ЖОСПАР
Кіріспе 1
Әдебиетке шолу 5
2.1 Балауыздың химиялық құрамы 5
Балауыз өндірудің технологиясы. 6
Балауызды пайдалану. 8
Аналық сүтінің химиялық құрамы 8
Аналық сүтін алудың технологиясы 9
Аналық сүтінің пайдаланылуы 10
Прополистің химиялық құрамы 12
Прополисті өндіру технологиясы 14
Ара уының химиялық құрамы 19
Ара уын алудың әдістері 21
Ара уының медицинада қолданылуы 24
Негізгі бөлім 27
3.1. Зерттеу материалдары және әдістер 27
Санитарлық саралауы және бағалауы 28
Аналық сүтінің сапасын анықтау 30
Прополистің сапасын анықтау 31
Ара уын сапасын анықтау 32
Алдын алу күресу шаралары 33
Қорытынды 36
Тәжірибелік ұсыныстар 37
Қолданылған әдебиеттер тізімі 38
Кіріспе
Қазіргі уақытта, ара шаруашылығын қайта құру кезеңіне дейінгі
1. Өндірісті ұйымдастыру, өнім дайындау, қажетті құралдар,
2. Бал, балауыз өнімдерін дайындау, оларды ішкі
3. Арашылардың барлық сұрақтары мен мұң-мұқтажын біліп отыратын
4.Үлгілі оқыту-тәжірибелік омарта ұстауды ұйымдастыру.
5. Арашылардың курстарын ашып, біліктілігін арттыру.
6. Кооператив мүшелерінің ара ұяларын кездейсоқ апаттардаңаурудан,
Шетелдегі қазіргі кездегі кооперативтердің тәжірибелерін шығармашылықпен Қазақстанда пайдалану
Бұл салада АҚШ тәжірибесі қызық: кәсіпқой арашылар мамандандырылған
Тіпті кішкентай деген арашылар ұжымы кептеген мамандық иелерін
Қазіргі заман талаптарына сай ара шаруашылығын ұжымдық негізге
Болашақта ара шаруашылығының дамуына қазір көптеп қолданысқа кірген
Қазақстан жері әлі пайдаланылмаған бал беретін өсімдіктердің қорына
Шетелдік дәрілердің тым қымбат бағасы, іс жүзінде бұл
Ара шаруашылығының өркендеуінің негізгі кепілі аралардың өсімдіктерді
Әдебиетке шолу
2.1 Балауыздың химиялық құрамы
Балауыз ара ағзасының жасып шығарған өнімі. Ол
Балауыздың құрамы. 50-ден астам химиялық қосылыстар кіретін балауыздың
Сызба .1 Балауыздың құрамы
Балауыздың физикалық қасиеттері. Физикалық қасиеттеріне балауыздың балқу, қату
Балауыздың балқы және қату температуралары. Балауызды қатырғанда балауыз
Балауыздың тығыздығы. 1 см кубта балауыздың салмағын
Балауыздың қаттылығы. Қаттылығының кәрезге салатын балауыз жапрақтарын
Балауыздың тұтқырлығы. Балауыздың тазалығы мен физикалық күйін тұтқырлығы
Балауыз өндірудің технологиясы.
Балауыз өндірудің негізінде балауызды балқыту температурасына жеткізіліп қыздыру
Сызба. 2 Балауыздың өндіру технологиясы
Күн балауыз балқытқышы – алдыңғы қабырғаларынан артқы қабырғалары
Жылуды көбірек алу үшін күн сәулесі шыныға перпендикуляр
Кесте 1.
Кәрездердегі балауыздылығы , % 100 90 70 70
Шығатын балауыз, % 100 80,5 60,9 41,6 22,5
Шикізаттың балауыздығы азайғанда күннің жылуынан жұмыс істейтін балауыз
Күн балауыз балқытқышында тек қана ашық түсті кәрездерді
Балауыз шикізатын бумен істейтін балауыз балқытқышта өңдеу. Балауыз
Ірі омарталарда әмбебап балауыз балқытқыштары пайдаланылады ВТ-11. Ол
Балауызды пайдалану.
