
әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
есеп айырысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражаттары және олардың шоттарындағы қаражаттар;
басқа банктердің қорреспонденттік шоттарындағы қаражат қалдықтары.
Талап етілетін депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы
Ал, кемшілігі – бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді
ақша салу және оны алу кез келген уақытта ешқандай
шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз түрінде
банктер талап етілетін шоттарда ақшалай қаражаттарды сақтағаны үшін өте
талап етілетін депозиттер бойынша, коммерциялық банк Орталық банкте сақталатын
Қазақстандық көптеген коммерциялық банктерде талап етілетін депозиттердің үлесі тартылған
1. Талданатын мерзім ішінде ресурстық базаның өсімін көрсететін қаражаттардың
(1)
мұндағы,
- қаражаттың шоғырлану деңгейі;
- мерзімнің соңындағы қаражат қалдығы;
- мерзімнің басындағы қаражат қалдығы;
Т – мерзім ішіндегі қаражат түсімдері.
2. Орташа сақталу мерзімі. Талап етілетін депозиттерде сақталатын қаражаттардың
(2)
мұндағы,
М – орташа сақталу мерзімі;
- мерзім ішіндегі орташа қаражат қалдығы;
К – қарастырылатын мерзім ішіндегі күндер саны.
А – мерзім ішіндегі алынатын немесе аударылатын қаражаттар сомасы.
3. Талап етілетін депозиттердің азаймайтын (тұрақты) қалдығы немесе олардың
мұндағы,
- азаймайтын қаражат қалдығы;
- мерзімі ішіндегі орташа қаражат қалдығы;
Т – мерзім ішіндегі қаражат түсімдері.
Мерзімді депозит – бұл банктерде белгілі бір мерзімге және
Бұл депозит түрі алдын ала хабарлаудан кейін немесе мерзім
Бұл салымның ерекшелігі – талап еткенге дейінгі депозитке қарағанда,
Депозиттің бұл түрін алдын ала хабарлау негізінде немесе уақыты
Мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:
меншікті-мерзімді депозиттер;
алдын ала алуы ескертілетін мерзімді депозиттер.
Меншікті-мерзімді депозиттер сақталу мерзіміне қарай жіктеледі:
30 күнге дейінгі;
30-90 күнге дейінгі;
90-180 күнге дейінгі;
180 күннен 360 күнге дейінгі;
360 күннен жоғары.
Мерзімді депозиттер бойынша, салым иесінен алдын ала хабарлау депозиті
Мерзімді депозиттердің мынадай ерекшеліктері болады: есеп айырысу үшін пайдаланылмайды,
Тағы бір кеңінен таралған депозиттердің түрі – жинақ салымдары.
Банктер үшін мұндай шоттар қосымша жұмыстарды талап етеді: операцияны
Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозиттік ресурстардың біршама тұрақты
Жинақ салымдарының тұрақты мерзімі болмайды. Бұл салымдардың түрі бойынша,
Жинақ салымдарының төмендегідей ерекшеліктері болады:
ақшалай қаражаттар сақтауда тұрақты мерзімі болмайды;
шоттағы қаражатты алдын ала алу барысында ешқандай да ескерту
ақшаны шотқа саларда немесе шоттан аларда міндетті түрде ақшалай
Отандық банктік тәжірибеде жеке тұлғаларға ашылатын жинақ салымдары салым
мерзімді жинақ салымдары;
қосымша жарна қосатын мерзімді жинақ салымдары;
ұтыс салымдары;
ақшалай-заттай ұтыс салымдары;
мақсатты және ағымдық салымдар;
алдын ала алуын хабарлайтын салымдар;
валюталық салымдар.
Мерзімді жинақ салымдарға тұрақты мерзімі белгіленетін және сол мерзім
Қосымша жарна қосатын салымдар – бұл шоттағы қаражатқа алдын
Ағымдық жинақ салымдар негізінен жалақы, зейнетақы, үздіксіз төлемдерді төлеу
Мерзімді депозиттер мен жинақ салымдарының бір түріне депозиттік және
Депозиттік сертификат – заңды тұлғаның банкке салған қаражатын куәландыратын
Жинақ сертификаты – жеке тұлғаның банкке салған қаражатын куәландыратын
Депозиттік және жинақ сертификаттары иемденуіне қарай екі түрлі болып
атаулы сертификаттар;
мәлімдеуші сертификаттар.
Атаулы депозиттік және жинақ сертификаттары бұл салым иелерінің атына
Депозиттік және жинақ сертификаттары сатылған тауарлар және көрсетілген қызметтер
Әлемдік банктік тәжірибеде депозиттік сертификаттардың мынадай екі түрі бар:
аударылатын;
аударылмайтын.
Аударылмайтын депозиттік сертификаттар салым иелерінің қолдарында болып, уақыты жеткен
Аударылатын депозиттік сертификаттар басқа бір тұлғаларға екінші нарықта сатып
Жинақ сертификаты және тұлғаларға арналып шығарылады. Жинақ сертификатының мерзімі
Мерзімді депозиттік және жинақ сертификаттары мерзімінен бұрын төлеуге ұсынылуы
Коммерциялық банктер үшін бұл сертификат ресурсты жинақтау тиімділігімен, яғни
Осындай жағдайда, коммерциялық банктердің активтік операцияларын қаржыландырудың басты көзі
Депозиттік операцияларды ұйымдастыру барысында коммерциялық банктер баланс өтімділігін сақтай
депозиттік ресурстардың қаржыландыратын активтік операциялардың мерзімдері мен сомасына сәйкес
депозиттік операциялар банк пайдасын ұлғайтуға немесе болашақта пайда алу
депозиттік операцияларды ұйымдастыру процесінде мерзімді депозиттер мен мерзімді салымдардың
салым иелерінің санын өсіру мақсатында, депозиттік операциялар түрлерін ұлғайтып,
Депозиттік және жинақ сертификаттары - бұл салым иелерінің
Яғни коммерциялық банктердің активтік операцияларын қаржыландырудың басты көзі ретінде
Бұдан басқа қаржы нарықтарын басқа критерийлер бойынша ажыратады: бағалы
Бағалы қағаздар – иеленушілеріне мүліктік құқықтар және белгілі бір
Бағалы қағаздардың бір ерекшелігі ретінде олардың мүліктік сипатын айтуға
Бағалы қағаздар құжатсыз бағалы қағаздар және қағазсыз бағалы қағаздар
Инвестициялық (капиталдық) бағалы қағаздар – капиталды жұмсаудың объектісі болып
Инвестициялық емес бағалы қағаздар – бұл тауар немесе басқа
Мемлекеттік бағалы қағаздар – бұл мемлекеттік ішкі борышиың болуының
Бағалы қағаздардың түрлері сан аулан: ақшалай бағалы қағаздарға акциялар,
Вексель – қарызгер несиегерге беретін және несиегерге қарызгерден белгіленген
Акция – акционерлік қоғам шығаратын және бағалы қағаздардың түрі
Жай акция дауыс беруге енгізілетін барлық мәселелерді шешкен кезде
Артықшылықты акциялардың меншік иелері- акционерлердің жай акциялардың меншік иелері
Облигация – ұстаушысына (иесіне) оның белгіленген құнының тіркелген пайызы
2. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның қаржылық қызметін талдау
2.1 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның қызметтерінің негізгі
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ - өз клиенттерінің игілігі үшін
«Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамы бұрынғы Қазақстан Республикасы Жинақ
2001 жылы жүргізілген Халық банкін жекешелендіру рәсімі нәтижесінде Банк
Банк VISA International және MasterCard International төлем жүйесінің карточкаларын
Қазақстан Халық Банкі – бүгінде республикадағы ең ірі банк.
