ЖОСПАР
Кіріспе 3
1-тарау. Көшпенділер мәдениетінің тығыз байланыстылығын көрсететін
1.1 Көшпенділер мәдениетінің табиғи-ғарыштық, рухани негіздері
1.2 Көшпенділердің менталитеті 7
2-тарау. Көшпенділерге ортақ материалдық құндылықтар 10
2.1 Көшпенділердің салтанатты сарайы - киіз
2.2 Көшпенділердің тұрмыста қолданатын бұйымдары 12
Қорытынды 14
Қолданылған әдебиеттер тізімі 15
Кіріспе
Қазақ халқының негізін құраған халық болып
Осы күнге дейін көшпенділер тарихына қалам
Еуразияның шетсіз де шексіз ұлы даласын
1-тарау. Көшпенділер мәдениетінің тығыз байланыстылығын көрсететін
1.1 Көшпенділер мәдениетінің табиғи-ғарыштық, рухани негіздері
Ертеде біздің елімізді мекендеген, кейіннен қазіргі
Ғылыми деректерге сүйенсек, қазіргі қазақ халқы
Тәңірі Ұмай, қасиетті Жер-Су
Бізді қорғайды ойлану керек.
Ежелгі көшпенділер даланы, орман-тоғайды, тау-тасты рухтар
С.Ақатай тенгризмдегі диалектиканың жетімсіздігі метафизика мен
Көшпенді қазақ ұғымы мен болмысында «көк»
Сонымен бірге күн мен түннің теңесуінің
Сөзіміз дәлелді болу үшін Наурыз күні
Ежелгі көшпенді халықтардың мифологиясында ғарыштың
Көшпенділердің әлем туралы түсінігінде әсерлі бейненің
1.2 Көшпенділердің менталитеті
Еуразия өркениетінің құрамдас бөлігі көшпелілер менталитеті
Көшпелілер менталитетіне тән ойлау жүйесі тұтастыққа
Ол өзінің көп уақытын ат үстінде
Оның кеңістік пен уақыт туралы түсінігі
Көшпенділердің дәстүрлі ойлау жүйесі олардың тұрмысымен,
Көшпенділер философиясы абстрактылы емес, керісінше тіршілікке
Көшпенді қазақ философиясының бағыты Адам, адамның
Көшпенділердің дәстүрлі ойлау әдісі символдарға, аруақты
Сонымен қатар, қазіргі әлеуметтік-гуманитарлық білім саласын
Сонымен қатар көшпенділер менталитетінің ерекшелігін табиғатқа
Көшпенділердің осындай ойлау жүйесіне қысқаша шолудан
2-тарау. Көшпенділерге ортақ материалдық құндылықтар
2.1 Көшпенділердің салтанатты сарайы - киіз
Қазіргі ұлан-байтақ Қазақстанның жерлерін жайлаған елдердің
Ол оғыздар заманында пайда болған. Олардың
Оның қасиеті талай өлең жырға да
Киізіне құрты кепкен мың қойдың,
Шаңырағы қайыңынан күнгейдің,
Әрі берік, әрі ыңғайлы, әрі әсем
Дей алмаймын ағашына мін қойдым.
Сайын дала оның мекен-тұрағы,
Бірде көрсең терістікте тұрады,
Сарбаздармен бірге көшіп сағымдай.
Бір қарасаң түстік жақтан шығады.
Шым жібектен мықты белбеу байлаған,
Қозғалта алсын қандай дауыл, қай боран,
Кірсең жылы іші қыз-қыз қайнаған
Көк жиектей дөп-дөңгелек айналаң
Тауқыметтің тартып едім талайын,
Бұл киіз үй болды менің сарайым.
Айлы түнгі көлеңкесі - ай көлбеген
Қыста онымен бірге өтеді сан айым.
Туырлықтың сыртын қырау шалса да,
Ызғар өтпес боран соқсын қаншама.
Сәулетті сарайға айырбастамайтын қазақтың қасиетті киіз
Қазақ халқының «Қарыс қазы - балықта,
Киіз үйдің ұстыны (кереге, уыс, сықырлауық
Ата-бабамыздан мирас болып қалған шын мәніндегі
Мұндай ескерткіштерге тек қана қолданбалы өнер
2.2 Көшпенділердің тұрмыста қолданатын бұйымдары
Көшпенділердің кәсіптік өндірісі негізінен мал өнімдерін
Негізгі кәсіптік, өндіріс мал шаруашылығы өнімдерінен
Оңтүстіктегі отырықшы-егіншілік оазистері халықтарға жақын орналасқан
А.Х.Марғұлан осыған байланысты былай жазған: Орталық
Көшпенділерде кілем жасау кәсібі жақсы дамыған.
Текемет жасау үшін жартылай дайын ақ
Көшпенділердің кілем жасау мәдениеті тек қазақтарда
Шеберханалар, сірә, ашық аспан астында, ескерткіш-құлпытас
Қорытынды
Ой толғамдары, концепциялар, тарихи анықтамалар, фактылар,
Ал Л.Н. Гумилев "Көшпенділер мәдениеті өзінің
Жұмыр жердің тыныс-тіршілігін жіті бағып, оның
Уақыт көші, өмір көші – бұл.
Аға ұрпақтың осынау ерлік жолы, өзінің
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кішібеков Д. Қазақ менталитеті: кеше, бүгін,
Жолдасбеков М. Асыл арналар. -Алматы, -1990.
Ежелгі дәуір әдебиеті. Хрестоматия. -Алматы: Ана
Васильев Л.С. История религии Востока. -М.,
Ақатай С. Тенгризм. Да благославит нас
Стеблева И.В. К реконструкции древнетюрксой религиозно-мифологической
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия
Л.Н. Гумилев. Тысячелетие вокруг Каспия. М.,
Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау.
Жолдасбеков М. Асыл арналар. -Алматы, -1990.
Ежелгі дәуір әдебиеті. Хрестоматия. -Алматы: Ана
Васильев Л.С. История религии Востока. -М.,
Ақатай С. Тенгризм. Да благославит нас
Стеблева И.В. К реконструкции древнетюрксой религиозно-мифологической
Кішібеков Д. Қазақ менталитеті: кеше, бүгін,
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия
Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау.
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия
Л.Н. Гумилев. Тысячелетие вокруг Каспия. М.,
15