Казіргі кезде балауыздың басым бөлігі балауыз жапрақтарын өндіруге
Аналық сүтінің химиялық құрамы
Аналық сүті – аралардың жұтқыншақ және жоғары бездерінің
Аналық сүтінің құрамында 18 % белрктық заттар болады,
Көмірсулардан аналық сүтінің құрамына негізінен гюкоза,
Органикалық қышқылдардың -21 амин қышқылдары (аланин , аргенин,
Аналық сүтінің құрамы дернәсілдердің дамуына сәйкес және сыртқы
Кесте 2. Аналық сүтіндегі құрғақ заттардың құрамы
Құрам бөлігі Бары, %
Шегі Орташа
Белоктар 18-58 40
Майлар (бейтарап) - 0,8
Фосфолипидтер - 1,3
Стериндер 0,04-0,30 0,2
Көмірсулар 13-30 21
Органикалық қышқылдар 7-32 17
Аденозин 0,08-0,13 0,35
Ацетилхолин - 0,1
Птериндер - 0,08
Дәрумендер - 0,01
Күл 0,7-3,9 2,3
Басқа заттар - 16
Аналық сүтін алудың технологиясы
Аналық сүтін кезінде дәрі-дәрмек, тағам өндірісіне қойылатын санитарлық-гигиеналық
Жаңадан түсіп жатқан шірне мен тозаң болмаған жағдайда,
Аналық сүтін, дәрнесілдерді егу жұмысынан кейін 72 сағат
Егер дернәсілдер пластмасса тостағаншасына егілген болса, арнаулы қондырғылармен
Бос құтылар тоңазытқышта 0°С шамасында сақталу керек. Құтыны
Аналық сүтін дайындайшы шаруашылықтан қабылдаушы шаруашылыққа дейінгі жеткізу
Аналық сүтін шыны ыдысқа жаңа алынған сүттің 1
Т.В. Вахонина аналық сүтін сақтау үшін төменгі шарттарды
а) жаңа жиналған сүтті - 6°С-та 24 сағатқа
б) ыңғалды сіңіру әдісімен-4-6 °С-та кептіруге дейін 3
в) құрғақтсіңіру әдісіүй температурасы жағдайында 3 жыл ұстау
г) ылғалдылығы 2 % шамасында + 6 °С
Аналық сүтінің пайдаланылуы
Аналық сүті көпіне медицинады қолданылады. Клиникалық зерттеулер көрсеткеніндей
Жүйке жүйелерінің ауруларына , жалпы және липидтік алмасу
Әртүрлі себептерден пайда болған қан аздық, тері
Франсуз дәрігері Дестрем, аналық сүтін қарттыққа қарсы күтесте
Сонымен қатар араның сүтінің құрамында нуклеин, амин қышқылдары,
Ара сүтінен жасалған дәрі — бедеу әйелдерге,
Жуырда Ұлыбританиядағы сән салондарында косметологтар бет терісін жаңартудың
Ара аналық сүтін адам ой еңбегі мен дене
Ара аналық сүті жоғарыдағы науқас түрлерімен қоса операция
Прополистің химиялық құрамы
Прополис-бұл биологиялық активті заттардың шын мәніндегі ғажайып комплексі.
Өсімдіктерден шайыр заттардан беретіндерге терек, қайың, тал, шырша,
Шайырлы заттарды жинауды 15 күндік аралар бастайды. Аралар
Шайырлы заттарды аралар негізінен сағат 10 мен 15.30-дың
Ұяда аралар прополисті ұшақты кішірейтуге, тесіктерді бекітуге, ұяның
Сыртқы түріне қарағанда прополис қопсыған зат сияқты, кейде
Прополистің физикалық күйі қоршаған орта температурасына тәуелді. Температура
Жүргізілген зерттеулер прополистен шайыр, бальзамдар, илегіш заттар, эфир
Кесте 3. Прополистің мөлшері химиялық құрамы
Құрам бөлігі Құрамында, (%)
Шегі Орташа
Өсімдік шайырлары 38-60 55
Бальзамдар оның ішінде 3-30 15
Илегіш заттар 0,5-15 8
Эфир майлары 2-15 8
Балауыз 7,8-36 22
Шайырлар- органикалық, оның ішінде қанықпаған қышқылдардың қоспасы. Олардың
Бальзамдар- илегіш заттардың күрделі қоспасы, құрамында шайырлы заттар,
Илегіш заттар-толық зеттелмеген, сары, ашық сары, ашық қоңыр
Эфир майлары- солғын сары немесе мөлдір , өткір
Балауыз - ұшақтың маңайында және ұя қабырғаларына салынған
Прополистің құрамында дәрумендердің негізінен тиамин, рибофлавин, никотин қышқылы,
Прополистегі күлді заттар 14, калий, натрий, магний, кальций,
Прополисті өндіру технологиясы
Аралар прополисті қарқынды жинаудын қамтамасыз ету. Прополистің көп
Прополис өнімін ара ұясын қарқынды желдетіп көбейтуге болады.