Халық Банкінің тарихы - бұл Қазақстан аумағындағы жинақ жүйесінің
1995 жылдың аяғында-ақ Қазақстан Халық Банкі республикадағы ірі операциялық
1998 жылдың шілдесінде акционерлердің жалпы жиналысының шешімімен Банк жабық
Сол жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылдың 6 шілдесінде
2001 жылдың қараша айында өткен сауда-саттық аукционында Қазақстан Үкіметі
Банк клиенттеріне көрсетілетін негізгі қызмет түрлерінің сипаттамасы
1. Заңды және жеке тұлғалардың банк шоттарын ашу және
2.заңды және жеке тұлғалардан салым қабылдау;
3.заңды тұлғаларға транзиттік шоттар жүйесін ашу;
4.заңды тұлғаларға жинақтау шоттары жүйесін ашу;
5. филиалдар клиенттеріне ағымдағы лимиттелген шоттар жүйесін ашу арқылы
6. аударым операциялары: заңды және жеке тұлғалардың ақша аудару,
7. кассалық операциялар: банкноттар мен монеталарды қабылдау, беру, қайта
8. Банктің кез келген филиалынан заңды тұлға өкілінің басқа
9. инкассация және бағалы жүкті сүйемелдеу қызметі;
10. шетел валютасымен қолма-қол ақшасыз айырбастау операцияларын жүргізу;
11. әр түрлі шетел валютасымен халықаралық аударымдар;
12. «Клиент — Банк» қашықтықтан қол жеткізу жүйесі бойынша
13. тазартылған алтын құймаларын сатып алу және сату;
14. «Жалақылық жоба» бойынша қызмет көрсету — клиент қызметкерлерінің
15. жеке тұлғалардың төлемдері мен аударымдарын «Жеке тұлғалардың мерзімдік
16. «Жеке тұлғалардың жедел есеп айырысулары» жүйесі бойынша түсетін
17. жол чектері мен коммерциялық чектерді сату және сатып
18. вексельдік операциялар: домицилиация және вексельді инкассоға қабылдау;
19. сейфтік операциялар: клиент құжаттары мне құнды заттарын сақтау,
20. қолма-қол шетел валютасын айырбастау операцияларын жүргізу;
21. құжаттамалық операциялар жүргізу (аккредитивтер, құжаттамалық инкассо) және банктік
22. корпоративтік клиенттер үшін арнаулы сервис;
23. шоттардың жай-күйі туралы ақпарат алу.
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ және оның еншілес ұйымдары (бұдан
• Активтер 3,5%-ға өсіп, 2007 жылдың аяғындағы 1,595.1 млрд.
• Қарыз қоржыны 14,2%-ға өсіп, 2007 жылдың аяғындағы 1,040.3
• Депозитттер 7,3%-ға азайып, 2007 жылдың аяғындағы 935.4 млрд.
• 2008 жылдың сәуір айында Банк сомасы 500 млн.
• Бөлшек несие 7,6%-ға өсіп, 2007 жылдың соңындағы 322.3
• Меншікті капитал 18,6%-ға өсіп, 2007 жылдың соңындағы 161.0
• Қорға құнсыздандыруға жібергенге дейінгі таза пайыздық табыс 29,4%-ға
• Қызмет пен комиссия бойынша таза табыс 5,6%-ға өсіп,
• 2008 жылғы таза пайда 14.5 млрд. теңгені құрады;
• Брутто қарыз қоржыны (резерв ставкасы) мен провизия ара
• Қорға құнсыздандыруға жібергенге дейін операциялық қызметтер бойынша табыс
• Операциялық шығындардың орташа активтермен ара салмағы 2007 жылғы
• Клиенттерге берілген қарыздар мен клиенттер қаражатының ара салмағы
2.2 Қазақстан Халық Банкі АҚ-ның ресурстарының даму
Қазақстан Халық Банкі АҚ қаржы
Кесте 2- Банткің қаржылық көрсеткіштері, Млн тг
Көрсеткіш 2006ж 2007ж Ауытқуы, +,- активтер 991359 1595075
Меншікті капитал 120627 161025 40398
Клиенттерге қарыз беру 596216 1040273 444057
депозиттер 597935 935429 337494
Таза проценттік пайда 38132 48850 10718
Таза комиссиондық пайда 21135 24173 3038
Таза пайда 27159 40525 16365
Банктің активтері 2007 жылы 2005
Банктің негізгі қаржылық көрсеткіштерінің өсу
Банктің таза пайдасы 3 жылдың
4-сурет Банктің негізгі қаржылық көрсеткіштерінің өсу
Кесте 3 - 2005-2007 жылдардағы банктің пайдасы
Банктің табыстары мен шығындары 2005ж
млн,т 2006ж
млн,т 2007ж
млн,т өсімі
06/05 өсімі,07/06
Операциялық табыстар:
- таза проценттік табыстар
таза проценттік емес табыс
- комиссиялық алымдар
Барлық шығыстар:
жалақы
аммртизациялық шығыстар
әкімшілік шығындар
өзгелер/резерв 11172,6
1156,9
5831,6
4184,1
8999,2
3726,0
1207,0
3229,5
836,7 20258,9
10876,5
2818,6
6563,8
11987,2
5285,2
1007,3
3574,7
2120,0
24620,5
12237,3
3064,8
9318,4
14529,6
6876,7
1111,5
4513,0
2028,4
181,3
940
48,3
156,9
133,2
141,8
83,5
110,7
253,4
121,5
112,5
108,7
142
121,2
130,1
110,3
126,2
95,6
Банктің операциялық табыстары жыл
Банктің операциялық табыстарының құрылымында 2007
Банктің табыстары мен шығыстарының динамикасы
( млрд теңге есебімен)
5-сурет
Халықаралық агенттігі Standard & Poor’s Қазақстан Халық
Ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді рейтингтер, сондай-ақ қолдау Standard
Жеке дара рейтинг Қазақстан Халық Банкі АҚ-ның
Халықаралық агенттік Қазақстан Халық Банкі АҚ активтерінің сапасын
Қазақстан Халық Банкі АҚ-ның ресурстары жылдан-жылға
Кесте 4 - Банктің ресурстарының
(млрд теңге есебімен)
Қаржы ресурстары 2005ж 2006ж 2007ж 06/05 07/06
млрд Үлес% млрд Үлес% млрд Үлес% % %
Негізгі қаржы көздері, барлығы
1. міндеттемелер,
барлығы
оның ішінде:
-депозитер
-меншікті
капитал
189,3
175,1
136,9
14,1
100
92,5
78,0
7,5
249,5
228,1
154,8
21,2
100
91,2
67,9
8,8
393,2
358,0
231,5
35,0
100
91.0
64,5
9,0
131,8
130,3
113,1
150,4
157,6
156,9
149,5
165,1
Банктің қаржылық ресурстарының құрамында сырттан
Кесте 5- Несиелік ұйымдардың қарыздары, (млрд
2005ж 2006ж 2007ж 06/05 07/05
млрд % млрд % млрд % % %
1.ОЭСР құрамына енетін елдердің банктерінің қарызы
2. Қазақстандық банктердің қарыздары
3. ОЭСР құрамына енбейтін елдердің банктерінің
ҚР банктерінің қысқа мерзімді салымдары
Кор шоттар
Овернайт
Шағын бизнесті дамыту қорының займы
ЕБРР қарызы
Қаржы мекемелерінің қарыздары 16,4
6,9
-
-
0,2
1,9
2,4
4,3
-
-
51,2
21,6
0,4
5,9
7,5
13,4
52,1
1,7
-
0,7
0,2
3,4
1,9
1,4
0,2
0,1 84,3
2,7
1,1
0,3
5,5
3,1
2,3
0,3
0,4 64,4
4,1
3,5
1,3
0,9
0,9
0,8
0,6
-
84,2
5,4
4,6
1,6
1,2
1,2
1,0
0,8 317,7
-76
-
-
1
179
-21
-67,5
-
-
392,7
59,4
450,0
47,4
33,3
13,9
Барлығы 32,1 100.0 61,8 100,0 76,5 100,0 192,5 238,3
Банктің несиелік ресурстарының басты көзі
6-сурет Банктің депозиттік базасының өсу қарқыны
Депозиттерді көптеп тарту мақсатында да бiраз жұмыстар жүргiзiлген.
Банктің несиелік ресурстарының келесі көзі
сурет 7-Меншікті капиталдың құрылымы мен динамикасы
(млрд теңге есебімен)
Банктің пайдасы жыл сайын
2.2 Банктің пассивтік операцияларын талдау
Пассивтік операциялар – бұл нәтижесінде пассивтік шоттағы немесе активті-пассивті
Пассивтік операциялар көмегімен банктер нарықтан несиелік ресурстарды сатып алады.
банктің меншікті қаражаттары;
банктің тартылған қаражаттары.
Банктің жинақтаған ресурстарын табыс табу және өтімдлігін қамтамасыз ету
актив операциялары негізінен төрт топқа бөлінеді:
несие-есептеу операциясы, оның нәтижесінде банктің несиелік портфелі қалыптасады;
инвестициялық операциясы, ол инвестициялық портфельдің негізін құрайды;
кассалық және есептесу операциялары –банктің клиенттерге көрсететін қызметтерінің бірі;
басқа операциялар.
