ЖОСПАР
Бухгалтерлік есептің мәні 2
Құралдардың түрлері мен орналасуы бойынша жіктелуі
Кәсіпорын құралдарының пайда болу көздерін жіктеу
Қолданылған әдебиет 8
Бухгалтерлік есептің мәні
Бухгалтерлік есеп кәсіпорынның қызметін бейнелейді. Субъектінің
қамтамасыз ету (дайындау), кәсіпорын алған шикізат,
өндірістік, мұнда өнім дайындауда пайдаланылатын өндіріс
өткізу, мұнда сатуға арналған өндіріс өнімдері;
Қолда бар құралдарды ұтымды пайдалану, олардың
Кәсіпорынның шаруашылық құралдары құрамы түрлері, орналасуы,
Құралдардың түрлері мен орналасуы бойынша жіктелуі
Өндірісте бар, айналымдағы және өндірістік емес
Негізгі құралдар - өндіріс процестерін жүргізу
Материалдық емес активтер - бұлар әкімшілік
Салық төлеушінің бухгалтерлік балансында есепке алынатын
Ұзақ мерзімді қаржылық салымдар - субъектінің
Айналымдық қаржы қаражатын бір ғана айналымына
Айналымдық өндірістік құралдарға өндіріс процесіне тікелей
Айналатын процеске қызмет ететін құралдан айналу
Дебитолық борыш субъектінің басқа субъектілерде уақытша
Пайда болу көздері мен амқсаты көздері
Кәсіпорын құралдарының пайда болу көздерін жіктеу
Меншікті капитал кәсіпорын қызмет еткен ұзақ
Жарғылық капитал – құрылтайшылардың (қатысушылардың) шаруашылық
Резервтік капитал – пайдадан ақша аудару
Бөлінбеген табыс (жабылмаған шығын) – барлдық
Қарыздық қаражат айналымдық қаржыға қосымша
Мысалы, есепті мерзім басында кәсіпорында мынадай
Аталуы Сомасы,
теңге
Ғимараттар мен үйлер 754 000
Қызметкерлермен еңбекті өтеу бойынша есеп айрысулар
Зейнетақымен қамсыздандыру бойынша есептеу 1 400
Бітпеген өндіріс 25 000
Жарғы капиталына салымдар мен пайлар 787
Резервті капитал 55 000
Ағымдық шоттағы ақша 62 410
Кассадағы қолма-қол ұлттық валюта 1 090
Банктің қысқа мерзімдік қарызы 16 000
Материалдар 80 300
Отын 12 800
Басқа дебитолармен есептесулер 2 000
Басқа кредиторлармен есептесулер 2 500
Жабдықтаушылармен есептесулер 15 000
Дайын өнім 55 600
Бөлінбеген табыс 42 300
ҚҚС бойынша бюджетпен есептесулер 60 000
Қаражат түрлері мен пайда болу қөздері
Қаражатты түрлері мен орналасуы боынша жіктеу
теңге
Сомасы,
теңге
“Ғимараттар мен үйлер
“Бітпеген өндіріс”
“Ағымдық шоттағы ақ”
“Кассадағы ұлттық валюта”
“Шикізат пен материалдар”
“Отын”
“Басқада дебиторлармен есептесулер”
“Дайын өнім” 754 000
25 000
62 410
80 300
12 800
2 000
55 600 “Қызметкерлер мен еңбекті өтеу
“Зейнетақымен қамсыздандыру бойынша есептеу”
“Жарғы капиталына салымдармен есептеулер”
Резервтә капитал”
“Банкті қысқа мерзімдік қарызы”
“Басқа кредиторлармен есептесулер”
“Жабдықтаушылармен есептесулер”
“Бөлінбеген табыс”
“Бюджетпен есептесулер” 14 000
1 400
787 000
55 000
16 000
2 500
42 300
15 000
60 000
Жиыны 993 200 Жиыны 993 200
Қолданылған әдебиет
В.Л. Назарова “Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік
Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского
Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И.
Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/Пер. В.И.
Баймұханова С. Б., Балапанова Ә. Ж.
А. : Қазақ университеті, 2002.
7. Баймұханова С.Б. Бухгалтерский учет хозяйствующих
субьектов. – А. : Ценные бумаги,
1
Субъектінің кұралдары
айналымнан тыс
айнымалы
Тұрақты тіркелген
Негізгі құралдар
(ғимараттар,үйлер,машиналар мен жабдық транспорт құралдары, шаруашылық
Материалдық емес активтер
(лицензиялар,. Патенттер, бағдарламамен қамтамасыз ету және
Ұзақ мерзімді қаржылық салымдар
Өндіріс процесінің құралдары
(шикізат пен материалдар, отын, жартылай өнімдер,
Айналымдағы процесс құралдары
(кассадағы есепшоттағы және банктегі басқа шоттағы
Кәсіпорынның құралдары
Меншікті қаражат көздері
Қарыздық қаражат көздері
Жарғы капитал
Резервтік капитал
Бөллінбеген кіріс (жабылмаған шығын)
Қарыздар (қысқа және ұзавқ мерзімді)
Жабдықтаушылармен және мердігермен есеп айрысулар
Бюджетпен салықтар бойынша есеп айрысулар
Жинақтаушы зейнет ақы қорларынсыз есеп айрысулар
Жинақтаушы зейнет ақы қорларынсыз есеп
Қызметкерлермен еңбек ақы және басқа да