Прополистің өнімін арттыру үшін ағаштан немесе пластмассадан жасалған
П.П. Лекарс тордың өзі ойлап шығарған бір түрін
Кейбір арашылар ұяның төбесінде тесік қалдырып, оны тормен
Венгрия арашыларының ойлап тапқан әдісі бойынша ұяны мәжбүрлі
Арашылар прополисті ұшақ кассеталары арқылы да алады. Аралар
Прополисті мамыр айынан тамыз айының аяғына дейін жинауға
Прополисті жинау әдістері. Прополисті жинаудың ең қарапайым, әрі
Прополистің өнімін арттыру және механикаландырудың ең оңай жолы
Көктемде жылытқыштарды ұяның жоғарғы рамаларының төрттекшелерінің үстіне, жылытқыш
Ара семьяларынан алынған жылытқыштарды мұқият қарап, бүлінгендерін жарамсыз
Прополистенген жылытқыштарды құрғақ, таза жәшіктерде, қараңғыланған жақсы желдетілетін,
Прополистенген жылытқышты СИП-УП электр станогінде өңдеуге болады. Станоктың
Матасы сирек тоқылған жылытқышты станокпен емес, қол таптауышпен
Прополисті тазалау және саудаға дайындау. Жылытқышты өңдегенде прополис
Аппараттың қозғағышы істеп тұрғанда қақпағындағы тесік арқылы тоңазытылған
Прополисті жылытқыштан механикалық жолмен алғанда қауыпсіздік шараларын есте
Бөлшек саудаға шығару үшін ұнтақталған прополисті 25 г,
Прополисті қысып кесектеу үшін арнаулы қысқыш қалыптар
Прополистің медицинада және мал емдеуде қолданылуы
Прополистің қасиеттерін зерттеу, оны ісжүзінде әртүрлі ауруларды емдеу
Прополиспен, мысалы тері ауруларын емдейді, асқазан жарасын және
Баспадан шыққан әдебиеттерде прополистен жасалған препараттар, оларды дайындау
Денеге жағатын майлар дайындау үшін вазелин, ланолин мен
Прополис майы (сары май негізіндегі) төмендегідей дайындалады: қажетті
Прополис майы және прополис негізінде жасалған жағар майлардың
30-40%-дық май терінің қатерлі ісік ауруына, бел шойырылмасына,
Сары май негізінде жасалған прополис майы ішкі ағзаның
Прополис ертіндісін (экстракт) дайындау үшін шөлмекке 10 г
Прополис ертіндісін асқазан және ұлтабар жарасын емдеуге қолданады
Ортаңғы құлақ қабынғанда осы препаратты күніне 3 рет
Табиғи прополистің өзі де пайдалы. Тұмаудың, ангинаның алдын
Прополис препаратымен өкпенің құрт ауруының, тышқақ ауруының, сифилистің
Халық медициинасында прополисті тері қажалғанда қатып қалатын өсіндіні
Ұлы Отан соғысы жылдарында прополисті жараны емдеу үшін
Н.П. Иориш (1969) өкпенің құрт ауруын емдегенде прополис
Халықаралық симпозиумдардың мәліметтерін қорытындылай келе және өз тәжірибесіне
а) табиғи прополисті жеу (пышақтың ұшымен алып, баяу
б) прополис майын 1:4 қатынасында су моншасында дайындап
в) 10-15%-дық этил спиртіндегі тұндырмасын ішу;
г) прополис-су жүзіндісін ішу (қайнаған сумен прополисті араластрып
д) дененің сыртынан әсер ету арқылы прополис майын
«Пропоцеум» майын (бет нервісінің қабынуы кезінде, терінің қоректік
«Пропосол» - күйікті емдегенде, «Айна» ауыз қуысы мен
X. Курьян (1980) ауыздың сілекей қабығының қабынуына мынадай
Қолдың ылғалды экземасын емдеу үшін еменнің қабығын қайнатып
Аяқ терлегенде емен қабығының сумен қайнатындысына (1:10) 30
Прополис псориоз ауруын тимді емдейді. Псориоз - тері