Пассивті операциялардың негізгі мақсаты – банктің ресурстарын қалыптастыру және
заңды және жеке тұлғалардың есеп немесе ағымды шоттарына қаражакттарды
басқа банктерден қарыз алу;
заңды және жеке тұлғалардың қаражаттарын мерзімді салымға жұмылдыру;
құнды қағаздарды шығарып оларды орналастыру;
Ұлттық банктен орталықтандырылған несие алу және тағы басқалары;
Банктің меншікті капиталының одан әрі қарай көбеюі банктің таза
Жұмылдырылған резерв ішінде маңызды орынды алатындар депозиттік ресурстар болып
Банк ресурстары – бұл банктің пассивтік операциялар негізінде қалыптасқан
Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануына, әмбебаптығы және қызметінің
Банк ресурстары құрылымына келесілер жатады:
банктің меншікті капиталы;
банктің заемдық және тартылған қаражатттары;
Банк ресурстарының құрамындағы меншікті капитал үлесі тартылған қаражаттарға қарағанда
Меншікті және тартылған коммерциялық банк ресурстары Ұлттық банкте ашылатын
Банктің меншікті капиталы – банктің қаржылық тұрақтылығын, коммерциялық және
Қазіргі коммерциялық банктердің меншікті капиталын келесі баптар құрайды:
жарғылық капитал;
резервтік капитал;
қосымша капиталдар;
банк операциялары бойынша тәуекелдерді төмендету мақсатында құрылған қорлар;
бөлінбеген банк пайдасы;
Банктің жарғылық капиталы банктің заңды тұлға ретінде міндетті түрде
Резервтік қор – банк қызметінде пайда болуы мүмкін зияндардың
Қосымша капиталдар – негізгі құралдардың тозуына байланысты аударылған аударымдар
Арнайы қорлар – негізгі қорларды қайта бағалау негізінде валюталық
Бөлінбеген пайда – акциялар бойынша дивидендті төлегеннен кейін және
Банктің меншікті капиталын ұлғайту жолдарына келесілер жатады:
банк пайдасы;
акциялар шығару;
құрылтайшылар мен пай қосушылар санын арттыру;
облигациялар шығару жатады.
Сонымен қатар пассивті депозиттік операциялар – бұл клиенттердің уақытша
Кесте 6 - «Қазақстан Халық банкі» АҚ-ның тартылған қаражаттары,
№
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 жыл Ауыт-қуы, мың.тг Өсу қарқы-ны,%
Сомасы, мың.тг Үлес салм. Сомасы, мың.тг Үлес салм
1 2 3 4 5 6 7 8
Міндеттемелер мен капитал
Міндеттемелер
1 Клиенттер қаражаты 597935 60,3 935429 58,6 337494 156,4
2 Несие мекемелерінің қаражаттары 118719 12,0 247452 15,5
3 Шығарылған берешек құнды қағаздар 134413 13,6 224886
4 Кейінге қалдырылған салықтық міндеттемелер 2530 0,3 3897 0,2
5 Сақтандыру міндеттмелері 2530 0,3 3897 0,2 1367 154,0
7 Резервтер 3021,0 0,3 1885,0 0,2
8 Басқа да міндеттемелер 6569 0,7 10261 0,6
9 Міндеттемелердің барлығы 870732 87,8 1434050 89,9 563318 164,7
Капитал
10 Жарғылық капитал 60684 6,1 65531 4,1 4847 108,0
11 Эмиссиялық табыс 2183 0,2 1952 0,1 -231 89,4
12 Сатып алынған меншікті акциялары 38 0,0 66 0,0
13 Бөлінбеген пайда мен басқада резервтер 56736 5,7 92253
Капитал барлығы 120627 12,2 161025 10,1 40398 133,5
Міндеттемелер мен капитал барлығы 991359 100,0 1595075 100,0 603716
2007 жылдың соңында банктің жалпы міндеттемелері 1434050 млн тг
Меншікті капитал 161025 млн тг немесе 11,2% өсіп отыр.
Осы кестедегі мәліметтер бойынша пассивті
Банктің қаржысы 2006-2007 жылдың үлес салмағы
Клиенттердің қаржысы 2006 жылы 39,3% болса, ал 2007 жылы
Басқа да тартылған қаржы 2006 жылға 66727 мың
Пайдаға қалдырылған салық бойынша міндеттеме 2006 жылы 856439
1 - Банктердің қаржысы
2 – Клиенттердің қаржысы
3 – Шығарылған берешек бағалы қағаздар
4 – Басқа тартылған қаржы
5 – Резервтер
6 – Пайдаға қалырылған салық бойынша міндеттеме
7 – Басқа міндеттемелер
8 – Субординацияланған берешек
9 – Міндеттемелердің барлығы
10 – Капитал
11 – Жарғылық капитал
12 – Қосымша төленген капитал
13 – Сату үшін қолда бар инвестициялар қайта бағалау
14 - Негізгі қаржыны қайта бағалау резерві
Міндеттемелердің барлығы 2006 жылы 171561867
Сату үшін қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резерві 2006
Келесі кестеде “Қазақстан Халық Банкі” АҚ-ның Жамбыл филиалының
Кесте 7 - Банк пассивтерін сипаттайтын көрсеткіштерді талдау
Көрсеткішті анықтау Есептеу Коэфиценттердің оптималды мазмұны 2006 жыл 2007
К11=Капитал / Активтер К11=C1+C4 / A1 +A6+A10+A15 0,08-0,15 0,14
К12=Онкольды және жедел міндеттемелер / Активтер К12=O1+O4 / A1
0,85 0,85 -
К13=Заемдар/ активтер К13=o6+o7 / A1 +A6+A10+A15 0,2-0,35 0,1 0,14
К14=Онкольды міндеттемелер/Барлық міндеттемелер К14=O1 / O1+O4+O8 0,2-0,4 0,82 0,78
К15=Жедел салымдар / Барлық міндеттемелер К15=o5 / O1 +
К16=Барлық міндеттемелер(зайымдар)/ Барлық міндеттемелер К16=o6 / O1+ O4+O8 0,25-0,40
К17=Басқа міндеттемелер / Барлық міндеттемелер К17=O8 /O1+ O4+O8
- 0,008 0,2 0,192
К18=Серіппелі капитал/ Меншікті капитал К18=C1 / C1+C4 >0,5 0,5
1) К19 = c8 / A1+A6+A10+A15
2007 жылы К19 = 15,394 / 1422,578 = 0,01*
2006 жылы К19 = 5,029 / 854,168 = 0,005
2) К20 = c8 / d3
2007 жылы К20 = 15,394 / 135,931 = 0,11*
2006 жылы К20 = 5,029 / 273,647 = 0,01
3) К21 = d1+d2 / A1+A6+A10+A15
2007 жылы К21 = 132,566+17,141 / 1422,578 = 149,707
* 100% = 10,5;
2006 жылы К21 = 80,647+193 / 854,168 = 0,32
4) К22 = c8 / C1
2007 жылы К22 = 15,394 / 79,8614 = 0,19
2006 жылы К22 = 5,029 / 60,684 = 0,08
5) К23 = A1+A6+A10+A15 / C1+C4
2007 жылы К23 = 1422,578 / 79,8614+106,584 = 1422,578
2006 жылы К23 = 854,168 / 60,684+56,736 = 854,168
“Қазақстан Халық Банкі” АҚ-ның Жамбыл филиалының 2006-2007 жылдардағы
2.4 Банк өтімділігін талдау
Банк өтімділігі – бұл салымшылар мен қарыз берушілер алдында
Банктің міндеттемелері нақты және потенциалды деп екіге бөлінеді. Банктің
Егер коммерциялық банктің борыштық және қаржылық міндеттемелерді уақытылы орындау
Банк өтімділігі аталған барлық міндеттемелерді, сонымен қатар, болашақта пайда
Осы аталған қаражат көздерін пайдалану банк үшін шығыстармен байланысты
Активтердің тиімді құрылымын жасай отырып, банктер өтімділікке қойылатын талаптарды
Банктің өтімділігі келесі негізгі қызметтерді атқарады:
депозиттерді алу мен несиелерге байланысты сұранысты қанағаттандыру;
тиімділік тәуекелін азайту және банк сенімділігін қамтамасыз ету;
активтерді зиянсыз сату;
тартылған қаражаттар бойынша төлей алмау тәуекелі үшін сыйақы мөлшерін
Активтердің өтімділігі – ол қарыз алушының міндеттемелерді өтеу немесе
Активтердің өтімділік дәрежесі олардың айналым қабілетіне байланысты. Ақшалай формадағы
Өтімділігіне қарай банк активтері келесі негізгі топтарға жіктеледі:
жоғары өтімді активтер;
өтімді активтер;
ұзақ мерзімді өтімді активтер;
Жоғары өтімді активтерге:
қолма-қол кассадағы ақшалар;
орталық банктегі корреспонденттік шоттағы ақшалар;
мемлекеттік қарыздық міндеттемелер;
ішкі валюталық облигациялвық заемдарға салынған қаражаттар.
