Жоспар
Кіріспе
Банктік қызметті мемлекеттік реттеу және ондағы
Ұлттық банк және оның банктік жүйедегі
Коммерциялық банктер және олардың негізгі қызметтері………………….
Қорытынды ……………………………………………………………………………
Қолданылған әдебиеттер ……………………………………………………………..
Кіріспе
Қазақстан Республикасы XXI күрделi өзгерiстермен аяқ
«Банк» деген ұғым италиян сөзі «bank»
Банктер нарықтық экономикада басты қаржылық делдалдар
Тақырыптың өзектiлiгi бүгiнгi таңда мемлекеттiң негiзi
Әлемдiк тәжiрибе көрсеткенiндей экономикада нарықтық қатынастар
Елiмiздiң өз егемендiгiн алғаннан берi нарықтық
Банктік қызметті мемлекеттік реттеу және ондағы
Елімізде банктік қызметті мемлекеттік реттеу негізінен
Қазақстан Республикасының қазiргi банк жүйесiнiң құрылуы
Қазақ Кеңес Социалистiк Республикасының территориясында жинақталған
Кәсiпорындардың, ұйымдардың, кооперативтер мен азаматтардың несие-есеп
1991 – 1993 жылдары елiмiзде экономиканың
Осылайша 1993 жылы өзiмiздiң төл ақшамыз
Ұлттық валютаның енгiзiлуi сәтiнен бастап, 1995
Ұлттық валютаның енгiзiлуi сәтiнен бастап, 1995
Бұл бағдарламаның негізін Қазақстан Республикасының Ұлттық
Банк - осы Заңға сәйкес банк
Банк операцияларын жүзеге асыру, сондай-ақ банктердiң
Банк операцияларына мыналар жатады:
а) заңды тұлғалардың депозиттерiн, банк шоттарын
б) жеке тұлғалардың депозиттерiн, банк шоттарын
в) банкiлер мен банк операцияларының жекелеген
в-1) осы адамның иелігiндегi тазартылған бағалы
г) кассалық операциялар: банкноттар мен монеталарды
д) аудару операциялары:
заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың ақшасын
е) есептеу операциялары:
заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың вексельдерi
ж) заем операциялары төлем, мерзім, қайтарым
ақшалай түрде несие беру;
з) жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардың,
и) сенiм операциялары: сенiм бiлдiрiлген адамның
сенiм бiлдiрiлген адамның мүддесi үшiн және
к) банкаралық клиринг: төлемдердi жинау, салыстырып
л) сейфтiк операциялар:
сейф жәшiктерiн, шкафтар мен үй-жайларды жалға
м) ломбард операциялары:
сақтауға алынып оңай өтетiн бағалы қағаздарды
н) төлем карточкаларын шығару;
о) банкноттарды, мәнеттер мен қазыналарды инкассациялау;
п) шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
р) төлем құжаттарын инкассоға қабылдау (вексельдердi
с) чек кiтапшаларын шығару;
т) аккредитивті ашу (ұсыну) мен растау
ф) ақша түрінде орындалуды көздейтін банк
х) үшінші тұлғалар үшін ақша түрінде
Банктердiң бағалы қағаздар нарығында кәсiби қызметтiң
Рейтингтік агенттіктердің тізбесін және талап етілетін
Уәкiлеттi органның немесе Ұлттық Банктiң нормативтiк
Банктiң ресми мәртебесi заңды тұлғаны әділет
Қазақстан Республикасының екi деңгейлi банк жүйесi
Ұлттық Банк мемлекеттiң орталық банкi болып
Ұлттық Банкiнiң мiндеттерi, қызмет қағидаттары, құқықтық
Ұлттық банк және оның банктік жүйедегі
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты мен
Негiзгi мақсатты iске асыру үшiн Қазақстан
мемлекеттiң ақша-кредит саясатын әзiрлеу және жүргiзу;
төлем жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;
валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге
қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу.
Ұлттық Банк өзiнiң құзыретi шегiнде банк
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты мен
Негiзгi мақсатты iске асыру үшiн Қазақстан
Банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерiн
Қазақстан Республикасының заң актісімен белгіленген ерекше
Банкiлердiң қызметiн құқықтық реттеу Қазақстан Республикасының
Қазақстан Ұлттық Банкi басқа елдердiң орталық
Қазақстан Ұлттық Банкi өз мiндеттерiн орындау
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерi
Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы Заңдарының
Қазақстан Ұлттық Банкi - заңды тұлға.
Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қазақстан Ұлттық
Қазақстан Ұлттық Банкi өз жұмысында Үкiметтiң
Ақша-несие саясаты – бұл айналыстағы ақша
Шаруашылық жағдаятына байланысты ақша-несие саясатының екi
рекстрикциялық ақша-несие саясаты;
экспанциялық ақша-несие саясаты.