Қосымша, ауруға қарсы тұру жүйесін жетілдіру үшін бір
Ара шаруашылығы өнімдерімен бір мезгілде емдік шөптерді пайдалану
Ара уының химиялық құрамы
Ара уы аралардың ерекше бездерінің сіріндісі, оны шағу
Ара уының биохимиялық жіне физикалық қасиеттері
Жаңа алынған у –мөлдір,түссіз, ауада тез кебетін сұйық,өзіндік
Құрғақ ара уы қабыршақ немесе түйіршік түріндегі ұнтақ,
Кесте.4. Бал арасынның уының негізгі құрам бөліктері
(В.Н. Крыловтың мәліметтерінен, 1995 )
Заттардың тобы Заттар Удағы мөлшері, %
Белоктар Гиалуронизада 1-3 41000
Фосфолипаза А2 10-12 20000
Қышқыл фосфатаза 1 55000
Лизофосфолипаза 1 22000
Пептидтер
(полипептидтер)
Мелитин 40-50 12000(тетрамер)
Секапин 0,5-2 3000
МСД-пептид 1-2 2500
Терпиапин 1 2500
Апамин 1-3 2000
Прокаминдер 1-3 600
Кіші пептидтер 13-15 600-ден аз
Физиологиялық активті аминдер
Гистомин 0,5-2,0 150
Допамин 0,2-1,0 150
Норадреналин 0,1-0,5 150
А-аминобутир қышқылы 0,5 150
Қанттар Глюкоза, фруктоза 2 180
Гиалуронидаза –гиалурон қышқылын ыдырататын фермент, ол ұлпа жасушаларын
Фосфолипаза А2, ағзаға кіріп, удың әсерінен болатын қабынуды
Удың улылығын және ішкі ағза мүшелеріне әрекетін негізінен
Ара уын алудың әдістері
Әдебиеттерде ара уын өндірудің кептеген әдістері сипатталған. Олардың
Қазіргі кезде кең таралған әдістердің бірі араларды «сауу».
Араның уын алатын барлық құрылғыларда негізгі жұмысшы бөлігі,
Қазіргі кездегі технология бойынша омартада ара уын алу
Электр еліткіштің жұмыс принципі төмендегідей: тұрақты электр тоқ
Қандай конструкциялы болмасын электр еліктіргішке қойылатын талаптар: оның
Қазіргі кезде шығарылатын электр еліткіштері 30-40 у жинайтын
Ара семьясының белоктік қорегінің мөлшері мен сапасына қатты
өйткені уды алу ара ағзасындағы белок пен майды
Ара уын өндіруді семьядағы аралардың салмағы 2,5 кг
Ара уын қыстауға дайындық кезінде де алуға болмайды,
Уды алудың арасында 12 күндік үзіліс жасау жабық
Аралардан уды бөліп алу 3 сағатқа со-зылады. Аралардың
Уды таңертең ерте, аралардың ұшуына 2-3 сағат қалғанда
Араларға электр тоғымен әсер етудің қолайлы кернеуі 27
Араларды жарақаттамай уды толық алу үшін электродтардың арасы
Уды бөліп алатын арнаулы у жинағыш рамалар мен
Жоғарғы және төменгі төрттекшенің сыртынан тігінен (тереңдігі 1
Дайын у алғыштың ойықтарына екі жағынан тірек тақтасына
У алатын кассеталар кәдімгі ара ұясының үстіне қойылатын
Кассеталардың ішіндегі ең ыңғайлысы және сенімдісі электродтардың тартылуын
Көп ара ұясы жоқ (50-ге дейін) арашы фермерлерде
Аралар электродқа түсіп электр желісін тұйықтайды да өздері
У алушы кассетаны жоғарыға қояды. Электродтарды ұяның ұшағына
У жинаушы аппаратты у алатын уақытта ғана орналастыру
Ылғалды күндері у тез кеппейді де оны шыныдан
Уды ауа кірмейтін күңгірт шыны шақшаларда сақтайды. Сақтауға
У жинайтын аппаратты қайта қолданарда 70%-дық этилен мен
Ара уының медицинада қолданылуы
Ара уы- орталық және шеткі нерв жүйесіне, жүрек-
Ара уының бөліктері жасуша элементтері мен жасуша ішіндегі
Аздаған мөлшердегі араның уы гипофиз бен бүйрек безінің,
У ағзаның жалпы жағдайың ұйқыны жақсартып тәбетті ашады.