Келесі кестеде банктің өтімділік көрсеткіштері қарастырылады.
Баланс өтімділігінің жағдайы актив бойынша қаржыларды тез
Келесі кестеде баланс өтімділігін талдайын. Баланс өтімділігінің жағдайы
Кесте 8- Банктің өтімділігін талдау
Көрсеткішті анықтау Есептелуі Коэфиценттің оптималды маңызы 2006 жылы 2007
К8= Кассалық активтер / Онкольды міндеттемелер К8= A1 /
К9=Кассалық активтер / онкольды және жедел міндеттемелер К9=А1 /
К10=Портфелді бағалы қағаздар / Міндеттемелер К10=а7 / О1+О4+О8 0,15-0,40
1) К11 = C1+C4 / A1+A6+A10+A15
2007 жыл К11 = 79,8614+106,584 / 1422,578 = 0,13;
2006 жыл К11 = 60,684+56,736 / 127,799+123,339+596,216+6,814 = 117,42
2) К12= O1+O4 / A1+A6+A10+A15
2007 жылы К12 = 949,7594+261,783 / 1422,578 = 0,85;
2006 жылы К12 = 611,433+118,719 / 854,168 = 730,152
3) К13 = o6+o7 / A1+A6+A10+A15
2007 жылы К13 = 87,261+109,414 / 1422,578 = 196,675
2006 жылы К13 = 39,573+51,808 / 854,168 = 91,381
4) К14 = O1 / O1+O4+O8
2007 жылы К14 = 949,7594 / 1226,936 = 0,78;
2006 жылы К14 = 611,433 / 611,433+118,719+6,596 = 0,82;
5) К15 = o5 / O1+O4+O8
2007 жылы К15 = 65,108 / 1226,936 = 0,05;
2006 жылы К15 = 27,338 / 736,748 = 0,03;
6) К16 = o6 / O1+O4+O8
2007 жылы К16 = 87,261 / 1226,936 = 0,07;
2006 жылы К16 = 39,573 / 736,748 = 0,05;
7) К17 = O8 / O1+O4+O8
2007 жылы К17 = 24,592 / 1226,936 = 0,2;
2006 жылы К17 = 6,596 / 736,748 = 0,008;
8) К18 = C1 / C1+C4
2007 жылы К18 = 79,8614 / 79,8614+106,584 = 79,8614
2006 жылы К18 = 60,684 / 60,684+56,736 = 60,684
Банк өтімділігіне талдау жасар болсақ, біріншіден К8= Кассалық активтер
3 Банк ресурстарын тиімді басқаруды жетілдіру жолдары
3.1 Банк балансын жоспарлау мен реттеуде халықаралық тәсілдерді қолдануды
Жалпы қаржылық жағдайды анықтауда банктің негізі көрсеткіштерін және капиталдың
Баңктің қаржылық жағдайын жан-жақты тексерулер барысында мынадай сұрақтар қамтылады:
а)Банктің қаржылық жағдайымен жүргізілетін операциялардың саласын анықтау.
Бұл активтер мен кассаны түгендеу, ішкі бақылау шараларын орындауын
ә) басқару сапасын бағалау, олар мыналарды қамтиды:
- операторлар жағынан басшылықтың бақылауын бағалау;
- банк басшылығына берілген қүзыреттер мен олардың жүзеге асу
тәртібін зерттеу;
қызметкерлердің қызметке сәйкестігін және қайта дайындау тәртібі;
иерархиялық құрылым мен екі жақты бақылау.
б) заңдар мен инструкцияларды сақтауына бақылау жасау. Құжаттар мен
в) бухгалтерлік есеп беруді жүргізудің дәлдігі.
Аудиторлық тексеру нәтижесінде алынған санкциялар мен рекомендацияларды сақтау, келісімдер
г)Активтердің сапасын тексеру.
Операторлар кеңесімен жасалған несие саясатының толықтығы мынадай бағыттарды қамтиды:
жеке тұлғалар мен компанияларға берілетін несиелердің қатынасы;
банктер үшін қолайлы бағаиы қағаздардың түрлері;
бағалау тәртібі;
несиелердің шекті көлемі;
несиені бағалау әдістемесі;
несиенің қайтарылуы мен несиелік қабілеттілігін бақылау;
- несиенің "ескіруі", пайыздардың тоқтатылуы мен несие бойынша
шығындарды жабу үшін резервтерді қүру.
д) банктің төлем қабілеттілігін бағалау. Бұдан кейін банктің төлем
Тексерушілер сондай-ақ банктің қызметін АҚШ-тың Федералды резервті жүйесімен жасалған
Банктің табыстылығын тексеруде СПРЭД-тің банктің қызметкерлерінің еңбек өнімділігіне және
Басқа жағынан банктің қаржылық жағдайын тексеру банк басшылығымен немесе
Инспекциялау банктің қызметтерінің толық немесе жеке бір сұрақтар бойынша
Банкті тексеру бойынша комиссияның, басшысы қажет болған жағдайда, оның
CAMEL рейтинг жүйесі — қаржылық есеп беру мәліметтері мен
Рейтинг жүйесінің CAMEL атауы талданатын компоненттердің алғашқы әріптершен қүрылған:
С - (capital adequacy) — капиталдын жеткіліктілігі, мұнда банктін
А - (asset quality) — активтердің сапасы, мұнда активтердің
М - (management) менеджмент — банк қызметінің тиімділігіне, қалыптасқан
Е - (Earnings) — табыстылығы (пайдалылығы) — банктік қызметтерді
L - (Liquidity) — өтімділік, банктің ағымдағы және болашақтағы
CAMEL жүйесінің компоненттерін бағалау Үлттық банкке берілетін қаржылық есеп
CAMEL жүйесінің бес компонентінің әрқайсысын: капиталдың жеткіліктілігі, активтердің сапасын,
1-рейтинг (турацты):
өте жақсы нәтижелер мен қаржылық тұрақтылық;
бағалануы өте жоғары немесе басқа банктерге қарағанда жоғары.
2-рейтинг (цанагаттанарлыц):
қызметінің нәтижелері қанағаттанарлық (күрделі мәселелер табылған
жоқ);
қызметінің нәтижелері орташадан жоғары немесе орташа деңгейде;
қаржы операцияларының қауіпсіздігі мен сенімділігін қамтамасыз ету
үшін қажетті жағдайлар жасалған.
3-рейтинг (орташа):
қызметінің нәтижелері қанағаттанарлықсыз;
бағалануы орташа немесе қанағаттанарлықтан төмен;
сапасы орташадан төмен.
4-рейтинг (шекті):
орындалуы орташа деңгейден томен;
- банктің қызметіндегі кемшіліктері болашақта банк қызметіне қауіп
төндіретіні анық көрініп тұр.
5-рейтинг (қанагаттанарлықсыз):
қызметінің нәтижелері сөзсіз нашар;
мәселелері асқынған және тез арада шаралар қолдануды талап етеді;
Меншікті капиталдың өсу қарқыыны оң сан шығып тұр, демек
CAMEL жүйесі бойынша капиталдың рейтингісін жүргізудің жалпы принциптері мынадай:
1-рейтинг (турацты):
• банктің меншікті капиталының жеткіліктілік коэффициенттері (k1 k2)
белгіленген минималды белгілерден екі немесе одан көп есе жоғары
• банктің меншікті капиталының
салыстырғанда жоғары болса.
Осы рейтингтегі банктер
K1 k2 коэффициентері 8%-пен 14%-ға тең;
банк капитал көрсеткіштері бойынша банктерді салыстыру тобында ең
бір жақсы банктердің бірі болып табылады;
• инспекциялаудың нәтижесі бойынша банктің активтерінің сапасы
қанағаттандырылған немесе орташа.