Рекстрикциялық ақша-несие саясаты - екiншi
Экспанциялық ақша-несие саясаты – несие беру
Қазақстан Ұлттық банкi операциялар бойынша ресми
Қазақстан Ұлттық банкi пайыз саясатының басты
Қазақстандағы инфляциямен күресуiң тағы да маңызды
Ұлттық банктiң мүдделендiру мөлшерлемесi ақша нарығындағы
Қайта қаржыландыру мөлшерлемесiнiң шамасы ақшалай қаражаттарға
Ұлттық банктiң ресми пайыздары, оның тiкелей
Пайыздың нақты бейнелерi, өз кезегiнде инвестициялау
Ақша нарығындағы тепе-теңдiктi қамтамасыз етуде, банктерге
Резервтiк талаптар, ашық нарықтағы операциялар және
Банктiң ресми мәртебесi заңды тұлғаны әділет
Осы аталған Заң негізінде еліміздегі банктер
Қандай жүйе болмасын оның өзiнiң формалары
Уақытша бос ақша қаражатын тарту, жинақтау
Кәсiпорындарға, мемлекетке, жеке адамдарға несие беру,
Ақша айналымын реттеу. Банк -
Айналымға несие құралдарын шығару. Банк
Экономикалық және қаржылық ақпарат берiп отыру
Орындайтын айрықша қызметтерiне байланысты банктер:
Эмиссиялық банк – ол айналысқа ақша
Өз кезегiнде өспелi инфляция мемлекеттiң экономикаға
Ұлттық банк осы экономикалық жағдайларды ескере
Елiмiз инфляцияны жою және ақша айналысын
Қазақстан Ұлттық банкi мемлекеттiк ақша-несие саясатын
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі ақша-несие саясатының
Мұндағы негізгі мақсат біртіндеп инфляциялық таргеттеу
Осы аталған ақша-несие саясаты Ұлттық банктің
Осы аталған инфляцияны таргеттеудегі ақша-несие саясаты
Қазақстанның экономикалық дамуында жағымды тенденцияның сақталуы
Елдің макроэкономиклық тұрақтылығы, қаржы секторының жедел
Ұлттық банктің ақша-несие саясаты инфляцияны минимизациялауға
1-ші кестеден көретініміздей соңғы жылдардағы ақша
2002 жылы Ұлттық банк ақша-несие саясатының
2003-2006 жылға арналған ақша-несие саясатынындағы инфляцияны
Кесте 1
2004-2006 жылдарға арналған ақша-несие саясатындағы инфляцияны
Көрсеткіштер 2003 2004 2005 2006
Базалық инфляция орташа, %
4-6 3-5 3-5
Инфляция (ТБИ) орташа, % 6,5 5-7
1-ші кестеден көріп отырғанымыздай 2004-2006 жылға
Ендi ұлттық банктiк жүйенi былай жiктеуге
Сурет-1 – Банк жүйесiнiң формалары
Бағанадан бергi банктiк жүйеде басты банк
Банкноталарды монополиялы түрде эмиссиялау;
Ақша – несиелiк қатынастарды реттеу;
Сыртқы экономикалық қатынастарды жүргiзу;
Банктердiң банкiсi болу және үкiмет банкi
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкiнiң қызметтерi мен
Ұлттық банк “Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi
Қазақстан Ұлттық банкiнiң функциясы, өкiлеттiгi және
Қазақстанның Ұлттық банкi:
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк ақша-кредит саясатын жүргiзедi,
Қазақстан Республикасының Үкiметiмен келiсiм бойынша Қазақстан
Банктерге, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының
Орталық банктiң ең алғашқы қызметi –
Орталық банктiң эмиссиялық монополиясы оны банк
Орталық банктiң ақша несиелiк реттеу қызметi.
Орталық банктiң сыртқы экономикалық қызметi –
Орталық банктiң банктердiң банкiсi қызметi –
Коммерциялық банктердiң кассалық резервтерiн сақтауға қабылдаумен
Орталық банк банктердiң банкiсi ретiнде елдiң
Орталық банктер қадағалау мен бақылауды негiзiнен
Банктiк қызмет түрлерiне лицензия беру;
Кейбiр операция түрлерiн жүргiзуге,
Банктер берген қаржылық есептi тексеру және
Клиенттердi ревизиялау (тексеру);
Мiндеттi резервтердiң нормативтi және экономикалық нормативтердiң
Сондай-ақ ҚР-ның заңдарына сәйкес болатын басқа
ҚР-ның Ұлттық банкi “банктердiң банкi”
Ұлттық банк “банктердiң банкi” қызметiн атқару
коммерциялық банктердiң резервтерiн сақтайды;
коммерциялық банктерге қысқа мерзiмдi қажеттiлiктерiне байланысты
жалпы ұлттық ауқымда қолма-қолсыз есеп айырысуларды
банктердiң қызметiне бақылау және қадағалау жүргiзедi.