У қан тамырының ішіне кіргенде немесе бірден 20-60
Ара уының 1:100-ден 1:1000 судағы ертіндісінің 17 ауру
Ара уының препараттарын қолданғаннан, араның өзіне шақтырған жақсы
Бұл белдеме-құймышақ шойырылмасына, артроз ауруларына таптырмайтын ем. Емдеу
Денеге жағатын ара уы бар майлардан «Апитрит», (Литва)
Ара уымен уланғанда көрсетілетін көмек. Адам ағзасы әдетте
Удың ағзаға кеп таралмауы үшін ең алдымен денеге
Алғашқы көмек (дәрігерге дейінгі) уға қарсы арнаулы ертінді
Гормональды препараттардың түймешіктерінен: преднизалон, дексазон, полькортолаон, гормональды майлардан:
Негізгі бөлім
3.1. Зерттеу материалдары және әдістер
Сынама алу. Балауыздың әр партиясынан стерильді пакеттерге
Дәмі мен иісі. Балауыздың түсін жарық жерде анықтайды,
Прополистің иісін ыстық су құю арқылы анықтайды. Оның
Балауызды зертханалық зерттеу
Әр партиядан алынған нөмірленген сынаманы ұсақтайды да, үстіне
Прополюсті зертханалық зерттеу.
Прополюстің сапасын анықтау. Т.В. Вахони (1975 ж)
Санитарлық саралауы және бағалауы
Балауыздың сапасын анықтау.
Табиғи омарта балауызының сапасын түсі, иісі, құрылысы, судың
Кесте 5. «Ара балауызы» мемлекеттік стандартының талаптары
Түсі Ақ, ашық сары,қою қара, сұры
Иісі Табиғи, балауыз
Сынығының құрылысы Бір текті, ұсақ түйіршікті
Судың массалық мөлшері %-дан көп емес 0,5
Механикалық қоспаларының массалық үлесі %-дан көп емес
20 °С-дағы иненің сіңірілу пенетрометрмен анықтағанда 6,5
Вика ОГЦ-1 аспабымен анықтағанда 6,5
Жалған балауыз қосындылары Болмау керек
Судың 20°С кезіндегі тығыздығы г/см3 0,95-0,97
Шағылысу көрсеткіші 75°С кезінде 1,441-1,443
Балқу температурасы 63,0-66,0
Қышқылдық саны 16,0-20,0
Сыбындану саны 85,0-101,0
Эфир саны 67,0-84,0
Эфир санының қышқыл санына қатынасы 3,54,7
Йод саны 7,0-15,0
Балауыздағы химиялық қоспалардың нақты мөлшерін шартты бірлікпен көрсету
Қышқылдық саны. Балауыздағы белсенді заттар бос май
Эфир саны- балауыздағы байланысқан қышқылдардың сандық сипаттамасын
Йод саны. Балауыз құрамындағы олеин қатарындағы қанықпаған қышқылдарының
а) балауызбен қосылыс түзетін немесе жаксы араласатын заттар:
б) балауызбен біркелкі , ажырауы қиын қорытпалар түзетін
Механикалық қоспалары оңай анықтауға болады. Балауызды суда қайнатқанда,
Крахмал йод ерітіндісімен әсер еткенде көк түс береді.