Бұл деңгейдегі банктер қазіргі кездегі капиталдары жеткілікті және оны
• k1 k2 коэффициенттерінің көрсеткіштері белгіленген нормативтерге
сәйкес, яғни 6% және 12%-ға тең;
Банк қызметін қадағалау және рейтингтік бағалау капитал көрсеткіштері бойынша
дегенде орташа жағдайда орналасатын банктер;
инспекциялың тексерулер нәтижесінде анықталған активтердің сапасы
орташа банктер.
4-рейтинг (шекті):
белгіленген нормативтердің (k1 k2) ең болмаса біреуін орындап жүрген
немесе капитал жеткіліктілігі көрсеткіштері 6 % және 10 %-ға
банктерді капитал көрсеткіштері бойынша салыстыру тобында соңғы
орындардың бірінде орналасқан банктер;
инспекциялың тексерудің нәтижелері бойынша әлсіз немесе активтердің
сапасы жағынан проблемалары бар банктер.
Бұл рейтингтегі банктердің капиталы жеткіліксіз және оның жағдайы банктің
капитал жеткіліктілігінің көрсеткіштері белгіленген нормативтерден
темен немесе теріс көлемді капиталы бар банктер;
банктерді капитал көрсеткіштері бойынша салыстыру тобында нашар
банктердін қатарына жататын банктер;
инспекциялық тексерудің қорытындылары бойынша активтерінің сапасы шекті немесе қанағаттанарлықсыз
Бұл рейтингтегі банктерге акционерлер немесе басқа да қолдау көздері
Енді бұл талаптар бойынша «Каспий банкіі» АҚ-ң баланстық мәліметтері
Активтердін сапасы.
Банктің активтерінің сапасын талдаудың мақсаты болып банктің есеп беруінде
Активтердің сапасын талдау барлық активтердің түрлерін, сондай-ақ баланстан тыс
1)несиені өтеу келісімшартқа сәйкес жүргізіліп жатыр ма, әлде төлемдер
2)қарыз алушы кәсіпорынның қаржылық жағдайы түрақты ма, әлде
қаржылық жағдайы нашарлап қалды ма?
3)қарыз алушы несиені ңайтара алмаған жағдайда банктің несиенің орнын
жабу үшін қосымша қамтамасыз ету қаражаттары немесе несиені қайтарудың
басқа түрлері бар ма?
Егер банк несие бойынша шығындарды жабуға провизиялар құрған болса,
Активтердің сапасын талдау жіктелінген активтердің орташа қүны мен банк
Кесте 9 - Активтер сапасын бағалау принциптері
Жіктелген активтер құнының капиталға қатынасы CAMEL рейтингісі
5%-дан кем емес
5%-дан 15%-ғадейін
15%-дан 30-ға дейін
30%-дан 50-ға дейін
50%-дан жоғары Тұрақты
Қанағаттанарлық
Орташа
Шекті
Қанағаттанарлықсыз
1-рейтинг (тұрақты). Мерзімі кешіктірілген немесе жіктелінген активтердің саны аз,
Бүл рейтингтегі банктердің диверсификацияланған несиелік портфелі болуы және бір
2-рейтинг — (қанағаттанарлықсыз) 1-рейтингке жатқызылған банктерге қарағанда, бұл рейтингтегі
Несие саясаты мен ішкі бақылау жүйесінің саясаты жалпыға сәйкес
Бұл рейтингтегі баңктердің де диверсификацияланған несиелік портфелі болуы және
3-рейтинг (орташа). Бүл рейтингтегі банктердің мерзімі кешіктірілген және жіктелінген
Банктің жағдайыы жақсарту үшін ішкі бақылау әдістерін жетілдіру қажет.
4-рейтинг (шекті). Бұл рейтингтегі банктердің мерзімі кешіктірілген және жіктелінген
Мұндай банктердің несиелерді басқаруы нашар, несие саясаты мен ішкі
Банктер мен ерекше қатынастағы тұлғаларға байланысты талаптардың орындалмауын сипаттайды.
5-рейтинг (қанағаттанарлықсыз). Бұл рейтингтегі банктердің мерзімі кешіктірілген және жіктелген
Сауықтыру бойынша бірнеше механизмдерді іске қосып және ағымдағы шығындарды
Табыстылық. Табыстылық пен рентабельділік банк жұмысының маңызды көрсеткіштері болып
Табыстылықты талдауда ең алдымен мынадай факторларды ескеру қажет:
- банкте уақыт өткен сайын өзінің құнын жоғалтатын активтердің
(құралдар, негізгі құралдар) амортизациялау тәжірибесі бар ма?
еалық бойынша қарыздың есептелуі дұрыс жүргізіле ме?
салықты төлегеннен кейін акционерлерге дивиденд түрінде төленген
сомалардың есеп баптарында көрсетілуін тексеру.
Өйткені дивиденд түрінде төленген таза пайданың жоғары болуы банк
Берілген есеп беру мәліметтердің растығын тексерген соң, CAMEL жүйесі
Кесте 10 - Пайдалылықты талдау принциптері
Жіктелген активтер құнының капиталға қатынасы CAMEL бойынша рейтингісі
1 /о-дан жоғары
0,75 /о-дан 1 /о-ға дейін
0,50%-дан 0,75%-ға дейін
0,25%-дан 0,50%-ға дейін
0,25%-дан төмен немесе шығындар Тұрақты
Қанағаттанарлық
Орташа
Шекті
Қанағаттанарлықсыз
Банктің пайдалылық көрсеткіші активтердің орташа қүнына қатысты қайтарымдылық коэффициенті
Дивидендтерді төлегенге дейінгі
және салықтарды төлегеннен кейінгі
таза пайда / Активтердің орташа құны = 3071810 /1371537625
Өтімділгі. Өтімділікті талдау үшін кез келген көрсеткішті қолдану мүмкін
салымдардың көлемін, яғни банктің депозиттерінің қанша бөлігі негізгі
депозиттерді (банктің қолында ұзақ мерзімге қалатын депозиттер), оның алдын
ала ескёртусіз шоттардан алынуы мүмкін салымдар бөлігімен салыстыруды
(талап еткенге дейінгі депозиттер);
активтердің өтімді түрде болуы немесе өтімді түрдегі активтерге тез
айналатын активтердің болуы (өтімді түрде активтер көп болған сайын
өтімділік деңгейі жоғары болады);
банктің қарыз қаражаттарына деген қажеттілік деңгейі, яғни банкаралык
нарықта несие желісін ашу келісімі бойынша алынған қаражаттар немесе
Ұлттық банктен алынған қаражаттардың тартылған ресурстардың жалпы
көлеміне қатынасы (бүл
позициясына мазасыздық туғызады);
банк басшылығының өтімділік деңгейін басқару қабілетін және банктің
өтімділікті реттеудегі өзінің жеке ішкі саясаты мен принциптерін сақтауы.
Бүдан басқа әр түрлі төмендегідей қатынастарды қолдануға болады:
Берілген несиелер / Депозиттік салымдар
Өтімді активтер / Салымдар
2006ж = (9287119+49813472) /(15095498+41587415)= 1,04
2007 ж = (13332101+148461858) / (40247516+53462803) =1,72.
2006 ж = (4012228+9392715+9287119+49813472) / (15095498+41587415) = 72505534/56682913 =
2007ж=(17564330+14129646+13332101+148461858)/ (40247516+53462803)= 193487935/93710319 = 2,06
CAMEL жүйесі бойынша өтімділікті талдаудың жалпы критерийлері:
1-рейтинг (тұрақты). Бұл рейтингтегі банктердің өтімді активтерінің көлемі жеткілікті.
2-рейтинг (қанагаттанарлық). Бүл рейтингтегі банктерде өтімділік деңгейінің төмендеуі мен
3-рейтинг (орташа). Бұл рейтингтегі банктерде өтімді активтер көлемі жеткіліксіз.
4-рейтинг (шекті). Бұл рейтингтегі банктердің өтімді активтерінің көлемінің жеткілікеіздігінен
5-рейтинг (қанағаттанарлықсыз). Банктің өтімділік көрсеткішінің өте нашар жағдайда болуы
Менеджмент. CAMEL аббревиатурасының жазылуында менеджмент үшінші компонент! болғанымен, менеджменттің
Капитаиды активтердің сапасы, пайда мен өтімділікке қарағанда, баскару әдістерін
Менеджментті талдау кезінде мынадай факторлар ескерілуге тиіс:
банктерге тексеру жүргізгенде, банк басшылығы өзінің техникалық
біліктілігін, басқарушылың және әкімшілік қабілеттілігін көрсетуі керек;
банк басшылығының экономикалық жағдайдың өзгеруіне, сондай-ақ
банктік жүйенің өзгеруіне бейімделу қабілеті болу керек және Үлттык
сыртқы аудиторлардың ұсыныстарын орындауы керек;
банк басшылығы банк жұмысының ішкі тәртіптерін жасауға және оның
орындалуына жауапты болуы керек;
банк басшылығы білікті басқаруды қамтамасыз ету үшін қызметкерлерді
оқытып отыруы қажет;
• банк басшылығының кез келген заңсыз іс-әрекеттері айқындалған
жағдайда, әсіресе банкпен ерекше қатынастағы түлғаларға жеңілдікпен несие
бергені үшін сыналуы керек.
