МАЗМҰНЫ
Кіріспе 2
Суфизм туралы 2
Философия тарихындағы адам мәселесі 4
Орта ғасырлық ислам мәдениетіндегі әлемді және
Суфизмдегі адам мәні 9
Әдебиеттер. 14
Кіріспе
Адам дегеніміз не? Мұндай сұрақтар адамның
Өмірден өз орнын таба білу адамның
Адамның этникалық қауымдасуына табиғат жағдайы әсер
Суфизм туралы
Суфизм (арабша суф –жүн, суфи, суфий
Суфилік афоризмдерде адам мәніне байланысты толыққанды
“Сыртқы форманың жоққа айналатынын біл! Бірақ
Егер сен шынымен ақылды болсаң, қауырсыннан
“Айналадағы көзге көрнекі әлемге әуестенбе, ол
- “Адам аққан судай: ол қалай
Адам жаны ауадай таза: ол қалай
Сондай-ақ, адам жанының тазалығы, рухының жоғарылығы
“Таулардан өзен ағар сарқыраған,
айнадай сәуле беріп жарқыраған
Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта…”
“Адам атаулының негізгі мақсаты тазаруда, шағылыса
“Кез келген бір затты сүю, және
“Кез келген сұлулық әсемділікті таныған адамның
Әлем, басқаша айтқанда, тартымды және көрнекті;
Енді әл-Ғазалидың “Рационалды танымның трансенденттілігі –
Әл-Ғазали заттардың өмір сүруінің үш
Бірінші түрдегі өмір сүруі “негізгі және
“Білім критерийі, немесе логика Өнері” шығармасында
Философия тарихындағы адам мәселесі
Философия тарихы адамның мәні жайындағы түрліше
Шынында да адам деген не? Былай
Ертеде бір дана адам: адам үшін
Антик заманының философиясындағы адам көбінше ғарыштың
Ортағасырлық діни философияда адам о бастан-ақ
Жаңа заман философиясы адам жайында негізінен
ХІХ-ХХ ғғ. Идеялистік философиясы адам өмірінің
Гегельдің “Мемлекеті” қоғам дамуының ең жоғарғы
Объективтік идеализмнің бұл идеяларын сынай отырып,
Адам жайындағы ғылыми-философиялық ілімнің қалыптасуы тарихтың
Сонымен, жеке адамдарға тән дара ерекшеліктерді
Орта ғасырлық ислам мәдениетіндегі әлемді және
Ислам өнерінің ішкі заңдылықтарын тану жолындағы
Ислам мәдениетінде “заттар” әлемін сезіну бір-бірімен
Таным процесінің орта ғасырлық әдісі екі
Дербес жағдайда, шейх ат-Тустаридің (ІХ
Осыған байланысты “Бұхара тарихындағы” Наршахи баяндаған
Шымылдық - өзінің қатысуы арқылы білдірілетін
Перде екі шындықтың арасын шегіне жеткізе
Сонымен бірге, шымылдық тек қана сурет
Әлем (ғалам) шейх Азизуддин Насафидің түсіндірмесі
“Құбылысты – жасырыңқы” (захир – батин)
Аз Захир, Ғаламның әлеміндегі бар нәрселерді
Бейнесіздік, белгісіздік (би – сурати, би
Реалды, сезімдік ұғыну белгілерінің жоқтығы куәлік
Кеңістіктің бостығы әрқашан маңызды және рәмізді.
Белгісі жоқтықтың өзі – белгілілік,
Құдай адамының белгісі.
Өз кезегінде, мақұлданған формада Адамның жоғары
Ат қойылмаған күні Мен болдым:
Болмыстың атау белгісі жоқ-ты.
Сөйтіп, мұсылмандық түсініктерге сай, суфизмнің әсіре
Суфизмдегі адам мәні
Әл-Ғазали жазба сенсуалист ретінде: “сөзде алғашқы
Сөйтіп, адам өмірде ұйқыдағы және
А. Игнатенко. Познать Непознаваемое (аль-Газали о
Қазақ мәдениеті мен философия тарихында адам
Түркілік дүниетанымда Иассауи ілімінен кейін
Қорқыт Атаның дүниетанымында көшпелі мәдениетте қоғамның
Иассауи кемел адам типін мақсат еткен
Суфилік ілімнің негізгі объектісі адам және
адам құдайдан
құдаймен
құдай үшін
құдайға.
Суфилердің өзінің ұйымы – ордені бар.
Біз, сонымен, “тарикаттың” негізгі кезеңдерін атадық.
Суфилік ілімді зерттеуші Х ғасырлық суфизм
Құдайдан берілген ғылым - бұл шариат,
Құдайды тану туралы ғылым ақиқат жолының
Суфи ілімі туралы ғылым шариаттың мақұлдауынсыз
Сөйтіп, суфилер өздерінің жетекшілері арқылы жаттығуда
Суфилердің қандай ерекше сапалары мен сипаттары
кезушілік, даналық, ақылдылық, ұмтылушылық, жомарттық, қажеттілік,
Бұған Әбу-Нәсір Саррадждың кітабынан: кедейлік, діндарлық,
Суфилердің аталған сапаларының, олардың көзқарасы бойынша
Тәубаға келу (Әт-тәуба). Тәубаға келу ислам
Суфилік ілімде тәубаға келу суфилердің іліміндегі
Тәуекел (Ат-таваккул). Құдайға тәуекел ету суфилік
Құдайға тәуекел етудің үш дәрежесі бар:
Суфи іліміндегі тағы бір маңызды нәрсе
Сөйтіп біз, суфизм іліміндегі адам мәнін
Әдебиеттер
1. И. Гольдциер, Лекции об исламе.
2. Ә. Х. Тұрғынбаев. “Философия” оқулығы,
3.Шукуров Ш.М. “Шах-наме” Фирдоуси и ранняя
4. Исмаилова Э.М. Искусство оформления среднеазиатской
5. Наршахи Мухаммад. История Бухары. Пер.
6. Пропп В. Я. Исторические корни
7. Садиг-Бег Афшар. Ганун ос-совар (“Трактат
2
2