Ұн, бұл да йод ерітіндісімен анықталады. Құрамында 20%
Күкірт. Балауызды қызыл тұрған электр пешіне тигізсе күкіртті
Әдетте балауыздағы минералды балауыз және аздап стеарин
Барлық минералды балауыздың меншікті салмағы ара балауызынан аз.
Кесте 6. Ара балауызының негізгі көрсеткішінің сипаттамасы және
Зат Меншікті салмақ мг Балқу температурасы °С
Ара балауызы 0,956-970 62-65 18,5-22 71-78 87-97
Церезин 0,91-,092 65-80 0 0 0
Парафин 0,88-0,92 45-70 0 0 0
Техникалық балауыз 0,9-ға дейін 35-50 0
Канифоль 0,986-1,108 135 168 10 178
Стеарин 0,89 55,5 204 5 209
Аналық сүтінің сапасын анықтау
Физикалық –химиялық көрсеткіштері бойынша және сезімдік мүшелерінің көмегімен
Кесте 7.
Сыртқы түрі және физикалық күйі Біртекті, мөлдір емес,
Түсі Ақ,сары реңі бар немесе крем тәрізді
Иісі Жағымды, бал иісі бар
Дәмі Аздап ккүйгізетін кермек
Механикалық қоспалары Болмауы керек
Құрғақ заттардың салмақ үлесі,% 30,0-35,0
Балауыздың салмақ үлесі,% 2,0-ден артық емес
Өнімнің тотығуы 10,0 көп емес
Шағылу түсі Ашық көк
Аналық сүтінің салмақ үлесі, 1% болғанда сутегі иондарының
Децен қышқылдарының салмақтақ үлесі, % 5,0-тен көп емес
Ылғалды протеиннің салмақ үлесі,% 31,0-47,0
Тотықсыздандырғыш қанттардың салмақтық үлесі, % 20,0
Сахарозаның салмақтық үлесі, % 10,5 артық емес
Микробтарға қарсы белсенділігі мг/л 1,4
Өнімнің ауру тудырмайтын микробтармен қанығуы мың/г, одан көп
Биологиялық белсенділігі мг, одан аз емес 180
Шикі аналық сүті-6-10°С сақталса 6 айға кепілдік береді,
Прополистің сапасын анықтау
Омартада алынған прополис ГОСТ 28886-90 (прополис) мемлекеттік стандарт
Кесте 8.
Сыртқы түрі Кесектер,сынықтар,түйіршіктер
Иісі Өзіндік шайыр(бал,гүл,қылқан,терек)
Дәмі Ащылау
Физикалық күйі Тығыз, сынығы біртекті емес,20-40°С-да қоймалжың,
Балауыздың салмақ үлесі,% 25-тен көп емес
Механикалық қоспалары 20-дан көп емес
Флавонидті және басқа фенол қосылыстарының салмақ үлесі,% 25-тен
Йод саны 35-тен кем емес
Тотықтырғыштың 1 мл ерітіндісіндегі 1 мг прополистегі саны,%
Тотықтануы 22-ден кем емес
Түсі Қою жасыл, қоңыр немесе сұры
Прополистің судағы, 40% және 70% этил спиртіндегі ерігіштігі
Кесте 9. Прополистің әртүрлі еріткіштердегі ерігіштігі
Еріткіш Еріткіштің температурасы Ерітіндіге өтеді(%)
Диэтил эфирі 23
34 66-ға дейін
73-80
96%-дық этил спирті 23
40-80 40-50
75-ке дейін
Диэтил эфирі мен этил спирті (1:1) - 55-86
Орташа 72
Хлороформ - 8-22
Ацетон 23-56 20-45
Су 23-93 7-11
Ара уын сапасын анықтау
Уды өндіруші мемлекетаралық стандартқа сәйкес ГОСТ 30426-97 сапасына
Кесте 9.