CAMEL рейтинг жүйесі бойынша барлығы 5 компоненттің бағалануы жүргізіліп
Жиынтық рейтингісін есептеу үшін 5 компоненттің әрқайсысы бойынша баллдарды
Мысалы:
капитал жеткіліктіліп = Z активтердің сапасы = 2 менеджмент
Барлық компоненттердің сомасы 11-ге тең болса, оны 5-ке бөлеміз,
Енді Каспий банкіінің рейтингін анықтайық. капитал жеткіліктіліп = 3,6
табыстылық - 0,002 + 1,72 өтімділік = 2,06
Кесте 11 - Жиынтық рейтингтің мәндері
1-ден 1,4 дейін 1-ге айналдырылады және рейтинг тұрақты
1,5-тен2,4 дейін 2-ге айналдырылады
2,5-тен 3,4 дейін 3-ке айналдырылады және рейтинг орташа
3,5-тен4,4 дейін 4-ке айналдырылады және рейтинг шекті
4,5-тен 5,0 дейін 5-ке
Бұл кесте бойынша бакнтің 2,06 көлеміндегі балды 2- ге
1-рейтинг немесе түрақты рейтингісін алған банктерге келесі жағдайлар тән:
қаржы жағдайы барлық аспектілер бойынша сенімді;
табылған кемшіліктер айтарлықтай емес және оларды қызмет барысында түзетуге
банктің қаржылық жағдайы экономикада немесе банктік секторда болып
жатқан мәселелер мен өзгерістерге қарағанда тұрақты.
2-рейтинг немесе қанағаттанарлық рейтингісін алған банктерге мынадай жағдайлар тән:
• табылған кемшіліктер айтарлықтай емес және олар банк басшылығымен
банктің қаржылық жағдайы өз деңгейінде тұрақты саналғанымен,
банктің, экономикалық конъюнктураның жағдайы мен банк секторының
жүмысының өзгерістеріне бейімделу қабілеті болуы керек;
банктік қадағалау департаменты мазасыздандыратын тексеру немесе
есеп беруді талдау барысында айқындалған мәселелер банк басшылығымен
міндетті түрде шешілуі керек.
3-рейтинг немесе орташа рейтингісін алған банктерге тән жағдайлар:
банк әлсіз, егер экономикада немесе банктік сектордағы жағдайлар
колайсыз жақтарға өзгерсе, онда банктің қаржылық жағдайы нашарлауы
мүмкін;
тез арада жіберілген қателіктерді түзету бойынша шаралар қолданбаса,
банктік қаржылық жағдайы нашарлайды.
• банктің жағдайы
мазасыздандырады.
4-рейтинг немесе шекті рейтингісін алған банктерге мына жағдайлар тән:
қаржы қызметінде айтарлықтай кемшіліктер болады;
жағдайының тұрақсыздың белгілері бар және ол қажетті түрде калыпқа
келтірілмеген;
егер жағдайды түзету бойынша шаралар қолданбаса, жағдайдың асқынып
кетуі, банктің болашақта өмір сүруіне қауіп төндіруі мүмкін;
банктің банкротқа үшырау қаупі бар;
банкті қадағалау департаменті жағынан қатаң қадағалау мен бақылауды
қажет етеді.
Сондай-ақ мәселелер мен кемшіліктерді жоюға байланысты толық жоспардың болуы
5-рейтинг немесе қанағаттанарлықсыз рейтингісін алған банктерге келесі жағдайлар тән:
жақын арада банкротқа үшыраудың жоғары деңгейдегі мүмкіндігі бар;
бірнеше қауіпті кемшіліктері бар, жағдайдың өте нашар болуы банктің
акционерлері тарапынан немесе басқа да қаржы көздерінен жедел қаржылык
көмекті қажет етеді;
жағдайды түзету бойынша жедел шараларды қолданбаса және қаржылық
көмек көрсетілмесе, күштеп таратуды қажет етеді.
3.2 Банк ресурстарын тиімді басқаруды жетілдіру жолдары
Екінші деңгейдегі банктерде жеке тұлғалардың салымдарына міндетті кепілдік беру
Қазақстан Республикасының жеке тұлғалардың салымдарына мiндеттi
ұжымдық кепiлдiк беру (сақтандыру) жүйесi қалыпты жұмыс iстеуде. Қазiргi
Осы кезеңде салымдарды қорғау жүйесi депозиттердi сақтандырудың
барлық халықаралық негiзгi стандарттарына, атап айтқанда ХВҚ жəне Қаржылық
Салымшылардың мүдделерін қорғаудың деңгейін арттыру екінші деңгейдегі банктерде депозиттерге
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы жеке тұлғаларының салымдарына ұжымдық кепілдік
негізгі халықаралық стандарттарының барлығына дерлік, атап айтқанда ХВҚ жəне
Депозиттерді міндетті кепілдендіру жүйесін дамытуды жетілдіруде мыналарға тоқталып өткен
Қазақстандық депозиттерді кепілдендіру жүйесінің (бұдан əрі - Жүйе) үздік
үздік əлемдік тəжірибені жəне Халықаралық депозиттерді сақтандыру жүйелері қауымдастығының
2007 жылдан бастап Жүйеге қатысушы банктер үшін міндетті күнтізбелік
мəжбүрлеп таратылған банктің міндеттемелері мен мүлкінің бір бөлігінің екінші
Жеке тұлғалардың салымдарына мiндеттi ұжымдық кепiлдiк беру
(сақтандыру) жүйесiн дамытудың мақсаты мен мiндетi
Қазақстан Республикасының жеке тұлғалардың салымдарына мiндеттi
ұжымдық кепiлдiк беру (сақтандыру) жүйесiн құрудың жəне жұмысының басты
Негiзгi шаралар
Қазақстан депозиттерiнiң сақтандыру жүйесiн халықаралық озық тəжiрибеге толық сəйкес
– “Қазақстанның жеке тұлғалардың салымдарына (депозиттерiне) кепiлдiк беру (сақтандыру)
– кепiлдiк беру объектiлерiн айқындау рəсiмдерiн жетiлдiру, кепiлдiк беру
– 2004 жылдан бастап халықтың депозиттерiн қабылдау құқығын жеке
– халықтың кепiлдiк беру жүйесiнiң объектiлерi болып табылатын депозиттерi
– салымдар бойынша өндiрiп алу резервiн салымшылардың банк жүйесiне
Қорытынды
«Қазақстан халық банкі» АҚ қаржылық тобын дамыту стратегиясы
1. Кең таралған филиалдар желісін, ашу және дамыту және
қаржы тобы артықшылығы нақты айқындалған сегменттерде (төлем карточкалары, төлемдер
бір-біріне сәйкес келетін, түйіспелі кешенді қаржылық қызметтің тиімді жүйесін
2. Корпоративтік клиенттерге қызмет көрсету тұрғысынан алғанда қорпоративтік және
аса ірі клиенттер, экспортер-кәсіпорындар, оларға жергілікті және шетелдік жетекші
сонымен қатар қазіргі уақытта кредитті қажет етпейтін клиенттерге де
шағын және орта бизнес саласындағы клиенттер базасын бөлшек банкинг
3. Қаржы секторындағы өтімділіктің артуы және жоғары класс пен
Қаржылық топ ішінде жүретін процестерді басқарудың негізгі міндеттері
Қаржы тобының стратегиялық серіктесі ретінде еуропалық қаржы институтын тарту
Филиалдар желісі арқылы сатуларды кеңейтуге, бір орталықтан есепке алуға
Стратегиялық серіктеспен бірлесіп, еуропалық стандарттарға толық сәйкес келетін тәуекелдерді
Дипломдық жұмыста «Қазақстан халық банкі» АҚ-ның 2006-2007 жылдары
Осы орайда, банк қазіргі таңдағы заңды және жеке тұлғаларға
«Қазақстан халық банкі» АҚ- да тәжірибе өту барысында
Активті және пассивті операцияларды, банк кірісі мен шығындарын талдап
Нәтижесінде барлық мәліметтерді талдай отырып, мынадай қортынды жасауға болады,
Қорытындылай келе есеп беру барысында қойылған мақсатқа байланысты алға
Қолданылған әдебиеттер
”ҚР-дағы банктер және банктік қызмет туралы” ҚР Заңы. 30.08.1995
2002 жылғы 3-маусымдағы Ұлттық банк Басқармасының №213 қаулысымен бекітілген
Ұлттық банк Басқармасының 2002 жылы 16-қаршадағы №465 қаулысымен бекітілген
“Ақшалай төлемдер мен аударымдар туралы” ҚР Заңы. 29.06.1998 ж.