Ұлттық банк – коммерциялық банктердi және
“Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi туралы” Заңында
Қорыта айтқанда, орталық банктiң атқаратын қызметтерi
Коммерциялық банктер және олардың негізгі қызметтері
Мемлекеттiң несие жүйесiнде коммерциялық банктердiң алатын
Коммерциялық банктер – нарықтық экономикада несие
Ақша қаражатын шоғырландыру және тарту қызметi
Коммерциялық банктер депозиттері жалпы банктердің несиелеу
Коммерциялық банктердiң басқа
Коммерциялық банктердiң атқаратын келесi қызметi
Оң баға
Теріс баға
Сурет-4 – Коммерциялық банктердің депозит ағымдары
Коммерциялық банктердiң басқа
Коммерциялық банктердiң атқаратын келесi қызметi
Ұйымдасқан және жұмысы қалыптасқан есеп айырысу
Коммерциялық банктердiң ерекше қызметi құралдарын шығару
Коммерциялық банктер акция және облигация түрiндегi
Банктер сенiмхат бойынша клиенттердiң мүлкiн басұару
Экономикалық мағлұматтарды өзiне жинақтауы банктердiң клиенттерiне
Банкiлер жүргiзетiн операцияларға қойылатын жалпы талаптар
1. Банкiлер банк қызметiн операцияларды жүргiзудiң
2. Банк операцияларын жүргiзудiң жалпы шарттары
а) қабылданатын депозиттер мен берiлетiн несиелердiң
б) депозиттер мен несиелер бойынша сыйақы
в) депозиттер мен несиелер бойынша сыйақы
г) банк қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын
д) банк операцияларын жүргiзу ставкалары мен
е) банк пен оның клиентiнiң құқықтары
ж) банк директорларының кеңесі банк операцияларын
3. Банкiнiң iшкi ережелерi:
а) банк бөлiмшелерiнiң құрылымын, мiндеттерiн, қызметi
б) iшкi аудит қызметiнiң, несие комитетi
в) құрылымдық бөлiмшелер басшыларының құқықтары мен
г) банкiнiң атынан және оның есебiнен
Банкiлердiң қызметiн инспекциялау (тексеру)
1. Банкiлердiң қызметiн инспекциялауды уәкiлеттi орган
Уәкiлеттi орган банктердің қызметіне инспекция жүргізу
2. Уәкiлеттi органның тексеру жөнiндегi тапсырмасында
3. Уәкiлеттi органның қызметкерлерiне банкiлердiң қызметiн
4. Инспекциялауды жүзеге асырушы адамдар банкiлердiң
Қорытынды
Қорыта келгенде, экономиканың басты қозғаушысы қаржы
Жалпы рыноктық қатынастарда шаруашылықтың тиімді ұйымдастырылуы
Жалпы елiмiздiң банк жүйесi нарықтық экономика
Сонымен қатар, елiмiздiң банктiк жүйесiнiң болашағы
Қазақстанның экономикалық дамуында жағымды тенденцияның сақталуы
Елдің макроэкономиклық тұрақтылығы, қаржы секторының жедел
Ұлттық банктің ақша-несие саясаты нфляцияны минимизациялауға
Қолданылған әдебиеттер
“Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметi
“Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi туралы”
Ақша, несие, банктер:
Банки Казахстана, 2004 г. №1;
Баян Көшенова , Оқу құралы
Сайденов А. Г. «О перспективах
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие.
Садвакасова Ж. «Кредитная политика коммерческого банка»
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары.
Досниязова А.К. «Инфляционное таргетирование: SWOT-анализ»
Мырзабеков Ш. Қазақстанның банк жүйесi
Абрамова М.А., Александрова Л.С.
«О текущей ситуации на финансовом рынке»
Садвакасова Ж. «Кредитная политика коммерческого банка»
Кинасова О. «Перегрев экономики и
Н. Ә. Назарбаев. “Бәсеке қабiлеттi
С.Кабашев «Депозитная составляющая оценки кредитного
22
Ипотекалық
Инновациялық
Сақтандырушы
Салааралық
Несие-ақша айналысын реттеу
Муниципалды банктер
Жинақтаушы
Ұлттық банк
(эмиссиялық орталық)
Коммерциялық банктер
Коммерциялық банктер
Салаларға несиелер беру
Салымдардың дамуы мен бәсекеге қабілеттілігіне нарықтық
Депозиттер
Басқа да коммерциялық банктер
Ақша-несие саясатындағы таргеттік стратегиялар
Валюталық реттеу және валюталық бақылау
ҚР-ның Ұлттық Банкі
Төлем жүйелерін дамыту
Қаржы жүйесін тұрақтылығын қамтамасыз ету