Сыртқы түрі Түйіршік, қабыршақ, ұнтақ
Түсі Ақ, сары реңі бар
Физикалық күйі Ұнтақ
Сезім мүшелеріне әсері Түшкіртеді, тітіркендіреді
Суда ерімейтін қоспалардың үлесі, %, одан көп емес
Судың салмақ үлесі, % одан кеп емес
Ылғалды күлдің салмақ үлесі, % одан кеп
1 мг удағы құрғақ затқа шаққанда фосфолипазаның белсенділігі,
Глюкозамингликангидролаз кешенінің құрғақ затқа шаққандағы белсенділігі мг
Гемолиздің уақытын анықтау одан көп емес 300
Мелиттиннің салмақ үлесі, % одан аз емес
Апаминнің салмақ үлесі, одан аз емес 2
Алдын алу күресу шаралары
Аралар ауруының алдын алу және не күресу жөніндегі
Араларды аурулардан сақтандыруда омартада күшті отбастарды ұстаудың айрықша
Ара ауруының алдын алу үшін ұйымдық, зоотехниялық және
Омарта үйшігінде немесе көпше күркеде қол жуғыш, сабын,
Ара отбастары ауырғанда немесе өлім-жітімге ұшырағанда, ара өсіруші
Аралардың карантин ауруларымен (американдык және еуропалық шірімемен, дорба
Ауруға шалдыққан омартада бағып-күту ережелерінде және аралардың жұкпалы
Аурулардың жайылып кетуінен сақтандыру үшін ұяларды және ара
Дезинфекция - сақтандыру, күнделікті жөне акырғы дезинфекция болып
Дезинфекциялық дәрулер физикалық және химиялық деп аталады. Физикалық
Дезинфекцияның химиялық дәрулері ара өсіру шаруашылығыңда кеңінен қолданьшады.
Сөндірілмеген әктен (кальций тотығы) даярланған жаңадан сөндірілген әк
Формалинмен кәрездерді дезинфекциялайды. Оның 4%-дық су ерітіндісін даярлайды
Күл сілтісін ағаш күлінен даярлайды. 1 кг құрғақ
Хлороминді (4%-дық) кәрездерді және ұяларды дезинфекциялау үшін қолданады.
Хинозол - сары ұнтақ, суда жақсы ериді; 2%-дык
Күкіртті газ күкіртті жандырғанда алынады. Балауыз күйесін күрту
Қорытынды
Ара шараушылығымен айналысу расында көп еңбекті талап етпейтін,
Ара шаруашылығынан тек бал ғана емес басқада өнімдер
Арадан алынатын өнімдер көбнесе медициналық дәрі-дәрмектер жасауға қолданылады,
Бәрімізге белгілі қазіргі заманаұй дәрі- дәрмектер құрамында синтетикалық
Тәжірибелік ұсыныстар
Өндірісті ұйымдастыру, өнім дайындау, қажетті құралдар, ұялар, дәрі-дәрмектер,
Бал, балауыз өнімдерін дайындау, оларды ішкі және сыртқы
Арашылардың барлық сұрақтары мен мұң-мұқтажын біліп отыратын нұсқаушы
Үлгілі оқыту-тәжірибелік омарта ұстауды ұйымдастыру.
Арашылардың курстарын ашып, біліктілігін арттыру.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Н.П. Иойриш «Ара шаруашылығының өнімдері және оны пайдалану
Д.Д. Риб «Ара шаруашылығы» Өскемен 2006
Алаш айнасы -2012 3 шілде №114 , 4
Дала мен Қала -2011, 5 желтоқсан, №48, 3
«Омарта шаруашылығының тиімділігін есептеу ерекшеліктері» Даму жулналы, №6
Б.Р. Әкімбеков «Ара шаруашылығы» Агроуниверситет баспасы, 2007
С. Қырықбаев , Т.М. Тілеуғали «Ветеринариялық-санитариялық сараптау практикумы»
В.М. Позняковский, О.А. Рязанова, Т.К.Каленик, В.М. Дацун «Экспертиза
Алаш айнасы , 7 қараша 2012
Ғаламтор беті www.info-tses.kz
1
Балауыздың құрамы
3 топқа бөлінеді
Күрделі эфирлер.Бұл заттар балауыздың негізгі құрам бөлігі (70-75%).
Бос май қышқылдар . Олар балауыздың 13-15%-ын құрайды.
Қаныққан көмірсулар. Бұлар көмітегі мен сутегіден тұратын органикалық
Құрғақ әдісі. Шикізатты қыздыру күн энергиясының инфрақызыл сәулесінің
Дымқыл әдіс. Шикізат су буымен, ыстық сумен немесе
Балауызды өндіру технологиясы