1995 жылға арналған Қазақстандағы банк жүйесін реформалау бағдарламасы.
1996-1998 жж. Қазақстандағы банк жүйесін әрі қарай реформалау бағдарламасы
ҚР Ұлттық банктің 1997 жылғы 29-тамызындағы №314 “Ломбард туралы”
“Микрокредиттік ұйымдар туралы” ҚР Заңы. 2002 ж.
“Несиелік серіктестік туралы” ҚР Заңы. 2002 ж.
ҚР Ұлттық банктің 2003-2005 жылға арналған ақша-несие саясаты.
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Оқу құралы. 2-ші басылым,
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. Оқу құралы /Жалпы
Финансовый анализ в коммерческом банке / А.Д.Шеремет, Г.Н.Щербакова.- М.:
Черкасов В.Е. Финансовый анализ в коммерческом банке. – М.:
Ақша, несие, банктер. Оқулық / Жалпы редакциясын басқарған Ғ.С.Сейтқасымов.
Б.А. Көшенова. Ақша, несие,банктер. Валюта қатынастары. Оқу құралы –
Банковское дело. Учебник: 4-е изд. Под ред. проф. В.И.
Банковское дело. Учебник /Под ред. О.И.Лаврушина – М: ФиС,
19.Финансы, деньги, кредит. Учебник / Под ред. О.В. Соколовой,
Батракова А.В. Экономический анализ в коммерческом банке. – М.:
Мадиярова Д.М., Марчевский В.С.. Основы современного банковского дела
«Қазақстан халық банкі» АҚ 2006-2007 жылдарының қаржылық есептері
Қосымша А
«ҚР Халық Банкі» АҚ-ның агрегирленген балансы
Агрегат Банк активінің баптары 2006 жылы 2007 жылы
А1 Ақша қаражаты және оның баламалары 127,799 255,245
а2 Касса 48,689 89,074
а3 Резервтік талаптар 16,695 38,547
а4 РКЦ қаражаттары 16,739 48,249
а5 Корреспонденттік шоттағы қаражаттар 45,676 79,363
А6 Барлық бағалы қағаздар 123,339 107,839
а7 Мемлекеттік бағалы қағаздар 53,125 48,471
а8 Портфелдік бағалы қағаздар 29,101 23,421
а9 Уақытында төленбеген вексель 41,113 35,946
А10 Ссудалардың барлығы 596,216 1,040,273
а11 Қысқа мерзімді 194,269 358,321
а12 Банктік 103,839 161,815
а13 Ұзақ мерзімді 270,386 382,123
а14 Ұзартылған 27,722 138,013
А15 Басқа да активтердің барлығы 6,814 19,221
а16 Инвестициялар 1,249 4,182
а17 Капиталдың материялдық емес активтер 2,271 -
а18 Басқа да активтер - 6,407
а19 Тыс қалған қаражаттар, шығындар 3,292 8,632
Баланс (A1+A6+A10+A15) 854,168 1422,578
Банк пассивінің баптары
О1 Онкольды міндеттемелер 611,433 949,759
о2 Талап етілгенге дейінгі салымдар 270,193 309,626
о3 Корреспонденттік шоттар 341,239 640,132
О4 Жедел міндеттемелер 118,719 261,783
о5 Жедел салымдар мен міндеттемелер 27,338 65,108
о6 Банктік зайымдар 39,573 87,261
о7 Нарықтық айналымдағы қарыз міндеттемелері 51,808 109,414
О8 Басқа да міндеттемелердің барлығы 6,596 24,592
о9 Кредиторларға 2,093 10,271
о10 Басқа міндеттемелер 4,503 14,321
С1 Серпімді капитал барлығы 60,684 79,861
с2 Жарғылық қор 42,593 55,153
с3 Банк қоры 18,091 24,707
С4 Қосалқы капитал барығы 56,736 106,584
с5 Бағалы қағаз салымдар есебінен қамтамасыз етілген резервтер 23,339
с6 Валюталық қаржыларды бағалау 19,436 37,898
с7 Түсімдер 8,932 19,411
с8 Пайда 5,029 15,394
Баланс (O1+O4+O8+C1+C4+) 854,168 1422,578
Мазмұны
Кіріспе..................................................................................................................6
1 Банктік ресурстарды басқарудың теориялық теориялық негіздері
1.1 Банк ресурстарының ұғымы және құрылымы........................................... 9
1.2 Банктік меншікті капиталының көздері мен қызметтері ........................12
1.3 Коммерциялық банке тартылған қаражаттарды реттеу..........................15
1.4 Банктік ресурстарды басқару жүйесінде коммерциялық банктердің депозиттік саясатын
1.5 Банктің депозиттік операцияларын жоспарлаудың әдістемесі ..............22
2. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның қаржылық қызметін талдау
2.1 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның қызметтерінің негізгі
нәтижелері .................................................................................................................30
2.2 Қазақстан Халық Банкі АҚ-ның ресурстарының даму
2.3 Банктің пассивтік операцияларын талдау....... ......................................38
2.4 Банк өтімділігін талдау............................................................................44
3 Банк ресурстарын тиімді басқаруды жетілдіру жолдары
3.1 Банк балансын жоспарлау мен реттеуде халықаралық тәсілдерді қолдануды
3.2 Банк ресурстарын тиімді басқаруды жетілдіру жолдары.......................57
Қорытынды..................................................................................................... 59
Қолданылған әдебиеттер................................................................................ 61
Қосымша............................................................................................................63
АННОТАЦИЯ
Дипломдық жұмыстың тақырыбы:
«Банктік ресурстар, оларды жоспарлау мен реттеу «Қазақстан халық
Диплом жұмысынының мақсаты коммерциялық банктердің ресурстарын талдау, басқару, реттеу
Жұмыстың міндеті: банк ресурстарының қалыптасу операцияларын зерттеу, банктің ресурстарын
Жүргізілген зерттеулер әдістері: жұмыстық әдістемелік негізі отандық мамандықтардың ғылыми
Жұмысты жазу кезінде жүйелік әдістер және салыстырмалы талдаулар, статистикалық
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер мен
Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында банк ресурстарының ұғымы және
Екінші тарауда «Қазақстан халық банкі» АҚ-ның қаржы-экономикалық қызметінің сипаттайтын
Үшінші тарауда банк ресурстарының тиімді басқарудың жолдары берілген және
АННОТАЦИЯ
Тема дипломной работы:
«Банковские ресурсы: планирование и регулирование» (на материалах АО «Народный
Основная цель работы заключатеся в оценке состояния банковских ресурсов
Задачей работы является изучение банковских ресурсов, анализ показателей,
Методы проведенных исследований: Методологической основой работы является изучение научных
При написании работы применены методы системного и сравнительного анализа,
Дипломная работа состоит из введения, трех глав, заключения, списка
В первой главе дипломной работы раскрыты основные теоретические аспекты
Во второй главе проведен всесторонний анализ основных показателей, характеризующих
В третьей главе рассмотрены пути эффективного использования банковских ресурсов
Слайд 1
Кесте 1- Қазақстандық екініші деңгейдегі банктер пассивтерінің 01.12.2008 ж.
Банктердің аттары Міндеттемелері Меншікті капиталы Барлык пассивтері
1 АО "БТА Банк" 2692058088 427074329 3119132417
2 АО "КАЗКОММЕРЦБАНК" 2440939228,0 279303767,0 2720242995,0
3 АО "Народный Банк Казахстана" 1.587.151.715 174.863.936 1.762.015.651
4 АО "Альянс Банк" 876.628.960 167.659.249 1.044.288.209
5 АО "АТФБанк" 913.630.578 105.821.968 1.019.452.546
6 АО "Банк ЦентрКредит" 889.481.575 76.229.059 965.710.634
7 ДО АО "БТА БАНК" - АО "ТЕМIРБАНК" 250.880.377
8 АО "Нурбанк" 239.043.408 38.337.200 277.380.608
9 АО "БАНК "КАСПИЙСКИЙ" 238.250.001 30.923.812 269.173.813
10 АО "Евразийский Банк" 180.522.570 24.617.773 205.140.343
11 АО ДБ "RBS (Kazakhstan)" 161.699.380 17.560.783 179.260.163
12 АО "ЦЕСНАБАНК" 137.152.052 18.997.334 156.149.386
13 АО "Ситибанк Казахстан" 83.792.975 10.871.349 94.664.324
14 ДБ АО "Сбербанк" 49.971.786 34.194.587 84.166.373
15 ДБ АО "HSBC БАНК КАЗАХСТАН" 64.054.252 8.851.587 72.905.839
16 АО "Казинвестбанк" 60.864.629 11.093.854 71.958.483
17 АО "ЭКСИМБАНК КАЗАХСТАН" 31.792.623 12.251.252 44.043.875
18 АО "Жилстройсбербанк Казахстана" 22.585.000 12.700.586 35.285.586
19 АО "ДБ "АЛЬФА-БАНК" 24.623.747 8.240.503 32.864.250
20 АО "Delta Bank" 19.370.176 5.674.385 25.044.561
21 АО "Банк Позитив" 11.801.468 4.910.859 16.712.327
22 АО ДБ "БАНК КИТАЯ В КАЗАХСТАНЕ" 5.769.619 3.731.697
23 АО "ДБ "КЗИ БАНК" 5.174.986 2.808.435 7.983.421
24 АО "СБ "ЛАРИБА-БАНК" 2.737.086 4.033.240 6.770.326
25 АО "МЕТРОКОМБАНК" 2.822.313 1.807.545 4.629.858
26 АО "ТПБК" 2.366.647 2.242.583 4.609.230
27 АО "МБ "Алма-Ата" 2.845.310 1.529.818 4.375.128
28 АО "Данабанк" 1.875.094 1.565.155 3.440.249
29 АО ДБ "ТАИБ КАЗАХСКИЙ БАНК" 719.505 2.318.493 3.037.998
30 АО "Сеним-Банк" 1.215.896 1.754.896 2.970.792
31 АО "Мастербанк" 261 2.060.097 2.321.097
32 АО "Экспресс Банк" 154.415 2.026.273 2.180.688
33 АО "Заман-Банк" 259.7 1.807.490 2.067.190
34 АО "Казинкомбанк" 247.73 1.475.880 1.723.610
35 АО ДБ "НБ Пакистана" в Казахстане 320.056 1.049.792
Қаржы нарығын және каржы ұйымдарын кадагалау және реттеу жөніндегі
Слайд 2
Сурет 1 - Коммерциялық банктің меншік қаражаттарының қалыптасуы
Слайд 2
Сурет 2 - Коммерциялық банк депозиттік саясаттың объектілер мен
Кесте 2- Банктің қаржылық көрсеткіштері, Млн тг
Көрсеткіш 2006ж 2007ж Ауытқуы, +,-
активтер 991359 1595075 603716
Меншікті капитал 120627 161025 40398
Клиенттерге қарыз беру 596216 1040273 444057
депозиттер 597935 935429 337494
Таза проценттік пайда 38132 48850 10718
Таза комиссиондық пайда 21135 24173 3038
Таза пайда 27159 40525 16365
Слайд 3
Кесте 4 - Банктің ресурстарының
(млрд теңге есебімен)
Қаржы ресурстары 2005ж 2006ж 2007ж 06/05 07/06
млрд Үлес% млрд Үлес% млрд Үлес% % %
Негізгі қаржы көздері, барлығы
1. міндеттемелер,
барлығы
оның ішінде:
-депозитер
-меншікті
капитал
189,3
175,1
136,9
14,1
100
92,5
78,0
7,5
249,5
228,1
154,8
21,2
100
91,2
67,9
8,8
393,2
358,0
231,5
35,0
100
91.0
64,5
9,0
131,8
130,3
113,1
150,4
157,6
156,9
149,5
165,1
Кесте 6 - «Қазақстан Халық банкі» АҚ-ның тартылған қаражаттары,
№
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 жыл Ауыт-қуы, мың.тг Өсу қарқы-ны,%
Сомасы, мың.тг Үлес салм. Сомасы, мың.тг Үлес салм
1 2 3 4 5 6 7 8
Міндеттемелер мен капитал
Міндеттемелер
1 Клиенттер қаражаты 597935 60,3 935429 58,6 337494 156,4
2 Несие мекемелерінің қаражаттары 118719 12,0 247452 15,5
3 Шығарылған берешек құнды қағаздар 134413 13,6 224886
4 Кейінге қалдырылған салықтық міндеттемелер 2530 0,3 3897 0,2
5 Сақтандыру міндеттмелері 2530 0,3 3897 0,2 1367 154,0
7 Резервтер 3021,0 0,3 1885,0 0,2
8 Басқа да міндеттемелер 6569 0,7 10261 0,6
9 Міндеттемелердің барлығы 870732 87,8 1434050 89,9 563318 164,7
10 Жарғылық капитал 60684 6,1 65531 4,1 4847 108,0
11 Эмиссиялық табыс 2183 0,2 1952 0,1 -231 89,4
12 Сатып алынған меншікті акциялары 38 0,0 66 0,0
13 Бөлінбеген пайда мен басқада резервтер 56736 5,7 92253
Капитал барлығы 120627 12,2 161025 10,1 40398 133,5
Міндеттемелер мен капитал барлығы 991359 100,0 1595075 100,0 603716
Слайд 4
1 - Банктердің қаржысы
2 – Клиенттердің қаржысы
3 – Шығарылған берешек бағалы қағаздар
4 – Басқа тартылған қаржы
5 – Резервтер
6 – Пайдаға қалырылған салық бойынша міндеттеме
7 – Басқа міндеттемелер
8 – Субординацияланған берешек
9 – Міндеттемелердің барлығы
10 – Капитал
11 – Жарғылық капитал
12 – Қосымша төленген капитал
13 – Сату үшін қолда бар инвестициялар қайта бағалау
14 - Негізгі қаржыны қайта бағалау резерві
Ақша-қаражаттар мен материалдық емес активтер арқылы қалыптасады
Арнайы
қорлар
Резервтік
капитал
Жарғылық капитал
Банктің меншік қаражаттары
Банктің бөлінбеген табысы
Салық төлегеннен кейін табыс арқасында қалыптасадыя
Салық төлегенге дейінгі табыс
арқасында қалыптасады
Депозиттік саясат элементтері-нің бірлігі қағидасы
Комплекстілік қағидасы
Сенімділік қамтамасыз ету қағидасы
Банк операцияларының қауіпсіздік қағидасы
Ғылыми негізделу қағидасы
Тиімділік қағидасы
Шығындардың қолайлы деңгейін қамтамасыз ету қағидасы
Арнайы
Жалпы
Қоммерциялық банк депозиттік саясатын қалыптастыру қағидалары
Мемлекеттік мекемелер:
Ұлттық банк;
Қаржы министрлігі.
Банка
клиенттері:
Жеке тұлғалар;
Заңды тұлғалар.
Коммерциялық банк
Банктің қосымша қызметтері
(комплексті қызмет көрсету )
Тартылған қаражаттар:
Депозиттер;
БАН;
Векселдер;
Сертификаттар
Депозиттік саясат субъектілері
Депозиттік
Коммерциялық банктің депозиттік саясаты
Ақша қаражаттар мен материалдық емес активтер арқылы қалыптасады
Арнайы
қорлар
Резервтік
капитал
Жарғылық капитал
Банктің меншік қаражаттары
Банктің бөлінбеген табысы
Салық төлегеннен кейін табыс арқасында қалыптасадыя
Салық төлегенге дейінгі табыс
арқасында қалыптасады
Депозиттік
Депозиттік саясат субъектілері
Тартылған қаражаттар:
Депозиттер;
БАН;
Векселдер;
Сертификаттар
Банктің қосымша қызметтері
(комплексті қызмет көрсету )
Коммерциялық банк
Банка
клиенттері:
Жеке тұлғалар;
Заңды тұлғалар.
Мемлекеттік мекемелер:
Ұлттық банк;.
Кіріс министрлігі.
8